رام - پانزدهم امرداد

روز پانزدهم امرداد سال ۱۲۸۸ سید حسن تقی‌زاده از رهبران مهم مشروطه‌خواهان آذربایجان از راه تبریز رسید و با استقبال پرشور مردم وارد تهران شد. عده‌ی زیادی از مردم تا کرج به استقبال وی رفته بودند و ورودش به تهران با نواختن موزیک و رژه‌ی مجاهدین همراه بود. در ۱۲۹۸ امان‌الله‌خان افغان در نبرد بر انگلیسی‌ها غلبه کرد و سال بعدش (۱۲۹۸) به دستور وثوق‌الدوله که تازه به صدارت رسیده بود،‌ اداره‌ی نظميه موظف شد كليه‌ی اعضاي كميته‌ی مجازات را كه در چند سال اخير مرتكب چندين فقره قتل شده بودند دستگير كند.
یک سال بعد در شب جمعه پانزدهم امرداد سال ۱۲۹۹ در بازار رشت آتش‌سوزی‌ای آغاز شد که سربازان روس به دلایل امنیتی موهومی مانع فرو نشاندن آن می‌شدند. در نتیجه هشت کاروانسرا و یک کلیسا و ۳۸۰ حجره بازار در آتش سوخت و شواهدی هست که نشان می‌دهد روس‌های بلشویک در این هنگامه کالاهای مردم را از بازار ربوده و به روسیه حمل می‌کرده‌اند.
در چنین روزی به سال ۱۱۸۵ فرانسیس دوم کناره‌گیری کرد و به این ترتیب امپراتوری مقدس روم منحل شد و امپراتوری اتریش جای آن را گرفت. در ۱۱۹۸ سیمون بولیوار در نبرد بویاچا در ونزوئلا بر قوای اسپانیایی غلبه کرد و آزادی‌خواهان را بر این سرزمین چیره ساخت، در ۱۲۰۴ بولیوی از اسپانیا استقلال یافت و در ۱۲۴۰ انگلستان لاگوس در نیجریه را تسخیر کرد و به خاک خود منضم ساخت.
در ۱۳۳۴ مهندسان ارتباطات توکیو -که شرکت نیای سونی محسوب می‌شود- اولین رادیو ترانزیستوری‌اش را در ژاپن فروخت و در ۱۳۷۰ تیم برنرز لی مقالاتی را منتشر کرد و در آن ایده‌ی شبکه‌ی جهانی اینترنت (world wide web) را پیشنهاد کرد و در همین روز تاکاکو دوئی اولین زنی بود که در ژاپن سخنگوی نمایندگان مجلس شد.
در ۱۳۲۴ یک بمب‌افکن آمریکایی اولین بمب اتمی موسوم به «پسر کوچولو » را بر شهر هیروشیما انداخت. در نتیجه هفتاد هزار نفر در جا کشته شدند و چند ده هزار نفر در اثر مسمومیت رادیوآکتیو طی چند سال بعد جان باختند. در ۱۳۳۹ انقلابیون کوبا اموال شرکت‌های خارجی از جمله آمریکایی‌ها را در اختیار دولت گذاشتند و آن‌ها را ملی اعلام کردند. در ۱۳۴۱ جامائیکا از انگلستان استقلال یافت و در ۱۳۶۹ انگلستان به دنبال حمله‌ی عراق به کویت این کشور را در خلیج فارس محاصره‌ی اقتصادی کرد.
چندین رخداد پراکنده‌ی مهم دیگر هم در این روز رخ داده‌اند که برخی‌ نوآورانه و برخی غم‌انگیز هستند. در ۱۲۶۹ در زندان آوبورن در نیویورک برای نخستین بار یک محکوم به اعدام با صندلی الکتریکی کشته شد. او قصابی بیسواد بود به نام ویلیام کِملِر که با تبر زنش را به قتل رسانده بود! شامگاه پانزدهم امرداد سال ۱۳۰۹ آخرین لینچ سنتی سیاهپوستان در ایندیانای آمریکا انجام پذیرفت (تصویر روبرو). در جریان این حادثه توده‌ی مردم دو سیاهپوست (گویا بی‌گناه) را که به دزدی و قتل متهم بودند از زندان بیرون کشیدند و کتک زدند و به قتل رساندند. جالب آن که ۲۹ سال بعد (در ۱۳۳۸) در همین روز همان مردم نقش لینکلن را در مقام قهرمان مبارزه با نژادپرستی روی سکه‌های پنی‌ جای دادند، که هنوز هم همان‌جاست.

پژوهش و نگارش: دکتر شروین وکیلی
ویرایش و پردازش: بهنوش عافیت‌طلب
خوانش و تدوین: فرهاد آقابابایی


#دان
#Done
#Sherwin_Vakili
#شروین_وکیلی
#رام
#Ram
#امرداد