• 4 years ago
این روز در تاریخ معاصرمان با تلاش دولتمردان ایرانی برای حفظ منافع ملی کشور و مقابله با نیروهای استعماری پیوند دارد. روز یکشنبه اول امرداد ۱۲۱۶ (۱۹ ربیع‌الثانی سال ۱۲۵۳ ق.) در پی دسیسه‌چینی انگلیسی‌ها برای جدا کردن استان‌های ایران شرقی از ایران و سیطره بر آن‌ها، محمدشاه قاجار به سوی هرات لشکر کشید. کامران‌میرزا حاکم هرات با این که مردی علیل و معتاد و افیونی بود ولی با وعده‌هایی که از انگلیسی‌ها دریافت کرده بود تصمیم به مبارزه با محمدشاه گرفت. یازده سال بعد در ۱۲۸۷ دومین مجموعه‌ی قوانین مشروطه در عثمانی وضع شد و یک سال پس از آن این روسیه‌ی تزاری بود که کوشید با پشتیبانی از محمدعلی‌شاه قاجار و سرکوب آزادی‌خواهان از قدرت گرفتن ایران جلوگیری کند. اما مشروطه‌خواهان قوای شاه را درهم شکستند و در بامداد چنین روزی به سال ۱۲۸۸ عضدالملك -نايب‌السلطنه‌ای که مجاهدان انتخابش کرده بودند- با دويست نفر قزاق به سفارت روس رفت تا شاه جديد، احمدمیرزای خردسال، را از سفارتخانه به سلطنت‌آباد ببرد. نُه سال پس از آن در روسیه انقلاب بلشویکی رخ داد و لنین در اعلامیه‌ای سیاست استعماری و امپریالیستی تزارهای روس را محکوم کرد. بلافاصله پس از آن در اول امرداد ۱۲۹۷ صمصام‌السلطنه صدراعظم ایران اعلامیه‌ای صادر کرد و در آن با تأکید بر این‌که قراردادهای ایران و روس طی صد سال گذشته به زور بسته شده و استان‌هایی از ایران توسط روس‌ها اشغال شده، همه‌ی این قراردادها را فسخ‌شده دانست.
اول امرداد ماه در سطح جهانی با تأسیس نهادهای سیاسی تازه یا فروپاشی‌شان مصادف بوده است. در ۶۹۸ شوالیه‌های معبدی ناوگان دودمان آیدین در جزیره‌ی خیوس را به سختی شکست دادند و پایگاه خود در این جزیره را بنیان نهادند. در ۱۳۰۰ حزب کمونیست چین تأسیس شد و در ۱۳۰۸ دولت فاشیست ایتالیا استفاده از نام‌ها و کلیدواژه‌های غیربومی و غیرایتالیایی را ممنوع کرد.
در ۱۲۸۹ شورشی که در آلبانی برای جدا شدن از امپراتوری عثمانی‌ برخاسته بود به شکست انجامید و قوای سلطان شهر اشکودر را فتح کردند و مقاومت‌ها را فرو نشاندند. در ۱۳۰۱ قلمرو فلسطینی تحت‌الحمایه‌ی انگلستان همچون واحدی سیاسی به اتحادیه‌ی ملل پیوست و در ۱۳۰۲ عهدنامه‌ی لوزان در سوئیس امضا شد و مرزهای کشور ترکیه‌ی امروزین را مشخص کرد. در ۱۲۰۲ هم برده‌داری در شیلی ممنوع شد.
در چنین روزی به سال در ۱۱۷۲ الکساندر مکنزی اسکاتلندی نخستین انسانی بود که عرض قاره‌ی آمریکا را طی کرد و از غرب به ساحل اقیانوس آرام رسید. در ۱۲۹۰ ماجراجویی به نام هیرام بینگام شهر باستانی ماچوپیچو را کشف کرد و تحولی در نگاه مورخان درباره‌ی شهرهای تمدن‌های سرخپوستی پدید آورد. در ۱۳۲۲ هم عملیات گومورا در جنگ جهانی دوم انجام شد. طی این عملیات هواپیماهای انگلیسی و کانادایی در شب‌ها و آمریکایی‌ها در روزها به طور پیوسته تا یک هفته شهر هامبورگ را بمباران کردند. تا پایان این عملیات نُه هزار تُن بمب بر این شهر فرو ریخته شد که در نتیجه سی هزار تن از شهروندان آن کشته و ۲۸۰ هزار ساختمان در آن خراب شد. یعنی تقریباً شهر هامبورگ با خاک یکسان شد. در ۱۳۳۸ هم نیکسون و خروشچف در افتتاحیه‌ی نمایشگاه ملی آمریکا در مسکو به طور غیررسمی با هم مذاکره کردند و این گفتگوها بعدتر به «بحث در آشپزخانه » شهرت یافت.

پژوهش و نگارش: دکتر شروین وکیلی
ویرایش و پردازش: بهنوش عافیت‌طلب
خوانش و تدوین: فرهاد آقابابایی


#دان
#Done
#Sherwin_Vakili
#شروین_وکیلی
#رام
#Ram
#امرداد

Category

📚
Learning