Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00Evet, Yesen İremşen'le Evinize Sağlık'tan herkese merhabalar.
00:03Bugün çok güzel konuklarımız var.
00:05Pelin Çalış'ın uzmanı Prof. Melih Atağan Güven ve psikolog İlayda Kamçı.
00:10Hoş geldiniz.
00:11Hoş bulduk.
00:12Güzel program olacak inşallah, çok güzel sorularımız var size.
00:16Teşekkür ederim.
00:17Keyifli bir sohbet olsun inşallah.
00:19Evet Melih Hocam sizden bir başlayalım sorularımızla.
00:22Evet.
00:23Şimdi bir kadın gebelik düşünmeden önce neler yapmalı?
00:26İlk önce bunu bir konuşalım.
00:28Öncelikle tabi ki doktor viziti olmalı.
00:30Neden?
00:31Çünkü hamilelik bambaşka bir boyut yani vücudunuz bir bebeği besleyecek, ona adapte
00:36olması lazım.
00:37Her şeyden önce kan bölümünüz %50 artıyor.
00:39Her organınıza yük biniyor böbeklerinize, karaciğerinize.
00:42Bunlar sağlam mı?
00:43Onların bir değerlendirmesi lazım.
00:44Gerek biyokimyasal tetkiklerle gerekirse otursunlar.
00:47Tabi ki jinekolojik olarak rehininizin yani yolcuyu taşıyacak, bebeği taşıyacak
00:52uçak değil mi?
00:53Rehim uygun mu?
00:54Yumurtalıklarınız yumurtlama uygun mu?
00:56Bebek için yeterli yumurta verebilecek mi?
00:58Tabi gerekirse eşi sperm değerlendirmeli.
01:00Bir hastalıklar sistemik bir hastalığı var mıdır?
01:03Tiroide vesaire çünkü hipertozik hipotirozisi varsa bunlar düşeğe neden olabilir.
01:07Veya geberikte alevrenebilir.
01:09Önceden bilinen bir hastalığı veya haberi olmayan bir şeyler var mı?
01:12Bunların bir tetkikten geçirmesi lazım.
01:14Simir gibi şeylerin yapılması lazım.
01:16Onun için tabi ki böyle güzel bir yolculuğa çıkmadan önce nasıl bir yere gitmeden önce
01:20bavulunuzu hazırlarsınız, her şeyinizi hazır edersiniz.
01:22Bunu da 9 aylık bir yolculuk olarak düşünmek lazım.
01:24Genel bir check-up'tan değil mi?
01:27Bütün organlara bakılmalı.
01:29Bir kadın doktorunu ziyaret etmeniz zaten o gereken tetkikleri isteyecektir.
01:32Kan tetkiklerinde böbrek testleri de var, karacel testleri de var.
01:35Jinekolojik olarak da tamamladığında siz artık yolculuk için hazır olacaksınız.
01:39Ben öncesinde şeydi böyle işte her şeyim çok dolu olmalı gibi işte
01:42omegöşlerimi aldım, folikasitlerimi aldım, beyonik depolarımı doldurdum
01:46ondan sonra düşmeye başladım.
01:48Aslında iyi de oldu çok düşüktük yaşamadım bu süreçte de.
01:51Evet tabi ki sağlıklı dengeli gitmek önemli ama
01:55belki sorularınız içinde de olacak.
01:57Çok abartı bir şey yapmaya gerek yok.
01:59Hamile olunca insanlar biraz böyle işte amanı yiyeyim
02:01bebeğime çok daha güzel vitaminler gitsin.
02:03Hepimiz tabi çok önemsiyoruz ona iyi şeyler gitsin daha sağlıklı olsun.
02:07Ama düşünün ki hani gebelikte alınması gereken kalori
02:12gebelikten önceki kalori göre sadece ekstra 300 kalori.
02:15Yani gebelikte sadece 300 kalori almanız yeterli ekstradan.
02:18Bu da ufacık bir şey eder zaten fazla bir şey etmez.
02:21Tabi ki dengeli beslenmek önemli.
02:24Bir somon ekmekte de bütün gün doyabilirsiniz.
02:26Ama onu porsiyonlara protein ya karbonat vesaire minarelere boyarak
02:30dengeli beslenmek tabi ki arzu ettiğimiz bir şey.
02:32Kesinlikle.
02:33Ama bunlara tabi dikkat etmek bazen hassas oluyor.
02:35Hocam o zaman çok yiyince güzel bebek sağlıklı olmuyor.
02:37Bugün Afrika'da insanlar var 30 kilo değil mi bir deri bir kemik
02:40onlar da 3 kilo doğuruyor.
02:42Süper mali durumumuz çok iyi olabilir.
02:44Siz de ama aynı bir kiloda bebek doğurursunuz.
02:46Veya kişi 35 kilo oluyor bebek 2,5 kilo doğuyor.
02:49Tabi aynen yani o zaman sizin mantığınızda çok yediniz mi
02:53çok iyi bebek olsaydı o zaman çok iyi gelir düzey olanların
02:55bebekleri 4 kilo 5 kilo.
02:57Doğru mu kötü olanların 1,5 kilo gibi yavruları olması lazım.
03:00Öyle olmuyor.
03:01Bu yanlış bunu söyleyelim bence gemilik duyduğu anda
03:04çünkü kadınlarda bir yeme modu başlıyor ya genelde.
03:06Ondan sonra diyor ki işte benim gebelikten sonra karnım kaldı.
03:09Aslında karın kalmıyor.
03:10O yediğiniz işte fazla emanetler bebek içeriden gittikten sonra
03:13gerili karnın tabi içine giriyor.
03:15Ve dışarı kalıyor bir şey.
03:16Ondan sonra bana da hastalığım soruyor tabi kontrol dışı olanlar.
03:19Diyor ki hocam benim niye karnım kaldı.
03:22Dolayısıyla ideal olan aslında 8-10 kilo gibi bir şey almak yeterli.
03:26Ama bir şey de etkiliyor mu hocam?
03:27Sezaryen oluyoruz ya mesela.
03:28Evet.
03:29Sezaryenle oradaki bir kaslarla ilgili bir şey de oluyor mu aslında?
03:32Yok aslında şimdi karnınızın içinde büyüdü büyüdü büyüdü gerildi.
03:34Karın gergin duruyor.
03:35Siz tabi o sırada kilo alsanız bile anlamıyorsunuz.
03:37Evet.
03:38Sezaryenle karın kalır lafı nereden geliyor?
03:40Aslında bir de hurafe gibi.
03:41Aslında bir kısmen doğru.
03:42Şimdi karnını açıyorsunuz.
03:44Karnınızı açtığınız zaman içeride bebeğe çıkarınızı dikerken
03:47karın içinde normalde vakumlu bir organ.
03:49Yani hiç hava yokmuş içeride.
03:52Sıfır hava.
03:53Ama içeri açarken ne yapıyorsunuz?
03:54Hava kalıyor.
03:55Karbon döküsü oksijen kalıyor.
03:56Bunların vücuttan eminmesi yaklaşık 40 gün.
03:596 hafta.
04:006 kiliydi 42.
04:0140'ı çıksın lafı oradan geliyor.
04:02O yüzden o hava böyle ilk başta çocuğunu doğurursunuz.
04:05Ya sen ameliyat olmadı mı derler Sezaryen bu karın ne derler.
04:08Ama gider gider gider iner.
04:10Siz hareket ettikçe bağırsaklarla havayı emer.
04:12Vücut da emer.
04:13O oradan kaybolur.
04:14Tabi ki doğal vajinaya doğum yaptığınız zaman karın için hava girmediği için
04:17onda biraz daha az karın olur.
04:19Biraz şişkinlik olur ama bir Sezaryen kadar olmaz.
04:21Sezaryen'e karın kalır lafı oradan gelir.
04:23İki kişiden dolayı gibi düşünmüştüm.
04:25Yok ama dediğim gibi maksimum bir ayda kişinin hareketliğine bağlı olarak
04:29bir ayda falan kaybolur.
04:31Aynı seviyeye gelir.
04:32Yoksa ama geri kalan kısım hep aldığınız kilolardır fazla.
04:35Değil mi?
04:36Evet doğru.
04:37Evet İlhan Hanım'cığım size de birkaç sorum var.
04:40Benim şöyle bir sorum var.
04:41Şimdi yesenize olarak da şeyi çok merak ediyorum.
04:43Böyle duygusal aşk çok yaşıyor ya kadınlar.
04:46Bu duygusal aşkla nasıl baş edilecekler?
04:48Ne yapmaları gerekiyor?
04:49Bununla ilgili böyle bir söyleyeceğiniz bir şey var mı?
04:51Onu merak ediyorum aslında ben.
04:52Çünkü kadınlarda hep böyle şey var.
04:54İşte gece dolabı açtım hatırlamıyorum bile.
04:57Hani ne yediğimi bilmiyorum diyor mesela.
04:59Uykudan kalkıyor dolaba gidiyor kişiler.
05:01Bununla ilgili ben hep şunu diyorum mesela.
05:03Bilmiyorum doğru mu?
05:04Hani mutfağa gitme.
05:06En azından yanına şey koy işte.
05:08Bir salatalık koy, bir marul koy, bir şey koy.
05:10İnme mutfağa onu ye.
05:12Uyu diyorum en azından.
05:13Bu doğru mu bilmiyorum ama sizden duymak istiyorum.
05:15Böyle psikolojik olarak.
05:16Neden böyle bir şeye ihtiyaç duyulduğunu aslında anlamak lazım.
05:20Yani duygusallaştık dediğimiz taraf.
05:22Bu kişide neden var?
05:24Neden böyle bir gece çok kalkıp aniden gidip bir kavanoz yemeğe ihtiyaç duyuyor?
05:31Aslında bu çocukluk haliyle ilgili.
05:33Yani işte orada bizim işte doğumdan itibaren 6. yaşa kadar olan süre zarfında karakteri belirleyen birçok şeyde belli ki bazı yerlerde eksiklikler var.
05:45Şimdi zaman ilerledikçe, ilişkiler girdikçe, okula gittikçe kişinin eğer yeterli bir seviyede sosyal çevresi, bakım aldığı, onunla ilgilenen insanlar olmadıkça o duygusal hikaye bir açlığa dönüşüyor.
06:01Bu sefer hem kişiler anlamında hem yemek anlamında çeşitli gün içerisindeki iş yeri, her şeyin sistemi değişiyor.
06:11Aslında yemekten arıyoruz gibi oluyor değil mi?
06:13Tabii çünkü şöyle oluyor.
06:15Kısa süreli bir hasta.
06:17Şimdi yemek dediğimiz şey aslında bir ödül.
06:19Yeriz ve beynimizden işte keyif hormonları, dopamin diye nitelendirdiğimiz hormonlar salgınır.
06:25Şimdi biz bunu yemekle beraber çok hızlı bir şekilde salgılıyoruz.
06:29Bu da ne yapıyor?
06:31Diyor ki zaten çok keyifsiz hayat.
06:33Zaten yeterince iyi bir işim yok.
06:36Yeterince sosyal çevremden destek alamıyorum.
06:39Eksikliklerim var.
06:40O zaman ben bu hazzı nereden alacağım?
06:42Hızlıca yemekten değil mi?
06:44Hızlıca yemekten ve türevindeki şeylerden.
06:46O yüzden yemeğin işte haz sistemiyle ve çocukluk çağındaki o eksikliklerle ilişkisi olduğu için aslında eksiklikler biraz hep oralarda.
06:54Aslında delilik değil mi? Eskiye dayalı bir şey bu.
06:56Tabii ki.
06:57Bu şekerle boğumluluk değil mi?
06:58Evet.
06:59Değil mi? Şekerle aslında...
07:00Aynı sistem aslında.
07:01Değil mi? Yani aynı şey.
07:02Deriz'de mesela bir kötü alışkanlıklar gibi, şekerle de aynı haz duyuluyor gibi bir çalışmalar var bildiğim kadarıyla da.
07:09Doğru.
07:10O kadar kötü bir aslında alışkanlık değil mi?
07:11Alışkanlık kesinlikle öyle.
07:12Yani hocam peki şöyle soruyor gebelere ben soruyorum.
07:15Niçin bu kadar? Hocam ben kendim için yemiyorum. Bebeğim için yiyorum.
07:19Acaba bu niye böyle? Niçin böyle? Onun ardına mı sığınıyorlar?
07:22Yani hocam önce ben de size bir soru sorayım.
07:25Şimdi bunun biyolojik tarafı nasıl?
07:27Siz oradaki hamilelikteki yeme kısmını gerçekten bir kişi hamile kaldığında biyolojik olarak çok yemeye ihtiyacı var mı?
07:36Yok.
07:37Yani bunun hepsinde artıyor mu mesela? Yani her gebede biz aynı şeyi duyuyor muyuz?
07:42Hayır. Bütün kendini kontrollü davranabilenler de var. Kontrolden çıkanlar genelde işte bebek için yiyorum.
07:50Ya da ben şöyle görüyorum işte hayat boyu soruyorum.
07:54Hep böyle işte bakıyorsunuz 45-50 kilo incecik evlenene kadar öyle hep kontrol etmiş kendini hep böyle diyetli baskıyla.
08:00Sonra birden tabii zincirler kırılıyor. Hazır gebelik de var.
08:04Bir rahatlama da geliyor değil mi?
08:05Rahatlama da var. Bir tane şey yapabileceği bir şey var.
08:08Onunla artık kendini kontrol edemiyor ama ben şey olarak görüyorum artık bunu da bebek vasfıyla arkasına sığınarak
08:14hani o yıllardır baskıladığı şeyi o biriken enerji patlıyor ve yiyor diye düşünüyorum.
08:20Tabii psikolojik olarak sizin yorumunuz nedir bilemiyorum.
08:22Şimdi burayı bireysel olarak değerlendirmek gerek.
08:25Evet.
08:26Şimdi öncesinde nasıldı yeme düzeni? Hamile kaldıktan sonra gerçekten orada mı değişiklik oldu?
08:32Yoksa öncesinde de zaten bu değişiklik var mıydı?
08:34Yani eğer hamilelikle beraber aşırı yemek geliyorsa lakabın içinde biraz kaygısal bir şeyler var.
08:41Annelikle ilgili olabilir.
08:43Onun aldığı, annesinden aldığı, gördüğü veya eksik kalan bir sürü şeyle ilişkili olabilir.
08:48Yani oradaki bir eksiği tamamlamak, orada kaygıyı biraz azaltmak çok belli ki çok endişeli.
08:56Yani aslında sadece her zaman bebeği doyurmaktan ziyade,
09:01şimdi diyorsunuz ya siz aslında o kadar yemeğe ihtiyacı yok.
09:04Yani bebekle ilgili bir şey olmadığını söylüyorsunuz.
09:06O zaman demek ki anneyle ilgili bir şey var.
09:08Anne neden bu kadar aç?
09:10Bu da tabii doğal olarak bir de hemen ruhsal taraftaki açlığa götürüyor.
09:14Neden bu kadar yemeğe ihtiyaç duyuyor?
09:16Aslında bu kadar da ihtiyacı yok.
09:18Genelde ben mesela bunu sorguyorum da hep şey çıkıyor, eş faktörü çıkıyor arkasında.
09:22Çok önemli bende de.
09:24Eş faktörü çıkıyor yani eşiyle ya sıkıntısı oluyor.
09:27Mutlaka hani aileyle ilgili bir şey çıkıyor mesela.
09:29Evet.
09:30Ben sordum da arkasında.
09:31Sosyal destek önemli bu süreçte.
09:33Çünkü şöyle düşünün.
09:34Evet biz yani hani biyolojik olarak baktığımızda gebe kaldı.
09:38İşte bir bebek oluştu orada ve büyüyor.
09:40Ama sadece mesele bu değil ki artık anne olacak o.
09:43Hayattaki sorumlulukları arttı.
09:45Acaba onun sorumluluğu zamanında yeterince alındı mı?
09:48Çünkü anne olmak demek kendi anneni de çok çağrıştıran bir şey.
09:52Evet.
09:53Kesinlikle.
09:54Ben bugün şunu öğrendim.
09:56Sadece bir anne adayımıza bir bebek taşıyan anne ve bebek ikisini birden düşünmemek lazım.
10:02Bunun altında kaygı olabilir.
10:04Başka şey olarak bir ruhsal beden de var.
10:06Bunları hep beraber düşünmek lazım.
10:08Bütün değil mi hocam?
10:09Tabii.
10:10Yani ben diyorum işte niye yiyorsun falan filan.
10:12Aslında tabii ki o kadar basit değil.
10:14Altında çocukluktan gelen belki iç dinamiklerinde, evliliğinin dinamiklerinde olan belki ona kızıp
10:19belki başka stresten, bazen ajitasyondan, kaygıdan, stresten bir şekilde oraya yönelik oluyor.
10:24Mutlaka beslendiği bir şey var ki hocam orada o dengeyi koruyamamakla ilgili şeyler var.
10:29O zaman hamilelikte size de ihtiyacınız olacak.
10:31İşte onu diyeceğim.
10:32Çalışma çok önemli, ekip çalışma çok önemli bence bu tarz durumlarda da.
10:36Ben mutlaka yönlendiriyorum mesela psikoloğa bu tarz durumlarda danışanlarım.
10:39Çünkü bak işin içinden çıkamıyorsun.
10:41Mutlaka destek almamız gerekiyor.
10:43Tabii aslında bizimki 9 aylık bir yolculuk ama önceden tanımıyorsam hastamız.
10:46İlki birlikte tanıştıysak birkaç vizitten sonra tanışmaya başlıyoruz.
10:50Ben artık onun panik yapısında mı, ne kadar endişeli olduğunu, nasıl bir ruh halinde olduğunu anlıyorum.
10:55Bazılarını zaten başında önerebiliyoruz.
10:57Bakın isterseniz bir psikologla görüşün.
10:59Bazılarını kendileri talep ediyor.
11:01Hem öncesi ya bazısının gebelik öncesi zaten öyküsü var.
11:04Hani buna benzer ilaçlar konmuş, terapiler almış vesaire öyküsü olanlar var.
11:08Ama hiç olmayanlar da gebelikte birlikte farklı duruma kişiliğe bürünebiliyorlar.
11:12Hocam ilaç temişken onları ne yapıyorsunuz?
11:14İlaç kullanan kişilerde ne yapıyorsunuz mesela?
11:16Psikiyatrik ilaç kullananlar mı?
11:17Tabii bunlar çok geliyor aslında bize.
11:19Hocam işte yazıyorlar bana ben psikiyatrik ilaç kullanıyorum, anne olamazsın dediler bana.
11:23Öyle bir şey yok.
11:24Bugün en tehlikeli psikiyatrik ilaç dediğimiz bipolar hastalarda kullanan lityum ilacı var.
11:30Ki çok tehlikeli diye düşünürüz.
11:32Bebekte anomali yapma şansı yani sakatlık yaratma şansı ki bunu gebeliğin başından sonuna kadar kullanacak.
11:39%5 ile 10 arası.
11:41%5.
11:4210'da bile.
11:43Tabii 100 kişiden 5'inde olacak 95'inde olmayacak.
11:46Kalpte sakatlık yapıyor.
11:47Bakın 5'inde yapıyor 95'inde yapıyor.
11:48Bu bildiğiniz en tehlikeli ilaç.
11:50Ya tabii ki daha basit bir ilaçlar aldığınızda belki %1 belki 1000'de 1.
11:54Bu kullanım süreci.
11:55Bazen hasta işte gebeliğin 1,5 aylık 2 aylıkken hocam bir açtığında 2 gün kullandım diyor.
12:00Muhtemelen hani 1000'de 1'den az şansı var.
12:02Çünkü bakın mesela konteynüt.
12:04Bebeğin organogenizlediğiniz dönem var.
12:06Yani 4 haftayla 10 hafta arasında organogenizlediğiniz bebeğin bütün organ taslakları.
12:10Safra kestiği, parmakları, gözlüğü, beyni, her şeyi bu 4 ile 10 hafta arasında oluşuyor.
12:1510 haftada oluşuyor taslak.
12:17Sonra bebek kilo alıyor büyüyor.
12:19Ama bu 4 ile 10 hafta arasında pankreastal her yeri burada oluşuyor.
12:22Dolayısıyla bu 4 ile 10 hafta arası çok kritik bir dönem.
12:25Bütün sakatlıklar doğumdan sonra görülen her şey bu dönemde oluşuyor.
12:29Demek mümkünse o dönem almamak lazım.
12:31Zaten biz zaten diyoruz çok gerekliyse diyorum.
12:34Hani 11 haftadan sonra kullan psikiyatrik ilaçlarını.
12:36Ama çok psikiyatrik doktoru kesin kullanmalı kar zararı durumu.
12:40Tamam o zaman diyorum ki epilepsi ilacı kullanıyor.
12:43Sara ilacı kullanıyor atıyorum.
12:44Diyoruz ki o zaman bunun %2 riski var.
12:46İşte yarıklamak yapar kalpte.
12:48Ama 100 kişiden 2 kişi de var.
12:4998'de yapmayacak.
12:50Artık bunu göz alarak anne dayı devam ediyor.
12:53Kar zararı ilişkisi orada değil mi?
12:54Evet.
12:55Peki hocam bu yüksek riskli gebelik kimlere deniliyor?
12:59Bunlar nasıl tespit ediliyor?
13:01Tabii anne oğlunun yaşının artmasıyla aslında yüksek riskli gebelik sayısı da arttı.
13:06Sosyal yaşamla beraber insanlar artık 35 yaşından sonra gebeliyor.
13:10Bundan çıkan anlam 35 yaşından sonra riskli gebeliğe giriyor.
13:13Neden?
13:14Çünkü bununla birlikte yaşın artmasıyla her şey artıyor.
13:17Biz de yaşlanıyoruz vücut da yaşlanıyor organlar da yaşlanıyor.
13:19Gebelik şekerinden tutun da işte gebelikte tansiyonu yükselmesi,
13:24ona gebelik zehirlenmesi, gebelikte bebekte gelişme geriliği gibi birçok riskler artıyor.
13:29Bu durumda işte ortaya ne giriyor devreye?
13:31Perinatoloji.
13:32Yani yüksek riskli gebelikler uzmanı olarak halk arasında bilinen.
13:35Aslında anne bebek sağlığıyla ilgili yönetimini yapan gebeliğin ve yönetimin çözümünü sunan bilim dalıdır.
13:41Yani biz mesela gelişme geriliği olabilir.
13:43Evet ama gelişme geriliği olduğu zaman bunun ne riski var?
13:46Bebek bir süre sonra iflas edebilir presanta, beslemeyebilir onu ve anne karnında kaybedebiliriz.
13:51İşte burada doğum zamanlaması önümden çıkıyor.
13:53Diyelim ki 7 aylık 28 haftada bunun bebeğin suyu azaldı, karın çevresi küçüldü.
13:57E ne yapacağız hemen doğuracak mıyız?
13:59Yok.
14:00O zaman akımlarına bakıyoruz, belli şeyleri, parametreleri değerlendiriyoruz.
14:03Sonra diyoruz ki mesela 33. hafta artık bebek kaybedeceğiz neredeyse o zaman doğurtalım diyoruz.
14:08İşte perinatoloji burada devreye giriyor.
14:10Ya da işte sizin gebelik zehirlenmesi riskiniz var.
14:13Bu şu ilaçları bunları tespit eden bilim dalıdır.
14:16Dolayısıyla bunlar tabii ki önemli.
14:18Yaş, tüp bebek, ileri yaşta gebe kalma veya önceden bilinen bir sistemik hastalığınız olması,
14:24tribut hastalığınız, başka hastalıklarınızın olması.
14:27Bütün bunlar tabii riski gebelik adayıdır.
14:29Ama hiçbir risk faktörünüz olmadan da gebe kaldığınızda gebelik sırasında çıkabilecek şeyler var.
14:35İşte gebelik şekerinden tuttuğunda gebelikten sonra gebelik.
14:38Bunlar da belli oranda oluyor.
14:39O yüzden mesela bana gelen hastalar hiç sıfırdan illa yüksek riskli gebelikler gelmiyor.
14:44Bazen hiçbir hastanın riski yok.
14:46Ama diyor ki yolculuğa çıktığımızda yolculuk sırasında her şey olabilir hocam diyor.
14:49Siz bunu önceden tespit edebilirsiniz.
14:51Ve olduğu zaman da gerekli müdahaleye olabilirsiniz.
14:54İçim rahat olsun diye size geliyoruz diyor.
14:56Çoğunun amacı budur.
14:57Ya da bir risk varsa zaten çoğun gebeliktir, başka şeydir.
15:00Zaten onlar geliyorlar.
15:01Evet süper.
15:03Peki ilerleyelim.
15:04Size şunu sormak istiyorum.
15:05Kimlere bağımlı diyoruz biz?
15:07Bağımlı nedir?
15:08Ne demektir?
15:10Önce tanımlamak gerekir tabii ki bağımlılığı çok iyi anlamak için.
15:13Bağımlılık dediğimiz şey kronik seyreden bir beyin hastalığı aslında.
15:18Yani şöyle değerlendirmek gerek.
15:20Nasıl bir insan şeker hastası oluyorsa ve nüksediyorsa, hiçbir zaman iyileşmiyorsa
15:25ama düzelebiliyorsa.
15:27Yani ilaçlarını kullanmasıyla birlikte, beslenmesine dikkat etmesiyle birlikte
15:32bağımlılıkta tam olarak böyle bir şey aslında.
15:34Bir kişi eğer o hastalığa yatkınsa, ailesinde soyunda buna benzer bir şeyler varsa
15:42o kişi bağımlı oluyor ve ilk kullanımdan sonra bu sürekli bir arzu,
15:49tekrardan kullanma isteği bununla beraber kalıcı bir hale gelip
15:53yani hastalık dediğimiz bir boyuta gelmiş oluyor.
15:56Bunu böyle tanımlayabiliriz aslında.
15:59Tam olarak bir kronik seyre olan bir beyin hastalığı.
16:02Peki bunun tedavi yöntemleri nedir?
16:04Çok çeşitli tedavi yöntemleri var.
16:06Tabii burada iyi anlamak gerek.
16:08Kullanım düzeyleri, ne olduğu.
16:11Tabii ki en önemlisi kişi bundan uzaklaşmak istiyor mu?
16:15Kişi burada oradan, o alanın içinden çıkmak istemiyorsa zorunlu bir tedavi uygulayamıyoruz.
16:22Bunun kendisinin isteyip geliyor olması gerek.
16:25Böyle olduğunda çünkü başarı ihtimalimiz bizim çok yükseliyor.
16:29Ama işte aile zoruyla tabii çok da zor çünkü bu bir aile hastalığı.
16:34Yani bireysel gördüğümüz bir şey aslında ama bütün aileyi, bütün çevreyi etkileyen zor bir hastalık.
16:41Peki şey bu hastane yatış aşamaları nasıl oluyor mesela?
16:47Onlar nasıl boyutlar?
16:48Tedavi sürecini genel olarak değerlendirecek olursak, kişi geldiğinde değerlendirmesini yaptığımızda
16:54eğer yatış ihtiyaç duymadan ayakta bir tedavi uygulayacaksak, şimdi multi disiplin dediğimiz bir sistem var.
17:01Yani çoklu bir destek uyguluyoruz.
17:04Kişiye önce bir psikiyatristle birlikte ilaç tedavilerini düzenlettiriyoruz.
17:09Beraber çalıştığımız hekimlerimiz var.
17:12Aynı zamanda bir psikolog, bir terapist özellikle bağımlılık alanında çalışan bu alanı detaylarıyla bilen yeterince ona yardım edebilecek.
17:20Ve ekipte mutlaka daha önce bağımlılık deneyimi olan ve kurtulan arkadaşlarımız var, rehberlerimiz.
17:28Onunla birlikte bu yolculukta başına iyi kötü neler gelebileceğini anlatacak, ona sosyal destek olabilecek biri olmalı.
17:35Ve ben aileden mutlaka birini istiyorum.
17:38Yani çok iyi anlaştığı kuzeni olur, amcası olur, dayısı olur.
17:42Ona destek olabilecek kendini kötü hissettiğinde, çok sıkı alıp dışarı çıkmak istediğinde, onu alıp dışarı çıkartabilecek biraz anlayışlı.
17:51Çünkü kişi geldiğinde artık aile bitmiş durumda oluyor.
17:54Herkes ondan çok yorulmuş oluyor.
17:57Çünkü süreç gerçekten çok tüketici bir süreç.
18:00Ayaktan tedavileri bu şekilde uyguluyoruz.
18:03Ama bakıyoruz ki zorlanacağız.
18:05O da zorlanacak.
18:06En iyi tedavi yöntemi onun için önce yatıp, ilaçlarının bir düzene girip, belirli bir süre o tükettiği, kullandığı şeyi kullanmayıp sonra ayakta tedaviye dönmekse bunu uyguluyoruz aslında.
18:18Bir de başarı oranları nasıl?
18:20Yani hastaya göre değişiyor diyebiliriz aslında.
18:22Kişi çok istiyor mesela, tedavi olmayı istiyor.
18:24Hani başarı oranları yüksek değil mi o kişilerde?
18:26Bence yüksek, tabii ki.
18:27Yani benim klinik gözlemimde şunu söyleyebilirim ki kişi kendisi çok istiyorsa, başarma ihtimali çok yüksek.
18:34Ama gerçekten bunu ya evet ben artık bundan bıktım.
18:37Benim hayatımı bitirdi.
18:39Evet yani çok keyif aldım, çok eğlendiğim zamanlar oldu ama ben artık dur demek zorundayım dediği noktada gerçekten o zaman biz yardımcı olabiliyoruz.
18:48Süper, bu da güzel bir haber.
18:50Kesinlikle.
18:51Peki hocam hamlelikte genetik taramayı herkese yapıyor musunuz?
18:56Genetik tarama çok geniş bir kelime.
18:59Yani okyanus.
19:00Evet, okyanus.
19:01Orada neyi kastediyoruz?
19:02Mesela işte bazen test yapıyoruz.
19:04Mesela kastettiğiniz muhtemelen fetel DNA diyen anne kanında.
19:07Evet.
19:08Meşhur işte anne kanında yaklaşık 10. hafta koldan kan veriyor.
19:11Ve bir ayet hücreler anne kanında 8. haftan sonra artıyor.
19:14Genelde 10. haftada o hücreler alınıyor, amplifiye ediyor, çoğaltılıp oradan çalıştırarak DNA'sından kromozom sayısı çıkartıyor.
19:21Ama insanda 23 çift kromozom var.
19:23Yani 46 kromozom.
19:25Genelde bunlara veya özellikle 21. kromozom diyoruz Down sendromuna bakılır.
19:29Yani özellikle Down'a hepsi de bakılabilir de genelde tabii bunu bu alanda sınırı.
19:33Sadece bu kadar.
19:34Yani bir de bazen bazı sendromlara da çalışabiliyoruz ama sınırlı.
19:38Yani bir insandan alıp da böyle çalışılacak bütün her şey çalışmak mümkün değil.
19:41Bugünkü etapa belki 10 sene sonra başka şeyleri konuşabiliriz.
19:44Bunları ailede olanlara mı yapıyorsunuz mesela?
19:46Şimdi yok bunu standart bütün herkese önerebilirsiniz.
19:49Zaten seçeneklerden bir tanesi bu standart.
19:52İstiyorsa hani yaptırın.
19:53Mali bütçesi yeterlisi.
19:54Çünkü kost efektif ediniz.
19:56Maliyet hesabını da yapmak lazım.
19:58Hani bunu değilse o zaman ikinci seçeneği birazdan ikili kombine testi bahsedeceğim.
20:02Bu DNA testi biz bu kromozomu biz bu bilgi veriyoruz.
20:05Diyoruz ki burada hani belli başlı kromozom sayısı normal 46 diyoruz.
20:09Ne 45 ne 47.
20:11Mesela Down sendromunda trizom olur.
20:133 tane kromozom için 47 kromozomdur.
20:16Dolayısıyla 46 kromozom sağlıklı birey diyoruz.
20:18Ama sağlıklı derken niye?
20:19Ayrıca sanıyor ki sağlam böyle genetik olarak hiçbir şey yok.
20:22Sonra bebek doğuyor.
20:23SMA'lı veya atıyorum kislik gibi birisi.
20:26Hocam bu ne diyor?
20:28Hani bizim gibi genetik olarak normal değil.
20:31Hayır kromozom sayısı normal diyoruz.
20:33Sizin dediğiniz SMA mesela kromozomun 7. kromozomun iç kolunun içindeki bilmem ne bölgesindeki mahalledeki kromozomu.
20:40E ona niye bakmadık?
20:41İşte bunlar taşıyıcı hastalıklar.
20:42Önceden bakılıyor artık değil mi?
20:44Tabi ki SMA'ya bakıyoruz ama bunlar yaklaşık bizim nadir hastalıklar dediğimiz şey.
20:495000'de 10.000'de 1 arasında görülen şeyler.
20:52Çok yaygın görünüyor gibi artık.
20:547.000'de 1 siz onu İnstagram'da gördüğünüz için öyle hissediyorsunuz.
20:57Ama 7.000'de 1 civarında 10.000'de 1 diye düşünün.
21:00Ama 10.000'de 1 rakamı küçük bir rakam değil.
21:02Tabi başka hastalıklar da var.
21:04Hastalara önerimiz şu oluyor.
21:05Mümkünse gebelikten önce veya artık yaptırmamışsa geliyorsunuz.
21:09Bana diyorum ki bakın taşıyıcı hastalıklar var yaklaşık 30 tane taşıyıcı hastalıklar.
21:13Bunları yaptırın.
21:14Evet yaptırdım ben.
21:15Siz hiçbirini taşımıyorsunuz.
21:17O zaman içinize bakmamıza gerek yok.
21:19Çünkü bebeğin hasta olması için hem sizden o taşıyıcı gene alması lazım.
21:23Hem de aynı gün babasından alacak ki o zaman bebek hasta oluyor.
21:26Dolayısıyla sizde mesela atıyorum 2 gen çıktı.
21:29Sadece eşinizden onu bakıyoruz.
21:31Dolayısıyla bu taşıyıcılara el edin.
21:32Sonra da DNA testini yaptınız.
21:34O da temiz çıktı.
21:35O zaman diyebilirsiniz hani genetik olarak belli başlığı iyi.
21:37Bunu yaptıramayacak sadece ikili test edilmiş şey.
21:40Gebeliğin 12. haftasında anne adayı geliyor.
21:42Bebeği yatar pozisyonuna ense kalın demesi.
21:45Herkesin artık bildiği bir ölçüm yapıyoruz.
21:47Bazı akımlarına bakıyoruz.
21:48Ve anne yine kan veriyor.
21:49Kanından da bazı hormonlar.
21:51Bu hormonu tencereye attınız.
21:53Akımlara attınız.
21:54Ense kanına attınız.
21:55Ölçümüne attınız.
21:56Harmanlıyorsunuz bir çorba gibi.
21:57Bir sonuç çıkıyor.
21:58Kombine test.
21:59Kombinasyon lafını oradan.
22:00Double combine test.
22:01İkili kombine test.
22:02Bu bize risk assessment.
22:03Yani bir risk değerlendirmesi yapıyor.
22:05Neyi?
22:06Bebeğin Down syndrome'lu olabilme potansiyeli.
22:08Down syndrome vardır yoktur demiyor.
22:09Olasılık.
22:10%95'i ne?
22:11Bize şüpheyle söylüyor.
22:12Ha anne kanından DNA o %99'lu.
22:15Tabi ki biraz daha iyi.
22:16Bu biraz daha ucuz bir test.
22:17Ama tabi ki DNA testi daha güvenilir.
22:19Ama dikkatinizi çekelim.
22:20İkisi de screening test.
22:22Yani tarama testi.
22:23%100 diagnostik test değil.
22:25Yani tesis etmiyor.
22:26Tesis %100 bir tek yöntem var.
22:28Ya CV estediğimiz plasantadan biyopsi alıp genetiğe gider.
22:32Ya da amniyon sentezimiz.
22:33Amniyon maydana suyu alınır.
22:34Talle gider.
22:35Bunlar %100'dür.
22:36Bazen bu her iki testten birini yaptığında riski çıkar.
22:39O zaman işte bu testlere başvururuz.
22:41Evet.
22:42Çok test var diyorsunuz değil mi?
22:44Test çok işte.
22:45Aslında gerekli testi yapmak lazım.
22:47Ben mesela ikili test yaptırdığımı hatırlıyorum bir.
22:49Evet.
22:50Bir de bir test daha mı vardı sanki sonrasında?
22:52Dörtlü.
22:53Dörtlü test.
22:54Yani ama gerek yok.
22:55İkili testten sonra iyiyse bir daha bu dörtlü teste gerek önermiyoruz.
22:58Çünkü her bir test ekstra bir amniyon sentezi riskini arttırır.
23:02Gereksiz test tetiği çeker.
23:05Çok test etmek iyi değil.
23:06Milyon tane test var.
23:07Hepsini yapalım değil.
23:08Eczaneler aralarında da binlerce ilaç var.
23:10Hepsini kullanmıyoruz.
23:11Doğru söylüyorsunuz.
23:12İhtiyacımız olanı.
23:13Doğru söylüyorsunuz.
23:14Evet.
23:15Peki bu teknoloji bağımlılığı nasıl?
23:18Şu an günümüzde çok bu da popüler.
23:21Özellikle böyle çocuklarda işte ergenlerde bu işte bilgisayara bağımlılık, telefona
23:26bağımlılık.
23:27Ne yapmak lazım bunlarda?
23:29Benim son zamanlarda en çok duyduğum konulardan biri tabii ki.
23:34Özellikle aileler işte hani sosyal çevremiz de böyle bu arada.
23:38Hani ne yapacağız biz?
23:39Ders çalışması gerek.
23:40Sınava girecek.
23:41Ama hiç ders çalışmıyor.
23:42Şimdi çocuğun elinden telefonu alamıyoruz veya bilgisayarı alamıyoruz.
23:46Ama bunun için bir düzenleme yapmamız gerek.
23:49Mesela ailelere soruyorum.
23:51İşte akşam ne yapıyorsunuz evde?
23:53Ya da işte sosyal çevirme nasıl bir düzeniniz var?
23:56Çocuklar okuldan geldi.
23:57Anne geldi.
23:58Baba geldi.
23:59Yemek yedik.
24:00Sonra peki herkes kendi alanına çekiliyor.
24:02Yani çocuk bu noktada ne yapabilir ki?
24:04Zaten gördüğü şey o.
24:06Bir de tabii korona sürecinde bu kadar evde kalmaya, evde vakit geçirmeye.
24:11O kaygıyla birlikte o kısa süreli hazları elde etmeye.
24:15Çünkü o işte telefonda işte arkadaşlarıyla konuşmak, işte belirli sayfalardan bir şeyleri takip ediyor olmak.
24:22Gene burada aslında keyif almakla ilişkili bir şey.
24:25Yani sistem size diyor ki sen bir şeye emek verip uğraşacağına.
24:30Çünkü senin bir şeyle uğraşman için belki 4-5 hafta emek vermen lazım.
24:35O da o hazı ulaşman için 4-5 hafta uğraşman demek.
24:39Onunla uğraşma diyor.
24:41O kısa süreli hazı ben sana telefondan, bilgisayardan veya boş vakit geçirerek verebilirim.
24:46Düzenlemeler yapmak gerek.
24:48Herkes eve girdi akşam.
24:50Yemekler yendi.
24:52Telefonlar girişte bir sepetin içine konulacak.
24:54Zor biliyorum ama alışılmayacak bir şey değil.
24:57Yani beyin öyle ki rutin şeyleri çok sever.
25:01Eğer sistemi kurar, oraya çocukları uydurmaya çalışırsanız zaman içerisinde bu olacaktır zaten.
25:07Doğru. Bence bunu kimse yapmıyor.
25:09Çünkü anne baba telefonu bırakmak istemiyor ki.
25:11Onlar istiyorlar ki ben telefonumu bırakmayayım ama çocuğun bütün sorumluluklarını.
25:17Çünkü ben diyor çocukken zaten dersimi çalıştım.
25:20O zaman yapmam gereken her şeyi yaptım.
25:22Sıra onda.
25:23Ama şu an biz senin çocukluk çağındaki bir dönemde değiliz.
25:26O zaman telefon yoktu, bilgisayar yoktu.
25:29Sokakta oynuyordun, eve geliyordun.
25:31Annen seni yıkıyordu, yemeğini veriyordu.
25:33Derslerini yapıyordun, yatıyordun.
25:34Ama şimdi artık öyle bir dünya yok.
25:36Dünya değişti.
25:37Dünyayla beraber biz de değişiyoruz.
25:39O yüzden değişimi hep beraber ayak uydurmak için sınırlar önemli.
25:43Ben bazen soruyorum.
25:44Evde kitap okunuyor mu?
25:46E işte biz alıyoruz, okumuyorlar.
25:48Peki siz okuyor musunuz?
25:49Evet.
25:50Yani pazar günü bir saat okumasanız da ya siz kitabı elinizde tutun, çocuğunuzu yanınızda alın.
25:58Siz bunu birkaç hafta yaptığınızda bir gün o kitabı alıp gelecek.
26:02Ya anne baba hadi bak kitap okuma saati geldi.
26:04Bir saat okuyalım.
26:05Bunlar çok uğraş gerektiren şeyler.
26:07Yani o rutinini tutturmak için uğraşmak gerek.
26:10Mesela çocuklar, hepinizin ailesinde vardır.
26:13Anne baba ya da ikisinden biri çocuğu alıp her pazar ekmek almaya gittiğinde bu yapılan her çocuk için çok güzel bir ana.
26:21Yani beyin rutinleri sever, unutmaz.
26:23Siz çocuk küçükken eline ne verirseniz büyüdüğünde, ergenliğinde ve sonraki süreçlerde de karşılaşacağımız şey biraz.
26:33Küçükken de alıştırmak gerekiyor değil mi aslında?
26:35Kesinlikle.
26:36Bununla ilgili yapılan bir araştırma var.
26:38Özellikle 2 ve 4 yaş arasındaki çocuklar evde kitap çevirmekle ilgili şeylere maruz kaldığında,
26:46büyüdüklerinde daha çok kitap okuma oranları yükseliyor.
26:49Müthiş bir bilgi şu an bu.
26:51Süper aynen.
26:52Maruz kalmasa o konuda biraz çocukların önemli.
26:552-4 yaş arası.
26:56Evet.
26:57Müthiş vallahi.
26:58Şimdi önünde çok güzel bir soru var.
26:59Ben de bunu merak ediyorum.
27:00İkili ilişkilerle mi?
27:02Aynen öyle.
27:05Aşkla sevgi arasındaki fark nedir?
27:07Ben bunu bilmiyorum mesela.
27:10Ben aşkı biraz patolojik olarak yorumluyorum.
27:13Sevgi tarafını biraz daha sağlıklı, daha işte duygu yoğunluklu bir taraf gibi.
27:18Şimdi aşk dediğimiz şey aslında çocukken gördüğümüz anne ve baba ilişkisinin içerisindeki,
27:24yani negatif veya pozitif şeyi tekrar karşınızdaki kişiyle bulmak.
27:29Babanız yeterince iyi olmayan, yeterince bakım vermeyen, belki yeterince sevmeyen biriyse
27:35rutinde genel olarak işte büyüdüğünüzü ona benzer insanları seçmeye meyil mi oluyorsunuz?
27:41Şöyle düşünün, böyle bir aile yapınız var.
27:45Sizin önünüze 10 tane kalem koyayım ben.
27:47İnsan gibi düşünün bunları.
27:49Onun içinden seçeceğiniz bir tanesi sizin patolojinizle alakalıdır.
27:54Aslında sevmeyecek, yeterince bakım vermeyecek, yeterince sizinle ilgilenmeyecek kişiyi seçmekle ilgilidir.
28:00Bu patolojik bir şey.
28:02Yani aşk dediğimiz şey aslında sizin dinaminizi tekrar edecek o kişiyi bulmanızla ilişkili.
28:08Ama sevgi dediğimiz taraf biraz daha sağlıklı, biraz daha mantığı, duyguyu,
28:14hepsini beraber harmanlayabileceğimiz bir yer olmuş oluyor.
28:17O zaman doğru aşk, imkansız, zoru sever diyorlar ya.
28:20Zor yani tabii ki.
28:22Hele patoloji biraz negatif durumlarla doluysa tabii ki çok zorlayıcı bir şey oluyor.
28:28Çünkü her seferinde aynı kişiyle karşılaşmak gibi bu.
28:31O zaman kadınlar bazen şikayet ediyor.
28:33İşte hiç böyle olmadık adama, nerede bir yanlış adam var ona gidip aşık oluyorum diyor.
28:38Peki ikisinden de olmuyor mu?
28:40Aynı kişi de olmuyor mu?
28:42Hem aşk hem sevgi aynı kişiye besleyemiyor muyuz?
28:44Yani işte sevgi tanımınız ne?
28:46Ne demek sevgi mesela?
28:48Siz sevgili duyduğunuzda veya aşk dediğimde nasıl tanımlıyorsunuz?
28:52Ben mesela şöyle tanımlayabilirim işte sevgi, huzur diye tanımlayabilirim.
28:55Aşkı da heyecan gibi tanımlayabilirim mesela.
28:58Yani şimdi hem heyecanın hem mutluluğun sürekli devam ettirecek bir ilişkinin içerisinde olması çok zor.
29:06Çünkü ikisi de anlık duygular.
29:09Şimdi mutluluk dediğimiz şey sürekli pik yaparak çıkmaz.
29:13Ya da aynı düzeyde değildir.
29:15İner çıkar bir gün kalkarsınız keyfiniz çok yerindedir.
29:18Ertesi gün çok da keyfiniz yerinde değildir.
29:21Veya heyecan duygusu da öyle.
29:23Acaba siz nelere heyecanlanıyorsunuz ki acaba ilişkinin içerisinde heyecanla dair bir şey arıyorsunuz?
29:28Ne demek sizin için heyecanlanmak?
29:30O yüzden ikisinin aynı anda buluşması ben zor olduğunu düşünüyorum.
29:33Hem heyecan hem mutluluk anlamında söylüyorum.
29:35Ama tabii ki yani patolojik dediğim yani o çok yoğun aşk,
29:40yani o yokken çok huzursuz olmak, o terk ettiğinde işte yerlerde sürünmek,
29:45çok ağlamak, çok kaygılanmak mantığın tamamen uzaklaştığı bir yermiş gibi.
29:51Çünkü her ilişkinin içerisinde tabii ki ayrılık çok zor.
29:54Ama bu kadar yıkıcı oluyor olmasının ve tekrar ediyorsa eğer,
29:59hep aynı insanlarla karşılaşıyorsanız eğer burada bir soru işareti var bizim için.
30:04Hep aynı insanlarla karşılaşıp bu kadar çok yıpranıyor olmak.
30:08İkisinden de biraz olmalı ama o dengeyi bulmak her zaman o kadar kolay olmuyor bence.
30:13Bence de evet doğru.
30:15Hocam size şimdi bir sorum var benim.
30:17Bu çok yankı uyandırdı biliyorsunuz şeker yüklemesi.
30:20Aman aman.
30:21Değil mi? Yani oraya bir değinelim istiyorum.
30:23Şeker yüklemesi.
30:24Testi. Şeker yükleme testi.
30:26Yani çünkü şey.
30:27Evet 1950'lerden beri yapılıyor.
30:29Ya evet ama hala ben şey duyuyorum mesela ya yaptırmayacağım.
30:33Eksik bilgi.
30:36Ne alıyorsunuz 75 gram yükleme testinden ne anlıyorsunuz?
30:3975 gram.
30:40Bilmiyorum ne anlıyorlar.
30:41Evet.
30:42Gazoz gibi bir şey veriyoruz.
30:43Aynen.
30:44İşte çilekli oluyor elmalı oluyor bildiğiniz.
30:465 tane küp şeker.
30:475 küp şeker veya 2 baklava.
30:49İşte o kadar bir şeker.
30:51Ama tabii bazen bana da diyor hocam ben diyor işte şeker yükleme testi yapmayacağım.
30:55Kahvaltıdan yedim diyor.
30:56İşte ekmeği şokayla sürdüm 4 reçel yedim diyor.
30:58Mesela.
30:59375 gram almış.
31:00İşte eksik bilgi.
31:03Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi oluyor.
31:05Aslında bir şey yok ki bunda.
31:07Zaten siz herhangi bir biz Türk milleti olarak bir kahvaltı ettiğinizde.
31:11Direkt şeker olarak başka.
31:13Tabii indirekt olarak yedikleriniz zaten fazlasıyla alıyorsunuz.
31:15Ne zarar olabilir ki?
31:17Diyor ki hocam ben işte açlık toktuk baksam bir şey yesem.
31:20Tamam güzel söylüyorsunuz da standart bir şey yemiyorsunuz ki.
31:23Sen bir şey yiyorsun.
31:25Ondan sonra 2 saat 1 saat sonra toktuğuna bakıyorsun.
31:27O da bir şey yiyor.
31:28Ama standart bir yiyecek yok.
31:30Çünkü 75 gram aldığınızda.
31:32Bunun 1. 2. saatteki cevaplarını standart olarak biliyoruz.
31:36Belki sen 125 aldın.
31:38Öbürü de 115 aldı.
31:39İkisinin cevabı aynı değil ki.
31:41Buradaki sizin insüliniz.
31:43Yani pankreasın beta hücreleri insüliniz salgılıyor.
31:45Kan şeklinizi düşürüyor.
31:47Sağlıklarının belli bir limitine altındayız.
31:49Çünkü grikos kanınızı anne kanında dolaşan grikos.
31:51Direkt bebeğe geçebilen bir şey.
31:53Daha bariyeri direkt aşabiliyor.
31:55Bazı şeyler ilaçlar dahil her şey.
31:57Bariyerlerden geçip bir kısmı geçebilir.
31:59Ama şeker direkt geçiyor.
32:01Ne gerek olacak ki? Geçsin diyorsunuz.
32:03Geçiyor ama bebeğin kalbine de zarar, beynine de zarar.
32:05Kilo almasına da hiperbilirimini yaşıyor.
32:07Sarılığı uzun sürüyor.
32:09Havali riskini arttırıyor. Arttırıyor, arttırıyor.
32:11Bir sürü riski arttırıyor. Ölüm riskini bile arttırıyor.
32:13Dolayısıyla sağlıklı bir şey değil.
32:15Çünkü bebekte de anabolizan bir hormon insülin.
32:17Orada da çalıştırıyor insülini.
32:19İstemediğimiz bir durum.
32:21Bunun tespiti ondan.
32:23Çünkü gebelik şekeri çıkan anne adayının gebeliklerine bir kısmı da hayırlı gitmiştir.
32:25Aynı ölümlerden tutun da başka şeyleri kadar.
32:27Tespit bunun için.
32:29Ne olabilir ki?
32:311950'lerden yaklaşık 100 sene yakındır.
32:33Ki bunu ACOC dediğimiz
32:35Amerikan College Offset Garage.
32:37Acog diye yazılır.
32:39Royal College İngiltere kanalı.
32:41Dünyanın her yerinde önerilen.
32:43Ben kendim Amerika İngiltere çalışıyorum.
32:45Her yerde yapılan bir şey.
32:47Dünyayı yeniden keşfetmiyoruz ki.
32:49Bugün bunu konuşmak.
32:51Ama korkuttular ya hocam.
32:5375 gram dediğiniz bir buçuk ekmek.
32:55Hiçbir şey bizim.
32:57Ne yiyorsunuz diye kahvaltıda.
32:59Zaten yaptırmıyor.
33:01Sonra herkes pişman oluyor.
33:03Önemli bir test aslında.
33:05Herkese yapılıyor mu hocam?
33:07Rutinde olan bir şey mi bu?
33:09Tabii standartta herkese yapılıyor.
33:11Risk faktörü olanlara.
33:13Hatta biraz daha erken yapılabilir.
33:15Normal haftası 24-28. haftadadır.
33:17Ama sizin aile yükünüz vardır.
33:19Daha önceden çok yürüyorsunuz.
33:21İnsülin direnci olan bir hastasınızdır.
33:23Önce bakılabilir erkenden.
33:25Çünkü erken tespit önemli.
33:27Diyet yapılıyor.
33:29Çıkacak sonuçlara göre kan şekerleriniz
33:311. saatte baktığınızda 250 çıktı.
33:33Direkt insülin başlanabilir.
33:35200 küsür çıktı.
33:37İlaç antidiabetik bir ilaç.
33:39Kullanılabilir gibi zarar vermeyecek.
33:41Artı diyet.
33:43Bazısı sadece diyet sistem kontrolü.
33:45Egzersiz gibi.
33:47Ama buna göre şemayı belirlemek için
33:49tabi ki bakmak lazım sonuçlara.
33:51Önemli bir test diye buradan da vurgulayalım bence.
33:53Peki ileride hocam.
33:55İlişki içinde.
33:57Hangi noktada bir yardım alınmalı?
33:59Hani hangi noktada
34:01artık yardım almalıyız
34:03boyutundadır sizce?
34:07Yani şu andaki günlük ilişkilere
34:09baktığımızda, boşanmaları
34:11özellikle gördüğümüzde ve
34:13düşündüğümüzde
34:15çok yüksek oranda bir boşanma var.
34:17Bunlar mutlaka
34:19bu kadar kısa sürede
34:215 ayda, 6 ayda, 1 senede
34:23ya da 1,5 senede
34:25Geçen bir gazetede okuduk.
34:27Ne kadar?
34:292 sene içerisinde inanılmaz bir artış var
34:31boşanmalarla.
34:33Bu noktalarda belki son karar verilmeden
34:35bir çift terapisi desteği alınabilir.
34:37Yani çok hızlı tükettiğimiz
34:39bir süreçteyiz ya
34:41aslında ilişkileri çok hızlı tüketiyoruz.
34:43Keyif almak,
34:45azalmak, yaşamak, özellikle
34:47koronanın girmesi,
34:49çok uzun süre evlere kapanmış olmamız
34:51çok tüketici bir yere götürdü
34:53herkesi.
34:55Her şey çok hızlı tükenmeye başladı.
34:57Evliliklerde.
34:59O yüzden bu noktalarda bence
35:01mutlaka bir çift terapisi desteği alınmalı
35:03diye düşünüyorum.
35:05İki tarafın istemesi lazım değil mi?
35:07Tabii ki.
35:09Karşılıklı olarak
35:11kadınların daha
35:13çok gitmek istediğine fakat ama erkeklerin
35:15bunu reddetti.
35:17Bu zaten ikisi beraber evliliği kurtarmak
35:19adına veya sağlıklı bitirmek adına
35:21bir karar veriyorlarsa bu noktalarda
35:23mutlaka çift terapisi alınmalı.
35:25Evet.
35:27Peki hocam,
35:29stres faktörü, gebelik ne kadar önemli?
35:33Gebelik, yolculuk
35:359 ay sürüyor. Kedi köpeklerde
35:372 ay, 2,5 ay
35:39yerine göre. Yunuslar, balinalar
35:41belki 1 sene hafıza,
35:43filler 2 sene. Biz 9 ay.
35:459 aylık bu yolculuğun tabii ki hepimiz
35:47güzel sonuçlanmasını istiyoruz, arz ediyoruz,
35:49heyecan duyuyoruz. Hele ilk gebelikse
35:51pırpır ediyor annenin adayının kalbi.
35:53Mutluluk içinde, benim hep
35:55anne adaylarına bazen takip için gelenlere
35:57keyifli bir gebelik sunmak istiyorum.
35:59Yani anılarıyla, hatıralarıyla,
36:01yaşadıklarıyla çünkü
36:03günlük bir şey, tek bir şey. Hayatınızda
36:05kaç defa, 30 defa gebe kalmayacaksınız ki
36:07belki 2, belki 3 günümüz şartlarında.
36:09Bir evliliğinizi hatırlarsınız, bir hamlinizi
36:11doğumunuzu hatırlarsınız ve ileride çocuğunuz
36:13büyüse bile hep anlarınız, hep hamiliniz aklına gelir.
36:15O yüzden güzel bir anlar oluştursun istiyorum.
36:17Tabii ki mutlu olmasını istiyorum.
36:19Bazı gebelikler tabii ki stresli geçirmiyor yaşananlar.
36:21Kanamalar, ekstra stres.
36:23Ama tabii ki sürekli olmaz bunlar.
36:25Ama anne adaylarına ben şunu söyleyeyim. Hocam ben çok
36:27üzüldüm, bebeğim de üzülmüş müdür?
36:29Keşke öyle olsa. Siz üzülünce, bebek
36:31üzülüyor. Siz güldüğünüzde bebek de
36:33içeride gülüyor. Öyle olmuyor. O zaman biz hep
36:35gülüyoruz, mutlu olalım. Bebek de içeride mutlu olsun.
36:37Biz evet mutlu anne adayları, mutlu bebekler
36:39diyoruz ama anne adayın kaygıları
36:41olmasın, stres faktörü olmasın.
36:43Bunlar çünkü stres hormonu iyi bir şey değil.
36:45Kortizomun salgınıdır. Başka şey. Bunları
36:47tabii ki arzu etmeyiz ama anne adayı
36:49bir ankisiyeti yaşadı, ne bileyim bir işte
36:51geliyor bazen. Annesini kaybediyor, bir şey
36:53oluyor ve gebelikte 2-3 gün haliyle üzülüyor.
36:55İlk başta üzülme periyodu yaşıyor.
36:57Sonra kabullenme süreci, sonra önüne
36:59bakma süreci. Biraz da İlayda Hanım'ın konularına girdim
37:01burada. Bu süreci yaşıyor. Bunlar
37:03ben normal bunlar. Çünkü bunu
37:05yaşamazsan zaten normal bir birey olmayacaksın.
37:07Hocam bebeğim etkilenmiş midir? Tabii orada
37:09anne adayı bak gösteriyoruz kalbi şöyle iyi yatıyor
37:11falan filan. Rahatlıyor orada. Kaygılarını
37:13gideriyor. Aslında tabii ki bebek etkilenmiyor
37:15o durumda. Yoksa mutsuz oldu. O zaman
37:17savaş var bilmem şu anda. Rusya,
37:19Ukrayna savaşta değil mi? Orada hamileler de
37:21var. Stresliler. Orada doğanlar
37:23insanlar hayatı boyunca stresli mi olacaklar?
37:25Değil. Kaygılanmaya gerek yok bu kadar.
37:27Hayır. Hayır. Hayır.
37:29Tabii ki doğumdan sonraki periyoda İlayda
37:31Hanım'ın bahsettiği gibi ilk 06
37:33yaş dönemi Freud dönemi
37:35oldukça önemli. Önemli değil mi?
37:37Freud deyince İlayda Hanım güldü.
37:39Seviyoruz kendisini.
37:41Peki hocam bu
37:43folikasit önemi nedir? Mesela
37:45folikasit eksik olduğunda gebelerde
37:47veya takviye alınmadığında ne gibi
37:49sorunlar yaratıyor? İşte
37:51folikasit almazsanız ne oluyor? Benim gibi oluyor.
37:53Benim annem almadı mesela. Ben de
37:55oldum. Böyle oldu.
37:57Yani aslında tabii bazen geliyor
37:59anne de ağlıyor. İşte hamile ben işte
38:01diyorum ki acaba neden
38:03ağlıyorsun? Çok mutlu mu oldun? Hocam
38:05diyor ben folikasit kullanmadım diyor. Peki
38:07senin annen kullandı mı? Yok. Onun annesi.
38:09Binlerce yıldır insanlar kullanmıyordu
38:11zaten. Faydası şu.
38:13Gebelikten önce başlamak kaydıyla bir ay öncesinde
38:15ve gebeliğin ilk iki ayında kullanırsanız
38:17bebeklerin nörotip defektlerimiz
38:19yani omurga, beyin ve omurga hattında
38:21bazen belde açıklık olur.
38:23Bu sekiz yüzde bir ihtimal görülür.
38:25Ortalama sekiz yüz kişiden bir tanesi belde
38:27açıklık olur. Bunu kullanırsanız
38:29folikasit günde dört yüz mikrogram
38:31riskinizi yüzde elli azaltıyor. Yani
38:33bin iki yüzde bir oluyor aslında. Yine sıfırlamıyor.
38:35Hasta geliyor. Hocam bebeğin bebeğinde
38:37açıklık var ama ben folikasit kullanmışım.
38:39Kullandınız ama zaten riskinizi azalttınız.
38:41Yok etmiyorsunuz. Yani
38:43son bir tek faydası bu.
38:45İlk on hafta kullanırsın. Başka bir şey yok.
38:47Bazen diyenler işte zekasını arttırıyormuş.
38:49Yok işte hiç birisi değil.
38:51Dolayısıyla almadınız mı? İşte bin imar
38:53bir risk daha taşıyorsunuz. Zaten herkeste
38:55olan sekiz yüzde bir risk.
38:57Adaysınız o. Yani tıpkı emniyet kemeri
38:59takmak gibi. Tabii taksanız daha güvende olur.
39:01Ama olmadıysa da olmaz. Üzülecek bir şey yok.
39:03Devam.
39:05Paniklemeye de gerek yok. Bazıları şey yapıyor çünkü.
39:07İşte yemek aldım. Folikasit kullanmamıştım.
39:09Ben şeyine gidiyor ya
39:11anneler mesela. 2000'li yıllarda
39:13bu 2000'li yıllara kadar 2000'li yıldır değil mi?
39:15Öncesi de var. İnsanlar binlerce yıldır da
39:17almıyordu değil mi zaten? Evet. Yani.
39:19Sonuçta tabii ki gebelikte aslında burada hemen
39:21araya girerek şunu da söyleyeyim. Gebeğin olmazsa
39:23olmazsa olan vitamin bir tane aslında.
39:25Ne D vitamin, K vitamin, A vitamin
39:27D, Omega falan değil. İyot.
39:29Bakın Dünya Sağlık Örgütü,
39:31World Health Organization, hu.org. Girin.
39:33Anne adayına ekstra,
39:35dışarıdan ödenen tek vitamin var. İyot.
39:37Bebeğin zekası ve beyin gelişimi,
39:39kıvrımları vesairesini oluşturmaya
39:41faydası olan bilimsel kanıtlı
39:43tek vitamin iyottur. Aktif kullanılmıyor
39:45hocam değil mi? İyot kullanılmaz. İşte iyot,
39:47iyot, iyot. Herkes işte daha
39:49spektaküler, daha böyle headliner,
39:51başlıklarda yer alan, daha böyle
39:53magazinsel şeylerle uğraşıyor aslında. İyot.
39:55Ama iyot da daha kontrolü
39:57kullanılması gereken. İyot şeyde,
39:59takviye olarak alabilirsiniz. Zararı
40:01değil. Fazlası idrarla atılıyor.
40:03Vücutta birikmesin. Tirol torunlarını bozar falan
40:05denir ya işte. E tabii çok fazla alırsanız tabii ki.
40:07Ama zaten onu doktor kontrolünde
40:09kullanıyorsunuz. Doktor onun bir idrar düzeyini
40:11kontrol ederek. Ama almanız gereken
40:13ekstra takviye olarak. Bakın birçok vitaminlerin
40:15hepsini zaten yiyeceklerden
40:17alabiliyorsunuz. Alırsınız da zaten
40:19çok hemen hemen sağlıklı bedenden
40:21dengeli beslenen bir insanın eksik
40:23kalması mümkün değil. Hasta diyor ki işte
40:25hocam ben C vitamini alacağım işte
40:27limon yiyeceğim. Ya yeşillik yiyebilirsin
40:29değil mi? Herkes diyeti sendiniz.
40:31Yani C vitamini de olmadığı kadar
40:33şey, C vitamini yeşilliği de o kadar çok ki
40:35insanlar bilmiyor. Aslında her şeyde
40:37her şey var. Dengeli sunduğunuz zaman
40:39bir vitaminin eksik kalması çok mümkün değil.
40:41Ama işte iyotu takviye olarak
40:43almanız lazım. Yoksa turp da var,
40:45brokoli de var, lana da
40:47var. Tabii ki deniz ürünlerinde iyot var
40:49ama ne olursa olsun takviye olarak
40:51tek sunulan vitamin dünya sarkı iyot.
40:53Geniş bir konu aslında bu.
40:55İyot çok geniş bir konu.
40:57Bunun için bütün şeyi konuşabiliriz.
40:59İyot benim de aslında ilgimi çeken bir konu.
41:01Ama işte süremiz bitti.
41:05Burada programımız bitti ama
41:07aslında çok da soru kaldı. Ama çok
41:09keyifliydi. Ben de çok şey öğrendim
41:11bu arada. Ben de çok şey öğrendim.
41:13Süper oldu. Hafızamı attım çok şey oldu.
41:15Teşekkür ediyorum. İyi ki geldiniz.
41:17Teşekkür ederiz. Tekrar görüşürüz inşallah.
41:19Çok sağ olun. Şimdi reklamlara gidiyoruz.
41:21Sonrasında ben de merak edilen birkaç
41:23soruyu kendim yazılayacağım. Görüşmek üzere.
41:25Evet kısa bir reklamdan sonra
41:27buradayız. Şimdi ben de kendim
41:29birkaç soru hazırladım. Böyle çok sorulan,
41:31çok merak edilenleri. Özellikle
41:33bu aslında Melih Hoca'mla konuştuk biraz
41:35önce. Bu gebelikte işte annelerde
41:37iki kişilik yemeliyim,
41:39çok yemeliyim bebeğim işte büyütsün,
41:41gelişsin gibi çok böyle bir telaş
41:43oluyor genelde annelerde.
41:45Bu çok doğru bir şey değil. Hatta ilk üç ay hiç doğru
41:47değil. İlk üç ay çünkü bebek
41:49daha çok yediklerimizden beslenmiyor. İlk üç
41:51ayda kilolu gebelilerde kilo bile verilebiliyor.
41:53O yüzden de böyle bir şeyin
41:55doğru olmadığını buradan söylemek istiyorum. Hani
41:57böyle paniğe kapılıp sürekli çarpı
41:59iki yemeye gerek yok gebelikte.
42:01Bu birincisi. Bir de ikincisi de
42:03gebelikte bitki çayı
42:05kullanımı çok soruluyor.
42:07Aslında bu çok konsola gidilmesi gereken bir şey.
42:09Mutlaka doktorun danışmanıza gereken bir şey.
42:11Ama benim burada önerebileceğim
42:13hani daha böyle
42:15kullanımı riskli olmayan işte
42:17ıhlamur, nane limon gibi
42:19çaylar kullanılabilir. Rezene yine
42:21doktor kontrolünde yine miktarınca
42:23kullanılabilir. Bu da çok
42:25merak edilenlerden. Bir de
42:27üçüncü ve son. Bu da
42:29çok soruluyor. Bir kişi
42:31doğum yaptı. Ne zaman
42:33diyete başlamalıyım? Ne zaman gelmeliyim
42:35diye çok fazla yazıp soruyorsunuz.
42:37Aslında bunun bir zamanı yok.
42:39Ben hep şunu diyorum işte
42:41nasıl kendinizi iyi hissedecekseniz
42:43yani zayıflamak size iyi gelecekse
42:45hani kilo sizin
42:47psikolojinizi bozuyorsa hemen
42:49gelin diyorum. O yüzden
42:51bu birazcık da size
42:53özel bir durum. Bir kırk yılı
42:55beklemeniz tabii ki de istenilen bir şey ama
42:57sonrası istediğiniz zaman
42:59gelip işte güzel bir programa
43:01güzel bir diyet programına sağlıklı
43:03beslenmeye başlayabiliyorsunuz.
43:05Bunu da buradan söylemiş olayım.
43:07Bunlar çok merak edilenlerdi.
43:09Bunları buradan yanıtlamış oldum ben de.
43:11Evet bugün DSL Ramşen'de
43:13Emce Sağlık Programı sonuna geldik.
43:15Çok güzel bir programdı. Çok değerli konuklarımız
43:17vardı. Hafta yine aynı gün
43:19aynı saatte buradayız. Görüşmek üzere.