2025'in Türk dış politikası
İki öncelik: Suriye ve Ukrayna savaşı
Trump faktörü sınanacak
Ortadoğu’da dengeler çatırdarken gözler İran, Körfez ve İsrail’de
Dış politika analisti Barçın Yinanç ve dış haberler editörü Buse Söğütlü yorumladı.
İki öncelik: Suriye ve Ukrayna savaşı
Trump faktörü sınanacak
Ortadoğu’da dengeler çatırdarken gözler İran, Körfez ve İsrail’de
Dış politika analisti Barçın Yinanç ve dış haberler editörü Buse Söğütlü yorumladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba bugün 2 Ocak Perşembe 2025 yılının ilk dış politikayla içli dışlı programında karşınızdayız.
00:08Ben T24 dış haberler editörü Buse Söğütlü, dış politika analisti Barçın İnanç'la birlikte 2025'in Türk dış politikasını konuşacağız.
00:17Fakat ilk olarak ABD ile başlayalım.
00:21ABD'nin yeni yılın ilk gününde henüz yılbaşı kutlamaları sürerken New Orleans ve Queens'de iki ayrı saldırı gerçekleştirildi.
00:30Fakat New Orleans'teki saldırıda saldırganın Teksas'ta bir ABD vatandaşı olduğu açıklanmasına rağmen saldırganın IŞİD'le bağlantısı olabileceği değerlendirmeleri yapılıyor.
00:41Tam da 12 gün sonra Donald Trump yönetimi resmen göreve gelecekken bu önemli bir gelişme olarak görüldü.
00:49Çünkü Suriye ve ABD'nin IŞİD'le mücadele gündemi son günlerde, son haftalarda sıkça üzerine konuştuğumuz bir gündem.
00:57Dolayısıyla bugün ABD, Suriye, yeni Trump yönetimi ve Suriye'de atabileceği adımların yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşı ve Türkiye'nin 2025 dış politikasının bunlardan nasıl etkileneceği gündem maddelerimiz olacak.
01:11Hemen Rusya ve Ukrayna ile başlamak istiyorum.
01:14Trump'ın en önemli vaadi, geçen haftaki programımızda da konuştuğumuz üzere Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşı 24 saat içinde bitirmesiydi, bitireceğini açıklamasıydı.
01:24Gerçekten bu kadar hızlı olacak mı? İlk sorum bu.
01:28İkincisi de Rusya'nın Suriye'deki yenilgisi Türkiye'nin ara buluculuk rolüne etkide bulunabilir mi?
01:37Türkiye'nin ara buluculuk rolünden düşebilir mi? Çünkü Slovakya Başbakanı Fiko ile bir görüşme gerçekleştirdi Putin. Burada ara buluculuk rolü daha Doğu Avrupa ülkelerine kayabilir mi?
01:50Şimdi senin de söylediğin gibi Türk dış politikasına 2025 açısından baktığımızda en önemli değişken faktör, değişiklik faktörü Trump'lı bir dünyada olacak olmamız
02:03ve tabi ki Amerika gibi bir süper gücün nasıl bir politika izleyeceği Türkiye gibi ülkeleri de çok yakından izleyecek.
02:12O nedenle de Türk dış politikasına 2025'te en önemli iki maddeden bir tanesi Suriye olacak, bir tanesi de tabi Rusya olacak ve Trump'ın savaşı durdurma vaadi olacak.
02:25Sonuç olarak Trump savaşı bitirmek istiyor. Bunun ayrıntılarını nasıl olacağını belki önümüzdeki programlarda daha ayrıntılı konuşuruz ama Türkiye açısından baktığımızda hiç kuşkusuz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan özellikle Ukrayna-Rusya savaşı üzerinden Trump'la diyaloğunu geliştirmek isteyecektir.
02:51Bu anlamda Trump'ın hem güvenini kazanmaya çalışacaktır hem de Trump'ın bir nevi takdirini kazanmaya çalışacaktır.
02:58Çünkü şunun altını çizelim, Amerika Birleşik Devletleri'nin en önemli Avrupalı müttefikleri yani İngiltere yani Avrupa başkentleri Ukrayna-Rusya savaşının çok alel acele bitirilmesi, aceleye getirilmiş bir barış anlaşması yapılmasına mesafeli duracaklardır.
03:18Halbuki Türkiye en başından beri savaşın bir an önce bitirilmesini, en kısa zamanda ateşkes ilan edilmesini istediği için Trump Türkiye'ye baktığında kendi çizgisine çok yakın, kendi çizgisini benimsemiş bir liderlik görecektir ve bu anlamda da ben açıkçası Türkiye'nin özellikle Rusya-Ukrayna savaşında bir kolaylaştırıcı rol oynama hevesini her daim Trump'a hissettireceğini tahmin ediyorum.
03:47Şimdi Trump'ın ekibi acaba Türkiye'yi bu sürece dahil etmek ister mi? O biraz tabii ki kuşkulu ama işte bu noktada Cumhurbaşkanı Erdoğan devreye girecektir ve Trump'la olan o özel ilişkisini kullanarak gerektiğinde işte diyecektir ki eğer hani görüşmeler tıkanırsa hani bana gelin ben yardımcı olmaya çalışayım diyecektir.
04:11İşte bir takım güvenlik meseleleri olacaktır. Ukrayna güvenlik garantileri isteyecektir. O noktada Türkiye elini taşın altına koyar mı? Çok emin değilim açıkçası Rusya'yı karşısına alacak türden Ukrayna'yı çok fazla hani savunma konusunda yükümlülük altına hani ikili anlaşmalar aracılığıyla pek girmek isteyeceğini zannetmiyorum Türkiye'nin.
04:37Ama bu sürecin mümkün olduğu kadar iyi ilerlemesi için yani Ukrayna, Rusya işte ne diyelim barış sürecinin mümkün olduğunca sonuca ulaşabilmesi için Türkiye elinden geleni yapacaktır ve oradaki bir ateşkes, oradaki bir uzlaşma da Türkiye'nin özellikle Rusya'yla ilişkilerini de çok yakından ilgilendirecektir.
05:01Bir taraftan Türkiye batının bu yaptırım baskısından kurtulacaktır. Bir taraftan Rusya'yla ilişkilerini daha sağlıklı götürmeye çalışacaktır ticari olarak ama tabii şunun altını çizmemiz lazım.
05:16Eğer öyle bir anlaşma olur ve Rus lideri Vladimir Putin kendisini çok eli güçlenmiş olarak çıkarsa o zaman bunu Türkiye'yle ilişkilerine nasıl yansıtır?
05:28Senin de demin dediğin gibi Suriye'den çekilmiş olması, Suriye'de yanlış ata oynamış olması ve Türkiye'nin Suriye'de daha öncül bir rol oynamasına diş bileyip ona göre bir takım tırnak içinde intikam demeyelim ama bir şekilde Türkiye'ye de bel altı vuruşlar yapar mı yapmaz mı bunu takip etmemiz gerekecek açıkçası.
05:57Onun dışında ama eğer 2025'de Ukrayna Rusya bazında bir ateşkes olursa çok yakından izlememiz gereken bir bölge Kafkaslar olacak.
06:08Çünkü Rusya Ukrayna'dan dikkatini ve enerjisini azalttığı oranda Kafkaslara dönük dikkatini arttıracaktır.
06:18O nedenle umarım 2025 hem Azerbaycan hem de Ermenistan'ın bir barış anlaşması imzaladığı bir yıl olur.
06:25Çünkü oradaki fırsat penceresi kapanabilir.
06:28Bu süreçte Rusya Ukrayna ile daha fazla ilgilendiği için belki Kafkaslarda Ermenistan ile Azerbaycan'ın Rus baskısı olmadan daha rahat bir araya gelme imkanı varken Rusya'nın baskısını daha fazla hissedebilirler.
06:44Ki zaten şimdiden kimi başka Kafkas ülkeleri Rusya'nın baskısını hissediyor.
06:49Nitekim Gürcistan'da hissediyor değil mi?
06:51Evet Gürcistan'da protestolar devam ediyor.
06:55AB yanlısı Salonez Ropişvili, Rusya yanlısı eski futbolcu Mihail Kalebaşvili'nin pazar günü yemin etmesinin ardından görevden ayrılmayacağını ve ülkenin cumhurbaşkanı olduğunu yine de görevi bırakmayı reddedi.
07:09Gürcistan'da protestoların devam etmesi bekleniyor.
07:13Oldukça sıcak bir sıcak gelişmeler yaşanmaya devam ediyor.
07:16Çünkü yeni gelen cumhurbaşkanı Rusya yanlısı değil mi?
07:20Yani galiba ülke böyle ikiye ayrılmış durumda.
07:24Bir tarafta batı taraftarı olanlar var değil mi?
07:28Avrupa Birliği ile ilişkilerinin devamını isteyenler var.
07:31Ama bir tarafta da tamamen Rusya'ya yönünü Rusya'ya dönmüş olanlar var.
07:37Bu arada Avrupa Birliği de Gürcistan'ın üyelik sürecinde askıya aldı değil mi?
07:42Dolayısıyla orası bir kaynamaya devam edecek zannediyorum.
07:45Bu arada Rusya demişken, geçen hafta Kazakistan'da gerçekleşen uçak kazasıyla ilgili Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev'den özür diledi.
07:56Uçak kazasının hemen ardından Rus ihalarının uçağın düşmesine neden olduğu değerlendirmeleri yapılmıştı.
08:03Putin özür diledi.
08:05Ancak kazanın nihai sebeplerini ortaya koyan soruşturmanın sonuçları henüz belli değil diyelim ve Suriye'ye geçelim.
08:14Aslında geçtiğimiz hafta Jolani ve geçici hükümet çok kritik atamalar yaptı.
08:19Öncelikli iki atama çok öne çıkıyor.
08:24Merkez Bankası Başkanı atandı, bir kadın ve Dürzilerin yoğun olarak bulunduğu ve Dürziler için çok önemli bir kent olan Süveyda'ya bir kadın vali atandı.
08:34Fakat bununla karşılık Türkiye'yi de çok yakından ilgilendiren bir konu ki üst düzey ordu atamaları yapıldığında Tuğgeneral olarak atanan isim,
08:43Türkiye İçişleri Bakanlığı'nın terör listesinde yer alan Ömer Çiftçi isimli biri ve ardından kendisinin orduda atamasının yapılmasının ardından listeden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın talebi üzerine çıkarıldığı iddia ediliyor.
09:01Gazeteci Ali Can Uludağ'ın haberi üzerine öğreniyoruz.
09:04Tabii çok ciddi ve önemli kritik ziyaretler de gerçekleşti.
09:09Suriye Geçici Hükümeti'nin Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı ve İstihbarat Şefi ilk resmi ziyaretlerini, yurtdışı resmi ziyaretlerini Suriye-Arabistan'a gerçekleştirdi.
09:19Dışişleri Bakanı AB'nin Suriye temsilcisiyle görüştü ve çok iki kritik görüşme daha gerçekleşti.
09:27O da Hristiyan liderlerle bir araya geldi, Jolani ve Jolani SDG heyetiyle görüştü.
09:33Fakat bunların daha önemlisi bir Suudi Arabistan kanalına verdiği röportajda HTA lideri ve Suriye'nin geçici fiili lideri anayasayı hazırlamanın 3 yıl ve Suriye'de seçimlerin yapılmasının 4 yıl alabileceğini söyledi.
09:50Bu kimi çevrelerde endişe yarattı ama kimi çevrelerde zaten 13 yıllık bir iç savaşın ardından böylesi bir sürecin normal olabileceğini söyledi.
09:59Bu uzun bir süreç mi? Uzun vadeli planlar yapmak ya da uzun vadeli bir plan açıklamak endişe verici mi? Önce bunu sorayım.
10:07Açıkçası ben çok alelacele yapılan seçimlere baktığımızda yani geçmişte bu tür birdenbire rejim değişikliği olmuş ülkelerde çok hızlı seçim yapılması da böyle yaralara derman da olmadı.
10:23Ama tabii ki pek çok kişide de Jolani ile ilgili şu endişe var. Acaba gelir ve hani koltuğa yapışır ve bu süreç içinde kendisini konsolide eder ve o koltuktan bir daha ayrılmaz mı?
10:39Bu endişeler de çok haklı endişeler açıkçası.
10:43Tabii bunu zaman gösterecek. Açıkçası Suriye'de iyimser olmamızı gerektiren emareler de var. Kötümser olmamızı gerektiren bir takım veriler de var.
10:52Ama şunun altını çok iyi biliyoruz. Biz bu programda madem ki 2025 Türk Dış Politikası'na bakıyoruz, Suriye Türk Dış Politikası'nın bir numaralı meselesi olacaktır.
11:04O kesin. Neden? Sadece 911 kilometre ile bizim çok önemli bir komşumuz olması değil. İç politikaya dönük bir takım sonuçlar yaratması açısından da Suriye çok önemli.
11:18Neden? Kürt meselesi açısından önemli. Neden? Türkiye'de yaşayan Suriyeli mültecilerin dönüşü, özellikle iktidarın kendisini konsolide etmesi açısından da önem taşıyor.
11:29O nedenle de Türkiye'nin özellikle iki önceliği olacaktır diye düşünüyorum ben. Birincisi, Türkiye Suriye'nin normalleşmesi için elinden geleni yapacaktır.
11:42İkinci mesele de Suriye'yi tabii özellikle ayağa kaldırılması önemli olacak. Şimdi birincisinde ne önemli?
11:51HTŞ liderinin gerçekten ben kapsayıcı olacağım, gerçekten ben kimseyi dışlamayacağım dediği gibi bu sözleri tutmasını sağlaması olacak.
12:03Türkiye bu anlamda herhalde HTŞ lideriyle yakın diyalogda olacaktır. Çünkü ülkede yeniden bir iç savaşın ya da etnik gruplar arasında çatışmaların başlamaması gerekiyor.
12:15İkinci çok önemli mesele tabii Suriye'nin ayağa kaldırılması. Geçen gün bizim meslektaşlarımızın medyaskoptaki meslektaşları dinlerken işte Şam'dan Halep'e giderken yolu gördük taş taş üstünde kalmamış.
12:30Ve sonuç olarak ülkede de çok sayıda yerlerinden edilmiş, yurt dışına çıkmış insanların sayısı da gerçekten ürkütücü boyutlarda değil mi?
12:42Aslında Birleşmiş Milletler raporlarına göre ülkenin nüfusu 23,5 milyon. Bunun yurt dışına gitmek zorunda kalmış ve mülteci haline gelmiş Suriyeli sayısı 6 milyon dolayında.
12:56İçeride de 7,2 milyon Suriyeli içeride göç etmek durumunda kalmış, korkunç bir yıkımdan söz ediyoruz.
13:02Aynen herkes evine dönmek istiyor ama döndükleri yerde sadece büyük yıkımlar ve molozlar görüyorlar.
13:08Dolayısıyla bence Türkiye bütçesi elverdiği sürece Suriye'ye para akıtmaya çalışacaktır ama mesele şu ki Türkiye'de para yok.
13:16Yani bu arada da sevgili meslektaşımız Çiğdem Toker'e de çok iş düşecek çünkü nerelerden ne paralar akıtılacak bilemiyorum açıkçası.
13:26Şimdi Türkiye'de de para olmadığı için Ankara ihtimalen 2025'te özellikle batılı başkentlerle körfez ülkelerini ikna etmeye çalışacak.
13:40Yani birincisi özellikle batıdan gelen yaptırımların kaldırılması için uğraş verecek ki senin başlangıçta söylediğin meseleye geliyoruz.
13:51Henüz yaptırımların kaldırılmasına dönük bir şey olmadığı gibi hala HTŞ'nin lideri de ve HTŞ'nin kendisi de ve işte HTŞ tarafından atanan bir takım isimler işte batılı ülkelerin terör listesinde.
14:07Dolayısıyla Ankara ilk etapta diplomasiyi kullanarak batılı başkentler ve Amerika nezdinde yaptırımların kaldırılması, HTŞ'nin terör listesinden çıkarılması için uğraşacak ki
14:19HTŞ lideri de aslında gerçekten mantıklı konuşuyor yani diyor ki siz bu yaptırımları Beşar Esad'a üzerinde uyguluyordunuz yani Beşar Esad gitti.
14:29Dolayısıyla şimdi bu yaptırımlar direkt halkı cezalandırmak olacak hani bize bir şans vermeniz lazım diyerek aslında doğru yerden konuya yaklaştığını söyleyebiliriz.
14:43O çerçevede senin baştan söylediğin Suudi Arabistan'a ilk ziyaretini yaptı değil mi?
14:50Suriye Dışişleri Bakanı, körfez ülkelerinden gelecek maddi imkanlar açısından körfez ülkelerini yanına alması çok önemli bir gelişme olacaktır tabii ki.
15:04Tabii Suriye'deki bir diğer önemli konu da bölgedeki dış aktörlerin, bölgede bulunan dış aktörlerin nasıl konum alacağı burada Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, İran, Rusya neler bekliyor bizi?
15:18Şimdi hakikaten birincisi İran açısından çok dikkatli olmak gerekiyor.
15:25Çünkü galiba son günlerde Suriye'de işte bir takım olaylar olunca onların arkasında İran olabileceğine dair bir takım şüpheler açıkçası dile getirildi.
15:39Bu aşamada sanki Rusya bayağı bir işte ordu birliklerini geri çekmiş ve Suriye'de şu anda kötücül bir aktör konumunda olmadığını varsayıyoruz.
15:55En azından şu anda ona dair bir emare yok.
15:57Aynı şey ama İran için geçerli değil.
16:00İran için Suriye'de yediği darbeler, İsrail'den yediği darbeler o kadar moral bozucu ki hani şeyde İran'ın da kendi içinde monolitik bir yapısı olmadığı için İran'daki kimi radikal çevreler Suriye'deki bağlantıları kullanıp orada istikrarsızlık yaratabilecektir.
16:22Buna dönük dikkatli olmak gerekiyor.
16:25Onun dışında elbette ki Amerika'nın Suriye'ye yaklaşımı önemli fakat burada da en önemli belirleyici rollerden birini İsrail ve Amerika'daki Yahudi lobisi oynayacak.
16:38Onlar nasıl yaklaşacaklar Suriye'ye?
16:41Açıkçası İsrail'in ilk tercihi hani tanıdığı bir lider olarak Beşşar Esadlı bir Suriye'yi tercih ederken şimdi sonuç olarak tırnak içinde İslamcı, cihatçı gelenekten gelen bir liderlik İsrail'de herhalde büyük huzursuzluk yaratıyordur.
16:59Yine benim tahminim Ankara, İsrail'in Washington üzerinde olabilecek telkinlerini nötralize etmeye çalışacaktır.
17:10Ve mümkün olduğunca hani eğer biz Suriye'de istikrarlı bir yapıya kavuşturursak bu ileride İsrail'in güvenliği içinde iyi bir gelişme olur diye bu temayı izlemeye çalışacaktır diye düşünüyorum açıkçası.
17:29Tabi burada dış aktörlerden bahsettiğimizde Amerika'nın Suriye'deki en önemli müttefiklerinden biri Suriye Demokratik Güçleri Jolani SDG heyetiyle geçtiğimiz pazartesi bir görüşme gerçekleştirdi.
17:42Karşılıklı açıklamalar devam ediyor, temkinli açıklamalar var ama önümüzdeki dönemin 2025'in en önemli Türkiye açısından en önemli gündemlerinden biri ABD, YPG ve Türkiye üçgeninde bizi nelerin beklediği olacak.
17:58Trump gelecek neler olacak?
18:00Şimdi ben Rusya ile başlamamın nedeni şu oldu, eğer Türkiye özellikle Ukrayna Rusya sürecinde böyle bir hani Trump'ın tırnak içinde gözüne girebilirse çünkü Trump egosu şişkin bir lider ve hani kendisinin övülmesinden vesaire çok hoşlanıyor.
18:26Dolayısıyla Türkiye'nin özellikle Ukrayna Rusya sürecinde aslansın kaplansın bu işi yaparsın biz de sana yardımcı oluruz deyip özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan Trump'la yakın bir ilişki kurarsa o zaman Amerika'nın Suriye'deki askeri varlığı ama daha da önemlisi YPG'ye verdiği desteği kesmesi için daha etkili bir talepte bulunabilir Ankara diye düşünüyorum.
18:55O nedenle Rusya üzerinden başladım.
18:57Hani Rusya konusunda bir olumlu bir izlenim yaratırsa Cumhurbaşkanı Erdoğan Trump üzerinde Suriye ile ilgili YPG ile ilgili taleplerinde daha kolay kabul ettirebilir çünkü burada en önemli mesele tabii ki Trump'ın ne düşündüğü ama ekibi sonuç olarak Trump'a bir şeyler söyleyecektir.
19:20Bu noktada belki de Türkiye'nin asıl rekabet edeceği asıl rakibi Washington'da Trump değil de Trump'ın ekibi olabilir.
19:28Çünkü Trump'ın ekibi diyebilir ki hayır bizim orada kalmayı sürdürmemiz lazım.
19:34Onun da ötesinde işte YPG'ye Kürtlere desteği devam ettirmemiz lazım ama ben açıkçası Trump gibi bir şahsiyetin böyle Kürtler gibi tırnak içinde yani Kürtler derken dikkatli konuşmak istiyorum.
19:50Maalesef uluslararası ilişkilerde böyle Kürt kartı Kürt kartı diyoruz ama sonuçta hani belki PKK demek daha doğru Trump hani böyle PKK gibi bir milis güçler yerine Orta Doğu'da hani sırtını Türkiye gibi çok büyük bir ordusu olan büyük bir gelenekten gelen bir ülkeye sırtını vermeyi tercih edebilir.
20:13O nedenle Cumhurbaşkanı'nın Trump'la diyaloğunun ben çok büyük önem taşıyacağını düşünüyorum.
20:19Zaten asıl mesele bence burada Suriye'de Amerikan askerlerinin bir an önce çekilmesi değil de YPG'ye olan desteğin sonlandırılması.
20:30Ben Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın bütün son açıklamalarını okuduğumda hep şunu sezinliyorum.
20:38Şunu söylemeye çalışıyor Hakan Fidan bence ve diplomasiyi öncelemeye çalışıyor.
20:43Bakın biz nasıl ki Rusya ile İran'ı ikna ettik ve onlara dedik ki ya siz bugüne kadar Esad'ı desteklediniz ama artık Esad için yolun sonu göründü.
20:52Gelin hani yol yakınken Esad'ı salın Esad'a desteğinizi bitirin biz de size bir yol açalım milislerinizi ordu birliklerinizi burnu kanamadan çekelim.
21:04Bu süreç geçiş sürecin sancısız ve en az kan dökülerek olsun hani sizin de itibarınız zedelenmesin.
21:12Bu mesajın bir benzerini bence Türkiye Batılı müttefiklerine başta Washington'a ve Avrupalı başkentlere veriyor.
21:21Yani demeye çalışıyor ki ya tamam siz işte biz IŞID'a mücadele dedik bu nedenle YPG'yi destekliyoruz dediniz ama hani artık YPG için de son görüldü.
21:32Neden çünkü YPG'nin Suriye'de nüfusunun çok üstünde bir alanı kontrol etmesine Esad göz yumuyordu.
21:41Ama bunu göz yumacak bir yönetim olmayacak artık Suriye'de.
21:46Dolayısıyla siz de ne kadar zamanlıca PKK'ya YPG'ye yani artık hani sen de belli bir noktaya çekilmen gerekecek.
21:56Sen de hani Türkiye ile olan silahlı mücadeleni sonlandırmanın vakti gel.
22:02Siz bu mesajı verirseniz PKK-YPG'ye ihtimalen süreçte o kadar daha az sancılı olur, daha az kan dökülür.
22:12Siz bu mesajı vermediğiniz sürece Suriye Ulusal Ordusu aracılığıyla biz sürekli YPG'yi geriletmeye çalışacağız.
22:21Daha fazla kan dökülecek.
22:22Sanıyorum Hakan Fidan bu mesajı vermeye çalışıyor Avrupalı müttefiklerine Washington'a bu mesajı vermeye çalışıyor.
22:29Şimdi bu mesajı karşı taraf ne kadar algılar, ne kadar bu yönde çaba gösterir onu zaman tabii gösterecek.
22:41Ama şunu anlıyoruz ki bu aşamada SDG ile Jolani bir şekilde ilk görüşmelerini, yüz yüze görüşmelerini yaptılar.
22:52Ve onun dışında da Jolani yine bir Arap kanalına sanıyorum YPG ile ilgili de bir takım mesajlar verdi değil mi?
23:01Örneğin dedi ki ben Suriye'nin PKK'nın Suriye'yi Türkiye'ye karşı bir atlama sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin vermeyeceğim dedi.
23:17Kürt güçlerin Suriye ordusuna entegre olması gerekiyor dedi.
23:23Dolayısıyla şu anda bence Ankara'nın bir numaralı talebi mümkün olduğu kadar artık PKK'nın belli bir noktaya gelip tamam ben 10-15 sene Suriye'de tırnak içinde istediğim gibi at koşturdum.
23:43Işıda karşı kendimi Avrupalılara çok önemli bir partner gibi sundum ama artık bu hikayenin benim onlar için elverişli bir aparat olma sürecinin sonuna gelindi.
23:59Bunun idrakına varması gerekiyor ki zaten içeride de buna benzer bir süreç yaşanıyor.
24:04İçeride ne süreç yaşıyoruz tam bilemiyoruz değil mi?
24:08Ama şunu biliyoruz ki yani geçen hafta önemli bir ziyaret oldu.
24:12Dem partili Perbin Buldan ve Sırrı Süreyya Önder İmralı'ya gitti PKK lideri Abdullah Öcalan'la bir görüşme gerçekleştirdiler.
24:21Bugün de Numan Kurtulmuş ve MHP lideri Devlet Bahçeli ile bir görüşmeleri olacak.
24:26İçeride Suriye'de yaşananlarla paralel olarak da önemli gelişmeler yaşanıyor.
24:322025 bu açıdan da önemli bir yıl olacak.
24:34Kesinlikle çünkü yani 2024'ün sonuna doğru ne olduğunu tam adlandıramadığımız bir süreç başladı dedik ama yoksa başlamadan bitti mi dedik bu kayyum atamaları CHP'li bazı belediye başkanlarının gözaltına alınmasıyla vesaire.
24:51O nedenle de işte 2025'de Suriye hem Türk dış politikası ama iç politikası açısından da bir numaralı konu olacak.
25:01Orada da işte Türkiye'nin özellikle Amerika ile olan diyaloğu çok ön planda olacak.
25:09Bunu takip etmeye devam edeceğiz.
25:12Evet yani Suriye meselesinin çok önemli olduğu içeride de ve dışarıda da çok önemli olduğu bir ülke daha var o da Avrupa'nın ekonomi devi Almanya.
25:22Almanya 2025'in ilk aylarında yoğun bir seçim trafiği yaşayacak.
25:28Bir erken seçim açıklaması olmuştu 26 Şubat'ta sandık başına gidilecek.
25:33Tabi ki Türkiye için önemli olan Suriyeli mülteciler, göç, Suriye'nin yeniden inşası Almanya için de çok önemli konular.
25:41Avrupa için de önemli konular yani 2025 Avrupa'da siyaseten çok biraz sıkıntılı bir süreç çünkü Fransa'da da bir şey var.
25:52Siyasi istikrarsızlıklar Fransa'da Almanya'da önemli Avrupa başkentlerinde yaşanan bu siyasi istikrarsızlık konuları özellikle aşırı sağını yükselme tehdidiyle bir arada düşünüldüğünde önemli konular olmaya devam edecek.
26:06Bu arada yavaş yavaş gözden kaçmasın bölümümüze geçerken Bulgaristan ve Romanya Schengen bölgesine dahil oldular 1 Ocak 2025 itibariyle.
26:17Sanıyoruz Türkiye AB ilişkilerinde de Schengen meselesi 2025'te önemli bir konu olmaya devam edecek.
26:24Vize meselesi özellikle Schengen derken çünkü artık aslında bir taraftan da Schengen diyoruz ama Schengen'in çıkış noktası neydi bugün vardığı nokta ne?
26:34Schengen sistemi kaldı mı onu bile artık böyle sorgulamamız gereken bir noktadayız.
26:41Ama burada sen şimdi Avrupa ile ilişkilere değinirken Schengen'den bahsetmen bizim Avrupa ile ilişkilerimizin geldiği noktayı göstermesi açısından çok ilginç değil mi?
26:53Yani biz Avrupa ile ticaret, yeşil dönüşüm vs. konuşacağımızı bir numaralı gündem maddemiz neredeyse değil ama vize meselesi sonuç olarak önem taşıyor ama
27:06yavaş yavaş programı kapatmadan önce 2025 Türk dış politikasına bakışta iki noktayı ön plana çıkardık Rusya ve Suriye nedeniyle.
27:20Halbuki aslında Türkiye'nin özellikle iktidar 360 derecede dış politika diyor, ritmik dış politika diyor, biz her yere uzanıyoruz diyor.
27:30Ama işte gel gör ki bazı meseleler çok fazla Türkiye'nin gündemini işgal ediyor.
27:37Şimdi bu noktada Dışişleri Bakanı mesela yine bir konuşmasında ben Milli İstihbarat Teşkilatı'nın 13 yıl yöneticiliğini yaptım.
27:47Yani Suriye krizi boyunca diyor, Mesaim'in yarısını 13 yılda Mesaim'in yarısını Suriye krizi aldı diyor.
27:56Dışişleri Bakanı olduktan sonra da Mesaim'in yarısını Suriye aldı diyor.
28:00Dolayısıyla aslına bakarsak yani işte mesela Avrupa ile ilişkiler o kadar da Türkiye'nin en önemli gündem maddeleri değil.
28:12Dışişleri Bakanı Afrika'ya çok önem veriyor bunu biliyoruz ama işte mesela Balkanlar ama mesela Kafkaslar orada da çok önemli şeyler oluyor ama işte başka konular öncelik taşıyor.
28:24Bunu demişken son olarak da İsrail'i tabii ön plana çıkarmamız gerekiyor.
28:29Önümüzdeki dönem İsrail ile ilişkiler çok önem kazanacak.
28:35Özellikle zaten senenin başında bir kere İsrail ile ilgili önemli bir olay yaşadık değil mi İstanbul'da?
28:44Evet Galata Köprüsü'nde geçen yılda aslında yapılmıştı bu.
28:49Önemli bir çok 200'ü aşkın AKP'ye yakın STK'nın bir araya geldiği bir gazeteye destek protestosu eylemi oldu.
29:00Aslında protestonun yeri de işte 1 Ocak sabahı böyle bir ana bir yerin verilmesi de eleştirildi aslında başka gruplara ya da başka sivil toplum kuruluşlarına verilmezken buraya bu düzeyde bir izin verilmesi.
29:17Türkiye'den ekranda da gördüğümüz üzere yüksek bir katılımlı bir eylem protesto gerçekleştirildi.
29:25Ve tabii sonuçta 2025'te Trump'lı dünyada Orta Doğu nereye gidecek Filistin meselesi ne olacak önem taşıyor ama eğer Gazze'de bir ateşkes söz konusu olursa ben açıkçası Türkiye ile İsrail arasında arka kapı diplomasisinin canlanacağını düşünüyorum.
29:43Özellikle de Suriye bazında Türkiye'nin İsrail'i nötralize etmesi gerekiyor yani İsrail'in Suriye'de istikrarsızlık yaratacak türden adımları atmaması yani İran'a ne kadar ağırlık veriyorsa Suriye'de istikrarı bozucu adımları atmaması için İsrail'i de Türkiye'nin kontrol etmesi gerekecek özellikle tabii Washington üzerindeki etkisi nedeniyle diyelim ve gözden kaçmasına geçelim.
30:13Evet, Suudi Arabistan Kaan'la ilgileniyor. Türk hayalet savaş uçağı Kaan'ın satın alınmasıyla ilgilendiği belirtiliyor Suudi Arabistan'ın.
30:24Bu alımla ABD'ye 5. nesil F-35'e alternatif olduğu bir alternatifin bulunduğu mesajını vermek istediği belirtiliyor.
30:33Türkiye'nin ev sahipliğinde 3 gün süren işbirliği görüşmelerinin ardından Türk medyası Suudi Arabistan'ın 2030'lu yıllara yönelik stratejik planları çerçevesinde 100 adet Kaan hayalet jeti satın almayı planladığını duyurdu.
30:49Ve aslında bu haftanın en önemli gelişmelerinden biri de Gazprom'un Ukrayna üzerinden doğalgaz sevkiyatını durdurması oldu.
30:57Ukrayna'nın söz konusu sözleşme sayesinde yılda yaklaşık 1 milyar dolar Gazprom'un da 3 milyar dolardan fazla geliri elde ettiği biliniyordu.
31:06Rusya aslında anlaşmanın süresinde olmasının ardından uzatılmasını istiyordu fakat Ukrayna biraz ABD'nin de bastırmasıyla anlaşmanın uzatılmasına soğuk baktığını açıkladı ve Gazprom sevkiyatı durdurdu.
31:22Rusya Türk akımı boru hattı ile hala Karadeniz üzerinden Macaristan, Türkiye ve Sırbistan'a gaz gönderebiliyor.
31:30Zaten Bulgaristan ve Romanya'nın Schengen bölgesine dahil edilmesini sizlerle paylaşmıştık diyelim ve radara geçelim.
31:37Türkiye Aralık ayında enflasyon verileri ile karşı karşıya kalıyor. 3 Ocak'ta 2024 yılında enflasyon verileri açıklanacak ve bu verilerle birlikte memur ve emeklilerin alacağı 6 aylık zam farkı netleşmiş olacak.
32:03Türkiye'de milyonlarca kişinin gözü kulağı başlarına yapılacak zamlarda.
32:084-5 Ocak'ta Suriye'de ulusal diyalog konferansı gerçekleştirilecek.
32:13Bu konferansta HTC'nin FES'li konusunun da masaya yatırılması bekleniyor.
32:19Bildiğiniz üzere Jolani'nin yönetim ele geçirmesinin ardından yaptığı ilk açıklamalarda HTC'nin bir araç olduğu ve FES edilebileceği söylenmişti.
32:286 Ocak'ta ABD kongresi başkanlık seçimlerinin sonuçlarını resmen onaylayacak.
32:35Fakat 6 Ocak deyince özellikle ABD kamuoyunun ve buradan onları izleyen bizlerin aklına gelen bir olay var.
32:432020 seçimlerinin ardından Trump destekçileri ABD kongre baskını gerçekleştirmişti ve Trump'ın seçim sonuçlarını tanımaması ve destekçilerini kongreye çağırması üzerine hem ABD tarihinde hem de dünyada demokrasi tarihinde kara bir leke olarak geçen o malum olaylar yaşanmıştı diyelim ve dış politika ile eşli dışlı programını yılın ilk programını kapatalım.
33:08Trump'lı dünyada öngörülemezliği ile bilinen Trump'ın iktidara yeniden yönetime geleceği dünyada Türk dış politikasının nasıl seyredeceğini, beklentileri, fırsatları ve riskleri konuştuk.
33:20Haftaya görüşmek üzere.
33:22İyi haftalar.