Trump‘ın Suriye politikası
Washington Suriye Ankara üçgeninden ne beklemeli?
Trump’ın kafasındaki plan nedir?
Trump Suriye’deki Kürtlere nasıl bakıyor?
Trump Erdoğan ilişkisi nasıl olacak?
Şirin Payzın sordu, Gönül Tol yanıtladı
Washington Suriye Ankara üçgeninden ne beklemeli?
Trump’ın kafasındaki plan nedir?
Trump Suriye’deki Kürtlere nasıl bakıyor?
Trump Erdoğan ilişkisi nasıl olacak?
Şirin Payzın sordu, Gönül Tol yanıtladı
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:0024 seyircileri merhaba, Trump'ın zaferle çıktığı Amerika Birleşik Devletleri'ndeki
00:08seçimin ardından Amerika'dan, Washington'dan ve New York'tan süreci izlemeye devam ediyorum.
00:17Tam Trump acaba koltuğuna oturduğunda politikaları neler olur, gerek Orta Doğu
00:24politikaları, Türkiye ile ilişkiler, atamaları nasıl yapacak, nasıl bir döneme doğru ilerliyoruz?
00:31İşte bu soruları sorup bunların cevaplarını ararken arada Suriye'de yıllardır süren
00:38savaş neredeyse 5 dakikada diyebileceğimiz kadar kısa bir sürede bitti ve Suriye'de
00:45yeni bir dönem açıldı.
00:46Demokratlar belki de koltuğu Trump'a bırakmadan önce en önemli başarılardan bir tanesine imzalarını attılar.
00:56Şimdi sırada Gazze'de ateşkes olur mu, Gazze'deki savaş ve yıkıcı savaş durur mu?
01:06Bu sorunun cevabını arıyorlar.
01:09Suriye'de bu barışın demeyeceğim ama en azından şimdilik Esad'ın devrilmesiyle
01:15birlikte ortaya çıkan durum bize neyi gösteriyor ve Türkiye açısından ne anlam ifade ediyor?
01:22En önemlisi 20 Ocak'ta biliyorsunuz Donald Trump seçilmiş başkan olarak yemin edecek
01:28ve koltuğa oturacak ve asıl ondan sonra ne olacağını göreceğiz ve Trump döneminde
01:35Suriye konusunda neler beklemeliyiz?
01:39Blinken'ın açıklamaları var.
01:42Biden'ın bıraktığı bir dosyayı alıp neye doğru çevirecek, evriltecek ve nasıl bir
01:50düzen kurmak isteyecektir?
01:52Bütün bunları konuşacağız ama en önemli meselelerden bir tanesi tabii Türkiye'yi
01:57yakından ilgilendiriyor.
01:58Suriye'deki Kürtler meselesi ve onun ötesinde Suriye'yi aslında kim yönetecek?
02:05Sorunu ya da sorusu.
02:08Çünkü şu anda cihatçı örgütlerin bir araya gelmesiyle bir yapı kuruldu.
02:14HTS, FH ya da kontrolü elinde bulunduruyor ama bir geçiş hükümeti kuruldu ama bunun
02:22devamı gelebilecek mi?
02:24Bağımsız seçimler yapabilecek mi?
02:26Bütün bu konuları Washington'dan bakarak cevaplandıracağız.
02:32Konuğum Washington Merkezli Orta Doğu Araştırmaları Enstitüsü Türkiye Direktörü Başkanı Gönül
02:40Tol.
02:41Türkiye Direktörü daha doğrusu, Türkiye Araştırmaları'nın başındaki isim Gönül
02:45Tol.
02:46Hoş geldiniz.
02:47Merhaba Şirin Hanım.
02:49Şimdi şöyle başlayalım.
02:51Ben geçen gün sosyal medyada da sormuştum Suriye'yi şu anda aslında kim yönetiyor
02:57diye.
02:59Başımızdan beri zaten orada bir güç savaşı olduğunu biliyoruz.
03:03Çok taraflı bir güç savaşı.
03:05Şu anda sizce Suriye'yi gerçekten kim yönetiyor öyle başlayalım.
03:09Aslında Şirin Hanım, Esad devrilmeden önce de ülkenin gerçekten yönetilip yönetilemediği
03:16bir soru işaretiydi.
03:18Yani Esad, Birleşmiş Milletler'in dünyanın tanıdığı Suriye lideriydi.
03:24Fakat toprakların önemli bir kısmını kontrol edemeyen, kurumların işlemediği ve
03:31çeşitli silahlı grupların, hani biliyorsunuz devlet tanımı o şeydir, meşru şiddet şeyini
03:38elinde tutar toprakları içerisinde.
03:40Suriye'de böyle bir durum yoktu Esad başlayken.
03:43Çünkü bir sürü silahlı milis grup vardı ve her birinin kendi kontrol ettiği alanlar
03:48vardı.
03:49Dolayısıyla Esad başlarken de bilmiyorduk aslında Suriye gerçekten yönetiliyor mu
03:55yönetilemiyor mu?
03:56Şimdi Esad devrildi ve tabii büyük bir kaos var.
04:01Bir taraftan kaos olmadığı izlenimini vermeye çalışıyor.
04:05Hayat Tahrir El Şam sizin bahsettiğiniz gibi el kaide bağlantılı bir grup.
04:10Fakat uzunca bir süredir, yani bu yakın bir zamanda yaptığı bir şey değil.
04:152005-2016'dan bu yana ılımlı bir çizgiye evrildiğini söyleyen bir grup ve bu Esad'ın
04:26devrilme sürecini onu başlatan askeri operasyonun liderliğini yaptı bu grup.
04:31İdlib'i yönetiyordu bir süredir.
04:34Şimdi Esad'ın ardından bir geçiş hükümeti var.
04:39Bir başbakan var ve bu ara dönemi şeysiz geçirmeye çalışıyorlar.
04:49Mümkün olduğunca devlet kurumlarını çökertmeden, yani Irak'taki gibi bir kaosa
04:54sebep olmadan, rejimin belli unsurlarını koruyarak azınlıklara bir tutumu gütmeden,
05:03bir katliam gerçekleştirmeden mesela Alevilerle de bir anlaşmaya varılmaya çalışılıyor.
05:09Kürtlere de mesaj veriliyor.
05:11Hristiyanlara, bütün azınlıklara benzer bir mesaj veriliyor.
05:15Bir geçiş hükümeti var ve bunun bir kalıcı hükümete evrilmesi için çabalar var şu anda.
05:22Biliyorsunuz Afganistan Savaşı sırasında da bunları konuştuk.
05:26Irak'ta da konuştuk yani.
05:29Irak'ta ben de gittim orada muhabir olarak bütün o süreci izlemiştim.
05:36Başta hep böyle laflar edildi.
05:38Irak'ta da aynı şekilde işte orayı toplumsal dinamikleri koruyacağız.
05:45Irak'a Irak yapan, işte Afganistan'a Afganistan yapan unsurları.
05:49Ama sonrasında hepimiz biliyoruz ki olaylar böyle gelişmiyor.
05:52Afganistan'da işte bir taliban rejimiyle karşı karşıyayız.
05:56Irak bir daha hiç belini doğrultamadı.
05:58Gerçekten büyük güvenlik problemleri var vesaire.
06:03Şimdi siz mesela Betüş'e gibi bir proxy cihatçı, radikal dinci grupların bir araya gelmesiyle oluşmuş bir yapının
06:16gerçekten demokratik değerlere bağlı, seküler değerlere bağlı bir şekilde çoğulculuğa inanarak
06:23ve kadın erkek eşitliğini savunarak bir yönetim biçimi kurabileceğini
06:29ve bağımsız seçimlere doğru ilerletebileceğini sorayım.
06:33Tabii böyle düşünmemek için elimizde çok sebep var Şirin Hanım.
06:38Yani birincisi bu hiç bilmediğimiz bir şey değil, aktör değil.
06:42HTC dediğim gibi İdlib'i yönetiyor yıllardır ve kısmen de Türkiye'nin desteğiyle yönetiyor.
06:47Bunu da söylemek lazım.
06:48Yani orada Türkiye'nin askeri varlığı HTC'nin bir anlamda İdlib'i yönetmesine alan açtı.
06:57Ve rejimle ve Rusya'yla yaptığı anlaşmalarda HTC'yi bu rejimin, Esad'ın müttefiklerinin saldırılarından koruduğu
07:06ve aynı zamanda ekonomik olarak da, mesela Türkiye sınırından giriyor Uluslararası Yardım
07:14ve bu Uluslararası Yardım'ın HTC kontrolündeki bölgelere giriyor olması aslında bir meşruiyet de kazandırdı HTC'ye.
07:22Ve tabii bir de ticaret söz konusu var.
07:25Bütün bunlar aslında Türkiye'nin rolünü anlamak açısından önemli.
07:29İdlib'i Türkiye'nin de desteğiyle yönetti.
07:33Ve oradaki şeyine baktığımızda nasıl bir yönetim modeli benimsedi?
07:39İdlib bir liberal demokrasi değildi.
07:42Tabii ki otoriter bir şekilde HTC'yi yönetti İdlib'i.
07:45Şimdi aksini düşünmek için sebebimiz var mı?
07:49Var bir taraftan çünkü eğer gerçekten yönetmek istiyorsa Suriye'yi,
07:56bütün bu söylediği, verdiği sözleri tutmak zorunda.
07:59Neden? Çünkü tutmadığı takdirde Taliban olacak.
08:03Taliban'a bakalım, hiç kimsenin tanımadığı, ekonomik olarak son derece ciddi bir yükün altında olan,
08:11diplomatik olarak manevra alanı kısıtlı bir yapı var.
08:16Siz böyle bir yapıyla gerçekten ülkeyi yönetemezsiniz.
08:22Şimdi HTC için de çok daha büyük problemler söz konusu.
08:26Birincisi 13 yıllık bir iç savaştan çıkmış bir ülke.
08:29Alt yapısı çok büyük zarar görmüş bir ülke.
08:34Ekonomik olarak çok ciddi problemleri var.
08:38Farklı etnik ve mezhepsel şeyler var, gruplar var.
08:43Bunları bir araya getirmesi gerekiyor.
08:4613 yıllık savaşın ardından bu farklılıklar daha da derinleşmiş, düşmanlıklar daha da derinleşmiş.
08:53Ve bir sürü şey var, askeri milis güç var.
08:56Şimdi bunların o kadar büyük bir şey var ki aslında çözmeleri gereken sorun.
09:02Bütün bunları tek başlarına çözmelerine imkan yok.
09:06Bunları çözebilmek için her şeyden önce ekonomiyle başlamaları gerekiyor.
09:10Yani kurumları çalışır hale getirmek birinci öncelik.
09:15Ve ekonomik sorunları çözmek.
09:18Şimdi yapılan açıklamalar birkaç gündür, geçiş dönemi başbakanının yaptığı bir açıklama var.
09:25Diyor ki ekonomiyi nasıl çevireceğiz hiç bilmiyoruz.
09:29Bu bizim karşımızda duran en büyük problem.
09:32Şimdi dolayısıyla bu kadar büyük problemler varken ve kendileri bunu çözemeyecekken
09:37dış güçlerin hem bölgesel güçlerin yani körfez ülkelerin özellikle
09:42hem de Avrupa'nın, Batı'nın yardımına ihtiyacı olacak Suriye'nin.
09:47Nasıl bir yardım istiyor?
09:49Yatırım gelsin istiyor birincisi.
09:52Altyapıyı tamirinde yeniden inşasında, ülkeyi yeniden inşaata desteğe, fona ihtiyacı var.
09:58Dolayısıyla Amerika'nın da Batı'nın da yardımı olmadan, desteği olmadan
10:05bu sürecin sağlıklı ilerlemesi mümkün değil.
10:09Peki bu destek nasıl gelir?
10:11Şimdi Blinken açıkladı onu.
10:13Amerika'nın dışişleri bakanı dedi ki biliyorsunuz HTA hem Birleşmiş Milletler tarafından
10:19hem Amerika ve Türkiye tarafından da terörist grup olarak tanınıyor.
10:24Blinken dedi ki biz yeni hükümeti tanımaya hazırız ve HTA'yı da terör listesinden çıkarmaya hazırız.
10:32Fakat kapsayıcı bir hükümet kurmak zorunda.
10:36Dolayısıyla evet HTA'nın sözüne inanmayalım, takiye yapıyor diyelim.
10:43Ama kendi varlığı için bunları hayata geçirmek zorunda.
10:48Şimdi eğer seçim Trump kazanmamış olsaydı, demokratlar kazanmış olsaydı
10:55biz Blinken'ın bu sözünü ciddiye alıp çünkü biliyoruz ki demokratlar ne olursa olsun bölgeyi daha iyi tanıyan,
11:03Türkiye'nin oradaki pozisyonunu daha iyi bilen, biraz daha ayağı yere basan insanlarla
11:10ve Dışişleri Bakanlığı'nda olsun Pentagon'da olsun daha aklı başında ve liyakate olan isimlerle yönetirler süreci diye düşünebilirdik.
11:22Gel görün ki, gelin görün ki daha doğrusu Trump seçildi ve 20 Ocak'ta da o koltuğa oturacak.
11:30Şimdi biraz o yüzden Trump dönemini konuşalım.
11:33Hemen seçimlerden sonra Gönül Tolu'yla ben aslında seyircilerimiz için söylüyorum bunu,
11:37Oksijen Gazetesi'ne değerlendirme yaptım, ne beklemeliyiz diye.
11:41Gönül Tolu bana verdiği değerlendirme de şöyle demişti,
11:44ben Trump'ın bundan sonraki süreçte önceliğinin Çin olacağını,
11:48dolayısıyla Pasifik odaklı ve Çin odaklı bir dış politika götüreceğini düşünüyorum diye.
11:57Şimdi gerçekten de kucağında bir Suriye buluyor ve Suriye'den çekilmek istediğini de biliyoruz.
12:04Bu bizim savaşımız değil dedi zaten daha ilk günlerde Trump çıktı.
12:08Bize ne dedi Suriyelilerin savaşı, bizimle bir alakası yok dedi, tavrını koydu.
12:12Şimdi Ankara'ya da Tom Barrack enteresan bir elçi atıyor, kendisiyle çok yakın bir isim.
12:18Bir gayrimenkul kralı diyelim.
12:23Geçmişi hayli enteresan.
12:25Daha önce FBI tarafından Birleşik Arap Emirlikleri adına Trump hükümetinin politikalarını etkilemek yüzünden,
12:36diyelim FBI soruşturmasına uğramış birisi.
12:39Şimdi böyle bir Trump, yani Ankara'ya atadığı büyük elçi,
12:44ben zaten o bölgeye bu şekilde bakmıyorum diyor.
12:48Yani ne beklemeliyiz mesela, ne kadar umurunda olur mesela Türkiye'nin yanı başında kalkınmış bir Suriye mi var,
12:55kalkınmamış bir Suriye mi var, ya da radikal dinci mi, değil mi?
13:00Çok umurunda olacak mı?
13:01Haklısınız, Blinken'a referans vermemin sebebi aslında Blinken'ın söylediği diğer Avrupalı ülkelerin düşünce şeklini yansıtıyor.
13:12O açıdan referans vermek istedim.
13:15Trump konusunda da aslında Trump'ın Suriye'de yaptıklarını ne yapacağını anlamak için elimizde birkaç done var.
13:24Nedir onlar?
13:25İlk döneminde, başkanlık döneminde neler yaptı ve şu anda kabinesinde kimler var?
13:30Şimdi bu doneleri bir araya getirip o resmi okumaya çalıştığımızda tam net bir yanıt veremiyoruz ne yapacağına dair.
13:39Şimdi iki tane hemen başkanlık koltuğuna oturur oturmaz Suriye ile ilgili iki karar vermesi gerekiyor.
13:46Birincisi HTA'yı terör listesinden çıkaracak mı, çıkarmayacak mı?
13:52İkincisi de Amerikan askerini Suriye'den çekecek mi, çekmeyecek mi?
13:56Şimdi bu soruları yanıtlarken yine ilk Trump dönemine bakalım ve bugün yaptığı atamalara bakalım.
14:04Şimdi ilk Trump döneminde aslında resim karışık çünkü bir taraftan Amerikan askerlerini çekmek istedi hatırlayalım ve çekti büyük oranda.
14:14Fakat tamamını çekmedi aslında tamamını çekmek istiyordu.
14:18900 askeri bıraktı ne zaman bıraktı?
14:22Jim Jeffery'nin söylediğine göre ki Jim Jeffery Trump döneminde Suriye dosyasına bakıyordu.
14:28Ve şunu söylüyor Jim Jeffery ve Türkiye'de de büyükelçilik yapmış bir insan Orta Doğu'yu iyi biliyor.
14:34Aslında Trump'ın refleksi bütünüyle çekilmekti diyor Suriye'den.
14:38Fakat biz müdahale ettik, ikna ettik. Nasıl ikna ettik?
14:43Eğer Suriye'den çekilirsek her şeyden, herkesten önce İran güçlenecek.
14:49Ve İran meselesi Trump açısından çok önemli olduğu için hatırlayalım İran'a o dönem maksimum baskı politikası izliyordu.
14:58İran'ın güçleneceğini duyduğunda eğer Amerika çekilirse bütünüyle biraz 900 tane asker bırakmaya karar verdi.
15:06Dolayısıyla Jim Jeffery gibi onunla yakın çalışmış insanlar diyor ki aslında bütünüyle gayrimakul bir insan değil.
15:14İkna edilmeye yatkın bir tarafı var fakat doğru şeyleri söylemeniz gerekiyor diyor.
15:20Şimdi bir taraftan asker çekmeye çalışan Suriye'de bizim ne işimiz var Kürtler benim umurumda değil diyen bir Trump vardı birinci dönemde.
15:28Ama Türkiye askeri müdahale edip Kürtlere saldırınca da Türkiye'ye yaptırım uyguladı.
15:36Ayrıca dediğim gibi bütünüyle askeri olarak da elini eteğini çekmedi.
15:42Yani Obama'nın yapamadığı, yapmak istemediği şey yaptı Suriye'de neydi o?
15:47Kimyasal silah kullandı Esad.
15:492017 ve 2018 yıllarında Trump iki ayrı saldırı emri verdi.
15:56Kimyasal silah kullanma kararının ardından Esad'ı cezalandırmak için.
16:03Dolayısıyla bütünüyle elini eteğini çekmiş, çekmek isteyen bir Trump var ama bir taraftan da askeri olarak angaje olmuş.
16:12Kendisinden önce gelmiş Amerikan hükümetinden çok daha fazla sahip çıkmış bir Trump var.
16:18Dolayısıyla bu bir. İkincisi şimdi bugüne gelelim.
16:22Bugün kimler var kabinesinde?
16:28J.D. Wells başkan yardımcısı.
16:31J.D. Wells de Trump'ın şeyine çok katılıyor.
16:35Trump bu Esad düştükten sonra o saldırı devam ederken dedi ki bizim hiç bulaşmamamız lazım Suriye'ye.
16:42Bizim işimiz değil bu bırakalım kendileri halletsin dedi.
16:45J.D. Wells de tam olarak o noktada.
16:49Fakat Tulsi Gabbard mesela Tulsi Gabbard önemli bir isim.
16:55İstihbaratın başında olacak Trump'ın atıldığı bir isim.
16:59Tulsi Gabbard yıllar evvel Esad'la gidip görüşmüş bu yüzden de tepki çekmiş bir isim.
17:06Esad'la görüşmesinin ardından gelip Washington'da şunu söylemişti.
17:11Evet Esad bir diktatör fakat radikal cihadi unsurların etki alanını kısıtlayan bir diktatör.
17:19O yüzden biz Esad'la çalışmalıyız demişti.
17:22Şimdi aynı Tulsi Gabbard Trump'ı kameralar karşısında evet bizim Suriye'de işimiz yok diyor.
17:30Ama kendisine yakın danışmanlar şunu söylüyorlar HTS'den son derece rahatsız.
17:36Bir de Marco Rubio, Marco Rubio aslında Suriye konusunda Amerika'nın aktif siyaset izlemesini en çok desteklemiş isim.
17:48Mesela 2015'te şunu söylüyordu.
17:50Uçuşa yasaklı bölge kuralım Suriye'yi, sivilleri korumak için diyordu.
17:562019'da Trump asker çektiğinde Marco Rubio çok eleştirmişti Trump'ı.
18:02Marco Rubio biliyorsunuz Trump'ın dışişleri bakanı olacak.
18:05Ray Kürtlere çok şey bakan bir isim.
18:11Yani IŞİD'le mücadelede Kürtlerin korunması gerektiğini, Amerika'nın Kürtleri kaderine bırakmaması gerektiğini düşünen bir isim.
18:20Bir de Michael Waltz var.
18:23Michael Waltz da ulusal güvenlik danışmanı olacak Trump'ın.
18:26O da Marco Rubio ile aynı çizgide.
18:29Dolayısıyla sizin sorunuza nasıl bir siyaset izleyecek sorunuza netlikle yanıt veremiyorum.
18:35Çünkü resimde her iki tarafı da güçlendirecek doneler var.
18:41Gerçekten bütünüyle çekiledebilir ama diğer taraftan bu bahsettiğim isimler,
18:47hele de IŞİD mesela, IŞİD meselesi çok hassas, hepsi için çok hassas, Trump için de.
18:53Eğer IŞİD bu dönemde palazlanırsa, kalmaya ikna edilebilir belki.
19:00Bir Kürtler meselesini size sormak istiyorum.
19:06Çünkü tam da bu Suriye, Esad rejim yıkılmadan, önce biz Türkiye'de ne konuşmaya başladık?
19:12Durup dururken tekrardan bir çözüm süreci ve kendi iç meselesini Halil Gönü'nde yeniden bir adım atar mı?
19:26Üstelik de Devlet Bahçeli gibi bir isimden geldi sürece anlatmamıza gerek yok.
19:31Öcalan gelsin ve mecliste konuşsun.
19:35Hala da Devlet Bahçeli'nin sözleri etrafında tartışma yürüyor.
19:41Gerçekten bir süreç, Çin altyapısı sağlanıyor mu?
19:50Kesildi galiba ama geri geldi.
19:53Tam olarak bilmiyoruz.
19:55Bir takım açıklamalar geliyor sarayın danışmanlarından ama ciddi bir nabız yoklamaları var.
20:01Şimdi ona baktığımız zaman, bu duruma baktığımız zaman demek ki Ankara'nın Suriye'de bir şeyler olacağından haberi varmış ki gündemde bu meseleyi yeniden ısıtmaya başladılar.
20:14Buradan şunu anlat, anlayamalı mıyız?
20:17Evet, Erdoğan gidişatı gördü ve Türkiye'nin pozisyonu açısından yeniden bir Kürtlerle süreç başlatması gerekiyordu ve bunun nabzını yoklamaya başladı.
20:29Çünkü topluma o kadar laf söyledikten sonra bir önceki süreçle ilgili tekrardan hadi biz geri dönüyoruz demek o kadar kolay olmayacaktır.
20:38Bunun altyapısını oluşturmaya çalıştılar ve o sırada da Suriye'de olanlar oldu.
20:42Şimdi bundan sonrası için siz ne bekliyorsunuz?
20:45Mesela Trump ne ister Erdoğan'dan Kürtler konusunda?
20:49Gerek YPG, PYD, gerekse Suriye'deki diğer Kürtler ve Türkiye ne olur, ne tarafa doğru gider, evrilir?
21:00Washington'dan bakıldığında nasıl görülüyor bu süreç?
21:03Öncelikle şu konuda bir şey söylemek istiyorum.
21:06Ben emin değilim bütün bunların Erdoğan'ın çok büyük bir dizaynı olduğundan.
21:11Yani bence herkes gibi Ankara'da şaşırdı.
21:14HTŞ'nin bu kadar çabuk bir şekilde Halep'i almasına ve rejimi devirmesi Ankara'yı da bence çok şaşırttı.
21:21Ve bence çok memnun da olmadılar, şu anlamda memnun olmadılar.
21:25Yani eğer Suriye Milli Ordusu devirseydi rejimi, Ankara'nın bu çok daha isteyeceği bir senaryo olurdu.
21:33Fakat hatırlayalım Hakan Fidan Doğaday'dı.
21:36Hemen bu olayların akabinde söylediği şeyler, benim ilk okuduğum hissiyat endişe hissiyatıydı.
21:42Yani şunu söylüyordu, meşru muhalefet kurmalı hükümeti diyordu.
21:49Yani meşru muhalefete vurgu yapıyordu.
21:51Neden? Çünkü HTŞ üzerinde kontrolü var Türkiye'nin, etkisi var ama bütünüyle kontrol edemiyor.
21:57Fakat diğer taraftan Suriye Milli Ordusu üzerinde yüzde yüz kontrolü var Türkiye'nin.
22:02Dolayısıyla bence hiç kimseye Ankara'da beklemiyordu.
22:06Ve ben içeride, evet süreç denilebilir mi denilemez mi bilemiyoruz ama her neyse onun adı Öcalan açılımı diyelim.
22:13Öcalan açılımının bence temel motivasyonu iç dinamikler ve 2028 seçimleri.
22:21Gayet tabii ki Suriye'deki dinamikler her zaman iç siyasetinle içli dışlı olduğu ve çok büyük bir etkisi de olduğu.
22:29Şimdi Suriye'de olacaklar mesela içerideki o Öcalan açılımına etkisi olabilir.
22:37Şimdi neler olacak sorusu da işte birinci sorduğunuz soruya bağlı olarak yanıtlanabilecek bir şey.
22:43Nedir o? Amerika çekecek mi asker çekmeyecek mi?
22:48Şimdi iki senaryoyu düşündüğümüzde eğer asker çekerse, Trump askeri bütünüyle çekmeye karar verirse
22:54bence Ankara'yla ve Kürtlerle bir anlaşma uzlaşma sağlamak isteyecek.
22:59Ankara'dan şey talep edecek, IŞİD'le mücadeleyi siz yapın.
23:03Çünkü YPG'nin elinde biliyorsunuz IŞİD'in hapishaneler var, IŞİD üyeleri ve ailelerinin tutulduğu ve YPG bunları elinde tutuyor.
23:16Ve IŞİD'le mücadele de etkinde bir rol oynadı YPG Amerika ile birlikte.
23:22Dolayısıyla eğer Trump çekilmeye karar verirse Suriye'den, Ankara ile oturup şunun anlaşmasını yapabilir.
23:29Türkiye bu mücadeleyi yapsın IŞİD'le, Kürtlere de saldırmasın ve biz bu şartlarda çekiliyoruz diyebilir.
23:38Peki Türkiye IŞİD'le mücadeleye tamam der.
23:45Fakat YPG'nin şu anda elinde bulundurduğu yerleri, o özel yönetimi korumasına razı olur mu?
23:52Bu bana çok zor geliyor ve bence Şam'daki yeni hükümet de buna razı olmaz.
23:57Çünkü Kürtlerin elinde tuttuğu yer çok önemli enerji kaynakları açısından.
24:03Dolayısıyla bir anlaşmaya varılmak zorunda Kürtlerle ve ben şunu düşünüyorum.
24:10Kürtler 2011'den önceki statülerine dönmeyeceklerdir.
24:142011'den önce hiçbir hakları yoktu Kürtlerin, kimlik kartları bile yoktu.
24:18Ama 2014'den sonraki o kurdukları özel yönetimi de ellerinde bulundurmaları çok zor geliyor bana yeni Suriye'de.
24:28Ama şunu söylemek şey bence çok yerinde.
24:32Türkiye burada başat bir aktör olacak ve Kürtler, hele de Amerika'nın çekildiği bir Suriye'de,
24:39Kürtler çok daha zor bir durumda olacaklar ve o nedenle de aslında Suriyeli Kürtler çok endişeli.
24:45Şimdi böyle bir senaryoyu düşünün.
24:48Suriye'de YPG'nin zayıfladığı yeni hükümetle bir şekilde bir masaya oturup,
24:57belki özelliklerden vazgeçip, kısmen vazgeçip, askeri güçlerini Suriye ordusuna entegre ettiği için böyle bir senaryo düşünün.
25:09Böyle bir senaryo, YPG'nin Suriye'de zayıfladığı bir senaryo, Erdoğan'ın içeride Öcalan'la,
25:16DEN Parti'yle müzakerelerde elini güçlendirir.
25:21Zaten bunu duyduk bile, DEN Parti şeyi söyledi dünkü konuşmalarda, eş başkanı.
25:27Biz Erdoğan'la konuşmaya hazırız, Suriye'de de çok önemli şeyler oluyor.
25:33Dolayısıyla Suriye'de neler olacağı aslında 2028 seçimlerini de çok etkileyecek.
25:39Ve Erdoğan'ın o kafasında Kürtlerle oturmak istediği masanın çıkmasını beklediği sonucu ne olduğunu da gösterecek.
25:49Son dört dakikamız görüntü oldu.
25:52Hemen iki soruyu birleştireyim o zaman.
25:56Birincisi, daha önce de konuştuk, o yüzden tekrarlamayayım ama kısaca belirteyim ayrıntılara girmeden.
26:05Sizinle de konuşmuştuk.
26:06Trump bildiğimiz gibi ilişki kuran bir insan değil.
26:10Arka kapı diplomasisini seviyor, birebir ilişki geliştirmeyi seviyor.
26:14Hatta damatlar diplomasisi ilk dönemine damgasını vurmuştu.
26:20Şimdi mesela, biraz önce söyledim, Tom Barrack yeni Ankara bültercisi olacak.
26:25Tabi senatodan eğer okey alırsa, destek alırsa, ne denir, senato tamam derse.
26:33Enteresan bir adam, çok yakını Trump'ın, bir iş adamı, yatırımcı, gayrimenkulcü,
26:41Suudi Arabistan'la ve Birleşmiş Müslümanlar'la çok yakın bir ilişkisi var.
26:45Şimdi buradan yola çıkarak Trump Erdoğan'la nasıl çalışmak ister, böyle de bir bilgi açığı gönderiyor.
26:51Nasıl bir bil tutturur Kürtler konusunda, kısaca bunu sorayım size.
26:56Bir de ek olarak şunu oradan baktığınızda nasıl görüyorsunuz, bu önemli bence, muhalefet.
27:02Şimdi muhalefete baktığımızda, CHP yani, daha çok Erdoğan'la laf yarıştırmaya girmiş durumda.
27:11Biliyorsunuz Özgür Özel'in Suriye'ye gitme talebi vardı, ya da planı vardı diyelim ama hiçbir zaman gerçekleşmedi.
27:19Şimdi muhalefetin pozisyonunu nasıl görüyorsunuz, Washington'dan bakıldığında?
27:24Siz dediniz ki 2028'e Erdoğan hazırlanıyor, gereklilikler konusunda Trump'la ilişkileri ona göre geliştirecek.
27:31Washington'la ona göre ilişkiler kuracak.
27:33Muhalefet nasıl hazırlanmalı sizce bu konularda?
27:36Şimdi birincisi Tom Barak söylediğiniz gibi çok ilginç bir profil ve hep aslında beklediğimiz şeyi doğruluyor.
27:45Neydi o? Trump birinci döneminde nasıl bir ilişki kurdu Erdoğan'la?
27:49Bütünüyle şahsi bir ilişki.
27:51Hatırlarsanız cep telefonunu vermişti Erdoğan'a ve Trump'ın danışmanları çok endişe duymuştu bundan.
27:56Çünkü gece yarısı önemli konuşmalar yapılacak ve not tutacak kimse olmayacak diye.
28:01Şimdi Tom Barak gibi hem kendisine şahsi olarak çok yakınlığıyla bilinen hem de Orta Doğu'da aslında nasıl iş yapılacağını anlayan bir insanı Ankara'ya göndermiş olması
28:16aslında Erdoğan'ın Türkiye'yi Körfez ülkelerinden, diğer Orta Doğu ülkelerinden farklı görmediğini de gösteriyor.
28:23Yani Tom Barak'ın şöyle de bir şey var, repütasyonu var.
28:27Çok böyle kuralları takip etmeyen, ortadoks deniyor ona kibar tabiriyle fakat hani yasaları çiğnemekten de korkmayan, kendi bildiğini yapan,
28:38bütünüyle hedefe odaklanmış ve istediği şeyi almak için her şeye mübah gören bir insan olarak görülüyor.
28:46Şimdi dolayısıyla bu ne demek oluyor?
28:50Bir sürü şey dönecek Türkiye ile ilişkilerde, arka kapıda ilişkiler, önemli şeyler, sizin bizim haberimiz olmadan, halkın haberi olmadan önemli kararlar alınacak ve biz de çok anlayamayacağız.
29:04Dolayısıyla kurumların, Biden bunu değiştirmeye çalışmıştı, tabii Ankara'nın hoşuna gitmemişti bu.
29:11Yani Biden yeniden dış işlerini, kurumları araya sokmuştu ilişki kurmak için Ankara ile
29:18ve Erdoğan'dan da şahsi olarak uzak durmuştu.
29:21Şimdi Trump bunu yeniden geri çevirecek gibi görünüyor.
29:26CHP'nin dış politika konusu, bence CHP şunu kabul etmek zorunda,
29:32hani hep şey diyorlar ya, bazı meseleler devlet meselesidir, biz arkasında dururuz.
29:39İşte Suriye'de, Irak'ta, Libya'daki askeri varlığımız bunlar siyaset üstüdür.
29:44Siyaset üstü diye bir şey yok Erdoğan'ın Türkiye'sinde.
29:48Ve dış politika, özellikle Suriye, Erdoğan'ın otokrasisini inşa etmesinde çok kilit bir rol oynadı.
29:57Yani Suriye'deki, 2014'te Amerika'nın YPG'ye silah verme kararı olmasaydı,
30:04Kobani olmasaydı, YPG özel bir yönetim kurmasaydı, Erdoğan'ın MHP ile işbirliği kurup başkanlığa geçmesi çok zor olurdu.
30:16Dolayısıyla Erdoğan dış politikaya baktığında bunu bir devlet meselesi, siyaset üstü bir şey olarak görmüyor.
30:24Dış politikayı, içeride gücünü konsolide etmenin aracı olarak görüyor.
30:28Ve CHP'de buna artık böyle yaklaşmalı.
30:32Hiçbir şey siyaset üstü değil.
30:34Özellikle de Suriye konusu, ki çok talihsiz bir açıklamaydı Özgür Özel'in,
30:38tam Esad düşmek üzereyken Esad'la el sıkışalım şeyi çok talihsizdi.
30:43Şimdi CHP'nin bence şöyle bir şey tutturması gerekiyor.
30:48Aynı anda hem Suriye halkının demokrasi talebini destekleyebilirsiniz ama ETA'ya da karşı çıkabilirsiniz.
30:58Cihadi bir örgütün, cihadi kökleri olan bir örgütün, insanların o demokrasi özgürlük talebini karşılayamayacağının da altını çizebilirsiniz.
31:08Bence CHP içeride kurduğu, içeride kurmaya çalıştığı o siyasi kimliğine paralel bir bakış açısı geliştirmeli Suriye'de de.
31:18Nedir o? Demokrasi ve özgürlük temelli.
31:20Yani siz içeride bir otokratla mücadele ederken, Erdoğan'a karşı mücadele ederken komşu ülkede bir otokratı destekleyemezsiniz.
31:29Bu rejim inşa edin, rejimi devirin demek değil.
31:33Fakat söylem olarak bence çok daha kendi içerideki siyasi kimliklerine paralel bir söylem tutturmaları ve politika tutturmaları gerekiyor.
31:43Gönül Sol, çok teşekkür ediyoruz.
31:45Washington'dan sizinle bakmaya çalıştık önümüzdeki sürece.
31:49Tabii aslında konuşmamız gereken zaman Trump koltuğuna oturduktan sonra olacak ama gerçekten birkaç gündür de izliyoruz.
32:00Yaptığı atamaları, FBI'in başına atadığı isim, genel olarak dünyada önemli kritik merkezlere gönderdiği büyükelçiler, büyükelçiler arasında yaptığı seçim.
32:11Hayli enteresan bir Trump 2.0 ikinci dönemine hazırlanıyor ve daha önce de sizinle de konuşmuştuk, siz de altını çizmiştiniz.
32:22Tamamıyla kendisine sadakati önceleyen ve dolayısıyla bayağı bir politikaları da etkileyecek ve çalışma bir biçimini de ona göre etkileyecek bir ekip kurmakta.
32:37Çok teşekkür ediyoruz.
32:38Şimdilik burada noktalayalım ve siz Washington'dan, ben New York'tan Trump dönemini izlemeye devam edeceğiz diyelim.
32:49Tabi şu anda Amerika daha çok kendi iç işlerine odaklanmış durumda.
32:53Biraz önce de söylediğim gibi atamalar devam ediyor, kritik bakanlıklara, kritik yönetici pozisyonlarına ve bayağı bir tartışması var diyebilirim ki
33:05Amerika'nın ulusal medyasına baktığımızda Suriye'de olup biter aslında bizdeki kadar en üst sıralarda değil.
33:14Buradaki haber kanallarına baktığımız zaman Suriye belki ikinci, üçüncü bile değil, üçüncü ya da dördüncü haber olarak geçmekte.
33:23Çünkü gerçekten Amerika'nın içinde şu anda tartışılan Trump'ın kurmaya çalıştığı kabine ve bu kabinedeki çok tartışmalı isimler,
33:34Sağlık Bakanlığı'na atadığı isim, Savunma Bakanlığı'na atadığı isim ve FBI'nin başına ki bu çok çok önemli.
33:44Çünkü FBI'nin başına atayacağı isim demek belki de Amerika'da ilk defa böylesine bir süreç yaşanacak.
33:51Yeni davaların açılması anlamına gelecek.
33:55Trump bir anlamda FBI'nin başına atadığı isimle ölçü almaya, kendisine yapılanların hesabını sormaya hazırlanıyor diyebiliriz.
34:05Şu anda mevcut FBI başkanını kendisi atamıştı ama dün çok sert bir açıklama yaptı.
34:13Dedi ki bana çok haksızlık yaptı, evimi bastı, bana olmayan suçlamalarda bulundu, benim onunla çalışmama imkan yoktu diye.
34:22Ve öyle sinyaller veriyor ki, diyebilirim ki Amerika Birleşik Devletleri'nde yeni dönemde biz gazetecilere yönelik açılan davaları görebiliriz.
34:32Muhalefet yani Amerika'nın muhalefetine, demokrat partililere yönelik ya da onların döneminde görev yapmış bürokratlara yönelik açılan davalar görebiliriz.
34:43Belki de Türkiye'de 25 yıldır gördüğümüz birçok siyasi davanın benzerini ya da siyasi tartışmanın benzerini burada yaşamaya başlayabiliriz.
34:56Dolayısıyla baktığımız zaman Amerika basında Suriye ile ilgili daha çok şu anda Esad rejiminin nasıl bir rejim olduğunun kamuoyuna anlatılması ön plana çıkıyor.
35:11Hapishaneler boşaltılıyor, hala bazı hapishanelerde tutsak kalmış kişiler kurtarılmakta.
35:19Esad döneminin haksızlıkları, yapılan yolsuzluklar, aşırı zenginlik ama buna rağmen halkın aç kalmış olması ve şu anda Suriye'de Esen Bayram rüzgarı.
35:34Amerikan basının odaklandığı bu.
35:36Şu anda gerçekten nasıl bir yapıya doğru ilerler Suriye, bunun bölge açısından anlamı ne olur, Trump döneminde neler yaşanır çok fazla da konuşulan bir konu değil.
35:48Dediğim gibi Trump'ın atamaları daha ön planda.
35:52Şimdilik bu kadar, görüşmek üzere.