• geçen ay
SAĞLIKLI YAŞAMIN REHBERİ “HAYAT PUSULASI”

Sağlıklı yaşama dair önemli bilgiler veren program “Hayat Pusulası”, Diyetisyen Aynur Kumsel, Op. Dr. Erman Çekiç, Op. Dr. Defne Dağlar ve Prof. Dr. Meral Kozakçıoğlu Özekici’nin sunumuyla izleyici karşısına çıkıyor. Tıpta gelinen son nokta, doğru teşhis ve en modern tedavi yöntemleri, günlük hayatta sık sık karşılaşılan sağlık sorunları ve bunlara karşı çözüm önerileri “Hayat Pusulası” ile Kanal 7 ekranlarına geliyor.

Alanında uzman isimlerin bir araya geldiği program Hayat Pusulası, sağlıklı yaşamanın sırlarını izleyenleri ile paylaşıyor. Sağlıkla ilgili tüm merak edilenler, uzman konuklar eşliğinde Hayat Pusulası’nda cevaplanıyor. Kadın hastalıkları, fizik tedavi ve rehabilitasyon, ortopedi ve travmatoloji gibi birçok alanda uzman isimlerin anlatımıyla gerçekleşen Hayat Pusulası, tıp alanında en güncel bilgileri ekranlara taşıyor.

Sağlıklı bir yaşam için doğru bilginin adresi “Hayat Pusulası” alanında uzman isimlerin sunumuyla hafta sonu 08.15’te Kanal 7 ekranlarında…
Döküm
00:00:00Merhaba sevgili izleyiciler, ben Operatör Doktor Defne Dağlar.
00:00:23Bugün de sağlığımızı ve hayat kalitemizi nasıl yükseltebileceğimizi konuşacağımız
00:00:27bir programla karşınızdayız.
00:00:28Sevgili Kanal 7 izleyicileri, ben Prof. Dr. Meral Kozakçoğlu-Özekici.
00:00:33Sizler için hazırladığımız hayat pusulası başlıyor.
00:00:58Gebelik takibinde nasıl bir yol izlenmeli?
00:01:01Gebelikte yapılan genetik testler kime ve ne zaman yapılır?
00:01:05Şeker testinin yapılmaması nasıl sorunlara yol açabilir?
00:01:09Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Operatör Doktor Defne Dağlar anlatacak.
00:01:16Meme kanserinde kimler risk grubu altında?
00:01:19Meme kanserinde erken teşhis neden önemli?
00:01:22Meme kanseri nasıl belirtiler gösterir?
00:01:25En yeni tedavi yöntemleri neler?
00:01:27Kadınlar ne sıklıkla mamografi çektirmeli?
00:01:30Genel cerrahi uzmanı Operatör Doktor Tahir Mutlu yanıtlayacak.
00:01:36Fibromyalji nasıl bir hastalıktır?
00:01:39Belirtileri nelerdir?
00:01:40Fibromyaljinin nedenleri neler?
00:01:43Sıklıkla kimlerde görülür?
00:01:45Fibromyalji rahatsızlığı nasıl tedavi edilir?
00:01:48Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Meral Kozakçoğlu-Özekici anlatacak.
00:01:54Hepsi ve daha fazlası birazdan Hayat Pusulası'nda.
00:01:59İç hastalıkları uzmanı, uzman doktor Sadeviçli Ural hocamla birlikteyiz.
00:02:03Hoş geldiniz hocam nasılsınız?
00:02:04Hoş bulduk sağ olun.
00:02:05Hoş geldiniz.
00:02:06Siz nasılsınız?
00:02:07Teşekkür ederiz sağ olun.
00:02:08Antioxidanlar hakkında konuşalım istiyoruz hocam.
00:02:10Antioxidanlar nedir? Nasıl çalışır?
00:02:14Antioxidanlar vücuda zarar veren maddeleri temizleyen maddeler aslında.
00:02:18Tabi hangi maddeleri temizliyorlar?
00:02:21İlk önce isterseniz onlardan bahsedelim.
00:02:24Serbest ve radikal dediğimiz vücudun normal işleyişi sırasında ortaya çıkan bazı zararlı maddeler var vücuda.
00:02:32Vücudu bir fabrika gibi düşünün.
00:02:34Biz yiyoruz içiyoruz o yiyecekler haz buluyor, rezorbe oluyor ve ondan sonra kana geçiyor.
00:02:42Bunlar enerji.
00:02:43Bu enerji hücreler tarafından kullanılarak bir fabrika gibi üretiliyor.
00:02:51Vücudumuz canlı kalıyor, işliyor makina.
00:02:54Bu sırada da tabi her yakılan üründe olduğu gibi burada da o enerji açığa çıkarken yediğimiz besinler yakıldığı, kullanıldığı için bazı atık maddeler ortaya çıkıyor.
00:03:10Arabanın egzozundan atılan maddeler gibi düşünün.
00:03:15Bu atık maddeler mesela serbest radikaller.
00:03:18İşte bu antioksidalların nötralize ettiği yok ettiği maddelerden biri bu şekilde ortaya çıkıyor.
00:03:25Ama sadece normal metabolizmanın çalıştığı sırada ortaya çıkan maddeler değil serbest radikaller.
00:03:34Hava kirliliği, zararlı madde kullananlar, sigara içki gibi hiç anlamansız olması gerekiyor.
00:03:41Tabi ikisi de zararlı.
00:03:43Bunları kesinlikle kullanmak vücuttaki işte bu serbest radikalleri arttırıyor zaten.
00:03:49Zararlarından biri de bu şekilde ortaya çıkıyor.
00:03:54Onun dışında güneş, fazla güneş ışığına maruz kalmak, biraz önce belki söyledim hatırlamıyorum hava kirliliği.
00:04:02Bütün bu dış etkenler serbest radikallerin vücutta ortaya çıkmasına neden oluyor.
00:04:10Antioksidallar bunları nötralize ederek, bunları zararsız hale getirerek vücudu koruyor.
00:04:18Peki hangi besinler antioksidallar açısından zengindir?
00:04:24Şimdi şöyle söyleyeyim, antioksidallar ilk önce tabi bazı vitaminler E gibi, A vitamini gibi, C vitamini gibi,
00:04:35seleyum vitamin değil serbest bir eser element ama sonuçta bazı eser elementler ve vitaminler antioksidan vazifesi.
00:04:47Bunları nasıl alıyoruz hocam? Besinlerle mi, takviye mi?
00:04:51Normal sağlıklı beslenen birinde yeterlidir diyoruz ama artık günümüzde sebze ve meyvenin de eskisi kadar
00:05:02vitamin ve mineral içermediğini ve ne yazık ki suni şartlarla ve suni gübrelerle yetiştirildiğini göz önüne alırsak
00:05:13bunların içinde de artık bu antioksidan miktarı azaldı.
00:05:19Şimdi yeterli miktarda serbest antioksidallar almak istediğinizi düşünün.
00:05:25Böğürtler yemeniz gerekiyor mesela, bol üzüm yemeniz gerekiyor.
00:05:30Bu şartlarda bunları yeterli tüketmeniz ne kadar mümkün olacak?
00:05:37Isparak yemeniz gerekiyor.
00:05:39Bulabileceğiniz şeyler var, bulamayacağınız şeyler var.
00:05:43Hem bulamıyoruz hocam hem de hayat hızlı olduğu için hazırlama kısmı da çalışan bir kadın olarak ben de araya girerek
00:05:49bazen onları hazırlama süresi çok mümkün olmayabiliyor.
00:05:52Peki ne yaparsak yeterli miktarda aldık diye düşünebiliriz hocam?
00:05:56İşte o zaman bu yediğimiz, içtiğimiz yeterli olmayınca takviye almamız gerekiyor.
00:06:04Ne takviyesi almamız gerekiyor?
00:06:06Mesela C vitamini almamız gerekiyor.
00:06:08Seleyyum almamız gerekiyor.
00:06:10Beta karatoya yani A vitamini ve E vitamini almamız gerekiyor.
00:06:15Glutatiyon mesela çok önemli bir antioksidan.
00:06:19Vücudu bu zehirli maddelerden temizleyen, bu gençleşmeyi sağlayan,
00:06:27hücre sağlığını tekrar kazanmamızı sağlayan,
00:06:32bir yerde ömrü uzatan, vücudu hastalıklardan koruyan, vücut direncini artıran bir madde.
00:06:40Bunları düşündüğümüzde hepsini takviye olarak alabiliriz.
00:06:45Bütün bu A, E, C, Seleyyum, Glutatiyonu uyguluyoruz artık birçok yerde.
00:06:54Peki bunları mesela ne kadar alacağız? Kaç miligram alacağız?
00:06:58Yani bu da kişiye göre özel bir protokol mü uygulanıyor kişinin durumuna göre?
00:07:03Vücudun ihtiyacı belli.
00:07:05Tek tek şimdi hepsinin miligramını saymanın çok akılda kalıcı olacağını düşünmüyorum ama
00:07:11şunu belirtmek istiyorum, fazlası zararlı olan vitaminler de var.
00:07:18Örneğin yağda çözülen vitaminlerden A, D, E, K vitaminleri fazla alındığı zaman vücutta birikiyor
00:07:25ve biriktiği zaman bazı hastalıklara yol açıyor.
00:07:28Onun için bunların kesinlikle bir doktor olarak tavsiyem,
00:07:33kontrolsüz alınmaması ve bir doktor kontrolünde belli kürlerle, belli aralıklarla,
00:07:41vücudun ihtiyacına göre tespit edilerek uygulanması çok daha sağlıklı olacaktır.
00:07:48Halkın anlaması için o daha basitleşecek soru.
00:07:51Antioksanı yetersiz alıyorsam ben mesela neler hissederim ve bunları kullandığım zaman ne gibi faydalar görürüm?
00:07:57İşin kötüsü ilk başta hiçbir şey hissetmezsiniz.
00:08:00Sinsi olarak vücudunuza zarar verir ama günün birinde damar sertliği olarak ortaya çıkabilir.
00:08:09Nörolojik bazı hastalıklar mesela Parkinson'un ilerlemesine, Alzheimer'ın ilerlemesine,
00:08:15vücudunuzda bir kanser oluşmasında mesela etken olabilir bu serbest radikaller.
00:08:22Halbuki siz antiyoksidanları aldığınızda bu serbest radikalleri nötralize ettiğinizde,
00:08:30vücuttan atılmasına yardımcı olduğunuzda hem gençleşme açısından bir pozitif etkisi var,
00:08:38hem de vücudu kanser gibi, hastalık gibi diğer zararlı şeylere karşı koruma etkisi var.
00:08:45Belli bir yaşı var mı hocam?
00:08:46Yani belli bir yaştan sonra bu takviyeleri almalıyız yoksa gençken de tabii bunlara ihtiyacımız var,
00:08:51yine de takviye almalı mıyız? Nasıl öneriyorsunuz siz?
00:08:54Tabii var, gençken de var.
00:08:56Ama yaşlandıkça, yaş ilerledikçe tabii ki ihtiyaç artıyor.
00:09:01Yani 18 yaşında bir genç delikanlı veya genç kızın ihtiyacı, vücut enerjisi yüksek olduğu için tabii ki odunda var.
00:09:14Ama onun vücudu o serbest radikalleri nötralize etmeye, yok etmeye daha müsait genç olduğu için hücreler.
00:09:25Ama hücreler yaşlandıkça, vücut yaşlandıkça bunları vücut kendi kendine artık yeterince atamaz ve nötralize edemez hale geliyor.
00:09:35Bu durumda işte bizim devreye girmemiz, sağlıklı beslenmeye daha da dikkat etmemiz,
00:09:41tabii genç yaştan itibaren sağlıklı beslenmeyi esas olarak tavsiye ederiz herkese ve her yaşta.
00:09:49Fakat yaş ilerledikçe bunun önemi artıyor.
00:09:52Daha da dikkatli olmamız, zararlı şeylerden kaçınmamız ve özellikle de sebze meyveye ağırlık vererek,
00:10:01arada sırada da bunların da yetersiz kalacağını düşünerek,
00:10:06işte glutatiyon tedavisi gibi, seleyyum tedavisi gibi, C vitamini kullanmak gibi, A vitamini kullanmak gibi.
00:10:15Ama yine söylüyorum bunların bir doktor kontrolünde yapılması.
00:10:19Çünkü mesela A vitamini vücuttaki tüm hücreleri destekliyor, antioksidan etkisinin yanı sıra.
00:10:26Şimdi vücutta bir kanser hücreniz varsa eğer, A vitamini aldığınızda fazla miktarda,
00:10:32siz o kanser hücresini de besliyorsunuz.
00:10:35Yani iki ucu keskin kılıç diyebiliriz.
00:10:40Bu nedenle işte ilk önce kontrollerin yapılması, herhangi bir bu tedavinin uygulanmasında
00:10:48veya bu hastanın bu vitaminleri kullanmasında bir sakınca var mı, yok mu?
00:10:53Bunun belirlenmesi ve arkasından da o kişiye özel tedavinin uygulanması çok daha doğru olacaktır.
00:11:03Antioksidanları çok tüketmenin bir zararı var mıdır?
00:11:07Biraz önce de biraz bahsettiniz, mutlaka doktor kontrolünde olmalıydınız.
00:11:10Bazen böyle bir yerlerden duyuyoruz, şu ilaç iyiymiş ya da şu takviye iyi geliyor falan.
00:11:15Bu tarz şeyler yapmamanız lazım, onu özellikle vurgulamak istedim.
00:11:18Bir de hani biraz önce yine yiyecekleri saymaya başladınız.
00:11:21Ben orada bir araya girmiştim.
00:11:23Börtlen demiştiniz, mesela üzüm demiştiniz, ıspanak demiştiniz.
00:11:26Başka böyle sayabileceğiniz, özellikle bunları...
00:11:28Havuç, beta-karotenler çok zengin mesela.
00:11:30C vitamininden zengin meyveler.
00:11:34Bunlar tabii ki doğal antioksidanlar.
00:11:37C vitamininin mesela vücutta birikimi yok.
00:11:40C vitamini istediğimiz kadar alabiliriz.
00:11:42SL elementler yine vücuttan rahat rahat atılabilen maddeler.
00:11:47Selenyum o açıdan hiçbir zararı yok.
00:11:50Ama bir beta-karoten yani A vitamini aldığınızda veya E vitamini aldığınızda,
00:11:57ki bunlar da antioksidan vitaminler,
00:12:00bunları fazla miktarda aldığınızda,
00:12:02işte bu yağda çözülen vitaminler grubuna girdiği için bunların zararı var.
00:12:06Hep onun için tekrar tekrar ben de vurguluyorum.
00:12:09Mutlaka bir kontrol altında.
00:12:12Mesela biz hastanede glutatiyon, selenyum ve C vitamini uyguluyoruz.
00:12:18Hastanın ihtiyacına göre.
00:12:20Çünkü selenyum daha çok nörolojik hastalıklarda,
00:12:24işte el titremesi, Parkinson, Alzheimer gibi hastalıkların önlenmesinde de kullanılan,
00:12:30tiroide çok faydalı bir SL element.
00:12:34Bunu kullanıyoruz.
00:12:36Vücut direncini yükseltmeyi ön plana aldığımızda C vitaminini buna ekliyor
00:12:41veya işte bir C vitaminini bir selenyumunu uyguluyoruz.
00:12:45Glutatiyonun bir zararı yok.
00:12:47Onun için glutatiyonu yine damardan serum şeklinde veriyoruz.
00:12:51Ben de onu soracaktım hocam.
00:12:52Hocam araya giriyorum.
00:12:53Halkımızda şimdi bu tedaviyi uygulamayanlar bilmiyor olabilirler.
00:12:57Prosedürü bize bir anlatabilir misiniz kısaca?
00:12:59Halkımız da öğrensin.
00:13:00Bizim uyguladığımız, şimdi hasta geldiği zaman ağızlar alabileceği tedaviler var,
00:13:07vitaminler, işte SL elementler veya diğer bu kontrollü olarak alabileceği A ve E vitaminleri var.
00:13:16Bir de damardan uygulandığı zaman, yüksek doz uygulandığı zaman,
00:13:21hızlıca vücudu temizleyen tedaviler var.
00:13:25Mesela benim çok kullandığım kara ciğer yağlanmasında.
00:13:30Eşlerle yaygınlar.
00:13:32Çünkü kara ciğer biliyorsunuz vücudun zehirlerini temizleyen bir fabrika.
00:13:37Ona yardımcı olabilmek için kara ciğer yağlanmasında veya kara ciğer değerleri bozulduğunda
00:13:43bu glutatiyon artı selenium veya glutatiyon artı C vitamini tedavisini bir beş kür uyguladığımda bu hastalara,
00:13:51özellikle öncesi ve sonrası yaptığım kontrollarda,
00:13:55kara ciğerde, ciddi kara ciğer değerlerinde bir düşüş ve hastalık kara ciğerinde bir toparlanma olduğunu bizzat görüyorum.
00:14:05Kullandığımız şekil bu.
00:14:08Glutatiyonu özellikle ön pizara çıkarıyoruz burada.
00:14:11Çünkü glutatiyon hakikaten en az yan etkisi olan ve damardan verildiği zaman,
00:14:16belli bir süre vücudun bu zehirli maddelerini, serbest radikallerini özellikle temizleyen bir madde.
00:14:23Ama tabii ki o da ilelebet değil.
00:14:25Ben de tam onu soracaktım hocam.
00:14:27O belli bir süre kişi özel midir?
00:14:29Yoksa belli aralıklar lastiğinizi çağırıyor musunuz?
00:14:31Vücudun ne kadar serbest radikallere maruz kaldığına bağlı.
00:14:36Eğer çok kendine zarar veren birisi işte bu sağlığa zararlı maddeleri kullanıyorsa,
00:14:41metabolizması çok fazla serbest radikal üretiyorsak, o zaman antioksidaların daha çok ihtiyacı var.
00:14:51Yaşlanmayı engeller mi?
00:14:53Kesinlikle biraz önce işte gençleştirmeden satır arası bahsetmiştim.
00:14:59Tabii ki hücrelerin zarar, çünkü hücrelere zarar veriyor serbest radikaller.
00:15:05Siz hücrelerinizi koruduğunuz zaman yaşlanma süreniz de tabii ki gecikiyor.
00:15:10Ne zaman başlamak lazım? Yani yaşlılığı engellemek açısından hangi yaşlarda?
00:15:15Vallahi 18 yaşında değil.
00:15:20O şekilde değil orada ağızlar alınacak bazı C vitamini gibi, A vitamini gibi bazı vitaminlerle takviye etmek
00:15:31ve zararlı maddelerden mümkün olduğu kadar uzak kalmak yeterli olacaktır.
00:15:36Ama bir orta yaşa geldikten sonra, 45 yaşına geldikten sonra artık hem cinini korumak,
00:15:44hem diğer iç organların hücrelerini korumak, vücudu diğer hastalıklardan ve özellikle kanserden korumak.
00:15:56Tabii bunlar demek değildir ki bizim bu tedaviyi uyguladığımız kişi kesinlikle kanser olmayacak.
00:16:02Böyle vaatlerle bulunmak ve toplumu yanıltmak istemiyorum.
00:16:07Bunlar destek tedavilerdir.
00:16:10Yani siz koruyucu bir tedavi yapıyorsunuz.
00:16:13Antioxidanları vererek. Onun için orta yaştan sonra başlamadık.
00:16:18Peki bir esmisel bir şey var mı?
00:16:20Antioxidanları mesela glutatiyonu diyelim, C vitamini, kışın mı daha çok uygulamalı?
00:16:26Yoksa fark eden bir şey yok mu bunlardan?
00:16:28Ben altı ayda bir öneriyorum.
00:16:30Onun için bir yaza girerken, çünkü bu mevsim değişmelerinde biliyorsunuz hastalıklar artıyor.
00:16:37Sıcaklık bir iniyor bir çıkıyor, bir iniyor bir çıkıyor.
00:16:40Bu da daha çok kişilerin daha fazla hasta olmasına, salgıların çıkmasına.
00:16:47Özellikle şu dönemde bu artık kışa gireceğiz yavaş yavaş.
00:16:51Ve havalar bir ısınıyor bir soğuyor dikkat ederseniz.
00:16:55Bu artacak ve gitgide soğumaya başlayacak.
00:16:58Hasta sayılarında çok fazla bir artış var.
00:17:01Bunun içinde COVID'de hala var.
00:17:04COVID'de pozitif çıkan.
00:17:06Yani rastlıyoruz baktığımızda.
00:17:10Ama grip de var, soğuk algınlığı da var.
00:17:13Vücut direncini mesela işte şimdi böyle bir dönemde tam zamanı.
00:17:17Böyle bir dönemde glutatiyon artı C vitamini ile veya glutatiyon artı selenium ile vücut direncini yükselttiğinizde.
00:17:25O zaman bu hastalıklara yakalanma riskini azaltıyorsunuz.
00:17:29Yüzde yüz engelliyorsunuz diyemem tekrar ediyorum.
00:17:33Ama riski azaltıyorsunuz.
00:17:35Veya hasta oluyor çok hafif atlatıyor.
00:17:40Peki glutatiyon ve C vitamini için özellikle soracak olursam yapılması gereken bir durum var mı?
00:17:49Yoksa herkese yapılabilir mi glutatiyonla C vitamini?
00:17:53Glutatiyon C vitamini ve glutatiyon selenium özellikle yapılmaması gereken bir grup yok.
00:18:01Ama biz mesela hamilelerde uygulamıyoruz.
00:18:07Süt verenlerde annelerde uygulamıyoruz.
00:18:11Yani bilinmeze çok fazla gitmiyoruz.
00:18:16Kesin olan şeyleri yapıyoruz.
00:18:18Risk almıyoruz.
00:18:20Ve ihtiyacı olduğunu tespit ettiğimiz bu grubun dışında kalan belli bir yaşın üzerindeki kişilerde koruyucu olarak,
00:18:30geçleştirici olarak mutlaka tavsiye ediyoruz.
00:18:36Özellikle tavsiye ettiğimiz grup biraz önce söylediğim gibi
00:18:40alzheimer riski olan, parkinson riski olan, karaciğer yağlanması olan bu zararlı maddeleri kullanan kişilerde
00:18:50serbest radikallerin daha yüksek olacağını düşündüğümüz için onları da mutlaka tavsiye ediyoruz.
00:18:58Kanser riskini azaltabiliyor mu?
00:19:02Evet.
00:19:03Çünkü serbest radikaller kanser oluşturuyor zaten.
00:19:08Vücuda soktuğumuz zararlı maddeler veya vücudun kendi ürettiği zararlı maddeler kanseri yapıyor.
00:19:15Kanser dediğiniz şey normal hücrelerin artık normal fonksiyonunu kaybederek,
00:19:23hangi bölgede olursa olsun bağırsak, mide veya herhangi başka bir organ,
00:19:30aslında hücreler normal hücreler.
00:19:33Fakat bunlar yaşlandıkça normal fonksiyonunu kaybediyor.
00:19:37Veya dış zararlı maddelere maruz kalarak bu normal fonksiyonlarını kaybediyorlar.
00:19:45Fonksiyonlarını yapmayan ve kontrolsüz üreyen hücreler haline dönüşüyorlar.
00:19:51Çok teşekkür ediyoruz Sadi Hoca.
00:19:53Çok sağ olun.
00:19:54Çok keyifli bir sohbetti.
00:19:55Ben teşekkür ederim.
00:19:56Teşekkür ederiz.
00:19:57Bu fırsatı verdiğiniz için.
00:19:59Gebelikten önce hangi testler yapılmalı?
00:20:02Gebelik takibinde nasıl bir yol izlenmeli?
00:20:05Gebelikte yapılan genetik testler kime ve ne zaman yapılır?
00:20:09Şeker testinin yapılmaması nasıl sorunlara yol açabilir?
00:20:13Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Operatör Doktor Defne Dağlar anlatacak.
00:20:20Meme kanserinde kimler risk grubu altında?
00:20:23Meme kanserinde erken teşhis neden önemli?
00:20:26Meme kanseri nasıl belirtiler gösterir?
00:20:29En yeni tedavi yöntemleri neler?
00:20:31Kadınlar ne sıklıkla mamografi çektirmeli?
00:20:34Genel cerrahi uzmanı Operatör Doktor Tahir Mutlu yanıtlayacak.
00:20:40Fibromyalji nasıl bir hastalıktır?
00:20:42Belirtileri nelerdir?
00:20:44Fibromyaljinin nedenleri neler?
00:20:46Sıklıkla kimlerde görülür?
00:20:48Fibromyalji rahatsızlığı nasıl tedavi edilir?
00:20:51Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Meral Kozakçoğlu özekici anlatacak.
00:20:58Hepsi ve daha fazlası birazdan Hayat Pusulası'nda.
00:21:04Bugün Defne Hoca'ya gebelik takibiyle ilgili sorular soracağız.
00:21:07Sizler için soracağım.
00:21:09Gebelikten önce doktor kontrolü gerekir mi?
00:21:12Evet. Bizde genellikle çünkü gebelikte hanımlar başlıyor ama ben mutlaka söylüyorum.
00:21:17Özellikle kronik hastalığı olanlar mutlaka kendi doktorlarına bir görüşlerini almak için başvurmalılar.
00:21:23Mesela epilepsi, sarı hastası olanlar, kalp rahatsızlıkları olanlar, sürekli takiple belli filmleri, belli uygulamaları geçirmesi gerekenler.
00:21:32Ben gebelik planlıyorum, uygun muyum diye bir görüşmeleri gerekir.
00:21:36Çünkü gebelik içinde özellikle mesela epilepsi örneğini verdim sarı hastalığı, ilaçlar değişmesi gerekebiliyor,
00:21:41dozlar değişebiliyor, depresyon tedavileri değişiyor, tansiyon tedavileri değişiyor.
00:21:46Yani bu tarz hastalıkların bir gebeliğe öncesinde kendi branş hekimleri tarafından bir hazırlanması lazım.
00:21:51Aynı zamanda bazen işte tomografi gerektirebiliyor ya da endoskopik bir takım girişimler gerektirebiliyor.
00:21:56Bunlar gebelik içinde uygun olmadıkları için mutlaka gebelikten öncesinde bunların yapılmış olmasını ben öneriyorum.
00:22:01Onun dışında bazı şikayetlerimiz olabilir ama daha henüz teşhis konmamış olabilir.
00:22:05İşte belim ağrıyor, bacağım uyuşuyor diyor mesela. Daha öncesinde de vardı diyor.
00:22:08İşte gebelik içinde bel fıtığı değerlendirmesi yapmak çok zor.
00:22:12Onun öncesinde bir değerlendirme yapılırsa ona göre en azından gebeliği daha rahat getirebileceği bir takım önlemler alınabilir.
00:22:18Yine herhangi bir şikayetimiz olmasa bile tiroid beziyle ilgili bir takım sorunlar yaşıyor olabiliriz.
00:22:22İşte böyle hani şekerimiz zaman zaman yükseliyor, tansiyonumuz yükseliyor olabilir.
00:22:26Ya da süt hormonu dediğimiz bir hormonumuz var mesela.
00:22:30Ama gebe kalamamaya neden olabiliyor, düşük yaptırabiliyor, gebelik içinde tedavi edilemiyor.
00:22:35Yani bu tarz gebeliği planladığımızda teşhis konması gereken ya da teşhis konduysa son bir önlemlerin alınması gereken durumlar olabilir.
00:22:44Onun dışında işte kan sayımı, vitamin eksiklikleri gibi yine gebelik içinde hani takviye ederek çünkü yavaş yükseliyor bunlar.
00:22:51Gebelikten önce takviye etmeye başlayarak gebelik içinde sağlıklı bir gebelik geçirmek için takviyelere devam etmemiz uygun olur.
00:22:57Evet yani gebelikten önce aslında genel bir sağlık kontrolünden geçmekte fayda var.
00:23:03Aynen öyle. Ben hep söylüyorum gebelik hazırlanması gereken bir şey.
00:23:07Çünkü annelik çok zor bir görev. Yani gebelik o yüzden mutlaka hazırlanması gereken bir görev.
00:23:11Ne kadar hazırlanırsak o kadar rahat geçeriz gebeliğe.
00:23:14Tabii ki.
00:23:15Takibinde nasıl bir yol izlemek gerekiyor?
00:23:17Şimdi tabii herkesin pratiği farklı olabilir ama ben kendi pratiğimde.
00:23:20Mesela hasta içeri girdiği zaman hemen önce bir anamnez dediğimiz bir sorgulamaya başlıyoruz.
00:23:24Kaçıncı gebeliğimiz? Daha önceki gebeliğimizde sağlıklı bir çocuk dünyaya getirdik mi?
00:23:28Doğum şeklimiz nasıl? O doğumda bir sorun yaşadık mı? Normal doğum mu gerçekleşti?
00:23:33Müdahaleli bir doğum mu gerçekleşti? Sezaryen mi olmamız gerekti?
00:23:36Düşük yaptıysak, dış gebelik geçirdiysek kaç defa geçirdik bunların özellikleri var mıdır?
00:23:42Gebenin kan grubu nedir?
00:23:44RH uyuşmazlığı diye bir konu var tabii ki.
00:23:47Ya da acil bir durum gerektiğinde hastama kan vermem gerekirse bir kan grubunu bilmekte fayda var.
00:23:52O yüzden kan grubunu soruyorum.
00:23:54Onun dışında işte biraz önce konuştuğumuz hastalıklarınız var mı diye soruyoruz.
00:23:57Geçirdiğiniz operasyonlar var mıdır diye soruyoruz.
00:23:59Çünkü bunların hepsi gebelik içinde bazı şeyler etkileşebiliyor.
00:24:02Ondan sonrasında tabii en önemli özellikle hanımlara söylüyorum.
00:24:05Gebelik planladığınızda lütfen adetin ilk günlerini kaydetmeye başlayın hanımlar.
00:24:10Çünkü bir kadın doğumcunun gebeyi ilk soracağı soru son adetin başlangıç günü.
00:24:15Bu çünkü gerçekten bizim için önemli.
00:24:17Tabii bazen adetler düzenli olmayabiliyor. Olsun siz yine de bir notunuzu alın.
00:24:21Çünkü ona göre bebeğin ultrasondaki büyüklüğünü kıyaslıyoruz.
00:24:25Yani işte şu kadar haftalık olması gerekirken ultrasonda bu kadar görünüyor gibi.
00:24:29Ya da işte doğum için son günü oradan hesaplıyoruz.
00:24:32Çünkü gün aşımı yani miyat aşımı dediğimiz şey önemli bir şeydir.
00:24:35Sonrasında çünkü bebekler hani halk arasında da biliniyor.
00:24:38Mekonyum aspirasyon dediğimiz yani kakasını kaçırabiliyor.
00:24:40Suyu azalabiliyor bir takım sorunlar çıkabiliyor.
00:24:42O yüzden son gün hesaplaması önemli.
00:24:44Adet tarihimizi not alalım lütfen.
00:24:46Onun dışında tabii gebelikte hemen başına bir tartıyoruz.
00:24:49Özellikle konuştuklarımız arasında tansiyonla ilgili bir şey varsa tansiyon ölçümüne yönlendiriyoruz.
00:24:54Ve tabii ultrason kısmına geçiyoruz.
00:24:56Tabii ultrasonda gebeliğin tespitiyle ilgili bazı başlıklar da var.
00:25:00Onu daha sonraki programlarda açarız ama genel olarak tabii bebeğin sağlık durumuyla ilgili kontrolünü yapıyoruz.
00:25:05Yani gebelikte genel olarak takibe bu şekilde başlıyoruz.
00:25:07Sonra tabii dönemler içinde dönemlere göre istediğimiz testlerimiz de var.
00:25:11Peki gebelik takibini ne aralarla mesela diyelim ki bir kadın gebe olduğunu anladı size geldi.
00:25:18Sonrasında nasıl gelecek? Ayda bir mi? 15 günde bir mi?
00:25:21Bu biraz kişiye özel oluyor aslında.
00:25:23Nasıl oluyor?
00:25:24Ama kabaca ayda bir diyelim biz.
00:25:26Fakat yine de mesela ilk başlarda ben hep söylüyorum gebeliğin ilk 10 haftası ve son 10 haftası özellikle biraz daha sorunların çıkabileceği dönemlerdir.
00:25:35Ara dönemler biraz daha rahattır.
00:25:37O yüzden o ilk 10 haftayla son 10 haftayı özellikle birazcık daha yakın takiple.
00:25:42Yani ben kendi adımı öyle geçiriyorum.
00:25:44O dönem içinde işte hastaya bakıyorum işte gebelik kesesi düzgün mü değil mi? Kalp atışını net gördün mü?
00:25:50Ya da işte daha sonrasında ekstremite tomurcu dediğimiz mesela bazı uzuvların çıkması gerekiyor.
00:25:54O dönemde onlar çıktı mı?
00:25:55Çünkü gebeliğin başında hasta bebek hareketlerini hissedemeyeceği için bazı sorunlar sadece ultrasonla anlaşılabiliyor.
00:26:02Onun dışında işte boş gebelik, dış gebelik falan gibi başka gebelik türlerinden de şüphe edebiliyoruz.
00:26:07O hastaları daha yakın takibe alabiliyoruz.
00:26:09Ama hani özetle her şey yolunda giderse diyelim ayda bir takip yeterlidir.
00:26:14Peki kaçıncı haftadan sonra egzersiz yapmalı ya da işte egzersiz yapıyorsa nelere dikkat etmeli?
00:26:22Onu konuşuyor musunuz gebelerden?
00:26:24Ben kitapçık hazırladım sayı bilgi bir şeylerime.
00:26:27Orada mesela bir takım egzersiz hareketleri de var.
00:26:30Mesela beslenme listeleri tabii biraz kişisel bir şey ama yine de var.
00:26:3316. haftadan sonra egzersiz yapılabilir.
00:26:36Ama hayatı boyunca hiç spor yapmamış, esnekliği olmayan birisinin yapacağı sporla daha öncesinde spor yapan bir hanımın tabii spor önerisi aynı olmayacaktır.
00:26:48Ama en basiti yürüyüş.
00:26:50Hanımlar yürüyeceğiz.
00:26:52En basiti herkesin yapabileceği bir spor olarak.
00:26:54İmkanı olanlar yüzebilir.
00:26:56Yani yüzmek de güzel.
00:26:57Onun dışında kim neyi seviyorsa onu yapabilir.
00:26:59Benim için kilo kontrolü önemli.
00:27:01Bir de kondisyon önemli.
00:27:03Ben hep hastalara söylüyorum doğumda birdenbire bir enerji gelmeyecek.
00:27:06Bunu baştan edineceksiniz.
00:27:08Bu kondisyonu baştan edineceksiniz.
00:27:10Diyorum sporcular bir gün önce antrenman yapmıyor.
00:27:12Hayatları boyunca antrenman yapıyorlar.
00:27:14O yüzden biz de gebelik içinde tabii ki de hareketi mutlaka öneriyoruz.
00:27:18Pıhtılaşma da arttığı için özellikle gebelikte hareket önemli tabii ki.
00:27:21O zaman 16 ile 32. haftalar arasında mı?
00:27:24Aynen öyle.
00:27:25Bu arada daha rahatlar o zaman daha serbestler.
00:27:27Tabii biz ona gebeliğin balayı dönemi deriz hatta.
00:27:29O yüzden o dönemde her konuda birazcık daha rahat olabildiğimiz bir dönem.
00:27:33Peki ortalama kaç kilo almalarını tavsiye ediyorsunuz?
00:27:36Yani 8 ile 12 kilo arası almalarını tavsiye ediyorum.
00:27:39O zaman bu da yine biraz kişisel.
00:27:41Daha öncesinde biraz fazla kilomuz varsa daha az.
00:27:43Daha öncesinde zayıf bir insansa biraz daha fazla kilo alabiliyor tabii ki.
00:27:47İlaçlar konusunda ilk 16 hafta nasıl?
00:27:50Evet yani genellikle bütün bu gebelikteki bütün uygulamalar genel olarak 16. haftadan başlar.
00:27:56Ama aslında bebeğin kritik dönemi hatta oraya doğru ben şöyle yavaşça geçeyim.
00:28:00Gebelik takibinde yaptığımız testler var demiştik az evvel.
00:28:03Mesela 11-14 hafta arasında ikili tarama testi yaparak başlıyoruz.
00:28:07Bu test için önce ense kalınlığı dediğimiz bir bölgesini bebeklerin ölçüyoruz.
00:28:11Ve burun kemikleşme noktasına bakıyoruz.
00:28:13Tabii daha başka detaylı bakılan şeyler var ama genel olarak pratikte bunlar bakılıyor.
00:28:17Ve bunlarla birlikte aynı gün içinde anneden kan alınıyor.
00:28:20Yani karından herhangi bir işlem değildir bu.
00:28:22Koldan kan verilerek yapılır.
00:28:24İkincisi bu bir tarama testidir.
00:28:26Yani burada bebeğimizin hastalığıyla ilgili bir şey çıkmaz.
00:28:29Risk grubunda olup olmadığımız çıkar.
00:28:31Üçüncüsü bu bir zeka testi değildir.
00:28:33Yani bebeğin anne karına zekasını ölçen herhangi bir test yoktur.
00:28:36Ama bu testin sonucuna çıkan genetik hastalıkların çoğu zeka geriliği yaptığı için halk arasında zeka testi olarak bilir.
00:28:41Ama buradaki hedef dediğim gibi zekayı ölçmek değil.
00:28:44Genetik hastalıklar için riskimizin olup olmadığını belirlemektir.
00:28:47Daha sonra 15-20 hafta arasında dörtlü tarama testimiz var.
00:28:51O da yine ultrasonda bir ölçüm aldıktan sonra yine aynı gün içinde kan vererek yapıyoruz.
00:28:55Yani yine koldan kan verilerek yapılıyor.
00:28:57Karından bir işlem değil.
00:28:59Bu testte de ikili tarama testinde gözden kaçırılabilen genetik hastalıklarla birlikte
00:29:04işte omuruk açıklıkları, erken doğum tehlikesi, gelişme geriliği, erken doğum, ani bebek kaybı gibi
00:29:10başka konularla ilgili risk grubunda olup olmadığımızı değerlendirmiş oluyoruz.
00:29:14Ve gerekirse bunlarla ilgili tedbir de alabiliyoruz.
00:29:16Biraz önce saydıklarımın bir kısmı çünkü önlenebilir şeylerdir.
00:29:19Bu iki grup testin sonucunda, bu tabii benim kendi pratik uygulamam.
00:29:22Her hocamız farklı uygulamada yapıyor olabilir.
00:29:25Bu ikisinde risk grubunda çıkarsa ya da hastanın daha önceki doğum hikayelerinde şüpheli bir durum varsa,
00:29:33ailesinde şüpheli bir durum varsa, yaş 35'in üzerindeyse ve anksiyete var, bununla ilgili korkusu varsa
00:29:39o zaman fetel DNA testleri deneyelim.
00:29:41Yeni bir genetik değerlendirmemiz daha var.
00:29:44Burada yine annenin kolundan kan alınarak yapılıyor bu testler.
00:29:48Öyle zorlu bir işlem değil.
00:29:50Buradan annemin kanı içinde bebeğin kendine ait DNA'sı araştırılıyor.
00:29:56Bunlar tanı testidir.
00:29:58Diğerleri tarama testidir.
00:30:00Burada hastalığın ismiyle ilgili bilgi sahibi olabiliyoruz.
00:30:03Bunlar da 10. haftadan sonra yapılabiliyor.
00:30:06Bir de bebeğin görsel olmayan hastalıkları diyelim ben ona öyle söylüyorum.
00:30:10Ultrasonda fark edilemeyen hastalıklarıyla ilgili konuştuk şimdiye kadar.
00:30:13Bir de görsel hastalıkları var.
00:30:14İşte kalp deliği gibi, ayakta yamukluk gibi, diyafram kasındaki delikler gibi,
00:30:19şu an aklıma dudak damak yarığı gibi.
00:30:21Bunlarla ilgili olarak da 18-25. haftalar arasında ama ben 21-23 arasını tercih ediyorum.
00:30:27Özellikle kalp ile ilgili problemler açısından.
00:30:29Detaylı ultrasonografi ya da ayrıntılı ultrasonografi dediğimiz ultrason grubu vardır.
00:30:34Bunlara da ben mutlaka kendi hastalarımı yönlendiriyorum.
00:30:37Yani gebelik içindeki bebekle ilgili taramalarımız bu şekilde yapılıyor.
00:30:41Sonra 24-28. haftalar arasında gebelik şeker testi yaptırıyoruz.
00:30:45Doğuma yakın olarak da hepatitler çünkü doğumda bulaşabiliyor.
00:30:48Son bir kan sayımı yapalım bakalım kanatlarını düzgün içmiş mi hanımlar.
00:30:52Bir onu kontrol ediyoruz hazırlık için.
00:30:54Bu şekilde bir takip yapıyorum ben.
00:30:56Şeker testi yapılmazsa ne olur peki?
00:30:58Şeker testi yıllardır en çok anlattığım test grubu olabilir.
00:31:02Onu özellikle bir kez daha vurgulamak istiyorum.
00:31:05Yani şeker testi mutlaka yapılmalı.
00:31:08Ve şeker testi yapılarak herhangi bir zarar görmeyiz.
00:31:11Biz zaten öncesinde değerlendiriyoruz.
00:31:13Yani hasta zaten şeker hastasıysa.
00:31:15Bu test bir ara baya tartışmalı değil mi?
00:31:19Biraz söner gibi oldu ama hocam.
00:31:21Popülerlerin hiç kaybetmedi.
00:31:23Kadın doğumcular çünkü her zaman şart diyorlar.
00:31:26Çünkü bilim öyle söylüyor.
00:31:28Hocalarımız öyle söylüyor.
00:31:30Biz de o yüzden onların elçisi olarak bunları söylüyoruz.
00:31:32Hemen toparlıyorum.
00:31:34Yani zaten öncesinde şeker yüksek mi diye bir kontrol ediyoruz.
00:31:37Zaten eğer 200'ün üzerine bir şeker varsa ya da bilindik bir şeker varsa zaten bu testi yaptırmıyoruz.
00:31:42Ama diğer gruplarda yaptırıyoruz.
00:31:44Ben açıkçası risk faktörü de görmüyorum.
00:31:46Artık herkese yapıyorum.
00:31:47Çünkü normal çıkaran sayısı oldukça düşük.
00:31:49Önce 50 gram şeker testi yapılıyor.
00:31:52Açlık ve birinci saat bakılıyor.
00:31:54Birinci saat 140'ün üzerinde ise ikinci grup şeker testine geçiniyor.
00:31:5875 ya da 100 gramlık ikinci test yapılıyor.
00:32:00Hocam niye iki test yapıyoruz diye soruyorlar.
00:32:02Şimdi birinci test bir tarama.
00:32:04Bir insülin direnci tarıyor.
00:32:06Klesanta yani bebeğin eşi 24. haftadan sonra insülin direncini ortaya çıkaracak bazı faktörler salgılıyor.
00:32:12O yüzden o dönemde bakılıyor.
00:32:14Yani daha öncesinde çıkmaz.
00:32:1524'ten sonrasında işte dediğim gibi sırayla bu testleri yaparak şekeri mutlaka tabi ki anlamamız lazım ki tedbir alalım.
00:32:22Almazsak ne olur?
00:32:23Tabi çok uzun bir liste hocam.
00:32:24Yine hızlıca ben şimdi hepsini anlatmaya çalışacağım.
00:32:27Bir defa bebek iri oluyor.
00:32:29Bebek iri olduğu için ne güzel severiz diye düşünsek de sağlıklı olamıyor.
00:32:33Çünkü iri bebeği doğururken de bir takım sorunlar çıkıyor.
00:32:36Omzu takılıyor, sinirleri zarar görüyor, normal doğum gerçekleşemeyebiliyor.
00:32:40Allah korusun kanalda sıkışıp kanabilir.
00:32:42Doğum kanalında ve beynine oksijen gitmeyebilir.
00:32:45Halkın anlayacağı şekilde burada izah etmeye çalışıyorum.
00:32:48Bu tarz problemler her kadın doğumcunun da kabusudur.
00:32:51Açıkçası iri bebek.
00:32:52Çok iyi değerlendirmesi lazım.
00:32:54Çünkü normalde kafa iridir, gövde daha ufaktır.
00:32:56Kafa çıkınca gövde kolay çıkar doğumda.
00:32:58Ama bu çocuklarda özellikle karaciğer seviyesinde onlarda da bir yağlanma oluyor.
00:33:03Ve kafa daha nesni küçük de kalabiliyor.
00:33:06O zaman omuz takılması dediğimiz gerçekten Allah herkese yardım etsin çok zor bir durumdur.
00:33:11Hiç onunla karşılaşmak istemeyiz.
00:33:13İkincisi bebeğin sıvısında artışa neden oluyor.
00:33:15Polidromyoz diyoruz ona.
00:33:16Tabi onun da dereceleri var ama özellikle sıvının fazlalığı oh ne güzel suyun içine yüzüyor değil tabii ki.
00:33:21Yaramazlık yapabiliyor.
00:33:23Kordonla dolanabiliyor.
00:33:24Kordonda düğüm olabiliyor.
00:33:26Su kesicisi çok şişince erken su gelişi neden olabiliyor.
00:33:29Bunlar tabii ki hepsi birlikte bebek kaybıyla maalesef sonuçlanabiliyor.
00:33:34Yani hızlıca bir özet geçtim.
00:33:36Hem düşük hem erken doğum nedeni olabilir hem bebek kaybına neden olabilir.
00:33:39Bebeği sağ salim doğurduk diyelim.
00:33:41Anne karnında sürekli yüksek şekere maruz kaldığı için doğar doğmaz hipoglisemi yani düşük şeker karşımıza çıkıyor.
00:33:47Kalsün miktarları bu çocukların düşük olabiliyor.
00:33:50Bilirubin yani sarılığı yapan madde uzuyor ve böylelikle sarılığa neden olabiliyor.
00:33:55Yani bunun gibi doğumdan sonra da kan hücreleri artıyor.
00:33:58Polistemi yapıyor.
00:33:59Yani bunların her biri çocuk hekimi arkadaşlarımızın daha iyi bileceği bir takım başka sıkıntılara yol açabilir.
00:34:04O yüzden hanımlar lütfen gevelik şeker testimizi yaptıralım.
00:34:08Tabii ki size zarar vermiyor.
00:34:10Ve sonucunda tabii ki önlem alınabiliyor.
00:34:12Bir de en çok sordukları soru budur.
00:34:13Hocam ben bunu yaptıracağım.
00:34:14E ne olacak?
00:34:15E ne olacak?
00:34:16Diyet yapacağız mesela en basiti.
00:34:18Diyet yapabiliriz.
00:34:19İnsürün yapabiliriz.
00:34:20İnsürün dediğimiz iğne plesantayı geçmiyor.
00:34:24Yani bebeğin eşini geçip de bebeğe ulaşmıyor.
00:34:26Ama şeker kötü bir düşman.
00:34:28O geçiyor.
00:34:29Geçiyor ve çocuğu hani ben daha diyorum tazecik organlarına etkisini gösteriyor.
00:34:33O yüzden bebeklerimizi korumak için maalesef bu dünyada çok da sağlıklı artık beslenmek mümkün olamadığı için
00:34:39bu acı gerçekle yüzleşip şeker testini mutlaka yaptırın diyorum.
00:34:43Peki.
00:34:44Doğma tipine nasıl karar veriliyor?
00:34:47Şimdi gevelik takibini yaptık.
00:34:48Sonuna geldik.
00:34:49Mutlu son diyorum ben.
00:34:50Mutlu sona yaklaşırken ben 36...
00:34:52Hadi dediğim gibi bunların hepsi kadın doğum uzmanından uzmanına değişebilir.
00:34:56Ben kendi pratiğimi burada anlatmaya çalışıyorum.
00:34:58Hani hastalarımızın bir fikri olsun diye.
00:35:0036. haftada öncelikli olarak bebek otosonuna bakıyoruz.
00:35:04Düz duruyor mu?
00:35:06Yani ilk şart bir baş duruşuyla duruyor olması lazım.
00:35:09Sıvısı normal yeterli miktarda mı?
00:35:12Çünkü bebek kordonuyla içeride dururken sıvının miktarı bizim için önemli.
00:35:17Sıvısı bulunuklaşmış mı?
00:35:19Bebeğin eşi plasantada yaşlanıyor diyelim halk arasındaki tabirle.
00:35:23Onun derecesi nedir?
00:35:24Tabi en önemlisi annede tansiyon var mı?
00:35:27Yüksek şeker var mı?
00:35:28Ya da başka bir kronik hastalığın getirdiği problemler var mı?
00:35:30Bunları güzelce bir değerlendiriyoruz.
00:35:32Eğer bütün koşullar uygunsa özellikle tabi ki aslında ilk doğumluysa
00:35:36tabi ki de normal doğum öncelikli olanımızdır.
00:35:39Ama bunu değerlendirirken bazen hani şöyle bir şey de oluyor.
00:35:42Hocam hani normalde olmadı.
00:35:43Biz tabi filmin sonunu bilmiyoruz.
00:35:45Beraber yaşıyoruz orada.
00:35:46Biz sadece ön koşulları bir değerlendiriyoruz.
00:35:49Eğer ön koşullar uygunsa normal doğum için takip etmeye başlıyoruz.
00:35:53Ve takip ederken de genel olarak orada NST dediğimiz bir aleti aslında.
00:35:57Ultrasondan çok onu kullanıyoruz.
00:35:59Bu alet bize hem bebeğin kalp atış ritmini duyuruyor.
00:36:02Bir çizelge olarak çıkarıyor.
00:36:03Biz oradan bazı durumları anlıyoruz.
00:36:04Kordon sıkışmasını, oksijen sıkaldığının anları oradan anlıyoruz.
00:36:08Ultrasonda gözükmüyor çünkü bu bilgiler.
00:36:10Aynı zamanda hasta bazen hissetmeyi de biliyor.
00:36:12Doğum kasılması var mı?
00:36:14Onları takip ederek doğumun başladığına karar verirsek.
00:36:18İşte vajinal değerlendirme kısmına geçiyoruz.
00:36:21O muayene sırasında kabaca bebeğin kafa yapılarıyla annenin çatı kemikleri uyumlu mu diye bakıyoruz.
00:36:27Ama tabi ben hep söylüyorum herkesin kendine ait bir doğum hikayesi vardır diye.
00:36:31Yani tabi kitabın bir takım bilgiler var.
00:36:33İlk doğum için saatte 1.2 cm.
00:36:36Bu kadar ne söylüyor.
00:36:38Daha sonraki doğumlar için saatte 1.5 cm.
00:36:40Rahim açılması dediğimiz şey gerçekleşiyor.
00:36:42Ve orada bebek aşağıya doğru yavaş yavaş inmeye başlıyor.
00:36:45Ama yine hep söylüyorum kaydıraktan iner gibi değil.
00:36:48Belli manevralarla aşağıya iniyor.
00:36:50O kısmını geçiyorum.
00:36:51Ondan sonrasında tabi takip ederken de biz bakıyoruz.
00:36:54Açılmamız normal mi?
00:36:55Başın pozisyonu normal mi?
00:36:57O sırada kalp atışlarımız güzel mi?
00:36:59Kafa tasının şeklinde bir bozulma bir değişme herhangi bir problem oldu mu?
00:37:02Bunların hiçbirisi olmazsa o zaman sağlıklı bir şekilde normal doğurmak üzere hastamızı ona göre uygun masaya geçiriyoruz.
00:37:08Olayın en başına dönecek olursak orada mesela bebek ters durabiliyor.
00:37:12Yan durabiliyor.
00:37:13İşte biraz önce söyledik çok iri olabiliyor.
00:37:15Ya da baştan suyu çok az olabiliyor.
00:37:17Kalp atışları baştan çok iyi gitmeyebiliyor.
00:37:20Ya da annenin kendine ait sorunları olabiliyor.
00:37:22İşte bel fıtığı demiştik en başında.
00:37:24Bel fıtığı ile ilgili bazen gebelik de çok zorlayıcı bir süreç bel fıtığı açısından.
00:37:28Sonunda hastalar bazen doğum masasının pozisyonu da biraz zorlu bir pozisyon tabi.
00:37:33Hani oraya çıkmakta zorluk çekebiliyor.
00:37:35Birtakım problemler yaşayabiliyor.
00:37:36Ya da genital bölgede varisler olabiliyor.
00:37:39İşte bazı hemoroid kanama riski olan şeyler olabiliyor.
00:37:42Ya da ıkınıyoruz doğum sırasında kafa içi basıncının artmasına bağlı problem yaşayabilecek hastalar olabiliyor.
00:37:47Ya da tabi doğurmak biraz stresli bir hadise oluyor o anda.
00:37:52O işte bazen epilepsi nöbetini, saranöbetini tetikleyebiliyor gibi.
00:37:56Eğer hikayenin en başında bu tarz risk faktörleri varsa bunları tabi ki göz önünde bulundurarak.
00:38:02Çünkü hedefimiz sağlıklı bir şekilde doğum yapmak.
00:38:05Tabi ki normal doğum en güzelidir.
00:38:07Her şeye normal gidiyorsun zaten.
00:38:09Hatta bize bile bazen bunu söylemek istemesem de ihtiyaç olmayabilir.
00:38:13Normal doğum çünkü adı üzerine normal bir eylemdir.
00:38:15Ama problem olduğunda da her şey normal gidiyormuş gibi de davranmamamız gerekir.
00:38:20Nasıl bir problem varsa onu çözebiliyorsak onu çözüyoruz.
00:38:23Çözemiyorsak da Sezeri ana doğuma karar veriyoruz.
00:38:26Peki çok teşekkür ediyoruz Eşin Hoca.
00:38:28Ben teşekkür ederim.
00:38:29Çok bilgilendik gerçekten.
00:38:30Çok faydalı bilgiler verdiniz.
00:38:32Teşekkür ederim.
00:38:33Teşekkürler.
00:38:35Meme kanserinde kimler risk grubu altında?
00:38:38Meme kanserinde erken teşhis neden önemli?
00:38:41Meme kanseri nasıl belirtiler gösterir?
00:38:44En yeni tedavi yöntemleri neler?
00:38:46Kadınlar ne sıklıkla mamografi çektirmeli?
00:38:49Genel cerrahi uzmanı Operatör Doktor Tahir Mutlu yanıtlayacak.
00:38:56Fibromyalji nasıl bir hastalıktır?
00:38:58Belirtileri nelerdir?
00:39:00Fibromyaljinin nedenleri neler?
00:39:02Sıklıkla kimlerde görülür?
00:39:04Fibromyalji rahatsızlığı nasıl tedavi edilir?
00:39:07Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Prof. Dr. Meral Kozakçoğlu özekici anlatacak.
00:39:13Hepsi ve daha fazlası birazdan Hayat Pusulası'nda.
00:39:20Operatör Doktor Tahir Mutlu ile beraberiz.
00:39:23Bugün kadınlarda çok sık karşılaşılan hatta son yıllarda ilk sıraya oturan meme kanserleri hakkında görüşeceğiz.
00:39:32Hoş geldiniz Prof. Tahir. Nasılsınız?
00:39:34Hoş bulduk. Teşekkür ederim. Sağ olun. Sizler nasılsınız?
00:39:37Çok teşekkürler. Bugün meme kanserlerinden bahsedeceğiz.
00:39:41Özellikle Ekim ayı.
00:39:42Meme kanseri farkındalık ayı.
00:39:45Dünya Sağlık Örgütü 2004 yılında sanırım erken teşhis açısından ve bilgilendirme, bilinçlendirme açısından
00:39:54meme kanseri farkındalık ayı olarak belirtmiş Ekim ayını.
00:40:00Meme kanseri nedir? Kimler risk altında?
00:40:04Evet, meme kanseri şu an kadınlarımız için en önemli kanser, en önemli risk faktörü.
00:40:13Özellikle kadınları tehdit eden ciddi bir kanser.
00:40:16Tabii ki çok daha düşük oranda erkeklerde de görülebiliyor ama asıl olan kadınların önemli bir problemi.
00:40:22Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yeni tanık olunan kanserler arasında artık akciğer kanserinde geçirerek
00:40:29birinci sıraya geldi.
00:40:31Biz eskiden öğrenciyken işte her 10 kadından biri meme kanseri riskiyle karşı karşıya deniyordu ki
00:40:39o da çok yüksek bir oran.
00:40:41Ancak son yıllarda işte sedanter yaşamının artması, sağlıksız çevre, sağlıksız beslenme derken
00:40:47bu oran daha da yükseldi 7'ye 1'e kadar çıktı.
00:40:51Yani uzayan ömürlerde dikkate alındığında her kadın için çok ciddi bir risk faktörü.
00:40:58Genetik yatkınlığı olanlar da tehdit altında ama önemli bir kısmı aslında.
00:41:02Daha büyük kısmı ailesine henüz meme kanseri olmayan kişilerini tehdit eden.
00:41:06Önemli bir sorun.
00:41:08Bir ayın buna ayrılması bence çok önemli bir krişim.
00:41:13Sizin de programınızı buna ayırmanız daha da önemli olmuş.
00:41:16Dikkat çekmek, ayın başında bunu vurgulamak ve kadınlarımızı ilgili taramalara yönlendirmek açısından çok önemli.
00:41:24Peki bilinçlilik açısından neler yapmak gerekiyor öncelikle?
00:41:29Ya bu bilinçlendirme olayını çok vurgulamamız lazım, sık sık vurgulamamız lazım.
00:41:34Yıllardır konuşuyoruz, konuşuyoruz, konuşuyoruz ama hala çok hazin vakalarla karşılaşıyoruz.
00:41:41Çok yakın geçen hafta bir teyzemiz oğlunu kaybediyor, depresyona giriyor.
00:41:49İleri evre yaricilikten dışarıya artık kanayacak, ben kanaması nedeniyle getirdim, kanayan bir kanserle.
00:41:56Yani günümüzde öyle ilerlemiş bir kanserle karşılaşmak çok üzücü.
00:42:00Neden? Çünkü Ekim ayında özellikle kamu, kamu da kanser tarama merkezlerimiz sürekli çalışıyor.
00:42:08Kırk yaş üstü kadınlarımıza, sağlık ocakları, kanser tarama merkezleri sürekli çağrılar yapıyor, davet ediyor, taramalara çağırıyor.
00:42:18Pek çok önemli özel hastanemizde Ekim ayı içerisinde ücretsiz tarama programları düzenliyor.
00:42:25Yani bu kadar geniş tarama ve tanı imkanları varken ileri evre ve kanserle karşılaşmak kabul edilebilir bir şey değil bizim ülkemiz için.
00:42:36O zaman çok güzel, bunu da duyuralım ve vurgulayalım.
00:42:40Ekim ayında her sene hiç olmazsa kırk yaşını geçmiş hanımların mutlaka bir kontrole gitmeleri lazım.
00:42:48En azından vesile olsun. Biz sürekli söylüyoruz 35 yaş sonrası muayeneler başlamalı.
00:42:55En azından kırk yaşında artık o zamana kadar olmamışsa bir ilk mamografisi ve daha sonraki tarama programları başlamalı.
00:43:02Ama bunu başka zaman ihmal eden hanımlarımız en azından Ekim ayını bu anlamda değerlendirmeli.
00:43:09Yakın çevrelerinde mutlaka bir kanser tarama merkezi ya da İstanbul'da pek çok hastane Ekim ayı içerisinde tarama programları düzenliyor.
00:43:17Bunu hatırlatalım, söyleyelim.
00:43:20Hızlıca taraması da çok zor bir şey değil.
00:43:25Kendi kendine muayeneden, doktor muayenesinden ondan sonra da mamografi taramaları.
00:43:30Erken evrede meme kanserini yakalamak aslında çok kolay.
00:43:34Son zamanlardaki istatistikler şunu gösteriyor yakalanan meme kanserlerinin önemli bir kısmı yarıdan fazlası %60'larda artık erken evrede yakalanıyor.
00:43:42Erken evrede yakalanan meme kanseri de artık kanser kelimesini bile kullanmasak yerdir.
00:43:49Tamamen normal sağlıklı bir hayatla sonuçlanıyor.
00:43:53Çoğu zaman kişiler kurtuluyor ya da hayatını etkilemeyecek şekilde hayatlarına devam ediyor.
00:43:59Genel olarak herkes risk altında ama özellikle risk altında olduğunu düşündüğümüz grupları bir kez daha tekrar edelim mi hocam?
00:44:06Özellikle başlı başına cinsiyet bir risk faktörü.
00:44:10Kadın olmak erkeğe göre 100 kat çünkü ortada bir kanser olacak doku var.
00:44:16Sonra bu ortada kanser olacak doku maruz kaldığı uzun süre özellikle östrojen hormonu dengelenmemiş östrojen hormonu maruziyeti.
00:44:26Her kadında östrojen var ama daha erken yaşta ergenliğe girmiş erken ergenlik geçme naboz.
00:44:35Uzun bir östrojen maruziyeti.
00:44:37Ben de bir kadın doğum uzmanı olarak biz de bunlara dikkate alarak mesela takip ediyoruz aslında.
00:44:42Sonradan işte kadın doğum uzmanlarının asla kabul etmeyeceği bir şey işte östrojen replasman tedavisine de işte bazıları laf söyler falan uzamış yani dengelenmemiş östrojen olaylarında.
00:44:54Risk artar.
00:44:56Aslında bir zemin varsa o tetikler ama işte uzun süre replasmanlar ya da kontrolsüz hormon tedavileri de risk arttırıyor.
00:45:04Onun dışında ailede genetik faktör varsa işte annesinde teyzesinde halasında yakın çevresinde varsa yine benim yakın çevremde öyle olaylar yaşadık.
00:45:15Yıllarca bunları konuştuk birebir yaşadık.
00:45:17Bir hanımda tesadüfen taramada meme tümörü saptandı.
00:45:22Ablası tarandı ablasında da aileri bir tümör saptandı.
00:45:26Hiç farkında değil halbuki bir el atsa kitle orada duruyor.
00:45:29Tam da onu söyleyecektim hocam siz fark edemeyeceğiniz safhası aşağı yukarı ne kadar sürüyor?
00:45:34Yani bir şey fark etmeyi beklemeden zaten gitmeniz değil mi?
00:45:37Çünkü genellikle halkta gördüğümüz şey elime bir şey geldi deyip gidiyor herkes ama o aşamaya gelmeden değil mi hocam?
00:45:43Tabii ki yani şimdi öncelikle kendi kendine muayene öneriliyor.
00:45:47Yani insanlar duşa girdiğinde banyoda soyunduğunda bir ayna karşısında memelerinde bir asimetri var mı?
00:45:54Meme ucunda bir anormallik bir çekinti meme derisinde bir çekilme ya da portakal kabuğu görünümü bunlar alarm etmeli.
00:46:02Ya da beklenmedik hiçbir sebepsiz bir tahariş meme ucundan akıntı bunlar alarm etmeli.
00:46:07İkincisi duş alırken memelerin normal haline alışmak.
00:46:13Her duşta olmasa bile günlük duş olduğunda çok pratik olmuyor ama haftada ayda bir el attığında.
00:46:19Bir de adet dönüşüne göre de farklı.
00:46:21Tabi adet öncesi hassaslaşıyor adetten temizlendikten sonra özellikle daha ödemsizken gergin değilken meme eline bir anormallik geliyor.
00:46:31Yani bir asimetrik burası sanki daha sert burası daha ele geliyor bir tuhaflık var diye hissettiğinde.
00:46:38Portakal gibi.
00:46:40En azından bu kitleye gelmişse ultrason gayet masum bir yöntem.
00:46:45Meme kanseri tarama yöntemi mamografi ama özellikle orta yaş grubunda o dolu henüz menopoza girmemiş kişilerde ultrason da gerekiyor.
00:46:56Şu mamografi konusuna girmişken hocam onunla ilgili de bilgi almak isterim.
00:47:00Çünkü genellikle ben kendi kadın hastalarımdan mamografi ile ilgili çekinceleri olabiliyor.
00:47:05Hangi yaştan sonra çekilmeli yani bunu bir halk ağzıyla soruyorum şimdi.
00:47:09Canımız yanar mı? Ne kadar sıklıkla çektirmeliyiz?
00:47:13Yani belli bir süreden önce çekilmesin dediğiniz bir süre var mıdır?
00:47:16Çünkü bazen hekimler de farklı şeyler önerebiliyorlar.
00:47:18Sizin fikriniz nedir?
00:47:1935 yaşından sonra çekilebilir.
00:47:21Sağlık Bakanlığı'nın ve Dünya Sağlık Örgütü'nün önerisi işte 40 yaşında başlanması en azından 2 yılda bir çekilmesin.
00:47:30Ama mamografi harika bir tarama yöntemi.
00:47:32Ama kimler için harika bir tarama yöntemi siz de takdir edersiniz.
00:47:36Menopozdan sonra memeler hormonal maruziyetten kurtulup artık yağlı, incelmiş, birazcık incelmiş ve sarkmış, sıkıştırmaya müsait bir meme haline geldikten sonra
00:47:52mamografi, hakikaten menopoz sonrası kadınlarımızda o mamografiler, iyi kalite mamografiler,
00:47:59hakikaten dantel gibi çıkıyor, görüntü mükemmel, özellikle dijital mamografiler ve orada anormal bir alanı çok kolay saptayabiliyorsunuz.
00:48:09Mamografide mutsuz olan hasta grubumuz,
00:48:13ya hormonal olarak aktif, eskiden orta yaş dediğimiz artık genç yaşlar 40-60'lara kadar uzatıldı,
00:48:21hormonal maruz memede o mamografi özellikle iyi ortamda çekilmezse sıkıştırma rahatsız edici olabiliyor,
00:48:29yoğun meme, C tipi D tipi dediğimiz memede tanısal değeri düşüyor.
00:48:35Bu sefer mamografiyi çekiyorlar, tabi yoğun bir meme olunca ultrason istenince ya da bazen MR istenince,
00:48:42mamografi çektik ya ne oldu şimdi yetmiyor mu tarzında biraz bilinçsiz tepkiler olabiliyor ama mamografi hala vazgeçilmez bir yöntem,
00:48:51tabi en ideal olduğu yaş menopoz sonrası,
00:48:55bir de şu var ama meme kanseri çok önemli bir risk kadınlarımız ancak yaşla beraber ortaya çıkan bir risk.
00:49:04Dolayısıyla 40'lı 50'li yaşlara kadar ihmal etmiş olanlar artık menopoz sonrası dönemde 2 yılda bir mutlaka mamografilerini yaptırmalı.
00:49:13En sık varlık ne olmalı?
00:49:16Bir yıldan daha sık çekilmemeli diye düşünüyoruz, bir yıldan daha sık olmamalı,
00:49:21yani kuşkulu şeyler olduğunda zaten alternatif yöntemlerimiz de var, ultrasonumuz var, MR'ımız var ihtiyaç halinde,
00:49:29yılda bir çekilebilir ama rahatlıkla.
00:49:31Belirti vermeden ne kadar süre meme kanseri, mesela bir kadında işte bu belirtiler olmadan,
00:49:39diyelim ki ortalama ne kadar süre başlangıcı olmalı?
00:49:42Şimdi mamografi de çok önce, 10 yıl öncesinde bile yakalayabiliriz.
00:49:46Yani neyle? Çok minimal, lokal, yakın zamanda vardı yine anından ışılan bir hasta.
00:49:53Sadece bir alanda mamografi de, bunu başka bir şeyde yakalayamazsınız.
00:49:56Ultrasonla hatta belki MR'da bile zor yakalarsınız.
00:49:59Noktasal kireçlenme alalım, miniçik.
00:50:02Bunun belki klinik belirti vermesi belki 5 yıl sonra olacaktı, belki bir kitle olarak gene gelecekti.
00:50:08Muayene olmazsa, hiçbir taramaya girmezse daha uzun bile sürebilirdi.
00:50:12Dolayısıyla yani erken aşamada, 41 yaşlarda bu tip çok başlangıç aşamasındaki odaklı bir yakalama şansımız var.
00:50:19O zaman mamografi çok önemli.
00:50:21Kireçlenmeler çokça görülüyor sanki.
00:50:24Yani hepsinden de kuşkulanmalı mıyız?
00:50:26Yani onu görünce başka ne yapmalıyız hocam?
00:50:28Birkaç adet noktasal, minik sanki özellikle kalemle bir alana özellikle işaretlenmiş gibi özel bir kümelenme olursa
00:50:38ya da yıldız var oradan uzantılar olursa, o zaman daha çok kuşkulanıyoruz.
00:50:42Oraya artık biyopsi gerekiyor diyoruz.
00:50:44Tabi ek yöntem olarak ultrason, MR'da bunları değerlendiriyoruz.
00:50:48Ha bir de tabi geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı, mastitlere bağlı, o şekilde muntazam olmayan rastgele kireçlenmeler oluyor.
00:50:56Onlar genellikle anlamlı çıkmıyor.
00:50:58Genel araştırmalarda da bir şey bulunmuyor.
00:51:01Yani biyopsi için mutlaka kriterler vardır tabi.
00:51:04Tabi ki yani mikrokalsifikasyonlar, odaklanmış mikrokalsifikasyonlar tek başına oranın araştırılmasını görüyor.
00:51:12Biraz daha yoğun bir alan ve oradan yıldızvari uzantılar varsa bazen o aldatıcı olabiliyor mamografinin çekilme tekniğine göre
00:51:22ama o mikrokalsifikasyonu aldatmıyor.
00:51:27Oluşmuş bir çekintili, yıldızvari bir alan bizim için dikkate alınması gereken, araştırılması gereken, eleri tetkik edilmesi gereken bir şey.
00:51:38Özellikle şimdi her biyopsi de açık biyopsi değil.
00:51:41Şimdi ince iğne biyopsilerimiz var, daha etkili turkat biyopsilerimiz yani kalın iğne biyopsilerimizle rahatlıkla tanık olabiliyorken
00:51:50gerektiğini de yapmak lazım, kaçınmamak lazım.
00:51:53Yeni tedaviler var mı meme kanserinde?
00:51:56Yani şu anda meme kanserinde bir cereyay tedavisi var, radyo terapisi var ama kemoterapisi de artık çok gelişti.
00:52:08Bir de hormonal duyarlılığa göre alternatif tedavileri uygulanıyor.
00:52:13İşte kemoterapi ve akıllı ilaçlar, akıllı moleküller bir yeni tedaviler gelişti.
00:52:18Hormonal etkinlik üzerinden ilaçlar var.
00:52:23Dolayısıyla artık biyopsi alındığında eskiden bir tanısı çıkardı, sonradan bir östrojen profesyonelisi.
00:52:30Şimdi biyom parametrelere bakılıyor, oradaki şeylere göre de.
00:52:34Bunlara göre de medikal tedavisi gayet güzel yapılıyor.
00:52:40Cereyay tedavide peki?
00:52:42Cereyay tedavide de eskiden cereyay tedavide önceden çok daha radikal, göğüs kasının dahi alındığı radikal mastektomi varken
00:52:51daha sonra modifiyel radikal, en azından kasların korunduğu ama memenin alındığı tedavileri geçerken
00:52:57son yıllarda artık meme koruyucu cereyay çok ön plana çıktı.
00:53:01Neredeyse rutin hale geldi.
00:53:04Özellikle de çok büyük olmayan kitlelerde erken yakalandığında tamamen memenin korunduğu sadece o hastalıklı odağın çıkarıldığı
00:53:13ve o odaktan verilen bir takım maddelerle koltuk altında, bunun bağlantılı olduğu lem bezelerinin çıkarıldığı meme koruyucu cereyay var artık.
00:53:23Ve onun kozmetik sonuçları da çok daha güzel.
00:53:27Hastaya getirdiği psikolojik yük de çok daha az.
00:53:31Yani artık böyle alternatif tedavilerimiz var.
00:53:34Peki meme kanserine yol açan bir takım hastalıklar da var mı?
00:53:38Yani mesela bazı hastaların daha dikkat edeceği durumlar var mı?
00:53:42Yani şimdi bir genetik olarak ailesinde var olması dedik.
00:53:45Birincisi günümüz aslında birazcık da konuşalım dediğim obezite, yağlanma, başlı başına hareketsiz yaşam,
00:53:56sağlıksız beslenme, onunla birlikte metabolik sendrom dediğimiz daha geniş kapsamda tanınladığımız obezite,
00:54:02bir dengelenmemiş hormon kaynağı.
00:54:05Dolayısıyla bu insanlarda başka kanserlere yatkınlık olduğu gibi meme kanseri riski de artıyor başlı başına.
00:54:14Hatta menopoz sonrası normalde hani hormon üretimi biter, menopoz sonrası obez kişiler bir bakıma
00:54:23cilt altı yağ dokusunda östrojen üretimi bakımından bir bakıma biraz hormonal destekleri devam ediyor.
00:54:31Ama bir taraftan da eğer meme kanserinin yatkınlıkları varsa o maruziyetten dolayı meme kanseri açısından zayıf kişilere göre daha riskli olmuş oluyorlar.
00:54:43Peki meme diye bir kitle tespit edildiğinde hemen almak lazım mı?
00:54:48Yani her kitleyi değil tabii.
00:54:50Aslında tespit edilen kitlenin ya da kitle zannedilen şeyleri özellikle orta yaş grubunda kötü kitlelerden çok aslında iyi huylu,
00:55:01fibrokistik hastalık dediğimiz, fibrodenom dediğimiz mesela gencecik kızlarımızda, kadınlarda, yirmili yaşlarda fibrodenom çok yaygın.
00:55:08Tamamen iyi huylu bir şey.
00:55:09Ama ele geliyor özellikle minicük memede ele gelen bir düzgün sınırlı bir kitle.
00:55:15Biz bunu tespit ettiğimizde yani bir muayene ile tespit edebiliyoruz.
00:55:21İki, otuz beş yaş altındaysa ultrasonla araştırıyoruz.
00:55:25Kistik midir, daha solit midir?
00:55:28İşte fibrodenom dediğimiz iyi huylu bir lezyon var.
00:55:31Ama bazen kişiye çok ciddi bir psikolojik yük getiriyor.
00:55:35Ele geliyorsa ve rahat estetik bir şekilde alınabilirse,
00:55:38bunun uzun vadeli takibin ve hastanın taşıyacağı endişe, dikkate alındığında hasta da tercih ederse onu alabiliyoruz.
00:55:46Yani her bizim biyopsiye gittiğimiz ya da eksize ettiğimiz, çıkardığımız kitle malin bir kitle değil.
00:55:55Malin kitle değildir.
00:55:57Büyük kitlelerde zaten artık ilerlemiş tümörlerde.
00:56:01Önce nevacivant tedavi yapılıp, küçültülüp yine meme koruyucu ameliyatlar yapılabiliyor.
00:56:08Yani memelerde kanserden çok aslında iyi huylu kitleler var.
00:56:14Bir kısmı kitleler dediğimiz, önemli bir kısmı fibrokistik hastalık işte otuzlu yaşlarda çok yaygın.
00:56:21Kist dediğimiz de yani önemli bir kısmı sıvıdan oluşan bir takım oluşumlar.
00:56:26Bunlar hastalarımızı endişelendiriyor.
00:56:28Aslında bunlar daha çok ağrı, hassasiyet gibi sıkıntılar yapıyor.
00:56:33Ama tetkik ettiğimizde kötü huylu çıkmıyor ve tamamen takip altında kalabiliyor.
00:56:40Ben kendi branşımla ilgili olabilecek bir şey aklıma geldi.
00:56:43Şu anda onu sormak istedim.
00:56:44Emziren annelerde mesela ellerine bir sürü kitleler geliyor.
00:56:47Bu emziren anneler mesela bana da danışıyorlar zaman zaman.
00:56:51Onlar için özellikle alarma edici bir şey söyleyebilir misiniz?
00:56:54Çünkü emzirirken zaten insanın eline bir şeyler geliyor.
00:56:57Ve o dönemde hani meslek hayatım içinde üç tane maalesef vaka yakaladık şikayetlerinden.
00:57:04Yani o grup hastalara ne söylemek istersiniz?
00:57:08Yani şimdi emzirme döneminde zaten.
00:57:10Ne olursa şüphe etsinler.
00:57:12Memes sütü üreten bir organ emzirme döneminde.
00:57:15Dolgun, yani enfeksiyon geçiyorlar, mastit geçiyorlar, duktalet ektazi dediğimiz olaylar olabiliyor.
00:57:24Kan bile gelebiliyor bazen, karıştırılması yok.
00:57:28Sıkıntılı bir dönem o emzirme döneminde.
00:57:31Tabii kuşku oluştuğunda ultrasonla tetkik etmek lazım.
00:57:34Emzirme dönemine bırakmadan o zaman diyelim hocam.
00:57:36Özellikle hanımlara söyleyeyim.
00:57:38Ben de bir mamografi çektirmiş bir kadın olarak.
00:57:40Yani çok korkulacak bir şey değil.
00:57:42Kesinlikle o dönemi bırakmadan hanımlar lütfen gerekli tetkikleri yaptıralım.
00:57:46Çok teşekkür ederiz.
00:57:48Verdiğiniz bilgiler için gerçekten çok faydalı hanımlar için.
00:57:52Evet, ben teşekkür ederim.
00:57:54Fısatı verdiniz.
00:57:55Çok teşekkür ederim.
00:58:23Bugün Meral hocamla fibromyaljiyi konuşalım istiyorum.
00:58:26Çünkü yakın çevremde de bu sıkıntısı olan arkadaşlarım var.
00:58:30Onlar adına da şimdi size sorular sormaya çalışacağım.
00:58:32Tabii ki.
00:58:33Fibromyalji nasıl bir hastalıktır hocam?
00:58:35Belirtileri nelerdir?
00:58:36Şimdi aslında fibromyalji %3 gibi görülen bir oranı, görülme oranı %3.
00:58:43Bir yumuşak doku romatizması türü.
00:58:46Ama baktığımız zaman kliniklerde o kadar çok fibromyalji hastası ya da ben kendime kendilerine fibromyalji diyen bir sürü hasta grubuyla karşı karşıyayız.
00:58:58Boynu sırta ağrayan, deli ağrayan herkes bir internete girip acaba benim neyim var diye düşündüğünde daha çok fibromyaljiyi kendine yakın buluyor.
00:59:09Ama tabii fibromyaljinin kriterleri var.
00:59:12Bir yumuşak doku romatizması dedik.
00:59:14Tabii en sık görülen aslında bir yumuşak doku romatizması yaygın ağrıyla karakterize.
00:59:21Yani boyun, sırt, bel tüm eklemlerle ve kaslarda yaygın ağrı var.
00:59:26Tabii burada bu ağrıyı diğer hastalıklardan ayıran şey bu ağrıda altta yatan bir sebep ya da işte MR'la koyacağımız ya da grafiğe koyacağımız bir şey yok.
00:59:40Patoloji yok.
00:59:41Uyuyamama var.
00:59:43Minimum 3 ay ve daha uzun süre uyuyamama.
00:59:46Uyku sorunu yaşıyor bu hastalar.
00:59:48Uyku sorunu öncelikle, yaygın ağrı, bağırsak problemleri, vücutta saptanan 18 nokta tetik noktalar var vücutta fibromyaljili hastalarda.
01:00:01O tetik noktaların 18'inin 11 olması bize fibromyalji tanısını koyduruyor.
01:00:08Nedeni nedir diye sorursam, romatizmal bir hastalıklarınız ama hani bir şey mi bunu başlatıyor ya da bir şey yaptığımız için mi çıkıyor yoksa zaten?
01:00:16Yani aslında çok çeşitli araştırmalar yapılmış bununla ilgili.
01:00:19Labrador olarak da araştırılmış.
01:00:22Yapılan çalışmalarda fibromyaljili hastalarda beyinde serotonin oranında bir azalma olduğu, düşük olduğu görülmüş.
01:00:30Mutluluk ortamında.
01:00:33Serotonin dışarıdan verilmiş ama yine de bulgular değişmemiş.
01:00:38Yani dışarıdan serotonin verilmek ile problem değişmiyor.
01:00:43Burada en önemli soru, fibromyaljili hastalar derin uykuya dalamıyorlar.
01:00:49Yüzyer uykuda kalıyorlar.
01:00:51Şu an çok dikkatimi çekti hocam bu konu.
01:00:53Can kulağıyla dinliyorum sizi.
01:00:55Derin uykuya dalamadıkları için kas spazmı oluşuyor, gevşeyemiyorlar.
01:00:59Şimdi aslında insan uykuda gevşiyor.
01:01:02Kas dolaşımı uykuda uyuduğumuz zaman, yattığımızda eminimle periferik damarlardan,
01:01:09eminimle kılcağı damarlardan, eminimle omurga beslenir.
01:01:13Onun için de biz işte yatak çok önemli deriz.
01:01:16Yatağın işte düzgün olması, ortepedik olması.
01:01:19Semi ortepedik yatağı daha çok tercih ediyoruz kişilerde, herkeste.
01:01:24Yani sert ama çamansa şöyle bir milim ama vücut şeklini alan yatakları örneğin tercih etmiyoruz.
01:01:30Çünkü yatıldığında omurga düz olmalı.
01:01:33Omurga düz olmalı ki eminimle beslenmeli, kas spazmı oluşmamalı, kas dolaşımı düzenlenmeli.
01:01:40İşte fibromyaljili hastalarda maalesef iyi uyuyamadıklarından, derin dalamadıklarından bir kere yorgun kalkıyorlar.
01:01:49En önemli bulgulardan bir tanesi gün boyu yorgunluk, halsizlik, kendisini iyi hissetmeme ve ağrılı hissetmeme.
01:01:58Şimdi tabii böyle olunca çevreyle ilişkiler de çok iyi olmuyor.
01:02:02Fibromyaljili hastalarla, aileleriyle, işte iş arkadaşlarıyla daha stresli oluyorlar, daha gergin oluyorlar.
01:02:10Gergin kişilikler, özellikle tip A kişilik dediğimiz, işte mükemmelliyetçi kişilerde de
01:02:17daha sık olarak fibromyalji ortaya çıkıyor.
01:02:20Her şeyi çok iyi yapmaya çalışan, karşıdan da her şeyin çok mükemmel olmasını isteyen insanlarda ortaya çıkan bir durum.
01:02:32Ama dediğim gibi...
01:02:34Yaş grubu olarak hangi yaş grubunda gözüküyor?
01:02:37Şimdi 30'da 35'li yaşlarda daha yoğun.
01:02:40Kadın ve erkeklerin her ikisini de görülüyor ama kadınlarda daha sık.
01:02:45Çünkü kadınlar hakikaten günümüzde...
01:02:48Erkekler de tabii çok günümüz koşullarında ağır stresler altında ama kadınlar daha bir.
01:02:54Çünkü hem çalışıyorlar hem evde çoluk çocuk iş hepsi onlarla alakalı.
01:03:01Onun için kadınlar da daha sık olarak karşımıza çıkıyor.
01:03:05Nasıl tanık olunuyor?
01:03:07Önce tabii değerlendiriyoruz.
01:03:10Önce muayene ediliyor.
01:03:12Önce gördüğümüz şeyler kas spazmları ve kasların zayıflaması tetik noktalar.
01:03:18Tetik nokta dediğimiz de sağlı sollu dokuzer nokta var omuzda, dirsekte.
01:03:24Bunlar belli noktalar mı yoksa ağzı dolayı böyle değişiyor?
01:03:26Bunlar belli, saptanmış noktalar bunlar.
01:03:28İşte dirseğin çevresinde, dizin belli bir kısmında, kalçada, omuz çevrelerinde.
01:03:35Bunlara parmakla bastığında tetik nokta derken tabii
01:03:39iyiliğimizde ağrıldığı zaman tetik nokta demiyoruz ona.
01:03:42Ben sana onu soracaktım. Hasta fark edemez değil mi?
01:03:44Hocam bunu siz muayene ile anlıyorsunuz.
01:03:46Tetik noktaları hasta fark edemez.
01:03:48Biz kriter olarak onu alıyoruz.
01:03:51Kriter olarak aldığımız bir şey bu noktalar.
01:03:55Parmağımızla dört kilogram bir bası uyguladığımızda, dört kilogram nasıl diyeceksiniz?
01:04:01O da parmağın içi beyaz olma ona kadar bastırdığınızda
01:04:07tırnak içi, o dört kilograma tekabül ediyor.
01:04:11Yani vücuttaki 18 noktanın 11'i pozitifse,
01:04:15Mesela örneğin noktalardan bir tanesi aynen,
01:04:19pozitif olduğunda o zaman o da bir tanı kriteri oluyor.
01:04:25Uyuyamama, tabii 3 ay ve daha uzun süre uyuyamama,
01:04:2918 tetik noktanın 11'inin pozitif olması,
01:04:33bunun dışında yaygın ağrı ve kas spazmları.
01:04:37Şimdi uzun süreli bir hastalık olduğu için,
01:04:40kramp gibi yaygın küntü ağrılar da olabiliyor.
01:04:45Özellikle sabahları çok halsiz kalkarlar fibromyaljiler.
01:04:48Şimdi böyle deyince,
01:04:49Herkes tabii günün yorgunluğunda, sabahleyin işte yorgun kalkabilir ama
01:04:57fibromyaljide hastalar daha bir yorgun, daha bir isteksiz kalkıyorlar.
01:05:02Uzun süreli ağrı kasları zayıflatıyor.
01:05:05Yani muayene ettiğimiz zaman kasların da zayıf olduğunu görebiliyoruz.
01:05:09Onu ağrı için kullanmadığı için mi zayıflıyor kaslar hocam?
01:05:11Şimdi kas spazmı olduğunda sinir basılarına bağlı olarak,
01:05:15kasın gücü zayıflamaya başlar.
01:05:17Kas gücü zayıflamaya başladığı noktadan,
01:05:20%30'un üzerine çıkarsa bu eğer,
01:05:23sonrasında kas sayısı da azalmaya başlar.
01:05:26Yani aslında kaslar incelir de,
01:05:29şimdi bir bakarsınız mesela arkadan bakıldığında kambur durmaya başlamış.
01:05:33Neden?
01:05:34Çünkü iki kürek kemiği arasındaki örneğin,
01:05:37romboid kası zayıflayınca inceliyor.
01:05:41Tutamıyor kürek kemiklerini ve bir anda kamburluk başlıyor.
01:05:45Ya da işte bacak kasları yani hangi kas grubu olursa olsun,
01:05:48uzun süreli ağrı da aynı zamanda kasta zayıflama da incelme de ortaya çıkıyor.
01:05:54Netice itibariyle muayene ile biz fibromyalji tanısını koyuyoruz.
01:05:58Ama testleri de muhakkak istiyoruz.
01:06:01Testleri de niye istiyoruz?
01:06:03Çünkü bazı hastalıklar da çok karışık.
01:06:05Ben zaten onu soracaktım.
01:06:06Yani birçok anlattığınız biraz ucuzu konuştuk.
01:06:08Bazı hastalık grupları karışılabilecek, karıştırılabilecek gibi.
01:06:11O konuda da bilginizi alabilirsek seviniriz.
01:06:14Tabii mesela yaygın olarak omurga problemleri, mekanik problemler,
01:06:19işte boyun ağrısı, boyun fıtıkları, bel fıtıkları,
01:06:22özellikle boyun ve bel fıtıklarıyla fibromyalji çok fazla karışıyor.
01:06:27Çünkü daha çok fibromyaljin ağrıları boyun, sırt ve belde olduğu için
01:06:32boyun ve bel fıtıklarıyla çok sık karışabiliyor.
01:06:35Boyun düzleşmesiyle belki değil mi hocam?
01:06:37Boyun düzleşmesi.
01:06:39Yani boyun düzleşmesi de tabii boyun ağrısı yaratır.
01:06:42O da mekanik problemlerden bir tanesi.
01:06:46Ama boyun düzleşmesi, her boyun düzleşmesinde boyun fıtığı yoktur tabii ki.
01:06:51Yani onu işte bir takım emarla, emarları, boyun sırt bel emarlarını çektiririz.
01:06:58Onun dışında kan testleri tabii.
01:07:00Çünkü ithaf reklam romatizmaları da buna karışır.
01:07:03İthaf reklam romatizmalarında da aynı şekilde yaygın ağrılar
01:07:07ve maalesef sabah tutukluğu, halsizlik ortaya çıkar.
01:07:11Onun için de ithaf reklam romatizmasının kan testlerini de isteriz ki
01:07:16doğru tanıyı koyalım diye.
01:07:19Bu doğru tanı çok önemli.
01:07:21Çünkü bu ayrış tanı çok varmış hocam gerçekten.
01:07:24Onun için her ağrı tabii ki bu değildir ama mutlaka bir uzman hekime gidip
01:07:28sizin önerdiğiniz şeyleri yapmamız lazım.
01:07:30Geçelim o zaman tedavi kısmımıza.
01:07:33Nasıl tedavi ediyorsunuz hocam?
01:07:35Şimdi fibromiyajın tedavisi uzun bir tedavi programı.
01:07:39İşte bir bel ya da boyun fıtığında olduğu gibi 15 seans tedavi yapalım.
01:07:44Ondan sonra programımız bitsin.
01:07:46Maalesef böyle olmuyor.
01:07:48Öncelikle ben fibromiyajlı hastalarda aslında aileyle de konuşmak istiyorum.
01:07:54Çünkü birinci en önemli konu huzur.
01:07:57Huzur çok önemli.
01:07:59Aile içindeki problemler ya da iş yerindeki problemler biz ne kadar tedavi edersek edelim
01:08:06tekrar olayın ortaya çıkmasına yol açıyor.
01:08:10Bir insan çalışırken işindeki huzur çok önemli.
01:08:14Severek gitmeli, çalışmalı.
01:08:16İşindeki stresler gerçekten fibromiyajlı hastaları tetikliyor.
01:08:20Onun dışında dikkat edeceğimiz şeyler en önemli şeyler bir tanesi ev içi huzur tabii ki.
01:08:29Ev içinde de gene aileyle konuşarak fibromiyajlı hastaların gelmelerini söylüyoruz.
01:08:37Ve gün içerisinde mutlaka kendisine bir saat ayırmalı ya da yarım saat ayırmalı.
01:08:43Çok sevdiği bir şey yapmalı.
01:08:45Yani neyi seviyorsa eğer kendine zaman ayırmalı.
01:08:48En önemli şey bu bir kere koruyuculuk önemli.
01:08:51Yani önce tedaviye başlamadan o insanın hayatını biraz daha dokunmalıyız.
01:08:56Hani elimizden geldiğince daha bir düzenlemeye çalışmalıyız hekim olarak.
01:09:01Tedaviye gelince tedavide yaptığımız çok çeşitli uygulamalar var.
01:09:05Öncelikle tamamen kişinin durumuna göre bir tedavi programı hazırlıyoruz.
01:09:12Örneğin kas spazmları varsa boyun sırtbelde masajlı ultrasonlu tensli uyguladığımız fizik tedavi yöntemleriyle ağrıyı gideriyoruz bir kere.
01:09:23Kas spazmını açıp bir kere omurga dolaşımını kas dolaşımını normale çeviriyoruz.
01:09:28Diğer kas grupları zayıflamışsa bacak kasları gibi alt bacak kasları gibi onları da güçlendiriyoruz.
01:09:35Fizik tedavide uyguladığımız kas güçlendirici sistemlerle bunu yapıyoruz.
01:09:40Yani hem kası güçlendirip hem de kas spazmını açıyoruz.
01:09:44Bu programları da işte belli haftanın ortalama 3 günü gibi uzun sürelerde yapıyoruz.
01:09:51Normalde fizik tedaviyi biz haftada 5 gün yaparız ama fibromiyajlı hastalarda ben yaymayı tercih ediyorum.
01:09:58Yani haftada 5 yerine 3 gelip daha uzun süre bir tedavi programını alıp daha sonrasında da işte idame tedavilerle devam ediyoruz.
01:10:08İdame tedavileri ne kadar aralıklarla çağırıyorsunuz?
01:10:11Tabi kişiye özeldir muhakkak bu ama bir de sizesi durumuna huzura bağlı.
01:10:15Evet idame tedaviler de tabi kişiye bağlı.
01:10:18Örneğin çok yoğun çalışan kişilerde ev egzersizleri veriyoruz.
01:10:25Çünkü normalde ben 15 seanslı program bittikten sonra haftada bir gün kişinin durumuna göre ya da 15 günde bir gün egzersizli program yaptırıyorum.
01:10:35Çünkü egzersiz tüm kasları global olarak ve eklemleri güçlendiren bir program ve aynı zamanda kişiyi rahatlatan bir program.
01:10:43Tabi endorfinler.
01:10:44Evet onun için de işte medical plates örneğin plates eşliğinde kişiye özel program hazırlıyoruz.
01:10:52Bilgisayarlı ölçüm yapıyoruz.
01:10:54Hangi kas ne kadar zayıflamışsa ona yönelik bir program saptıyoruz.
01:10:59Ve o programla medical plates programı masajla bitmeli.
01:11:06Masajla biten bir program hazırlıyoruz.
01:11:0945 dakika fizyoterapiste birebir reformunda çalışıyor.
01:11:1315 dakikasında masajla bitiyor.
01:11:15Yani aslında işin en güzeli promiyanjili hastalarda haftada bir gün o kişiyi şöyle bir sene iki sene düzenli takibi alabilmek.
01:11:25Ama alamıyorsak da o zaman evinde yapacağı egzersizleri verip işte 3 ayda bir kontrole çağırıyoruz düzenli olarak.
01:11:35Bazen kişilik yapılarında ileri bozulmalar ve gerginlikler olabiliyor.
01:11:41Onun için belki antidepresanlara ihtiyaçları olabiliyor.
01:11:45Vitamin takviyesi, beslenme.
01:11:47Evet yapılan araştırmalarda magnezyum, B12 vitamini ve iotun eksik olduğu gösterilmiş.
01:11:56Özellikle hipotiredili hastalarda örneğin.
01:11:59Kübromiyanji oranı daha yüksek.
01:12:01Diğer kişilere en azından.
01:12:03Onun için de eğer iot eksikse mutlaka iot takviyeleri de yapıyoruz.
01:12:09Hocam magnezyum konusuna girmişken.
01:12:11Şimdi arkadaşlarım da bana sıkça sorduğu şeylerden.
01:12:14Ne kadar almalı bir insan magnezyum?
01:12:16Yani neye göre hesaplanıyor?
01:12:18Şimdi ben onların sorusunu seyrediyorum.
01:12:19Ne kadar süre kullanmalı?
01:12:20Belli bir aralık vermeli mi?
01:12:22Ne olunca bırakabiliriz?
01:12:23Neyimiz düzelince bırakabiliriz?
01:12:25Yani aslında magnezyum genelde kas kramplarında.
01:12:29Biz de giymişlere veriyoruz.
01:12:31Verilen bir ek takviye diyelim.
01:12:36Magnezyumu da tamamen duruma göre vermek lazım.
01:12:40Genç bir insanda durup dururken magnezyum vermeye gerek yok.
01:12:44Ama mesela kemik yenilmesi başlayan osteoporozlu hastalarda.
01:12:49Muhakkak D vitamini ile beraber, kalsiyumla beraber magnezyum verilmesini öneriyorum.
01:12:55Ama magnezyum verilmeden önce de mesela fibromiyajlı olan hastalara bakarak vermek lazım.
01:13:01Yani bu tarz şeyleri D vitamininde yine aynı şekilde B12'yi de mutlaka düzenli olarak testini yaparak vermek gerekir.
01:13:11Fibromiyajlı hastalarına mesela hani şu sporu yapmayın ya da yediklerinizde şuna dikkat edin.
01:13:15Bunu yerseniz özellikle tetikler, huzursuzluğu falan konuştuk.
01:13:19Onları aileye şu tarafa aldık.
01:13:21Her şey yolundaysa hani kendisi kişisel olarak nelere dikkat edebilir?
01:13:24Yani neleri yapmasın ya da neleri yapsın sizin verdiğiniz egzersizler ve öneriler dışında?
01:13:29Beslenme önemli her hastalıkta olduğu gibi fibromiyajlı da.
01:13:34Özellikle sebze ve meyvadan daha zengin beslenmesini öneriyoruz fibromiyajlı hastaların.
01:13:41Çünkü bağırsak problemleri de çok sık oluyor.
01:13:44Örneğin kabızlık çok sık karşılaşabiliyor.
01:13:47Ya da işte bağırsak ağrıları, karın ağrıları da sık olarak karşımıza çıkıyor.
01:13:52Onun için de bol su içmelerini, daha çok posalı yiyecekler yemelerini, lifli yiyecekler yemelerini tercih ediyoruz.
01:14:00Bunun dışında işte düzenli egzersiz.
01:14:02Çünkü fibromiyajlıdan maalesef tedavi olarak işte kurtulalım olmuyor.
01:14:08Bunun tipleri var.
01:14:09Bunu soracaktım ben de.
01:14:10Tekrar ediyordur illaki.
01:14:11Tekrar ediyor maalesef.
01:14:13Ben genelde fibromiyajlı hastalarıma düzenli olarak tedaviye gelmelerini söylüyorum.
01:14:19Ama tabi her zaman bu olamayabiliyor.
01:14:21Ve sonrasında çene kitlen, bir bakıyorsunuz mesela çene kitlenerek hasta size gelmiş.
01:14:26O kadar ileri boyun ve kasta kastı pazma oluşmuş çene ekleminde.
01:14:31Çene eklemi dahi kitlenerek yani o kadar ağır derecede gelebiliyorlar.
01:14:37Onun için de günlük yaşamda hem sporlarına dikkat etmeleri gerekiyor.
01:14:41Hem düzenli egzersizlerini yapmaları gerekiyor.
01:14:44Hem de mutlaka bir fizik tedavi uzmanına düzenli olarak gitmeleri gerekiyor.
01:14:49Fibromiyajının tedavisi genelde fizik tedavi uzmanlarıyla yapılır.
01:14:55Dolayısıyla fizik tedavide de genelde biliyorsunuz bizim hep uyguladığımız düzenli programlar var.
01:15:01Ritmik programlar var.
01:15:02Sadece fibromiyajı dediği bir sürü rahatsızlıkla ritmik programları uyguluyoruz.
01:15:07Hocam sizi dinleyince bile rahatlıyorum ben.
01:15:09Ne güzel anlatıyorsunuz branşınızı.
01:15:10Dinliyorum sizi.
01:15:12Dolayısıyla fibromiyajı dediği fizik tedavi uzmanını mutlaka değiştirmeden
01:15:18hep söylüyorum bu tarz rahatsızlıklarda romatizmal ithaplı gerek ithaplı eklem romatizması olsun.
01:15:25Gerek yumuşak doku romatizması olsun.
01:15:28Hekimlerinizi çok fazla sık değiştirmemelisiniz.
01:15:31Doğru hekimi bulduktan sonra düzenli olarak gitmelisiniz.
01:15:35Çünkü hekim de sizi tanımalı.
01:15:37Sizin büyüğünüzü tanımalı.
01:15:39İşte baktığım zaman mesela atıyorum 3 sene önce 10 sene önce çektirdiğim MR'ı,
01:15:44işte grefileri bunları görüp hastayı da bildiğim zaman tedavide de daha başarılı oluyorsunuz.
01:15:52Çünkü biraz bu tarz tedaviler kişiye yönelik tedaviler.
01:15:57Her tedavi her hastada aynı neticeyi vermiyor.
01:16:00Dolayısıyla da tedaviyi de biraz kişiye özel hazırlamak gerekiyor.
01:16:06Ben her branş içinde söylüyorum gerçekten doktor hastayı tanıdığı zaman
01:16:10ve hasta da doktora inandığı zaman gerçekten tedaviler çok daha başarılı oluyor.
01:16:14Evet fibromyaljili hastaların da beslenmesi de şu açıdan da onu da söylemek istiyorum.
01:16:20Çok küle alış veriş olmamalı fibromyaljili hastalarda ona dikkat etmeleri gerekiyor.
01:16:25Çünkü ani küle alıp vermeler de eklemleri ve kasları çok negatif etkiliyor.
01:16:32Düzenli egzersiz, düzenli yürüyüş, her gün bir yarım saat 40 dakika düzenli yürüyüş de çünkü insanı son derece rahatlatır.
01:16:40Sıcak ve kuru hava çok iyi gelir ayrıca fibromyaljili hastalara.
01:16:44Soğuk havalar olduğu zaman da kendilerini iyi korumaları gerekir.
01:16:48Evet hocam çok teşekkür ediyorum çok bilgilendik gerçekten değerli bilgilerinizle.
01:16:52Çok sağ olun.
01:16:53Ben teşekkür ediyorum.
01:16:55Sevgili Kanal 7 izleyicileri çok keyifli geçen ve faydalı bilgiler sunduğumuz bir sağlık programımızın daha sonuna geldik.
01:17:04Haftaya tekrar görüşmek dileğiyle hoşçakalın.
01:17:07Hoşçakalın.

Önerilen