Erdoğan-Putin görüşmesinin şifreleri: bir dargın bir barışık
Kremlin: Türkiye Ukrayna’da arabulucu olamaz
Erdoğan Suriye’de çözüm için Moskova’dan destek arayışında
Fransa’da seçimlerden Türkiye adına çıkarılacak dersler
Eski Moskova Büyükelçisi Aydın Adnan Sezgin ve dış politika analisti Barçın Yinanç yorumladı.
Kremlin: Türkiye Ukrayna’da arabulucu olamaz
Erdoğan Suriye’de çözüm için Moskova’dan destek arayışında
Fransa’da seçimlerden Türkiye adına çıkarılacak dersler
Eski Moskova Büyükelçisi Aydın Adnan Sezgin ve dış politika analisti Barçın Yinanç yorumladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhabalar, ben Barça İnanç. Bugün 4 Temmuz 2024. Bir dış politikayla, içli dışlı programıyla karşınızdayım.
00:08Metin Kağan Kurtuluş bugün yok yurt dışında. O nedenle bu yayında ben Moskova'nın, Türkiye'nin Moskova ve eski Moskova Büyükelçisi Aydın Sezgin'i konuk edeceğim.
00:20Kendisiyle Türk-Rus ilişkilerini konuşacağız.
00:23Ama Paris'te de görev yaptığı için tam da Fransa'da seçimlerin ikinci turuna giderken biraz Fransa'yı da konuşacağız.
00:32Ama öncelikle olarak her şeyden önce çok teşekkürler bize vakit ayırdığınız için.
00:37Öncelikle bir Astana'daki Erdoğan-Putin görüşmesini deşifre edelim istiyorum.
00:46Ama bu görüşmeye giderken arka planı da vermek istiyorum. Bu görüşmeye giderken Türk-Rus ilişkileri hangi noktadaydı? Bunun bir fotoğrafını çekmek istiyorum.
00:56Her şeyden önce şunu biliyoruz ki uzun bir süredir biz Putin geldi gelecek beklentisi içindeyiz.
01:02Putin bir türlü gelmedi. Bir kere bu bize bir veri veriyor.
01:06Sanki son dönemlerde Türkiye ile Rusya arasında böyle bir soğuk rüzgarlar esiyormuş gibi.
01:12Bunu bize söylettiren şöyle de bir verimiz var.
01:15Geçen ay Saint Petersburg forumu yapıldı. Bu Rusya'nın davosu olarak biliniyor.
01:22Ve burada Putin şöyle bir şey söyledi.
01:25Yani biz anlıyoruz Türkiye'nin batıdan finans arayışı içinde olmasını ama
01:30eğer bu arayışlar Türkiye-Rusya ticaretine olumsuz yansırsa bunun Türkiye'ye de olumsuz yansımaları olur diye
01:39bir nevi aba altından bir sopa gösterdi.
01:42Bir enteresan ayrıntı o da bu foruma zannediyorum ilk defa muhalefet liderleri davet edildi.
01:50Ali Babacan davet edildi. Kendisine bir ödül verildi.
01:54Ekrem İmamoğlu İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı'nın davet edildiğini biliyoruz ama o katılmadı.
01:59Böyle hafif bir muhalefete de küçük bir çiçek atma hali var sanki.
02:05Şunun da altını çizmek gerekiyor. Gerçekten Türkiye batılı müttefiklerinin yaptırım baskısı altında.
02:12Çünkü batılı müttefikler diyor ki biz Rusya'yı ekonomik olarak güçsüz kılmak durumundayız savaşta eli güçlenmesin diye.
02:20Ama bu yaptırımlar Türkiye üzerinden deliniyor deniyor.
02:24Fakat Türkiye'de son dönemlerde bu uyarıları biraz daha ciddiye aldığından dolayı ki
02:29Türk-Rus ticaretinde de 2024 tün ilk ayları açısından bir düşme görüyoruz.
02:36Dolayısıyla Putin'in sitemi biraz da bunlardan kaynaklanıyor.
02:40Aynı anda Türkiye ile Amerika arasında F-16 uçaklarının alımına dair çok kapsamlı bir anlaşma 23 milyar dolarlık bir anlaşmanın imzalandığını biliyoruz.
02:51Ama bir taraftan Putin geçen ay özel temsilcisini Şam'a gönderdi.
02:57Dolayısıyla hem ekonomik ilişkilerin hem siyasetin hem jeopolitikanın iç içe geçtiği karmaşık bir ilişki yapısıyla karşı karşıyayız.
03:09Ve dediğim gibi hafif rüzgarların böyle bir soğuk estiği bir dönemde sanki bu görüşme gerçekleşti.
03:15Ama kameralar önünde Cumhurbaşkanı da Putin de aslında sıcak mesajlar vermeye dikkat ettiler diye düşünüyorum.
03:23Örneğin Cumhurbaşkanı hani bana öyle geliyor ki şunu demeye getirdi.
03:28Hani çok açık ve net dedi ki işte Akkuyu nükleer santral dedi ama Sinop'u da görüşebiliriz dedi.
03:34Sanki yani bu yaptırımlar konusunda biraz biz hani elimizi sıkı tutuyoruz ama hani unutma ki daha büyük projelerimiz var dedi gibi mi geliyor bilemiyorum.
03:43İşin hem ekonomik boyutunu hem jeostratejik boyutunu görüşürüz ama ben size bu aşamada şunu sormak istiyorum.
03:51Rus mantalitesini bilen birisi olarak özellikle de Putin şu anda Türkiye'ye baktığında ne görüyor?
04:00Türkiye'yi nasıl konumlandırıyor?
04:02Türkiye'yi kendi politikası açısından ne tür süreçlere yönlendirmeye çalışıyor?
04:10Şimdi çok güzel bir tablo ortaya koydunuz. Daha doğrusu iyi bir özet yaptınız.
04:17Yalnız izninizle bir nüans getireceğim.
04:23Rusya ile Türkiye arasında soğuk rüzgarlar değil de bir belirli bir serinlik oldu.
04:30O da normaldir çünkü sonuçta ayrı tarafların ülkeleriyiz.
04:39Ve şunu da mutlaka belirtmem lazım yani Türkiye ile Rusya arasında bir ittifak mümkün değil.
04:49Ama bir kırılma olması da, küskünlük olması da, husumet olması da imkansız mevcut koşullarda.
05:00Ve Putin'in bakışında sorumlusu oydu. Bu gerçeğin idrak olduğu kanaatindeyim.
05:08Tabiatıyla...
05:10Yani bir takım güçlülüklere rağmen iyi kötü ilişkilerimiz ilerliyor diyor mesela değil mi?
05:15Rusya'nın Türkiye'yi dışarıdaki kendi işbirliği, vizyonu dışında bırakma lüksü yok.
05:27Hatta Türkiye'nin bir NATO üyesi olarak bugüne kadar yaptıkları Rusya için, Putin için armağan şeklinde görülmeli, değerlendirmeli.
05:45O da bunun idraki içinde tahmin ediyor.
05:49O da bunun karşılığını veriyor aslında değil mi?
05:51Örneğin seçimler öncesinde doğal gaz ödemelerini erteledi ve biz hala bilmiyoruz bu ödemeler ihtimalini, hala yapmadık.
05:59Putin'in bir Türkiye'ye bakışı var, bir de AK Parti'ye bakışı var.
06:04Bunların ikisini ayrı mütala etmek lazım.
06:10Türkiye sürekli bir realite.
06:13AK Parti de nasıl ki Fransa'da Le Pen'in partisi önemli bir dost, müttefik dememek için dost kelimesini kullanıyorum.
06:29AK Parti de onun kendi çizdiği siyasi vizyon içinde işbirliği yaptığı önemli bir aktör.
06:39AKP, AK Parti olarak, Recep Tayyip Erdoğan olarak telaffuz ediyoruz.
06:45Çok küçük o parantezi açayım.
06:47Sen Petersburg'a babacanın davet edilmesi, Ekrem İmamoğlu'nun.
06:50Ben onların çok fazla büyütülecek konular olduğunu tahmin etmiyorum.
06:55Çünkü iktidarı dışlayarak yapılan bir davet değildi bu muhalefete.
07:04İki tarafın da bugünkü koşullarda birbirini fazla gücendirme lüksü olduğu kanaatinde değilim.
07:16Bu noktada Ukrayna kontekstine bağlamı da göz önünde bulundurulduğunda,
07:24NATO müttefiki Türkiye ile özel ilişkilere sahip olması Putin açısından önemli.
07:34Peki Aydın Bey çok güzel söylediniz. İki tarafın da birbirini küstürme lüksü olmadığını söylediniz.
07:40Şimdi sizin bu küstürme ifadesinden yola çıkarak hafif bir karikatürize edeceğim.
07:45Ama Ukrayna konusunda, Arap oluculuk konusunda bence bu sefer bizi küstürdü gibime geliyor.
07:52Neden? Çünkü Erdoğan-Putin görüşmesinin ardından sözcüsü Peskov'un bir açıklaması var.
08:00TASS Ajansı'nda okuduk. Bir soru soruluyor.
08:03Türkiye-Ukrayna konusunda ara bulucu, Erdoğan deniyor, Türkiye denmiyor galiba.
08:08Siz beni demin düzelttiniz nüanslar konusunda. Bu nüanslar önemli herhalde.
08:12Erdoğan ara bulucu olabilir mi Ukrayna diye sorunca kesinlikle mümkün değil diyor Peskov, Putin'in sözcüsü.
08:21Çünkü biz aslında Türkiye mevcut iktidar ama hani Türkiye de diyebiliriz.
08:27Aslında Ukrayna ile Rusya arasında ara buluculuk konumu yapabilecek bir noktada olduğumuzu savuna geldik.
08:36Bu konuda da adımlar atıldı, tahıl anlaşması yapıldı vs.
08:41Ama bugün için böyle bir açıklama yapılmasını ben doğrusu Rusya'nın Ukrayna Savaşı'ndaki gidişatına bağladım.
08:52Sizin analizinizi merak ediyorum. Bana şöyle geldi.
08:56Ben şu noktada ateşkes istemiyorum, görüşme masasına oturmak istemiyorum mesajı mı acaba neden derseniz
09:04Sanki şu anda Rusya zamanı kendi lehine görüyor.
09:08İkincisi insan olarak yani sınıra yığacağı asker olarak üstünlüğü var.
09:14Askeri kapasite olarak üstünlüğü olabilir çünkü Avrupa ne kadar sürdürecek bu silah gönderilmesini?
09:23Onda bir soru işareti var.
09:26İşte birazdan geleceğiz, Löpen'in gelmesi durumunda Avrupa'da birlik bozulabilir.
09:32Trump'ın gelmesi durumunda bambaşka bir şey çıkabilir.
09:36Sanki bana öyle geldi ki ben şu anda Ukrayna ile bir ara buluculuk arayışı içinde değilim.
09:42Çünkü bu aşamada da çok da masaya oturasım yok mu demek istiyor yoksa katılmaz mısınız?
09:48Söylediklerinizde kesin hiçbir şey söylemek mümkün değil.
09:54Mevcut hareketli konjonktürde ama söylediklerinizde mutlaka doğruluk payı yüksek.
10:03Fakat şimdi ikisini ayrı tutalım.
10:07Bir Türkiye'nin pozisyonu, ikincisi süre gelen savaşa Rusya'nın yaklaşımı.
10:16Rusya'nın stratejisi.
10:18Şimdi Türkiye'de bu ara bulucu konusunda bir fetişizm var.
10:24Sensasyonel bir şey, devamlı ara bulucu, ara bulucu.
10:28Bir ara bulucu olma merakı bizi sarmış durumda.
10:34Özellikle AK Parti iktidarını ve bu çok uzun zamandan beri böyle.
10:40Burada ben kolaylaştırıcılık terimini kullanmayı tercih ederim.
10:46Nitekim Taol Antlaşması'nda böyle oldu, İstanbul görüşmeleri oldu.
10:52Ama hiçbir zaman Türkiye'nin gerçek manada bir ara bulucu, bizim diplomatik terminolojide kullandığımız
11:03ara buluculuk kavramına uygun bir konumu olmadı.
11:10Ben kendimi Rusya'nın yerine koyduğum takdirde, hiç istemezdim ama koyduğum takdirde,
11:19bir fikir egzersi yaptığımız takdirde, Türkiye'nin ara bulucu olmasını açıkçası pek fazla benimsemem.
11:32Niye benimsemem? Sonuçta NATO ülkesi Türkiye.
11:37Sonuçta Türkiye biraz önce sözünü ettiğiniz hafif böyle dargınlıklara dönersek eğer,
11:49işte İsveç'in ve Finlandiya'nın NATO'nun genişlemesine yaklaşımını değiştirerekten lehte tutum aldı.
12:05Ayrıca Ukrayna'nın NATO üyesi olmasına taraftar olduğunu açıkladı Erdoğan geçtiğimiz aylarda biliyorsunuz.
12:17Dolayısıyla hani Türkiye'nin bugünkü koşullarda ben ara bulucu olmasını çok isterim gibi bir yaklaşım içinde olmasını
12:31beklemiyordum zaten Moskova'nın ama Türkiye ileride belirli bir rol oynayabilir.
12:40Buna imkan vardır ve bundan da hepimiz memnun oluruz.
12:47Şimdi savaşın gidişatı, savaşın gidişatı söylediğiniz bir takım kısıtlar doğrudur, mevcuttur.
12:57Yalnız ben önümüzdeki vadede, kısa vadede dramatik bir değişiklik olacağını tahmin etmiyorum.
13:09Yine Amerika'nın en az seçimlere kadar önemli bir katkısı var.
13:17Ukrayna'nın direnci kırılmadığı, belki fazla ileriye giderek epey zamandan beri seslendirdiğim bir tahmini burada da tekrarlayayım.
13:32Ben 2024 içinde bir ateşkes beklemiyorum açıkçası.
13:41Bunun 2025'e sarkacağını tahmin ediyorum.
13:46Trump'ın bindiği, Avrupa ülkelerindeki siyasi gelişmeler buna ne ölçüde etkide bulunur?
13:57Bunu kestirmek şu anda zor.
14:00Ama iki tarafın da mevcut koşullarda bir ateşkese yanaşacaklarını pek mümkün görmüyorum açıkçası.
14:13Yaz aylarında Rusya ilerleyebildiği kadar ilerlemeye çalışacak.
14:19Fakat şehirler savaşı zaman zaman alevlenirken cephe hattında bir aşındırma savaşı devam edecektir.
14:35Dramatik bir gelişme, kesin bir zafer veya mağlubiyet beklemiyorum açıkçası.
14:43Ama bunun modeliteleri konumuz dışında onu başka bir sefer değerlendiririz.
14:52Bu Peskov'un açıklaması belki Türkiye'de kabaran sensasyon arayışını bir ölçüde gemlemeye yönelik olmuş da olabilir.
15:05Anladım, peki. Ukrayna tabi Rusya ile görüşmelerde çok önemli bir başlık.
15:10Bir başka Rusya ile görüşmelerde önemli başlık Suriye meselesi.
15:15Şimdi Rusya'nın oynayabileceği rol çünkü Rusya sonuç olarak o bölgenin en önemli aktörü.
15:22Bizim sayemizle oldu.
15:24Artık diyorum ki Rusya bizim sadece kuzeyimizde değil güneyimizde de komşumuz haline geldi.
15:30Kesinlikle öyle.
15:32Buna geçmeden önce ama şöyle şuradan başlayalım.
15:37Demin söylediğim gibi Rusya'nın Suriye özel temsilcisi geçen ay Şam'a gitti.
15:44Suriye Devlet Başkanı dedi ki topraklarımızın tüm üzerindeki egemenliğe saygı gösterilmesi ve ayrım gözetilmeden tüm terör örgütlerine karşı işbirliği yapılması esasıyla ben her türlü inisiyatife açığım dedi.
16:04Bunu takiben Cumhurbaşkanı ilk defa 12 yıl aradan sonra Sayın Esad dedi.
16:10Biz sizin iç işlerinizle de karışmak istemiyoruz dedi ama yani çoktan karışmış da bir durumdayız açıkçası.
16:16Ve ihtimalen bu perde arkasında belki bizim detaylarını tam olarak bilmediğimiz ama ufak tefek ipuçlarıyla olgunlaşmakta olan bir normalleşme diyaloğunu ihtimalen Suriye'de Türkiye'nin kontrolü altındaki Suriyeliler de takip ediyorlar.
16:39Tık tıkım haberler çıktı.
16:40Himayem'in yani Suriye'de Rusya'nın kontrolündeki bir hava üstünde Türk-Suriye yetkililerinin bir araya geldiğine dair işte Suriye rejiminin kontrolündeki Halep'le Türkiye'nin kontrolü altındaki bölge arasındaki geçiş kapısının açıldığı haberi.
16:58Üstüne işte Cumhurbaşkanı'nın Sayın Esad demesi.
17:01Tabii yani ben de işte kendimi o silahlı grupların yerine koyuyorum.
17:05Eyvah Ankara-Şam anlaşacak.
17:07Bizi satacak mı?
17:09Biz Şam'la Moskova'nın insafına mı kalacağız şeklinde bir ihtimalen infialle tepkiyle.
17:16Ne yazık ki Türk bayrakları yakıldı.
17:19Türk hedeflerine saldırılar oldu.
17:22İşte bu arada Kayseri'de bir takım olaylar oldu.
17:25İhtimalen Türkiye'de yükselen Suriye karşıtlığına Suriye'de yaşayan Suriyeliler de tepki duyuyorlar.
17:33Geldiğimiz noktada ama öncelikle şuradan bir başlayalım.
17:38Onu bir netleştirelim ondan sonra Suriye politikasının geneline bakalım.
17:43Dışişleri Bakanlığından pek alışık olmadığımız ama siz beni düzeltin eğer yanlışım varsa.
17:50Suriye politikasına dönük eleştirilerle ilgili hani çok siyaset kokan, iktidar kokan bir açıklama yapıldı ve çok da ağır ifadeler de kullanıldı açıkçası.
18:03Örneğin ben hemen okuyayım.
18:05Salt siyasi rant amacıyla mesnetsiz ithamlarda bulunan kesimlerin bölgemize nüfuz etmeye çalışan egemen güçlerin vekilleri haline geldikleri türünde ifadeler var.
18:18Bu çok ayıp bir şey yani çok ayıplıyorum.
18:22Yani baştan sona a'dan z'ye tam bir fiyasko haline gelen Suriye politikasına ilişkin eleştirileri yapanlar dış güçlerin vasıtası mı oluyor?
18:39Dışişleri Bakanlığına yakışmaz böyle bir açıklama. Ayıplıyorum, çok ayıplıyorum hem de.
18:46Ben Türkiye'nin Suriye politikasının tam bir fiyasko olduğu kanaatindeyim.
18:54Son yaşanan olaylar da bunun bir ifadesi.
18:58Bir de İdlib var, barut fıçısı.
19:02HTŞ boyutu var. Biraz önce terör örgütlerinden bahsediyordunuz. Bizim HTŞ ile ilişkilerimiz var.
19:12Sınıra Türkiye'nin Suriye'ye müdahaleleri sonucunda büyüyen, toramanlaşan, gelişen bir PYD-YPG olayı var.
19:25Yani baştan sona bir fiyasko olan politikayı eleştirmek, dış güçlerin ekmeğine yer sürmek ise bu çok çarpık bir anlayışın ifadesi olarak yorumlanmalıdır.
19:43Türkiye yıllardır teammüden ateş çemberine dönüştürülmüş bir coğrafyada huzur ve istikrar adası olmayı başarmıştır.
19:59Yani öyle bir ifade kullanılıyor ki, sanki bizim hiçbir sorumluluğumuz yok. Bizi dış güçler ittiler bu çemberi. Onlar yarattılar, biz de bu çemberi hiç de kendimiz bulduk gibi bir ifade. Yanlış mıyım?
20:14Olmaz olur mu? Yani ABD'nin bir takım hataları olabilir ama Türkiye'nin çok daha büyük hataları var.
20:21Daha ciddi bir sorumluluğu vardır Suriye'nin bu hale gelmesinde. Bunun ayrıntılarına başka bir sefer geliriz yine.
20:30Bu 2011 Mart'tan itibaren izlediğimiz tutum, 2014 Kobane, Rusya'yı doğru dürüst okuyamama, ABD'yi okuyamama ve Suriye'de hiçbir şekilde makbul olmayan bir takım radikal İslamcı terörist unsurlarla işbirliğinde bulunma.
20:56Bunu açıkça söylemek lazım yani ve öyle bir iddia, biz ne Rusya'ya ne ABD'ye yediririz Suriye'yi gibi bir anlayış.
21:07Bunların tepesinde de o dönemlerde AKP iktidarının hayalindeki hakim olma, bölgede egemen güç haline gelme arayışlarının ve ideolojinin de büyük etkisi vardı.
21:27Ne demek yani? Tahammülden biraz önce ateş çemberine dönüştürülen ateş çemberinin oluşmasına Türkiye doğrudan katkıda bulundu ve büyük sorumluluk sahibi maalesef.
21:39Bunu isterseniz şöyle açalım mı? Siz 4-5 konuya dikkat çektiniz.
21:43Kızgınım, öfkeleniyorum.
21:45Peki ama o zaman biraz açalım. Bizi izleyenlerin tam hepsini anlamlandıramayabilir. Çok geniş bir konu, komplike bir konu ama küçük cümlelerle ben açabileceğimizi düşünüyorum.
21:56Birkaç nokta saydınız. Bir, dediniz ki Türkiye Amerika'yı okuyamadı dediniz. Şunu çıkarıyorum, Amerika bir noktada Beşar Esad'ı düşürürüz diye düşünürken bir noktada frene bastı.
22:08Frene bastı.
22:09Frene bastığında işte, yanılıyorsam beni düzeltin, Türkiye bunu görüp kendisi de frene basmadı. Tam tersine madem öyle ben kendim gidiyorum.
22:19Şimdi diyor ki, ya ben kendim gitmedim beni dış güçler, dış güçler, dış güçler şey yaptı diyor. Doğru muyum?
22:282013 Mayıs ayında Sayın Fidan'da gayet iyi hatırlar herhalde bir Washington ziyareti olmuştu ve orada bu konuyla ilgilenen herkes biliyor, Obama'nın Türkiye'nin Suriye'de sürdürdüğü ilişkiler konusunda ciddi uyarıları oldu.
22:52Türkiye'nin işte makbul olmayan gruplarla iş birliğinden duyduğu memnuniyetsizliği ve bunun taşıdığı riskleri defalarca ifade etti.
23:04Ayrıca biz taa müden ateş çemberi diyoruz. Biz kendimiz Amerika'yı uçuşa, no fly zone uçuşa yasak alan kurması için davet ettik.
23:22Hatta hatta 2013 Eylül ayında Saint Petersburg'da G20 zirvesi yapılırken hatta Fransa, ABD ve Türkiye olarak Suriye'ye doğrudan havadan müdahale senaryosu gündemdeydi. Son anda Obama vazgeçti.
23:48Bunları şimdi tarih bilmezlikten de bahsediyor açıklama. Bunları çok haksız ithamlar olarak görüyorum ve hakikaten bir Dışişleri Bakanlığı açıklamasında yer almaması gereken unsurlar olarak görüyorum.
24:05Ayrıca analitik nitelik taşımıyor diyor iddialar. Bize yani AKP politikalarına karşı iddialar analitik nitelik taşımıyor diyor. ABD politikalarının vardığı sentezi Suriye ölçeğinde vardığı sentezi görünce onların da sentetik nitelik taşımadıkları anlaşılıyor.
24:28Yani sentetik bir zeka yokmuş yaklaşımlarında. Bu işin latifi kısmı ama bizim büyük sorumluluğumuz var. Şimdi bundan sonra normalleşme olabilir mi? Ben milletvekilliğim sırasında da…
24:45Hemen hatırlatalım Aydın Bey İYİ Parti eski Aydın milletvekili.
24:51Dışişleri Komisyonu üyesi olarak defaatlerce bu konuyu gündeme getirdim. Tabi ki Suriye ile normalleşme benim böyle karşı çıkacağım bir konu değil. Tam tersine alkışlıyoruz ama bunun çok uzun vakit alacağını da hatırlatıyordum.
25:15Bugün hala o normalleşme noktasına varamadık.
25:21Tamam o zorlukları tekrar birazdan yine kısa kısa gideriz. Ama hemen bir parantez gene CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in de bir önerisi oldu. Yani biz de normalleşme istiyoruz ve hatta acaba ben Erdoğan ile Beşşar Esad arasında ara buluculuk yapabilirsem yapmak da isterim.
25:42Bu hepimizi yaralayan çok önemli bir sorun gibi bir de önerisi oldu.
25:48CHP'nin o 10 maddelik önerisi iyi niyetli bir hamle ve makul unsurlar var.
26:00Ama şimdi bir tarafta Rusya var, totaliter bir ülke. Bir tarafta Beşşar Esad var, totaliter bir rejim. Bir tarafta Türkiye var, otoriter bir rejim. Onlar kadar totaliterleşmesini toplumsal dinamimiz ve demokrasi tarihimiz önlüyor.
26:20Şimdi bir muhalefet partisine bu üç lider de bir görev vermekte zorlanır diye düşünüyorum.
26:37Yani bir ara buluculuk görevi üstlenmesini CHP'nin iyi niyetli bir talep, o metni makul bir metin olarak görmekle birlikte bunun gerçekleşme ihtimalini çok zayıf addediyorum.
26:55Peki o zaman normalleşme sürecinde bizi bekleyen zorlukları da bir konuşalım. Çünkü burada aslında muhalefet de çok zor bir süreç olduğunun da idrakında aslında. Ben en azından bir kısım yetkililerini dinlediğimde onlar da bunu teslim ediyorlar.
27:12Şimdi orada iki üç konu var tabii. En önemli konulardan bir tanesi işte YPG'nin orada varlığı. Türkiye'nin PKK ile eşdeğer gördüğü YPG'nin varlığı, faaliyetleri.
27:23Yani benim gördüğüm kadarıyla YPG de hani örneğin Ankara-Şam normalleşmesini engelleyebilmek için bir Şam'a yanaştı, müzakereler oldu ama bir yere varamadılar.
27:35İşte ben yerel seçimler yapacağım dedi, Amerika'nın karşı çıkmasıyla yapamadılar ama yine bir parantez açmak istiyorum. Siz söylediğiniz için ben belki bu kadar geriye gideriz diye düşünmemiştim ama bazen bu hatırlatmaları yapmak da gerekli.
27:50Bir Kobane 2014 meselesi söylediniz. Şunu mu anlıyorum oradan, biz Türkiye o dönemde Kobane kuşatmasını yani IŞİD tarafından kuşatma altındayken zamanlıca müdahale edildi, zamanında gidilseydi o zaman çok zorlu bir süreci başka yere evrilirdi mi demek istiyorsunuz?
28:11Kesinlikle o kadar değil.
28:14Yani şöyle mi düşünüldü? YPG ya da işte Kobane'deki oluşum bizim varlığımıza tehdit, dolayısıyla silahlı cihatçı grupların onları kıstırması bizim işimize gelir gibi bir zihniyet eseri mi o dönem?
28:33Şimdi yanlış bir muhakeme, ideolojik temelli yanlış bir muhakeme, IŞİD'le ilgili o dönemdeki hükümet üyelerinin açıklamaları var, şimdi burada hatırlatmayalım yani okurlarsa ondan mahcup olurlar, AK Parti hükümetinden söz ediyorum.
28:56Dolayısıyla Türkiye orada Yezidilere, Sihir, Kürt, Suriye nüfusuna karşı IŞİD'in mezalimini engelleyici bir tutum içine girseydi ABD ile bu PYD, YPG, PKK arasındaki iş birliğinin önüne geçerdi.
29:24Yani benim kesin kanaatim bu yöndedir.
29:26Yani bir nevi aslında hükümet almış olduğu tavırla ABD'nin YPG yoldaşlığına giden yolun kaldırım taşlarını gösteriyorsunuz.
29:35Doğru bir şeydir maalesef.
29:36Doğru muyum?
29:37Maalesef ve çok ondan sonra peşmergeyi Türkiye üzerinden geçirip Kobane'yi ama…
29:43Bu tutum et dediğimiz çok geç ve çok az.
29:45Geçti, çok geçti.
29:47Ve şöyle denmiştir, Suriyeli Kürtler çok alındılar yani bir nevi Türkiye'yi de kendi akrabalarının olduğu bir ülke, büyük bir ülke.
29:56Suriyeli Kürt siviller de büyük rencide oldular, IŞİD'e onların mezalimini bıraktı.
30:08Ve Türkiye dünya kamuoyuna da çok kötü bir görüntü verdi bu açıdan.
30:15Çok büyük bir hataydı.
30:172016'da IŞİD'e karşı harekata giriştik ama o zaman bile tabii etkiliydi ama çok geçti.
30:26Bizim 2014'te vaktinde müdahale etmemiz gerekiyordu.
30:32Ve bunu yapmamamız hakikaten çok büyük bir hata taktik mülazalarla Amerika'nın PYD ile PKK ile Suriye'de işbirliği yapmasına imkan tanıdı.
30:48Çünkü silahlı IŞİD ya da silahlı cihatçı gruplarıyla mücadele etmekte isteksizmiş gibi de bir hava yarattık.
30:59Siz de demin söylediniz, muteber olmayan dediğiniz bir diplomatik ifadeyle bir takım grupları biz de silahlandırdık dediniz.
31:08IŞİD'in de bir kısmı öyledir maalesef ve biraz önce sözünü ettiğiniz olaylar da bununla bağlantılı.
31:18Ama bir anekdota değinmek istiyorum.
31:222014'de, 2015 başında ben Roma'da görev yapıyordum. Roma'da büyük elçiydim.
31:32Hemen Moskova görevim sonrasında.
31:37Ama emin olun o dönemde Avrupa Birliği hatta çok yakın dostumuz İtalyanlar bile İran'ı IŞİD'e karşı bir müttefik terörle mücadele eden dost bir ülke olarak görmeye başlamışlardı.
31:59Türkiye ise tam tersine IŞİD'e göz yuman aktör durumundaydı.
32:06Yani bu kadar büyük bir hatanın sorumluluğunu Türkiye Cumhuriyeti hükümeti üstlenmemeliydi diyorum.
32:15Evet ve şimdi de önümüzde bir tarafta YPG sorunu var ki bu içeride de tabii Kürt sorunuyla bağlantılı ama ona şimdi girmeyelim.
32:24Bir de tabii şimdi böyle kendi elimizle silahlandırdığımız ve o silahları bize dönüştürebilecek de bir...
32:31ÖSÖ var, bir de HTŞ var.
32:35Evet yani dolayısıyla Türkiye'nin önümüzdeki süreçteki yani bir normalleşme sürecindeki en önemli sıkıntılardan biri hani YPG meselesi ne olacak?
32:45Artı ÖSO ve HTŞ.
32:48HTŞ ne olacak?
32:49Niye? Çünkü Beşar Esad ne diyor? İstisnasız bütün terör örgütleri diyor ki o bunlar benim nezdimde terör örgütü diyor.
32:57Sen de gittin bunlara silah... Doğru muyum?
32:59Sen bunlara silah ver. Bunlar benim nezdimde terör örgütü.
33:02Orada sadece YPG yok. Sen onu terör örgütü olarak görüyorsun ama ben de HTŞ.
33:09Ben ÖSÖ'yü görüyorum.
33:10Dolayısıyla 40-50 binlik bir silahlı grup böyle büyük bir potansiyel sorun olarak olur.
33:1840-50 binden çok daha fazla ve çok önemli kapasiteleri var.
33:26Çırakçı gruplar vesaire çıkıyor.
33:28Çırakçı gruplar ve aralarında bunların parantazısını da söyleyelim.
33:33Rusya'nın girişimlerinden söz ediyoruz. Aralarında da çok sayıda Rus vatandaşı, radikal İslamcı terörist var.
33:42Çeçen olsun, Dağıstanlı olsun.
33:44Rusya'da da işte radikal İslamcı terörün yükseldiğinde göz önünde bulunduralım.
33:52Rusya'nın attığı bu adımlarda bu boyutu da bir yere not edelim.
33:59Rusya'nın Suriye konusunda Türkiye ile Esad rejimi arasında belirli bir istikrar sağlanması için sarf ettiği gayretler de bu nokta var.
34:15Ama aynı zamanda şimdi bazen dış politika paradokslar içerir.
34:22Şimdi Suriye tabiatıyla Rusya için çok büyük bir kazanç.
34:29Biraz önce sözümü ettiniz, komşu oldu, Akdeniz'de çok daha tahkim edilmiş, güçlü bir varlığa sahip oldu.
34:40Ama yine Ukrayna'yı düşündüğümüzde Rusya açısından Suriye'yi yumuşak karın olarak niteleyebileceğimiz bir coğrafya.
34:53Birçok açıdan Rusya orada zayıf yakalanabilir.
35:01Çünkü bütün enerjisi Ukrayna'da bir taraftan, askeri enerjisi.
35:07Zaten askeri enerjisini tamamen Ukrayna'ya yoğunlaştırmak istiyor.
35:13Askeri kapasitesi azalttı Suriye'de diyebiliyoruz.
35:16Tabii ki azalttı.
35:18Rusya Ukrayna'da o kadar rahat değil.
35:24Bazı uzakdoğu Asya ülkelerinden asker getirtiyor biliyorsunuz.
35:31Kuzey Kore'ye muhtaç durumda vs.
35:36Dolayısıyla Suriye aynı zamanda bir yumuşak karın, istikrarsızlık içinde belirli bir istikrara kavuşmasını istediği bir coğrafya.
35:51Onun için en azından normalleşmeye uzak bir perspektif.
35:59Ama normalleşmeye doğru belirli adımların atılması Rusya'nın lehinedir.
36:10Zaten Rusya kendi lehine olmayan bir girişimi Hilal Ahmed ruhuna yapmaz.
36:20Aynen. Dolayısıyla aslında Rusya önümüzdeki dönemde illaki Suriye'de önemli bir rol oynayacak.
36:25Hem Beşar Esad üzerindeki etkisi nedeniyle hem kendi varlığı nedeniyle.
36:29Ama oradaki en önemli sıkıntı Rusya-Şam, Ankara karşısındaki en önemli mesele Rusya'nın da büyük tehlike olarak gördüğü,
36:37Türkiye'nin kontrol ettiği silahlı gruplar.
36:42Çünkü bir dönem biz onlara söz verdik Rusya'ya, biz bunların bir kısmını da silahsızlandıracağız diye.
36:48Ama o sözler tutuldu.
36:50Onlar da bize söz verdiler.
36:52Al-Rıfat'ta, Tel Aviv'de, Mumbiş'te terör örgütünü atıl hale getireceğiz.
36:59Onları oradan temizleyeceğiz diye.
37:01Onlar da o sözlerimi tutmadılar.
37:03Suriye çok kritik.
37:05İdlib gerçekten bir barut fıçısı.
37:11Müsaadenizle onu hatırlatmak istiyorum.
37:18Rus ve Suriye uçakları 34 askerimizi şehit etti Şubat 2020'de orada.
37:26Ve biz buna doğru dürüst bir reaksiyon göstermedik.
37:29Birleşmiş Milletler'de daimi temsilci bir iki söz söyledi.
37:35Ama onunla sınırlı kaldı ki çok çok büyük ve önemli bir olay.
37:40Vaktimiz varsa Suriye'yle ilgili bir iki şey daha söyleyebilir miyim?
37:46Biz hemen buradan biraz artık Fransa'ya dayalım.
37:49Ama şu iki noktayı söylemekte tabii fayda var.
37:52İşin bir de Amerika boyutu var tabii ki.
37:54Onu da ayrı bir gün ele alalım.
37:56Çünkü Amerika Irak'tan askerini çekme sürecini başlattı.
38:01İşte zaten o nedenle de belki Suriye'deki askeri varlığını azaltabileceği söyleniyor.
38:06Çünkü Irak'tan çekilirse Suriye'yi lojistik olarak çok rahat destekleyemeyeceği söyleniyor.
38:13Ama bir Trump faktörü bir takım taşların da yerinden oynamasına yol açabilir diyelim.
38:20Ama onu bir sonraki sohbetimize bırakalım.
38:23Çünkü Fransa meselesi de Avrupa'da olan bitenler de en az güneyimizdeki Orta Doğu'daki gelişmeler kadar önemli.
38:32Fransa ikinci tura gidecek pazar günü.
38:36Macron büyük bir kumar oynadı.
38:40Madem ki siz Avrupa parlamentosunda bu kadar aşırı sağ pay verdiniz.
38:46O zaman hodri meydan dedi.
38:49Birinci turdan Fransa birinci seçimlerinden tabii ki beklendiği gibi Lopin'in partisi birinci çıktı.
38:58İkincisi sol blok ki sol blok çok hızlı bir şekilde kendi aralarında organize olup bir yeni sol blok gibi bir isimler.
39:07Başarıdır o.
39:08Yani birbirleriyle tamamen kavgaya tutuşmuş husumet içindeki sol yelpaze birkaç gün içinde bir araya geldi.
39:19Ve belirli bir program üzerinde mutabakata bağlı aynı zamanda seçim bölgeleri.
39:25577 seçim bölgesini de çok kolaylıkla paylaştılar.
39:29Bunu çok çabuk yaptılar. Ben çok şaşırdım.
39:32Cumhuriyetçi bir refleks bu.
39:34İz de olsa hayır Ali'yi koyacağım, hayır Veli'yi koyacağım yoksan onu yap.
39:38Ama ben inanılmaz kısa bir zamanda ortak adaylarını çok çabuk belirledim.
39:43Ben ağzım açık kaldı doğrusu.
39:45Şimdi R.N. yani Lopin'in partisi Rasembleman Nasyonal Ulusal Birlik açıkçası takiye yapan bir faşist parti yani.
39:59Takiyeci bir faşist parti.
40:01Ve Macron buna karşı bir ulusal birlik.
40:03Hemen şu cümleyi bitireyim şu andaki durumu ve size topu atacağım.
40:09Fransa'daki seçimler 2 turlu olduğu için ilk seçimlerden %12'yi alan 2. tura kalıyor.
40:17Fakat Sol İttifak 1. seçimlerden yani seçimlerin 1. turundan hemen sonra dedi ki ben her nerede 3. sıradaysam çekileceğim.
40:30Yeter ki seçilmesin bunu hemen söyledi.
40:35Hemen akabinde Macron'un partisi de tamam yani hangi güçlü aday neredeyse biz de oradan çekiliriz eğer 3. sıradaysak diye.
40:44Ve toplamda 2. tura giderken Sol İttifak 130, Macroncular ise yanılmıyorsam 80 aday adaylıklarını geri çekti.
40:54Yani 200 aday şeyini hani biz aşırı sağ kazanmasını engellemek için kazanma şansı yüksek olan adayın lehine çekildi ve bu şartlarda Fransa'da seçimlere gidiyoruz.
41:13Çok güzel izah ettiniz yani bu hakikaten bir faşist partiye cumhuriyetçi geleneğin dışına taşan bir faşist partiye gösterilen tepki sağlıklı bir siyasal tepki olarak yorumluyorum ben.
41:33Fakat bu René'nin yani Le Pen'in partisinin başarısı da benim için sürpriz değil çünkü 2022 seçimlerinde biliyorsunuz %45 oy almıştı 2. turda.
41:49Yani böyle bir potansiyeli zaten vardı.
41:53Şimdi burada sorun René 2. turda mutlak çoğunluğu 577 kişilik parlamentoda milletvekilliği olan parlamentoda mutlak çoğunluğu elde edecek mi etmeyecek mi?
42:11Birinci parti çıkacağına kesin gözüyle bakılıyor ama bunun mutlak çoğunluğu elde etmesini önlemek için çok büyük bir gayret söz konusu.
42:26Şimdi eğer mutlak çoğunluğu elde ederse geleneklere göre Cumhurbaşkanı Macron'un başbakanlık görevini Bardella'ya yani Le Pen'in vekiline diyelim vermesi söz konusu.
42:50Bunun bir takım uluslararası politika açısından sonuçları olacaktır.
42:57Hem Fransa'da yaşayan 1 milyon vatandaşımız açısından sonuçları olacaktır ama uluslararası politika açısından da sonuçları olacaktır.
43:07Dolayısıyla parantez açalım umarız Türk vatandaşları da evde oturmak yerine yani oy kullanma potansiyeli olmadığında gider oy kullanırlar diye parantezi açalım.
43:16Açıs vatandaşlığını almış vatandaş.
43:19Ben de onun altında küçük bir parantez açayım.
43:25Fransa'da siyasete ilgi Fransa iç siyasetine ilgi yavaş yavaş gelişiyor.
43:37Türk vatandaşları arasında çifte vatandaşlığa sahip Türk vatandaşları arasında bunun daha hızlı gelişmesini temenni ederdik.
43:50Ama maalesef istediğimiz düzeyde değil.
43:56Şimdi uluslararası politika açısından sonuçları şu Meloni'den farklı olarak.
44:05İtalya Başbakanı Meloni'den.
44:07Evet yani o ayrı hem teorik hem pratik bir tartışma olabilir.
44:14Fratelli d'Italia yani İtalya'daki iktidar partisiyle Rene arasındaki farkları ortaya koyabiliriz.
44:26Bana kalırsa Rene daha radikal, faşizme çok daha yatkın bir parti Meloni'nin partisine göre.
44:36Ayrıca dış politikadaki vizyonları farklı.
44:41Meloni Ukrayna'ya desteklerken.
44:43Ukrayna NATO konusunda çok daha geleneklere, geleneklere İtalya'nın dış politika geleneklerine uyumlu bir parti.
44:55Oysa Rene'de, Lope'nin partisinde bir Rusya ve Putin hayranlığı var.
45:05Bu da faşist vasfının başka bir iması, ifadesi.
45:14Hatta biliyorsunuz bundan birkaç yıl önce 11 milyon euroluk bir Rus Çekya Bankası'ndan ve Putin'in de müdahil olduğu,
45:31sermayedar olduğu söylenen bir bankadan kredi sağlamıştı.
45:40Bir Putin hayranlığı vardır o kesimde.
45:45Bunların tabi Ukrayna konusundaki tutumları farklı olacaktır.
45:54Türkiye'de dış politika ve milli güvenlik, milli savunma tamamen Fransa Cumhurbaşkanı'nın yetkisindedir diye
46:09galiba yanlış bir değerlendirme var.
46:14Anayasada öyle net bir madde yok.
46:20İkincisi, bütçe sonuçta başbakanın elinde olacak, başbakanın ihtiyarında olacak.
46:29Yani o kullanacak bütçeyi.
46:32Ukrayna'ya yapılacak yardımlarda, Ukrayna'yla ilgili olarak Avrupa Birliği içinde geliştirilecek politikalarda mutlaka söz sahibi olacaktır.
46:46Ben bir cümle ekleyeyim. Zaten Marine Le Pen şöyle bir açıklama yaptı.
46:51Fransa'da Cumhurbaşkanı ordunun sembolik başkanıdır dedi.
46:57Buradan şu sonuca vardılar.
47:00Biz ana parti çıkarsa Cumhurbaşkanı'na öyle Ukrayna konusunda elimi serbest bıraktırtmayız.
47:07Askeri yardımlarda kilene basarız mesajı okudum ben.
47:12Dolayısıyla çok doğru bir noktaya işaret ettiniz.
47:15Aslında bunu belirtmeniz çok hayırlı oldu.
47:18Yani öyle tamamen De Gaulle'ün döneminde olduğu gibi veya Shrek'in döneminde olduğu gibi dış politika ve savunma benden, milli savunma benden sorulur gibi bir durum söz konusu olmayacaktır.
47:33Şu anda gördüğümüz kadarıyla bu Macron'cularla, sağ kesimle sol kesimin birlikteliğinden bir baraj olacak.
47:41Ve sanki bir çoğunluk olmayacakmış gibi son yorumları görüyorum.
47:46Ama orada da şöyle bir sıkıntı var.
47:48Kimi Fransız vatandaşları.
47:50Bana ölümü gösterdiğiniz zaman ben sıtmaya da razı değilim.
47:54Özellikle Jean-Luc Melenchon.
47:57Yani La France Insoumise.
47:59Nasıl isimler bunlar?
48:01Boyun eğlenen Fransa partisi.
48:03Böyle isimleri görecek miydik biz Fransa'da?
48:06Onunla ilgili büyük bir alerji var.
48:08Ona vereceğime evde otururum diyenler de var.
48:11Dolayısıyla hatta şey de çıktı.
48:14Bir sol kim başbakan olur.
48:16Herkes diyor ki merak etmeyin biz Jean-Luc Melenchon'u şey yapmayacağız.
48:21Onlar da aslında antisemitik olmakla suçlanıyorlar ki aslında Filistin davasına bir sempati gösteriyorlar.
48:30Öyle antisemitik falan da değiller diye düşünüyorum.
48:34Dolayısıyla aslında sol bloğun gelmesi ve soldan bir başbakan çıkması da enteresan bir şekilde.
48:41Belki Filistin meselesinde bir nüans yola çarar mı?
48:45Aşırı sağdan çıkan bir başbakan Türkiye açısından değil mi?
48:50Göçmenler meselesi, Türkiye'nin Avrupa ile ilişkileri anlamında bir olumsuzluk.
48:55Sol blok çıkarsa bu sefer insan hakları, meseleleri vesaire belki biraz daha gündeme gelir.
49:02Her halükarda bizim yakından izlememiz gereken bir süreç.
49:08Ben bununla ilgili sizden son yorumunuzu alayım isterseniz.
49:12Fransa'nın, çok güzel özetlediniz.
49:15Fransa'nın bir özelliği Avrupa'da Yahudi nüfusun ve Müslüman nüfusun en yüksek olduğu ülke.
49:27Yani mutlak rakamlarla bu böyle.
49:31500 bin civarında Yahudi nüfus var.
49:36Milyonlarca Müslüman nüfus var.
49:40Bu ister istemez bir kutuplaşma yaratıyor Filistin noktasında.
49:49Melenchon haksız yıra bana kalırsa antisemit olarak vasıflandırılıyor.
49:58Melenchon'dan korkan Musevi löbüler de aman o gelmesin veya onun bulunduğu ittifak iktidara yürümesin.
50:13René evladır anlayışı içinde.
50:21Ama burada bir şey de söylemek lazım.
50:25Geleneksel Fransız aşırı sahanın duruşundan farklı olarak bu günkü aşırı saha parti René,
50:40İsrail taraftarı Yahudilerle birlikte hareket ediyor.
50:46Zaten imaj değişimine de gitti.
50:48İmaj değişimine gitti ama bu İslamofobi onları Yahudilerle daha yakın kıldı.
50:56İşte tarihin akışı siyasi duruşlarda böyle değişikliklere yol açıyor.
51:07Evet hakikaten bugünlük isterseniz radar bölümümüz var onu atlayalım ama şunu ben söylemeden geçemeyeceğim.
51:15Ben Türkiye'nin AK Partili yıllarındaki en büyük talihsizliğinin dünyadaki siyasetin de demokrasiden uzaklaşması,
51:24liberal demokrasilere tehditlerin arttığı çapsız vizyonsuz diyeceğim popülist liderlerin iktidarda olmaları da
51:33bizdeki demokrasi mücadelesine zarar verdiğini düşünüyorum açıkçası.
51:37Çünkü özellikle batıda aşırı saha yükseldikçe dünyanın geri kalan bölgelerindeki otoriter rejimler ellerini daha rahat hissediyorlar
51:47ve batıya sen artık bana ahkam kesemezsin demokrasi konusunda önce kendine bak dedikleri için
51:53bir de bunun böyle bir yansıması olduğunu düşünüyorum sanıyorum.
51:56Oysa Türkiye burada iyi örnek teşkil edebilirdi.
52:02Hürriyetçi demokrasinin sürükleyicisi bir ülke haline gelebilirdi.
52:09Dış politikada da elini çok rahatlatırdı bu ve Türkiye'nin ulusal menfaatlerine de büyük katkısı anlattı.
52:20Peki herkes gider Mersin'e biz gideriz.
52:22Tersine diyelim en azından yerel seçimlerde demokrasi vadinde bulunan bir parti birinci parti çıktı diyelim.
52:29Onun üzerine bugün İngiltere'de seçimler var ve Avrupa'da kıta Avrupa'sında saha yükselirken
52:36İngiltere'de ada ülkesinde 14 yıllık muhafazakar partinin iktidarı büyük bir hezimetle sonlanması bekleniyor.
52:45Hatta belki üçüncü parti mi çıkar diye Reşit Sunak acaba ben bile seçilemez miyim diye endişe ediyormuş.
52:51İşçi partisinin böyle bir büyük bir zaferle gelmesi söz konusu İngiltere'de.
52:58Ama önümüzdeki dönem pazar itibariyle Fransa'daki seçimleri İran'daki seçimleri takip edeceğiz.
53:04Ve tabii önümüzdeki hafta NATO'nun kuruluşunun 75. yılı nedeniyle Amerika'da NATO zirvesi var.
53:12Oraya da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gidecek Biden'la böyle bir ayaküstü küçük bir görüşme var mı diye de bakar olacağız diyelim.
53:19Biz normalde daha kısa tutmaya çalışıyoruz programımızı.
53:23Ama eksik olmasın Aydın Bey'i buraya kadar getirtmişken öyle hemen bırakmak istemedik.
53:28Umarım sizler açısından da yararlı keyifli bir yayın olmuştur.
53:32Bir sonraki yayında buluşmak üzere.
53:35İyi haftalar dileyelim ve tekrar ben size teşekkür ediyorum.
53:38Ben çok teşekkür ederim. Çok keyifli bir sohbet oldu bu açıdan.
53:41Çok teşekkürler. Görüşmek üzere. İyi haftalar.