Suriye’de ABD-Türkiye-İsrail bilek güreşi mi?
Blinken, Ankara’ya geliyor; YPG pazarlığı mı?
HTŞ iktidarda: 2011 hayalleri canlanıyor
Ankara Suriye’yi İsrail’e hediye mi etti?
Dış politika analisti Barçın Yinanç ve Beykoz Üniversitesi Direktör Yardımcısı Prof. Ahmet Kasım Han yorumladı.
Blinken, Ankara’ya geliyor; YPG pazarlığı mı?
HTŞ iktidarda: 2011 hayalleri canlanıyor
Ankara Suriye’yi İsrail’e hediye mi etti?
Dış politika analisti Barçın Yinanç ve Beykoz Üniversitesi Direktör Yardımcısı Prof. Ahmet Kasım Han yorumladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhabalar ben Barçın İnanç. Bugün 12 Aralık 2024 Dış Politikayla İçli Dışlı programıyla karşınızdayım.
00:068 Aralık'ta Beşşar Esad ülkesini terk etti. 61 yıllık BAS rejimi düştü.
00:12HTŞ Şam'ı kontrol altına aldı ve bütün bunların üzerinden sadece 4 gün geçmiş durumda.
00:18Ortalık hala toz duman, saha hareketli, diplomasi de hareketli.
00:23Bugün Macaristan Başbakanı Viktor Orban Ankara'da olacak.
00:26Malum işin bir Rusya boyutu, Avrupa Birliği boyutu var ama tabii asıl Amerika Birleşik Devletleri'nin oynadığı oynayacağı rol var.
00:36Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Ürdün'de temaslarda bulunduktan sonra yarın Cuma günü Ankara'da temaslarda bulunacak.
00:44Suriye'de neler oluyor, gidişat ne yönde, Amerika, Türkiye, İsrail üçgeninde neler yaşanır, yeni Orta Doğu'ya dair işaretler neler olacak?
00:55Tüm bunları Profesör Doktor Ahmet Kasım Han'la görüşeceğim.
00:59Ahmet Kasım Han, Beykoz Üniversitesi Rektör Yardımcısı.
01:03Hoş geldiniz diyorum ve hemen şu soru yorumla bir girizgah yapmak istiyorum.
01:11Şimdi bazı tabii hani ne diyelim iktidar yanlı yorumcularının bu sevinç nidalarını bir tarafa bırakırsak yani pek çok uzman şunun altını çizme gereği duyuyor açıkçası.
01:22Tabii ki Amerika Birleşik Devletleri gibi bir süper gücün HTS'yi izlememesi, işte yıllar içinde silahlanması, düzenli ordu kurması sürecini bilmiyor olması beklenemez.
01:34Tabii ki Türkiye oradaki askeri varlığıyla İdlib'de HTS'ye bir koruma alanı sağladı, işte ne bileyim silahlanmasına bir şekilde göz yumdu vesaire.
01:45Ve tabii ki de belki bu operasyonun başlayacağını dair de elbette Ankara'nın da bilgisi vardı.
01:52Ama ihtimalen çoğu aktör, Türkiye'de dahil çoğu aktör ve HTS'nin kendisi de bu kadar süratle Şam'a ilerleyip yönetimi, kontrolü devralacağı beklentisi içinde değildi.
02:06Bunun altını niye çizme gereği var? Çünkü eğer bir sürece hazırlıksız yakalanırsanız o süreci yönetme kapasiteniz ve becerinizde o denli zafiyet gösterir.
02:17O nedenle hani çünkü herkeste böyle bir şey var işte bu kesin daha önceden bir takım anlaşmalar var vesaire falan dedildiği için bunun altını çizmeye çalışıyorum.
02:27Ben böyle bir kendi adıma girizgah yaptıktan sonra topu size atıyorum ve hızlıca siz bugün Şam'a Suriye geneline baktığınızda ne görüyorsunuz ve önümüzdeki sürece dair ne söylersiniz?
02:43Başlamak adına HTS'nin özellikle bu süreci nasıl yöneteceğine dair beklentinizi de alalım.
02:51Şimdi bir kere tabii Türkiye avantajlı bir noktada duruyor şu anda bunu tespit etmek lazım.
03:00Fakat bu avantaj böyle kendi kendine işte ağaçtaki en aşağıdaki meyve ya da siz ne yaparsanız yapın üstünüze yağacak yağmur ve onun getireceği rahmet cinsinden değil.
03:14Dünyada bence sevgili varşın inanç iki tür durum vardır yani üçüncü bir tür duruma ben hiç rastlamadım.
03:22Bir tanesi yönetebilir olduğunuz durumlar ikincisi yönetemediğiniz durumlar.
03:26Yönetemediğiniz durumlar başlangıçta ne kadar iyi gözükürlerse gözüksünler başınıza bela olur maliyeti çıkar.
03:32Yönetebildiğiniz durumlar da başlangıçta ne kadar kötü gözüküyor olursa olsun onları yönettiğiniz için bunlardan bir fayda elde etme imkanınız neticede ortaya çıkacaktır.
03:43Dolayısıyla da bundan sonrasını Türkiye'nin nasıl yönetip yönetmeyeceği Türkiye'nin faydasını HTS'nin nasıl yönetip yönetmeyeceği yönetmeyi becerip beceremeyeceği meselesi
03:55hem HTS'nin geleceğini hem dünyayla olan ilişkilerini hem de bu Suriye'nin şanssız ülkenin geleceğini belirleyecek en önemli unsuru.
04:09O yüzden evet tedbirli bir iyimsellik zannediyorum en doğru ifade olacak.
04:16Bir de tam da konuyla son derece ilgili bir ülke olduğu için belki yerinde de bir hatırlatma olur.
04:24İsrail'in daha önceki başbakanlarından ve İsrail Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanlarından bir tanesiydi biliyorsunuz Ehud Barak.
04:33Ehud Barak'ın şöyle bir lafı vardır.
04:36Orta Doğu'ya gelince işler kötümsel sadece tecrübe sahibi bir iyimseldir başka bir şey değildir diyor.
04:45Onun için buradan bakmak lazım.
04:47Şimdi benim ekranda hemen solumdaki kelebek ki görüntüler kimseye yeni değil.
04:58Bu görüntüleri biz o heykelin üstündeki suret başkaları olmak kaydıyla birçok yerde gördük Orta Doğu'da.
05:07Libya'da gördük, Irak'ta gördük.
05:09Bunların hiçbir tanesi sonunda öyle ne huzurlu bir ülkeye dönüşebildi tam manasıyla maalesef ne de işler iyi gitti.
05:22Dolayısıyla tam bu noktada o zaman şu soruyu sorayım.
05:24Türkiye avantajlı noktada derken tam olarak neyi kastediyorsunuz?
05:29Yani şu anda HTS yönetimde Türkiye'de HTS ile öyle ya da böyle uzun süreli bir mesaisi var yıllara dayanan.
05:37Oradan kaynaklı bir avantaj mı bu?
05:43Bir kere her şeyden evvel coğrafyanın getirdiği bir avantaj.
05:48Türkiye ile Suriye'nin paylaştığı 911 kilometre sınır var ve Akdeniz kapısını ki orada birçok başka meseleye de değinmek gerekir.
05:59Bir yana bırakırsanız Suriye açısından bu ülkenin şu anda ihtiyaç duyduğu kaynakların sağlanabilmesi için tek rota Türkiye.
06:08Onun üzerine Türkiye'nin Suriye topraklarında bugün oluşturmuş olduğu güvenlik bölgeleri var.
06:16Dolayısıyla Türkiye askeri varlığıyla da orada ne olursa olsun sahada var olan askeri sizin düzeniniz bir kaldıraç etkisi, bir çarpan etkisi yerine göre yaratacak bir unsurdur.
06:31Üçüncüsü Türkiye'nin orada doğrudan eğittiği, donattığı diyelim ama bununla sınırlı olmayan bir ittifaklar zinciri.
06:43Hatta ve hatta Türk Silahlı Kuvvetleri ile oldukça koordineli biçimde hareket edecek şekilde konumlandırılmış ve yetiştirilmiş olan bir Suriye Milli Ordusu gerçeği var.
06:55HTA'nın dışında. Dolayısıyla bunun sağladığı bir kaldıraç var.
07:00Türkiye'nin orada bir bugün kurmuş olduğu bir altyapı var.
07:06O altyapı ister istemez Suriye yeniden kurulurken o altyapıda rol alanlar, o altyapıyı gözlemleyenler Türkiye'ye daha yakın bir grup oluşturacaklar.
07:18Bir etki alanı yaratmasını Türkiye'nin kolaylaştıracaklar.
07:23Derken tabii Türkiye'nin bence kendi içerisindeki en önemli meselesi yani göçmen meselesinin temel unsurunu teşkil eden sayıları 5 milyona yaklaşmış.
07:35500 bin tanesi Türkiye'de doğmuş.
07:38Bugün resmi kaynaklara sorarsanız 4 milyona yakın Suriyeli var ve bunların yaratacağı bir etki var.
07:45Bunların akrabalık ilişkileri var, kurumsal ilişkileri var, örgütsel ilişkileri var yeri geldiği zaman.
07:52Dolayısıyla bunların hepsi Türkiye'ye bir hani Formula 1 yarışlarında vardır.
07:58Böyle pol pozisyonu derler ona.
08:01Çıkışta en öndeki pozisyon.
08:03O pozisyonda bir konumlanması var.
08:06Derken Türkiye'nin bütün bu olanların sonunda ortaya çıkmış olan bir başka avantajı daha var.
08:13O da bölgede Suriye özelini en başta ama Irak'ı da ilgilendiren bir biçimde, Lübnan'ı da ilgilendiren bir biçimde.
08:21Dolayısıyla bu ikisini ilgilendirip bölgeyi ilgilendiren bir biçimde.
08:24Kim hangi dönemde ne demiş olursa olsun bölgesel siyasetteki en önemli rakibi olduğunu söyleyebileceğimiz İran'ın da
08:33hani tırnak içinde söylüyorum ama daha nazik bir şey aramayacağım bir söz aramayacağım.
08:38Durumu yansıtan ifade o Madara olmuş olması gerçeği var.
08:42Türkiye'nin kendi üzerinde baskı yaratan Rusya ile hem kuzeyde hem güneyde komşu olma durumunun Türkiye lehine bir dengeye gelmiş olması.
08:53Bunu Rusya ile yarattığı bütün komplikasyonlara rağmen bir durum var.
08:59Dolayısıyla bölgesel konjonktürün küresel düzeni ilgilendiren boyutlarıyla da Türkiye'nin işini kolaylaştıran bir tarafı var.
09:09Şimdi bütün bunları üst üste koyduğunuz zaman hani Türkiye'nin avantajsız bir durumda olduğunu söylemeye imkan yok.
09:17Bunların da ötesine geçelim geriye doğru dönelim.
09:21Henüz Esad kardeşimizken ve beraber tatiller yapılırken Esad'ın Suriye'deki rejiminin uzmanları.
09:31Ben çünkü o dönemde Suriye'ye çok sık gidip geliyordum bir takım akademik projeler nedeniyle.
09:38O zaman bile şunu söylerlerdi. Sizinkiler ne yapmaya çalışıyorlar?
09:42Tabi bu özellikle de o dönemin dışişleri bakanı, danışman, işte başbakan olarak bu hikayenin değişik yerlerinde değişik etkilere sahip olmuş olan aktörü Ahmet Davutoğlu ile alakalı olarak söylenilen bir lafta.
09:58Onunla sınırlı bir laf değildi onu da söylemek lazım.
10:01Neden diye sorduğunuzda aldığınız cevap hep aynıydı.
10:04Ön kapıdan giriyorlar beşerle konuşuyorlar arka kapıdan çıktıktan sonra ihvanla konuşuyorlar.
10:09Şimdi doğrusu bu Suriye'de 13 yıl 8 ay 3 hafta 2 gün sürmüş olan savaş günün sonunda ihvanı çok hırpaladı.
10:23Suriye ihvanını çok hırpaladı ama bunun unsurları da orada ve Türkiye'de bunların siyasi olarak çok yakından anlaştıkları insanlar da önemli pozisyonlarda bulunuyorlar.
10:37Hala yani Davutoğlu'nu bu bakımdan emekliye ayrılmış kabul edebiliriz ama diğerleri oralardalar.
10:43Dolayısıyla bunların tekrar Suriye'nin geleceğinde rol oynayacak şekilde konumlanması açısından Türkiye'nin ilişkileri var.
10:51O ilişkilerin üstüne tabii biraz evvel aslında en başta sizin söylediğiniz o HTA ile Türkiye arasında İdlib'teki çatışmasızlık bölgesinin oluşturulmasıyla beraber HTA'nın bir anlamda Rusların ve Suriye rejiminin elinden alınmış olması sayesinde var olduğunu düşünürsek kurmuş olduğu bir takım diyalog kanalları diplomatik tabiriyle mevcut.
11:18Ve o diyalog kanallarının HTA'nın bu ilerleyişinde de ciddi bir rol oynadığını da görüyoruz. Göz ardı edemeyeceğimiz bir gerçeklik bu.
11:27E şimdi bunların hepsini koyduğunuz zaman Türkiye evet avantajlı bir pozisyonda.
11:31Şeyin dışında söylüyorum bunu tabii iktidara yakın yorumcuların veya hatta resmi ağızların bir kısmının tavrıyla ilgili yorumu yaptığınız zaten. Onlara katılarak bunu söylemiyorum onu söyleyeyim.
11:47Onların niye böyle davrandığını da anlayabiliyorum. Tabii 13 yıl 8 ay 3 hafta 2 gün sonra da olsa haklı çıkmış olmak haklı çıkmış olmak manasına geliyor.
11:57Biz çok vizyoner baktık gördük diye anlatıyorlar ama benim orada iki söyleyeceğim iki tane şey var. Bir tanesi Esad rejimini Türkiye yıkmadı. HTA de yıkmadı aslında Esad rejimini uluslararası konjonktürde olup bitenler köşeye sıkıştırdı altını boşalttı ve yıkıldı.
12:17Dolayısıyla biz bunu öngördük daha önceden yönettik falan filan bunlar biraz fazla iddialı laflar iddialı laflar edilmesine karşı değilim ama bu iddialı laflara inanmaya başladığınız zaman sonu iyi gelmiyor orayla ilgili bir risk olduğunu düşünüyorum.
12:33Dolayısıyla burada bir tedbir olması gerekir hem söylemlerde söylemlerinize yansımıyorsa bile kendi söylediğinize inanarak hareket etmemeniz bence en doğrusu böyle bir durumda mevzuyu yönetmek açısından.
12:48İkinci mesele de şu bileceksiniz Emanuel Wallerstein diye bir önemli sosyal bilimci vardı şimdi artık öldü toprağı bol olsun. Wallerstein 1930'da doğmuştu 2019'da öldü. Benim bilebildiğim kariyerinin üçte ikilik bölümünde de ABD'nin yıkılacağını söyledi Wallerstein.
13:10Bir gün Wallerstein haklı çıkacak elbette yani kaçınılmaz da bundan 100 sene sonra bu olduğu zaman Wallerstein söylemişti meseleyi de ne iyi yönetti aslında çok güzel öngörmüş falan da demeyecek kimse. 13 yıl 8 ay 3 hafta 2 gün sonra bu rejimin yıkılmış olması biraz Türkiye'nin Wallerstein anı olarak değerlendirilebilir belki ama çok güzel yönettik biz bu meseleyi denilecek durumdan çok uzaktayız.
13:39Eğer Wallerstein çok güzel yönetmiş olsaydık 4 metre derinliğinde çukur 4 metre yüksekliğinde duvar ve 5 milyon insan sınırın bizim tarafımızda kalmak kaydıyla bugüne kadar katlandığımız maliyetlere katlanıyor olmazdık.
13:53Peki iyimsarlık tarafını bence bayağı bir açıkladınız o zaman tedbir tarafını biraz daha açmak gerekecek belki çünkü hani sizi duyuyorum diyorsunuz ki HTŞ ile Türkiye'nin işte bir diyaloğu var sonuçta HTŞ ana aktör orada başka aktörlerle diyaloğu var ama burada iki soru benim aklıma geliyor.
14:13Birincisi işte HTŞ evet gene sizi duyuyorum sonuç olarak ülkenin ayağa kalkması için en fazla yardım alacağı yerlerden biri Türkiye ama hani Türkiye ne derse HTŞ de yapar noktasında olmak durumunda değiliz herhalde diye düşünüyorum.
14:31Yani ne kadar bu süreçte uyumlu bir çalışma biçimi olur o birinci soru. İkinci soru HTŞ yönetimde başka gruplara yer açacak mı? Bir üçüncü soru da elbette işte HTŞ'nin yönetim biçimi Türkiye açısından ne kadar anlamlı bir yönetim olacak?
14:52Özellikle işte HTŞ ben küresel cihadı terk ettim diyor ama bir noktada konsolide olduktan sonra çok daha baskıcı bir yönetime geçme risklerini de dile getirenler var elbette.
15:07En son söylediğinizden yola çıkayım tabi bu riski dile getirenlerin haksız olduğunu söylemeyeyim ki biraz evvel dedim ya sizin görüntünüzü alıp arkadaşlarımız Suriye görüntülerini verdiği zaman biz bu görüntülere yabancı değiliz bunun sonunda illa bir hayrı doğmuyor dememin nedeni bu.
15:31İkincisi yani bu düzeyde radikal bir uca savrulmuş örgütlerin liderliklerinin niyetlerinin ne olup ne olmadığını dahi bir yana bırakarak söyleyebileceğimiz özelliği eninde sonunda asıllarına rücu etmek gibi maalesef bir özelliklerinin bulunduğunu unutmadan konuşmamız gereken bir paragraf.
15:57Şimdi bu böyle baktığım zaman HTC'nin ne yapıp ne yapmayacağı belli değil HTC çoğulculuğu ne kadar becerecek bir daha da önemlisi biraz daha epistemolojik ontolojik bakmak lazım çoğulculuktan ne anlıyor HTC onu da bilmiyoruz.
16:14Ama ne kadar PR kampanyasını dizayn etmiş olanların 3 aşağı 5 yukarı belli bir sınır içerisinde de olsa başka türlü bir takım görüntüler de sızıyor olsa yani kapsamlı bir biçimde bu PR kampanyasının ruhuna aykırı bir olayın olmasına engel olabildikleri HTC'nin o noktada kendine hakim olabildiği görülüyor.
16:35Bu umut verici olabilir ama dediğim gibi hala çoğulculuktan ne anladıkları çok açık değil. İkincisi dünyanın değişik yerlerindeki değişik uzmanların konuyu iyi takip etmiş olan kişilerin bu tür hareketler konusunda uzmanlığı olan uzmanların fikirlerine bakarsanız ki ben bu fikirlerle aynı noktada durduğumu söylemek durumundayım.
17:05Bu tür örgütlerin felsefi olarak da canları çok sıkılmadan yaptıkları bir iş var takiye.
17:12Şimdi ideoloji öyle şey bir iş değil kolay bir iş değil sevgili Bahçeyin Aç bir şey değildir ideoloji örneği yerine oturtabilirsem bir süveter değildir ideoloji böyle çıkar at da yarın başka rengini giy falan derinizdir o teninizdir yani tenini soyup çıkaramazsın.
17:36Biz başka örnekleri de biliyoruz değil mi yani mesela milli görüş gömleği öyle çıkarılıp atmakla atılmıyormuş onu da biz kendimiz deneyimledik burada.
17:48Dolayısıyla bunlarınki daha da derinin derinliklerine kadar nüfuz eden bir yaklaşım. O sebeple çoğulculuğu ne anlayacaklar ilerledikleri yerde nereye doğru gerileyecekler ya da kendilerini aşarak ne tarafa doğru ilerleyecekler bununla ilgili tedbirli olmak bir kere en doğrusu.
18:10Şimdi tedbirli olduğunuz zaman da karşınıza şu çıkıyor Türkiye Cumhuriyeti anayasasına göre Türkiye Cumhuriyeti layık demokratik bir hukuk devlettir elbette bu başkalarıyla kuracağınız ilişkileri tek belirleyicisi değildir hatta bazı zamanlar birinci belirleyicisi de hakim belirleyicisi de olduğu söylenilemeyebilir.
18:34Ama günün sonunda bu karşınızdaki muhatapla ilişkilerinizi belli bir düzeyde tutmanızı zorunlu kılan bir konumdur sizin açınızdan. Biz şey lafını severiz yani iki devlet bir millet bir millet işte iki devlet falan bunlar Suriye ile oynanılabilecek oyunlar değiller.
18:56Biraz evvelki sorunuza verdiğim cevapta da bunun altını çizmeye çalıştım.
19:26O zaman bu Suriye'yi gerçekten bizim bir zamanlar en yetkili ağızlardan seslendirildiği gibi iç meselemiz haline getirmemize neden olur. Biz Suriye'nin daha fazla iç meselemiz haline gelmesine muhtaç bir konumda değiliz.
19:46Suriye'nin iyi olmasını elbette isteriz. Hiç kuşku yok Suriye'nin üniter bir devlet olarak ki bunu Türkiye Cumhuriyeti değişik defalarda tekrar etti. Ama bunu tekrar eden sadece Türkiye değil bugün Türkiye Suriye'de Rusya ile çok ayrı yerlerde duruyor.
20:08Aslına mutabakatlarına bakarsanız Rusya'nın ve İran'ın 22 kere bunu teyit ettiğini yani üniter Suriye'yi teyit ettiklerini söylenilenlerin her zaman icraatlı tutmadığını da akılda tutmak lazım. Rusya'nın dış politika doktrininde Suriye'ye açılmış olan paragrafta da bu aynen böyle yer alıyor.
20:26Dolayısıyla bu sözlerin edilmesinin ötesinde gerçekten öyleymiş gibi davranmak sınırları tekrar geçirgen yani Suriye'nin imarına katkıda bulunmaktan bizim anladığımız sınırların tekrar geçirgen olması Suriye siyasetine müdahil olmak bir zamanlar ön kapıdan girip arka kapıdan çıkıp yapamadıklarımızı bugün yapmak fırsatının ortaya çıktığı yönünde bir değerlendirmenin hattında davranmak şekline dönüşürse.
20:54Biraz evvel söylediğim gibi Türkiye o zaman Suriye'yi gerçekten içine almış olur ve Türkiye'nin ne sosyolojisi ne ekonomisi ne siyaseti ne demografisi bunu kaldıracak durumda değil.
21:04Bu bir zamanlar Kürt siyaseti ile ilişkileri bakımından sınır ötesinde Türkiye'nin dile getirilen büyüyerek küçülme konulu komplo teorilerini hatırlatan ve bence onlardan da daha ciddi bir risk içeren bir vaziyet arz edebilir.
21:22Burada o şeylerden kendi sesimize fazla inanmaktan o sizin söylediğiniz biraz evvel ya bak heyo nasıl yaptık bunları falan şeyinden havasından çıkmaktan başka bir çare bence bırakmıyor Türkiye'ye eğer bu durumu yönetmek istiyorsak.
21:40Siz bunları söylerken ben zaten aklıma birdenbire işte Halep 82. vilayet vesaire lafları geldi ama sizin sözlerinizden tabi şunu anlıyorum biz sınırları açıyoruz ve sınır kapıları daha fazla açılıyor daha fazla insan gitsin diye fakat sonuç olarak eğer sizin söylediğiniz uyarılar dikkate alınmazsa bu iki yönlü bir trafikte olabilecek eğer bu kadar sınırları açık tutarsak
22:08Suriyelileri gönderiyoruz derken birdenbire öylesine bir trafik olur ki tam tersine de dönük trafikler de yaşanabilir bu kadar iç içe olmanın bir takım riskleri olduğuna dikkat çekiyorsunuz diye sizi duyuyorum.
22:24Buradan biraz o zaman sahadaki Suriye milli ordusu Türkiye destekli Suriye milli ordusu ile YPG arasında yaşanan çatışmaya ve şu andaki duruma gelelim oradan da biraz Amerika meseleye nasıl bakıyor Türkiye Amerika nasıl konuşur ve oradan da İsrail ile bitirmeye çalışalım.
22:48Bugün el monitorda bir haber çıkmış bu habere göre Amerikalılar YPG'ye bir ültimatom vermişler bir an önce Mümbiç'ten çık Fırat'ın doğusuna çekil çünkü sen doğusuna çekilmezsen ben SMO Türk tarafıyla Türk tarafının yani Türkiye destekli Suriye milli ordusunun Fırat'ın batısına ilerlemeyeceğine dair bir garanti aldım diye.
23:16Anlıyoruz ki zaten baktığımızda Amerikan savunma bakanı ile Türk savunma bakanı telefonda konuştu iki ülkenin genelkurmay başkanları konuştu hani sahada olanlara dönük askeri anlamda da bir diyalog yaşanıyor.
23:34Oradan hemen şuna geçmek istiyorum işte Biden yönetimi ilk günler biraz sessiz kaldı ondan sonra arka arkaya açıklamalar yapmaya başladı.
23:44Donald Trump 7 Aralık'ta yani Esad düşmeden Moskova'ya gitmeden bir gün önce Suriye tam bir keş mekeş işte biz ABD'nin bununla hiçbir ilgisi olmamalı dedi bu bizim savaşımız değil dedi.
23:58Sonra işte bir ikinci mesaj attı ama orada o dağı daha çok Rusya'ydı.
24:03Bakın gördünüz mü işte Rusya Suriye nedeniyle ama Ukrayna nedeniyle Suriye'den çıktı vesaire dedi.
24:09Fakat o sırada senatör Lindsey Graham bir tweet attı.
24:14Orada da yani Türkiye'ye dönük bir takım uyarıları vardı Lindsey Graham'ın.
24:19Türkiye'nin Suriye'deki Kürt güçlere karşı askeri harekata girişmesi Amerika'nın çıkarlarını önemli ölçüde tehlikeye atacaktır dedi.
24:29Lindsey Graham'ın Trump'la yakın ilişkisi olduğunun altını çizelim.
24:34Ve tabi bu Trump'ın bu işte Suriye'ye biz karışmayalım tweetlerinden sonra SENTKOM komutanı general Michael Currie'la 10 Aralık'ta Suriye'ye de doğusunda Suriye demokratik güçlerini yani Suriye demokratik güçlerinin tabi ana omurgasını YPG yani Türkiye'nin PKK'nın uzantısı olarak gördüğü YPG oluşturuyor.
24:59Ve hani SENTKOM komutanı 10 Aralık'ta bir nevi bir gövde gösterisi yapıp hani biz SDG'yi yani YPG'yi yani PKK'nın Suriye'deki uzantısını desteklemeye devam edeceğiz mesajı verdi.
25:13Ne kisvesi altında biz işte IŞİD'le mücadeleyi devam ettiriyoruz altında.
25:18Şimdi biliyoruz ki Şam'ın rejimin yıkılması HTC'nin Şam'da kontrolü alması Amerika'da bir geçiş dönemine denk geldi.
25:29O nedenle Amerika an itibariyle konuya nasıl yaklaşıyor ve tabi bir sonraki sorum açıldıkça hani Trump'la Amerika nasıl bu süreci yönetecek olacak ama şu an itibariyle siz Amerika'nın yaklaşımını bize nasıl aktarırsınız?
25:48Şimdi Amerikalıların bu olup bitene en azından zımni destek verdikleri çok açık.
25:56O destek olmadan bu iş buralara gelmeyecek idi.
26:00Ancak onlar da tabi bunun sonuçlarıyla ilgili sorumluluk taşımak istemiyorlar.
26:05Özellikle de Biden yönetiminin Ocak ayında 20 Ocak'ta Trump yönetimine artık bayrağı devredeceğini düşünürsek.
26:15Dolayısıyla da Amerikalılar bugün ortaya çıkan durumu yönetmeye çalışıyorlar.
26:20Ama ben bu harekatı yapanın kim olduğuna ya da bu harekata zımni onayı verenin kim olduğuna Amerikan tarafında dikkat çekmek isterim.
26:30Bu Trump değil, bu Biden.
26:32Dolayısıyla burada Trump'a da bir mesaj var.
26:35Ben Kurila'nın YPG PKK'yı ziyaretini de böyle anlarım.
26:43Amerikalıların herkes için beklenmedik olduğu açık bir biçimde HTA'nın bu turda Şam'a girmiş olması karşısında
26:54biraz tedbirli şaşkınlık, iyimserlik, bakalım bu iş nereye gidecek türü bir tavır içerisinde olmakla birlikte
27:03Trump'ın eline daha güçlü bir kart Rusya karşısında vererek onun yapacaklarını sınırlamak noktasında iktidara geldiğinde bir kere yapacaklarını sınırlamak noktasında
27:15yapacaklarını derken neyi kastediyorum?
27:17PKK-YPG ile ABD ilişkileri bakımından yapabileceklerini bir de Ukrayna'da Rusya'ya vereceği tavizler noktasında gidebileceği mesafeyi
27:29sınırlamak kaygısının da rol oynadığını düşünürüm.
27:34Biden yönetimi bu son hamlesiyle giderayak Trump'ın önüne Rusya karşısında daha kuvvetli bir kart koydu.
27:45Aynı zamanda da Suriye'de yepyeni bir realite inşa etti.
27:52O realitenin içerisinde artık YPG ile ilgili olarak Trump'ın ne yapıp ne yapmayacağını sınırlayabilmek adına bir hareketlenme var diye görüyorum.
28:04O yüzden ben Kurilla'nın oraya gidişini YPG'ye, HTC'ye, oraya buraya bir mesaj olarak algıladığım kadar Trump'ın dönüşüm takımına da verilmiş,
28:14ulusal güvenlik dönüşüm takımına da verilmiş bir mesaj diye algılarım.
28:20Bir başka unsur bu telrifattan sonra Münbiç, malum Fırat'ın batısında YPG, PKK'nın varlığını sürdürdüğü alanlar olarak dikkat çekiyordu.
28:34Telrifat bitti. Şimdi Münbiç ile ilgili olarak da Amerikalıların yaptığı açıklama bana garip gelmiyor.
28:41Neden garip gelmiyor? Çünkü bu Fırat'ın batısındaki bölgelerde PKK-YPG'nin varlığını sürdürmesi bir Amerikan operasyonu değildi.
28:51O Rusların ve Esad'ın olur verdikleri bir durumdu.
28:56Dolayısıyla Amerikalıların Münbiç ile ilgili PKK-YPG'nin yaklaşımını desteklemek gibi bir dertlerden olduğunu ben hiç zannetmem, düşünmem.
29:07Öyle düşünmediğim için de bu biraz evvel konuştuğumuz konu bana Münbiç'in siz bir an evvel terk edin ve Fırat'ın doğusuna çekilin sözü bana çok sürpriz bir mesele olarak gelmiyor.
29:26Öyle gözüküyor ki ABD'nin müesses nizamı Trump'ın PKK-YPG'nin arkasından kolaylıkla çekilmesini öyle sessizce karşılamayacak.
29:41Kaldı ki bugünkü durumda buna çok ihtiyacı da yok.
29:44Çünkü ortada bir şey yok. Amerika'ya maliyeti olan bir vaziyet de yok.
29:50Bir de Irak'ta ne olacağını izlemek lazım.
29:53Çünkü oradaki Amerikan varlığı bir yandan da Irak'a ve Irak'ın üzerinden de İran'ı doğrusu baskı altına almak noktasında bir anlamı olan bir varlık.
30:03Fakat meselenin bir başka yönü de var.
30:06Türkiye bu noktadan itibaren acaba lojistik belki hava desteği ve istihbarat dışında YPG-PKK ile doğrudan uğraşacak mıdır?
30:21Uğraşmak durumunda mıdır? Uğraşmak mecburiyetinde midir?
30:24Bu sorunun bir cevabı evet ama hayır dediğiniz zaman iki tane sebep sayabilirsiniz.
30:31Bir tanesi Türkiye içerisindeki Kürt siyasetinin belli temsilcilerinin açıklama ve tavırlarına bakalım derim.
30:39Orada bir şey var, bir yumuşama var.
30:44İktidar bloğunda da bunun bir karşılığının olduğu anlaşılıyor.
30:48Ve bir tarif edilmiş hususi koşul var.
30:52Tarif edilmiş hususi koşul ne?
30:54Buradaki doğrudan PKK ilintili YPG-PKK'lıların bölgeyi terk etmesi ve oranın yani bu Fırat'ın doğusundaki alanın Suriyeli Kürtlere kalması meselesi.
31:10Şimdi burada neye evet diyoruz neye hayır diyoruz?
31:15En azından daha geniş kamuoyunun bununla ilgili detaylı bir bilgisinin olması kolay değil.
31:22Yorumcuların da bu konuda çok serbest bir biçimde yorum yapabileceklerini zannetmiyorum o gün geldiğinde.
31:29Dolayısıyla biz önümüze getirilen yemeğe 3 aşağı 5 yukarı şöyle kokuyor böyle kokuyor deseniz evet diyecek durumda kalabiliriz.
31:38Bu bir tanesi meselelerin.
31:42İkincisi ise bugün böyle bir riskin olmadığı yerde Amerikan kuvvetleri açısından böyle bir uzun boylu riskin olmadığı yerde.
31:54Mesele İsrail'in güvenliğine geldiğinde İsrail YPG-PKK'dan vazgeçmesi konusunda Amerika'nın acaba nasıl bir tavır koyacak?
32:04Çünkü İsrail'in bu konudaki tercihlerinin Trump yönetimi üzerinde etkili olacağını öngörmek gerekir.
32:11Bugün Trump'ın açıkladığı kabine neredeyse Tel Aviv'de yapılıp Amerika'ya sunulmuş bir kabine gibi duruyor.
32:22Dolayısıyla bu kabinenin de herhalde bir takım tercihleri ve yaklaşımları olacak.
32:30Derken bütün bunları bir eksojen faktör de katabilirim. O da ne?
32:35Bu büyük meselenin en büyük kaybedeni şu anda İran.
32:42Yani bir düşünelim Bahçeli İnancı bundan 2 sene evvel İran'ın bölgedeki konumunu bir takım böyle başlıklarla ifade etmemiz gerekirse.
32:58İran, İsrail'i yok etmek isteyen güçtü ve bunu yapacak gücü vardı İranlılara sorarsanız.
33:04Füzeleri vardı ki İsrail bunlara karşı koyamazdı.
33:08Hezbollah'ı vardı, Hamas'ı vardı, Haçlı Şabisi vardı ve İran'ın savunması Şam'dan başlıyordu.
33:15Şam'da da tırnak içerisine söylüyorum kapı gibi Esad rejime hakimiyetini şey yapıyordu, devam ettiriyordu.
33:24Şimdi aradan geçen 2 senenin sonunda yani 2 sene bile değil yani 2023'ün 6 Ekim'inde baktığımız vaziyet buydu çünkü.
33:34Bugün baktığınızda bunların hiçbir tanesi yok.
33:38Artık İran'ın elinde bölgesel siyaset üzerinde kendisi adına bir denge unsuru olarak kullanabileceği dışsal alet olarak kalmış olan tek şey Irak'taki Şii varlığı ve Haçlı Şabi.
33:52Şimdi bundan sonra herhalde biz Irak'ta yani umarım haksız çıkarım ama ciddi karışıklıklar görmeye başlayacağız.
34:03Biz o ciddi karışıklıkları göreceğimize dair bir senaryo çiziyorsak,
34:08Washington'da da bunu düşünenlerin kafasında benzer bir yansıma varsa ki bence var.
34:15O zaman Suriye'de Fırat'ın doğusundaki bölgedeki Amerikan varlığını sona erdirmenin Trump'ın da işine gelmeyecek İsrail ve İran-İsrail denklemini ve daha geniş Arap yarımadası siyasetini ilgilendiren sonuçları olacaktır.
34:33Orada iş bu kadar düz ve karmaşıklıktan uzak olmayabilir.
34:41Peki o zaman Türkiye ne yapar?
34:43Hemen onu söyleyelim.
34:45Türkiye'nin hala elinde bir fırsat var.
34:47Eğer Türkiye o en baştaki tedbirli, iyimser senaryo içerisindeki etkinliğini muhafaza edebilirse,
34:56HTA'nın elinde bugün 30 küsur bin savaşçı olduğu, militan olduğu anlaşılıyor.
35:04Kimi saydığına bağlı değişiyor ama bir 78-80 bin civarında YPG, PKK varlığı var.
35:13Bir 78-80 bin civarında da Suriye Milli Ordusu olduğu söyleniyor.
35:19HTA ile SMO'nun burada belki Türkiye'nin sağlayacağı ortak zeminin ötesinde daha derin bir anlayış birliği oluşması ihtimali göz ardı edilmemeli.
35:34Nedir o anlayış birliği?
35:36Eğer Suriye'de bir kalıcı kamu otoritesi tesis etmeyi istiyorsanız, yani bir devlet varlığı oluşturmak istiyorsanız o zaman ilk ihtiyaç duyduğunuz şey para.
35:50Tamam işte Amerikalılar, Trump gelip Araplara bunun bir kısmını finanse edeceksiniz diyebilir.
35:57Türkiye yine içinde bulunduğu koşullarda manalı olup olmadığı tartışılabilecek ölçeklerde dahi olsa bir takım finansal, ekonomik destekler de çıkabilir, kaynak da sağlayabilir falan ama bunlar yetmez.
36:17Peki ne lazım?
36:19Suriye'de petrol var, su var.
36:21Suriye'nin petrolüyle suyu nerede?
36:24Önemli ölçüde bu Fırat alanı ve Fırat'ın doğusunda.
36:28Petrolün %80'i orada.
36:30O zaman HTA ve SMO beraberce bu memleketi yönetmek istiyorlarsa kaynak nerede? Kaynak orada.
36:38O halde bu kaynağı elde etmek için SMO ve HTA Amerikalıların bir adım dahi geriye attığı bir yerde YPG'nin üzerine yürürse Türkiye sağladığı işte lojistik ve istihbari destek ve muhtemelen hava desteğinin ötesinde bu işin içinde yer almazsa Amerikalılara da dönüp söyleyip anlatabileceği başka bir hikayesi var mıdır Türkiye'nin?
37:02Vardır. Bu tutabilir mi? Tutabilir.
37:04Bu YPG PKK açısından oradaki YPG PKK varlığı açısından ciddi bir problem midir? Evet ciddi bir problemdir.
37:12Dolayısıyla hani Amerikalıların orada ne yapıp ne yapmayacağı meselesi açıkta kalmakla birlikte Türkiye elini fazlaca kirletmeden bu YPG PKK meselesiyle uğraşacak bir başka alternatife de sahip.
37:27Bunun tabii Türkiye'nin iç siyasi gelişmeleriyle de bir ilgisi böyle bir boyuta olduğunu da ekleyelim ama zannediyorum onu konuşmak bugünkü programın sınırlarının biraz dışında.
37:39Peki şimdi bütün bu söyledikleriniz yarınki Blink'in Hakan Fidan görüşmesine biraz daha nasıl somuta iner onu size sormadan önce hemen bir İsrail şu anda ne yapmaya çalışıyor ona dair sizin yorumlarınızı alalım.
37:59Çünkü belli ki İsrail'in ne yaptığı ne yapmak istediği Amerikan yönetimlerinde çok belirleyici olduğu için Blink'in Ankara görüşmelerine geçmeden İsrail ne yapmaya çalışıyor onu bir anlamaya çalışalım.
38:12Çünkü malum 74'teki Şam'da yönetim düştü dolayısıyla 74 anlaşması geçersizdir dedi ara bölgeye girdi işte bir takım yerlere bayrağını çekti işte geçici diyor ama yani İsrail'in şimdiye kadar geçici olduğunu söylediği yerlerde çok kalıcı olduğunu da gördük.
38:31İşte YPG Kürt antitesine dönük Kürtleri bir hani ciddi müttefik olarak görme durumu var. O nedenle İsrail'e dair sizin yorumlarınızı hızlıca alalım ki oradan da son bir yarınki olası diyaloğa dair sizden biraz daha yorum alalım Blink'in ile yapılacak görüşmelerine dair.
38:54Hemen söyleyeyim büyük kaybeden İran dedik. Bütün bu olayların bence ezberden büyük kazananı da İsrail. Daha iyi bir senaryo herhalde İsrail şu an kolay kolay hayal etmez diye düşünüyorum.
39:14Bir başka büyük kaybeden daha var tabii bütün bu gelişmelerin gittiği yönde o da maalesef zaten yeterinceden çok daha üst bir seviyede acı çekmiş olan Filistinliler.
39:28İsrail Şam'a 20 km kala bir mesafeye kadar bir güvenlik bölgesi kurmuş vaziyette ve Suriye'nin gerçekten hani elinin altında İsrail'le baş etmek noktasında ne imkan varsa bunun tamamını şu an bir daha yerine konulması senaryo alacak bir biçimde yok etmiş durumda.
39:55Kaldı ki kalan altyapının da profesyonel bir ordu olmayan HETEŞ'e veya bunun uzantıları tarafından hangi vadede ayağa kaldırılabileceği, bu Rus ekipmanını kullanmayı bunların eski bazıları bu işin içerisine dahil etmeden kullanabilseler bile nasıl becerebilecekleri, eğer bunlar olmayacaksa bunun yerine neyi koyacakları, koydukları şeyi kullanmayı nasıl öğrenecekleri.
40:22Silah ve mimattan bahsediyorum başka daha ötesine gitmeye dahi gerek yok.
40:26Tartışmalı eşittir İsrail açısından hani bu bir şey senaryosu yani bir pamuk prenses senaryosu yani daha iyisi dediğim gibi kolay kolay herhalde İsrailler tarafından hayal edilemez ama Suriye'deki rejimi düşürmenin zaten böyle bir sonucu vardı yani bu öngörülebilir.
40:47Bunu Ankara'da da öngördüklerini zannederim yani Esad rejimi bittiği zaman bu zaten olacaktı.
40:55Böyle bir öngörünün bulunduğunu da düşünüyorum Ankara'da artı Esad rejiminin o kadar kolay yıkılacağına dair bir kanaatin de bulunmadığını aynı anda kanıtlayan bir durum olduğunu düşünüyorum.
41:09Bunun geçtiğimiz bir senenin ilk 6 ayı boyunca Ankara unutmayalım ki sık sık Esad'la görüşme isteğini teyit etti ve bu isteğin karşılık bulmamasına rağmen Rusların buna sahip çıkmamasına rağmen tekrar edilmesi bir bu söylediğim durumun bir farkındalığını içeriyor olmalı.
41:38İkincisi de Türkiye'nin de Esad rejiminin başkaları gibi yani burada bir sıkıntı olduğunu düşünmüyorum kimse böyle düşünmüyordu.
41:48HTEŞ'e hamaya kadar gelip duracağını düşünüyordu yani.
41:52Koşulları altında dahi gerçekleşen haline baktığım zaman böyle bir tavır olduğunu düşünüyorum.
42:03Trump yönetimi geldiğinde neler olur bence Lindsey Graham'ın sözleri işte bir önce verdiğim şeyin onu da tekrar gösterdiniz diye söylüyorum verdiğim değerlendirmenin iyi kuvvetlendiriyor öyle o kadar kolay bu işin olacağını düşünmüyorum.
42:20Dolayısıyla bugün Blinken İsrail'le ilgili söyleyeceklerim bunlar yani büyük bir avantaj elde etmiştir.
42:30Evet şimdi oradan o zaman işte Blinken Ankara'daki yapılacak görüşmelere geçelim.
42:37Şimdi demin yanlış anlamadıysam önce bir dediniz ki hani Türkiye bu noktada YPG ile birebir karşı karşıya gelecek yani Türk Silahlı Kuvvetleri'nin birebir çatışmaya girmesini gerektirecek bir sürece girmeye de bilir dediniz değil mi?
42:57YPG meselesi oraya girmeye bilir.
43:00Bir de HTSMO birlikteliği eğer Türkiye bu süreci yönetirse Amerika'nın da belki onayıyla YPG biraz HTSMO 1 olup YPG'yi biraz öteye itebilir yani özellikle petrol kaynaklarının ve su kaynaklarının bulunduğu bölgelerden onun biraz daha geri çekilmesi süreci olabilir dediniz doğru mu anladım?
43:29Doğru.
43:31Bu sizin gündeme getirdiğiniz…
43:34Bu da Türkiye ile YPG arasındaki diyaloğu yürütmek noktasında Türkiye'nin elini güçlendirebilecek bir unsurdur.
43:51Türkiye'deki iç siyasi gelişmelerle birlikte değerlendirdiğiniz zaman bunun bir manası vardır.
43:55Tamam.
43:57Tabii bu noktada Amerika buna evet derme noktası geliyor ama bu tabii sizin söylediğiniz bir senaryo.
44:05Şimdi yarınki görüşmelere geldiğimizde sizin çok büyük olasılıkla Ankara şöyle diyecektir, Washington böyle diyecektir, Blinken de bunu diyecektir şeklinde nasıl bir diyalog öngörürsünüz kısaca?
44:20Tamam.
44:22Şimdi tam olarak bu ilk bıraktığımız yerden geleyim, benim söylediğim şekliyle olursa bu mesele…
44:31Olma ihtimalini görüyor musunuz? Böyle bir şey gelir mi gündeme?
44:36Bu olabilir.
44:38Bir kere Türkiye'nin, bu arada bu görüşme bugün akşam da olabilir onu söyleyeyim size, Blinken-Fidan görüşmesi, bu görüşmede Türkiye'nin kesin dile getireceği şey nedir?
44:52YPG, PKK arkasındaki Amerikan desteğinin kalkması. Ama bunu söyleyen Fidan karşısındaki muhatabının bundan happy topu işte bir buçuk ay, bir aylık bir zaman sonra orada olmayacağını biliyor mu?
45:09Biliyor. Dolayısıyla sonuç doğrucu bir şey değil bu. Görüşme değil. Yani bu ABD müesses nizamı ile konuştuk onu… Bunu Ankara'da kimse öyle düşünmez. Sayın Fidan'ın hiç öyle düşüneceğini düşünmüyorum çünkü zaten bu konuda tecrübesi var.
45:26Dolayısıyla oralara girmez hikaye ama Türkiye bunu söyleyecektir. Bunu söylerken eğer benim demin sizin de vaaz ettiğiniz tahminim tutarsa Amerikalılar böyle bir duruma evet derler.
45:40Yani HTS ve SMO YPG'yi baskı altına aldı. Amerikalılar YPG'nin nihayet olarak sona erdirilmesi noktasında bir yere gitmemesi ile ilgili olarak Türkiye ile ve bu aktörlerle antahat kaldılar.
45:57Ama koşul ne? Türkiye ile bu yapı arasında bir diyalogun sağlanması. O da bugün işte dediğim gibi kimi Kürt siyasetinin aktörlerinin zaten dillendirdiği iktidar cenanında koşullar vaaz etmekle birlikte hayır demediği bir senaryo.
46:13İşte bu olabilir ama bu da olduktan sonra yani başta risklere döneceğim. Bu da olduktan sonra tamam biz Suriye'yi domine ediyoruz her şey bizim elimizde diyerek o en başta söylediğim bütünlüğe doğru mevzu gitmeye başlarsa o zaman bunun Türkiye Cumhuriyeti için çok problemli neticeleri olur.
46:36Tamam o uyarıyı ben duydum fakat o zaman tekrar şu İsrail meselesine geri dönersem yani sizin olumlu ve iyimser senaryonuz olursa yani işte Türkiye'nin Türkiye'deki iç süreç hani Amerika ile bu diyalog çerçevesinde hani YPG ile özel bir çatışma durumunun olmaması durumunda
46:59o zaman Türkiye İsrail arasında da özel olarak bir gerilim yaşanma durumu olmaz ama hani işler biraz sarpa sararsa Türkiye ile İsrail'in Suriye nedeniyle karşı karşıya gelmesi de herhalde çok olasılık dışı değil değil mi?
47:17Özellikle bu İsrail hükümetinin işte Kürtlerle ilgili söylediği ifadeler kullandığı ifadeler dikkate alındığında.
47:26Burada ters gidebilecek yani birden çok fazla unsur olduğu açık ve de hani bu işlerde sık kullanılan tabirle hareketli birçok parça var bu ve dolayısıyla evet bu söylediğiniz de olabilir.
47:45Ama şu da olabilir eğer hani Amerikan yönetimi Türkiye'ye Türkiye'de bugün mevcut iktidara tamam size şöyle bir alan açıyoruz ve Türkiye içerisindeki sorunlarınızın bir kısmını hallediyoruz ama artık İsrail'i biz de onlara yeşil ışık yaktıktan sonra Trump yönetiminden bahsediyorum.
48:08Söylenin yani hatta işte bir aklınıza geleni de söyleyin ama eyleme geçecek bir şey yapmayın noktasında ikna ederse ki bu da çok zor olmaz zaten hali hazırdaki durum biraz öyle bu senaryo Türkiye ile İsrail karşı karşıya getirmediğiniz bir ortamda yürüyebilir.
48:33Değimsel ama risklerin çok fazla olduğu hareketli parçaların çok ciddi miktarda olduğu bu da bir gerçek sizin söylediğiniz olursa şaşırır mıyım ona da hiç şaşırmam burada biraz Trump yönetiminin hangi dengeyi var etmeyi tercih edeceği önemli olacak.
48:55Orada da Trump yönetiminin hangi dengeyi var etmeyi tercih edeceği noktasında da yani Amerikan'ın bugünkü müesses bugünki işleri yapan müesses nizamının Trump yönetimine ne kadar alan açıp açmayacağı söz konusu olacak.
49:11Şöyle bir şey mesela akla yatkın geliyor mu size bilmiyorum ben soru diye söylüyorum bunu. Türkiye'ye YPG PKK ile ilgili olarak yeşil ışık yakıldığını düşünelim ne istiyorsanız yapın biz gidiyoruz dedi Amerikalılar.
49:29Ondan sonra İsrail'le ilgili de yani İsrailler oraya kadar girmişler ama çıksınlar tabii ya yani niye orada duruyorlar ki desin Amerika bu olacak bir şey gibi mi pek değil galiba dolayısıyla bir tür bir uzlaşmanın sağlanmasının şart olduğu uzlaşmanın sağlanamadığı yerde de ciddi bir gerilimin ortaya çıkacağı o geriliminde Türk Amerikan ilişkilerini sıkıştırabileceği açık.
49:58Peki son olarak Trump Türkiye'ye göndereceği büyük elçi adayını açıkladı. Colony Capital adlı yatırım şirketinin kurucusu Tom Barak aday gösterildi.
50:10İşte Arap asıllı olduğu söyleniyor Birleşik Arap Emirlikleri adına etki ajanlığı yapma suçlamasıyla işte davalık oldu ama beraat etti. Tom Barak'ı Trump'ın ataması bize ne söylüyor?
50:26Türk Amerikan ilişkilerinin kişisel diyaloglarla ya da Türkiye'de sevilen tabirle lider diplomasisiyle yürüyeceğini söylüyor.
50:37Barak'ın ağzından çıkanlar Trump'ın ağzından çıkıyor muamelesinin Türkiye'de yaygın biçimde kabul gören Amerika ile ilişki tarzı olacağı anlaşılıyor.
50:50Ve Türk Amerikan ilişkilerinde bu kişiselleşmenin bu lider diplomasisi çerçevesinin bütün riskleri ve getirileriyle birlikte önümüzdeki dönemin karakterini vereceği anlaşılıyor.
51:10Yani Tom Barak neredeyse Donald Trump kendi gelseydi Türkiye'ye aşağı yukarı bu olurdu.
51:18Tabii bundan Türkiye'de daha öncesinde Trump'la ilişkisi olan Trump'la daha ve ailesiyle daha yumuşak ilişkiler oturtmuş olan kim var kim yoksa onların da olumlu etkileneceklerini söylemek bence gerçekçi bir bakış açısı olur.
51:38Prof. Dr. Ahmet Kasımhan, Maykos Üniversitesi Rektör Yardımcısı. Çok teşekkürler görüşlerinizi bizimle paylaştığınız için sağ olun.
51:48Ben teşekkür ediyorum sevgili Bahçeli İnanç. Beni konuk ettiğiniz için de ben teşekkür ederim. Bizi izleyenlere de saygılarımı sunarım.
51:58Evet programın bu aşamasında gözden kaçmasın diyelim önemli bir gelişme oldu. İngiltere Başbakanı, Britanya Başbakanı Keir Starmer Güney Kıbrıs Rum yönetimine gitti.
52:13Enteresan yani iktidara geldikten sonra normal şartlarda önce Ankara'yı ziyaret etmesi beklenirdi ama 53 yıl sonra ilk kez Britanya'nın Başbakanı Rum yönetimini ziyaret etti.
52:27Bu konuyu önümüzdeki dönemde daha fazla gündeme getireceğiz. Kıbrıs Rum kesiminin özellikle Avrupa Birliği nezdinde artan bu prestijini.
52:40Onun dışında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bir Afrika mesaisi gerçekleştirdi. Somali Cumhurbaşkanı ile Etiyopya Başbakanını bir araya getirdi.
52:52Taraflar bir metin üzerinde anlaştılar. Bütün sorunlarını çözdüler diyemeyiz ama iki ülkenin aralarında ciddi sıkıntılar olan iki ülkenin bu aşamada detayına girmeyelim ama
53:06Ankara'da bir araya getirilip diyalog başlatılması kendi açısından bu bile çok önemlidir. Onun da altını çizmek gerekir.
53:15Bu arada Prof. Dr. Daron Acemoğlu'nun da Nöbel ödülünü Stockholm'da aldığının altını çizelim ve radarımıza bakalım.
53:25Şu saatlerde Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmesi söz konusu.
53:43Viktor Orban gelmeden Rusya lideri Putin'le bir telefon görüşmesi yaptığını söyledi. Masada çok büyük ihtimalle önümüzdeki dönem Ukrayna Savaşı'nda yaşanacak süreç olması beklenir.
53:59Bunun dışında Suriye'deki gelişmeler Rusya boyutu da gündeme gelecektir. Onun dışında 13 Aralık'ta Avrupa Parlamentosu Türkiye daimi raportörü Sanchez Amor bir basın toplantısı düzenleyecek.
54:15Cuma günü yani 14 Aralık'ta Dışişleri Bakanı Antony Blinken Türkiye'ye gelecek. Yanlışım var çok özür dilerim. 13 Aralık Cuma günü Türkiye'de bulunması bekleniyor.
54:30Hatta hocamız belki Perşembe gecesi bile bu görüşmelerin olabileceğini söyledi ama bizdeki bilgiler Reuters'ın bilgisi Cuma günü 13 Aralık'ta Blinken'ın görüşmeleri yapacağı yönünde.
54:42Onun dışında önümüzdeki hafta henüz resmiyet kazanmasa da Cumhurbaşkanı'nın beklenen bir Mısır ziyareti vardı. Öncesinde ise yine Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in Türkiye'yi ziyaretinde bekliyoruz.
54:57Bu yayında emeği geçen Buse Söğütlü ve Hivda Kılıç Arslan'a teşekkür ederek bitiriyorum. İyi haftalar diliyorum. Kolay gelsin.