📌 "Halk sokakta, Putin bu kez Erdoğan'ı kurtarmak istemedi"
📌 İktidarın amacı Rusya usulü “sistem içi muhalefet” mi?
🎙️ T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
📌 İktidarın amacı Rusya usulü “sistem içi muhalefet” mi?
🎙️ T24 yazarı Hakan Aksay yorumladı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Farklı bir program olacak bugünkü. Çünkü zaman farklı, şartlar farklı. Bir hafta önce yaptığımız
00:19program sırasında Türkiye daha farklı bir Türkiye'ydi ama Türkiye böyle işte birkaç günde
00:24çok değişebiliyor. Zor zamanlar, o kadar zor zamanlar ki bir insanı suçlamak için suçu
00:32kanıtlamak gerekmiyor. Birinden duydum, biri iddia etti vesaire demek yetiyor. Böyle zamanlardayız.
00:38Ve bu zamanlarda gazetecilik yapmak da zor. Gerçek anlamda gazetecilik yapmak, bağımsız,
00:44muhalif falan değil, işini yapmak gerçek anlamda bağımsız habercilik yapmak, bağımsız yorumculuk
00:51yapmak. Bunlar da zor ama işimiz bu. Bu arada bize ulaşan bir habere göre Trump'ın KGB ajanı
01:03olduğu ortaya çıktı. Yani bunun şeyleri geldi, araştırdık, bulduk. Bize ihbarcılar. 1987'den
01:12Trump'ın ilk eşi Ivana'yla, Ivana Trump'la Leningrad'da, o zamanlar da Leningrad'da böyle
01:19bir ekpozu var. Orada gezdiği, orada KGB'lilerle, bakın o görüntüde arkada birkaç kişi var ya,
01:26onlar işte KGB. Onlarla ilişik kurduğu haberi geldi. Bunu da bir tek burada bizden duyabiliyorsunuz.
01:35Böyle bir iddia geldi çünkü biz bunu dillendiriyoruz. Şimdi bakın, ciddiye almayın bu dediklerimi.
01:40Yani gazetecilikte o iddianamenin bir başka versiyonu olarak seslendirsek böyle olur.
01:48Bize bir şey dendi, bize bir bilgi geldi, bir fotoğraf geldi, biri böyle demiş.
01:54Ondan sonra da gazetecilikte böyle bir şeye dönüşebilir. Böyle zamanlar, zor zamanlar.
02:01Tabii bu zor zamanlarda Ekrem İmamoğlu'nun önce diplomasının iptali, ardından gözaltına alınması,
02:08daha sonra tutuklanması ve başta İstanbul olmak üzere Türkiye'nin değişik yerlerinde
02:14kitlesel protestoların olması. Bunlara kim ne tepki gösteriyor dünyada?
02:19Dünyadaki tepki ne olursa olsun önemli çünkü bu tepkilerin az olacağı tahmini,
02:26ki doğru bir tahmin iktidarın ki, az olacağı sessiz cılız tepkiler geleceği tahmini,
02:32iktidarı böyle bir adım atmaya yüreklendirdi. Bu herhalde pek çok analistin dile getirdiği bir görüş.
02:39Gerçekten de öyle. Dış güçler kim tepki gösterecek?
02:44Biraz daha yakından bakarsak bizim açımızdan en önemli 3-4 tane başkent var, 3-4 merkez var.
02:50ABD ne diyor? Bu anlamda Cumhurbaşkanı Erdoğan da, ABD Başkanı Trump'ın bu olaydan kısa süre önce telefonlaşması önemli,
03:00White Cove'un danışmanın açıklamaları önemli vs.
03:03Avrupa ne diyor? Avrupa kendine gelemeyen Avrupa, eskiden demokrasi havarisi olan.
03:09Brüksel'den ne ses yükseliyor? Londra'dan ne ses yükseliyor?
03:13Ve tabii ki bizim için önemli o 3-4 başkent arasında bunlardan biri de Moskova.
03:19Moskova batı gibi tepki vermez ama bazen verir.
03:21Bazen satır aralarında, satır aralarının ince çizgilerinde verir.
03:26Bugünkü programda Moskova'nın tepkilerini, tepkisizliğini ve tepkilerini vereceğiz.
03:31Rusya basınını geniş olarak vereceğiz çünkü tepkiler büyük ölçüde orada, resmi kanalda değil
03:37ve son yazımda da bahsettiğim bir şey vardı, en sonunda onu vereceğiz.
03:41Acaba bizim sistemimizi de iktidar, Rusya'daki sisteme mi dönüştürmeye çalışıyor?
03:48Yani bir muhalefet olsun, yok olmasın muhalefet, hayır.
03:51Öldürmeyelim, yok etmeyelim.
03:53Sadece o muhalefet, iktidara bağımlı bir muhalefet olsun.
03:57Ne bileyim şu güzel bir şey gibi, arkamda bir güzel bir dekorasyon gibi falan böyle bir şey.
04:02Sistem için muhalefet deniyor.
04:04Bunları vereceğiz bugün.
04:05Kısa tutmaya çalışalım ve hemen baştan iktidarın, Rusya iktidarının resmi tepkisini
04:12ardından da Rus basının tepkisini vererek başlayalım.
04:18Evet, Rusya ne diyor deyince tabii sizin de aklınıza Moskova Kremlin, Kremlin ne diyor?
04:25Kremlin hemen hemen hiçbir şey demiyor bu İmamoğlu'yla ilgili olan bitene.
04:30Hemen hemen hiçbir şey demiyor, sessiz ve çok dikkatli.
04:35Yani izliyor, gelişmeleri izliyor.
04:37Rus basınında bunun yansımalarını göreceksiniz mutlaka ya da tahmini olarak işlere gidiyor.
04:43Ama şunu söyleyebilirim, Rusya'nın İmamoğlu olayına gösterdiği ilgi çok çok fazla.
04:49Yani benim beklediğimin çok daha ötesinde.
04:52O kadar yoğun bir haber bombardımanı var ki, az yorum ama olağanüstü bir haber bombardımanı.
04:58Bu türden Türkiye'nin bu kadar çok gündeme geldiği bir ortam çok çok az olmuştur.
05:05İşte o darbe denilen şeyi 2016, belki o günlerde, o haftalarda, uçak düşürme vesaire bunlarda
05:15ama böyle sürekli olarak her gün, üstelik aynı kaynaklarda defalarca ajanslar, internet sitesi çok az olmuştur.
05:23Baştan kısaca vereyim, resmi tepki yok denecek kadar az dedim ama var tabii ki.
05:28O da Putin'in, Cumhurbaşkanı Devlet Başkanı Putin'in danışmanı Peskov'dan sözcüsü
05:35Dmitriy Peskov'dan Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması Türkiye'nin iç işi dedi.
05:41Türkiye'nin iç işi yani biz karışmayız dedi.
05:43Bir başka yerde de şöyle dedi, bu Türkiye'nin egemenlik meselesidir.
05:48Biz her zaman nasıl yaşayacağımızı, başkalarının söylenmesini sevmiyoruz, böyle diyoruz.
05:54Biz de onun gibi başka ülkelerin iç işlerine karışmayız diyor.
05:58Böyle diyor, bu kadar aslında.
05:59Yani Kremlin, ben resmi olarak bir şey demem kardeşim diyor.
06:05O zaman Kremlin'in tavrını da yansıtabileceğini düşündüğümüz,
06:09yoğun bir ilgiyle bugünlerde Türkiye konusunda hareketlenen
06:14pek çoğu iktidar yanlısı ve iktidarın kontrolünde olan bir kısmı daha bağımsız Rus basınına bakacağız.
06:21Şimdi olayı en fazla haber yapan, en fazla olayla ilgili bilgi veren,
06:27özellikle bilgi veren aralarda yorumlar da var.
06:29Bir iki şey söyleyeceğim şimdi.
06:30Komersant Gazetesi.
06:32Komersant Gazetesi tiraj olarak değil ama ağırlık olarak yıllardır Rusya'nın en önemli gazetesi.
06:39En önemli gazetesi.
06:40Eskiden daha muhalifti.
06:42Şimdi de böyle tam iktidar yandaşı da değil ama iktidara çok yakın gibi duruyor.
06:47Artık bizdeki durum da o kadar değişti ki haber Türk gibi diyeceğim, onunla diyemiyorum artık.
06:52Ama sonuç olarak Kremlin'e çok uzak olmayan ama arada satır aralarında eleştiren şeyleri de bazen geçiren bir şey.
07:00Olayları geniş olarak aktarıyor.
07:01İnternet sitesinde her gün defalarca Türkiye konusu, İmamoğlu konusu güncelleniyor.
07:06Defalarca her gün.
07:08Ve basılı gazetede de mutlaka var.
07:10Hemen hemen her gün bu son günlerde.
07:13Olaylar anlatıyor.
07:14Nereden başladı, nasıl gelişti vesaire.
07:16Yorum yok gibi ama bazen şöyle şeyler var.
07:22Bu olan biten, tutuklanma ve daha sonraki olaylar İmamoğlu açısından karanlık bir geleceğe işaret ediyor olabilir.
07:34Ama ortada görülmemiş derecede yoğun bir kitle desteği var.
07:44Komersant'ın yaptığı gizli analiz, her neyse.
07:50Son 10 yılın en kitlesel eylemleri bu da komersantta geçen bir şey.
07:54CHP kurultayından bahsediyor.
07:56Orada da yine yorum mu değil mi size bırakacağım şeyler var.
08:00Hangi şartlarda kurultay kararı alındı?
08:03Özgür Özel'in açıkladığı karar vesaire.
08:08Burada diyor herhalde bu kurultay Özgür Özel'in daha da güçlenmesini zaten son günlerde güçlenen daha da güçlenmesini getirecektir.
08:15Ona karşı CHP içinde muhalefet etmenin zor olduğunu dolaylı olarak da olsa vurguluyor.
08:22Ve giderek diyor belki de bu iş Özgür Özel'in, Ekrem İmamoğlu'nun hapiste olduğu şartlarda Özgür Özel'in Cumhurbaşkanı seçimlerinde aday olmasına da gidebilir.
08:39Çünkü epey güçleniyor diyor.
08:40Mansur Yavaş da güçleniyor diyor.
08:43Böyle bir yorum.
08:45Şimdi Moskova'da yaşayan zaman zaman bizim de burada haberlerini verdiğimiz gazeteci arkadaşımız Fuat Safarov var.
08:53Cenk Başlamış'ın yıllardır büyük bir özveriyle yürüttüğü medya günlüğünde sık sık haberleri çıkıyor.
09:00Fuat toparlamış aslında birkaç defa böyle bir şeyleri çıktı.
09:03Bakabilirsiniz.
09:05Güzel de toparlamış.
09:06İşte bir tanesinden Rus medyasında senaryolar demiş.
09:10RIA Novosti üzerinden başlamış.
09:11RIA Novosti Rusya'nın tabii resmi şeyi, ajansı.
09:14Orada birkaç önemli kişiyle söyleşi var.
09:17Bunlardan bir tanesi en etkili Türkologlardan biri.
09:20Pavel Şılıkov önemli birisi.
09:24Diyor ki Pavel Şılıkov İmamoğlu ulusal düzeyde bir şey.
09:29Politikacı zor yollardan geçti.
09:31Aslına bakarsanız Erdoğan da o yollardan geçmişti.
09:35Bakın Rus basınında en sık rastlanan 2-3 yorumdan bir tanesi İmamoğlu ile ilgili bu.
09:39Erdoğan da bu yollardan geçmişti.
09:42O da tutuklanmıştı.
09:43O da yatmıştı.
09:44Hepsinde 3 nokta geliyor.
09:47O 3 noktaya bakınca anlıyorsunuz ki Rus basınındaki pek çok yorumu ortaya çok net koymayan yazıda, haberde
09:56İmamoğlu da devlet başkanı olabilir, cumhurbaşkanı olabilir.
10:01Nefesi var, öyle bir havası var o 3 noktaların.
10:04Burada da böyle birkaç kişi de daha bu var.
10:09Şimdi İmamoğlu'nun geçmişinden biraz bahsediyor Pavel Şılıkov ve Erdoğan için
10:13onun defalarca kazanması bir yenilgi anlamına geliyor diyor.
10:18Erdoğan belki de kendine bir halef arıyor, yenilene gelecek kişi ama bulamıyor.
10:23Ve sonuç olarak rakiplerimi ben bir güzel etkisiz hale getireyim dedi ve onun için İmamoğlu'yla böyle bir hesaplaşma yolundan gitti diyor.
10:32Ama devam eden Türkolog Şılıkov er ya da geç Erdoğan siyasi zahneden çekilmek durumunda diyor.
10:40Ve iktidar sonuç olarak Türkiye'de 70'lerde 80'lerde doğan kuşaktan temsilcilerin eline geçecek.
10:50Onlar gelecek iktidara.
10:51Erdoğan'ın artık seçmenlere sunabileceği çok yeni çok fazla bir şey de kalmadı.
10:57Üstelik bir de çok ciddi bir ekonomik kriz var diyor.
11:00Önemli Türkologlardan bir tanesi ekonomi konusunda biraz daha derin bir analizi de var.
11:05Hepsine girmeyeyim.
11:06Bir de Yüksek Ekonomi Okulu'ndan Andrei Çuprigi'nin bir açıklaması var.
11:12Onu da vermiş Fuat bu derlemesinde Sıvabodna'ya Presse haber sitesinde.
11:18O da yargılanır belki bir cezalar alabilir ama döner diyor.
11:22Döner iktidara döner İstanbul'un iktidarına dönebilir daha farklı yerlere de gidebilir diyor.
11:27Ama durum genel olarak Türkiye'de izleyince daha bir tatsızlaşıyor.
11:31Erdoğan için de tatsızlaşıyor diyor.
11:33Ve giderek Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde rakipler karşı karşıya gelebilir.
11:42Belki de diyor bu son iki yıla baktık mı şunu görüyoruz ki Erdoğan kendine bir sultanlık rejimi kurmaya çalışıyor diyor.
11:51Andrei Çuprigin sultanlık rejimine doğru gidiyor ama bunun olabilmesi bunun kurulabilmesi zor.
11:58Özellikle büyük kentlerden buna büyük bir direniş gelir diyor.
12:02Sultanlık rejimi kuruyor mu kurmuyor mu ben bununla ilgili bazı görüşlerimi daha sonra vereceğim son bölümde.
12:08Bir de defalarca burada alıntı yaptığım Rusya ekonomisinin en önemli analizlerinden biri hatta dış politikanın belirleyicilerinden biri belki de.
12:17Fyodor Lukyanov var Valdai'de de önemli görevi var.
12:21O şeyi göstererek 24 Nisan 98 tarihli eski bir Rus gazetesini Veçer Neymaskva göstererek de şey diyor bak Erdoğan da zamanında buradan geçmişti.
12:34O da tutuklanmıştı.
12:36Belediye başkanı iken o da tutuklanmıştı.
12:38Yine dikkat ederseniz aynı yorum var.
12:40O yollardan geçen başka yerlere gidiyor.
12:42Hapis, özgürlük, iktidar.
12:48Evet ve devamlı da Fyodor Lukyanov anlaşılan diyor Türkiye çoğulculuğu şimdilik askıya aldı.
12:55Demokrasinin gelişmesi engelleniyor diyor.
12:58Bunun da Rusya'dan önemli bir sesten bu cümlelerin duyulması gerçekten önemli.
13:03Ülkenin Türkiye'de çok sık yer veren önemli gazetelerinden biri de Niyazari İsimaya gazetesi.
13:09Orada Türkiye ile ilgili yazıları haberleri çıkan Igor Subotin var.
13:14O da benzer bir şeyi demiş.
13:16Bir önceki yorumcumuz Sprugin'in dediği gibi Erdoğan bir sultanlığa doğru tuğlaları yerleştiriyor diyor.
13:24Ama bütün bu yaptığı girişimlere rağmen Ekrem İmamoğlu'nun morali çok iyi diyor.
13:31Böyle bir yorumu vermiş, bir alıntılayarak.
13:33Morali çok iyi.
13:35Ekonomik duruma, olayın gelişmesine ayrıntılarından bilgiler veriyor.
13:43Ve muhalefetin güçlü tepkisini söylüyor ve muhalefet bu güçlü tepkiyi daha da güçlendirerek Erdoğan'ı köşeye sıkıştırmaya çalışıyor diyor.
13:53Durum karışacağa benziyor.
13:54İmamoğlu'nun tutuklanması da Türkiye'nin siyasi alanının daraltılmasına yönelik yeni bir adım diyor.
14:03Igor Subotin Niyazari İsimaya gazetesinde kısaca verdik onu da geçelim.
14:08Komsomolskoye Pravda'da beni biraz şaşırtan bir yorum oldu.
14:10Çünkü Komsomolskoye Pravda ile Moskovski Komsomolets Rusya'da biraz bol tirajlı ama böyle lay lay lom şeylerin daha çok olduğu bir gazetedir.
14:18Orada İmamoğlu ile ilgili bir kere başlık enteresan tutuklandı ama yıkılmadı kırılmadı gibisinden
14:30Komsomolskoye Pravda gazetesinden Maksim Plotnikov'un şeyi içinde bir politika uzmanı bir analist su kavramının görüşlerini de veriyor.
14:40Hatta daha böyle bir Türkçe'ye hafif afili çevirecek olursak yıkılmadı ayakta gibi bir şey diyor neredeyse tutuklandı ama yıkılmadı gibi bir şey söylüyor.
14:50Ve İmamoğlu'nun içeri atılan İmamoğlu'nun pazar günkü oylamada çok büyük destek aldığını vurguluyor.
15:00Buradaki bu siyasi analist Sukhanov'un görüşleri önemli.
15:06Tutuklandıktan sonra gücü çok daha fazla arttı diyor İmamoğlu için Sukhanov.
15:12Ve orada birazcık espri yapmış bu Türk dizileri çok dünyada meşhur Rusya'da da çok meşhur.
15:17Diyor ki bu da şey gibi diyor Türkler'in de bir dram ortaya koydular mı?
15:22Aman diyor böyle bir diyor büyük şehirler dalgalar halinde getirirler olaylar büyük paldır küldür gelişir ve devasa bir final falan olur.
15:31Galiba bu siyaset sahnesinde de böyle ve siyasetle içinde İmamoğlu'nun da önemli bir rolde olduğu başrolde olduğu siyasette böyle bir yere doğru gidiyor galiba.
15:41Erdoğan açısından bütün bu senaryo çok da hoş bir senaryoya benzemiyor diyor Sukhanov.
15:48Analist Sukhanov böyle bir şey var ve özellikle altını çizerek söylüyor.
15:53Biraz da şey büyük harflerle böyle söylemiş.
15:58İmamoğlu içeri atıldı ve hemen birkaç gün sonra aynen şöyle diyor benim cümlem değil küllerinden doğdu.
16:0515 milyona yakın oy aldı 14.8.
16:09Böyle bir şey küllerinden doğdu ve Erdoğan'ın başlıca rakibi diyor.
16:14Bakın bu da her yerde dünyada da öyle ama Rus basınında da o geçtiği yol tutuklanma Erdoğan gibi.
16:20Ve Erdoğan'ın başlıca temel siyasi rakibi yani başkanlık yarışında başlıca rakibi bu da hep vurgulanıyor.
16:28Hep aynı şeyler onun için onu söylemek istiyorum.
16:31Erdoğan tabii diyor buradaki yorumda bir uyanıklık yapmak istedi.
16:35Bir akıllı bir oyun kurmak istedi ve önceledi önceden böyle bir adım atıp zor duruma düşürmek istedi.
16:41Ve işte onu tutuklattı vesaire ama diyor hayat hayatın cilvesi şöyle ki içeri düşen adam da bazen güçlenebiliyor diyor şeyde İmamoğlu'nda olduğu gibi.
16:54Evet bunun dışında son olarak şu da önemli.
17:01İmamoğlu'nun tutuklanması Erdoğan'ın Kürtlerle düzeltmeye çalıştığı ilişkilere de balta vurabilir diyor.
17:11Bu da bir riske girdi diyor.
17:13Böyle bir görüşü var.
17:14Bir başka görüş daha yazının en sonunda söylediği bir ihtimalle diyor şu İmamoğlu Erdoğan'la uzlaşır.
17:21Nasıl uzlaşır? Hangi konuda uzlaşır bilmiyorum.
17:23Bunu bir seçenek olarak ortaya koyuyor.
17:26Siz böyle bir şey görüyor musunuz ihtimali?
17:28O da daha sonra diyor böyle bir ihtimalin var olduğunu kabul etmekle birlikte şu anki gelişmelere göre bu ihtimalin giderek zayıfladığını,
17:36zayıf olduğunu ve giderek zayıfladığını da söylemek istiyorum diyor.
17:40Geniş verdik ama ilginçti.
17:42Böyle bir gazetede Komsomolskaya Pravda en büyük tirajlı gazetelerden biri.
17:47Böyle bir şeyin olması pek çok kişiye ulaşmış olma ihtimali var.
17:53Böyle olayı daha çok haber olarak veren, yoruma girmeyen ya da yorumu satır aralarında veren merkezi medyada pek çok şey çıktı.
18:03Yorumlar da çıktı ama yorumları hadi biraz daha mercek altına alarak daha az sayıda kaynaktan şimdi onu da ayrıca verelim.
18:13Ona da bir videodan başlayalım, Youtube'dan başlayalım.
18:17Evet, şimdi Pravda Rup diye bir Youtube kanalı varmış.
18:26Evet ben Rusya uzmanıyım ama gerçekten o kadar çok Youtube kanalı izliyorum ki
18:31Ruslar, iktidar yanlıları, muhalefet, batı şudur budur.
18:38Valla bunu bilmiyordum, 118 bin abonesi var.
18:42Ve bu şimdi bahsedeceğim şey, sizin de ekranda gördüğünüz 250 bin kadar görüntülenmiş,
18:49bin küsür falan böyle şeyler var, yorumlar, şunlar bunlar var.
18:53Ve çok ilginç bir yorum var, bizim de burada KJD verdiğimiz, altta görüyorsunuz tırnak içinde,
19:00verdiğimiz bir şey, halk sokakta Putin bu kez Erdoğan'ı kurtarmak istemedi, hoppala diyorsunuz.
19:07Ne oluyor?
19:08Yani Putin Erdoğan'ı kurtarıyor, kurtarmıyor, ne bu yorumlar diyorsunuz, ben de böyle dedim.
19:13Ben de böyle dedim ve dinledim bu pek bilmediğim şeyi.
19:17Şunu diyor, Putin'le Erdoğan'ın ilişkileri biliyorsunuz, zikzaklar çizdi, o 2016 darbe, o darbe olayında diyor,
19:25Erdoğan'ı Putin kurtardı, o FETÖ darbesini diyor, birkaç saat önce Erdoğan'a haber veren Putin'di.
19:34O kurtardı daha sonraki girişimler vs.
19:37Biliyorsunuz o daha önce şey olmuştu, uçak düşürülmesi olayı falan, ilişkiler kötüydü.
19:43Batının bir de ABD'nin böyle bir girişim, Gülen aracılığıyla yapması, böyle iddialardan geçen bir şey,
19:51Putin'e de, Türkiye'yle zaten bir tür özür dileyen Erdoğan'la da barışma,
19:59aynı zamanda Türkiye'yi daha fazla manipüle edebileceği, daha yakın bir perspektifi alabileceği bir hamle yapma fırsatını verdi.
20:06Ha buradaki ayrıntıları bilmiyoruz.
20:08Kim kimi kurtardı, nasıl oldu, haberi o mu verdi, bu mu verdi, enişte mi verdi, ben bunları bilmiyorum.
20:13Ama Ruslar'da bunu çok duydum.
20:15Biz kurtardık, haber verdik, şöyle yaptık, böyle yaptık, bu da bunun üzerine bina etmiş.
20:20Ama diyor, bugün o gün değil, yani bir kere bugün o gün değil ve Putin şöyle bir şey demiş,
20:29şimdi Rusçadan çevirirken, titreyerek çeviriyorum bunu,
20:33Putin şu anda şöyle, böyle bir Erdoğan'a destek olmak istemiyoruz, böyle diyorum,
20:39aslında orada kullanılan Rusça kelime, derski, derski Erdoğan diyor.
20:44Yani o özgüvenli, özgüveni yüksekten tutun, başka bir sürü sıfatlar girer, şeye kadar gider,
20:50küstaha kadar gider, böyle bir olumsuz bir şeyle, böyle bir Erdoğan'a yardım etmek, onu kurtarmak istemedi diyor.
20:59Bu da diyor, Suriye konusunda verdiğimiz küçük bir cevaptır size diyor.
21:04Küçük bir cevaptır Suriye konusunda.
21:07Yani şimdi son zamanlarda biz de burada vurguluyoruz.
21:1023 seçimlerinden sonra, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra soğuma belirgin Rusya ile Türkiye arasında,
21:17Erdoğan ile Putin arasında, bunu çeşitli defalar verdik, tekrarlamayayım şimdi burada pek çok şeyi.
21:22Bunun için de tabii Kafkasya'da girdi, Kafkasya'da Rusya'nın puan kaybetmesi vesaire,
21:26Suriye girdi, işte Suriye'yi Rusya'ya karşı Türkiye mi kullandı, o mu tezgah etti vesaire,
21:31tezgahlatıp vesaire derken, bu da onun üzerine bina ediyor.
21:34Siz böyle bize kazık atarsanız, Putin de şimdi Erdoğan'ı kurtarmaz.
21:38Hadi bakalım, bak halk sokağa düştü, döküldü, hadi bakalım.
21:41Böyle ilginç, ilginç ve garip yorumlar var.
21:46Bunun üzerine epeyce bir konuşuyorlar.
21:48Geçmişi işte 2016'yı veriyor, Erdoğan'ın ikili oynadığını anlatıyor değişik bir şekillerde.
21:55Kazanırsa ne olur, kazanamazsa ne olur, muhalefet gelirse ne olur diyor.
21:58Yine iki ihtimali var diyor.
22:00Muhalefet ya batıcı bir çizgide olur diyor, ya da diyor bizimle dengeli ilişki, o zaman ona göre davranırız falan.
22:07Böyle enteresan bir şey ama yani gerçekten başlık attıracak,
22:13belki manşete çıkaracak türden bir şeyleri, iddiaları var.
22:16Pravda Rup, YouTube sitesinin.
22:19Şimdi çok daha tanınmış, aslında muhalif de olmayan bir şey var.
22:24Site var, oraya geçelim.
22:26Business Gazeta diye bir şey var.
22:29Orada siyasi şeyler de çıkıyor.
22:31Sadece business deyip de ekonomiyle, ticaretle ilgili sanmayın.
22:35Orada zaman zaman Türkiye'de gündeme geliyor ve Türkologlardan da görüş alınıyor.
22:39Şimdi önemli Türkologlardan biri de Yuri Mavaşev.
22:43Yuri Mavaşev, Business Gazete'ye bazı yorumlar yapmış.
22:47Burada yorumlar var ve epeyce uzun.
22:49Ben çok kısa bir bölümünü özetleyerek vereceğim.
22:52Diyor ki, korkarım ki, Yuri Mavaşev'in sözleri bunlar,
22:56korkarım ki Erdoğan öyle bir adım attı ki,
23:00bundan sonra herkes açısından artık geri dönüşü yok.
23:05Bu işin geri dönüşü yok diyor.
23:08Devamında da muhalefetin ciddi bir şansı olduğunu,
23:11İmamoğlu'nun ciddi bir şansı olduğunu vurgulayan anlatımları var.
23:15Ve bu arada Rusya'nın da her türlü gelişmeyi göz önüne alarak,
23:19Türkiye muhalefetiyle ilişki kurmasını, sıkı ilişki kurmasını istiyor Türkolog Yuri Mavaşev.
23:27Erdoğan zayıflıyor, İmamoğlu da güçleniyor.
23:31Yorumcunun birkaç yerde tekrarladığı şeylerden biri.
23:34Ekonomi kötü, artık burada da durum iyice karıştı.
23:37Geriye dönüş düğmesi yok diyor.
23:40Ve bu arada yazısını da bitirirken, aslında çok daha uzun ama,
23:44iktidar kanadının, ittifakın ya da cumhur ittifakı da diyebiliriz herhalde, öyle dememiş ama,
23:50iktidar cephesinin bölünmesi ihtimali var diyor.
23:54Muhalefetin şansını ciddi görüyor Rusya'nın tanınmış Türkologlarından biri.
24:00Bir tane daha o da,
24:02Forbes dergisinin Rusça versiyonu.
24:05Forbes dergisinde hem kendi yorumları, şeyleri var, analizleri, daha doğrusu olayları aktarıyorlar,
24:11bir de Orta Doğu, Türkiye'de dahil pek çok Orta Doğu, Doğu ülkeleri konusunda
24:18uzman olan bir kişinin, Ruslan Süleymanov'un görüşlerini veriyorlar.
24:26Şimdi bir yerde şey demişler burada,
24:29İmamoğlu, Erdoğan'dan daha popüler.
24:32Erdoğan'dan daha popüler.
24:36Ve bu son gelişmelerle birlikte,
24:41şeyin, liderliğin, cumhurbaşkanlığının adaylarından biri net,
24:47şanslı adaylarından biri.
24:49Geçmişini de vermiş.
24:52Yani önemli bir şeyi var, zafer grafiği var diyor.
24:57Erdoğan'a karşı dört kez zafer kazanmışlığı var.
25:01Bu onu bugünlere getirdi ve karşı adımlar geldi diyor.
25:04İşte açılan dava, ahmak davası, altı dava, ondan sonra diploma, daha sonra tutuklama, bunları falan vermiş.
25:10Şeyleri de, tepkileri de veriyor.
25:12Çok değişik tepkiler.
25:13İşte Musavat Dervişoğlu'nun seçimleri, bir sonraki cumhurbaşkanı seçimlerini boykot şimdiden demesinden tutun da,
25:20iktidarla ilişkileri sürdüren DEM, Kürt yanlısı DEM parti diye veriyor.
25:28Onun Erdoğan'ı karşı, Erdoğan'ın bu operasyonuna karşı, İmamoğlu'nun destekler tutum almasına kadar yelpazeyi baya geniş açmış.
25:38Ve orada görüşleri veriyor.
25:39Ruslan Süleyman'ın görüşmelerini veriyor, yorumlarını veriyor.
25:45Süleymanova göre gelişmelerin kaderini, direnişin gücü belirleyecek.
25:52Daha fazla direniş, daha güçlü direniş, o zaman muhalefet bu işi göğüsleyecek, ipi göğüsleyecek veya tersi.
26:01Erdoğan da bu yoldan geçti, orada bir kez daha görüyoruz, yüzüncü, bininci defa görüyoruz.
26:06Ve Ekrem İmamoğlu da Erdoğan gibi liderliğe doğru, Erdoğan'ın zamanında yaptığı gibi liderliğe doğru gidiyor.
26:12Vurgusunu da, imasını ve vurgusunu da yüzlerce ve binlerce defa gördüğümüz gibi,
26:18son zamanlarda özellikle son 4-5 gün içinde, 6 gün içinde bir kez daha görüyoruz.
26:23Şimdi toparlamak gerekirse, resmi olarak izliyor Rusya.
26:31Kremlin izliyor, Putin bir kelime etmiyor ama çok ciddi bir şekilde izliyor.
26:38Taraf tutmuyor ve bağımsız, tarafsız daha doğrusu veriyor.
26:43Bunun altını niye çiziyorum dersiniz ki, normalde ne olacak ki devlet başkanları taraf mı?
26:49Bakın, Türkiye'de seçimlerin olduğu zamanlarda da Rusya örneğin, Rusya tarafsız kalmıştı ama o tarafsızlığın içinde
26:58Putin defalarca buraya geldi ve Akkuyu'nun 3.-5. defa açılışını yaptı.
27:05Erdoğan'ın ne kadar büyük bir lider olduğunu anlattı, bir iç politika faktörü ne dönüştü Rusya?
27:10Gazprom'a borcumuzu, gaz borcumuzu dondurdu, erteledi vs.
27:16Yani baya bir destek oldu.
27:18Bağımsız, biz her zaman ikili ilişkiler dururuz.
27:22Bakmayın, onun için vurguluyorum, şu an Erdoğan yanlısı bir vurgu yok.
27:27Ve bu yorumlardan da size olabildiğince objektif anlatmaya çalıştım.
27:34Bol haber, olağanüstü bol haber, yani Rusya'yı çok ilgilendiriyor.
27:37Türkiye'nin geleceği, Erdoğan mı, İmamoğlu mu, neler olup bitecek?
27:42Türkiye'nin geleceği Rusya'yı çok çok çok ilgilendiriyor.
27:45Çünkü Türkiye, Rusya için de önemli bir ülke.
27:47Türkiye aracılığıyla pek çok sorununu çözme niyetinde.
27:50Türkiye ile sorunları da var, onları da çözme niyetinde, çözebildiği kadar.
27:54Batı ile ilişkileri, Ukrayna meselesini, Orta Doğu, Kafkasya, her şey bir tarafından Türkiye'ye değiyor.
28:00Onun için önemli.
28:02Erdoğan ile ilişkileri biraz soğuyor ama düzeltilebilir belki.
28:06Şimdi gündemde şey var, tekrar tekrar Türkiye biliyorsunuz, artık aylar değil yıllar diyeceğim.
28:11Erdoğan davet ediyor, Putin gel, Putin gel, Putin gelmiyor.
28:16Ama tekrar bu tür sorularla karşılaşan Putin veya Pesco daha çok,
28:20evet planlıyoruz, durun bakalım diyor, şu şey de geçsin falan, birkaç ay sonra belki yaz başı, yaz falan olabilir.
28:27Yani bunlar önemli.
28:29Sonucu ne belirleyecek?
28:31Pazarlık, pazarlık, pazarlık, pazarlık.
28:34Türkiye'den ne alacak, Türkiye'ye ne verecek?
28:36Ne karşı, Türkiye gelecek ama hangi koşullarda gelecek?
28:38Türkiye'nin ABD ile ilişkisi ne olacak, Avrupa ile ilişkisi ne olacak?
28:42Ukrayna konusunda Rusya'nın hiç memnun olmadığı ve son zamanlarda iyice kızdığı tutumunu Türkiye değiştirecek mi?
28:48Putin, Erdoğan'ı etkileyebilir mi?
28:50Pazarlık, pazarlık, o pazarlıklara göre her şey gelişecek.
28:53Olmazsa ve dibe vuruyorsa iktidar o zaman muhalefete bakacak, CHP'ye bakacak, daha fazla bakacak.
29:01İmamoğlu'na bakacak, muhalefetin artık belirgin lideri olarak.
29:05Yani nedir, İmamoğlu batıcı mı, CHP batıcı mı, yoksa dediği gibi dengeci bir şey mi izliyor, politika mı izleyecek?
29:12Rusya ile ilişkileri savunacak mı, ekonomi nereye gidecek, Orta Doğu'da işbirliği yapılacak mı?
29:17Akkuyu ne olacak, şudur budur, gaz, doğalgaz şeyi, turizm vesaire.
29:21Böyle bir şey içinde ve şu gün olan bitenleri de böyle bir şey olarak görmüyor.
29:28Bir Batı-Rusya kapışmasının bir unsuru, batı tarafından destekleden güçler, işte onların adamı İmamoğlu falan böyle bir şey değil.
29:38İhtimal vardı, savunanlar da belki olabilir, yarın çıkabilir ama böyle bir şey değil.
29:43Dikkatle ve olabildiğince herhalde şu sıralarda en azından pazarlıksız izliyor, kimseyi karşısına almadan böyle bir izleme yapıyor.
29:52Ve tabii ki Türkiye ile ilişkileri hiçbir şekilde kaybetmek istemez, bozulmasını istemez.
29:57Çünkü Türkiye'ye ihtiyacı var, Türkiye'nin de Rusya'ya ihtiyacı var, ihtiyacı var.
30:02Tabii ABD ile ilgili birkaç defa söylemiştim geçmişte, seçimler öncesi söylemiştim, hatırlayanlar olacaktır.
30:08Nasıl bir ABD ister, kimin kazanmasını ister? Trump mu, Biden mi, Reis mi falan filan.
30:13Ben şunu demiştim, tabii isimler değişebilir ama zayıf bir ABD ister.
30:18Rusya hep böyle, yani ilişki içinde olduğu, mücadele içinde olduğu, partnerlik ilişkisi içinde olduğu ülkelerin hep böyle zayıf olsun, kendi içi karışıklık olsun.
30:29Çünkü güçlenirse Rusya'dan daha çok şey güç isteyebilir, daha çok şey bastırabilir falan.
30:33Daha zayıf olsun ki ona göre Türkiye'nin de o anlamda çok güçlü olması bence Moskova'nın fazla da işine gelmez.
30:39Evet bir istikrarlı olsun, işbirliği yapılabilsin vesaire ama böyle Orta Doğu'ya diktat edecek, Suriye'ye bilmem Kafkasya'ya falan böyle bir şey de istemez.
30:47Böyle bir temkinli şey içinde diyelim ve bu bölümü kapatalım.
30:52Kısaca bundan sonra Türkiye'deki sistem acaba Rusya'nın iç politik şamasına göre ilerler mi? Bir de ona bakalım.
31:01Şimdi son yazımda da T24'te bu konuları işlemiştim.
31:06Rusya'da bir sistem içi muhalefet var ve o yazıda da belirttiğim gibi bu sistem içi muhalefet iktidar açısından çok hoş bir muhalefet.
31:17Yumuşak, böyle beyaz tüylü, böyle şey mırıldanan bir kedi gibi falan.
31:23Soru şuydu, benim gündemi getirdiğim soru ki bu konuda sultanlık ve başka şeylerde olanlarla en azından şu anda pek aynı görüşte değilim.
31:33Erdoğan sultanlık ister belki de oraya doğru gittiği görüşüne değilim.
31:37Seçimlerin önemli olduğunu her şeye karşın bilincinde şu güne kadar, her ne kadar şimdi bir sonraki seçimleri kendi saçından baya zorlaştırdıysa da
31:46ama bu zorlaştırdığı seçimleri de kolaylaştırmak için yapacağı şey Rusya'daki gibi belki de Erdoğan'ın örnek aldığı şeylerden biri olabilir, modellerden biri.
31:57Çünkü Putin bunu büyük bir başarıyla, büyük bir ustalıkla çok iyi becerebildi, bu şemayı yarattı.
32:04Partiler var, muhalefet partileri var.
32:08Duma'da mesela birkaç tane parti var, bunlardan bir tanesi iktidar partisi.
32:13Duma'da 450 tane sandalye var.
32:15Bu 450 sandalye de koltuktan iktidar partisi adı Birleşik Rusya, onların 325 tabii çok çoğunluk, onlarda 325 milletvekilleri var.
32:25Şimdi muhalif ya da tırnak içi muhalif olanlardan biri Rusya Komünist Partisi 57 sandalye orada.
32:32Adil Rusya Yurtseverler 28, Liberal Demokratik Parti 23, Yeni İnsanlar 15 milletvekili iki tanesi de bağımsız.
32:39Şimdi Komünist Partisi şu meşhur Komünist Partisi, Sovyetler Birliği'ni on yıllarca yöneten Komünist Partisi değil,
32:48ondan geriye kalanlar artık öyle bir hale geldiler ki komünizm de pek kalmadı, ateizm kalmadı,
32:55enternasyonalizm kalmadı, milliyetçi oldular, devletçi oldular, şu oldular, bu oldular.
32:59Yani sosyalizmi orada ara ki bulasın.
33:02Zuganov diye birisi var, başlarında yıllardır Genadiy Zuganov, Rusya Federasyonu Komünist Partisi'nin lideri Zuganov.
33:13Yıllardan beri bu pozda konuşmalar yapar, partisi de çok fazla değişmez.
33:18Bir başka şey ondan biraz daha az güçlü diyelim, Adil Rusya Partisi kısaca, adı çok uzadı da birleşmeler oldu bilmem ne.
33:27Adil Rusya'da Sergey Mironov var, hep böyle kendilerini şey diye dans ederler, Putin'in çok yakın arkadaşı falan.
33:33Şu gördüğünüz fotoğrafta açık renk gömleği olan Sergey Mironov, onun yanında hayatını bilinmeyen bir takım şartlarda helikopter kazasıyla kaybeden Prigozhin var,
33:45meşhur ayaklanmacı Prigozhin, o da biraz şeydi, Putin'in eski arkadaşı diye geçmişti.
33:51Neyse bu, işte diğer partiler, Liberal Demokratik Parti deyince şimdiki lideri o kadar tanınmıyor belki ama,
33:59Jirinovski Türkiye'de en çok tanınan Ruslardan biriydi, o Liberal Demokratik Parti'yi kurdu ve onunla ilgili de görüyorsunuz bir asker gibi, general gibi konuşuyordu.
34:092022'de öldü, şey denir, hep böyle liberal değil, demokratik değil, parti de değil, nasıl bir şey falan diye Jirinovski böyle bir şey kurmuştu.
34:20Onun da temsilcileri var, biraz daha yeni bir parti olan, Yeni İnsanlar Partisi.
34:23Şimdi bunlar muhalefet ediyor, Putin'in dediği şeyler, başka iktidar partisinin, Birleşik Rusya'nın, yerel yönetimler falan,
34:32şu kötü bunu böyle yapmayın, biz demiştik bilmem ne falan diyor ama bir oylama, bir kritik bir şey, herhangi bir şey oldu mu, özellikle ulusal konularda,
34:40işte dış düşmanlar, iç düşmanlar, şunlar bunlar deyince hepsi hop tek sıra, tek sıra!
34:46Ve hepsi açısından asıl lider Putin, öyle olur mu diyeceksiniz, oluyor işte bu, işte şey, sistem için muhalefet böyle, muhalefetsin ama fazla muhalefet değilsin.
34:57Muhalefetsin, eleştiriyorsun ama fazla can sıkmıyorsun, ileri gitmiyorsun, ileri gitmiyorsun.
35:03Maaşını alıyorsun, röportajlar, şeyler, söyleşiler veriyorsun, güzel pozlar falan, Putin bazen madalya veriyor, işte şeyler, hediyeler, şunlar bunlar,
35:12yani keyfin yerinde, muhalefet de ediyorsun ama fazla ileri gitmiyorsun.
35:16Türkiye'de böyle bir sistem olur mu?
35:19Zor, zor ama olabilir.
35:22CHP ehlileşirse, şimdi kurultayı şey yapın, orada birilerini koyun, iktidarın iyi geçindiği birilerini koyun,
35:31ondan sonra fazla muhalefet eden bir şey olmasın,
35:34demeyi iyice böyle şey yapın, yok biz Kürtlere hak vereceğiz, Bahçeli de demişti bilmem neresi, sahip Bahçeli ne oldu ya?
35:42Neyse, böyle onu pasifize edin, öteki partiler işte iyi parti bölündü, parçalandı, ezildi vesaire, onu bir şekilde ayağa,
35:50yani nerede bu arada, Meral Hanım nerede?
35:55Yani enteresan, ben hep böyle aklıma geliyordu derler, o altılıması nerede acaba şimdi?
36:00Çok ilginç, yani bunları böyle bir hale getirmek ve Türkiye'de böyle muhalif ama fazla can sıkmayan muhalif,
36:09böyle bir şeyi Erdoğan becerirse, Putin gibi böyle güzel, böyle harika, renkli, dekorasyonlu bir tebemime olur,
36:17bir parlamentası olur, işte bu, bunun adı da, Putin koymuş bunun adını, sistem içi muhalefet.
36:24Sistem dışı muhalefet oluyor tabii, kötü onlar, bunlar kötü, sistem dışı çünkü çok böyle aşırı şey yapıyorlar,
36:30zaten Rusya'da onlar ya içeride ya dışarıda, açmayayım bu konuyu.
36:35Böyle bir şey olabilir mi?
36:37Ve bu sistemin, yani sistem içi muhalefetin olduğu sistemin, bu yapının en önemli özelliklerinden biri ne size söyleyeyim mi?
36:46Seçimlerin sonucu önceden belli oluyor, sadece yüzdelerde diyorsun, ya Putin %75 mi?
36:52Yok, %75 değil, bence 80 alır, bence yok, 74 alır falan, burada bir tot oynayabiliyorsun ama sonuç belli oluyor.
37:00Bu sistemin en önemli özelliklerinden biri, çok fazla heyecana kapılmıyorsun, o mu kazanacak, bu mu kazanacak,
37:06ölümlü dünya bu, kalp çarpıntısı ne gerek var, biliyorsun önceden ya, 3 aşağı 5 yukarı biliyorsun.
37:11Böyle işte ve şu an Ekrem İmamoğlu'na karşı gidişlen şey, muhalefetin en güçlü adayını ve cumhurbaşkanlığı seçimlerine girmesi durumunda,
37:21bugün girse herhalde %60-70 alır, birinci turda biter bence, bu da benim iddiam neyse.
37:26Ama girmez, giremez, çünkü başına gelenler gelecekler, Mansur Yavaş onunla da ilgili başladı, başkaları onlar da olabilir.
37:34CHP operasyonlar, Demos operasyonlar, ötekiler, berikiler falan derken böyle bir şeye giderse,
37:40işte sistem içi operasyonla çok mutlu bir Erdoğan, onun da mutlu olmaya hakkı var, öyle bir şey çıkar.
37:49Muhalefet bu oyunu bozabilir mi? Bozamazsa dekorasyona dönüşür, bozarsa her şey ters yüz olabilir.
37:57Ters yüz olabilir her şey.
37:59Böyle, bu hafta böyle biraz farklı oldu, biraz basın, biraz Rusya ne der, ne diyor, ne düşünüyor analizleriyle geçti
38:08ve en son Rusya sistemi Türkiye'ye uyar mı, uymaz mı?
38:11Kolay değil, Türkiye'nin yine de gelenekleri var tabii ki.
38:15Çok uzun sürelere dayanan, Türkiye'de öyle çok anlı şanlı şey demokrasimiz yok ama
38:20seçim alışkanlığımız var, insanlarda böyle bir beklentisi var, neyse bunları ele aldık.
38:25Haftaya bakalım ne olacak?
38:26Haftaya umarım daha iyi olur, pek umudumuz yok gibi biliyorum.
38:31Bende dinlerken böyle iyi dilekler programı kapatırken falan böyle biraz gözleriniz yarı kapalı,
38:36böyle ne olacak ya falan diye dinliyorsunuz.
38:39Bende de var bu ruh hali ama olacak, bir gün iyi bir haber alacağız, bir gün iyi bir haber alacağız, alacağız.
38:48Hoşçakalın.