📌 Avrupa’yla asıl pazarlık başlıyor; "Ver askeri, unut demokrasiyi"
📌 İmamoğlu’na gözaltı dünyada nasıl yankılandı?
📌 AB’yle yakınlaşma fırsatı heba mı oldu?
📌 Gümrük Birliği, vize kolaylığı çöpe mi gitti?
🎙 Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı
📌 İmamoğlu’na gözaltı dünyada nasıl yankılandı?
📌 AB’yle yakınlaşma fırsatı heba mı oldu?
📌 Gümrük Birliği, vize kolaylığı çöpe mi gitti?
🎙 Barçın Yinanç ve Buse Söğütlü yorumladı
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba, bugün 20 Mart, Perşembe. Ben TE24 Dış Haberler Editörü Buse Söğütlü, Dış Politik Analisti Barçın Yinanç'la bir dış politikayla, eşli dışlı programıyla daha karşınızdayız.
00:12Evet, Türkiye dün başka bir evreye geçti. Türkiye siyaseti İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu gözaltına alındı. İki ayrı soruşturma kapsamında.
00:23Biz de programımızın formatı gereği derhal uluslararası tepkilere, başkentlerin bu gözaltı işlemine, tepkilerine baktık.
00:32Tabii ki ilk tepkiler Ekrem İmamoğlu'nun bizzat tanışıklığının olduğu insanlardan ya da mevkidaşlarından geldi.
00:39Paris Belediye Başkanı, Atina Belediye Başkanı, Strasbourg Belediye Başkanı, Florence Belediye Başkanı gibi isimler Ekrem İmamoğlu'yla dayanışma mesajlarını ilettiler.
00:49Ardından uluslararası örgütlerden ya da uluslararası örgütlerin temsilcilerinden dayanışma mesajları geldi.
00:56Mustafa Ondar Leyen'den bir açıklama geldi.
00:59Avrupa Konseyi'nde de acil oturum düzenlenmesi konusunda girişimlerin başlatılacağı açıklandı.
01:08Hatta bu arada eski Türkiye AP raportörü Katipir'i sadece Ekrem İmamoğlu'na yönelik gözaltı işleminden değil, geri kalan 100 kişinin de gözaltına alınmasından bahsetti.
01:22Ki bunların arasında gazeteci İsmail Saymaz da var.
01:25Başkentlerden aslında 3 önemli mesaj var.
01:29Bir tanesi AB'de, bir tanesi Almanya ve diğeri de Fransa.
01:34Türkiye'nin AB üyeliği vurgusunda bulundu.
01:38ABD'den de iç kararlara karışmıyoruz ama insan haklarına saygılı olmalı Türkiye açıklaması geldi.
01:45Şimdi hemen partinin inancına dönüyorum.
01:48Sizin bu tepkilerle ilgili değerlendirmeniz nasıl?
01:51Yeterli tepkiler mi? Yerinde tepkiler mi? Zayıf mı? Güçlü mü? Nasıl buldunuz?
01:56Yani açıkçası ben genelde uluslararası ilişkileri takip eden isimlerin de yorumlarına baktığımda özellikle batıdan gelen, zaten doğudan bir şey gelmesi beklenmiyor ama batılı demokrasilerden gelen tepkinin sınırlı kaldığı yönünde bir görüş birliği oluşmuş durumda.
02:17Ben de buna katılıyorum açıkçası.
02:19Zaten kendi aramızda da dalgada geçiyorduk zaman zaman.
02:22Şimdi acaba derin endişe mi duyacağız derler yoksa derini atıp endişe duyuyoruz mu derler türünden.
02:29Açıkçası ben oldukça sınırlı olduğunu düşünüyorum.
02:34Bir kere özellikle retorikte şöyle bir şey yok yani bu asla kabul edilemez.
02:40Türkiye gibi işte demokratik geleneğe her zaman sahip çıkmış bir ülkede bunların yaşanması kabul edilemez türünden ya da acilen bir aciliyet hissiyle muhakkak acilen bir şey yapılması gerekir türünden cümleleri göremiyoruz açıkçası.
03:00Aslında dünyada da çok enteresan bir dönemden geçtiğimiz bir tablodayız.
03:06İşte Donald Trump'ın ikinci dönemi başladı.
03:08Türkiye ve Avrupa arasındaki ilişkilerin biraz hız kazandığını söylediğimiz bir dönemdeyiz.
03:14Trump'ın ikinci dönemi ve Avrupa ile kurulan yeni ilişkiler bu adımın atılmasında ya da böyle bir hamlenin yapılmasına etkili olmuş olabilir mi iktidar açısından?
03:25Evet yani mesela bu Trump'lı meseleye dikkat çekmen önemli.
03:29Çünkü Washington'dan çok demin dedim ya Avrupa'dan belki biraz daha etli butlu bir tepki beklenirken zaten Amerika Birleşik Devletleri'nden çok da öyle sert bir açıklama beklemiyorduk.
03:49Neden? Çünkü artık Trump'lı Amerika zaten müttefiklerinin işte demokrasi olmuş olmamış onunla bir ilgisi yok.
03:57O nedenle bir kere zaten ihtimalen iktidarın bir şekilde Türkiye'de demokrasiyi gerçekten çok ciddi şekilde geriye götürecek bu adımı atmasının da bir nedeni Trump'lı bir dünyada yaşıyor olmamız.
04:16Ama Avrupa'dan gelen tepkinin daha bir tutuk olmasının arkasında biraz da bu Ukrayna savaşı nedeniyle ve Trump'ın seçilmesinden sonra Rusya'ya yakınlaşması, Avrupa'nın büyük bir telaşa girmesi de var.
04:39Çünkü özellikle Zelenski'nin Beyaz Saray'da istiskale uğramasının ardından Avrupa'da alarm zilleri çaldığı ve birdenbire tam da o görüşmenin ardından Türkiye Avrupa'nın radarına girdi.
04:54Nasıl girdi bu radara?
04:56İşte eskiden 2015-2016'da birdenbire Avrupa Türkiye'yi yeniden keşfetmişti.
05:02Neden?
05:03Çünkü Türkiye'ye baktığında göçmenleri durduracak bir bariyer, büyük bir göçmen kampı görüyordu.
05:09Şimdi baktığında Türkiye'de büyük bir ordu görüyor, sahada tecrübesi olan bir ordu görüyor, büyük bir savunma sanayi görüyor ve ordusunu da gerektiğinde uzak diyarlara gönderme konusunda siyasi iradeye sahip de bir iktidar görüyor.
05:30Ve biz şu anda Avrupa'da neyin tartışması yaşanıyor?
05:36Acaba bir ateşkes olması durumunda Rusya ile Ukrayna arasında tırnak içinde kalıcı bir barış süreci yaşanması durumunda Ukrayna'ya nasıl güvenlik garantileri veririz?
05:50Rusya'nın bir daha saldırmaması için Ukrayna'da asker konuşlandırılabilir mi?
05:56İşte bir koalisyon, gönüllüler koalisyonu süreci var.
06:02Ve de ilk defa işte bu Zelenski'nin o istiskale uğramasının ardından ne oldu?
06:08Öncesinde Fransa'nın düzenlediği toplantılara davet edilmeyen Türkiye birdenbire işte İngiltere'deki toplantıya davet edildi, Hakan Fidan gitti.
06:16Bırakın onu Paris'in bile tereddütle yaklaştığı bir durumda Türkiye'den askeri yetkililer Paris'e gidip Fransız askeri yetkililerle toplantılara başladılar.
06:29Yani böyle bir süreçte anlaşılıyor ki Avrupa başkentleri hani bu kadar tırnak içinde Türkiye'nin askerine, Türkiye'nin askeri anlamda katkısına ihtiyaç duyulan bir ortamda fazla sert bir söylemde bulunmaktan kaçındıkları anlaşılıyor.
06:50Peki Avrupa Türkiye'nin demokratikleşmesini istemiyor yani ya da neden istemiyor?
06:57Ya da örneğin Avrupa daha farklı davranabilir miydi?
07:01Tam da bu noktada Avrupa'nın elinde Türkiye'ye bu anlamda içerideki demokratik gelişmeler konusunda bir baskı unsuru oluşturabilecek bir araç var mı Avrupa'nın elinde?
07:12Tamam o zaman üç tane soru içeren bir paket oldu bu.
07:16O zaman şimdi bir kere şuradan başlayalım.
07:19Yine İmamoğlu'nun gözaltına alınmasından bir gün önceki sürece baktığımızda Türkiye ile Avrupa Birliği arasında çok önemli bir fırsat penceresinin açıldığını görüyoruz.
07:33Nereden söylüyorum bunu?
07:34İşte bu ordu meselesinden söylüyorum.
07:37Ama tıpkı 2016'daki işte bu süreç al parayı tut göçmeni olmasın biraz daha kapsamlı bir iş birliğine arayı açsın diye özellikle uzmanlar tarafından ve hatta üst düzey yetkililer tarafından da Türkiye Avrupa Birliği'nin canlandırılması söylemleri geliyordu değil mi?
08:01Hatta Erdoğan da Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki ilişkilerin yeniden tesis edilmesi ve güçlendirilmesi konusunda mesajlar da vermişti.
08:10Evet eski ritmine kazandıralım diyordu fidan vesaire.
08:14Şimdi o nedenle hem hükümet tabii ki böyle bakarken bir taraftan da işte uzmanlar da şunu söylüyordu.
08:22Yıllardır zaten bunu söylüyorlardı.
08:24Türkiye gibi bir ülkeyle bu kadar sınırlı bir angajman olmaz.
08:28Biraz daha bu ilişkileri alverden çıkarıp biraz daha stratejik derinlik katalım.
08:34Sadece küçük küçük çıkarlar üzerinden bu ilişki yürümesin.
08:40Daha geniş bakarsak iki taraf için de kazan kazan olur.
08:43Misal bu sene Türkiye'nin Avrupa Birliği ile müzakereleri başlatmasının 20. yılı.
08:49Bu çerçevede Merkez İstanbul'da olan Global İlişkiler Forumu örneğin bir yol haritası hazırladı.
08:56İlişkilerin nasıl canlandırılacağına dair.
08:59Bunun içinde de bu dosyanın bu raporun içinde de son derece gerçekçi öneriler var.
09:05Yani hiçbir noktada bir an önce müzakereler başlasın, tam üyelik müzakere başlasın denmiyor.
09:10Ne diyor? İşte gümrük birliğinin modernleşmesine dönük müzakereler başlasın.
09:16İşte yeşil enerji alanında işbirliği yapılsın.
09:19Vize liberalizasyonu konusunda çalışmalar olsun.
09:22Üst düzey diyalog yani liderden lidere ama kurumsal anlamda diyalog başlasın gibi bir yol haritası hazırlamıştı Global İlişkiler Forumu.
09:32Bunun içinde hem Global İlişkiler Forumu'nun başkanı büyük elçi, emekli büyük elçi Selim Yener ama AB uzmanları,
09:40emekli büyük elçi Selim Kuneralp gibi isimlerden oluşan bir heyette hafta başından beri Brüksel'de temaslarda bulunuyorlardı.
09:49Ve istedikleri bütün randevular verilmişti ve bunu anlatıyorlardı.
09:53Ya bir fırsat kapısı açıldı.
09:55Bunu değerlendirelim ama bu hani onlar bunu böyle söylememişlerdir ama benim tahminim şöyle diyorlardı.
10:01Yani hani işi sadece bir askeri işbirliği meselesiyle sınırlandırmayalım.
10:07Hani bunu biraz daha geniş bir çerçeveye yayalım diye.
10:11Ama ne oldu?
10:12Yani çarşamba günü itibariyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin belediye başkanının gözaltına alınması hiç kimsenin kuşkusu olmasın.
10:22Avrupa'da kesinlikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ciddi bir rakip olarak gördüğü İmamoğlu'nu bu denklemden silmeye çalışması olarak algılanıyor.
10:36Bütün dış basında da hemen ilk dakikalarda üzerinden bir saat bile geçmeden yayınlanan haberlerde Erdoğan en güçlü rakibini bir gözaltı hamlesiyle saf dışı bırakmaya çalışıyordu.
10:47Bütün manşetler zaten bu yöndeydi.
10:49Şimdi bunu bilmelerine rağmen bir şey söyle bu kadar sert gitmemeleri ya da tutuk tepki vermelerini neye bağlıyoruz?
10:59Bir önceki dediğim gibi bir ordu meselesi var, askeri katkı meselesi var.
11:04Ama iki senin söylediğin gibi Türkiye'nin demokratikleşme sürecine dair bir isteksizliği var Avrupa Birliği'nin.
11:12Çünkü sana demin anlattığım o şeyler öneriler gündeme gelse gerçekten hayata geçse bunlar bir şekilde Türkiye'deki demokratik geri gidişi bir ölçüde frenleyebilecek en azından durdurabilecek adımlar olabilirdi.
11:29Gümrük Birliği'nin revizyonu meselesi sadece bir ekonomik mesele değildir.
11:34Aynı zamanda yine Türkiye'yi biraz daha Avrupa'ya normatif anlamda yakınlaştıracak süreçler olabilirdi.
11:41Niye? Bence özellikle İmamoğlu'nun gözaltına alınması, Türkiye'de demokrasinin daha da geriye gitmesi Avrupa Birliği'nin bence işine geliyor.
11:53Çünkü Avrupa Birliği daha demokratik bir ülke görmek istemiyor.
11:58Demokratik bir Türkiye demek daha refah, daha güçlü, daha söz dinlemez bir Türkiye demek.
12:07Ve Avrupa Birliği açıkçası karşısında kendi eşiti olan bir ülke değil.
12:13İşte böyle Romanya, Bulgaristan vesaire küçük onlara nasıl söz geçiriyorsa Türkiye'ye de öyle söz geçirmek istiyor.
12:20Ve Türkiye'nin ekonomisi ne kadar kırılgan olursa, Türk demokrasisi ne kadar kırılgan olursa Avrupa Birliği de Türkiye ile ilişkisini o ölçüde sınırlı tutabilecek.
12:33Şimdi dolayısıyla önümüzdeki günlerde bir müzakere süreci yaşanacaksa ki yaşanacak değil mi?
12:39Çünkü Dışişleri Bakanı ne diyor?
12:41Biz önümüzdeki günlerde bir müzakere yapacağız, bir şey yapacaksak karşılığında bir şey isteyeceğiz olmazsa olmaz diyor.
12:48Demek ki bir müzakere süreci açılacak.
12:50İşte bu müzakere sürecinde siz onların karşısına ya bu arada yani biz bu askeri mekanizmaları konuşurken,
12:58Gümrük Birliği'nin güncellenmesini de konuşalım, şu vize meselesinde bak ben o kadar askerimi belki canını tehlikeye atarken
13:08sen benim en basit öğrencimi, iş insanımı, normal insanı onu da bırakın, vize vermiyorsun bu nasıl bir iştir?
13:17dediği anda Avrupalı başkentler diyecek ki ya bir dakika ama yani sen demokrasiyi bir nevi askıya almışsın.
13:25Senin kendi ülkende siyasetçilerin, yorumcuların diyor ki Türkiye'de bir sivil darbe oldu diyor.
13:32Ben bu şartlarda sana bunu hiç görmezden gelmişim gibi, bunu hiç cezalandırmıyormuşum gibi,
13:41tam tersine bunu ödüllendiriyormuşum gibi Gümrük Birliği'nin canlandırılması kararını nasıl alabilirim ki diyecek.
13:48Anlatabiliyor muyum?
13:49Dolayısıyla Avrupa'nın işine gelecek yine Türkiye'de bir demokratik geriye gidiş olması.
13:56Diyecek ki gel biz gene biz müzakerelerimizi askeri çerçeveyle sınırlı tutalım.
14:03Ben bak senden diyecek savunma sanayi anlamında da bir takım şeyler alacağım.
14:08Hani işte bayraktarlar vesaire onlar da bu işten karlı çıkacaklar.
14:12Dolayısıyla o müzakereleri sınırlı tutacak.
14:17Sınırlı tutacak ama askeri anlamda da Türkiye gerçekten istediğini alabilecek mi?
14:22Onda da soru işaretleri var açıkçası.
14:26Bir de bundan sonra ne olur kısmına biraz girdiniz ama ilk andan itibaren birçok analiz yayınlanıyor.
14:33Bir Financial Times analizi var bence dikkat çekici bir analiz.
14:36Türkiye'nin kazandığı Avrupa Güvenlik Mimarisi'nde kazandığı önemden ve
14:41Trump'ın Beyaz Saray'a dönüşünün Türkiye'ye verdiği fırsatlardan bahsediyor.
14:46Daha şey anlamı daha genel anlamda Türkiye açısından bundan sonra ve içerideki bir adımlar devam ederse
14:53ve bu tepkiler de bu zayıflıkta kalmaya devam ederse
14:56bundan sonra Türkiye-Avrupa ilişkileri, Türk-Amerika ilişkileri nasıl olacak?
15:00Çünkü aslında tam 16 Mart'ta da bir Trump-Erdoğan görüşmesi yapıldı.
15:06Telefonla görüştüler. İlk kez bir telefon görüşmesi oldu.
15:10Hatta Nisan sonunda Erdoğan'ın Beyaz Saray'a gidebileceği söylendi.
15:15Yani bir takım böyle kulisler var bununla ilgili çalışmalar.
15:18Evet ama hükümete yakın çevrelerden çıktığı için ben ondan çok emin olamıyorum.
15:22Çünkü aynı birkaç gün içinde de İsrail'in ateşkesi bozması bence bu görüşmeyi riske attı.
15:29Zaten hükümet yanlısı kurumların çok sert eleştirileri de bize pek de bir Beyaz Saray ziyaretinin olmayacağını açıklıyor.
15:39Şimdi bundan sonrasına bakarsak bir kere demin meseleyi o noktaya getirmeye çalıştım.
15:46Şimdi bir kere önümüzdeki dönem özellikle belli ki Ukrayna'da bir ateşkese doğru gidiyoruz değil mi?
15:56Zelenski ile Trump arasında bir hava yumuşadı.
16:00Bu aşamada tam Rusya ikna edilmediyse de Rusya dedi ki tamam ben enerji hedeflerine vurmayacağım.
16:06Şimdi bir şeyler olgunlaşırken Avrupa'da önümüzdeki dönem ortaya çıkacak bir ateşkes meselesiyle ilgili ne yapabiliriz Türkiye ile de görüşmeye başlayacak.
16:18Ama işte orada da hani böyle savunma sanayindeki arkadaşların ihtimalen gözleri böyle parıl parıl parlıyor olabilir vs.
16:26Ama orada da süreç çok kolay ilerlemeyecek gibi gözüküyor.
16:30Avrupa Birliği'nin çıkardığı bir beyaz kağıt, white paper denen bir şey var değil mi?
16:37Onun içeriğiyle alınan başka kararlar sanki örtüşmüyor gibi.
16:42Bugün ve yarın Brüksel'de Avrupa liderler bir araya gelecekler.
16:46Tam da Brüksel zirvesinde görüşülmek üzere fikir cimnastiği yapılmak üzere AB bir strateji açıkladı.
16:54Bu white paper, beyaz bülten ismini veriyorlar bu stratejiye.
16:58Ve burada işte askeri harcamaların arttırılması, üretimin arttırılması, ortak savunma projeleri gibi bir takım konularda Avrupa Birliği'nin, Avrupa'nın stratejileri ortaya kondu.
17:10Yani burada öne çıkan şeyler üye ülkelerin, AB üyesi ülkelerin gayri safi milli hasılasının en az %3.5 oranına çıkarması gerekiyor savunma harcamalarını.
17:22Ki bu Amerika açısından da bir tartışma konusuydu.
17:24Avrupa gündeminde savunma harcamalarına ne kadar bütçe ayrılacağı çok önemli.
17:30Aynı zamanda da 8 milyar avroya kadar finansman sağlanmasını içeriyor bu fon.
17:35Fakat biz bundan çok kısa bir süre önce Türkiye'nin, Amerika'nın ve Britanya'nın yani kendi isteğiyle AB'den ayrılmış olan Britanya'nın bu savunma fonunun dışında tutulacağını öğrenmiştik.
17:50Fakat aynı veyaz bütçenin yani White Paper'ın Türkiye kısmında da Türkiye'nin AB üye adayı olduğunu ve Türkiye ile bugüne kadar savunma ve güvenlik konusunda işbirliği yapıldığını
18:06ve dolayısıyla karşılıklı çıkarların gözetilmesiyle birlikte bu işbirliğini de derinleştirilebileceği söyleniyor White Paper'da.
18:15Ama bizim ünümüze gelen, uluslararası basına da yer bulan Türkiye'nin savunma fonunun dışında tutulacağı bilgisi birbiriyle çelişiyor gibi görünüyor.
18:23Ama herhalde burada Avrupa arasında özellikle Almanya ve Fransa'nın savunma harcamaları konusundaki görüş ayrılıkları etkili olmuş gibi görünüyor.
18:32Üçüncü ülkeler savunma şirketleri aracılığıyla bu mimariye katkıda bulunmak için özel anlaşmalar yapmak durumunda kalacaklar diyelim.
18:41Ve aslında İsrail'den bahsettiniz. Dün akşam ana akım Hareds'in bir manşeti vardı.
18:49Bu da Netanyahu Erdoğan'la ders alınacak biri olarak görüyordu.
18:53Çünkü İsrail'de şu anda şimbet direktörünün görevden alınmasıyla ilgili çok ciddi protestolar var.
18:59Bir yandan Erdoğan Trump'tan güç alıyor.
19:02İşte Avrupa'daki bu oluşan belirsizlikten güç alıyor.
19:05Bir yandan da Erdoğan'ın bu hamleleri de birilerinin ders aldığı ya da dünyanın tamamında önemli noktalarda Erdoğan gibi davranmak gibi bir şey oluştu mu?
19:18Zaten bu çok önceden de oluşmuştu.
19:21Birçokları Erdoğan'ın otoriterliğin ders kitabını yazdığına dair yorumlarda da bulunuyor.
19:32Ama önümüzdeki süreçte herhalde şuna bakacaklar.
19:36Erdoğan'ın böyle davranarak ülkesini ne kadar güçlü konuma getiriyor, ne kadar güçlü konuma getirmiyor.
19:45Buna bakacaklardır.
19:47O nedenle de önümüzdeki dönem ben Türkiye ile Batı arasındaki ilişkilerin nasıl gelişeceğinin mercek altına alınmasının önemli olduğunu düşünüyorum.
19:57Çünkü bence bundan sonra demin de söylediğim gibi ilişkiler yine çok kısıtlı bir alvere oturacak.
20:04Ve ben senin de demin bahsettiğim gibi Batı'nın da bu askeri işbirliği konusunda açtık kapıları gel Türkiye biz askeri anlamda işbirliği yapalım gibi
20:18Türkiye'nin çıkarlarını maksimize edecek bir süreç yaşanır mı?
20:25Bundan çok emin değilim.
20:27Benim konuştuğum bir Avrupalı diplomat aslında İmamoğlu gözaltına alınmadan önce gerçekten iki taraf arasında ilişkilerin çok olumlu yönde seyretmeye başladığına dikkat çekmişti.
20:42Yani işte biz çok şikayet ediyorduk Rusya'ya yaptırımların delindiği yönünde ama son zamanlarda Türkiye bu konuda çok adım atmaya başladı.
20:51Rusya'ya giden işte ikinci yani savaş alanında da kullanılabilecek malzemelerin gidişini %70 oranında Türkiye düşürdü.
21:02Yunanistan'la bir bahar havası var dendi işte mesela Kıbrıs'ta da bir yumuşama süreci değil mi?
21:10Evet yani 17 Mart'ta beşli bir Kıbrıs toplantısı yapıldı Cenevre'de.
21:15Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katıldı.
21:17Aynı zamanda KKTC, Güney Kıbrıs, Britanya ve Yunanistan'dan yetkililer de geldiler.
21:24Ama yani toplantının sonuçlarına baktığımızda asıl meseleyle ilgili yani Kıbrıs sorununun çözümüyle ilgili esas meseleye dayalı bir çözümden çözüme çok da yakın olmadığımızı görüyoruz.
21:37Ama yani güven arttırıcı bir takım kararlar alındığı da ortada işte iki liderin yeni geçiş kapılarının açılması konusunda bir araya gelecek olması, bir takım teknik komitelerin kurulması ve aslında görüşmelerin devam edeceği Temmuz ayına bir görüşme daha randevulaştılar ve yine Cenevre'de yapılacak.
22:00Yani somut Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik somut bir adım…
22:04Yok ama bir görüşme oldu.
22:07Çünkü Türkiye ne diyor? Kardeşim bu görüşmeleri İlhani Ağa'ya götürmeye gerek yok, işte yapamıyoruz, edemiyoruz.
22:13Biz artık oturup barışçıl bir boşanmayı konuşalım derken birdenbire iki taraf arasında güven arttırıcı önlemler vesaire.
22:21Dolayısıyla demin o konuştuğum Avrupalı diplomata gelirsek o şunu demeye getirdi.
22:26Yani hani böyle iki taraf arasında Avrupa ile Türkiye arasında bir yumuşama varken biz bazı konuları konuşabilecek bir noktadayken bugün itibariyle dedi,
22:38çünkü ben bu Avrupalı diplomatla tam da İmamoğlu gözaltına alındıktan işte 4-5 saat sonra bir toplantıda bir araya gelme fırsatı buldum.
22:47Bugün başka bir gün dedi.
22:49Bugün dedi çok şey değişti dedi.
22:52Yani dolayısıyla 24 saatte bir farklılaşma var açıkçası.
22:57Baştan söylüyorum eyvah eyvah Türkiye'de demokrasi çöpe gitti diye ağlamaklı bir halden ziyade oh işte biz artık Türkiye'ye fazla da bir şey vermek durumunda değiliz demeye getirdi.
23:10Demek istiyorlar yani böyle söylemiyor ama ben bu mesajı çıkarıyorum.
23:16Hiçbir zaman böyle bir şey söylemezler.
23:18Ama onun dışında özellikle şöyle bir cümlesi daha oldu.
23:24Türkiye dedi şöyle bir hava yayıyor.
23:27Avrupa'nın bize daha fazla ihtiyacı var.
23:30Bizim Avrupa'ya duyduğumuz ihtiyaçtan daha fazla Avrupa'nın bize ihtiyacı var.
23:36Türkiye böyle düşünüyorsa yanlış bir hesap içinde demeye getirdi.
23:41Gerçekten de ben Türkiye'nin elini fazlaca yüksekten açtığını düşünüyorum.
23:48Ama her halükarda bütün bu süreçte Gümrük Birliği'nin modernizasyonu, vize kolaylaştırması ya mümkün mü şu şartlarda siz vizeyi kolaylaştıralım, öğrencilere kolaylaştıralım dediğiniz anda diyecekler ki kardeşim öyle bir ülke ki yani bir sürü insan nefes alamadığını düşünüp yurt dışına gitmeye daha fazla çalışacak.
24:10Niye vizelerde sıkıntı çıkarıyorlar?
24:12Şu nedenle çıkarıyorlar.
24:14Yani Türkiye'de demokrasik tic hava boğucu olmaya başladıkça, ekonomi kötüye gittikçe insanlar kendini batıya atmaya çalışıyorlar.
24:22İmamoğlu'yla başlayan süreç insanlarda yurt dışına gitme, yasa dışı yollardan gitme ya da yasal yollardan gidip kalma sürecini daha da teşvik edecektir diye düşünüyorlar.
24:36Evet, yani burada hemen hatırlatalım. İhtiyaç deyince yani İmamoğlu'nun gözaltına alınmasından sonra borsa ciddi düşüş yaşadı, ekonomik göstergeler belki son bir yılın en kötü göstergelerine geldi.
24:49Bu konuda da yani İmamoğlu gözaltısını AB ile ilişkiler, Amerika ile ilişkilerden ziyade ekonomik olarak değerlendirenler de var ve burada ülkeye yabancı yatırımcı girişinin, yabancı yatırımcı girişinin risk altında olduğunu ifade ediyorlar.
25:04Yani küresel anlamda bu konudaki analizler, Türkiye bir yandan çok yatırım yapılabilir bir ülke ama bir yandan da bu yatırımların derhal de geri çekilebileceği bir ülke ve bu bir oynaklık yaratıyor.
25:16Bu konuda Türkiye'nin de sadece Erdoğan'ın siyasi rakipleri konusunda değil, ekonomik anlamda da kurban edilecek şeyleri var yorumlarında bulunuyorlar.
25:27Son olarak AB farklı davranabilir mi? Yani ne bekliyoruz da konuşuyoruz? AB'nin bundan sonra Türkiye'ye dönük olarak farklı bir davranış geliştirmesi, mesela 24 saatte bir değişim olduğundan söz etmiş diplomat size, ne bekliyoruz?
25:45Yani değişim olduğundan kastım, dediğim gibi önümüzdeki dönem sonuç olarak farklı katmanlarda Türkiye-AB ilişkilerini çeşitlendirilmesi süreci bence çok zora girdi.
25:58Nasıl farklı davranabilir miydi? Açıkçası ben Avrupa'nın elinde bir baskı aracı olduğunu düşünüyorum.
26:06Mevcut konjonktür her ne kadar Ankara kendisini dev aynasında görüp, bizim Avrupa'ya olan ihtiyacımızdan çok Avrupa'nın bize ihtiyacı var dese de ben Türkiye'nin de Avrupa'ya çok ihtiyacı olduğunu, Ankara'nın da idrakinde olduğu bir dönemden geçtiğimizi düşünüyorum.
26:24Ne kadar söylemsel olarak ellerini yukarıdan açsalar da bence Ankara bu süreçte yani Putin, Trump yakınlaşması karşısında Rusya'nın güçlenmesi ve Trump'ın Avrupa ülkelerine savunma anlamında destek vermeyip,
26:40Türkiye'nin de Avrupa güvenlik mimarisinden dışlanmasının nedeniyle Ankara'da aslında normal şartlarda büyük bir endişe yaşandığını düşünüyorum.
26:51Eğer Türkiye bu kadar özgüven içinde olsaydı o zaman koştur koştur Hakan Fidan'ı Londra'daki toplantıya, koştur koştur Türkiye'deki askeri yetkilileri Paris'teki toplantıya göndermezlerdi.
27:03Derlerdi ki ya bir dakika biz burada bekliyoruz önce siz bir gelin benim rahatsızlık duyduğum konularda bir adım atın şu vize meselesinde gümrük birliğine dair bana bir şeyler söyleyin.
27:14Onun üzerine ben de sizinle konuşmaya başlarım diyebilirdi. Yapıyor mu böyle bir şey? Yapmıyor.
27:19Neden? Çünkü Türkiye'nin de güvenliğini Avrupasız düşünmek mümkün mü?
27:25Türkiye'nin nükleer gücü yok, karşımızda Rusya var, nükleer gücü olan bir Rusya var ve şunun da hemen altını çizelim.
27:33Trump, Putin'le yaptığı görüşmede bir takım komisyonlar kurulması kararı alınmış. Bunların içinde Karadeniz'le ilgili bir çalışma grubu da var.
27:42Türkiye'nin ezelden beri en büyük kabusu nedir?
27:45İşte bir şekilde bir takım ülkelerin Montreux Sözleşmesi'ni değiştirmeye çalışması.
27:50Trump'la Putin bir araya geldi ve buna dönük bir şey yapar yapmaz demiyorum ama şunu söylemeye çalışıyorum.
27:56Ortada olağanüstü bir belirsizlik dönemi varken Türkiye'nin hem Trump'a güvenemez,
28:03ne kadar Erdoğan'la Trump'ın ilişkisi iyi olabilir desek de sağa sola adamın belli olmuyor.
28:12Cumhurbaşkanına en ağır hakareti milletin önünde yapan, herkesin önünde yapan Trump, Türkiye Trump'a da güvenemez tam olarak.
28:20Avrupa'dan da dışlanması durumunda bu bölgede Ayaz'da kalma korkusu içinde hareket ettiğini düşünüyorum.
28:28Söylemsel olarak bunu yansıtmasa da perde arkasında böyle bir endişe var.
28:32Yani Avrupa böyle bir şeyle, böyle bir bakış açısıyla hani diyebilir ki ben senin demokratik olarak da güçlü olmanı istiyorum.
28:42Biz eğer iyi bir savunma hattı ve güvene dayalı bir savunma hattı yapacaksak hani Türkiye'nin mevcut demokrasisi bir kazanımdır.
28:54Bu kazanımı sıfırlayacak adımlar sana da bana da yaramaz.
29:01Karşılıklı çıkar ilişkisi her ne kadar önemli olsa da demokratik bir düzlemden hareket etmek iki tarafın da yararına olabilir bakış açısıyla bakabilirdi.
29:14Ama bakmayacak. Sonuçta benim tahminim olacak olan şudur.
29:20Biz askeri işbirliği dışında kalan alanlarda çok fazla bir şey göremeyeceğiz.
29:26Ha Cumhurbaşkanı Erdoğan'a zaman zaman davetler gidebilir.
29:30İşte ne bileyim şöyle bir şey vardı.
29:33Bugünkü zirveden sonra Avrupa Birliği zirvesinden sonra yarın yine işte İngiltere, Norveç, Türkiye belki.
29:40Türkiye'ye davet edilir mi edilmez mi yani online bir briefing verilmesi gerekiyordu.
29:46Ben Erdoğan'a dönük işte bir tane davetler olabileceğini üst düz ediyelik olabileceğini düşünüyorum.
29:51Ama böyle gümrük birliği de vize liberasyonuydu vesaire bu konularda çok fazla adım atılmayacağı gibi.
29:58Açıkçası önümüzdeki dönem tamamen işte sen Ukrayna'ya asker gönder.
30:03Ama işte askeri işbirliğinin gelişmesi için onu da yap bunu da yap şunu da yap onu da et bilmem ne.
30:10Böyle bir sürü de frenleyici şeyler olacak.
30:14Günün sonunda bana öyle geliyor ki Türkiye'de bunu gayet güzel kabul edecek.
30:19Ve diyecek ki tamam arkadaş ben Ukrayna'ya savaş hattında ateşkes hattında değil ama Ukrayna'nın böyle uzak mecralarında bir yerlerde asker konuşulanmasına izin veririm.
30:32Sen de Türkiye'nin işte demokrasisinin bu kadar geriye gitmesine çok da fazla ses etme çok da fazla sesini çıkarma noktasında kalacağız gibime geliyor.
30:43Yani işte 2016'da al parayı tut göçmeniydi bugün herhalde ver askeri ben de demokrasi meselesine çok da fazla takılmayayım gibi bir denkleme doğru gidiyor olabiliriz açıkçası.
30:56Evet bu hafta bizden bu kadar. Faruk Ekeci'ye çok teşekkür ediyoruz yayın yönetmenimiz.
31:03Haftaya görüşmek üzere iyi haftalar.
31:06Kolay gelsin iyi haftalar.