Panayam kay Spokesperson ASec. Albert Domingo ng Department of Health ukol sa pag-activate ng surge capacity plan na ipinag-utos ng DOH dahil sa mataas na bilang ng kaso ng leptospirosis
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Pagtaas ng kaso ng Leptospirosis at Dengue sa Bansa at ang Deklarasyon ng World Health Organization ng MPACS Outbreak.
00:07Ating tatalakayin kasama si Assistant Secretary Albert Domingo, ang tagapagsalita ng Department of Health.
00:14Asek Domingo, magandang tanghali po at welcome sa Bagong Pilipinas ngayon.
00:17Magandang tanghali Asek Queng and Asek Dale. Magandang tanghali po sa lahat ng ating mga nanonood at nakikinig.
00:23So pag-usapan na natin ito, unahin natin yung Leptospirosis.
00:27Para po mas maunawaan ng ating mga kababayan, ano po bang ibig sabihin ng activation order ng DOH ng surge capacity plan
00:35dahil sa pagtaas ng kaso ng Leptospirosis NCR?
00:38Yes Asek Queng, dalawang linggo makaraan ang ating bagyong karina at ang pinalakas na habag at
00:44alam natin na magkakaroon tayo ng Leptospirosis cases.
00:48Bakit ang incubation period, ang panahon para mahinog yung sakit at lumabas yung simptomas ng Leptospirosis
00:54ay mula 7 hanggang 14 na araw on average.
00:59Paalit syang tumagan ng 30 days kung pwede nang mangyari yun.
01:03Pero ito na yung mismo 2 weeks from the time of typhoon karina.
01:07So nakita natin na ang daming taong pumila po sa National Kidney and Transplant Institute
01:12sumunod sa San Lazaro Hospital.
01:14Pero alam po kasi natin na hindi lamang po doon na meron tayong mga dialysis machines.
01:19Yun po kasing isa sa mga simptomas ng Leptospirosis kapag moderate to severe na
01:24nawawalan po ng ihe dahil yung mikrobyong Leptospira
01:27nasisira po niya ng pansamantala ang ating bato or kidney.
01:31So kailangan saktolohan ng makina habang pinapagaling ng antibiotic.
01:35Now yung sinabing activate yung surge capacity plan.
01:39Pag sinabi pong surge, kung dati ang isang ospital ay sabihin na natin sa
01:43isang daang kama, sampu lamang yung nakalaan para sa Leptospirosis,
01:47niladagdagan po yan, tinataasan, nagiging 20 o kaya 30.
01:51Or in the case of the National Kidney and Transplant Institute,
01:53imbis na isang daang kama lang, nagdadagdag sila ng dagdag kama
01:57doon sa GM na malinis naman para magkaroon ng dagdag na kapasidad
02:01na tanggapin ng ating mga pasyente.
02:04Asek Albert, sa ngayon, ilan na po ba yung naitatalagang kaso na Leptospirosis?
02:09At tuloy-tuloy pa rin po ba yung admission sa mga DOH hospitals hanggang ngayon?
02:14Yes, Asek Dale, meron tayong dalawang talaan kasi.
02:17Yung talaan na in-announce natin a few weeks ago,
02:19yun yung sinasabing epidemiologic nationwide.
02:22Doon sa bilang na yun, masasabi natin na
02:26for the week of, latest week before
02:29Karina actually exited around that time,
02:32255 cases.
02:33Ito yung 2 weeks to Asek Dale, hindi ito yung buong taon.
02:37Pero ang maganda pag-usapan natin yung
02:39punto ng August 8 hanggang August 13.
02:42Ito yung punto na nakita natin na dumami yung pasyente sa NKTI, sa LASROT, iba pa.
02:47Mula August 8 hanggang August 13,
02:49ang nadagdag natin na bagong leptospirosis cases ay
02:52523 sa mga DOH hospitals.
02:56Sa 523 na ito, 80% o 81% sa makatwid.
03:02423 cases ang mga matatanda
03:05at 100 or 19% ang mga bata.
03:098 sa kanila yung naka-mechanical ventilator, yung humihinga sa makina.
03:13243 are recommended for, or baka nagdi-dialysis na, Asek Aweng.
03:18Tapos sa kasamangang palad, sa 523,
03:21ang naitala na namatay ay 43 deaths na.
03:2441 dun ay matatanda, dalawa ang bata.
03:28So Asek, masasabi po ba natin na may kakulangan na
03:31sa mga hospital beds or wards sa mga DOH hospitals
03:34sa leptospirosis?
03:36Ano po yung kasalukuyang hakbang ng DOH para maiwasan ito,
03:39bukod sa surge capacity plan?
03:41Kasi alam naman natin na bukod sa leptospirosis,
03:43meron ding mga ibang admissions na ibang cases,
03:47na pag-usapan din natin mamaya.
03:48That's correct, Asek Wang.
03:50Sa kanila, marami tayong kama.
03:52In fact, sinasabi nga namin, ang unang abiso,
03:54ang unang in-advice nung nakita namin na dumadami yung dagsa
03:57ng pasyente, hindi lamang po sa NKTI
04:00ang kayang gumamot ng ating mga leptospirosis patients.
04:04Ang ating numero na magandang tawagan po
04:06para malaman kung nasaan ang bakanting kama
04:08kung kailangan para sa leptospirosis
04:11ay ang landline 8531-0037
04:16o kaya ang cellphone number 0920-283-2758.
04:24Diyan po sa mga dalawang numero na yan,
04:26malalaman po natin kung nasa na ba yung pinaka-bakante
04:28kasi kaya po namin nalibigay din yung datos
04:30ng dami ng pasyente.
04:31Kayang-kayang ang sistema nating malaman
04:33saan ba?
04:34Para bang navigation na itirasabi,
04:36patient navigation para maituro
04:38sa tamang ospital na may bakanting kama
04:40imbis na pumila.
04:42Siguro update naman po, Asek Albert,
04:46tuon sa kaso ng dengue sa bansa.
04:48Gaano karami na po ba
04:50o gaano kalaki na yung bilang ngayon
04:52kung ikukumpara noong nakaraang taon?
04:54As of August 3, mula Enero 1 hanggang Agosto 3 ng taong ito,
05:00ang naitala na natin na kaso ng dengue
05:02ay 136,161.
05:06Kung ikukumpara natin ito sa nakaraang taon
05:08na 2023, sa parehong period mula January 1 hanggang August 3, 2023,
05:15yung bilang ng kaso is 102,374.
05:20Yan po ay 33%,
05:2233% yung pinanik sa taon na ito.
05:25Ngunit, ang napansin namin sa nakaraang taon
05:28kumpara sa taon ngayon,
05:29mas bumaba po yung bilang ng namamatay.
05:32Noong 2023, sa period na nabanggit,
05:34ang namatay sa dengue ay 401.
05:37This year po, ang namatay ay 364 pa po lamang.
05:41Ayaw na rating dagdagan sana, kaya importante.
05:43At ito yung punto nito,
05:45maaaring kaya bumaba ang bilang ng namamatay
05:47kasi maaga na po,
05:49kumonsulta ating mga kababayan.
05:51Ang mga simptomas ng dengue,
05:53pati leptospirosis,
05:54pati yung gastroenteritis,
05:56pati yung trangkaso,
05:57nagsisimulayan pare-pareho.
05:59Lagnat, sakit ng ulo,
06:01pananakit ng katawan.
06:03Huwag po natin sasabihin,
06:04lalo na sa mga bata,
06:05ay wala lang ito, lalo na sa panahon na ito.
06:07Importante ho,
06:08magtanong ho tayo sa ating doktor
06:10o pinakamalapit na health center
06:12para yung pinakaunang lunas
06:14ay maibigay at huwag nang ma-hospital.
06:16Kasi katulad yan,
06:17ganyan din yung simptomas ng COVID
06:19kung natatandahan natin.
06:20The past three years,
06:22ganun yung simptomas.
06:23Parang napapraning yung mga tao.
06:25But it's okay to be praning, diba?
06:27Dahil you have to be careful
06:29lalo yung simptomas nila pare-pareho.
06:32Yes, as a quick.
06:33Actually, yung tamang praning lang.
06:34Kasi may sobrang praning.
06:35May kumakalat ngayon.
06:37At gamitin ko na yung pagkakataon.
06:38May fake news.
06:39Hindi rin namin pinost
06:40kasi sobrang luma na.
06:41Sabi namin bumenta na eh.
06:43Baka nakuha nyo yung message
06:44na meron na namang XBB variant.
06:46Alam nyo po yung XBB variant
06:47mga one or two years old na po.
06:49Paano na po yan?
06:50Laos na po yan.
06:51Hindi namin hinahamon
06:52ang mga nakakalatang fake news
06:54na huwag nating gawin yun.
06:56Pero tumulong po tayo.
06:57Tumutok tayo dun sa mga sakit
06:59na kailangan natin tutukan at pag-usapan
07:01kaysa yung nagiging praning po yung mga tao
07:03sa hindi naman dapat kinakatakutan.
07:05Tamang praning lang.
07:06Samantala, gano'n lang po kalaki
07:08ang mortality rate ngayon
07:09sa dengue patients?
07:10Ano po yung ginagawa
07:11ng DOH ngil dito?
07:12Yes, yung tinatawag natin na
07:14case fatality rate sa dengue
07:17for this year,
07:18yan yung napakaliit actually.
07:190.27 percent.
07:21Pero in terms of absolute numbers,
07:23yan yung binanggit ko po
07:24na 364 lamang yung namatay this year.
07:27Sa nakaraang taon,
07:28yung case fatality,
07:29mas mataas ng konti.
07:300.39 percent
07:32in absolute numbers,
07:33401.
07:34So, less people dying
07:36kasi nga po,
07:37mas maganda ang konsultasyon
07:38ng mas maaga.
07:40As in, Albert, may question lang tayo
07:41mula kay Eileen Talipina-Avante,
07:43kasama natin sa media.
07:45Paglilinaw lang,
07:47daw po,
07:48kung yung nabanggit na bilang
07:50ng deaths sa leptospirosis
07:52ay Metro Manila lang daw po ba?
07:54Opo, magandang tanong yan.
07:56Tinitignan ko ngayon
07:57yung ating mga datos.
07:58Yung mga karamihan
08:00ng namamatay,
08:01kung hindi lahat sila,
08:02ay yes,
08:03mula sa Metro Manila.
08:05Kasi po,
08:06ang ating reporting units,
08:07yung mga ospital na nagsasabi,
08:08kung saan yung mga
08:10patiente natin,
08:12mga leptospirosis patients,
08:13mula sa Metro Manila.
08:15Hindi ko po hawak
08:16yung exact na number,
08:17but it's a correct statement
08:19to say na karamihan sa kanila
08:21ng Metro Manila.
08:22Okay.
08:23Sa ibang usabi naman,
08:24Asek Albert,
08:25i-deneklara ng
08:26World Health Organization
08:28na public health emergency
08:29of international concern
08:31ng MPOCs.
08:32Dapat po ba tayong maalarma dito?
08:35Ilang kaso na po ba
08:36ang naitala rin
08:37dito sa Pilipinas?
08:38Ano po ba yung MPOCs?
08:40O, ito na yung MPOCs.
08:41Dati,
08:42ang tawag po natin diyan,
08:43monkeypox.
08:44Kasi baka masabihin
08:45kasi na unguy ka
08:46pagka may monkeypox ka.
08:47No, seriously,
08:48kasi yung stigma
08:49ay inaalis natin.
08:50Nakita po siya
08:51sa mga unguy
08:52noong 1958.
08:53Pero hindi lamang
08:54siya sa unguy
08:55yung nangyayari.
08:56Meron din sa mga ibang
08:57animals na pinanggagalingan.
08:58Ang importante po dito,
08:59alisin natin yung stigma
09:00kaya tawagin natin
09:01siyang MPOCs.
09:02Sa Pilipinas,
09:03ang MPOCs na naitala
09:04natin so far
09:05ay siyamba po
09:06at hindi naman dumagtag.
09:07Ang pinakahuling kaso
09:08na nandetect po natin
09:09was December 2023.
09:10Yun yung kakasagsagan din
09:11ng COVID
09:12so ba itong monkeypox?
09:13Actually, yes.
09:14Noong unang nadetect po
09:15natin,
09:16itong monkeypox
09:18Actually, yes.
09:19Noong unang na-declare,
09:20two times na nang-declare.
09:21Ang declaration na ito
09:22ng WHO
09:23ay kalawang beses.
09:24At paliwanag natin
09:25kung bakit.
09:26Yung unang beses
09:27na dineklara
09:28noong 2022,
09:29medyo palabas pa lang
09:30si COVID
09:31biglang sumabay.
09:32There was a time
09:33na dalawa
09:34ang public health emergency
09:35of international concern.
09:36Noong una siyang
09:37dineklara,
09:38napansin kasi na
09:39dumadami yung mga kaso.
09:40Now, ito yung
09:41malaking pagkakaiba.
09:42Noong una siyang
09:43nababas na emergency,
09:44yung tinatawag na
09:45clade 1,
09:46C-L-A-D-E.
09:47Yung clade,
09:48yun yung pangalan
09:49para dun sa grupo.
09:50So, parang group number 2.
09:51Clade 1 or clade 2?
09:52Clade 2 pala.
09:53Sorry,
09:54I correct myself.
09:55Clade 2,
09:56yung unang lumabas
09:57noong 2022.
09:58Ngayon pong
09:59nagdeklara uli,
10:00parang kanina
10:01madaling araw lang,
10:02pag-isin ko,
10:03alam ko na
10:04makikita tayo ngayon.
10:05Na,
10:06nadeklara
10:07ang public health emergency
10:08kasi may clade 1B.
10:09Ang clade 1B
10:10ng mpox
10:11ay medyo
10:12mas mabagsik ng konti
10:13ang simptomas
10:14na nakita
10:15pero ang mahalaga pong
10:16informasyon
10:17ay hindi pa po siya
10:18nakikita
10:19sa labas
10:20ng African continent.
10:21In fact,
10:222 days ago
10:23or 1 day
10:24before magdeklara
10:25ang WHO
10:26International,
10:27yung African Centers
10:28for Disease Control
10:29nagdeklara
10:30sa kanilang lugar po.
10:31Bakit po tayo
10:32nagdeklara
10:33or bakit ang WHO
10:34ay nagdeklara
10:35ng sinasabing
10:36public health emergency
10:37of international concern?
10:38Kasi po,
10:39gusto ng buong mundo
10:40ng mga bansa
10:41sa buong mundo
10:42na huwag na sanang
10:43palabasin pa
10:44dun sa lugar po
10:45na kumakalat.
10:46At ang paraan
10:47para dito
10:48ay magkaisa
10:49ang ating mga bansa
10:50sa pagtulong
10:51sa African continent.
10:52So, huwag din
10:53maging kompiansa uli
10:54para hindi makapasok
10:55dito sa Pilipinas.
10:56Ano po ba yung
10:57dapat na gawin
10:58mga hakbang
10:59para hindi siya
11:00makapasok dito
11:01sa Pilipinas?
11:02Correct.
11:03Ang ating binabantayan
11:04asekweng,
11:05yung tinatawag na
11:06surveillance,
11:07pag sinabing surveillance,
11:08ating nga,
11:09tayo yung nagmamatsag.
11:10Nakita ko kanina,
11:11dapat bang maalarma
11:12o dapat bang
11:13alerto lang.
11:14Ang lagi namin sinasabi
11:15sa public health,
11:16kailangan po alerto tayo.
11:17Yung parang kanina,
11:18tamang praning lang,
11:19huwag masyado.
11:20Bakit?
11:21Kasi kailangan alam rin natin
11:22kung anong gagawin natin
11:23para hindi tayo mahawaan,
11:24para tayo ay makaingat.
11:25Wala pong kaso
11:26ng monkey packs
11:27na dumagdag
11:28simula December
11:292023
11:30dito sa ating bansa.
11:31Ang ating pong
11:32Bureau of Quarantine,
11:33wala pong dagdag na process,
11:34pero ang tinatawag po namin
11:35na pag sinabi namin
11:36naka-alert sila,
11:37nagtatanong po sila
11:38siguro nang may additional
11:39question
11:40or baka mas maganda ho
11:41yung interview
11:42pagdating sa ating mga
11:43biyahero mula sa Afrika
11:44at pati na yung mga
11:45papuntang Afrika,
11:46kailangan ay nakabisuhan natin.
11:47Ano ba yung abiso dito?
11:48Ang monkey packs
11:49nalilipat po yan
11:50sa sinasabing
11:51close physical contact.
11:52Malaking pagkakaiba po yan
11:53sa ating COVID
11:54na sa hangin napupunta.
11:55Ito po,
11:56importante yung magkalapit.
11:57Actually,
11:58sinasabi nga namin
11:59is skin-to-skin contact.
12:00Ang mga simptomas
12:01ng monkey packs
12:02nagsisimula sa lagnat
12:03atin,
12:04atin,
12:05atin,
12:06atin,
12:07atin,
12:08atin,
12:09atin,
12:10atin,
12:11atin,
12:12atin,
12:13atin,
12:14atin,
12:15atin,
12:16atin,
12:17atin,
12:18atin,
12:19atin,
12:20atin,
12:21atin,
12:22atin,
12:23atin,
12:24atin,
12:25atin,
12:26atin,
12:27atin,
12:28atin,
12:29atin,
12:30atin,
12:31atin,
12:32atin,
12:33atin,
12:34atin,
12:35atin,
12:36atin,
12:37atin,
12:38atin,
12:39atin,
12:40atin,
12:41atin,
12:42atin,
12:43atin,
12:44atin,
12:45atin,
12:46atin,
12:47atin,
12:48atin,
12:49atin,
12:50atin,
12:51atin,
12:52atin,
12:53atin,
12:54atin,
12:55atin,
12:56atin,
12:57atin,
12:58atin,
12:59atin,
13:00atin,
13:01atin,
13:02atin,
13:03atin,
13:04atin,
13:05atin,
13:06atin,
13:07atin,
13:08atin,
13:09atin,
13:10atin,
13:11atin,
13:12atin,
13:13atin,
13:14atin,
13:15atin,
13:16atin,
13:17atin,
13:18atin,
13:19atin,
13:20atin,
13:21atin,
13:22atin,
13:23atin,
13:24atin,
13:25atin,
13:26atin,
13:27atin,
13:28atin,
13:29atin,
13:30atin,
13:31atin,
13:32atin,
13:33atin,
13:34atin,
13:35atin,
13:36atin,
13:37atin,
13:38atin,
13:39atin,
13:40atin,
13:41atin,
13:42atin,
13:43atin,
13:44atin,
13:45atin,
13:46atin,
13:47atin,
13:48atin,
13:49atin,
13:50atin,
13:51atin,
13:52atin,
13:53atin,
13:54atin,
13:55atin,
13:56atin,
13:57atin,
13:58atin,
13:59atin,
14:00atin,
14:01atin,
14:02atin,
14:03atin,
14:04atin,
14:05atin,
14:06atin,
14:07atin,
14:08atin,
14:09atin,
14:10atin,
14:11atin,
14:12atin,
14:13atin,
14:14atin,
14:15atin,
14:16atin,
14:17atin,
14:18atin,
14:19atin,
14:20atin,
14:21atin,
14:22atin,
14:23atin,
14:24atin,
14:25atin,
14:26atin,
14:27atin,
14:28atin,
14:29atin,
14:30atin,
14:31atin,
14:32atin,
14:33atin,
14:34atin,
14:35atin,
14:36atin,
14:37atin,
14:38atin,
14:39atin,
14:40atin,
14:41atin,
14:42atin,
14:43atin,
14:44atin,
14:45atin,
14:46atin,
14:47atin,
14:48atin,
14:49atin,
14:50atin,
14:51atin,
14:52atin,
14:53atin,
14:54atin,
14:55atin,
14:56atin,
14:57atin,
14:58atin,
14:59atin,
15:00atin,
15:01atin,
15:02atin,
15:03atin,
15:04atin,
15:05atin,
15:06atin,
15:07atin,
15:08atin,
15:09atin,
15:10atin,
15:11atin,
15:12atin,
15:13atin,
15:14atin,
15:15atin,
15:16atin,
15:17atin,
15:18atin,
15:19atin,
15:20atin,
15:21atin,
15:22atin,
15:23atin,
15:24atin,
15:25atin,
15:26atin,
15:27atin,
15:28atin,
15:29atin,
15:30atin,
15:31atin,
15:32atin,
15:33atin,
15:34atin,
15:35atin,
15:36atin,
15:37atin,
15:38atin,
15:39atin,
15:40atin,
15:41atin,
15:42atin,
15:43atin,
15:44atin,
15:45atin,
15:46atin,
15:47atin,
15:48atin,
15:49atin,
15:50atin,
15:51atin,
15:52atin,
15:53atin,
15:54atin,
15:55atin,
15:56atin,
15:57atin,
15:58atin,
15:59atin,
16:00atin,
16:01atin,
16:02atin,
16:03atin,
16:04atin,
16:05atin,
16:06atin,
16:07atin,
16:08atin,
16:09atin,
16:10atin,
16:11atin,
16:12atin,
16:13atin,
16:14atin,
16:15atin,
16:16atin,
16:17atin,
16:18atin,
16:19atin,
16:20atin,
16:21atin,
16:22atin,
16:23atin,
16:24atin,
16:25atin,
16:26atin,
16:27atin,
16:28atin,