• evvelsi gün
Tarihi sevdiren ve merak uyandıran program Tarihte Yürüyen Adam geçmişten günümüze kadar ayakta kalmayı başaran tarihi yapıları ve hikâyelerini izleyicilerle buluşturuyor.

Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.

“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.

Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Döküm
00:00Vakıf Katılım tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sunar.
00:30Vakıf Katılım tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sunar.
01:01Tarihte yürüyen adam olarak vakıf eserlerimizi sizinle beraber gezip görmeye devam ediyoruz.
01:07Efendim bu hafta Bebek'teyiz ve arkamda duran Bebek Camii'ni sizlerle beraber gezeceğiz.
01:13Bebek Camii, Boğaziçi İstanbul'un incilerinden bir tanesi.
01:17Esasında pek çok özelliği beraberinde barındırır.
01:20Bunlardan bir tanesi Bah Camii olmasıdır. Yani denizcilerin camisidir.
01:24Bir yalı camidir. Denizde sıfır olarak inşa edilmiştir.
01:27Üçüncü Ahmet tarafından yaptırılan bu cami Boğaziçi'nin önemli selatin camilerinden bir tanesidir.
01:34Ve bu caminin bölgenin yerleşimine yani abad edilmesinden dolayı Abad-ı Hümayun camisidir.
01:42Yani selatin camilerinin öte bölgenin şenlendirilmesi, bölgenin iskanı açılmasında önemli rol oynayan mabetlerden bir tanesidir.
01:58Osmanlı şehirciliğinde bir yerin iskanı açılmasında padişah rol oynuyorsa Abad-ı Hümayun ya da Hümayun-u Abad olarak ifade edilir.
02:08Bir vezir veya hanedandan birisi tarafından o bölgenin iskanı açılması ise şenlendirme diye ifade edilir.
02:16Osmanlı döneminin abad edilen bölgenin iskanı açılması ise şenlendirme diye ifade edilir.
02:23Osmanlı döneminin abad edilen bölgenin yeniden iskanı açılmasında önemli rol oynayan Bebek Camii, Hümayun-u Abad Camii olarak da kaynaklarda yerini almaktadır.
02:36Bebek semti Boğaziçi'nin önemli koylarından bir tanesidir.
02:41Biri Paşabahçe, diğeri de Bebek koyudur.
02:44Burası denizciler için Boğaz'ın lodoslarında ve fırtınalı dönemlerindeki en korunaklı noktalarından bir tanesidir.
02:51Roma döneminden beri Boğaziçi, Bebek bölgesi denizcilerin karargah noktalarından bir tanesidir.
02:58Ve burada ilk inşa edilen camide bir bah cami yani bir denizci camisi olarak inşa edilmiştir.
03:06Bu bölge 18. yüzyıla kadar iskandan mümkün olunca uzak tutulmuştur.
03:11Sebebi de burasının bir denizci yatağı olarak korunmasıdır.
03:15Peki bunun özelliği neydi?
03:16Bir defasında en önemli denizcilerindeki gıda mevzusu yani peksimet.
03:21Peksimet Osmanlıcaya, Rumcadan geçmeyen bir kelimedir.
03:25Bizanslılarda kurutulmuş ekmeğe peksimet olarak ifade edilirdi.
03:29Aynı şekilde de bizler de bugün aynı kelimeyi kullanıyoruz.
03:32Kurutulmuş ekmek.
03:34Ve bu buradaki denizcilerin ihtiyacı olan peksimetin imal edildiği, üretildiği yerde Bebek koyundaki fırınlarda.
03:42Roma döneminden beri bu gelenek devam ediyordu.
03:44O yüzden de hem liman olarak korunaklı olması Boğaziçi'nde,
03:48hem de burada bir peksimet fırınının olmasından dolayı denizcilerin yatağıydı.
03:54Ve burada ilk defa İstanbul'un fethinden sonra bir bahçeme inşa edilmişti.
04:01Peki Bebek ismi nereden geliyordu?
04:03Bebek ismi Fatih Sultan Mehmet döneminden itibaren başlar.
04:06Rumeli insanın inşası ile beraber burada bir askeri bölük oluşturulur.
04:10Çünkü burası önemli bir koy noktasıdır.
04:11Ve buranın da korunması gerekmektedir.
04:15Bebek Çelebi bölük komutanının ismidir.
04:18Ve bu yüzden de buraya Bebek ismi ifade edilmiştir.
04:23Ve onun ismi hala da bugüne kadar yaşatılmaktadır.
04:26Onun kurduğu bir karakol binası vardır.
04:29Ve bugün hala da Bebek'te karakol binası olarak kullanılmaktadır.
04:33Yakın tarihlere kadar da yani benim çocukluğum dönemine kadar da
04:37onun arkasında Bebek Çelebi'nin mezarı bulunmaktaydı.
04:41Müzik
05:00Bebek semti İstanbul'un ilk kurulan semtlerinden bir tanesi.
05:03Rumeli insanı ile beraber teşekkür ettiriliyor ama
05:06tamamen askeri amaçlı ve tamamen de denizcilere yönelik bir yerdi.
05:11Bu gelenek Roma'dan beri gelen bir gelenekti.
05:14O yüzden Bebek semtinin şenlendirilmesi yani abat edilmesi
05:1918. yüzyılda yani 3. Ahmet döneminden itibaren başlayacaktır.
05:24Bebek Camii'nin ilk yapıldığı yer hemen arkamdaki yerdi.
05:29Hiç değişmedi.
05:31Yaklaşık 16. yüzyıldan beri burada hep bir mabet yer almaktaydı.
05:36İstanbul'un en kadim ve durmadan yüzyıllar içerisinde yenilenen
05:41ama yeri değişmeyen önemli mabetlerden, Boğaziçi mabetlerinden bir tanesidir burası.
05:46Bugün Bebek Camii'nin önü yanları doldurulmuş olmakla beraber
05:50biraz kıyıdan uzaklaşmış olsa da ilk yapıldığı dönemden itibaren
05:54hep denize sıfır olarak yer almaktaydı.
05:57Bebek Semti'nin artık iskâna açılması 1725'le itibaren başlar.
06:04Yani buradaki Bahri Camii Sultan 3. Ahmet tarafından
06:09kendi adına bir cami yaptırılmasıyla başlar.
06:12Ve görüntülü bir cami yaptırılmasıyla başlar.
06:15Ve görüntülü bir cami yaptırılmasıyla başlar.
06:17Ve görüntülü bir cami yaptırılmasıyla başlar.
06:19Ve görüntülü bir cami yaptırılmasıyla başlar.
06:20Ve görüntülü bir cami yaptırılmasıyla başlar.
06:22Ve görüntülü bir cami yaptırılmasıyla başlar.
06:24Ve görevlendirme de Sadrazam Damat İbrahim Paşa'ya verilir.
06:27Ve görevlendirme de Sadrazam Damat İbrahim Paşa'ya verilir.
06:30Damat İbrahim Paşa bölgedeki ilk iskan çalışmalarına başlatılır.
06:34Su yolları yaptırılır, yeni iskanlar oluşturulur.
06:38Kamu malı olan Kayalar mevkiine kadarki bölge parsellenir
06:42ve İstanbul'un ileri gelenlerine bu bölge satışa sunulur.
06:46İstanbul'daki hiçbir mabek bağımsız bir şekilde rastgele inşa edilmemiştir.
06:52Hepsi İstanbul'un topografyasına ve atmosferine uygun inşa edilmiştir.
06:57Bugünkü Bebek Camii'nin inşa edildiği yer çok önemliydi.
07:01Ve vakfı da çok ömür önemliydi.
07:03Sultan Üçüncü Ahmet bugün Kağıthane'de bulunan Sadabat Camii'yle beraber aynı vakfın içerisine almıştı.
07:10Bu caminin devam etmesi için de aynı şekilde Kağıthane'deki Sadabat Camii'nde
07:16rutubetten çok fazla zarar gördüğünden dolayı ileriki tarihlerde Sultan İkinci Mahmut Vakfı'nın içerisine yer alıyor.
07:23İki camide, Boğaziçi'de ve Kağıthane'de yani Haliç'te bulunan iki mabedin en büyük yıpratıcı özelliği olan rutubet.
07:31İşte bundan dolayı sık sık restorasyon yani onarım görmesinden dolayı hep vakıf güvencesi altına alınmıştır.
07:37Bebek Camii'nin kendi formu, kendi karakteri içerisinde inşa edildiğini ifade edebiliriz.
07:44Şöyle ki İstanbul Boğazı'nda rüzgar Rumeli Hisarı etrafından devam eder.
07:50Kayalar Mescidi'nin önünden yalayarak boğazı geçer ve devam eder.
07:56Bu yüzden de ilk yapılan cami size daha önce Rumeli Hisarı gezdirirken ifade ettiğim Hacı Kemalettin Camii'nin aynı formunda ama ahşap olarak inşa edilmiştir.
08:07Bir farkı vardı direkli ayaklar üzerinde ikinci ve üçüncü katlar inşa edilmişti ki rüzgar yalayarak
08:14yapının kışın ısınma sorunu yaşamaması hem de rutubetten etkilenmemesi için belli bir yükseklik üzerine alınmıştır.
08:22Aşağı kısımda ise direklerinin hemen gerisine ise bir mektep bina teşekkül ettirilmiştir.
08:28Buranın denizci yatağı olması sebebiyle Sıbyan Mektebi değil İdadi Mektebi olarak inşa edilir.
08:34Bu çok önemlidir çünkü burada denizcilik eğitimi veriliyordu bu mektepte.
08:37İstanbul'da denizcilik eğitimi verilen tek mektep burasıydı ve İdadi'ye yani yüksek okula hazırlanma eğitimi veren mektepti.
08:47Daha sonra Sıbyan 19. yüzyılda da Sıbyan Mektebi'ne dönüştürülüyor.
08:51Bu caminin ve caminin altında mektebin önemi semtin karaktersizlik yapını tamamen etkiliyordu.
08:57Dedik ya 18. yüzyıla kadar burası denizcilerin yatağıydı.
09:00Ve koydan dolayı İstanbul limanındaki bekleyemeyecek gemilerin büyük kısmı buraya da dahil edilir.
09:08Kışın İstinye-Halici yani İstinye koyu, Paşabahçe koyu ve Bebek koyu gemicilerin sığınak noktalarından ve kalafat yerlerinden bir tanesiydi.
09:19Burası Boğaziçi için çok önemli bir noktaydı denizcilerden ve bu yüzden de ilk yapılan cami burada Bah Cami'ydi.
09:25Efendim Yavuz Sultan Selim'in burada bir kasır inşa etmesinin temel sebebi de denizcileri üzerinde siyasi veya sosyal bir etki uyandırmak amacıydaydı.
09:37Ve Yavuz Sultan Selim İstanbul'a geldiğinde burada ikamet ediyordu.
09:42Buradaki kasrı vardı. Çok az burada ikamet etmişti ama denizciler için büyük bir önem arz ediyordu.
09:47Biliyorsunuz Yavuz Sultan Selim Camii'nin bölgesi tarih yaramada İstanbul'un bir seyir terası olduğu gibi Bebek bölgesi de önemli bir noktaydı.
09:56İşte ikisinde de Yavuz Sultan Selim bir strateji gütmüştü.
10:00Orada külliyesinin inşaatını başlatırken burada da kasırını inşa etmiştir.
10:04O yüzden İstanbul'da mimari içerisinde mabetler bile bir program içerisinde bina edilmekteydi.
10:11Yavuz Sultan Selim'in 16. yüzyılda temelleri attığı bu kasırın izleri 19. yüzyıla kadar sürmüştü.
10:19Ve burası hüman-ı abad olarak bir bahçe içerisinde ve kasırlar haline devam etmiştir.
10:24Sultan Abdülmecid'e kadar devam eden bu kasır Sultan Abdülmecid'de yıktırılmıştır.
10:29Ve yerine bu bölgede caminin fonksiyon alanları geliştirilmiştir.
10:34Ve halkı açık ilk bahçe düzenlemesi de burada yapılmıştır.
10:371908 yılından sonra da burada Boğaziçi'nde ilk millet parkı da bugünkü Bebek Parkı'dır.
11:08Arkamda bulunan Bebek Camii semti mabetlerinden en önemlisi.
11:13Bebek Camii bütün bu bebek semtinin imarının, iskanının temelini oluşturuyor.
11:20Şu anki Bebek Camii 1913 yıllarında yaptırılmış ve Mimar Kemalettin tarafından inşa edilmiş olan bir yapıdır.
11:28Mimar Kemalettin, birinci usal mimarlık akımının öncülerindendir.
11:31Vakıfların yani efkaf dairesinin mimarlarındandır.
11:35Ve baş mimar olarak uzun yıllar görev yapmıştır.
11:39Mimar Kemalettin'in inşa ettiği Bebek Camii klasik Osmanlı mimarisinin minyatür bir halidir.
11:46Osmanlı döneminde burada ahşap camide ısrar edilmesinin temelini ileriki tarihlerde bu yapının inşası ve restorasyonunda net görülebiliyor.
11:57Malumuz olduğu üzere bebek koyunu Kayalar Mescidi ucundan gelen Karadeniz rüzgarını yalayarak geçmesinden dolayı
12:05daha önce ahşap ve ayaklar üzerine inşa edilen Bebek Camii rutubetten ve rüzgarın yani kış rüzgarının etkilerinden çok fazla zarar görmezdi.
12:16Ama kagir olarak inşa edilen 1913'teki bu Bebek Camii hem rüzgara yakalanıyor olması yani rüzgara karşı cephe alması olmasından dolayı
12:26hem de zemin noktasında toprakla bağlansı olmasından dolayı da her zaman rutubet ve denizin tuzunun yıpranmasından dolayı çok sık restorasyon görme ihtiyacı duyulmuştur.
12:40Bugün tekrardan vakıf kültürünün ve vakıfları korumanın bilinci içerisinde yeniden restore edildi ve tekrardan ibadete açıldı.
12:48Daha önceki yani benim yaklaşık 2020 yılından önce çok sık cuma namazına geldiğim bu mabedde yeniden bir aydınlanma, yeniden bir güzelleşme olduğunu görmek çok sevindirici oldu.
13:01Bugün öğle namazı münasebetiyle caminin içini çok güzel bir şekilde inceleme imkanım oldu.
13:06Bu caminin kendine ait bir atmosferi ve boğazdan gelen rüzgarın o ferahlatıcı hayle beraber Bebek Camii'nde bilhassa cuma namazları ayrı bir özellik taşır.
13:17Efendim Bebek Camii'nin cuma namazları bu bölgedeki ilk Bah Camii'nden beri ayrı bir geleneği vardı.
13:26Osmanlı dönemi denizcilerin cuma namazını kıldığı yerlerden bir tanesi burasıydı.
13:31Bebek Camii, Piyalepaşa Camii ve Beşiktaş Sinanpaşa Camii denizcilerin cuma namazını kıldığı yerlerden üç mabedden bir tanesiydi.
13:39Askeri denizciyseniz deniz kuvvetlerine mensubuysanız Piyalepaşa ve Sinanpaşa'da kılardınız.
13:46Eğer askeriyenin dışında bir denizciyseniz muhakkak Bebek Koyun'daki bu Bah Camii geleneğinden beri gelen denizcilerin cuma namazı kıldığı yerde burasıydı.
13:57O yüzden de Bebek Camii'nin baştan ifade ettiğim gibi bir Selatin Camii olması, bir Yalı Camii olması, bölgenin abat edilmesinden dolayı
14:06Hümayun-u Abad Camii olarak ifade edilmesinden yana denizcilerin de cuma mescidi olarak da vakıf kayıtlarını da yerine almaktadır.
14:14Mimar Kemalettin'in klasik Osmanlı mimarısı inşa ettiği bu yapının dikdörtgen planlı zemin üzerine yükselen kubbesi ve tek minareli yanlarda dört yarım kubbesiyle beraber
14:27dediğim gibi klasik küç minyatür bir Osmanlı mabedini burada görmekteyiz.
14:45Camiinin ilk yenilenmesiyle beraber semtin ikinci camisi olan Kayalar Mescidi de inşa edilir.
14:52Ve Kayalar Mescidi'nin bir özelliği vardır. Tarihi ki Kadiriye'dendir. Yani bölgenin de semtin de ilk tekkesidir. Kadiriye tekkesidir.
15:01Bugün İsmail Maşkun'un kabrinin de orada olmasından dolayı da ayrı bir önem taşımaktadır.
15:05Kayalar Mescidi'nin isminin kökeni inşa edildiği yerdeki büyük kaya kütlesinden dolayıdır.
15:11O kayaya oturtulan cami, bodrum katlı yani fevkani caminin altından da bir su kaynağı çıkmaktaydı.
15:19Yakın tarihlere kadar da önünde bir dayvanlı akan bir çeşmesi vardı. Sonra artık 30 yıldır o çeşmede o su kaynağı da kayboldu gitti.
15:28Bölgenin abat edilmesiyle beraber Osmanlı sahil saraylarının ve köşklerinin önemli yapıları da burada inşa edilmeye başlanılır.
15:39Bugün İstanbul'un en eski ahşap mimarisi, sivil mimarisinin güzel bir örneği olarak Kavafyan Konağı hala bebekte mevcudiyetini korumaktadır.
15:51Bugün Bebek Sahili'ne geldiğinizde Bebek Camii ile aynı eksende yer alan bugünkü Mısır Konsolosluğu binası olarak kullanılan
15:59Abbas Hilmi Paşa'ya ait olan sahirhane binasını da görmüş olursunuz.
16:05Bugün Mısır Konsolosluğu olarak kullanılan yer esaslı Ataollah Efendi'nin yalısını olduğu bir yerde.
16:12Daha sonra Hidiv ailesi, yani Ataollah Efendi'nin yalısını olduğu bir yerde.
16:16Daha sonra Hidiv ailesi, yani Mısır'ın idarecileri olan Hidiv ailesi ki Hidiv ailesinin yaklaşık 10 ayını İstanbul'a geçirirler.
16:25Geri kalanı da Mısır'da ikamet ederlerdi.
16:28Ve İngiliz sömürgesi içerisinde bir kukla aile olarak devam ederlerdi.
16:33İngilizlerin işgal ettiği mallarını birazcık olsun kurtarabilmek ümidiyle bu sahil sarayının son varisi olan Emine Hanım.
16:41Kendisinin Valide Paşa diye ifade edilmesini isteyen Emine Hanım'ın Mısır hükümetine bu binayı konsolosluk binasına vermesiyle beraber Mısır Konsolosluğu binası da bebeğin yeni komşusu oluyor.
16:56Bugün en güzel süliyet yapılarından bir tanesine sahip Mısır Konsolosluğu.
17:12Şu an bahçesinde bulunduğumuz Bebek Camii ilk inşasından beri 1913'teki son inşasına kadar hep lebi derya Boğaziçi camilerinden bir tanesiydi.
17:23Bu caminin etrafını zamanla doldurulması esasında bir bah cami özelliğinin hala da kaybetmediğinin bugünkü konumuyla beraber bize göstermektedir.
17:34Bugünkü Bebek Parkı Yavuz Sultan Selim'den beri gelen Hüman-ı Abad diye ifade edilen kasrın buradaki bahçesiydi.
17:47Bu bahçe daha sonra pek çok kasırlara da ev sahipliği yapacaktır.
17:51Sultan Abdülmecid'e kadar devam edecek bu gelenek.
17:54Sultan Abdülmecid'e kadar devam eden bu kasrın bir özelliği vardı.
17:57Osmanlı Devleti'nin uluslararası gizli görüşmelerini yaptığı yerdi bu kasır.
18:05Bütün devletlerle yapılan savaşlardaki uzlaşmalardaki ön görüşmeler buradaki Bebek'teki kasırda yapılırdı.
18:14Devlet içerisindeki pek çok iktidarla ilgili endirikalar da bu Bebek yalısında ifade edilirdi.
18:21O yüzden Sultan Abdülmecid bu geleneğinin bir daha yaşatılmaması için bu kasır yıktırtıyor ve burada bir park oluşturuyor.
18:30Bu park da Boğaziçi'ndeki ilk defa okçuların talim yaptığı, denizcilerin tüfekle yarışma düzenlediği ilk bahçe oluyor.
18:42Sultan 2. Abdülhamid tahttan indirilmesinden sonra da iddiatçılar buraya da Boğaziçi'ndeki ilk millet parkını kuruyorlar.
18:48Bebek Parkı esasında 16. yüzyıldan beri süregelen bir park geleneğinin günümüzdeki Boğaziçi'ndeki en önemli temsilcilerinden bir tanesidir.
18:59Bebek Semti Adnan Benleres'in Boğaziçi'ndeki yeni bir imar düzenlemeleriyle beraber pek çok sürliyetin yok olmasına vesile oluyor.
19:07Esasında gerekli olmayan imar düzenlemeleri noktasında Bebek'le Arnavutköy arasındaki bütün o mimari gelenek yok ediliyor.
19:16Bu mimari gelenekle beraber semt hafızası ve kültür hafızasında da büyük bir sekteye uğranıyor.
19:24Çünkü Boğaziçi'nin bu önemli semtlerinden bir tanesine 4 ya da 5 kuşaktır ikamet edenlerin hafızaları da buradan itibaren başka bölgeleri dağılmıştır.
19:34İşte Adnan Benleres döneminde yapılan istimlaklar bir noktada bu şehirle adet uykusu kaybettirmiş, yeni gelen nüfus için de çok bir şey ifade etmemiştir.
19:43Bebeğin yeniden imar düzenlemeleri Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde başlar.
19:50Gayet karakteristik yeni binalar inşa edilirken Anadolu yakasında da ilk apartmanı Bebek'te inşa ediliyor.
19:57Rumeli Hisarı'ndan Bebek'e doğru gelinirken küçük bebeğin başlangıcında tam koyun ağzında yüksek olan bina Cumhuriyet döneminde ilk inşa edilen apartman binasıdır.
20:08Bugün hala yerinde duruyor.
20:11Sadece yenilemelerle mevcudiyetini muhafaza etmesi inşa teknenin ne kadar başarılı olduğunu gösteriyor.
20:17Müzik
20:33Vimar Kemalettin'in vakıflar baş mimarı olarak inşasını tamamladığı bu mahamedin küçük minyatür Osmanlı mimarisi olarak ifade edebiliriz.
20:42İçerisine girdiğinizde son vakıf geleneği ve kültür içerisindeki restorasyonla beraber tekrardan canlandığını, tekrardan eski kimliğine kavuştuğunu görebiliyoruz.
20:55O rutubetli duvarlar tamamen kurtarılmış, üst kurşunları yenilenmiş ve cami Bebek semtine yakışır şekilde restorasyonun tamamlandığını şahit oluyoruz.
21:05Efendim içeri girdiğinizde kalem işleri 1960'lardaki restorasyonda yenilenip bugüne kadar aynı usulde devam ettiğine şahit oluyoruz.
21:14Mimar Kemalettin döneminde yapılan tezinat maalesef tam olarak bilinmemekte.
21:19Ama 1960'larda Mimar Kemalettin döneminde yapılan tezinine uygun olarak yeniden içerisinde tezin edildiğini görüyoruz.
21:27Osmanlı dönemindeki o tezinli yüzeylerle boş yüzeylerde o dengenin sağlanacağı gelenek içerisinde yani Osmanlı'nın o ahenkli tezini içerisinde gerçekleştirilen o iş düzenleme bugün hala restorasyonla beraber güzel bir şekilde yaşatılmıştır.
21:57Bebek semtini gezmek istediğinizde Bebek semtindeki ilk başlangıç noktanız Bebek Camii olmalı.
22:24Çünkü Bebek semtinin abat olması, Bebek semtinin iskana yönelmesi, Bebek semtinin Türk-İslam kimliğiyle şenlenmesinin temel noktası Bebek Camii'dir.
22:36Bahr Camii olarak başlayarak Selatin Camii, Yalım Camii ve Denizcilerin Cuma Camii olarak devam eden bir geleneği temsil eden günümüzdeki tek mabeddir.
22:48Ve Boğaziçi mimarisi, Boğaziçi medeniyeti içerisindeki bu özelliklere yanında tabi ki Osmanlı'nın son döneminden itibaren cumhuriyet boyunca devam eden birinci ulusal mimarlık akımında ilk temsil eden yapılarından bir tanesidir Bebek Camii.
23:03Bugün kagir olarak inşa edilen Bebek Camii'nin ilk yapıldığı dönemlerdeki halini bilindiği kadarıyla 1725'ten itibaren ahşap olduğunu bilmekteyiz.
23:14Ve bugünkü Rumeli Sarı'ndaki Hacı Kemalettin Camii'nin mimar formuyla benzerlik arz etmekteydi.
23:22Ve altında da bir Sıbyan Mektebi olan daha ilk yapıldığı dönemlerde idariye mektebi olarak hizmet veren bir mektep binası da yer almaktaydı.
23:31Boğaz'ın sülüyetine ve atmosferine göre inşa edilmişti. Rutubetine ve artı Boğaz'ın rüzgarlarına karşı kışın ısınma sorunu yaşanmayacak şekilde inşa edildiğini biliyoruz.
23:45Bugün de Mimar Kemalettin'in inşa ettiği bu Selahattin Camii esasında o girişteki sülüyetteki azameti iç mekana girişteki o basık kapıyla beraber biraz taş rahvasını hissettirirsiniz.
23:59Ama içeri girdiğinizde mihraptaki bu karnastı yapı artık size Osmanlı mimarisinin varlığını iliklerinizde kadar görsel olarak hissettirir.
24:10Efendim iç mekanı kaplayan kubbe ve yanlardaki yarım kubbelerle beraber iç mimarinin tezinde Mimar Kemalettin döneminde nasıl yapıldığını bilmiyoruz.
24:21Bildiğiniz gibi 1960'lardaki restorasyon esnasında bu mizampaj uygulanıyor.
24:27Asıl olarak da Mimar Kemalettin döneminde yapılan yani 1913'de yapılan süsleme esasları alındığı ifade edilmekle beraber kesin bilgi yok ama 1960'dan itibaren uygulanan bir tezim var.
24:40Bugün Ahşap Kadınlar Mahfiliyle beraber iç mekanda güzellemesiyle beraber harika bir restorasyon gerçekleştiriliyor.
24:47Yani semte yakışır bir restorasyon yaptırılmış durumda ve bu mabed içerisine girdiğinizde iki vakit namaz kıldıktan sonra şunu düşünmeniz gerekiyor.
24:58Ben her bu tür mabetlerin içerisine girdiğinde şunu düşünüyorum.
25:03Bu yapı bir vakıf geleneğinin bir kültürünün ürünü ve bu kamuya açık kamu yararına inşa edilmiş.
25:12Mescitler sadece namaz kılma yeri değil, mescitler sizi sığma yeriniz.
25:17Ruhunuzun, fizikinizi sığındığı yer.
25:20Ve burada bilhassa Bebek Camii'ye geldiğinizdeki ayeti kerimeleri takip ettiğinizde size Allah-u Teala'nın Kur'an-ı Kerim'deki verdiği mesajları burada o kadar itirazla işlenmiş olduğunu görüyorsunuz ki esasında o ayetlerin müallerine bakmanız bile yeterli.
25:37Öte noktada biliyorsunuz mescitler o semtin bağlanma noktası, o semtin buluşma noktasıdır.
25:44Hele yazları biliyorsunuz Elif Cüzü denir, Elif Cüzü ile beraber Kur'an-ı Kerim atılımla beraber siz toplumsal hareketi de öğrenirsiniz.
25:53Cami esasında insanın toplumsal hareketinin, toplumsal davranış biçiminin de ilk öğrenildiği yerdir.
26:02Bugün camilerdeki vakit namazları ve cuma geleneğinin sadece namazdan ibaret olmadığını sizin toplumla adapte olma veya toplumda birey olarak nasıl faydalı olacağınıza göstergesidir.
26:16Her camide toplanan, yardımda kullandığınız her kuruş bile aslında sizin vicdanınız ve artı toplumsal faydanızın bir örneğidir.
26:31İstanbul'un topografyası çok ilginçtir. Bugün camilerin çoğunda kullanılan ana malzeme küfekidir.
26:42Ama bebek caminin taş malzemesi, kum taşı denilen bir malzemedir.
26:48Bugünki İstanbul'daki gün gören semti küfeki taş ocağının üzerine gelişmiş bir semttir.
26:54O yüzden de bugün küfeki taşı bulunan, küfeki taşı kullanan bu zamanda küfeki taşı kullanan bir cihazdır.
27:02Bir cihaz, küfek taşı kullanan bir cihazdır.
27:06Bugünki cihaz, küfeki taşı kullanan bir cihazdır.
27:10Bugünkü cihaz, küfeki taşı kullanan bir cihazdır.
27:12Küfeki taş ocağının üzerine gelişmiş bir semttir.
27:15O yüzden de bugün küfeki taşı bulmakta zorlanılmaktadır.
27:20Kum taşı o tarihlerde niye tercih edildiği düşündürücüdür.
27:24Çünkü daha gün gören semti çok oluşmamıştır.
27:27Belki de bunun sebebi Mimar Kemalettin Boğazlı'ndaki oluşacak,
27:33yani Boğaz'ın tuzlu yapısı karşısında taşlarda bir küflenme,
27:37yani beyaz beyaz komukçuklar oluşur.
27:39İşte o taşları tamamen yıpratır.
27:41Belki kum taşını bu amaçla tercih etmiştir ya da eldeki malzeme buydu.
27:46Bunu bilemeyeceğiz ama şunu da ifade edelim.
27:49Bugün Rumeli Hisarı başta olmak üzere,
27:52bugünkü Bebek Camii'ne dahil olmak üzere
27:54Boğaz'ın o tuzlu suyundan dolayı taşların komuklanmasına vesile olup,
28:01yıpranmasına ve artı rutubetinle getirilseyle beraber
28:05sık sık restorasyon görmesine sebep olmaktadır.
28:09Bu yüzden de vakıf kurumlarına ve bu restorasyonu gerçekleştiren,
28:15bunların maddi destekler ve kaynaklar sağlayan kurumlara apayrı teşekkür etmek lazım.
28:20Çünkü restorasyon maliyetli bir unsur.
28:22Bugün inşa tekniğinde betonameyle beraber, tuğlayla beraber
28:27hızlı bir şekilde onarımlar ve inşalar gerçekleşirken
28:30restorasyon kalemi çok farklıdır.
28:32Dediğim gibi bu yapının temelinde kum taşı kullanılmıştır
28:35ve siz bu yıpranan yerleri çürüttürüp,
28:40ondan sonra tekrardan kum taşıyla oraları hiçbir renk düzeni eksiltmeden,
28:46farklılaştırmadan tekrardan inşa etmeniz, onarmanız gerekiyor.
28:50Bu zor bir olaydır.
28:52İçerisinde rutubetten dolayı, yani suyun denizden alan o rutubetinden dolayı
28:57durmadan iç sıvalarda ve tezginatlarda bozulmalar meydana gelir
29:03ve bu yüzden de Bemek Camii, Cumhuriyet döneminde 3 sefer yeni baştan restore edilmiştir.
29:10Bu da ciddi bir maliyettir.
29:12O yüzden maliyetler restorasyonlarda büyük bir maddi gücü gerektirir.
29:17Bu sebepten ben her restorasyonun olduğu yapıların içerisine girdiğimde,
29:23başta vakıf müesseseleri olmak üzere bunlara kaynak aktıran devlet kurumları
29:28ya da fiyans kurumlarının hepsine ayrı ayrı içimden teşekkür ederim.
29:33Çünkü kolay bir şey değildir.
29:35Bilhassa iktisadi gücün yanında tabii ki bunların bu restorasyon konumlarında
29:41uzmanlaşmış mimarlar ve ustalar bulmak ve onun ihale edilip bu şekilde yeniden canlanmasını sağlamak,
29:49tekrardan şenlendirmek, eski Osmanlı ifadesiyle tekrardan şenlendirmesini sağlayabilmek
29:54büyük bir başarı gerektirir ve büyük bir emek ve özveridir.
29:59Bu sebeptendir ki bu tür kadim Osmanlı mirasımızın restorasyonunu gerçekleştiren
30:04herkese emeklerinden dolayı tekrar tekrar teşekkür etmek isterim.
30:08Bugün başarılı bir restorasyonla beraber tekrardan ibadete açılan Bebek Camii,
30:13bu semtin göz nuru incisidir.
30:24İzlediğiniz için teşekkür ederim.
30:54İzlediğiniz için teşekkür ederim.
31:24İzlediğiniz için teşekkür ederim.
31:55Vakıf Katılım tarihte yürüyen adamla vakıf eserlerimizi sundu.
32:07Daha fazla video izlemek için kanalımıza abone olabilir,
32:11ilk izleyen olmak isterseniz bildirimleri açabilirsiniz.