Tohumdan hasada, tarladan tezgâha Türkiye tarımının gücü ‘Topraktan Sofraya’ ile Ülke TV ekranlarında izleyicisiyle buluşuyor.
Geçmişten geleceğe her dönemde önemini koruyan tarımı geliştirmek için yapılan yenilikler, zengin tarım ürünlerinin üretimi ve hasat zamanı Zeynep Tor’un sunumuyla Topraktan Sofraya ile ekrandaki yerini alıyor. Zeynep Tor ‘Topraktan Sofraya’ ile sofralara gelen besinlerin yolculuğunu Ülke TV ekranlarına taşıyor. Türkiye’nin yedi bölgesinden üreticiler, çiftçiler, toprak ve ürün için emek verenler, bereketli topraklarda yetiştirdikleri ürünleri Ülke TV ekranlarında tanıtıyor. Zeynep Tor besinlerin tohumdan sofraya kadar olan yolculuğunu hem kendisi öğreniyor hem de izleyicilerle paylaşıyor.
Geçmişten geleceğe her dönemde önemini koruyan tarımı geliştirmek için yapılan yenilikler, zengin tarım ürünlerinin üretimi ve hasat zamanı Zeynep Tor’un sunumuyla Topraktan Sofraya ile ekrandaki yerini alıyor. Zeynep Tor ‘Topraktan Sofraya’ ile sofralara gelen besinlerin yolculuğunu Ülke TV ekranlarına taşıyor. Türkiye’nin yedi bölgesinden üreticiler, çiftçiler, toprak ve ürün için emek verenler, bereketli topraklarda yetiştirdikleri ürünleri Ülke TV ekranlarında tanıtıyor. Zeynep Tor besinlerin tohumdan sofraya kadar olan yolculuğunu hem kendisi öğreniyor hem de izleyicilerle paylaşıyor.
Category
📺
TV ve DiziDöküm
00:00Ziraat Bankası sunar.
00:21Kayısı denilince ilk aklımıza gelen şehirde Malatya topraklarındayız.
00:26Doğu Anadolu'da, Yukarı Fırat Havzası'nda derin vadilerin, yüksek dağların, Karakaya Barajı'nın ve pek çok su kaynağının iklimini oluşturduğu bu topraklarda.
00:36Üreticilerimiz bakalım nelerle uğraşıyor. Gelin birlikte öğrenelim.
00:48Ağ ürünlerimizin kalitesi de burada. Bakabilirsiniz dört tanesi.
00:52Rahatlıkla avucunuzu doldurabilir. Şöyle bakabilirsiniz. Çok güzel değil mi? Evet yani şöyle.
00:57Biz kükürtleme yapıyoruz. Kayısılarımızın depodaki ömrü uzun olsun ve uzun süre saklayabilelim.
01:04Bir de tüketicimize daha sağlıklı ürünler gönderebilebilir.
01:08Kükürtli oksijen aldığı için rengi tamamen kükürdümsel yani sarı renge dönüşüyor.
01:14Malatya kayısının başkenti diyoruz. Kurutmalı'da da birinciyiz. Yaş Kayısı'da da Türkiye olarak dünya birincisiyiz.
01:20En birinci biziz diyorsunuz. Evet.
01:32Malatya Akçadağ ilçesi Doğanlar mahallesindeyiz. Necmettin Tüncel'in Kayısı bahçesindeyiz.
01:38Kayısı hasatı başlamış durumda. Hatta sonlara gelinmiş artık yamaca çıkmış durumda.
01:44Necmettin Bey kolay gelsin. Sağ olun. Hoş geldiniz. Hoş bulduk. Nasıl bu sene hasat?
01:48Bu sene rekortlarımızı yüksek gösterdiler ancak kayıslarımızı görüyorsunuz çok seyredik.
01:53Geneli yani dağ kesimin özellikleri. İri ama. İri, gösterişli, kalitemiz çok yüksek.
01:58Ancak verimimiz biraz beklediğimizin altında. Ne cins kayısı bunlar?
02:02Burada şu anki bizim bulunduğumuz bahçede yaklaşık 500 adet kayısı var tamamı kaba ağaç.
02:07Kaba ağaç. 50 dekarlık bir alanımız var burada. Tamamı kaba ağaçıyla kaplı.
02:12Arada karma tozlayıcı olarak kullandığımız çeşitler var.
02:15İşte Hacı Haliloğlu var, Çataloğlu var. Onlar tozlayıcı olarak kattığımız çeşitler var arada.
02:20Genel itibariyle kaba ağaç. Şimdi diyoruz ki bu sene ürün iri ama ağaç tutumu az.
02:28Neden kaynaklanıyor bu? Biraz iklimsel olaylardan dolayı kaynaklandı.
02:32Özellikle bu dağ kesiminde çiçek döneminde yağmur yağdığı için çiçeklerdeki tozlama ve döllerime yeteri kadar gerçekleşmedi.
02:41O yüzden az meyve oldu.
02:43Evet, meyve dökümüne gitti ağaçlarımız. Ondan dolayı baya bir seyrek oldu ağaçlarımız.
02:46Şimdi sizin araziniz bir hayli yüksekte. Kaç metre burası?
02:50Şu an rakım 1450-1500 civarı. 1600'e kadar çıkıyor bahçemizin rakımı.
02:54Bahçeniz 1600'e kadar çıkıyor. 1450'den 1600'e kadar çıkıyor.
02:59İlk kasatlar aşağıda ovalarda oluyor. Ama orası da zaten 650 metre yükseklikte.
03:05Kale İzolu dediğimiz ilçemizden burası 40-45 gün sonra hasada başlıyor.
03:11İlk kale de mi başlıyor Malatya'da?
03:13Evet, Karakaya Barajı'nın kenarında başlıyor. Oradan buraya doğru rakım yükseldikçe hasada gecikerek devam ediyor.
03:20Hangi aya kadar devam ediyor?
03:22Normalde Ağustos'un birine kadar devam ettiği oluyor.
03:25Yani verime göre ağaçlarımızın meyve verme değeri yükseldikçe olgunlaşma şeyi de azalıyor.
03:32Mesela çok aşırı meyveli olsaydı belki daha biz buraya başlamamış olurduk.
03:37Ama seyrek olduğu için hızlı ilerliyor.
03:40İşçileriniz çalışıyor.
03:42Evet, işçilerimiz şu anda Adıyaman'da gelen onlar da hepsi Depremze'de bizim gibi.
03:46Onlar da işte biz de burada işçi demiyoruz da biz arkadaş.
03:49Bir aile birliğimiz oldu. Aynı çay içip aynı yemeği yiyoruz.
03:54Senelerdir birlikte mi çalışıyorsunuz diyorsunuz?
03:57Bazı ailelerimiz var senelerdir çalıştığımız.
03:59Ama bu sene benim normalde çalıştığım Urfa'lı bir ailemiz vardı.
04:02Onların çocukları askere gidince bu arkadaşlarla bir arkadaş sayesinde tanıştık.
04:08Ağ ürünlerimizin kalitesi de burada.
04:10Bakabilirsiniz dört tanesi.
04:12Rahatlıkla avucunuzu doldurabilir.
04:14Şöyle bakabilirsiniz.
04:15Çok güzel değil mi?
04:16Evet yani şöyle.
04:17Bunların yaklaşık altmış tanesi bir kilo gelir.
04:20Yani kuruttuğumuz zaman.
04:22Kurusunda.
04:23Jumbo dedikleri cins kayısı.
04:25Kaba aşı zaten adında da belli biraz kaba.
04:28Ancak çok sepsi birden olgunlaşıyor.
04:29Çiftçi için biraz problemli bir ağaç ama kalitesi yüksek.
04:32Mecburen bunu dikiyoruz.
04:33Bir de susuzluğa dayanız.
04:35Bu bahçede sulama yapıyor musunuz siz?
04:37Daha önceden yapıyorduk.
04:38Şu an yapmıyoruz.
04:39Kıraç olarak yetişiyor bahçemizde.
04:40Susuz tarım yapıyorsunuz.
04:41Tamam susuz evet.
04:42Peki herhangi bir ilaç gübre kullanıyor musunuz?
04:45Daha önceden Tarım Bakanlığı'nın uyguladığı iyi tarım uygulamalarına devam ediyoruz.
04:49İyi tarım desteği de aldık.
04:51Desteği bitirdiği halde devlet yine biz ilaçlarımızı kullanacak olursak Tarım Bakanlığı'nın önerdiği ruhsatlı ilaçlar var.
04:58Onları kullanıyorsunuz.
04:59Onları kullanıyoruz.
05:00Hani hasattan önce bir ilacın kullanım zamanı var ya.
05:04Ne kadar önce yapıyorsun son ilacı?
05:06Normalde bizim burada Kaysi'de hasat bir Temmuz'da başlar.
05:11Biz bir Haziran'dan sonra kesinlikle yani ağaçlarımız yansa kırılsa dahi ilaçlamayız.
05:18Hiçbir ilaç kullanmayız.
05:19Hiçbir ilaç kullanmayız.
05:20Malatya'da hiçbir çiftçi kullanmaz.
05:22Bir Haziran'dan sonra hiçbirisi ilaç kullanmaz.
05:24Normalde 26-27 Haziran'da başlar işte kalede.
05:27Orada dahi bir Haziran'dan sonra kullanmazlar.
05:31Kaba aşı Kaysi'nin özellikleri neler oluyor?
05:34Bu kaba aşımızın özelliği, şimdi açayım.
05:38Şimdi et kalınlığı diğer çeşitlerden daha fazladır.
05:42Bir al yanak yaptığı için böyle sofralık değeri yüksektir.
05:45İşte haç içi.
05:46Evet.
05:47Bir de görsel olarak kuruttuğumuz zaman mesela diyelim ki bizim Hacı Haliloğlu var.
05:52Normalde onun 40 tanesi 1 kilo geliyorsa bunun 15 tanesi 1 kilo gelir.
05:58Bu daha iri.
05:59İrilik oluyor.
06:00Hacı Haliloğlu'na göre daha iyi.
06:01Kokusu farklı mı?
06:02Yok kokusu, gerçi koku olarak da diğerlerinden farklı da.
06:06Güzel.
06:07Çok güzel.
06:08Evet.
06:09Hafif kavunu andırıyor.
06:10Evet.
06:11Aroması çok güzel bunun.
06:12Sadece bunun tek zayıf yönü sofralık satımda.
06:16Raf ömrü çok kısa.
06:18Hemen şu kısımda gördüğünüz gibi bakın burada bile hemen buruşma yapıyor.
06:22Bir de kararma yapar.
06:24Aslında o kalitesinin düşüklüğünde veya ilaçtan falan değil.
06:27Çok fazla su tuttuğu için ister istemez şekerle su hayat döngüsü duruyor.
06:32Yani koptuğu zaman meyve.
06:34Hızlı satış yapmak gerekiyor yani.
06:35Evet hızlı satış yapmak.
06:36Peki satışta sorun yaşıyor musun?
06:38Şu anda satışta çok büyük problemimiz var.
06:41Normalde geçen sene biz gün kurusu olarak satım fiyatımız 275-280 liraydı kurusunun fiyatı.
06:48İslimli dediğimiz sarı kükürtülünün de 170-180-190 liraya kadar çıktı.
06:54195 liraya kadar çıktı.
06:56Ancak şu anda şu kayısımızın biraz önce reklam yaptık işte şöyle kalitesi güzel şöyle et kalınlığı güzel.
07:02Dediğimiz kayısı şu an 120 lira.
07:04Yani yaş olarak 120 lira.
07:07Yaş yok kurusu.
07:08Yaş olarak da geçen sene 40 liraydı bu şu anda 22-23 lira.
07:11Nasıl geçen sene 280 liraydı?
07:131 kilogram kuru kayısının gün kurusunun fiyatı.
07:17Şu an 130 lira gün kurusunun fiyatı.
07:20Kurusunun? O kadar mı düştü?
07:22Evet.
07:23Nasıl düşer ki?
07:24İşte biz de onu sorguluyoruz.
07:25Neden düşüyor peki?
07:26Yani bizim mazotumuz düşmedi.
07:28Tamam düşmeyenleri ben biliyorum da fiyatı niye düştü onu soruyorum.
07:32Fiyatını vallahi büyük bizim yetkililere sormamız lazım.
07:35Şimdi ticaret sanayi odasına sormamız lazım.
07:37Kayısı borsası başkanlığına sormamız lazım.
07:39Bir kez daha söylüyorum.
07:40Geçen yıl kilosu 280 lira olan kaba aşı gün kurusu bu yıl 130 lira diyorsun.
07:47Evet aynı kayısı aynı kaliteme.
07:49Yani bu kadar büyük yarı yarıyandan da fazla nasıl olur bu?
07:53230 değil 130 dedim değil mi?
07:56Evet evet 230.
07:57280 de özür dilerim.
07:59Geçen sene 280 de bu sene?
08:01130 lira.
08:02130 230 değil.
08:03Pazara uğramanızı tavsiye ederim.
08:04Yani geçen sene geçen sene geçen sene bizim ortalama dördüncü sınıf dediğimiz mal
08:10ortalama 120-130 tanesi bir kilo gelen malımızın ihracat fiyatı 7 dolardı.
08:15Ki burada da 150-160-170'e kadar onu alıyorlardı.
08:19Yine 7 dolara ihraç ediyorlar ama bizim malımız 3 dolara düştü.
08:22Çok ilginç bir şey öğrendim.
08:24Bakalım satışı yapılan yerlerde durum nasıl?
08:28Gidip araştıralım.
08:29Evet çiftçiden çıkış fiyatını ben söylüyorum.
08:31Pazara götürdüğümüzde satış fiyatını söylüyorum.
08:35Bunun aksini iddia eden varsa gelsinler.
08:37Peki inşallah bir an önce düzelir denge sağlanır diyorum.
08:41Geçen sene 400 liraya çalışıyordu arkadaşlarımız.
08:44Bu sene 1000 liraya çalışıyor.
08:46Yani birisi o kadar yüksek artarken diğeri o kadar orantısız bir şekilde iniyor.
08:52Anlamakta çok zorluk çekiyorum bilmiyorum.
08:55Araştıralım öğrenelim.
08:56Zeynep Hanım sizden beklediğimiz de şu.
08:58Kaysı'da bu fiyat dengelenmesiyle ilgili problemimizin çözümünü bekliyoruz.
09:03Kaysı'nın ihracatıyla ilgili problemi çözecek teknik altyapımız olduğu halde
09:09neden bu Kaysı 300 liradan 130 liraya düştü?
09:13Şöyle bir şey var.
09:14Mesela diyelim ki bizim bu seneki üretim 107 bin ton olarak tahmin ettiler.
09:18Ancak ben o kadar olduğuna da inanmıyorum.
09:21Rekolteyi yüksek gösterip de bizim malımızın ayağa düşürme durumu var.
09:25Ya işte bu sene 100 bin ton Kaysı var dedikleri zaman bizim ayağımıza baltayı vurmuş oluyor.
09:30Şunu demek istiyorsun.
09:31Yani biz 107 ton bekliyoruz denilerek piyasada çok mal varmış.
09:36Evet.
09:37İntiba ayar atılıp fiyat düşürülüyor mu demek istiyorsun?
09:40Fiyat düşürülüyor.
09:41Erkenden malları toparlayıp tekrar da 11. 12. ayda piyasaya sürüp pahalı bir şekilde.
09:47Şimdi benim en kötü 200 bin lira işçi param olacak.
09:50Ben bu 200 bin lirayı demek için ya traktörümü satacağım.
09:54Ya da 2-3 ton Kaysı satacağım ki bunu ödeyeyim.
09:57Yani Kaysı satıp ödemen zaten normal bir şey.
10:00Evet normal.
10:01Yani kazancın olacak.
10:02Ama işte satamıyoruz da.
10:03Yani 300 bin lirayı görmüş bir Kaysı niye bugün 130 liraya düştü.
10:23Beritan kolay gelsin.
10:24Eyvallah ablacığım.
10:25Şimdi bunu sirkelemeye başlıyorsun.
10:27Evet.
10:28Daha yukarıdan mı başlayacaksın önce aşağıdan mı başlayacaksın?
10:30Daha yukarı çıkacağım.
10:31Yukarı niye çıkacağım?
10:32Sirkeleyeyim ki hepsi bitsin.
10:33Önce yukarıdan.
10:34Burada sirkelesem düşmez evet.
10:35Ha önce yukarı çıkacaksın.
10:37Evet yukarı çıkıyorum.
10:38Peki Kaysı dalı gevrek oluyor mu?
10:41Evet.
10:42Erik dalı gibi.
10:43Aynen.
10:44Dikkatli ol o zaman.
10:45Aynen abla.
10:46Hiç düştün mü?
10:47Bir kere düştüm dün düştüm zaten.
10:48Öyle mi?
10:49Ağaçla beraber yere gittim evet.
10:50Aaa.
10:51Evet abla.
10:52Hiçbir şey olmadı.
10:53Pek önemli değil.
10:54Neden düştün?
10:55Bir hata yaptın mı?
10:56Hiçbir hata yapmadım.
10:57Sadece bastım bir baktım yerdeyim yani.
10:58Hiçbir ağacın sorunu yoktu.
10:59Ama biraz çürüklük vardı ağaçta.
11:00Ha çürük olduğu için düştün.
11:01Ben burada durabilir miyim sen sirkelerle?
11:02Abla sirkelesem hep başına gelir.
11:03Şu tarafı sirkele buradan konuşalım.
11:04Tamam abla sirkeleyeyim.
11:05Ama tekrar düşme sakın.
11:06Yok.
11:07Orada garantiliyim be.
11:08Benim üstüme düşürmeyecektin hani Beritam.
11:24Geldi abla dağılıyor.
11:27Geldi.
11:28Kaldı ama orada biraz daha.
11:29Şimdi başına çıktım başına niye sirkeledim başına hep düşüyor ya.
11:32Burada sirkelesem birkaç tane sadece düşer.
11:33Ha anladım.
11:34Evet.
11:35Yukarıdan bak.
11:36Bak.
11:37Yukarıdan başlıyorsun düşürmeye, şimdi bunu düşüreceksin herhalde değil mi?
11:41Evet, oradan kaç abla sen.
11:45Sirkeleme böyle olur. Kökten sirkelesem kayısı düşer mi ya?
11:54İşte şöyle kayısı düşüyor.
11:58Sirkeleyerek düşüremediğimi ben elimle alıyorum.
12:01Evet, onlar normalde...
12:02Şurada kaldı ama onu düşüremedim.
12:04Hangisini?
12:05Bak şu.
12:06Bunlar bir şey değil ya.
12:08Ama teketi kalıyor.
12:10Kalıyor mu? Onları ne yapacağız? Sırıkla düşüreceğiz.
12:12Onları sırıkla düşürüyorlar.
12:14Ha, sen sırık işine girmiyor musun?
12:16Yok, bu görev bendedir. Ben sadece sirkelerim.
12:18Halaları onlar çeker.
12:19Bertan, kaç senedir bu işi yapıyorsun?
12:21Abla, kendimi görmüşüm bu işlerden.
12:23Kaç senedir kendini görüyorsun?
12:25Kendimi tanımışım bu işlerden. Elma diyelim, şeker pancarı.
12:28Hepsini dolaşıyorsun?
12:29He, hepsini. Fındık, fıstık.
12:31Ama geçici olarak ya. Yani biz kendimizi böyle öldürecek değiliz ya.
12:35Mevsimlik işleri biraz zor geliyor.
12:37Başka bir mesleğin var mı?
12:38Yok, mesleğim yok. Biraz geri çekilseniz.
12:40Bana gelmez ki orası.
12:42Gelir abla.
12:43Gelir mi?
12:48Sirkeleme de böyle işte abla.
12:51Nasıl vakit geçiyor burada?
12:53Vakit mi?
12:54Valla çok güzel geçiyor aslında.
12:56Eğleniyor musunuz kendinizle?
12:58Eğleniyoruz ya.
12:59Türkü şarkı falan var mı?
13:01Türkü şarkı? O bende yok.
13:03Kolay gelsin Beritan. Kalmadı herhalde değil mi bu ağaçta?
13:06Yok kalmadı ya.
13:07İniyor musun?
13:08İneceğim şimdi.
13:24Beritan silkeledi ağacı. Şimdi biz altını topluyoruz.
13:29Yere düşenleri topluyoruz.
13:31Gülfet, şimdi bunlar ne yapılacak? Kasaya mı koyacağız?
13:35Evet, kasaya konulacak.
13:37Sen kaç senedir geliyorsun Kayısı işine Gülfet?
13:4015-20 yıl olmuştur.
13:4215-20 yıldır Kayısı işçisin.
13:44Evet.
13:45Öyle mi?
13:46Evet, bu işi yapıyoruz yani.
13:47Adıyaman'dan geliyorsunuz.
13:49Neresinden?
13:50Merkez.
13:51Merkezden geliyorsunuz.
13:52Siz de depremi yaşadınız mı?
13:54Biz o sırada orada değildik. Ankara'daydık.
13:57Ne yapıyordunuz Ankara'da?
13:59Orada çalışıyorduk.
14:00Seçiyor muyuz koyarken?
14:01Evet, seçiyoruz.
14:03Sağlam olanlarını alıyoruz değil mi?
14:05Evet.
14:06Çürükleri nereye koyacağız?
14:08Çürükleri başka bir kasaya alacağız.
14:10Öyle mi? O zaman altta kalacaklar.
14:12Çürük kasamız...
14:14Şu çürük herhalde değil mi?
14:16Şunu da alıyoruz ama bunu ayrı koyuyoruz.
14:19Bunlar diri bayağı.
14:21Evet, iyisinden alıyoruz işte.
14:23Hani düşmüşler ağaçta, ağzının altında kalmışlar.
14:27Çürük önce alıyoruz. Ondan sonra brandamızı serip, sirkelememizi yapıyoruz.
14:31Bunun altındaki dökülmüş olanları önce topluyorsunuz.
14:36Evet.
14:37Sonra brandayı serip, çırpıp onları kasalıyorsunuz.
14:40Evet, öyle yapıyoruz.
14:41Bunların içinde de var çürükler.
14:43Onu biz zaten ayıklıyoruz.
14:45Ayıklıyorsunuz.
14:46Evet.
14:47Şimdi bunlar kurutulacak mı?
14:48Evet, bunlar gün kurusu olacak.
14:50Bazıları yeşil, onlar güneşte olgunlaşıyorlar herhalde zaten değil mi?
14:54Evet, oluyorlar.
14:55Peki bu hemen seriliyor mu güneşe yoksa biraz bekleyecek mi kasada?
14:59Yok, bunu biz günden sonra seriyoruz.
15:03Aynı günde seriyoruz.
15:05Akşamüstü sereceksiniz.
15:07Akşamüstü, evet.
15:08Peki, kolay gelsin.
15:09Sağ ol, teşekkür ederim.
15:26Malatya Akçadağ İlçesi Doğanlar Köyü'nde islimlenmiş olan kayısıların arasındayım.
15:32Kayısı islimleme nasıl oluyor?
15:34Nelere dikkat etmek gerekiyor?
15:36Bu konuları Necmettin Tuncel'den öğreneyim.
15:39Necmettin, şimdi kaba aşılar kırmızı yanak mı?
15:43Kırmızı yanak.
15:44Kırmızı yanak.
15:45Kırmızı yanak.
15:46Kırmızı yanak.
15:47Kırmızı yanak.
15:48Kırmızı yanak.
15:49Kırmızı yanak.
15:50Kırmızı yanak.
15:51Kırmızı yanak.
15:52Kırmızı yanak.
15:53Kırmızı yanak.
15:54Kırmızı yanaklı oluyordu ama bunlar sararmışlar.
15:57Neden?
15:58Biz kükürtleme yapıyoruz.
16:00Kayısılarımızın depodaki ömrü uzun olsun ve uzun süre saklayabilelim.
16:05Bir de tüketicimize daha sağlıklı ürünler gönderebilelim diye kükürtleme odalarında kükürtleme yapıyoruz.
16:11Kükürtleme sırasında kükürtli oksijen aldığı için rengi tamamen kükürdümsel, yani sarı renge dönüşüyor.
16:18Kükürt onun o pembeliğini yok ediyor, sarı artıyor.
16:22Bu sarı normal bildiğimiz sarı kuru kayısının çekirdekli halini yavaş yavaş almaya başlamış oluyor.
16:27Peki bizim piyasada aldığımız sarı kayısılar hepsi kükürtlü olduğu için mi sarıdır?
16:34Evet, kükürtlü olduğu için sarıdır.
16:36Yani hem Kaba Aşılar hem Hacı Haliloğullar kükürtlenince sararıyorlar.
16:42Aynı renk.
16:43Eşitleniyorlar yani.
16:44Piyasada, yani markette olsun, bizim şire pazarında olsun veya üreticilerde aldığımız bütün sarı kayısıların tamamı kükürtlüdür.
16:51Kükürtsüz bu rengi muhafaza edemezsiniz.
16:54Peki gün kurusuna göre raf ömrünü ne kadar uzatıyor kükürtlemek?
16:59Şimdi gün kurusunu biz normal depo şartlarında, köylü depolarında muhafaza edecek olursak,
17:04herhangi bir ilaçlı muhafaza yapmazsak en fazla 1 ay 40 gün içerisinde artık güvenilmeye başlıyor.
17:11Öyle mi? O kadar kısa?
17:12Evet.
17:13Mesela diyelim ki nem eğer %16'nın üzerindeyse bu biraz daha da aşağı düşer.
17:17Ama nem %16-17 civarındaysa yaklaşık 1 ay 40 gün normal bizim kendi depolarımızda muhafaza edebiliriz.
17:24Yoksa da soğuk hava depolarına falan göndermemiz gerekiyor.
17:26Ancak bu şekilde kükürtlediğimiz zaman, mesela diyelim ki kayısının bol olduğu böyle yıllarda kükürtleme yaptığımız zaman,
17:33yani 5 yıl süreyle biz bunu çiftçi şartlarında muhafaza edebiliriz.
17:375 yıl?
17:38Evet. Böylece bu haliyle çekirdeğini çıkartırız.
17:41Biz şuna dikkat ediyoruz. Hemen satacaksak kükürtleme odalarında 2000 ppm'i geçmeyecek şekilde kükürtleme yapıyoruz.
17:48Onu ölçebiliyor musunuz?
17:50Ton bazına biz burada mesela 1 ton kayısı 2 kilogram kükürt yapıyoruz.
17:541 kilogram.
17:551 tona?
17:56Evet. 1 kilogram akşam, 1 kilogram da sabah.
17:582 defa?
17:59Veya 1,5 kilogram yakıyoruz. 2200-2300 ppm'e denk geliyor.
18:02O yüksek olmuyor mu o zaman?
18:04Normalde 2000 ppm'in üstünde olursa insan sağlığını biraz zararlıyor.
18:08Zararlıyor.
18:09Ama 2000 ppm'in altında, 2000 ppm civarı olursa rahatlıkla tüketilebilir durumda demek ki.
18:16Kükürtledik topladığımız kayısıları. Sonra bir de bunun çekirdeğini çıkarıyoruz değil mi?
18:21Böyle kükürtleme odasında çıkardıktan sonra bu şekilde brandalara seriyoruz.
18:25Kuruyor?
18:26Kuruyor. Hava durumuna göre 3 gün, 4 gün, 5 gün kuruyor. Ondan sonra bunların hepsini toparlıyoruz.
18:32Tekrar böyle tam sarı rengini biraz daha aşırı renk güzellesin diye 10-15 gün.
18:38Güneşte kalıyor.
18:39Güneşte kaldırıyoruz. Karanlık bir odada, soğuk bir yerde naylonların arasında muhafaza ediyoruz.
18:45Ondan sonra da bu şekilde, şimdi gösterelim. Bu biraz cıvık çıkıyor ama o zaman kurumuş oluyor.
18:51Böylece çekirdeğini çıkarıyoruz. Tabii çekirdeği de aynı zamanda para.
18:55Baş kısmından çıkıyor.
18:56Evet. Ondan sonra da şöyle ağzını düzeltiyoruz. Bunu da tekrar kurutuyoruz.
19:00Bir daha güneşe seriyoruz.
19:03İslimledik, kuruttuk, topladık. 15 gün karanlık yerde beklettik.
19:08Tekrar çıkardık. Çekirdeğini aldık.
19:10Orada hani nem dengesi tamamen birbiriyle haşırlaşıyor.
19:13Dengelenmiş oluyor.
19:14Tekrar bir daha kurutup ondan sonra depomuza koyuyoruz ve satışa hazır hale geliyor.
19:18Böyle kapatıyoruz tekrar güneş. O zaman ne kadar güneş veriyor?
19:22O zaman 2-2,5 gün, 3 gün yani yaşlık durumuna göre.
19:25Yetiyor.
19:26Evet yetiyor. Ondan sonra da kaldırıyoruz depomuza ve satacaksak satışa hazır hale geliyor.
19:30Ne kadar zor, ne kadar ağır bir işçilik değil mi?
19:33Gerçekten kayısı yemesi lezzetli ancak işçiliği bir o kadar ağır ve zor.
19:49Şimdi buradaki kayısılar islimlenmeyi bekliyor.
19:52İçeride de kükürtlenmek üzere konulmuş olan kayısılar var.
19:56Onu dün akşam saat 5'te koymuşlar.
19:59Bugün akşam 5'te açılacak.
20:00Bu akşam 5'te açılacak ama şu an biz oraya açıp bakarsak zararlıymış.
20:05Çünkü güneşte bu sıcakta, şu an çok sıcak burası. Kaç derece vardır?
20:10Yani 36-37 derece var. Normal hava ama orası 50-55 derece.
20:14Yani o ısıyı dağıtmamamız gerekirmiş. O yüzden oraya bakamıyoruz.
20:18Yani 24 saat islim odasında kalıyor bu çadır.
20:23Evet içerisinde kükürt yanıyor şu an. Onu anlatayım isterseniz.
20:26Şu an yanıyor mu?
20:27Evet yanıyor.
20:28Evet onun için dedim açamayız diye.
20:30Şimdi arazide topladığımız kayısılarımızı getiriyoruz.
20:33Bu şekilde içerisindeki kükürtlenmiş malzemeyi çıkardıktan sonra
20:38bu arazide getirdiğimiz biraz önce sizin dediğiniz gibi alyanak olanlar
20:42burada bakın alyanak olarak geliyor, sar olarak çıkıyor.
20:46Kayısının bir özelliği vardır.
20:48Meyvesinde koptuktan sonra ölmez. Solunumu devam eder.
20:52Dalından koptuktan sonra solunumu devam eder.
20:55Devam eder ve ölmez.
20:56Ondan dolayı bu canlılığını muhafaza ettiği için nefes alıp vermeye devam eder ve
21:01bu şekilde yani o kükürtü alması da o şekilde oluyor.
21:04Yani canlılığı devam ettiği için devam ediyor.
21:07İçerisinde çekirdek olduğu için o muhakkak solunuma devam ediyor ve
21:10bu kükürt gazının içerisine kadar hatta iç çekirdeğe kadar bile girmesini sağlıyor.
21:15Zaten iç çekirdeğe kadar kükürt işlemezse biz almamış diye tekrar kükürt yakarız.
21:19Yeterli gelmiyor.
21:21Peki iç çekirdeğe kükürtün girdiğini nasıl anlıyoruz?
21:24Şimdi karşılaştıralım istersen.
21:26Bu şimdi isimlenmemiş bir kayısının açılmış hali.
21:31Bu da isimlenmiş bir kayısı.
21:33Bakın zaten artık dokuları kükürtten bozulduğu için normal.
21:37Ölmüş yani bu değil mi?
21:39Öldüğü için bakın şıra bırakmış ve iç çekirdeği tamamen ıslatmış.
21:44Bu kuru hal mi?
21:46Evet.
21:47Şöyle yan yana koyarsak.
21:48Şu kükürt almış bu da kükürt almamış kayısı.
21:51Peki şimdi bunun çekirdeği kükürtlü ya.
21:54Evet bu çimlenme özelliğini kaybetmiş, tohu özelliği kaybolmuştur.
21:58Peki bunu o zaman iç olarak kullanabiliyor muyuz?
22:02Tabi tabi aynen badem içi gibi kullanılıyor.
22:04Ama kükürtlenenleri kullanmıyoruz diye.
22:07Kullanılıyor ancak yıkayıp kullanıyorlar o zaman kükürt kalmıyor içerisinde.
22:11Anladım ama makbul olan kükürtlenmeden kullanmak değil mi?
22:14Tabi tabi.
22:15Gün kurusuna gidelim mi şimdi?
22:17Tabi gün kurusuna gidelim.
22:22Doğanlar Köyü'nde Adil Köklü'nün gün kurusu kayısılarının arasından yanına gidiyorum.
22:40Bu geçen yılın kuru kayısı, gün kurusu kayısı.
22:44Bunlar da yeni toplanmış.
22:46Kaç gün oldu Adil toplanalı bunlar?
22:49Bunlar iki günlük iş.
22:50İki günlük terinli, güneşli.
22:52Kaç gün duruyor burada bunlar?
22:54Bunlar en azından bir haftayı geçiyor bile yani.
22:57Bir haftayı geçiyor.
22:59Sonra ne yapıyorsunuz bir hafta sonra?
23:01Sonra topluyoruz, çıkarıyoruz, kasalıyoruz.
23:03Götürüyoruz kapıda, işçiye yaptırıyoruz.
23:06Ne yaptırıyorsunuz işçiye?
23:07Çekirdeğini çıkarıyorsunuz.
23:09Aynı şöyle, bunda da böyle çekirdeğini çıkarıyoruz.
23:13Böyle ağzını kapatıyoruz, böyle bırakıyoruz.
23:16Böyle ne kadar bekliyor?
23:18O yaşlılığına göre.
23:19Bu beş günde bekler.
23:21Çekirdek de çıkarsa on günde bekleyebilir.
23:24Havanın durumuna bağlı.
23:26Bir şey merak ediyorum.
23:27Gün kurusunu serdiniz buraya, yağmur yağdı üstüne.
23:30Ne oluyor o zaman?
23:31Brandalarımız var atıyoruz, kapatıyoruz.
23:34Olmuyor, başka bir zararı olmuyor yani.
23:36Yani ıslanmasının ne diye bir zararı olmuyor mu?
23:39Fazla ıslanırsa zararı olur.
23:41Siyahlaşır, rengi değişir ama kapatıyoruz yani.
23:45Gün kurusunu kaça satmayı düşünüyorsun ya da piyasasını?
23:49Gün kurusu çok değerli ya.
23:51Geçmiş yıllara göre biz üç yüzde aşağı düşünmüyoruz.
23:54Piyasası ne şu an?
23:56Piyasası şimdi herhalde düşük.
23:58Yüz elli, iki yüz arası.
23:59Öyle mi?
24:00Evet.
24:01Bir de insan kendi ürettiği şeye de pek değer biçemez değil mi?
24:04Tabii, değer biçemez.
24:06Hep daha yüksek olsun ister.
24:08Evet, daha yüksek olsun yani.
24:09Neler çektiğini sen biliyorsun.
24:11Geçen sene dört yüze kadar sattık yani.
24:13Öyle mi?
24:14Evet.
24:15Ama o belki kışa doğrudur.
24:16Şimdi bir ucuz oluyor yani.
24:18Bahara doğru, kışa doğru.
24:19İşte kış başlayınca böyle gidiyordu.
24:22Oraya döküyorlar şu an değil mi?
24:24Onlar kırmızı kırmızı.
24:25Evet.
24:26Kabaaşı mı oluyor?
24:27Bunlar kabaaşı.
24:28Bunlar?
24:29Bunlar Hacı Haliloğlu.
24:30Bu da kabaaşı.
24:31Yanındaki.
24:32Bu kabaaşı, o kabaaşı, şurası Hacı Haliloğlu.
24:35Evet.
24:36Peki kayı sileticiliği zor mu?
24:38Ne gibi zorluklar çekiyorsun?
24:40Zorluklar, bahçelerimizin suyu yoktur.
24:42Kıraçta yapıyoruz bunu.
24:44Ama şimdi bulunduğumuz köy 1400 metre yükseklikte deniz seviyesinden.
24:49Hani havası biraz daha uygun değil mi?
24:52Susuz tarıma.
24:53Evet.
24:54O yüzden susuz üretebiliyorsunuz.
24:56Başka üretemezdik yani.
24:57Ovada olsaydı bu ağaçlar...
24:59Dayanmaz.
25:00Dayanmazdı.
25:01Evet.
25:02Belki yaprakları bile kururdu yani şimdi.
25:04Kurumasa da dayanmazdı.
25:05Yani meyve olmazdı.
25:06Yamaçta yetişmiş olan kayısının ne gibi artıları oluyor?
25:11Kıraçta yetişmişler çok güzel oluyor.
25:13Tadı, şirası çok güzel oluyor.
25:15Yani lezzetli bir meyve.
25:17Peki, bereketli olsun.
25:19Sağ ol.
25:33Malatya'da Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürü Abdullah Erdoğan'la birlikteyiz.
25:39Abdullah Bey aynı zamanda ziraat yüksek mühendisi.
25:42Abdullah Bey, enstitütün çalışmalarını anlatabilir misiniz bize?
25:46Tabii ki.
25:47Enstitümüz 1937 yılında kurulan bir enstitü.
25:50İstasyon olarak kuruluyor.
25:52Birkaç isim değişikliğinden sonra 2015 yılında Kayısı Araştırma Enstitüsü olarak isim alıyoruz.
25:57Daha önce meyvecilik araştırma gibi isimlerimiz de var.
26:00Son olarak şu anda Kayısı Araştırma Enstitüsü olarak bölgeye, Türkiye'ye hizmet ediyoruz.
26:05Çalışma alanlarında...
26:06Çalışma alanımız Türkiye'nin geneli.
26:08Kayısı olan her yer.
26:10Bunun dışında tabii yurtdışında da Kayısı'yla olan yerlerle ilgilenebiliyoruz.
26:14Mesela nereler yurtdışında?
26:16Yurtdışında özellikle Türkiye Cumhuriyetleri, Avrupa'da bazı ülkeler, İtalya, İspanya...
26:20Kayısı ile ilgili çalışılan yerlerle proje bazında olsun, diğer konuları genetik materyal getirme konusunda olsun çalışmalarımız oluyor.
26:28Bizden şu anda enstitümüz Kayısı gen kaynağı muhafaza parsellerine sahip ve içerisinde yaklaşık 300 farklı Kayısı genotipini enstitümüzde muhafaza ediyoruz.
26:38Sizin bahçelerinizde 300 genotip muhafaza ediyorsunuz?
26:40Evet. Bunlar Türkiye'den ve bir kısmı da yurtdışından gelmiş Kayısı tipleri.
26:44Bahçelerde mi bunlar doğum olarak?
26:46Bahçe olarak muhafaza ediyoruz.
26:48Bir kısmını da tescil ettiğimiz çeşitleri screen house'larımızda iki tane tülseramız var.
26:52Onlar da gen bankası yani herhangi bir olumsuz durumda onları devreye sokmak üzere muhafaza ediyoruz.
27:00Kayısı denilince herkesin aklına önce Malatya geliyor ama siz şimdi Türkiye çapında Kayısı ile ilgilendiğiniz için bir sıralamaya koyarsak Malatya'dan sonra nereler gelir?
27:10Kurutma anlamında Malatya zaten hem Türkiye birisi hem dünya birincisi. İhracat yönden olsun üretim yönden olsun.
27:18Dünya yaş Kayısı üretiminin yaklaşık %20'sini Türkiye karşılıyor.
27:22Yaklaşık 5 milyon ton civarında bir dünya üretimi var. Bunun %20 civarındaki üretimini Türkiye tek başına dünya yaş Kayısı üretiminde Türkiye birinci yine.
27:32Kuru Kayısı'ya döndüğümüzde bu defa Malatya ön planda. Malatya'da ortalama dünya Kayısı üretiminin %55 ile bazen %80 bazen %55, %60 o civarda üretimin tümünü Malatya karşılıyor.
27:46%85 diye bir rakam.
27:48%85. Normalde %90'lardaydık ama son yıllarda %55, %60 civarında bir üretimimiz söz konusu.
27:55Civarımızda Karamanmaraş, Elbistan yine Elazığ'ın Baskil ilçeleri Kayısı yoğunluğu açısından yine önemli ilçelerimizden.
28:02Kurutma anlamında buralar ama sofralık olarak baktığımızda Mersin Mut ağırlıkta. Yine Iğdır tarafında sofralık bir çeşitimiz var.
28:10Iğdır, Şalagı.
28:11Güneşi bol olan yerlerde kurutmalıklar daha büyük.
28:14Ama kurutmalık anlamında derseniz Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü zaten o konuda özellikle ağırlıkla çalışıyor.
28:21Malatya Kayısı'nın başkenti diyoruz. Kurutmada da birinciyiz. Yaş Kayısı'da da Türkiye olarak dünya birincisiyiz.
28:28En birinci biziz.
28:29En birinci biziz, evet.
28:30Şimdi sağımıza solumuza iki tane cihaz var. Siz enstitü olarak birazdan üreticilerimizi mekanize etmeye uğraşıyorsunuz sanırım.
28:40Bu yönde teşvikleriniz var mı?
28:41Şimdi belki geleneksel olarak gördünüz. Arazileri gezdiniz, çiftçilerimizin nasıl hasat yaptığını, nasıl kükürtleme işlemi yaptığını, kükürtleme damlarını belki gördünüz.
28:50Halen uzun yıllardır elli hasat, sonradan makinalı hasata dönüldü. Şimdi çiftçimiz artık kabullendi makinalı traktörlerle hasat yapıyorlar.
28:59Daha sonrasında yine mekanizasyon eksiğimiz var. O konudaki açığı da enstitümüz yaptığı R&D çalışmalarıyla.
29:05Özellikle hasattan sonraki boylama makinası. Bu boylamanın çiftçilerimize özellikle kayısı kalitesinin arttırılmasına çok büyük hakkı var.
29:13Neden diyeceksiniz? Kayısı farklı irliklerde geliyor. Bunun kükürt alması da, güneşte kuruması da homojen olmadığı takdirde kayısı da kalite bozuluyor.
29:24Biri ufak kayısı çok kuruduğu zaman güneşte, diğer iri kayısılar henüz kurumamış oluyor. Dolayısıyla bir homojenliğe söz konusu olmuyor.
29:33Bu makine onu sağlıyor. Dört gruba ayırıyoruz, dört boyuta ayırıyoruz. Küçük, orta, iri, daha iri, jumbo diye tabir ettiğimiz.
29:43Dolayısıyla bunların her biri ayrı işleme tabir tutulduğu için homojen bir kuruma sağlanıyor, homojen bir kükürtleme sağlanıyor.
29:49Öbür türlü çiftçi bunu sergende tek tek seçmesi gerekiyor. Bu işçiliği arttırıyor. Şu anda o problemi çözmüş durumda bu makinemiz.
29:57Makineyle toplama dediğiniz traktörle silkeleniyor mu?
30:01Traktörle, halatlarla silkeleniyor. Biz onu da geliştirdik. Gövde silkeleyicimiz var. Artık gövde silkeleyici.
30:06Sadece tek seferdir kayısı gövdesini 2-3 tane yedik.
30:09Yine traktör kullanıyorsunuz.
30:10Traktörle ama daha güçlü traktörlerle. Hasat platformları var. Yere serdiğimiz, kayısının döküldüğü alan. Onu da makinalaştırma yolundayız.
30:18Çiftçilerle ilgili. Onu iş gücüyle değil de yine makine topluyor. Eleklerden geçiriyor, üfleme yapıyor. İçerisindeki toz, toprak, dalları falan.
30:26Daha sonra kasalama suretiyle çiftçimiz o yönden de yeni yeni başlıyor.
30:32Kayısı üretiminde iş gücüne duyulan ihtiyacı azaltacak zaman için.
30:38Aslında onu baştan söylememiz gerekirdi. Kayısı çok işçilik isteyen bir ürün.
30:41Kuru kayısı elde edebilmek için bir kayısı çok defa elden geçiyor.
30:45Hasat da geçiyor, kasalara konulurken, istilemeye girerken, kükürtlemeye girerken.
30:50Daha sonra kükürten çıkıp tekrar seriliyor, tekrar toplanıyor, tekrar elden tek tek çekirdeği çıkıyor.
30:54Yani 10-15 defa kayısının her biri elden geçiyor.
30:57Bu en zor işlerden biri de kayısının çekirdeğini çıkarmak değil mi?
31:01İşçilik de son zamanda hem işçi bulunmuyor, hem işçilik maliyetleri çok yüksek.
31:05İstediğiniz zaman işçi bulamıyorsunuz. Çiftçi işçi arıyor, işçi bulamıyor.
31:09Bu da ayrı bir sıkıntı. Dolayısıyla makinalaşmanın artık şart olduğunu düşünüyoruz.
31:13Biz de bu anlamda çalışmalara başladık.
31:16İşte boylamadan sonra kükürtleme kabinlerine gidiyor ürünler.
31:20Kükürtleme kabininde çiftçimiz bunu normal şartlarda bir ton kükürt için.
31:26Kükürtleme kabini orası mı?
31:28Orası, evet. Bu tabii biz TÜBİTAK'tan sonuçlandırdığımız bir proje, prototip bu.
31:33Bunu yaygınlaştırmaya çalışıyoruz.
31:35Kükürtleme işlemi yaklaşık çiftçi şartlarına 1-1,5 gün sürüyor.
31:39Ama bizim şartlarda 4 saatte biz kükürtleme yapabiliyoruz.
31:42Yani o 1,5 günlük süreyi 4 saate düşürdük.
31:45Ve istediğimiz miktarda kükürt verebiliyoruz.
31:48Abdullah Bey, önce kükürtlenip sonra mı çekirdeği çıkıyor?
31:51Tabii, tabii. Önce kükürtlenecek, sonra kurumaya gidecek.
31:54%50 nemi gidecek.
31:56Çekirdek çıkartma kıvamına geldikten sonra bu makine gelecek.
31:59Kükürtlenmiş olan kayısılar kurutulduktan sonra bu makineden geçiyorlar.
32:03Ve çekirdekleri çıkarılmış oluyor değil mi?
32:06Evet. Kurutulmuş hali şu.
32:08Yani şu kıvama geldikten sonra bu makine bunu ancak çıkarabiliyor.
32:12Tam kurumamış.
32:13Tam kurumamış. %50 nemi gitmiş suyu uçurulmuş.
32:16Güneşte veya kurutma fırınlarında.
32:18İki şekilde yapabiliyoruz.
32:20O hale geldikten sonra bu makinemize geliyor.
32:23Buradan çekirdeğimizi çıkarabiliyoruz.
32:25Yani normalde insanlar bunu böyle elleriyle çıkaracakken
32:29Zaten şu anda uygulanan, çiftçilerin yaptığı elle çıkartma.
32:32Bu şekilde yapıyorlar.
32:33Ama siz bunu makineyle.
32:35Makinalaştırdık.
32:36Dolayısıyla gene çiftçinin üretimini hızlandırmış oluyorsunuz.
32:40Şu anda bu makine, şu anda prototip tam bitmedi.
32:43Ama bittiği durumda günlük 36 işçinin yapabileceği kayısıyı tek başına bu makine yapabilecek.
32:50Ayıklamış olacak. Çekirdeklerini ayıklamış olacak.
32:52Yani 36 işçinin görevini yapacak şu makine.
32:54Peki. Şimdi burada çekirdekleri çıktı.
32:57Çekirdekleri çıktı.
32:58Çekirdekleri zaten ayrı yere döküldü biliyorsunuz.
33:00Onlar da olduğu gibi kerevetlerle
33:02Veyahut da bez dediğimiz, serdiğimiz sergilere bunlar seriliyor.
33:06Güneşte %20'ne kadar kuruması bekleniyor.
33:11Bu da ortalama 2 gün falan sürer.
33:142 gün sonra onlar toplanıyor artık.
33:16Kalitesine göre ambalajlanıp hazır hale geliyor.
33:19Benim en çok merak ettiğim şeylerden birisi de kükürtleme işlemi nasıl yapılıyor?
33:25Hangi oranda yapılıyor?
33:27Çünkü bu hassas bir konu aynı zamanda.
33:29Değil mi? İhracatı da etkileyen bir durum.
33:31Tabii ki. İhracatta da sınırlar var.
33:33Bu konuda sizden biraz bilgi alabilir miyim?
33:35Kükürtleme işlemi nasıl yapılıyor? İsterseniz yerini de anlatayım.
33:50Boylamadan çıkan, sınıflara ayrılan yaş kayısının geldiği ilk nokta burası.
33:54Bu TÜBİTAK projesiyle biz bunu 3 yıl önce tamamladık.
33:57Burada istediğimiz miktarda kayısıya kükürt verebiliyoruz.
34:01Yani homojen bir şekilde her kayısıya eşit miktarda kükürt verme şansımız var.
34:06Dengeli veriliyor.
34:07Dengeli veriliyor.
34:08Özelliği ne bunun?
34:10Bunun özelliği her taraftan homojen ölçüm şeylerimiz var, noktalarımız var.
34:15Gerçekten her tarafta aynı kükürt konsantrasyonu var mı yok mu diye kaz olarak içeriye kükürdü veriyoruz.
34:21Çiftçi şartlarında ise kükürt kabinin içerisinde yakıldığında oksijen bittiği zaman sönüyor.
34:27Dolayısıyla tam kükürtlerle olmuyor.
34:29Kükürde yakın olan kayısılar yüksek miktarda kükürt alırken uzak köşelerdeki yaş kayısılar kükürdü yeterince almıyor.
34:37Dolayısıyla homojenlik sağlanamıyor.
34:39Fazla olanlar da zararlı oluyor.
34:42Çok fazla olursa bu defa ihracatta sorun çıkıyor.
34:45Çünkü Avrupa bizden 2000 ppm'lik kayısılar istiyor.
34:48Oysa çiftçimizin elinde 5000 ppm, 3000 ppm, 4000 ppm gibi farklı oranda kayısılar görüyoruz, kuru kayısılar.
34:55Bunu ihracatçı bir şekilde yıkamayla falan düşürüyor.
34:59O seviyeye getirdikten sonra gönderiyor.
35:01İkinci bir işlem oluyor.
35:02Oysa burada 2000 ppm'i biz çok rahatlıkla 4 saat içerisinde sağlayabiliyoruz.
35:08Çiftçi bu işlemi 1,5 günde tamamlıyor.
35:10Bunu kısalttık 4 saatte ve yarım kilogram kükürtle 1 ton yaş kayısıyı kükürtleyebiliyoruz çok rahat bir şekilde.
35:16Ve 2000 ppm kükürdü homojen bir şekilde bütün kayısılara vermiş oluyoruz.
35:20Çiftçinin verdiği kükürt az giderse bu defa dayanıklılığı az oluyor.
35:25Bu defa tabii hem kararma başlar hem de dayanıklılığı azalır.
35:28Yani çiftçinin tabii yüksek kükürt vermesinin bir sebebi de satamadığı durumda depoladığında bozulmasın diye yüksek kükürt verebiliyor.
35:36En doğrusu ppm'ini ayarlayıp kükürdü böyle kabinler kurup veya bunun muadili kabinler kurmak zorundayız.
35:43Daha az malikli kabinlerde dışarıdan yakma ünitesini oluşturup içeriye gaz olarak vermek en kolay ve pratik yol.
35:50Çiftçi halbuki içeride yakıyor.
35:52Bazıları halen ocak kullanıyor ateş yakarak veya elektrik ocağı yakmak zorundayız.
35:57Hem içeriği ısıtıyor hem kükürdü o şekilde yapmış oluyor.
36:00İçeride de ısı artıyor.
36:01Dolayısıyla bu da kayısıyla zarar veriyor.
36:03Burası çelik bir kabin aslında.
36:04Evet burası kabin.
36:05Burası bizim kükürtleme kabinimiz.
36:09Burada içeride bir ton yaş kayısı koyduğumuz durumda buraya da yarım kilogram toz kükürt koyuyoruz.
36:17Bunu kapatıyoruz.
36:19Bu kendiliğinden mi tutuşacak orada?
36:21Burada termostat var elektrikli termostat var.
36:24180 derecede 10 dakika gibi sürede içerideki kükürt eriyor.
36:30Gaz haline geçmeye başlayınca pompalar devreye giriyor.
36:34Şu pompalar.
36:36Gaz halinde buradan kükürtleniyor.
36:39Oradan çıkıyor.
36:40Şimdi bizde kükürtleniyor muyuz?
36:42Şurada kükürt yok şu anda.
36:44Yanmadığı için sıkıyor.
36:46Buradan gaz olarak çıkıyor.
36:48Şu fan dağıtıyor etrafa.
36:51Dolayısıyla her köşesi homojen bir şekilde kükürtlenmiş oluyor.
36:564 saat müddette böyle kalıyor kapalı.
36:58Kapısını kapatıyoruz.
37:00İçeride bir ton yaş kayısı var.
37:03Kapısını kapattık.
37:04Gaz vermeye başladık.
37:064 saat sonra burada kükürtleme işlemi tamam olmuş oluyor.
37:08Kükürtleme tamamlanınca yana kurutma oluyor.
37:11Kükürtleme zaten tamamını bitiriyor kükürdü.
37:13Kayısıyla emiyor tamamını.
37:14Hiç atık da kalmıyor.
37:15Aynı zamanda çevreci bir makine bu.
37:18Dışarıda artan kükürdü dönüştürüyor.
37:21Kübreye dönüştürüyor.
37:22Kükürtleme işlemi 4 saat sonra bittiğinde
37:24homojen bir şekilde biz ortalama 2000 kükürdü.
37:28Kayısıyla emdirmiş oluyoruz.
37:30Vermiş oluyoruz.
37:31Kükürtleme işlemi böylece sonlanıyor.
37:33Daha sonra buradan kerevetlerle kurutma kabinlerine gidiyor.
37:36Yaklaşık 22 saat kaldıktan sonra da kurutma işlemi tamamlanmış oluyor.
37:40Çekirdeğe geçiyor.
37:41Çekirdeğe çıkarma bölümüne geçiyor.
37:43Bu defa orada çekirdeğe çıkarma işlemini
37:45işte makinemiz tam devreye girdiğinde artık makine yapacak.
37:48Şimdi kadın işçilerimiz elle yapıyorlar şu anda.
37:52Makinemiz devreye girerse o işçiliği de böylece çözmüş olacağız.
37:55Kayısı hasatı kolaylanmış olacak.
37:57Daha kolaylanmış olacak.
37:58Daha temiz olacak.
37:59Daha hızlı olacak.
38:00Abdullah Bey, altında bulunduğumuz kayıs ağacı ne cins oluyor?
38:07Bu Hacı Haliloğlu kayıs çeşidi, Malatya'nın en önemli kurutmalı kayıs çeşidi diyebiliriz.
38:12Toplam bahçelerimiz yaklaşık %70 civarında bahçeler.
38:16Bu çeşidin torunu, o tür türcek çeşidi ve başka bir çeşidi
38:21Kaysi çeşidi, Malatya'nın en önemli kurutmalık Kaysi çeşidi diyebiliriz.
38:25Toplam bahçelerimiz yaklaşık %70 civarında bahçeler bu çeşitle tesis edilmiş durumda.
38:32Bunun çekirdeği daha mı yapışık oluyor etine?
38:34Yok, çekirdek etinden ayrıdır. Özelliği zaten o.
38:37Çekirdek kolay ayrılır.
38:38Bu aynı zamanda patiğin kolay çıkmasını da sağlar.
38:41Yapışık olsa onu yapamayız.
38:43Zaten daha çok kurutma ve patik bu cinsten oluyor.
38:47Bir de kaba aşı çeşidimiz var.
38:49O bu parçalarda yok.
38:50Daha iri.
38:51Yine onu da kurutma aranımanı yüksek bir çeşit.
38:53Yaklaşık %20-25 civarında da bahçeler onunla tesis edilmiş durumda.
38:59Al yanaklı olan onu biliyorum.
39:01Al yanak bu da yapar, o da yapar.
39:03Bir de çatal oğlu çeşidimiz var.
39:053 tane esasında ana kurutmalık çeşidimiz var.
39:08Ama 5-6 tane buluyor galiba.
39:11Çok fazla. Soğancı var, Hasanbey evimiz var.
39:13Ama ihracata giden ve kurutmalık olarak değerlendirilen bu 3 çeşit.
39:17Kaba aşı.
39:17Hacıhallioğlu.
39:18Evet, kaba aşı ve çatal oğlu çeşitlerimiz var.
39:22İyi bir kayısı üretim sezonu geçirmek için üreticilerin nelerlere dikkat etmesi lazım?
39:29Kayısıda olmazsa olmaz sulama.
39:32Susuz yerlerde artık yükseklerde olabiliyor.
39:35Ovada susuz yetiştirmek mümkün değil.
39:37Eskiden yetişir miydi?
39:38Tabii ki. Daha geç suya gelirdi, daha geç su isterdi.
39:41En azından 40-50 gün sulamadığımız günler olurdu.
39:44Kayısı çok etkilenmezdi.
39:45Ama şimdi daha sık sulamak durumundayız.
39:48Küresel ısınmanın verdiği bir etki de var.
39:50Dolayısıyla artık kayısılara bakıyoruz 1600 rakımdan 1900 rakımlara kadar yetiştiricilik yapılmaya başlandı.
39:57Oralarda tabii susuz yapılıyor yükseklerde.
40:00Ama ova kesiminde artık sulamasız, hatta daha sık sulama yapmadan ürün alamıyoruz.
40:06Kayısının bir özelliği, eğer yazın yeterli sulama yapmadıysanız, yeterli besleme yapmadıysanız,
40:12ertesi yıl oluşacak çiçek gözlerini boş oluşturuyor.
40:16Bir sonraki yıl etkiliyor.
40:18Bu seneki bakımlar ertesi yılı etkiliyor.
40:20Eğer bu sene yeterli bakmadıysanız, kurak bir yılsa, siz de yeterince sulama ve gübreleme yapamadıysanız,
40:26yeterli ilaçlı mücadele yapamadıysanız, ertesi yıl bunun etkisini çok bariz bir şekilde görüyorsunuz.
40:32Özellikle Hacı Haliloğlu çeşidi, kabahat çeşitleri.
40:34Çiçek açıyor, çiftçi çok güzel çiçek olduğunu görüyor.
40:39Aslında yakından baktığında boş çiçek olduğunu görebilir.
40:43Bir çoğu bunu biliyor çiftçimizin.
40:44Boş çiçek demek, erkek ve dişi organlar tam olgunlaşmamış.
40:48Dolayısıyla onlar dökülecek demektir.
40:50Yani çok az sayıda sağlam çiçek kalıyor neticede.
40:53Bir 20 gün sonra bakıyor ki, karşı o çiçekten geriye sadece sayılı meyve kalmış.
40:58Bu da çiftçimizi üzüyor.
40:59Tabii o, dediğim gibi bir yıl öncenin bakımıyla alakalı %100.
41:02Şimdi üstümüzde 7 tane bölümümüz var.
41:05Bu bölümlerden farklı projelerle hem uygulamaya dönük hem de bilimsel anlamda çalışmalar yapılıyor.
41:11Bitki koruma bölümümüz var, tarımsal mekanizasyon bölümümüz var, gıda bölümümüz var,
41:15üretim işletme bölümümüz var, ıslah ve genetik bölümümüz var,
41:19tarımsal ekonomi ve toprak gibi bölümlerimiz var.
41:22Toprak tahlininden tutun da hastalık zararlıların takibi veya yeni gelmiş zararlı ve hastalıkların takibi,
41:28bunlarla ilgili proje, hasat sonu imkanlarının geliştirilmesi,
41:33katma değerli ürünlerin özellikle gıda bölümüyle son 5 yılda çok güzel işler yaptık.
41:39Kaysi, sadece Kaysi olarak değerlendirilmesin, katma değerli ürünlere de dönüştürülsün anlamında birçok proje geliştirdik.
41:46Neler geliştirdiniz mesela?
41:47Mesela Kaysi çekirdeği kahvesi yaptık.
41:49Öyle mi?
41:50Evet.
41:51İlginç.
41:51%100 çekirdekten oluşan bir kahve.
41:53Bu Hacı Haliloğlu Kaysi'sinin çekirdeğinden yaptık.
41:56Ve gün kurusu dediğimiz kükürt almamış, kükürde girmemiş Kaysi'nin çekirdeğini kullanarak
42:02içilebilir %100 besleyici değeri olan Kaysi çekirdeği kahvesini yaptık.
42:07Bir diğer konu mesela Kaysi'da sürülebilir Kaysi ezmesi yaptık.
42:11İçerisinde Kaysi çekirdeği, Kaysi marmelatı çocuklara yönelik özellikle gençlere yönelik çikolata tarzında
42:17sürülebilecek kıvamda sürülebilir Kaysi ezmesi adına bir projeyi tamamladık.
42:22Yine en son yaptığımız ve üzerinde halen de devam ettiğimiz çalışmalarımızın devam ettiği bir projemiz var.
42:29Cumhurbaşkanlığı Strateji Dairesi'nden aldığımız bir destekle glutensiz ürünlere yöneldik bu defa.
42:34Kaysi'de gluten?
42:35Kaysi'de gluten ne alaka diyeceksiniz.
42:37Çekirdeği ile biz glutensiz kurabiye yaptık.
42:40Yine hacı hallolduk çekirdeğinden.
42:42Ona dönüştürdünüz.
42:42Ona dönüştürdük.
42:44İçerisine tamamen doğal katkı maddeleri dediğimiz doğal ürün yine besin anlamında.
42:49Nohut, fasulye gibi mi?
42:50Aynen. Onları kullanarak kurabiyeler yaptık.
42:53Ve şimdi o projenin devamında 4 tane farklı ürün daha çıkarmayı planlıyoruz.
42:58Seri üretime geçtiniz mi?
42:59Yok. Kurabiye geçti üretime ama diğer o 4 ürün dediğimiz sebzeli olacak.
43:06Nohut unundan, kara buğday unundan glutensiz olarak.
43:09Un üretim merkezi yapıyoruz hemen şurada yan tarafta.
43:12Ve bu ürünleri hem satışa sunacağız aynı zamanda o unlardan 4 tane farklı tuzlu, tatlı ürün çıkaracağız.
43:19Pasta, kraker tarzında.
43:21Çerezlik olarak denilen kayısı çekirdeği de kükürtlenmemiş kayısının çekirdeği yani gün kurusunun çekirdeği oluyor.
43:30Kükürtleme içeri mi işiyor yani?
43:33Çekirdeğe nüfuz ediyor.
43:35Öyle mi?
43:36O yüzden kullanılıyor.
43:37Yani kayısındaki kükürt kadar olmasa da kayısı çekirdeğinin içerisine de nüfuz ediyor, ekşimsi bir tat veriyor.
43:43Yani kayısının etli kısmını geçip çekirdeğe kadar işleyebiliyor.
43:48Peki çekirdekte varsa kayısı da daha yüksek oranda yok mudur?
43:52Yok çekirdekli daha az mesela biz 2000 ppm yaptık ya 2000 ppm kayısının kendisinde kuru kayısı da varsa
43:59çekirdekli de 1000 civarında, 1200 civarında kükürt almış daha az miktarda var.
44:05Bu aynı zamanda ilaç sanayinde de kullanılıyor değil mi kayısının çekirdeği?
44:09Kayısı çekirdeği daha çok kozmetikte, yağını çıkarak kozmetikte kullanılıyor.
44:12Acı kayısı çekirdeğinin de ilaç sanayinde kullanıldığını biliyoruz.
44:14Acı kayısı çekirdeği?
44:16Acı kayısı çekirdeği üretimi yok eskisi gibi.
44:18Tabi o yabani kayısılardan elde edilen, zerdali dediğimiz onlardan elde edilen kayısı çekirdekleri.
44:24Tabi onda amigdalin denen bir madde var.
44:27Aynı zamanda B17 kaynağı.
44:30Fakat amigdalinin belli bir miktarın üzerinde tüketilmesi insan sağlığa aslında zararlı.
44:35Bizim bu çekirdeklerde Hacı Haliloğlu kayısı çekirdeğinde amigdalin miktarı oldukça düşük.
44:40O yüzden bunu çekirdeğe kullanıyoruz.
44:42Tabi bunu çekirdeğe kullanıyoruz. Acı çekirdeği kullanamıyoruz.
44:43Onu da amigdalinin yüksek olduğu için kullanılıyor.
44:45Bu hem çerezlik olarak tüketiliyor herhangi bir sağlığa zararı yok.
44:49Bir kişinin amigdalinden etkilenebilmesi için 2500 adet çekirdek yemesi gerekiyor.
44:56Bizim yaptığımız çalışmalarda onu da bir insan bir seferde yiyemeyeceği için öyle bir sıkıntımız yok.
45:00Amigdalin böbreğe mi zarar veriyor?
45:02Vücutta enzimlerle etkileşime geçince zararlı hale geliyor.
45:06Vitamin açısından değerli, mineraller açısından değerli son derece sağlıklı bir gıda.
45:12Ve siz bu gıdadan daha alternatif neler üretebilir diye çalışmalar yapıyorsunuz.
45:16Amacımız şu, kuru kayıtlı rekortesi zaman zaman farklılıklar gösteriyor.
45:20Bu sene mesela 107 bin ton olarak açıklandı.
45:22Böyle olduğu durumlarda gördük ki piyasada bir daralma başlıyor.
45:26Fiyat düşüyor, pazarlama imkanlarını yeni pazar olmadığı için de aynı yerlere satmak durumunda kaldığımız için ihracat anlamında.
45:34Dolayısıyla fiyata bir düşüş oluyor. Bu da çiftçimizi etkiliyor.
45:37Biz ne yapalım diye düşündük enstitü olarak.
45:39Yaş kayısıyı veya kayısının yan ürünlerini farklı anlamda farklı yerlerde katma değerli bir ürün olarak değerlendirirsek
45:45nispeten o kuru kayısıyı piyasadan biraz biz azaltmış olacağız.
45:49Krizi önlemiş olacağız.
45:51En azından öyle bir desteğimiz olsun ve geliştirdiğimiz durumda da hakikaten hem insan sağlığı açısından
45:56hem sağlıklı atıştırmalık açısından yaptığımız çalışmalar genelde sağlıklı atıştırmalık adı altında yorumluyoruz.
46:02Bu anlamda da bölgeye özellikle çölyak hastalarına hizmet etmiş olacağız o son çalışmamızdan.
46:07Aynı zamanda Malatya kayısısının genlerini koruyorsunuz.
46:11Koruyoruz tabii.
46:12Yaklaşık 40 bin aile bu işle iştikal ediyor kayısı işiyle ama bunun tabii yan kollarına baktığımız zaman
46:19inşaatından sürücüsüne kadar, işçisine kadar, kıda sektörüne kadar herkes bu sektörden kayısı çiftçisi para kazandığı zaman
46:27her taraf canlanıyor çünkü piyasaya para giriyor dolayısıyla.
46:30Çok teşekkür ederim.
46:31Ben teşekkür ederim.
46:32Çalışmalarınıza kolaylıklar diliyorum.
46:34Hoşçakalın.
46:50Kanalıma abone olmayı, yorum yazmayı ve beğen butonuna tıklamayı unutmayın.
46:56İzlediğiniz için teşekkürler.