Tarihte Yürüyen Adam | 29 Haziran 2024

Ülke TV
Ülke TV
  • 3 ay önce
Tarihi sevdiren ve merak uyandıran program Tarihte Yürüyen Adam geçmişten günümüze kadar ayakta kalmayı başaran tarihi yapıları ve hikâyelerini izleyicilerle buluşturuyor.

Tarihte Yürüyen Adam Tarihçi Yazar Ahmet Anapalı’nın sunumuyla Ülke TV’de … Mekanların tarihçesi, gündelik hayatta sıkça kullanılan deyişlerin kökeni ve tarihe farklı bir bakış Ülke TV’de… Ahmet Anapalı, kimi zaman mimari yapıları ile ilk olma özelliğine sahip yerleri ekrana taşıyor.

“Dünü bilmeyen bugünü anlayamaz; bugünü anlamayan yarını göremez, yarını inşâ edemez; hattâ dünden gelen hamlelerin nedenlerini bile düşünemez.” diyen Abdulbaki Gölpınarlı’nın sözünden ilhamla ‘Tarihte Yürüyen Adam’ dünü anlatıyor, bugünü gösteriyor ve yarının rotası için ışık tutuyor.

Tarihi camiler, kervansaraylar, üstünde birçok medeniyetin yaşadığı Mezopotamya ve Anadolu şehirlerinin bilinmeyen hikâyeleri Tarihte Yürüyen Adam ile her Cumartesi Ülke TV’de…
Döküm
00:00MÜZİK
00:13MÜZİK
00:41Efendim merhabalar
00:42Tarihte Yürüyen Adama
00:44Ülke TV ekranlarında artık yıllardır görmeye alıştığınız
00:49Türk televizyonlarında bir kült programı olan
00:52Ülke TV'de gelenekselleşmiş Cumartesi şenliği olan
00:57Tarihte Yürüyen Adam programına hoş geldiniz.
01:01Her cumartesi yeni bölümle, her pazar eski bölümle, tekrar programla
01:07karşınızda olmaktan son derece mutluyuz.
01:10Bizler Tarihte Yürüyen Adam ekibi olarak kamera önünde, arkasında, montaj odasında
01:18biz kocaman bir aileyiz ve bu aile sizlere tarihte yürüme sözü verdi.
01:26Sizlerle birlikte fotoğrafları yan yana koyarak üstüne basa basa
01:32bazen 150 yıl, bazen 170 yıl, bazen yalnızca 50 yıl
01:39bazen 200 yıl ama bazen de 30 yıl öncesine giderek
01:45fotoğrafların üzerinden mekan ve makam sabit kalmak şartıyla
01:51fotoğraflarla değişen yıllara bağlı olarak tarihte yürüyoruz.
01:58Zaman makinesini bulduk dersek espri yapmış olmuyoruz.
02:03Zaman makinesini gerçekten ve cidden bulduk.
02:07İşte bu, bir mekanın 70 yıl önceki fotoğrafından 150 yıl önceki fotoğrafına
02:14oradan bugüne gelmek.
02:17Zamanla yürümek değil de ne olsa gerek.
02:21Bugün Eminönü Meydanı'ndayız, bugün yağ iskelesinde.
02:25Bugün yağ kapanında, sirke kapanında, un kapanında, bal kapanında.
02:31Arkamda görmüş olduğunuz gibi 1597-1664 yılları arasında
02:3866-67 yılda bitirilen yeni cami ve onun ticari külliyesi olan
02:46Mısır Çarşısı civarındayız.
02:49Bugün size Rüstem Paşa'dan, bugün size Kanuni'den,
02:53bugün size Papaz Han'dan bahsedeceğim.
02:58Allah Allah, Papaz Han mı var?
03:01Kiziloğlu Han diye anılan hanın diğer adı acep neden Papaz Han?
03:07Sizi 60'lı yılların, 50'li yılların, 70'li yılların ya da benim hatırladığım
03:1280-90'lı yılların otobüs duraklarına götüreceğiz.
03:15Sizi halk pazarına götüreceğiz.
03:1870'li yılların daimi halk pazarında meyveleri ve sebzeleri göreceksiniz.
03:24İnsanları otobüs duraklarında, otobüs bekleyen kalabalıkları ve yığınları göreceksiniz.
03:32Burası yalnızca bir meydan değil.
03:34Burası Bizans İmparatorluğu döneminde Likos Köyü.
03:40Burası Roma İmparatorluğu döneminde birinci tepe olan Agustus Tepesi'nin limanı.
03:49Burası Osmanlı İmparatorluğu döneminde gümrük binaları, sirkeci, eminönü, yağ kapanı, bal kapanı, un kapanı
04:02kelimelerinde geçen kapan kelimesinin karşılığı olan gümrükleri ve o gümrüklerin müdürlükleri olan eminlikleri.
04:12Emin ne demek? Gümrük müdürü.
04:15Eminler nerede bulunuyor?
04:17Şu an bulunduğum yerde yani eminönünde. Eminönü eminlerin bulunduğu yerdir.
04:22Bunlar dağıldıklarında her bir emin, her bir gümrüğün yani her bir kapanın bulunduğu bölgeye gidiyor.
04:31Efendim tarihte yürümek bu olsa gerek ya hazırsanız biz çok hazırız.
04:38Sizler evlerinizde bizler arazide resimlerin ve mekanların ve olayların geçtiği yerlerdeyiz.
04:46Hep birlikte tarihte yürüyeceğiz.
04:49Şimdi oturun koltuklarınızda lütfen alın elinize çayları ve bizimle beraber tarihte yürüyün.
04:571597'den size merhaba diyorum.
05:011597, 1664, 66, 67 yılda bitirilen bir eserin merdivenlerinden size merhaba demek
05:13ayrıca tarihi anlamda büyük bir mutluluk.
05:17Efendim bir cumartesi klasiği tarihte yürüyen adam Ülke TV ekranlarından merhabalar.
05:43Burası hem Roma İmparatorluğu'nda hem Osmanlı Devleti döneminde ticaretin bel kemiğiydi.
06:05Eminönü'nün sirkecinin bulunduğu yerdeyiz.
06:09Yağ kapanı adı verilen bir bölge var.
06:11Sirke kapanı, yağ kapanı, un kapanı, bal kapanı.
06:16Efendim kapan demek gümrük demek.
06:19Muhtelif programlarda biz bundan bahsetmiştik.
06:22Kapan gümrük demektir.
06:25Bu şehre İstanbul'a Konstantinopole başka şehirlerden ya da ülkelerden herhangi bir mal geldiğinde herhangi bir yerde durmuyordu.
06:35Durması gereken yerde duruyordu.
06:38Sirke geliyorsa sirke kapanında yani sirkecide.
06:43Un geliyorsa buğday geliyorsa un kapanında yani ne diyeyim fatihin altında.
06:52Bal geliyorsa bal kapanında.
06:55Yağ geliyorsa yağ kapanında.
06:58Kapan demek gümrük demektir.
07:01Kapan demek depo demektir.
07:04Ve o depo yağın deposu tam olarak şu an karşınızda.
07:09Efendim karşımızda yaklaşık olarak 90 yıllık bir fotoğraf var.
07:14Takvimler 1930'ları göstermekte.
07:17Net olarak bir rakam veremiyoruz.
07:201930'lar.
07:22Yağ kapanı tam karşımızda Galata Köprüsü ve Galata Kulesi.
07:29Galata Kulesi 2024 yılında net ve açık bir biçimde görülüyor.
07:3530'lu yıllarda günümüzden 90 küsur sene önce yine çok net bir biçimde görülüyor bir farkla.
07:45Deniz o kadar dolduruldu ki ben 74 Fatih doğumluyum.
07:50İşte burası benim doğup büyüdüğüm yer burası.
07:5474 Fatih doğumluyum.
07:56Ve burada denizin, burada suyun ne kadar geriye doğru gittiğini,
08:03ne kadar denizin, sahilin doldurulduğunu ben bile şahit oldum.
08:09Fotoğrafta şuralarda yazıyla yazılmış olan alt geçicinin oralarda kayıkların, sandalların bulunduğu görülmektedir.
08:19Bir sandal şuradan geçiyor.
08:22Bugün 90 küsur sene önce diye tarif ettiğimiz fotoğrafta görmüş olduğunuz kayığın bulunduğu yerden metrelerce ileriye doğru deniz götürüldü.
08:37Kara dolduruldu ve artık oralarda sahil, oralarda iskele.
08:43Burası yağ kapanı.
08:44Hem Osmanlı İmparatorluğu zamanında hem Roma İmparatorluğu zamanında gümrüklerin ve kapanların bulunduğu yer yağ kapanı.
08:53Kapanların başında bulunan adama emin deniyor.
08:57Eminlerin toplu halde bulunmuş olduğu yere ise emin önü denir.
09:02Bakın böyle İstanbul ne kadar keyifli değil mi?
09:06Sirkeci, un kapanı, hemen şurada bal kapanı, hemen burada adımımıza attığımız, ayağımıza bastığımız yer yağ kapanı ve hepsinin bulunduğu müdüriyet emin önü, eminlerin bulunduğu yerde şurası.
09:24İstanbul bu haliyle anlamlı.
09:27İstanbul fotoğrafları yan yana koyduğumuz haliyle anlamlı ve biz şu an yağ kapanından 1500 yıllık Roma İmparatoru Jüstinian döneminden daha önce yapıldığını bilmiş olduğumuz Galata Kulesi'ne bakıyoruz.
09:481500 yıldır burada bulunanlar şuraya baktığında önünde Cizvit Kilisesi'ni, arkasında Galata Kulesi'ni görüyorlar.
10:00Değişmeyen bir manzara.
10:17Sarı Otobüsün olduğu yerde bir kayık var, bir sandal var.
10:28Önünde bacak bacak üstüne atmış bir fayton kullanan bir faytoncu bulunmaktadır.
10:36Bugün değişen ne var?
10:38İstanbul'un yoğun trafiği var.
10:41O gün trafik yokmuş, bugün trafik var.
10:451985 yılında ben ilkokul 5'e giderken, 1985'te ben 5'i bitirdim.
10:54Öğretmenimiz bize çocuklar yaklaşık olarak 5 milyon kişi var İstanbul'da.
11:011985, 5 milyon kişi İstanbul'da yaşıyor dediğinde ben düşünmüştüm Allah Allah bu 5 milyon kişi nerede yaşıyor acaba?
11:14Biz nereye sığıyoruz?
11:165 milyona yakın demişti 4 milyon nüfus vardı.
11:22Bugün 20 milyon nüfus var ve biz 20 milyonluk bir şehirde yaşıyoruz.
11:28Ama hala 90 sene önce şu an önünüzde bulunan fotoğraf hala karşınızda.
11:36Cizvit Kilisesi ve hemen onun arkasındaki Galata Kulesi karşınızda.
11:43Fayton yok, kayık yok, siyah beyaz görüntü renkliye dönüşmüş ve karşınızda bir Eminönü ve karşınızda bir sirkeci ve karşınızda bir yağ kapanı.
11:5790 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğraf yan yana geldiğinde şu açıdan şu görüntü itibariyle çok şeyin değiştiğini görüyoruz.
12:08Artık deniz daha ileride, artık faytonlar kullanılmıyor, artık sandalların devri bitti ve kocaman bir meydan, kocaman bir trafik.
12:19Yok canım o kadar da trafik yok sakın demeyin zira bu programın çekildiği saatler sabah saatleri.
12:28Sabah saatlerinde trafik bu kadar, öğlen olsun öğlen 12'den sonra burada arabalar, trafik inanılmaz nefes alınmayacak kadar kilit oluyor.
12:42Ve İstanbul'un kaçınılmaz bir gerçeği trafik ve İstanbul'un kaçınılmaz bir gerçeği 20 milyonluk İstanbul'un yoğunluğu.
12:52Sizi 90 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğrafla baş başa bırakıyorum.
13:221970'li yıllar yani günümüzden yaklaşık olarak 55 sene önce bir aile tipik bir Anadolu'dan İstanbul'a göç etmiş olan bir aile görmekteyiz.
13:45Arkamızda Süleymaniye Camii'nin bir minaresi ancak tüm sülüetiyle birlikte Hristenpaşa Camii görülmektedir.
13:53İstanbul'un yağ kapanı adı verilen ve bir önceki fotoğrafta göstermiş olduğumuz bölgedeki iskelinin arkasında bulunan yerdir.
14:04Ben buranın otobüs durağı olduğu zamanlarına soruyorum.
14:08Bugün kocaman ve güzel bir meydan.
14:11İstanbul'da meydan kıtlığı bulunmaktadır.
14:14Roma İmparatorluğu zamanında çok fazla meydan vardı.
14:18Yeditepe'nin yedisinin de üstünde meydanlar altlarında meydanlar vardı.
14:25Otuz civarı İstanbul meydanlarından bahsedilir.
14:29Fakat Osmanlı Devleti meydan sevmez.
14:33Osmanlı'da meydan demek boş kalabalıklar demek.
14:38Boş kalabalıklar işsiz güçsüz insanlar demek ve bir darbeye çağrı demektir.
14:45Bu yüzden Osmanlı Devleti çok da fazla meydan sevmiyor.
14:50Bulduğu bütün meydanları külliyelerle, eserlerle ve yeni mahalle yapılaşmalarıyla doldurmuş.
15:00Osmanlı meydan sevmez.
15:02Bu yüzden burada bulunan meydanı da öncelikle sokaklara, evlere verdi.
15:091930'lu yıllarda caddeye yaptı.
15:12Benim önümde sizin arkanızda yeni cami bulunmaktadır.
15:1766 yılda bitirilen yeni cami şu an tüm güzelliğiyle karşımda.
15:23Siz zaten şu an onu görüyorsunuz.
15:26Arasından bir yol var.
15:28Mısır çarşısı ile yeni cami arasındaki bu yol ya da yeni cami ile sahil yolu arasındaki yol caddeydi.
15:38Buradan gelen otobüsler, buradan gelen arabalar yeni cami ile Mısır çarşısı arasındaki yoldan ya da diğer taraftan gidiliyordu.
15:50Az evvel cadde dediğim, sokak dediğim, arabaların geçtiği yol dediğim her yer bugün trafiğe kapalı.
15:59Yapanın aklına gelenin eline sağlık.
16:03Çok güzel.
16:04İnsanların yürüme yolları oldu.
16:06Kocaman bir meydan.
16:08Fotoğrafta caddeler görüyorsunuz.
16:11Fotoğrafta otobüsler, arabalar görüyorsunuz.
16:15Fotoğraf yoğun.
16:17Fakat bugün 2024 ya da 2010, 2010 yılında böyleydi.
16:23Arkamda görmüş olduğunuz meydan insanların yürüme yolu olarak açıldı.
16:2990'lı yıllarda burası otobüs durağıydı.
16:34Karşı taraf da otobüs durağıydı.
16:37Karşı taraf yani şurası, şu gemilerin bulunduğu yer otobüs durağıydı.
16:45Kaldırıldı.
16:46Orası merkezi sistemdi.
16:48Kaldırıldı.
16:49Biraz ileriye Haliç Köprüsü'nün arkasına kaldırıldı.
16:55Burası ise yürüme meydanı ve gemi iskelesi olarak yapıldı.
17:00Onun karşısında bulunan bu bölgede ise
17:04Kurtuluş'a, Feriköy'e, Mecidiyeköy'e, Şişli'ye, Tatavla'ya, Pangaaltı'na, Okmeydan'ına,
17:13Kasımpaşa'ya giden arabalar burada bulunmaktaydı.
17:17Ben 90'lı yıllarından bahsediyorum buranın.
17:20Fakat elimizde bulunan fotoğraf 70'li yıllara ait.
17:24Tipik bir Türk ailesi.
17:26Anadolu'dan İstanbul'a göç etmiş.
17:29Çocuğuyla, çoluğuyla ve eş.
17:32Bu arada bir bilgi vereyim mi?
17:34Çoluk demek aslında kadın demektir.
17:38Çoluk çocuk nasıl demek?
17:40Eşin ve çocuğun nasıl demektir?
17:43Çoluk, öz Türkçe'de eş demektir.
17:47Çoluk çocuk nasıl cümlesi?
17:50Ailen nasıl? Eşin nasıl? Çocuğun nasıl demektir?
17:55İşte biz şu an 70'li yıllarda çoluk çocuk bir aile görüyoruz.
18:00Çoluk çocuk bir aile.
18:02Yağ kapanında durmuşlar.
18:04Sirkeci'ye doğru, Eminönü Yenikapı'ya doğru ilerliyorlar.
18:09Hemen arkasında bir Mimar Sinan.
18:12Yapımı Rüstem Paşa.
18:14Kanuni Sultan Süleyman Han'ın kızı.
18:17Mihrmaz Sultan'ın eşi.
18:19Hırvat kökenli devşirme Müslüman Rüstem Paşa'nın Mimar Sinan'a yaptırmış olduğu.
18:26Sonra beğenmediği.
18:28Sonra Sinan'dan rahatsız olduğu.
18:31Sinan hakkında söylenen sözlerden kurtulmak için de
18:36dünyanın en güzel Çinlileri ile Bursa İznik Çinlileri ile süslediği Rüstem Paşa Camisi.
18:45Sanat tarihi öğrencileri hocalarıyla birlikte mutlaka bu camiye gelirler.
18:51Zira bu camide 500 yıllık Çinliler bulunmaktadır.
18:56Ve bu Çinlilerin kırmızısı hala canlı kırmızı.
19:00Laciverti hala canlı lacivert.
19:03Türk'ü azı hala canlı Türk'ü az.
19:07500 yıllık Çinlilerden bahsediyorum.
19:10Renkler hala dipdiri.
19:13İşte Mimar Sinan'dan kalma.
19:16Rüstem Paşa Camisi 55 sene önce çekilen fotoğrafta ana hatta görülmekte.
19:23Arkada ise bir tane sizin de şu an gördüğünüz gibi bir tane minare var.
19:29O da bir Mimar Sinan.
19:31Ama bu sefer damat Rüstem Paşa'ya değil Kanuni Sultan Süleyman Han'a mahsus bir caminin minaresi.
19:401550-1557 yılları arasında yine Mimar Sinan tarafından yapılan Muhteşem Süleymaniye Camii'nin dört minaresinden birini görmektesiniz.
19:54Bugün de hala aynı açı var.
19:57O gün de hala aynı açı var.
19:59Önünde ise hala detay olarak görülen Papaz Han var.
20:05Bugün de var, fotoğrafta da var.
20:08Kizir oğlu Han'ı diye geçer.
20:11Papaz Han diye geçer.
20:14Rüstem Paşa'ya komşudur.
20:27Şuralarda bir yerlerde yürüyor.
20:42Şurada hemen yanlarına gideyim ve beraber yürüyeyim.
20:46İşte burası.
20:48O ailenin yürümüş olduğu yol burası.
20:51Baba önde, elinde bir poşet.
20:54Çocuk ve hanım şuralarda ve beraber bu tarafa doğru yürüyorlar.
21:00Hadi gelin o aileyle beraber her halinden belli ki çok yeni Anadolu'dan İstanbul'a göç etmiş olan bu aileyle birlikte yeni camiye, Sirkeciye, Eminönü'ne doğru yürüyelim.
21:16Efendim, 1970'ler, 2024.
21:22Aradan geçen 55 yıl, 55 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğrafla sizi baş başa bıraktık.
21:46Bir fotoğraf daha var aynı meydanda ve bu meydandaki bizim son fotoğrafımız bulunmakta.
22:08Fotoğraf adımındaki tarihlendirmede 60'ların sonları diyor.
22:12Bilmiyorum kaçlar 65 olabilir, 69 olabilir 60'ların sonları.
22:18Yani günümüzden yaklaşık olarak 60 yıl evvelden bahsediyoruz.
22:23İşte ben 90'lı yılları, 80'li yılları hatırlıyorum.
22:27Burada otobüs durakları vardı, arabalar vardı.
22:3060'lı yıllarda da anlaşılan burada aynı sistem devam ediyor.
22:36Şuralarda bir yerlerde Mısır Çarşısı, Bosphorus yazan tabelanın olduğu yerde bir otobüs durağı olsa gerek.
22:45Bu arada otobüs durağı her yerlerde var.
22:48Şurada var, kırmızı hanımefendinin yürüdüğü yerde var, beyazlı amcanın olduğu yerde var.
22:55Burası otobüs durağı ve her yer otobüs durağı.
22:58Burada da bir otobüs durağı var, bir kalabalık var, bir kuyruk var ve araba bekliyorlar.
23:04Ön taraf araba, şu an olduğu gibi her yer trafik.
23:09Burada da burası gibi bir trafik 60'lı yıllar.
23:142024'te buraya baktığımızda trafik, ancak buraya baktığımızda bir insan meydanı, meydan görmekteyiz.
23:23Bu güzel bir şey.
23:2460'lı yılların sonları yani nereden bakarsan bakalım 60-65 yıl öncesinden bahsediyoruz.
23:34O tarafta ana görüntü olarak camiler görülüyor.
23:39Rüstem Paşa Camisi var, Süleymaniye Camisi var.
23:44Rüstem Paşa Camisi'nin hemen altında boylamasına kırmızı, bugün de kırmızı, Keziroğlu Han ya da Papaz Han var.
23:56Hikayesi uzun derler ki Roma İmparatorluğu zamanında da burada bir han vardı, Roma Hanıydı.
24:04Yerine o hanın üzerine eklemeler yaptılar ve orası bir papaz han olarak.
24:12Hayır hayır sahibi papaz değil, sahibi rahip değil, sahibi Hristiyan bir ruhban değil.
24:19Sadece Hristiyanlık döneminden kaldığı için Roma İmparatorluğu devrinden kaldığı için oranın adına Papaz Han dediler.
24:29Osmanlı Devleti'nde de Papaz Han, bugün de Papaz Han.
24:34Eğer bir gün Papaz Han'la bir işiniz olursa, bir şey almak durumunda kalırsanız ki çoğunlukla mukavva karton, naylon torba, poşet satıyor.
24:48Almak durumunda kalırsanız meydana gelin, önünüzü Süleymaniye Camii'ne dönün.
24:55Hemen altındaki kırmızı dikdörtgen uzunlamasına han, Papaz Han'dır.
25:02Bu Papaz Han'ın önünde ise 60'lı yıllarda, 70'li yıllarda, 80'li ve 90'lı yıllarda,
25:10işte hatırladığım zamanlar 80'ler ve 90'larda bir otobüs durağı var.
25:16Bugün meydan var ancak 60'ların sonlarında yine otobüs durağı.
25:22Şuralarda kalabalık, iki kız kardeşin geçmiş olduğu yer otobüs durağı.
25:28Orada bekleyen kalabalıklar hiçbiri yok.
25:32Necip Fazıl'ın dediği gibi sahip değiliz mekanlar ve eşyalar kadar bu hayata.
25:41Mekan duruyor, cadde duruyor, camiler duruyor, hanlar duruyor, meydan duruyor, sirkeci duruyor, eminönü duruyor.
25:53Ancak Allah-u Alem şu an görmüş olduğunuz fotoğraftaki hiç kimse durmuyor.
26:00Necip Fazıl'ın dediği gibi sahip değiliz eşyalar kadar, mekanlar ve makamlar kadar bu dünyaya.
26:10Fotoğraflar aslında bize bu dünyada ne kadar geçici olduğumuzu gösteriyor.
26:17Düşünsenize takvimler 2124, 100 yıl sonra televizyon dünyası artık neye dönüşür, neye devşirilirse bilmem.
26:30Belki de şöyle yapınca bir ekran gelecek ve oradan seyredecekler.
26:34Yine ülke TV ekranları ve yine tarihte yürüyen adam programı devam ediyor.
26:41Orada genç bir çocuk, benden 100 yıl daha genç bir çocuk tarihte yürüyen adamı çekiyor ve anlatırken
26:52bu programı referans alıyor, hiç kimse yok ama o çocuk bizi referans alarak
26:59hanlara bakın diyor, meydanlara bakın diyor, bunu çekenler bugün dünyada yok ama biz varız diyor.
27:07Dünya hayatı bu kadar basit.
27:10Bu konuda söyleyeceğim son söz Yunus Baba'ya ait olsun.
27:15Yunus Emre der ki, ana rahminden çıktım, gittim pazara, bir kefen aldım, döndüm mezara. Bu kadar.
27:27Pazara gidip kefen alıp dönülecek kadar kısa bir insan ve dünya hayatı ve önümüzde 60'lı yıllara ait bir fotoğraf.
27:37Otobüs durağı, araba kalabalığı, burada bir yığın insan.
27:42Hadi gelin kuyruğa girelim ve araç bekleyelim.
27:57Önümüzde bir sürü insan.
27:59Ya da bir dakika, biz şu an kuyruğa girmedik, kaynak yaptık, en öne mi girdik?
28:04Kuyruğun başı burası mı, orası mı bilmiyorum.
28:07Fakat ben şu an kuyruktayım, kaynak yapsam en öne girsem bu kadar insan sanırım bana müsaade etmez.
28:13Herhalde burası kuyruğun sonu ve araç da oraya doğru geliyor diye ümit ediyorum.
28:191960'lardan bir trafik nostaljisi, bir otobüs ve araba trafiği.
28:25Efendim tarihte yürümek sanırım bu olsa gerek.
28:292024'lerden bir anda 65 yıl öncesine gidip 1960'lı yıllarda bir otobüs kuyruğuna girmek ya da kaynak yapmak bilmiyorum hangisi ama az evvel onu yaptık.
28:45Sizi 65 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğrafla baş başa bırakıyorum.
28:55//Müzik
29:25Efendim 1971 daimi halk pazarına, Eminönü daimi halk pazarına hoş geldiniz.
29:32Buralar pazarmış.
29:34Arka tarafı otobüs durağı, ön tarafı karmakarışık pazar.
29:39Bir marketler zincirine bağlı marketler dahi varmış.
29:43Nereden bahsediyorum?
29:46Zaten fotoğrafı gördünüz.
29:481971 yılında burada pazar var.
29:52Şimdi hadi bugüne gelelim.
29:55Bakın bugün böyle.
29:57Yani 1971'deki meyvelerin sebzelerin, işte buralarda meyvelerin sebzelerin satıldığı halk pazarı 2024'te tam olarak karşımıza boş bir meydan olarak çıkmıştır.
30:1553 yıllık bir zaman farkı bize inanılmaz bir fotoğraf veriyor.
30:21Bu fotoğrafta bu meyvelerin gitmiş olduğu evler öyle ya İstanbullular kilo kilo ya da kasa kasa.
30:32O günlerde kasa kasa da alınabiliyordu.
30:35Bu memleket 1974 yılındaki Temmuz 1974 yılındaki Kıbrıs müdahalesi Kıbrıs Savaşı'ndan sonra çok büyük bir ambargoya ev sahipliği yaptı.
30:51Avrupa, Asya, Rusya herkes bize karşı geldi.
30:57Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Bülent Ecevit Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan döneminde Türkiye çok ciddi ambargolara maruz kaldı.
31:08Kemal Sunal'ın filmlerinde yağ kuyruğu, tüp kuyruğu, ekmek kuyruğu, şeker kuyruğunu hatırlar mıyız?
31:16Kemal Sunal kapıcı rolünde ya da bekçi rolünde bir yerlerde sırada bekliyor.
31:24Tüp geldi diye bağırınca oraya bir çocuğu bırakıyor ve diğer tarafa gidiyor.
31:29Yağ geldi, şeker geldi, ekmek geldi.
31:33Kuyruklarda tanışarak evlenenler gazete haberlerine çıktı.
31:38Ekmek kuyruğunda uzun süre saatlerce beklenilen yağ kuyruğunda, tüp kuyruğunda, şeker kuyruğunda tanışan insanlar evlendiler.
31:53Yuvalarını kurdular, gelinlik ve damatlıkla o kuyruğa girdiler.
31:59Efendim şaka değil, efendim espri değil.
32:03Bir film yapmıyoruz.
32:05Türkiye gerçeğinden bahsediyoruz.
32:07Bu ülke bu malların temel gıda maddelerinin kuyruklarını gördü.
32:1474'te Kıbrıs'tan dolayı, 70 olduğumuz ambargodan dolayı biz o görüntüleri gördük.
32:22Kemal Sunal o filmleri o yüzden çekti ama bu fotoğraf 1971'e ait.
32:31Yani 1971 ambargodan önce insanların rahat yaşadığı kasa kasa domateslerin, kasa kasa salatalıkların, biberlerin, meyvelerin eve götürüldüğü dönemlerdi.
32:45Ve buralar daimi halk pazarı olarak arz endam ediyordu.
32:51Sevgili dostlar 53 yıllık bir fotoğrafla karşı karşıya bulunmaktayız.
32:57Burası Eminönü daimi halk pazarı.
33:01Sizi 53 yıl ara ile aynı açıdan çekilen iki fotoğrafla baş başa bırakıyorum.
33:27Şu an bir Yahudi yerleşim biriminde bulunmaktayız.
33:39Çok inanmadınız değil mi? Ne Yahudi yerleşim birimi?
33:44Burası tam karşımızda Galata Kulesi, önümüzde Galata Köprüsü ve inanılmaz bir kalabalık, inanılmaz bir trafik.
33:55Ne Yahudi yerleşim bölgesi Ahmet?
33:57Dediğiniz duyar gibiyim.
33:59Burası bir daha söylüyorum ve iddiamda çok katıyım.
34:05Burası Çıfıt bölgesi.
34:07Burası Osmanlı Devleti zamanında Yahudilerin yaşadığı yer.
34:13Eminönü Yeni Camii'nin bulunduğu yer.
34:16Tahtakale'nin olduğu yer bir Yahudi yerleşim birimi.
34:20Bu topraklarda Romalılar yaşamıyordu.
34:24Bu topraklar kale adı verilen Konstantinopol'ün yani yukarıdaki tepelerin bulunduğu yerin altındaki sürgün ve kanton bölgesiydi.
34:38Burası bir banlıyor.
34:40Yahudi banlıyor merkezi.
34:42Tahtel Kala.
34:44Kalenin altı.
34:46Tahtakale değil.
34:48Tahtakale dendiği zaman akla sanki yukarıda bir yerde tahta bir kale var.
34:55Onun altındaymışız gibi geliyor değil mi?
34:58Kelimenin tam anlamı Tahtel Kala.
35:01Kalenin altı.
35:03İstanbul adı verilen kalenin altında bulunan bir banlıyor, bir kanton.
35:09Yahudilerin yaşadığı bir bölge.
35:12Yaklaşık 60 yıllık bir fotoğrafa bakıyoruz şu an.
35:18Yoğun bir Galata Kulesi, yoğun bir Galata Köprüsü, trafik, her taraf insan ve araç trafiği.
35:28Yahudilerin yerleşmiş olduğu bu bölgede önce Kösem Sultan, ardından Safiye Sultan ve en son Hatice Turhan Sultan bir takım istimlaklarda bulundu.
35:40Ve bu bölgelerde insanları Yahudileri aldılar başka bir bölgeye götürdüler.
35:46Burası Tahtakale.
35:48Zannedildiği gibi tahta bir kale yukarıda ve onun altında da Tahtakale'nin altı denmiyor ki.
35:55Burası Tahtel Kala.
35:57Yani kalenin altı, Tahtel Altı demektir.
36:03İstanbul adı verilen Konstantinopol'ün altında banlıyorlar ve kantonlar bulunmaktaydı.
36:11Ve burada Yahudiler yaşıyordu.
36:15Tuhaf olan şey Galata Köprüsü'nün diğer tarafı yani Karaköy ya da başka bir tabirle Karaim Köy de bir Yahudi yerleşim merkeziydi.
36:27Abdülmecit Han'ın annesi Bezmi Alem Valide Sultan bir köprü yaptırmak istedi.
36:36Karaköy'den Eminönü'nü birbirine bağlayan bir köprü.
36:40Bir hanım sultan köprüsü.
36:43Fakat ne güzel bir tevafuk ki iki Yahudi yerleşim merkezini Eminönü ile Eminönü Yeni Camii'nin bulunduğu Yahudilerin yerleşim merkezi ile Karaköy'deki Yahudilerin yerleşim merkezini bir köprüyü bağladı.
37:02Bu köprünün de adı Cisri Cedid idi.
37:061840'lı yıllarda Abdülmecit Han'ın padişahlığı döneminde sevgili validesi Bezmi Alem Valide Sultan bu köprüyü yaptı.
37:18İki Yahudi bölgesini birbirine bağladı.
37:23Ve burada bir yeni cami Yahudilerin Dünyası.
37:27İstanbul tarihi ile alakalı ne kadar enteresan bilgiler değil mi bunlar?
37:34Enteresan.
37:35Yahudilerin burada yaşamış olduğu bölgeler ve bugün Yahudilerin yaşadığı bölgede 400 yıldır Müslümanlar şu an duyduğunuz gibi Kur'an ayetleri süslüyorlar.
37:50Öğlen namazı bitti insanlar ve cemaat yavaş yavaş camiden dışarıya doğru çıkıyor.
37:58Bu da namazın bitiriş duası.
38:02Allah namaz kılanların namazını kabul etsin.
38:05Bir fotoğraf var karmakarışık 60 küsur yıl öncesine ait bir fotoğraf ve o fotoğraf şu an bizim karşımızda.
38:16Bugüne 2024'e ve o güne 60'lı yıllara bakıldığında iki fotoğraf yan yana konulduğunda nelerin burada değiştiği çok bariz belli.
38:31Sizi iki fotoğrafla 60 küsur yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğrafla baş başa bırakıyorum.
39:16MÜZİK
39:36MÜZİK
39:56MÜZİK