Güven İslamoğlu ile Yeşil Doğa, bu hafta Türkiye’nin en büyük modern seracılık merkezi olan İzmir Dikili'deydi. Termal enerjiyle seralar da ürünler üretilen bir tesis, aynı zamanda bu bölge tarıma dayalı organize sera bölgesi ilan edildi. Geleceğin tarımının başlangıcı Yeşil Doğa’da ekrana geldi.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Merhaba, ben Gümey İstanbul'lu Yeşilova programıyla yine karşınızdayız.
00:26Bu hafta güzel bir hikaye ekrana götüreceğiz.
00:29Arkamda bir sera şehrini görüyorsunuz.
00:31Antalya'da değiliz, Dikili'deyiz.
00:32Burada termal enerji var.
00:34Bu termal enerjiyi kullanarak seralarda ürünler üretiyoruz.
00:39Ama etrafta güneş panelleri de göreceksiniz.
00:41Devasa güneş panelleri var.
00:43Onlar da oradan elde edilen enerji de yine bu seralarda kullanılıyor.
00:47Türkiye'nin ilk jeotermal seraları.
00:49Şimdi güneş enerjisiyle destekleniyor.
00:51Bu hafta bu hikaye ekrana getireceğiz.
00:53Niye bu hikaye ekrana getireceğiz?
00:55Çünkü bu sera şehir daha da büyüyecek.
00:58Bu bölge tarıma dayalı organize sera bölgesi ilan edildi.
01:02Bu sayı giderek de artacak.
01:03Artık tarım başka bir tarafa doğru gidiyor.
01:05Geneksel tarımdan başka bir tarafa doğru gidiyor.
01:08Biz geleceğin tarımının başlangıcını size göstermek istiyoruz.
01:18Türkiye jeotermal kaynaklar açısından çok zengin bir ülke.
01:22Bu konuda İzlanda ile yarışabilecek seviyedeyiz.
01:25Bunun nedeni fay hatları üzerinde yer alıyor olmamız.
01:28Dezavantajlarını depremlerle yaşıyoruz.
01:31Ama avantajlarını da iyi kullanmak lazım.
01:34Yağan yağmur mineralleri de çözerek geçirimsiz tabakaya kadar iner.
01:37MAMA tarafından ısıtılan geçirimsiz tabaka tencere misali suyu ısıtır.
01:42Biz de bu suyu ve ısısını alıp kullanırız.
01:45Yüzde yüz temiz ve doğal enerji.
01:48Şu anda bu aşağıdan kaç derece ısı geliyor?
01:52Burası 65 derecelik bir ısımız geliyor.
01:54Kuyulardan 65 derece geliyor.
01:56Eşanjörlerle bitkileri uygun haldeki sıcaklığa dönüştürülüyor.
01:59Belli debisi arttırılıyor alanı ve hacımı uygun olarak şekilde.
02:03Bu kuyu devirdaim pompası belki sene devirdaim pompası.
02:06Orada devirdaim yapılaraktan ısı aktarımı yapılarak
02:09jeotermal enerji ile içteki dolaşan ısıtma sistemi ayrılmış oluyor.
02:13Bitkiler için değişiyor.
02:15Yaklaşık 22-23 derece olması yeterli şu anda.
02:17Devamlı aşağıdan su çekmiyorsunuz değil mi?
02:19Aldığınız suyu aşağıya veriyor musunuz yoksa devamlı su çekiyor musunuz?
02:22Aşağıdan su belli miktarda alınıyor.
02:24İhtiyacımız kadar olan kısmı alınıyor.
02:26Daha doğrusu sistemimize verebildiği kadar su alınıyor.
02:29Ve ona göre yatırımlar gerçekleştiriliyor.
02:31Birkaç yıl sonra biraz organize sanayi ilan ediliyor.
02:34Birkaç yıl sonra birkaç yıl sonra birkaç yıl sonra
02:36birkaç yıl sonra birkaç yıl sonra birkaç yıl sonra
02:39birkaç yıl sonra birkaç yıl sonra birkaç yıl sonra
02:41Birkaç yıl sonra biraz organize sanayi ilan edildiği için
02:44sayıları giderek artarsa su artacak.
02:47O zaman yeraltı su kaynaklarında bir sorun olur mu?
02:50Yeraltı su kaynaklarında bir sorun olmayacaktır.
02:52Çünkü fizibüte yapılarak organize sanayi kuruluyor.
02:54Yani buradan verilebileceği, sistemden alınabileceğiniz litre,
02:57litre böyle saniye belidir.
03:07Topraksız tarım son yıllarda tüm dünyada denenen
03:10ve giderek yaygınlaşan bir tarım modeli oldu.
03:12Ekin üretiminde toprağın, atın, böcek ilacının olmadığı yeni bir sistem.
03:17Hava şartlarına iklime bağlı değil.
03:19Daha dar alanda yapılan, kaynakları tasarruflu kullanan bir üretim modeli.
03:23Topraksız tarım sistemi dik veya yatay uygulanabiliyor.
03:27Çiftçilerimizin üretim üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlayan,
03:31emekten, zamandan tasarruf sunan bir model.
03:34Peki geleneksel tarımdan ne farkı var?
03:41Bunu yaptığınız alanlarda hele bir de jeotermal tesisler varsa,
03:44yani bizim kullanamadığımız birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü sınıf topraklara kadar biz tarım yapabiliyoruz.
03:50Ama beşinci, altıncı sınıf topraklarda artık tarım yapamadığımız yerlerde,
03:54bu tip de topraksız seraları inşa edersek,
03:57ülke anlamında çok ciddi bir gelire sahip olabiliriz.
03:59Çünkü Türkiye, güneşlenme gün sayısı anlamında Avrupa'dan çok daha ileride.
04:04Ve bundan sonraki iklim değişikliklerine seralar daha az cevap verecek.
04:08Çünkü burada bir dışarıda etki var.
04:10Ama burada siz kontrolü ortamda daha kolay işlem yapabileceksiniz.
04:15Burada hastalığı kontrol edebiliriz, burada zararlıyı kontrol edebiliriz.
04:19Burada daha az pestisidle, belki de hiç pestisid kullanmadan tarım yapmak mümkün olabilecek.
04:24Hormon zaten kullanmıyorsunuz.
04:26Çünkü özelliklerinden dolayı,
04:28Normal seralarda biz ne yapıyoruz?
04:30Sobayı yakıyoruz.
04:31Soba ilk yandığında alevi vardır.
04:34Sonra yavaş yavaş soba sönümlendikçe içerideki sıcaklık düşer.
04:38Ama Jeotermal Serada sabit sıcaklık 24 saat olduğu için bitki bu strese girmiyor.
04:44Bitki stresi, tarım stresi.
04:46Yani tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi,
04:52tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi, tarım stresi,
04:57Bitki strese girmezse hastalıklara daha dayanıklı oluyor.
05:01Bitki strese girmezse kendi öz kokusunu, içindeki ne varsa besleyici bunu çok daha güzel açığa çıkartıyor.
05:08Bu anlamda da topraksız sera ve Jeotermal'e döndüğümüzde eğer,
05:13çok daha keyifli, çok daha güzel, çok daha lezzetli bitkilere sahip olabiliyoruz.
05:18Pişipli bir de organik tarım var. Son zamanlarda çok konuşulan konulardan bir tanesi.
05:29Ben organik sertifikası alanları da biliyorum ama organik diye yediğimiz bir çoğunluğu da organik olmadığını da görüyoruz.
05:36Çünkü organik gibi bir sürü şey var.
05:38Şimdi buraya baktığınız zaman organik karşılıyor gibi görünüyor.
05:42Ama organikle diyemiyoruz buna. Arasında ne fark var?
05:45Organik diyebiliriz. Sertifikasyon süreci bunu şey yapabilir ama burayı sertifiye etmek ciddi bir maliyet.
05:52Şu an Türkiye'nin en büyük sorunlarından bir tanesi biz Euro cinsinden ödüyoruz organik sertifikalara.
05:57Bu anlamda bizim sıkıntımız var.
05:59Yani organik sertifikasyonu aslında daha ucuz olsa,
06:03bu sertifikasyonu özel firmalar yerine ilçe tarımlar yapsa,
06:07çok daha kolay erişilebilir olsa ve ben çok daha hızlı denetlensem,
06:13burası çok rahatlıkla organik sertifikasyonu alır.
06:16Niye? Ben burada dışarıdan herhangi bir pestisid kullanmıyorum, kimyasal madde kullanmıyorum.
06:20Kullandığım tamamı organik, insan sağlığına zararlı vermeyen, burada tozlaşma arılarla yapılıyor.
06:27Yani siz burada herhangi bir dışarıdan kimyasal koyma şansınız yok, dışarıdan getirme şansınız yok.
06:33Çünkü zaten bitkiler daha sağlıklı olmak için kendilerinde mevcut ortamı zaten alabiliyorlar.
06:41Çünkü ne lazım burada? Su lazım, suyu bitki alabiliyor.
06:44Bitki burada bitsin elementini çok rahatlıkla alabiliyor.
06:47Isı burada mevcut, ışıkla ilgili herhangi bir şekilde rekabeti söz konusu değil.
06:53Tüm bunları saydığınızda bitkinin kendini koruyabileceği,
06:57dışarıdan herhangi bir şekilde sıkıntı çekip zayıf düşebileceği bir nokta yok.
07:01Bu yüzden de bitkiler çok daha sağlıklı yetiştiği için de aslında daha olumlu.
07:05Ama bizim mantığımız, yani insanlara öyle bir algı oluşturuyor ki,
07:10serada yetiştirilen her ürün konvasyoneldir ve içi hormonludur şeklinde.
07:15Bu yanlıştır.
07:17İnsanlar koymuştur veya koymamıştır hormonu.
07:20Bunu firma veya kişiye bağlıdır bu.
07:22Yoksa bütün seraları töhmet altında bırakmak,
07:25bütün topraksız tarım kötüdür demek bence çok yanlış bir algı.
07:30Bu domates serası Türkiye'nin jeotermal ile ısıtılan en büyük seralarından biri.
07:35Her şey bitkin isteğine göre bilgisayarlar tarafından yönetiliyor.
07:41Yani bin yıl önceki çiftçinin kullandığı gübre, elindeki materyal kısıtlı belli.
07:45Ama şu an çiftçimizin elinde bir atom bombası var.
07:51Bu serayı burada kurulmuş.
07:52Başka seralar da var.
07:54Her sara birbirine benzemiyor sanırım.
07:56Her saranın da sera olmasına rağmen buranın da bir yaşam şekli.
08:01Aynen, kesinlikle.
08:02Hepsi kendi bulunduğu bölgeye, ürettiği ürüne,
08:05çeşitliliğine göre serayı kurmak gerekiyor.
08:07Hatta mesela iklimine göre serayı kurmak gerekiyor.
08:09Yani çatısının üçgen olmasıyla, eğimli olması bile bulunduğu iklimine göre değişir.
08:15Doğal olarak burada da bu iklime uygun bir sera türü kurulmuş.
08:19Burada da ne yetiştiriyorsa ona göre kontrol edilmesi gerekiyor.
08:22Mesela şimdi bu panolarda yukarıdaki motorların, güneşlenme sistemlerinin kontrolü yapılıyor.
08:28Aynı zamanda tabii ki buranın nem kontrolü de yapılıyor.
08:30Tabii ki bu panoların nem kontrolü de yapılıyor.
08:33Aynı zamanda tabii ki buranın nem kontrolü de yapılıyor.
08:35Tabii ki ısı kontrolü de yapılıyor.
08:37Bunlar bir beslenme içerisinde...
08:39Bakın görüyorsunuz.
08:40Çünkü bu otomatik bir çalıştırma.
08:42Otomatik sistem tabii ki.
08:43Kendisi burada devreye giriyor, çıkıyor.
08:46Ne yaptı? Ses geldi de ne yaptığını anlayamadık.
08:48Şu anda çatıları açtı, havalandırma işlemlerini yapıyor.
08:51Evet.
08:52Yani bunu otomatik bilgisayarlarla yapıyorsunuz, bunu kontrol ediyorsunuz.
08:55Tabii ki bu. Bu kontrol budur işte.
08:56Yani ısıyı, ışığı, nemi, geri geliyor bitkinin beslenilinin oranını, her şeyi biz bu kontrol sistemleriyle yapabiliyoruz.
09:12Şu anda bu sera'nın bulunduğu yer Dikili.
09:14Bu bölgede bir organize sanayi var.
09:16Dikili tarıma dayalı ihtisas sera organize sanayi kurulmuş.
09:21Artık bu işleri yapmak için bir organize sanayi var.
09:25Farklı bir yere doğru gitmeye başladık.
09:27Niye buraya kurulmuş?
09:28Çünkü bu jeotermal kaynakları her yerde yok.
09:31O yüzden de bu sera'ları her yere kuramıyorsunuz.
09:33Batı Ege buna çok müsait.
09:35Batı Ege'de büyük bir gelişim var ama içeriye de kurabilirsiniz, İç Anadolu'ya da kurabilirsiniz.
09:39Doğu Anadolu'da da belli bölgeler var ama Batı Ege çok geniş bir alanda jeotermal kaynakları kullanabiliyoruz.
09:46O yüzden de bu bölge giderek gelişmeye başladı.
09:49İşte bu sera'ların sayılarının çok olmasının nedeni de bu alttaki enerjiyi kullanarak bunu bitkiye veriyoruz.
09:56Ve bu bitkinin yetişiciliklerinde biz tüketiyoruz.
10:00Gerçekten çok güzel bir yer.
10:01Sinek sirvi sinek yok.
10:03Tamamen steril bir ortam.
10:05Bunlar hormonlu mu?
10:07Hayır, hayır. Kesinlikle yok.
10:09İlk soracağın insanların sera'ya girdiğinin hormonlu mu?
10:13Şimdi bu kadar büyük görünce insanlar diyor ki hormonlu mu?
10:16Şimdi pembe domatesin genel olarak yapısı normal salkım domatese göre kesinlikle daha eri.
10:21Ortalama zaten 300-350 gram.
10:23Bu kadar büyük görünce insanlar diyor ki hormonlu mu?
10:25Şimdi pembe domatesin genel olarak yapısı normal salkım domatese göre kesinlikle daha eri.
10:30Ortalama zaten 300-350 gram.
10:32Şimdi pembe domatesin genel olarak yapısı normal salkım domatese göre kesinlikle daha eri.
10:34Ortalama zaten 300-350 gram.
10:37Yani böyle olunca da insanlar tabi salkıma alıştığı için pembe domatesi görünce
10:42acaba bunda bir hormon var mı, acaba oluşmuş mu, bir algısı oluşuyor tabii.
10:46Biz normalde pembe domatesi yerde görürüz.
10:48Burada da salkım gibi olmuş.
10:50Ortalama zaten bir pembe domates bizim istediğimiz boyutta bir bitkide üçlü ya da dörtlü.
10:55Bunda salkımın oluşmasının sebebi ondan kaynaklanıyor.
10:58Çok konuşulan bir konu var, işte gelineksel tarım, domates üretiliyor, siz de burada sera da üretiyorsunuz.
11:04Niye siz sereye yöneldiniz?
11:06Yani bu gelineksel tarımdan yeterli ürün alamıyor muyuz, yoksa burada daha çok mu ürün alıyor, bu daha mı ekonomik, ne artıları var?
11:13Şimdi şöyle söyleyeyim ben size, toprakta biliyorsunuz ki hastalık denk geldiği zaman o alan tamamen bizi sıkıntıya düşürebiliyor.
11:21Ama topraksız tarımda herhangi bir hastalık geldiği zaman belirli bir alanı kapsıyor.
11:26Daha kolay müdahalesi, daha çabuk çözüme ulaşılabiliyor.
11:30Aynı zamanda dediğim gibi ticari olarak topraksız tarım, topraklı tarıma göre birkaç adım daha önde.
11:37Aynı zamanda gübrelemesi, sulaması bunlarda da daha avantaj sağlayabiliyor.
11:42Bu yüzden de topraksız tarım ilerleyen zamanlarda, özellikle benim görüşüm ilerleyen zamanlarda çok çok daha üst seviyelere taşınacak.
11:50Gördüğümüz kadarıyla şu kadarcık bir alan var.
11:55Şimdi topraklı tarımda kök aşağı kadar gidiyor.
11:58Burada nereye gidiyor?
11:59Bu slab içerisinde bizim kokobitlerimiz var.
12:02Bu kokobitler içerisinde de bitki kök aşamasını gerçekleştiriyor.
12:06Siz de demek istiyorsunuz ki...
12:08Kökü aşağı gitmiyor.
12:10Gitmiyor.
12:10Nereden besini alıyor diyorsunuz.
12:13Kök nerede toplanıyor? Yırtıp çıkması lazım normalde.
12:15Normal şartlarda şöyle düşünün.
12:17Biz besini zaten bu drip dediğimiz araçlarla verdiğimiz için yüzeysel olarak besini alabiliyor.
12:24Bu yüzden de kökün aşağılara inmesine, derinlere inmesine gerek yok.
12:28Zaten besin yüzeydi.
12:29Yani çok aşağılara gitmesine, çok yayılmasına bir gerek yok.
12:32Peki bu kaç yılda bir değişiyor?
12:35Yani bu toprak...
12:36İki yılda bir kesin değiştiriyorsun.
12:38İki yıl sonra atılıyor.
12:40Atılıyor bu.
12:40Çünkü artık bir yaşam alanı oluşmuyor.
12:43Aynı zamanda içerisinde hastalıklar da barınabiliyor falan.
12:46İki yılda bir kesinlikle değişimi gerçekleşiyor.
12:49Buradan şeye geçersek...
12:51Toprak tarıma geçersek...
12:53Yıllarca aynı yere gübre atıyoruz.
12:55Orada ne oluyor acaba?
12:56Topraklı tarımda da şöyle bir şey var.
12:58Tabii ki topraksız tarıma göre çok çok daha uzun süre kullanılabiliyor.
13:02Ondan yana hiçbir sıkıntımız yok.
13:04Ama topraklı tarımda da biliyorsunuz ki sürekli işlene işlene aşınabiliyor.
13:08Sürekli aynı besini üretmeniz mümkün değil.
13:10Sürekli takviyelerle beraber işleminizi yapıyorsunuz.
13:14Şu anda bulunduğumuz bu beton tarım alanı üzerine mi dökülmüş beton?
13:17Yani şöyle söyleyeyim.
13:19Buralar zaten zamanında tarıma elverişli olmayan yerlerde.
13:25Tarıma elverişli olmayan yerler üzerine kuruluyor.
13:28Dikkat ettiyseniz çevrelerde daha sonra tarıma elverişli hal halinde de getirilmiş bölgelerimiz var.
13:34Dışarı çıktığınızda mesela çevremizde bizim tarıma elverişli bölgelerimiz de var.
13:40İşlem bu.
13:49Şu an arkadaşlar zaten kültürel işlemi gerçekleştiriyor burada.
13:53Sezon sonuna geldik burada.
13:57Tepe alıyoruz şimdi.
13:58Daha mı yukarı çıkıyor?
14:00Normalde çıkar.
14:02Dünyada havadaki karbondioksidi yakalayıp seralara veren sistemler var.
14:09Çünkü bunlar karbonu seviyorlar ve besin olarak kullanıyorlar.
14:12Burada öyle bir şey var mı?
14:13Normal olarak bizim öyle bir şeye ihtiyacımız yok.
14:16Ama dediğim gibi ilk başta seralar kurulduğunda böyle bir sistem kurulmuş ama biz kullanmıyoruz.
14:21İhtiyacımız olmadı hiç.
14:23Dünyada havadaki karbondioksidi yakalayıp içeri veriyorlar.
14:27Bu bedkiler onu kullanıyor.
14:30Hem karbonu yakalamış oluyorsunuz hem de ürün alıyorsunuz.
14:32O yüzden dünya seracılığı başka bir yere gidiyor gerçekten.
14:49Seracılıkta bu gösterdiklerimiz aslında bir başlangıç, sonuç değil.
14:53Çünkü dünya seracılığı başka bir yere doğru gitmeye başladı.
14:57Artık ışık aydınlatmayla yapılan yerler var, otoparkların içi yapılıyor.
15:02Devasa hangarlarda bu işi yapan ülkeler var, robotlarla yapan ülkeler var.
15:07O yüzden bizim de bunu takip etmemiz gerekir.
15:10Yani bunun peşine takılmamız gerekir.
15:12Bu gördüğünüz zaten bir başlangıç.
15:14Final değil, geldiğimiz nokta değil.
15:16Daha ileride göreceklerimizin bir göstergesi aslında.
15:19Bu hafta bunu ekrana taşımaya çalıştık.
15:21Haftaya bir başka yerde, bir başka hikayede buluşmak üzere.
15:24Hoşçakalın.
15:26Biz biraz böyle yeşil bulutların üstünde, yeşilin üstünde bir yolculuk yapacağız.
15:30Çok keyifli ve huzurlu geldi bana da.