SAY ni DOK | Risk ng ng breast cancer sa kababaihan, mas mataas dahil sa hormonal imbalance
For more news, visit:
►https://www.ptvnews.ph/
Subscribe to our DailyMotion Channel:
►http://www.dailymotion.com/peoples-television-incorporated
Subscribe to our YouTube channel:
►http://www.youtube.com/ptvphilippines
Like our Facebook pages:
►PTV: http://facebook.com/PTVph
►Rise and Shine Pilipinas: https://www.facebook.com/riseandshinepilipinas
Follow us on Twitter:
►http://twitter.com/PTVph
Follow us on Instagram:
►https://www.instagram.com/ptvph
Watch our livestream on:
►http://ptvnews.ph/livestream/
►https://www.dailymotion.com/PTVPhilippines
Watch our News Programs, every Mondays to Fridays
Rise and Shine Pilipinas - 6:00 - 7:00 am | 7:30 - 8:00 am
Balitang Pambansa - 7:00 - 7:30 am | 12:00 - 12:30 pm |
6:00 - 6:30pm | 9:30 - 10:00 pm
PTV Sports - 8:00 - 9:00 am
Bagong Pilipinas Ngayon - 12:30 - 1:00 pm
Sentro Balita - 1:00 pm - 2:00 pm
Ulat Bayan - 6:30 pm - 7:00 pm
PTV News Tonight - 10:00 pm - 10:30 pm
Saturday & Sunday:
►Sentro Balita Weekend - 1:30 - 2:00 pm
►Ulat Bayan Weekend - 6:15 pm - 7:00 pm
For more news, visit:
►https://www.ptvnews.ph/
Subscribe to our DailyMotion Channel:
►http://www.dailymotion.com/peoples-television-incorporated
Subscribe to our YouTube channel:
►http://www.youtube.com/ptvphilippines
Like our Facebook pages:
►PTV: http://facebook.com/PTVph
►Rise and Shine Pilipinas: https://www.facebook.com/riseandshinepilipinas
Follow us on Twitter:
►http://twitter.com/PTVph
Follow us on Instagram:
►https://www.instagram.com/ptvph
Watch our livestream on:
►http://ptvnews.ph/livestream/
►https://www.dailymotion.com/PTVPhilippines
Watch our News Programs, every Mondays to Fridays
Rise and Shine Pilipinas - 6:00 - 7:00 am | 7:30 - 8:00 am
Balitang Pambansa - 7:00 - 7:30 am | 12:00 - 12:30 pm |
6:00 - 6:30pm | 9:30 - 10:00 pm
PTV Sports - 8:00 - 9:00 am
Bagong Pilipinas Ngayon - 12:30 - 1:00 pm
Sentro Balita - 1:00 pm - 2:00 pm
Ulat Bayan - 6:30 pm - 7:00 pm
PTV News Tonight - 10:00 pm - 10:30 pm
Saturday & Sunday:
►Sentro Balita Weekend - 1:30 - 2:00 pm
►Ulat Bayan Weekend - 6:15 pm - 7:00 pm
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Magandang umaga mga KRSP. Ako po si Doc Viriel mula sa Kagawaran ng Kalusugan.
00:07Ngayon ay alamin natin kung anong say ni Doc at na mga eksperto pagdating sa iba't ibang usapang pang kalusugan.
00:15Alam niyo ba mga KRSP, ang ikadalawang sanhi ng pagkamatay ng Pilipino ay cancer.
00:22Ito ay pumapangalawa lamang po sa sakit sa puso.
00:26At ang cancer po ay naiiwasan. So para po tayo ay bigyan ng informasyon para sa pag-iwa sa cancer.
00:34At ito naman pong darating na Pebrero ay Cancer Awareness Month.
00:38Narito po ang ating eksperto pagdating sa usaping cancer.
00:43Si Dr. Hergie Glorian Luna, ang current research head ng National Kidney and Transplant Institute Section of Medical Oncology.
00:54At ang oncology manager ng Philippine Cancer Society.
00:59Welcome po dito sa RSP, Dr. Hergie.
01:03Magandang araw po, Doc. Maraming salamat sa invitasyon.
01:07Okay, Doc Hergie. Ano po ba yung top na mga cancer dito sa ating bansa?
01:13At bakit po ito ang kaunaunahan o mga nasa top na mga sanhi ng cancer dito sa ating bansa?
01:21So for breast cancer is the top most po para po sa mga babae at lalaki.
01:27Tapos po mga pangalawa ang lung cancer. Tapos colorectal cancer po.
01:34Ito po yung mga top three na cancer.
01:37So kung mga kababaihan alon, breast, lung, colorectal, at saka cervical. Pumapasok na rin po ang cervical cancer dyan.
01:48Sa mga kalalakihan, nandiyo dyan po ang lung cancer, nandiyo dyan din po ang liver cancer, prostate cancer. So mga big rang top.
01:55So mapapansin po natin itong mga cancer po na ito, marami po dyan.
02:00Ay dahil, dulot sa mga infection. Pwede yung makadulot po ng cancer kapagka hindi ito gumagaling or naagapan.
02:12Tapos air pollution, to be spooking, number one po yan sa nakakadulot po ng abnormality sa katawan.
02:19Kaya po nagpoproduce ng abnormal genes, protina, at overgrowth.
02:26Kaya nagkakaroon po ng cancer at kumakalat po ito sa ibang parte ng katawan.
02:30Tapos naan dyan din po ang alcohol.
02:34At syempre po yung hindi maayos na lifestyle, hindi nag-e-exercise, na nagpapababa ng matataas or abnormal na hormones sa katawan,
02:42na posibling makadamage at makadulot ng cancer. At the same time po, yung immune system bumabagsak kapag hindi healthy ang habits.
02:51Pag nabanggit natin po itong mga cancer na ito, namamana po ba ito?
02:55Yes po, meron po mga genes na pwedeng namamana.
02:59Pag naman sa mga kababaihan, doktora, yung breast examination, dapat palagi po bang ine-examine ang breast sa female?
03:15Paano ba ang dapat gawin? Kasi number one sa kababaihan ay breast cancer.
03:20So mga kababaihan, mas mataas ang risk na breast cancer simply because of the hormonal.
03:27Dahil na-western na din po yung ating mga lifestyle, maraming fatty food, maraming junk food, maraming fast food.
03:34So ating risk goes up because of nakakaroon ng hormonal imbalance.
03:40Kasama na rin po dyan kung mayroong obesity, lapis na timbang, nakakakontribute sa mga hormonal imbalance.
03:48At pwede po ito makadamage sa mga selyula, normal na selyula, at mag-trigger po ng overgrowth at magkaroon ng cancer.
03:55Yung pagkapa, sariling salat doon sa dibdib po, sa suso po, ay isang simple pero po napaka informative o magkaroon ng mahalagang kaalaman tungkol doon sa suso.
04:08Pero simply na mayroon kayong na-detecta ng mga abnormalities.
04:13Mga abnormal na bukol, may problema po sa balat, may namumula, may makirot, may makapal,
04:20mayroong pung utong na naka-retract or talaga naka-paloob.
04:25Mayroong pung abnormal na discharge gaya ng bleeding o kaya any discharge po.
04:31Tapos may makulani dito po sa collarbone o kaya dito po sa kilikili, magpakonsulta na po.
04:38Doktora, ang maraming problema ngayon ng mga may cancer nga po ay saan ba sila makakuha ng mga gamot?
04:45Doktora, ano nga itong mga hospital sa Metro Manila?
04:48So, mayroon po mga ilan, Jose Reyes, PGH, mayroon po sa East Avenue Medical Center, PCMC or Philippine Children's Medical Center.
05:00Mayroon din po sa National Kidney and Transplant Institute, dito po sa National Children's Hospital, supposed to be, no?
05:07Amang, Rodriguez, Rizal Medical Center. So, baka hindi ko lahat na elaborate.
05:14But you can go to a website, DOH website, look for Cancer Supportive and Palliative Medicine Access Programs or CSTMAP.
05:26Pwede nyo pong itype po na DOH CSTMAP Centers, ito po ang mga institusyon na mayroon pong naka-establish na mga medical assistance program in terms of your chemotherapy.
05:40Doktora, pag-usapan naman natin yung panglalaki. Kanina pang babae suso, panglalaki naman po ay baga.
05:46O papaano po ba ang dapat gawin para makaiwas? Maliban sa, syempre, huwag nang manigarilyo.
05:52Ano pa yung iba pong circumstances na nag-a-at-risk o mas dangerous na maaaring magkaroon ka ng lung cancer?
05:59Karagdagan din po dyan is yung air pollution atsaka yung workplace po.
06:04Yung mga katulad na mayroon pong asbestos sa workplace.
06:07Tinusubukan din po na i-empower ang lahat doon sa programang stop smoking, may smoking cessation po.
06:14Sa Lung Center of the Philippines, may programa po silang smoking cessation.
06:18Meron din po sa inyong mga hospital.
06:20So yun po, pag sa ating mga kalalakihan, tigilan na ang paninigarilyo.
06:25Kung hindi naman po kayo makatigil, ay meron tayong programa kung paano po makakatigil yung smoking cessation campaign ng Department of Health.
06:34So yun po yung top natin, sa babae ay suso, sa lalaki ay baga.
06:39Yung pangalawa ay sa bituka. Pareho naman po sila, babae't lalaki, cancer sa bituka.
06:45Papaano naman po ito, Doktora, maiwasan?
06:48Mahalaga po yung kaalaman. Hindi lahat po ng mga nasa kolorektal.
06:52Gayun din sa baga, hindi kaagad nagmamanifesta.
06:55So may phase po siya na walang nararamdaman.
06:58Pero po, kapag nagkaroon ng simptomas, gaya ng irregular ang pagdumi, constipated po, hindi makadumi ng maayos.
07:08Pangalawa, minsan po nagda-diarrhea. Pwede din nag-alternative diarrhea o constipation.
07:13May masakit po dito sa child na hindi nawawala or hindi ma-explain.
07:18Weight loss o pagbawas ng timbang na hindi din ma-explain.
07:22Kadalasan din po, mayroon po, dual suka o kaya po may mga dugo na makikita sa pagdumiho.
07:30Yan po, mga warning signs po ng possible colorectal cancer. Kaya, kumunsulta ka agad sa doktor.
07:35Paghuli po, Doktora, ay ano po ang ating mensahe sa ating mga kababayan?
07:40So sa mga ating kababayan, napaka-importante pong malaman na huwag matakot, lahat po tayo ay tulong-tulong sa pagsupo ng ating mga karamdaman.
07:51So number one po, pag may nararamdaman, kumunsulta ng maaga.
07:55Importante po ito para ma-navigate namin, maituro po namin kaagad kung ano yung mga saklolo, financial assistance na available.
08:04Gaya po nang minention kanina, mayroon po ang regional hospitals ng DOH na mga kinakailangan niyo pong serbisyo.
08:12Kaya po, ang ginihikayat po sa lahat is, doon po sa inyong lugar, tanungin niyo lang po kung saan po kayo properly ma-navigate
08:23or maituturo sa mga next available discounts at medical services.
08:28Dahil, ang cancer po ay dapat hindi maging death sentence.
08:33Kailangan lang, mabilis na mapag-decisionan natin na tayo ay papa-check up at malaman ninyo po na mayroon pong tugon.
08:43Mayroon pong mga nakahandang assistant programs po para sa inyo.
08:47Hindi pa po ito perfect, pero napaka-importante at mahalaga kayo.
08:51Mahalaga ang mga kababaihan.
08:54Kalalakian, panatiliin natin ang buong pamilya na kompleto at malusong.
08:59Hindi lamang po tuwing National Cancer Awareness Month ang Pebrero,
09:04araw-araw po tayo po ay dapat nag-iingat at nagiging disiplinado at maiparamdam po natin ang ating suporta sa ating mga kababayan.
09:15Dahil kahit sa maliit na paraan, ay malaking contribution na ito sa ating pakikipaglaban sa cancer.
09:22Ako pong muli si Doc Gideas, ang inyong kasangga sa kalusugan.
09:27Maligayang bagong taon, mga ka-RSP!