Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicilere herkese merhaba son 12-13 gündür Suriye'de oldukça hareketli anlar yaşanıyordu ancak o anlarında bir sonu geldi Esad yönetimi resmen sona erdi peki ne oldu da rejim bu kadar hızlı düştü Suriye'de neler yaşandı?
00:30Bütün bunları Profesör Doktor Ece Babanla konuşacağız
00:33Hoş geldiniz
00:37Şimdi
00:38Aslında 13 yıllık bir savaştı Suriye'nin içinde yaşananlar
00:4113 yılın ardından
00:4312-13 günlük bir sürede de rejim çöktü yani
00:46Cihatçi terör örgütü Suriye'nin başkenti Şam'ı düşürdü ele geçirdi ve Esad yönetimi Bağız rejimi resmen sona ermiş oldu
00:55Peki Ece Hanım ne oldu da
00:57Rejim bu kadar hızlı düştü 13 günde düştü
01:00Neler oldu? Önce şöyle değerlendirebiliriz belki İsrail ile Lübnan arasında bir anlaşma oldu ve o anlaşma sonrasında
01:12Netanyahu'nun yaptığı açıklamalar oldukça önemliydi çünkü aslında süreci belirleyen yani
01:18Suriye topraklarında yaşanan süreci belirleyen söylemler de içeriyordu özellikle Hizbullah'ın varlığı ile ilgili Suriye'deki varlığı ve İran'ın
01:28Sınırlandırılması ya da İran'ın kontrol altına alınmasıyla ilgili söylemleri
01:34Tabi beraberinde sadece İsrail ve Lübnan arasındaki bu anlaşma ateşkes değil aynı zamanda Rusya ve Ukrayna arasındaki
01:42Savaş ve Ukrayna'nın
01:47Devletleri
01:47Biden döneminde aldığı destek
01:50O da çok önemliydi çünkü Rusya'ya karşı hem
01:54Atap yüzelerinin kullanılması hem de antipersonel mayınlarının kullanılması ve beraberinde Rusya'nın burada daha fazla yıkanacak bir
02:04Sürecin içerisinde olması da yine
02:07Daha öncesinde Esad rejimine karşı düzenlenen ayaklanmalar ya da Esad rejimine karşı
02:13Saldırılarda Esad'ın destek aldığı Rusya'nın çok da aktif olarak onun yanında
02:20Olamamasını beraberinde getirdi. Diğer taraftan baktığımız zaman
02:24İran açısından da değerlendirebiliriz. İsrail'in hem İran'ın kalbinde Tahran'da
02:30Hamas'ın lideri Haniye'yi öldürmesi
02:33Hem de beraberinde Hizbullah'ın içine sızmaları gerçekleştirmesi
02:40Aslında bizim Ahtapot doktrini olarak bildiğimiz yani İsrail'in İran'ın içerisine sızma ve onun içerisinde bir takım olayları
02:47Bir takım eylemleri gerçekleştirme doktrinini
02:50Hayata geçirmesi
02:54Ahtapot doktrini
02:57İran'ın da bu anlamda kendisini yeniden hem istihbarat hem de güvenlik anlamında toparlaması
03:04Gerektiği bir süreci getirdi. Yani gördüğünüz üzere aslında İran hem bundan sonraki süreçte 20 Ocak'tan sonra
03:10Amerika Birleşik Devletleri'nde başkanlık yapacak olan Donald Trump'ın
03:16İran'ın karşı olan tutumu İran'ı sınırlandırma ve aynı zamanda
03:22İran'ın Orta Doğu'daki aslında Hizbullah ve milisler üzerinde kurduğu
03:28O gücü o dengeyi ortadan kaldırmaya yönelik söylemleri yaptırımlarla ilgili söylemleri
03:35Diğer taraftan Rusya'nın Ukrayna Savaşı'ndaki aldığı darbeler
03:41Orada askeri gücü
03:43Açısından yıpranması. Diğer taraftan da tabii akıllara şu soru da geliyor sadece
03:50Dünya konjöktüründeki tüm bu yaşanan gelişmeler olayların yanı sıra
03:56Amerika Birleşik Devletleri'ndeki başkanlık seçiminden sonra Donald Trump'ın gelecek olmasını Rusya biliyorsunuz çok
04:02Pozitif olarak algıladı
04:04Söylemleri de aslında
04:06Putin'in
04:07Bu dönemde yani
04:08Donald Trump'ın ikinci döneminde farklı beklentileri olabileceği yönündeydi. Rusya-Ukrayna Savaşı'nı bitirme konusunda
04:15Rusya'nın çeşitli kazanımlar elde ederek bu savaşı bitirme arzusunun olduğunu biliyoruz Donald Trump'ın da
04:21Aslında bir kartaca barışının yani dayatılmış zorunlu olarak kabul edilecek bir barışı
04:28Ukrayna'nın önüne koyabilme ihtimalinin olduğunu biliyoruz ve bu ihtimalle yüksek olduğunu da biliyoruz
04:34Dolayısıyla tüm bu süreç bize belki şunu da gösterebilir söyleyebilir
04:40Acaba arka planda
04:42Putin aynı zamanda da Donald Trump yani aslında Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki
04:49Ukrayna-Rusya konusunda varılmış olan bir anlaşma ya da öngörülmüş olan bir anlaşmaya yönelip
04:55Belirli bölgelerden çekilmesi ve Esad rejiminin burada devrilmesi konusunda Rusya'nın
05:01En azından Esad'a sadece ailesine ve Esad'ın kendisine bir koruma sağlamanın dışında
05:08Destek vermemesiyle ilgili
05:11Arka planda bir anlaşma yapıldı mı? Aynı zamanda Hezbollah'ın da buradan çekilerek
05:16Aslında İsrail'in güvenlik endişelerini de giderecek olan bir anlaşma yine
05:22Burada yürürlüğe girdi mi ya da kabul edildi mi? Bu da yine tartışma konularından biri
05:28Sadece bu şekilde değerlendirmek de eksik olur çünkü coğrafyanın kendi dengesi de var
05:34Baktığımız zaman coğrafyanın yani Suriye'nin kendi yapısında çok fazla silahlı örgütün olduğunu
05:39Bu örgütlerin de tabii ki zaman içerisinde aslında
05:43Suriye'de gerçekleşen bu istikrarsız devlet ve iç savaşın bu kadar uzun sürmesi sonucunda
05:49Esad'ın aldığı desteğin zayıfladığını görmesi
05:53Ani bir taarruz ya da baskın gerçekleştirmesine ve kolayca ilerleyebileceği bir
06:00Strateji çizmesine de neden olmuş olabilir
06:03Neden olmuştur? Olabilirden öten neden olmuştur.
06:07Çünkü hem Suriye Milli Ordusu'nun içerisindeki farklı silahlı örgütlerin sahada organize bir şekilde
06:13İlerleme kabiliyetinin olması hem de HTŞ'nin herhangi bir şekilde PYD-YPG ile karşı karşıya gelmeden
06:20Bir süreci devam ettirip Şam'a kadar girmesi ve Suriye Ordusu'nun yani devletin ordusunun
06:26Hiçbir karşılık veremeyecek durumda olması bu yine tarihte bize Rusya'dan ve İran'dan aldığı
06:32Destekle ancak bu tür saldırılara karşı Esad'ın gerçekten
06:39Bu durumu savuşturacak bir karşılık verdiğini alamadığında ise veremediğini gösteriyor. Dolayısıyla bunu da
06:45Esad olarak değerlendiren tüm bu uyguluklarda aynı anda görevini geçerek aslında Esad'ı içeriden
06:52Daha kısa sürede
06:56Devirmiş ve aynı zamanda biraz da çaresiz bırakmış olabilir.
07:03Bu eklemeler aslında bize sürecin ne kadar ilerlediğini nasıl ilerlediğini gösteriyor.
07:10Şimdi Esad'ın Rusya'ya sığındığı biliniyor yani Rus yetkililerden bir açıklama geldi
07:16Evet Rusya'da diye ancak tam olarak konumu bilinmiyor Suriye'de dediğimiz gibi artık
07:23Esad iktidarı bitti siz az önce bahsettiniz hem Rusya hem de İran tarafından destekleniyordu peki
07:29Bu günden sonra bu saatten sonra Esad yeniden Rusya ve İran'ın desteğini kazanıp iktidarı
07:35Tekrar ele geçirmek için yeni oyunlar kurabilir mi?
07:39Açıkçası çok fazla öngördüğüm bir durum değil bu ama bu konuda da böyle çok net bir açıklama yapmak
07:46Şu anki Suriye'deki belirsizlik nedeniyle mümkün değil ama şunu söyleyebiliriz
07:52Esad'ı devirmek çok kolay bir şey değildi çünkü çok uzun süredir aslında yönetimde olan bir
07:58Aile olduğunu görüyoruz önce babası sonrasında oğlu
08:04Ama diktatörlük rejimi ile birlikte burada uygulamaları aslında beklentilerden çok daha farklı oldu
08:13Kendine muhalif olan herkesi terörist olarak adlandırarak aslında şiddeti çok fazla ön plana çıkarttı
08:19O yüzden Esad'ın tekrar Suriye'de bir etki sahibi olacak
08:26Desteği alması çok mümkün değil çünkü işin içerisinde Amerika Birleşik Devletleri de var şimdi sadece Rusya ve İran'dan
08:32bahsederek Suriye'deki bundan sonraki süreçteki oluşumda
08:38Esad'ın bir oyun kurup kuramayacağını değerlendirmemiz eklik ve yanlış olur o yüzden
08:45Öngörü olarak tabii ki Esad'ın burada yeniden etkin olabilecek bir pozisyona gelemeyeceğini
08:51Ancak tabii ki burada güç boşluğu çok önemli bir şey Suriye'de şu anda çok ciddi bir güç boşluğu var çünkü
08:57Devletin yeniden inşasından
08:59Söz edilirken meşhur bir güç tekeli oluşturmanın öneminden söz ederken
09:04Çok birbirine farklı grupların olduğunu ve bu grupların çıkarlarının çatıştığı noktalarda da
09:11Suriye'de karışıklıkların devam etme olasılığının da olduğunu ifade etmek gerekiyor bugün baktığımız zaman
09:17İsrail'in
09:18Özellikle kendi sınırındaki güvenli olmasını gereken bölgede
09:25Bu bölgelerdeki kimyasal silahların var olduğunu söylediği kimyasal silahların
09:31Kontrolün başkasına geçmesini engellemek için hava saldırılarında bulunduğunu ifade etmesi
09:38Bunların hepsi aslında bir takım meşru nedenlere dayanmadan yani somut delillere dayanmadan
09:44Ülkelerin buralarda varlık gösterme ihtimali üzerinden bir takım müdahalelere
09:51Açık bir toprak olduğunu gösteriyor bize o yüzden bu da karmaşayı ve belki de bundan sonraki süreçte
10:00Çatışma olabilir mi olamaz mı bütün bunların hepsini aslında ortaya koyabilecek
10:06HTS'nin açıklamalarına ve Amerika Birleşik Devletleri'nin bu ülke içerisindeki farklı gruplara yaklaşımlarına bakmak lazım
10:13İki tane önemli unsur var bu noktada birincisi Amerika'nın HTS'ye yaklaşımı
10:19Dışişleri Bakanı Sözcüsü Matthew Miller'ın açıklamaları bu anlamda önemli çünkü Matthew Miller
10:25HTS'nin söylem olarak aslında dolu şeyleri söylediğini ama eylemler konusunda
10:32Ciddi bir soru işareti olduğunu yani o soru işaretinin hala açıkta olduğunu ifade ediyor ki bunda da haksız sayılmaz
10:38Çünkü hala terör örgütü olarak kabul edilen ancak
10:41Yaklaşık bir 10 yıldır kimlik değiştirme sürecinde ve söylemleri gerçekten daha yapıcı
10:48Aslında terörlü değil de daha kapsayıcı bir anlayışla Suriye'de siyasi bir kimlikte
10:54Elde etmeye çalışan bir örgütten bahsediyoruz HTS'den bahsediyoruz
11:00Amerika Birleşik Devletleri'nin de demek ki bundan sonraki süreçte ki Donald Trump'ın ilk döneminde de yine HTS ile ilgili
11:07Olarak söylediği şey şuydu onların kendi onurları içe savaştığını söylemişti demek ki
11:13Aslında HTS'nin değişim süreci ve Amerika ile temasının Donald Trump'ın ilk dönemine kadar gittiğini ifade edebiliriz
11:20Bölgedeki askeri varlığından dolayı Amerika Birleşik Devletleri'nin
11:25Diğer taraftan bir de PYD PKK terör örgütü ile olan
11:29Aslında Suriye Demokratik Güçleri olarak ifade ettikleri
11:34Askeri yani silahlı gruplarla olan ilişkileri çok önemli çünkü onlarla da
11:41Çok değerli bir partnerliklerin olduğunu ve IŞİD'in tekrar reportlamaması için burada onlarla birlikte
11:47Hareket edeceklerine bir müttefiklik ilişkileri olacağını söylüyor Suriye Demokratik Güçleri olarak
11:54Adlandırılan grubun kontrol ettiği bölge yani kontrol ettiği
11:58Toprak yüzdesi de oldukça fazla
12:02O yüzden burada bu gruplar kendi içerisinde ne kadar anlaşacaklar
12:08Gerçekten siyasi anlamda bir çatı oluşturabilecekler mi
12:14Biraz da hani dışarıdaki ülkeler de burada ne kadar istikrar istiyorlar ve kendi çıkarlarına göre
12:20Karşı karşıya geldiklerinde
12:22Masada neler olacak sadece Suriye'deki kazanımlar değil tabii ki burada farklı bölgelerdeki kazanımlar da oldukça
12:29Önemli bütün bunların hepsi sanırım burada yapılanacak olan süreci belirleyecektir ama
12:35Pesat çok fazla burada yer almayacak
12:39Şimdi Amerika Birleşik Devletleri'nden ve İsrail'den söz ediyoruz
12:43Bu iki ülkenin tam olarak Orta Doğu'daki
12:46Çıkarlarından ziyade Suriye üzerindeki çıkarları neler örneğin
12:50İsrail uzun zamandır hayale hedefi olan Golan Tepelerini aşmaya başladı şimdi
12:55Daha önce tarafsızlığa bağlanmıştı silahtan arındırılmıştı o bölge
13:00Bu kadar şiddetli çatışmaların yaşandığı bir bölgede Orta Doğu'da çok da kritik bir ülke olan Suriye'de
13:07Bu iki büyük gücün
13:09Çıkarları tam olarak ne sizce?
13:11Amerika Birleşik Devletleri tabii şöyle düşünmek lazım şimdi İsrail'in çıkarları buradan tabii ki
13:18Toprak kazanımlarıyla ilgili hem toprak kazanımları hem
13:21Kendisinin özellikle İran'a karşı olan güvenliği ile ilgili olan bir takım
13:28Çekincelerinin olduğunu ve aynı zamanda burada varlık göstermesinin ve burada Hizbullah'ın varlığının olmamasının
13:34Kendi kontrolünde olan ve kendisiyle daha iyi
13:39Diyalog halinde ya da anlaşma halinde olan bir Suriye, İsrail'in güvenlik endişeleri ve toprak kazanımları açısından
13:45Önem arz edildiğini söyleyebiliriz. Amerika Birleşik Devletleri açısından baktığımızda da yine karşımızda
13:52İran ve Rusya'nın aslında bu bölgedeki hem etkisi hem de
13:57Çıkarlarının olduğunu ve uluslararası ilişkilerde ülkelerin sadece kendi kazanımları kendi çıkarları
14:03Değil aynı zamanda rakiplerinin çıkarlarını engellemek üzere de bir varlık
14:10Gösterme stratejisi izlediğini biliyoruz. O yüzden Amerika Birleşik Devletleri burada
14:16Aslında kendi eliyle payitahtta oluşturduğu beslediği El-Kaide ve benzeri
14:22Örgütlerin ki bunların da yine Rusya'ya karşı Afganistan'da oluşturulduğunu biliyoruz ama
14:29Tüm bu oluşturulan ve sonrasında da bir terör
14:34Eylemcisi haline gelen terör grubu haline gelen bu örgütlerle
14:41Mücadele adı altında aslında dünyanın birçok bölgesinde
14:47Özellikle Orta Doğu'da askeri varlık gösterdiğini ve üst bulundurduğunu biliyoruz.
14:53Amerika Birleşik Devletleri'nin buradaki çıkarlarına baktığımız zaman Donald Trump diyor ki bizim burada ne işimiz var neden biz buradayız
15:00Çünkü bizi çok da fazla ilgilendiren bir konu değil. Askerliğini çekmekten de bahsediyordu Donald Trump
15:06Orta Doğu'dan çünkü maliyetinin çok fazla olduğunu söylüyordu ve ekonomi odaklı bir yönetim
15:12Biçimine sahip olacak gibi duruyordu.
15:15Evet öyle olacak yani Donald Trump'ın hedefi Çin daha çok Suriye değil Suriye'de
15:21Suriye'de ki Amerika Birleşik Devletleri'nin askeri varlığı maalesef
15:27Amerika Birleşik Devletleri'nin sırtına bir kambur aslında maalesef derken şunu kastetmek istiyorum
15:34Yani Amerika buna yol açtığı için bizim de sırtımızda bir kambur haline geliyor neden
15:40Çünkü biz de ekstra güvenlik önlemleri almak zorunda kalıyoruz. Ama şunu söylemek lazım şimdi Donald Trump'ın
15:47Söylediği her şey ne kadar
15:49Hayata geçebilecek çünkü Pentagon daha farklı düşünüyor ve Biden döneminde
15:55Biz gördük Afganistan'dan Amerika Birleşik Devletleri askerleri çekilirken yaşananı
16:02Boşluk bırakmak istemeyen bir Pentagon ile daha çok ekonomik yaptırımlar işte vergilerin gümrük vergilerin
16:08Arttırılması aynı zamanda ambargolar üzerinden
16:12Ticaret savaşını daha çok ön planda tutan ve bir iş insanı kafasıyla aslında Amerika Birleşik Devletleri'ni yöneten
16:18Harcamaları azaltmaya kazanımları çoğaltmaya çalışan bir başkan dönemi izleyeceğiz.
16:25Önceki deneyimlerimizden ve söylemlerinden tabi ki bahsediyorum ama şunun da altını çizmek gerekiyor
16:31Suriye'den bahsederken Çin'i dışarıda tutamıyorsunuz yani Suriye'nin yeniden yapılanmasından bahsediyoruz ve
16:37Suriye'nin yeniden yapılanması demek aslında sadece devletin yeniden siyasi anlamda anayasal anlamdaki inşasından bahsetmiyoruz
16:44Gerçekten bir altyapının tekrar oluşturulması iş kollarının tekrar oluşturulması
16:50Binaların yeniden yapılması yeni bir devlet kurmak gibi yani
16:55Aynen öyle hastanelerin üniversitelerin evlerin yeniden inşa edilmesi ve bu süreçlerde
17:02Çin'in ne kadar çok aslında uluslararası arenada rol alıp daha sonrasında borçlandırma sistemiyle de bazı bölgeleri kiralayarak aslında varlık gösterdiğini biliyoruz.
17:14O yüzden Donald Trump'da ikna edilirse muhtemelen bu şekilde bu konuya ikna edilebilir diye düşünüyorum.
17:21Bu sadece Suriye'de var olan bir şey değil bu aynı zamanda rakiplerin özellikle Orta Doğu gibi bölgelerde
17:29Varlık göstermesi, sıcak denizlere inmesi, petrol kaynakları, doğal gaz kaynaklarına sahip olması ya da buralarda farklı grupların oluşarak kendilerine taraf bulacakları
17:41Rusya'nın kendisine taraf bulacağı, İran'ın, Çin'in kendisine taraf bulacağı bir takım oluşumları engellemekte Amerika Birleşik Devletleri'nin
17:49Ulusal güvenlik stratejileri arasında bile zaman zaman yer alan noktalardan biri çünkü bir hasımdan ve düşmandan bahsediliyor her zaman
17:57Bu hasım ve düşman da Amerika'yı da İsrail'i de aslında ayakta tutan o sürekli savunmada olma ve bir şekilde dünya politikasına yön vermek için
18:07kendi politikalarını üretme ve kabul ettirme refleksinin temelinde yer alan şeyler.
18:13O yüzden burada çıkarlara baktığımızda İsrail'in daha somut toprak ve güvenlik üzerine çıkarlarının olduğunu
18:20Amerika Birleşik Devletleri'nin ise çeşitli terör örgütlerinin varlığını bahane ederek, göstererek
18:27hegemonik anlamda rekabet içerisinde olduğu ya da kendisinin alanına girmesini istemediği ülkelerin çeşitli kaynaklara ulaşmasını engellemek için
18:37burada varlık göstermek. Tabi sadece askeri varlık yetmiyor o yüzden YPG, PYD, terör örgütü ya da Kurye'de nokyeti güçleri denilen örgütle
18:49silahlı yapıyla birlikte hareket ederek siyasi anlamda da burada bir yönlendirici rol almak Amerika için önemli.
18:58Şimdi bu son olaylardan sonra Suriye'nin dörde bölünebileceği konuşuluyor.
19:03Bu dörde bölünmesinden sonra da Türkiye'nin kuzey için bir risk barındırdığı söyleniyor dörde bölünmesinin.
19:09Türkiye için olası riskler nedir? Bir de Cumhurbaşkanlığı kabinesi toplanacak, masada da Suriye konusu var.
19:16Türkiye için olası riskler ve Türkiye'nin alması gereken önlemler nelerdir?
19:23Şöyle Suriye'nin dörde bölüneceğini çok fazla öngörmüyorum.
19:29Çünkü şu anda ikiye bölünmüş durumda aslında Fırat'ın doğusu ve batısı olarak.
19:33Ama yönetimsel şekilde yani federatif bir yapı oluşturulursa o zaman bu yönetimsel biçim açısından aslında belirli bölgelerde etkin olan
19:42ve varlık gösterecek olan gruplar olduğunu söyleyebiliriz.
19:48Ama şu an için aslında bütün söylemler özellikle geçici bir hükümetin oluşturulmasında da devredilmesinde de bütünlükçü bir yapıyı işaret ediyor.
19:57Ama ne kadar bu bütünlükçü yapı karşımıza çıkar işte o tartışmalı bir konu.
20:02Çünkü FTC'nin hangi politikaları izleyeceği açıkçası belirleyici olacak.
20:08Şunu da unutmamak lazım.
20:10Hem Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen açıklama FTC'nin bundan sonraki süreçte aslında varlığının söylemleriyle eylemleri birbirini tutması anlamında
20:19geçiş sürecine, geçiş hükümetine süreci yönetimi devretmek açısından FTC'nin varlığının önemli ve kolaylaştırıcı olduğunu söyledi Amerika Birleşik Devletleri.
20:30Ama tabii ki bunu gözlemlediklerini de ifade ettiler.
20:33Diğer taraftan da Katar'ın önemli bir açıklaması vardı.
20:36Katar'da aynı şekilde Suriye'nin devlet bütünlüğünün korunması ve aynı zamanda kurumların korunmasında FTC'nin varlığının önemli olduğunu ifade edecek bir takım yani bunu çağrıştıracak bir takım açıklamalarda bulunduk ki
20:50yine şunu söyleyebiliriz.
20:51Katar'ın da FTC'ye gizliden verdiği destek de aslında bilinen bir durum.
20:55Şimdi bunu gördüğümüz zaman bizim önümüzde ne var?
20:58Suriye muhalif güçleri yani Suriye Milliye Ordusu var.
21:03Onun siyasi bir kimlik olarak kabul edilmesi Doha'da yapılan toplantıda biliyorsunuz kabul edildi.
21:09Diğer taraftan baktığımız zaman kim var?
21:11PYD-YPG'nin içinde bulunduğu Suriye Demokratik Güçleri var ve aynı zamanda FTC'nin yapısı var.
21:19Ve bütün bunların hepsi aslında federatif bir yapı içerisinde bir de tabii ki rejim yanlıları var.
21:26Şimdi bütün bunların hepsi bize federatif bir yapı içerisinde aslında herkesi her grubu kapsayacak bir yönetim anlayışının ileride oluşturulmaya çalışılabileceğini gösteriyor.
21:41Peki bu durumda Türkiye'nin riskleri neler?
21:44Bizim 30 kilometrelik biliyorsunuz bir güvenli bölge arayışımız var ve bu Suriye ile olan 911 kilometrelik sınırımız kapsamında bu güvenli bölge dediğimiz bölgede
21:55terör örgütlerinin yapılanmasının engellenmesini istiyoruz ve buralarda terör örgütlerinin yer alması saldırıların Türkiye'ye sınırdan saldırıların devam etmesine neden olabiliyor.
22:09Dolayısıyla bizim istediğimiz şey burada bir terör devleti terör unsurlarından oluşmuş bir devletçinin yani Suriye'nin parçalanarak burada ayrı bir devletçilik oluşmasının engellenmesi.
22:21O yüzden bizim istediğimiz şey 30 kilometrelik güvenli bölgenin oluşturulması ve burada M4-M5 karayolunda yani ikmal hatlarının geçişlerin bulunduğu en önemli aslında Suriye'nin bütün damarı gibi düşünebilirsiniz bunu.
22:37Bütün hem ticari anlamda hem de ikmal hakları anlamında yani yapılacak yardımlar anlamında yani askeri yardım, silah yardımı vesaire gibi konularda kullanılan M4-M5 karayolunun güvenliğinin sağlanması önemli ki Türkiye burada zaten Rusya ile daha öncesinde bir devriye oluşturarak buranın güvenliğini sağlamak istemişti.
23:04Risklerimize baktığımız zaman riskler tabii ki çok fazla neden PYD-YPG'nin Amerika Birleşik Devletleri tarafından bu kadar fazla desteklenmesi ve ciddi bir partner önemli bir partner olarak konumlandırılması burada PYD-YPG'nin varlığını devam ettireceğini gösteriyor.
23:24Şöyle bir şey olabilir mi bilmiyorum, onların terörden arındırılmış bir şekilde silah bırakmış ve devletin bir unsuru haline gelmiş şekilde yeni bir Suriye içerisinde yapılanma olur mu Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye bu konuda uzlaşarak çünkü Türkiye ile de aslında Amerika Birleşik Devletleri birlikte hareket ettiğini ifade ediyor.
23:45Ama bu PYD-YPG terör örgütünün burada IŞİD ile mücadele kapsamında Amerika'nın önem verdiği bir müttefik konumunda olması Türkiye için her zaman büyük bir tehdittir ve Amerika'dan yapılan açıklama şöyle yanlış hatırlamıyorsam 30 kilometrelik güvenli bölgenin oluşturulacağı ile ilgili olarak Türkiye'nin bütün güvenlik endişelerini gidereceğiz diyor.
24:12Yani o 30 kilometrelik bölgede terörden arındırılmış güvenli bir hattın oluşturulacağı ve burada belki de Suriye'den dönmek isteyecek olan sığınmacıların buralarda yeni bir yapılanma gerçekleştirerek buralara yerleşebileceği vesaire ya da bu 30 kilometrelik hattın ilerisine yani Suriye'ye doğru ilerisine yerleşebileceği bir alanın oluşturulabileceği ifade ediliyor.
24:38Bunlar tabi ki Türkiye'nin terörle mücadelesinde terör örgütü ile arasındaki mesafeyi artırmak, sızmaları ve saldırıları engellemek için önemli ama onun dışında Amerika PYD-YPG terör örgütüne karşı herhangi bir hamlede bulunmayacağını da ifade ediyor açıkçası o yüzden bu bir tehdit.
24:58İkinci önemli tehdit göç. Çünkü yeterince göç aldık şimdi mesela bakıyoruz işte haberlerde görüyorumdan sığınmacıların geri döndüğü ile ilgili ifade ediliyor ama bayramda da geri dönüyorlar yani sonuç itibariyle gerçekten ülkelerine yerleşmek için de kesin bir geri dönüşüne gidiyorlar yoksa ziyaret edip şöyle bir evlerine bakıp duruma bakıp ondan sonra geri mi dönecekler?
25:23Ve Suriye'de eğer bundan sonraki süreçte beklenen, istenen o huzurlu, kapsayıcı yapılanma olmazsa sağlam ve insanların rahatça yaşayabileceği bir siyasi yapı oluşturulmazsa yani iç savaş içerideki grupların çatışmalarıyla belki de dışarıdan bir takım etkilerle burası tekrar kaynatılmaya devam edilirse o zaman yeni bir göç dalgası daha olabilir.
25:51Türkiye'den giden kalıcı bir göç olmaz ama sizin saydığınız durumlar gerçekleşirse Türkiye yeni bir göç dalgasıyla karşı karşıya kalabilir.
26:00Türkiye'den kalıcı bir göç de olur ama bunun yönetilmesi lazım yani şimdi mesela Avrupa artık diyecek ki burada Esad rejimi kalmadı dolayısıyla bizdekiler de geri dönsünler çünkü tamam sizi istemeyen ve size gerçekten canınıza kasteden bir yönetim, diktatör rejimi artık burada yok ülkenize geri dönebilirsiniz.
26:24Yeni yönetimde çağırdı dünyanın dört bir yanında bulunan Suriyeli sığınmacıları ülkenize geri dönün daha özgür bir Suriye sizi bekliyor dedi.
26:31Kesinlikle o yüzden buradaki sığınan, savaştan kaçan, savaş döneminde orada olmayı tercih etmeyen ülkesi için savaşmayı tercih etmeyen Türkiye'de olmayı tercih eden insanların en azından savaş bittikten sonra onurlu ve güvenli bir geri dönüş için ben kendi ülkelerine dönmeyi isteyebileceklerini değerlendiriyorum.
26:55Ama tabi ki burada Suriye'nin bundan sonraki süreçteki yapısının ne olacağı da tartışılmalı yani eğer orada HTS'e çok ciddi anlamda varlık gösterir ve sonrasında daha radikal bir takım yönetim, daha baskıcı yönetim şekli ortaya koyarsa o zaman bu orada yaşayan insanların yine Türkiye'ye doğru yönelmesine
27:23ya da Türkiye'den gitmek isteyenlerin vazgeçmesine neden olabilir.
27:27O yüzden Suriye'nin yeniden yapılanması aslında göçün yönünü de belirleyecek çünkü orada bulunup da belki hayatına devam etmek istemeyen insanlar da olabilir eğer yönetim istenildiği gibi şekillenmezse ama şekillenir ve gerçekten orada daha istikrarlı ülkenin yeniden yapılabileceği daha anlayışlı bir durum olursa
27:50o zaman zaten buradan yani Türkiye'deki sığınmacıların da kendi ülkelerinde bir iş gücüne ihtiyaç duyulacak.
27:58Dolayısıyla onları çağırıp belki onlar da kendi ülkelerinin yeniden inşa edilmesinde bir etki sağlamak, kendi ülkelerine yeniden inşa edilirken orada çalışmak da isteyebilirler çünkü iş imkanı da olacak o bölgelerde.
28:14Türkiye'ye geldiklerinde de biliyorsunuz işte belirli alanlarda çalıştılar biraz daha donanımlı hale geldiler.
28:22Dolayısıyla geri döndüklerinde daha donanımlı şekilde dönüp kendi ülkelerine hizmet sağlayabilirler.
28:28Bu anlamda Türkiye'den kalıcı gidişler de olacaktır.
28:32Ancak bunu belirleyecek olan şey önümüzdeki süreçte Suriye'nin devlet yapılanmasının nasıl olacağı ve içerde iç huzurun nasıl sağlanacağıdır.
28:41Aksi takdirde dediğim gibi Türkiye'ye doğru da bir göç akını olabilir ama sanırım artık Türkiye'de herhalde bu noktadan sonra yeni bir göç akını kaldırmayı tercih etmeyecektir diye düşünüyorum.
28:55Peki Ece Hanım çok teşekkürler.
28:57Suriye'de yaşanan olaylar Türkiye'yi de dolaylı yoldan ilgilendirdiği için oldukça da önemli bir konuydu bizim için.
29:04Siz de bugün yoğun programınızın arasından vakit ayırdınız.
29:07En azından bu konuyu konuşmuş geniş bir perspektiften bakmış olduk.
29:11Sağ olun.
29:12Ben teşekkür ederim.
29:16Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Prof. Dr. Ece Baban konuğumuzdu.
29:20Suriye'de yaşanan son gelişmeleri Esad rejiminin çökmesini resmen bitmesini konuştuk.
29:25Bu yaşananların Türkiye'yi nasıl etkileyeceği, Orta Doğu'yu nasıl etkileyeceği hala belirsiz sanıyorum.
29:31Ufak tefek donelerimiz olsa da net bir şey diyemiyoruz bu konuda.
29:35Biz yine konunun takipçisiyiz.
29:37Elimize gelen yeni bilgileri, sıcak bilgileri sizlere anmayan bu ekranlardan aktarıyoruz.
29:42Ancak şimdilik burada noktalayalım.
29:44Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.