Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:18Tüm dünyanın gözü Amerika'daki seçimlerdeydi.
00:21Seçimler neredeyse sonuçlandı ve Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ikinci kez Amerika Birleşik Devletleri başkanı oldu.
00:29Peki bu hem dünyayı hem Türkiye'yi hem Orta Doğu'yu nasıl etkileyecek?
00:33Bütün bunları konuşacağız. Uzun uzun konu başlıklarını değerlendireceğiz.
00:37Profesör Doktor Mustafa Türkeş konuğumuz. Hoş geldiniz.
00:41Hoş bulduk.
00:43Şimdi sayın hocam öncelikle yeni yönetimin ne gibi konu başlıkları var hakkında ve dünya dinamikleri bu seçimden nasıl etkilenecek?
00:55Bu değişim önemli bir değişim. Çok da abartmamak gerekir bir açıdan ama şu anda Trump'ın gündeminde neler olacak diye baktığımızda 5-6 tane başlık sayabilirim size.
01:12Bir, bunun önem sıralamasını değiştirebilirsiniz ama öncelikle yapacağı şey böyle bir Amerika Birleşik Devletleri'nde güç mücadelesinin yaşanacağını söylemek mümkün.
01:25Yani var olan siyasi yapı içerisinde çeşitli mücadeleler gündeme gelecek.
01:33Bunun aslında başlangıç ipuçlarını gördük seçim sürecinde de gördük.
01:40Suikast girişiminden tuttuk da bir sürü şeye kadar.
01:44Dolayısıyla orada ciddi bir güç mücadelesinin devam edeceğini tahmin etmek mümkün.
01:50Bunun neye evrileceğini yaşayarak göreceğiz doğrusu.
01:55İkinci ana konu, dış politikada Amerika Birleşik Devletleri yeni başkanı nasıl bir politika izleyici?
02:03Burada da 3 bölge var aslında esas itibariyle.
02:08Bir tanesi Ukrayna meselesiyle ilgili görüşü.
02:12Burada biraz daha net gibi aslında Trump yönetimi.
02:18Biz buraya çok para yatmaya gerek yok.
02:22Biz bunun yükünü Avrupalılara yüklüyeceğiz.
02:26Böylece sıyrılıp çıkacağız.
02:29Kendince böyle bir politika izledi.
02:32Ayrıntısına biraz sonra tekrar girebiliriz.
02:35Üçüncü başlık aslında tam da Avrupa.
02:40Avrupa'ya ilişkin Trump yönetimi Biden yönetiminden belli ölçülerde devamlılık sunsa da önemli ölçüde bir ayrışma yaşanacağını tahmin etmek mümkün.
02:53Sanırım NATO'ya mesafeli bakıyor Trump.
02:56Evet, geleceğim ona da. O da başka bir başlık.
03:00Avrupa bağlamında mesela Polonya başbakanının konuşmalarını izlerseniz çok net görürsünüz burada.
03:08Dedi ki Avrupa bu güvenlik meselesinin taşıranlığını ABD üzerinden yapma fikrinden çıkması gerekir.
03:21Trump ister Harris hangisi gelirse gelsin bunu böyle sürdüremez gibi bir açıklama yaptı 2-3 gün önce.
03:29Bu aslında şunu gösteriyor.
03:31Bugüne kadar ki Avrupa'ya yönelik Amerikan politikasında belli ölçülerde bir değişim olacağını Avrupalı aktörler yavaş yavaş hesabını yapıyor anlamına gelir ki.
03:44Almanya burada bence en çok etkilenecek ülkelerden bir tanesi.
03:48Avrupa'ya yönelik maliyeti siz üstleneceksiniz.
03:53Biz bunu nereden biliyoruz?
03:55Birinci döneminde de Trump benzer bir politikayı izlemişti.
03:59Bunu artıracak.
04:00Hatta o kadar artıracak ki kendi sözlerinden yola çıkarak.
04:05İşte balistafi milli hastalığının %2 civarında harcanmasını bekliyorlardı.
04:14Bu hedef tutturuldu.
04:16Onun üzerine 3 buçuğa çıkaracağız dedi.
04:20Muhtemelen Trump bundan sonra daha çok bunu artıracak bu şekilde.
04:26Herkes tuhaf bir şekilde savaşa yönelik bir hazırlık içinde.
04:31Bu aslında Trump da olsa Paris de olsa dünyanın aslında gelip geleceği en kötü noktalardan bir tanesi.
04:41Avrupa'yı bu bağlamda geçip NATO meselesine geldiğimizde Trump için hep şöyle bir kuşkudan söz ederler.
04:54Acaba NATO'dan çıkacak mı?
04:56Ben çok öyle bir NATO'dan çıkmak gibi bir şey olduğunu düşünmüyorum.
05:01Çünkü NATO'yu sistemi koruyan bir örgüt olarak okurum ben.
05:07Yalnızca Amerika Birleşik Devletleri'nin çıkarına hizmet eden ve sınırlı bir şey değil.
05:13Bu kapitalist, emperyalist sistemi koruyan bir örgüt.
05:18Dolayısıyla emperyalizm ya da kapitalizm ortadan kalktı mı ki NATO'yu ilga etsinler?
05:25NATO'yu dönüştürürler, yeni biçimler verirler ve böylece şey yapar.
05:30Şimdi bunun Türkiye kısmında tartışacağımız bir nokta olacak aslında biraz sonra.
05:36Türkiye'deki Atlantikçiler bunu nasıl okuyacak ve nasıl okuyor bu önemli bir şeydir.
05:42Biraz sonra Türkiye kısmında onu tekrar ele alabiliyoruz.
05:46Beşinci konu Orta Doğu.
05:49Trump'ın bence daha belirsiz olduğunu düşündüğüm, şu konuda belirsizlik yok.
05:57Elbette Amerika Birleşik Devletleri İsrail'i koşulsuz destekliyor.
06:02Tek koşulu belki de kendilerine sadık kalmaları.
06:06Onun ötesinde koşulsuzlukları yok İsrail'e.
06:09Zaten bu yeni bir politikada değil, orada bir devamlılık olduğunu düşünüyorum.
06:14Onun ötesinde Trump hatırlayalım ne yapmıştı.
06:18Orta Doğu'da bu İbrahim Anlaşmaları diye bilinen esas itibariyle
06:24körfez ülkelerini ve son aşamada Suudi Arabistan'ı elinde bulunan
06:32fermayeyi, finans fermayesini İsrail'e yönlendirip,
06:39İsrail'i bir mali sermayenin merkezi haline getirmek.
06:47Asıl amaç buydu İbrahim Anlaşmaları'nda.
06:51Bu aslında 7 Ekim Hamas'ın yaptığı hamleyle hayata tam geçirilemedi.
07:00Yani kavga devam ediyor, savaş devam ediyor.
07:03Burada Trump ne yapar sorusu, Trump devam eder bu politikaya.
07:08Ama beni endişelendiren başka bir şey var orada.
07:12Demokratlar ve neokonlar, yani Demokratik Parti içerisindeki neokonlar bunu nasıl okur?
07:20Ben Trump'dan daha çok demokratlar içinde neokonların
07:27çeşitli büyük hatalar, dünyaya maliyeti yüksek olacak hamleler yapabilme
07:35becerisini, nakişerisini de söylüyorum, gösterebileceklerinden endişe duyuyorum.
07:41Bunun anlamı şu, Netanyahu'yu güya frenler gibi bir politika izleseler de
07:49gerçekte hiçbir zaman frenlemediler.
07:52Ya aksine destekleyecekler mi?
07:55Netanyahu'ya şöyle bir mesaj verebilirler, hadi yürü!
08:01Trump'ın kucağına bir ateş topu bırakmak için Netanyahu'ya gazlayıp
08:08tam da Netanyahu'nun istediği yeni başkanı emrivaki durumuna düşürüp
08:16İran'la büyük bir çatışmaya yönlendirmeyi neokonların koşar adım yapacağını tahmin ediyor.
08:24Bu gerçekleşir mi, gerçekleşmez mi bunu zamanla göreceğiz.
08:29Ama benim öyle bir endişem söz konusu.
08:32Bu devir teslim yani 20 Ocak'a kadar geçecek sürede Amerikan yönetiminin
08:41çeşitli yerlerine yerleşmiş olan neokonların ne tür bir hamle yapacağı
08:46Trump'ın ileriye yönelik politikasını da etkileyecek bir şey.
08:51Bunu yaşayarak göreceğiz.
08:53Bunun dışında son konu Çin ve Pasifik.
08:59Trump'ın konuşmalarını dinlerseniz seçmene şöyle bir mesaj verdi.
09:05Biz niye bu kadar çok para harcıyoruz başkalarının güvenliği sağlamak vs.
09:10Aslında başkalarının güvenliği değil kendi güvenliklerini sağlamak için yaptıkları bir harcamadır bu.
09:16Şimdi Çin'le oturup bir masaya oturup bir uzlaşma yapacak mı çok tahmin etmiyorum.
09:23Gerginliği devam ettirecek.
09:25O anlamda Çin'le bir uzlaşma arayışından çok bu ticaret savaşları yeniden alevlenecek.
09:34Ve tam da Avrupa, Çin, Amerika ve üç devletler bunların arasında yeniden alevlenen bir ticaret savaşları.
09:45İthalat vergisini %60'a çıkaracağı söyleniyordu Trump'ın Çin'e karşı.
09:54Evet, Çin'e karşı giderek yükseltecek.
09:59Bu aynı zamanda Avrupa'yı da etkileyecekmiş.
10:02Çin'e karşı bunu koyarsın ama Avrupa'ya karşı koymadığında Çin ne yapar?
10:10Avrupa'da yatırım yapar oradan satışını yapar.
10:13Dolayısıyla Avrupa'yla da benzer bir ticaret savaşına yollayacak bir şey.
10:20Bunu görmek mümkün.
10:23Bütün bunların bu söylediğimiz konular.
10:26İçeride bir güç mücadelesi.
10:28Ukrayna meselesinde daha net.
10:33Aslında diyor ki bütün buranın maliyetini Avrupalılar size yükselin.
10:38Eğer bu savaşın devam edip Rusya'nın daha zayıflamasını istiyorsanız bu savaşın maliyetini siz yükselin.
10:46Biz buna kaynak aktarma niyetinde değiliz.
10:49Bunu da Avrupalılara baskı aracı olarak kullanacak.
10:55Hemen bir gecede sorunu çözerim.
11:00O laflar çok niyaca yansıtan şeyler değil.
11:04Ama Biden yönetiminden farklı bir politika göreceğiz.
11:10Hocam peki Amerika'nın Türkiye'ye yönelik tutumu ne olacak?
11:15Türkiye'yi neler bekliyor bu seçim sonucunda?
11:18Üç konuda aslında doğrudan Türkiye'yi ilgilendiren şeyler bunlar.
11:23Bir, içerideki güç mücadelesi Türkiye ile olan ilişkide nasıl bir yansıma olabilir?
11:30Birinci dönemine baktığımız zaman aslında ne gördük biz?
11:34Biden yönetiminden farklı olarak muhtemeldir ki Trump Türkiye yönetimi ile görüşecek.
11:44Biden yönetimi neredeyse yok saydık.
11:48Hiç Cumhurbaşkanı ile bile bir bir görüşme yapmadı Amerikan Başkanı Joe Biden.
11:52Bu diplomatik olarak seninle ilişkimi minimumda tutacağım anlamına gelir.
11:58Şimdi Trump döneminde bu eminim değişecektir.
12:01Ama bu değişim ille de olumlu şey anlamına gelmez.
12:05Yani Trump geçmişteki yaptığı şeyi hatırlayalım.
12:10Türkiye ısrarla ne dedi Türkiye yönetimi?
12:13Al papazı ver papazı dedi.
12:16Şeyin tepkisi ne oldu?
12:19Hatırlayın.
12:20Buransan meselesinde.
12:23Cumhurbaşkanına yönelik hakaretvari bir mektup yazdı.
12:29Bunu yayınladı bunu duvarlara astı.
12:32Ve bunun dışında ekonomiyi bitirmekle tehdit etmişti Türkiye'yi.
12:36Bir ekonomik savaşın içine girmişti Türkiye Amerika Birleşik Devletleri ile.
12:40Ve ne yazık ki çok ağır bir zayiat verdi Türkiye o ticari savaşta.
12:46Böyle bir şeyin yenilenme olasılığı yüksek.
12:51Yani Trump kendi istediğini kabul ettirmek için
12:57Türkiye yönetimine çeşitli baskıları kurma girişiminde bulunacağını tahmin ediyor.
13:03Onun için Amerika Birleşik Devletleri'nin politika değiştirdiği
13:09bundan sonra da Türkiye'ye daha yumuşak olacağı bu anlama gelmez.
13:13Yani çok temkinli şunu açıkça söyleyelim.
13:18Bir değerlendirme yaparken sizin duruşunuz önemli.
13:25Bütün bu olaya nasıl bakarım?
13:27Ortada bir katalist emperyalist bir yapı var.
13:32Bunu Türkiye'den baktığın zaman nasıl okunabilir?
13:37Türkiye yönetimlerinin nasıl bir duruş sergilemesi gerekir?
13:42Cevabı böyle baktığın zaman görülür.
13:46Yoksa işte Trump mı Harris mi ikisi de aslında baskı kuracak şeylerdir.
13:53İkisi de o katalist emperyalist yapıyı empoze etmek için uğraşacak aktörlerdir.
14:00Buna karşı senin pozisyonunu eğer sen anlamlı politika üretebilirsen
14:07sistem olarak buna karşı pozisyon alabilmeyi yeteneğini gösteriyorsan sağlam durabilirsin.
14:14Yoksa yani işte o kadar borçlu bir noktadayken seni bir şekilde bileğini büker.
14:22İstediklerini alırlar. Nitekim geçmişte bunu yaptılar.
14:26Dolayısıyla hani burada kritik nokta şudur bak.
14:30İçerideki Amerikan yönetimi içindeki güç mücadelesi
14:35Türkiye'deki Atlantikçileri etkileyecektir.
14:40Yani Türkiye'deki her parti içerisinde sol partileri bir tarafa bırakacak olursak
14:48sosyalist komünist partileri bir tarafa bırakacak olursak
14:51onlarda böyle şeyler yok denecek kadar az ya da bazılarının hiç yok.
14:56Diğerlerinin hepsinde yani işte Adalet ve Kalkınma Partisi, MHP, CHP, diğer sağ partiler
15:06hepsinde tuhaf bir şekilde Atlantikçiler var.
15:11Bunu şeylerde de görürsün.
15:13Amerika'nın kurduğu o network içerisine ağ içerisinden baktığın zaman
15:18Türkiye'nin değişik bölgelerinde, değişik durumlarında çok yaygınca bir ağ vardır.
15:24O ağ içerisinde Atlantikçiler şimdi kendi pozisyonları yeniden tanımlamaya başlayacak.
15:31Yani içeride de bir güç mücadelesinin ipuçlarını görmek,
15:36yani Türkiye içinde de güç mücadelesinin ipuçlarını görmek mümkün.
15:41Bu Amerika'daki güç mücadelesi Türkiye'dekine de böyle bir yansıması olacağını tahmin etmek mümkündür.
15:49Dış politika ağı şeyinde baktığımız zaman iki bölgede çok önemli.
15:54Üçüncüsü de önemli ama ikisi çok önemli.
15:58Biri Ukrayna meselesi.
16:01Ukrayna meselesinde Trump harcamaları keserek aslında Putin'in izlediği politikaya hız verme olasılığı çıkabilir.
16:12Bundan Türkiye nasıl etkileniyor derseniz, şimdi adını doğru koyalım.
16:17Türkiye bugüne kadar denge oyunu oynuyor gibi sundular.
16:25Ama bence Atlantikçi kanat çok baskındı.
16:30Ve o denge çok da dengeli olmadı.
16:35Şimdiki risk ne derseniz, şudur risk, yani Türkiye'yi çok hızlı bir şekilde şeye zorlayabilir ABD.
16:46Daha açık bir pozisyon al.
16:50Çok açık bir pozisyon al.
16:54Bunu Avrupalılar da atlar.
16:57Dolayısıyla çok daha zor bir noktaya doğru sevk edebilirler.
17:02Ki çok temkinli olunması gereken bir şeydir.
17:05Yani yeni sorunlar ortaya çıkabilir ki NATO bir müddet sonra Türkiye'nin başına yeni dertler açabilir.
17:14Böyle bir endişem var benim.
17:16Özellikle Karadeniz bölgesinde.
17:18Siz durduğunuz yerde bakın dış politikada şu kuralı herkes çok aklının köşesine yazması gerekir.
17:25Yanlış düşmana oynamayacaksın.
17:28Yani eğer siz gidip Türkiye için yanlış düşman ne olur?
17:33Burada Rusya olur açıkçası.
17:35Yanlış bir düşman olur.
17:37Yani gereksiz bir, anlamsız bir noktaya doğru taşıyabilir.
17:42Bundan dikkatli olunması gereken bir şey.
17:45İkinci önemli bölge Orta Doğu.
17:47Orta Doğu'da yani İsrail Amerika Birleşik Devletleri için vazgeçilmez öneme sahip.
17:57Türkiye'nin politikası ne derseniz güya İsrail'e karşı pozisyon alıyoruz.
18:03Ama gazetelerdeki haberler ve basındaki tartışan biçimiyle kanısını uyandırıyor.
18:13Ticaret halini dolaylı bir şekilde devam ediyor görüntüsü veriyor.
18:17Şimdi bu tabloda da Trump zorlayacaktır tarafını belirle.
18:23Netleştirir diye.
18:25Dolayısıyla yani oradaki politikayı da sürdüremez kılabilir Türkiye'deki iktidar.
18:31Yani İsrail Trump için de vazgeçilmez öneme sahip bir şeydir.
18:37İsrail'le ilgili...
18:40Bunun sebebi Amerika'daki İsrail lobileri mi?
18:43Yani özellikle seçim dönemi adaylara yardımlarda bulunan seçim kampanyası için belirli ücretler ödeyen.
18:50Bunlar talih şeyler.
18:55Orta Doğu'da petrol rezervleri üzerine başka aktörlerin girip orada rekabet edebilir hale gelmesini önlemek için
19:09ABD'nin bölgede bir güç dayanağına ihtiyacı var.
19:15O da İsrail.
19:18Yani İsrail her durumda Amerika'nın hamiliğine ihtiyaç duyuyor.
19:23Yani oradaki Yahudi lobileri şudur budur bunlar önemsiz demiyorum ama kincildir.
19:30Esas itibariyle İsrail ABD'nin dış politika çıkarlarına hizmet etmektedir.
19:38Bu simbiyotik bir ilişki çıkmıştır ortaya.
19:41Yani İsrail'le ABD arasındaki ilişki böyle birbirini besleyen birbirinden emziren bir süreçtir bu.
19:52Ve Trump bundan çıkmasını falan istemiyor tamam.
19:57Daha çok baskı kuralım ve iki devletli modeli bile tartışmaktan çıkarma eğilimine girebilir.
20:06Ki burada bence asıl hedefi Netanyahu'nun İran'la ABD'lerini askeri yolla karşı karşıya getirmek.
20:16Şimdi Türkiye'de bazı iktidara yakın çevrelerin bazıları tuhaf bir şekilde İran'ı cezalandırsalar biz de sevinsek havasındalar.
20:30Bu çok riski ve yanlış bir politikadır.
20:32Buna kimsenin cevaz vermemesi gerekir.
20:36Çünkü bu bölgede haltlar kaybeder burada.
20:44Savaşlardan kaybeden haltlardır.
20:47Türkiye açısından yeni bir riskli bir dönem başlıyor.
20:55Yani yeni savaşlar görebiliriz.
20:59Trump'ın söylediğine kimse inanmasın.
21:03Yani ben yeni savaş başlatmayacağım dediği böyle bir şey yok.
21:07Yani bu sistem bunu öngörüyor şu sıra.
21:11Yani bu tür savaşlar besletiyor neyi?
21:14Savunma sanayi komplekslerini besliyor.
21:17Dolayısıyla yani savaş doğrudan kendilerinin birikmiş sermayesini tüketmediği sürece sistemi besliyor.
21:28Onun için de bölgesel savaşları istiyorlar.
21:33Hocam peki bu savaşlar bölgesel olmaktan çıkıp Batı tarafında Amerikan merkezli bir güç Doğu tarafında Çin merkezli bir güçle bütün dünyaya yayılabilir mi?
21:43Yani önümüzde bir yeni bir dünya savaşı riski var mı?
21:47Şimdi bu riskin hiç olmadığını söylemek mümkün değil.
21:51Yani böyle bir risk ama ne kadar erkendir tartışılır ama böyle bir risk hiçbir zaman yok değil.
21:59Çünkü bakın bu oluşturulmaya çalışılan çok merkezli ittifaklar sisteminde bir sıkışma yaşandığında bu neyle sonuçlanıyor?
22:12Savaşlarla biz bunu Birinci Dünya Savaşı'nda da İkinci Dünya Savaşı'nda ondan öncesinde de işte Yedi Yıl Savaşları diye bilinir mesela.
22:201756-63 arası bütün bunlar da gördük aslında biz.
22:27Onun için bu sistem içerisindeki o ittifaklar arasında bir sıkışma yaşandığında pat diye bu büyük savaşlara doğru dönüşebiliyor.
22:39Hani bu olasılık dışı değil ama Çin mümkün olduğunca bunu ötelemeyi tercih ediyor.
22:46Çünkü askeri olarak halen Amerika Birleşik Devletleri'nin askeri gücünde önemli ölçüde bir farklılık var.
22:54ABD halen askeri teknoloji de önde.
22:58Onun için bunu ötelemeyi böyle bir riski şimdi almamayı tercih ediyor.
23:03Onun için bakın eski Pelosi, Nancy Pelosi'nin çok yani bence aymaz bir şekilde şeye gidip,
23:14Tayvan'a gidip böyle görüşme yapması bunun karşılığında Çin ne yaptı?
23:25Aslında onu sineye çekti.
23:28Çünkü erken bir askeri çatışma Çin'in lehine olmayacaktır.
23:33Bunu gördüğü için onu sineye çekti.
23:37Yoksa onu kabul etti anlamında değil.
23:40Bütün bunlar bize şunu gösteriyor.
23:43Yani evet bölgesel savaşların bir müddet sonra daha büyük çatışmalara yol açması olasılığı yok değil.
23:51Yani bu hemen bugünden yarına anlamında değil.
23:54Üstelik de Trump bunu Amerika Birleşik Devletleri öncülüğünde olsun istemez.
24:02Yani mümkün olduğunca diğer aktörleri devreye sokarak burada feda edeceği en önemli aktör Avrupa açıkçası.
24:10Avrupa yanında yer alırsa hatta öncülük ederse hadi biz sizi destekleriz bunda der ama Avrupa'nın böyle bir yapacak gücü söz konusu değil şu an.
24:20Çin meselesi bu açıdan oldukça önemli.
24:25Çin ne yapıyor derseniz aslında yavaş, ağır ama önemli hamlelerle aslında Orta Doğu'ya geldi.
24:35Karadeniz bölgesine de geldi Çin doğrusu.
24:41Balkanlarda, Doğu Avrupa'da işte Sırbistan, Macaristan zaman zaman üvertürler yapıyor Fransa'ya mesela.
24:53Bütün bunlar aslında Avrupa ile ilgisinin de olduğunu çok net bir şekilde gösteren bir şey.
25:00İtalya ile daha önce yaptı ama baskın kurdular İtalya anlaşmayı iptal etti vs.
25:07Ama bu hamlelerden geri duracak bir şey değil.
25:10Çin öte taraftan ne yapıyor derseniz, Çin Komünist Parti ile yönetilen bir yarı kapitalist bir sistem.
25:23Yani devlet kekelleri kendi içinde sermaye birikimi sürecinde kapitalist mantığı çalıştırıyor.
25:33Ama uluslararası düzlemdeki rekabetinde diyor ki işte bak karşımda böyle bir emperyalist blok var.
25:40Ben bu bloğu karşı cephe alacağım onu gerektiğinde işte zayıflatacağım.
25:46Böyle bir iddia.
25:48Şimdi bu karşı taraftaki şeye baktığınız zaman orada diyor ki Çin'e daha fazla işte inovasyon konularında, askeri konularda şans tanımayalım.
26:01Hatta erken dönemde saldıralım bunu diyenler de var.
26:05O açıdan hani giderek gerginleşebilecek şeyden söz etmek mümkün.
26:11Ama Trump'ın bir önceki dönemde uyguladığı politikadan çıkarabileceğimiz net bir sonuç var.
26:19Eğer doğrudan cephe almayı göze almıyorsa oturup onunla müzakere ediyor.
26:26Yani mesela Kuzey Kore'yle dahi gerekirse ben müzakere ederim dedi.
26:34Niye? Nükleer silah meselesinde hani böyle bir erken dönemde çatışmayı göze almadığı için bunu yaptı.
26:43Çin'le böyle büyük bir savaşı göze alır mı?
26:49Trump'ın böyle bir şey yapacağına ben çok ihtimal vermiyorum.
26:53Ne yapacaktır?
26:54İşte Japonya'yı, Güney Kore'yi, bölgedeki hatta Avustralya'yı,
27:01bütün bunları gazlayıp onlar üzerinden Filipinler, buralar üzerinden bir baskı tıkasını buna devam edecektir diye düşünüyorum.
27:13Ama gerginlik öyle bir boyuta gelebilir ki,
27:17hani taraflar ya karşı tarafı artık bu saatten sonra başka bir şekilde durduramayız noktasına gelirse,
27:24o vakit savaşın büyük çaplı olmasını kimse önleyemeyebilir maalesef.
27:32Trump dedi ki, ben dedi, Çin'le Rusya arasındaki ilişkiyi bozacak çomak sokma politikasını biliyorum dedi.
27:43Şimdi aslında bu neye tekabül eder?
27:47Bize neyi hatırlatır?
27:48Kissinger dönemi.
27:50Kissinger'ın yaptığı şey neydi?
27:52Çin'le Sovyetler Birliği arasındaki ilişkiyi o daha fazla gerip,
27:58Çin'e, Afrika'da alın size bir alan buradan yürüyün
28:05ve sizi işte tek Çin politikası çerçevesinde biz destekleriz.
28:11Ama onun ötesinde hani siz Rus Sovyetler Birliği ile ortak bir cephe oluşturmayın.
28:18Bu tipik yani Kissinger'ın politikasıydı.
28:21Şimdi Trump muhtemeldir ki bunu kapitalist sistem içinde uygulamaya çalışacak.
28:27Çünkü diğerinde iki sistem arasında mücadele varken bunu normal koşullarda Sovyetler Birliği ile Çin'in ortak hareket etmesi gerekirken,
28:40onların arasına bir çomak sokma politikasıydı.
28:44Şimdi ise yani aslında aynı zamanda rekabet halinde.
28:51Yani varsayın ki Trump Ukrayna'da Putin'in eline oynayacak bir politikayı hayata geçirdi
28:58ve Rusya bundan hızlı bir şekilde istediğini elde etti.
29:04Ondan sonra Rusya'ya dönüp diyecek ki,
29:07bak size böyle bir üvertür yaptık.
29:10Siz de bunun karşılığında Çin'le olan ilişkinizi bir daha sorgulayın.
29:17Bu tür şeyler diplomatik girişimlere de açık hale gelecektir.
29:21Onun için böyle bir basında ve akademide tartışılan iki kutuplu bir yeni dünya henüz böyle bir şey yok.
29:32Yani o iki kutuplu yapı eğer iki farklı sistem olursa ancak bir rekabet anlamına geliyor.
29:42Yoksa aynı sistem içerisinde çok sayıda merkezlerin oluşması,
29:47bu da önemsiz demiyorum ama buradan çıkan ne olur derseniz,
29:54işte tam da o büyük savaşların ön hazırlığına dönüşebilir bu.
30:00Böyle bir risk söz konusu.
30:02Evet, Türkiye konusuna gelirsek son kez bir daha üzerinden gidelim.
30:08Türkiye'deki Atlantikçi kanadının her partide bulunan,
30:18yani parlamentoda temsil edilmese de parlamento ile ilişkili bütün düzen partilerinin hepsinde
30:29Atlantikçiler çok konuşuludur ve bunlar bundan sonra kendilerini nasıl yeniden konumlandıracağının arayışına girecektir.
30:39Ve güç mücadeleleri de başlayacaktır orada.
30:42Yani Trump doğrudan kullanmayacağı hiç kimseye yatırım yapmaz.
30:46Bu kadar ne.
30:47Yani sistem evet önemlidir onun için ama öncelikle
30:51Türkiye'deki Atlantikçiler eminim şu anda kıvranıp duruyordur ne yapacaklarına ilişkin.
30:59Bu önemli bir faktör olacağını düşünüyorum.
31:03Orta Doğu konusunda Türkiye'ye alan açma fikrini yeniden gündeme getirebilir unutmayalım.
31:11Suriye konusunda iktidar o kadar heveslenmişti ki Trump döneminde şöyle bir varsayım üzerine bina etti politikasını.
31:20İşte Amerika Birleşik Devletleri vuracak Esad'ı devre dışı bırakacak bize de alan çıkacak biz de yürüyeceğiz burada.
31:27Böyle bir varsayım üzerine hareket etmişlerdi bu yanlış bir politika.
31:31Burada aynı yanılsamayı gösterirlerse hani derler ya ikinci kez aynı hatayı yaptığın zaman ne anlama geleceğini artık söylemeye bile gerek yok.
31:43Burada böyle bir risk söz konusu.
31:47İsrail konusu ise zorlayacak Türkiye'yi.
31:51Yani İsrail'in politikalarına karşı çıkmayın bunun karşılığında size bilmem neyi vadediyoruz diyecek.
31:59Bakalım iktidarla muhalefetiyle nasıl bir tavır çizecek bunu da yaşayarak göreceğiz.
32:07Yunanistan meselesi ise daha ilginç bir noktaya dönüşebilir.
32:15Biraz hızlanmamızı rica edeceğim benden sonra başka bir program da var.
32:20Son olarak Yunanistan meselesi Türkiye'nin önüne gelecek bir mesele.
32:24Çünkü Biden yönetimi ısrarla Yunanistan'ı ön plana çıkardı.
32:32Ne için? Rusya'yı çevreleyebilmek için Girit'ten Dedeağaç'a kadar olan bölgede Trump aynı politikayı sürdürür mü belli revizyonlar yapacak.
32:48Bu bağlamda Türkiye açısından belli olumlu anlamlar da çıkarılabilir.
32:53Ama hiçbir şekilde biz sizi tamamen destekleyeceğiz böyle bir noktaya geleceğini zannettim.
33:01Evet burada keselim.
33:03Peki hocam çok teşekkürler.
33:05Rica ederim. İyi yayınlar diliyorum.
33:07Teşekkür ediyorum.
33:10Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Prof. Dr. Mustafa Türkeş konuğumuzdu.
33:15Amerika'nın seçim sonuçlarını uzun uzadıya konuştuk.
33:19Hem Türkiye hem dünya bundan nasıl etkilenecek?
33:22Doğuda yükselen bir güç var Çin.
33:24Amerika'nın Çin'e karşı yeni politikası ne olacak? Bütün bunları değerlendirdik.
33:29Yeni bilgiler aldıkça sıcak gelişmeler yaşandıkça sizlere bu ekranlardan aktarmaya devam edeceğiz.
33:36Ancak şimdilik burada noktalayalım. Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.