ABD seçimleri dünyayı nasıl etkileyecek Cumhuriyetçilerin adayı Trump'a yeni bir suikast denemesi! Hasan Ünal anlattı
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarından herkese merhaba sevgili izleyiciler Amerika Birleşik Devletleri'nde seçim yaklaşıyor. 5 Kasım'da seçmenler sandık başına gidecek ve yeni devlet başkanını belirleyecekler.
00:28Tabi iki aday var birisi Harris birisi de Cumhuriyetçilerin adayı olan Donald Trump.
00:34Trump'a üçüncü kez bir suikast iddiası gündeme geldi.
00:38Gündemi salladı bunu konuşacağız.
00:40Amerika'nın seçim sonuçlarının küresel çapta nasıl bir etki yaratacağını konuşacağız.
00:44Profesör doktor Hasan Ünal konuğumuz hoş geldiniz.
00:48Hoş bulduk teşekkür ederim.
00:52Şimdi Trump suikastine gelmeden önce Hasan hocam şeyi sormak istiyorum.
00:58Yani yaklaşan Amerika Birleşik Devletleri seçiminin sonuçları nasıl olacak sizce?
01:04Yani siz hangi adayın daha ihtiyalı olduğunu düşünüyorsunuz?
01:08Şimdi şu anda zaten anketlerde de Trump bayağı öne geçmiş görünüyor.
01:18Özellikle bu salıncak eyaletler denilen ki seçimin geleceğini belirleyen, sonucunu belirleyen eyaletlerde yavaş yavaş bu salıncak eyaletlerdeki üstünlüğünü sürdürürse çok büyük bir aksilik olmazsa seçimi kazanacak gibi görünüyor.
01:42Özellikle ekonomi merkezli ve bu kaçak göç, sığınmacılar vs. mülteciler bunlarla ilgili gündem Trump'ın lehine çalışıyor doğrusu.
01:56Onlarla ilgili kendisi de son zamanlarda gündem oluşturmayı tırnak içinde başardı Amerikan ana akım medyasında.
02:07Dolayısıyla şu an itibariyle Trump önde görünüyor.
02:13Bir de Trump'ın önde görünmesi ve seçilmesi ihtimaliyle ilgili olarak şunu söylemek lazım.
02:20Bu sistem dışı partiler, kişiler ya da sistem dışı bir olay mesela İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkması Brexit gibi.
02:38Buna benzer konularda sistem dışı partiler veya özellikle Trump örneğinde şunları görebiliyoruz bugüne kadar hem Amerika'da hem de Avrupa'daki kamuoyu yoklamalarında.
02:55Bu grupların ve kişilerin oy oranları normalden biraz daha aşağıda çıkıyor.
03:05Hatta bayağı aşağıda çıkabiliyor.
03:08Bunun sebebi tam olarak ne olabilir bilemiyoruz.
03:12Bu şeyden kaynaklanıyor olabilir.
03:14Bu konunun ayrıntılarını ben bilemem.
03:16Kendi çalıştığım alanlar değil ama şunlardan kaynaklanıyor olabileceğini söylüyorlar onları yazanlar.
03:26Sistem dışı ya da sistem karşıtı partiler gruplar ya da sistem karşıtı bir hareket mesela işte Brexit örneğinde olduğu gibi.
03:39Bu durumlarda sisteme karşı olanlar belki daha çok taşralı olabiliyorlar.
03:45Şimdi Amerika örneğinde olduğu gibi daha böyle kamuoyu yoklaması yapan şirketlerin tarama alanlarına daha az yakalanan gruplar oluyor.
03:59Veya sistem karşıtı bir adaya oy verecek durumda olduğu için tam olarak diyelim ki Trump'a vereceğini söylemek istemiyor.
04:11Bunun gibi bir takım etmenlerden dolayı bir de galiba bir faktör daha var.
04:18Bu kamuoyu araştırma şirketleri her ne kadar Türkiye'dekilerden defalarca daha dikkatli, daha titiz ve daha öngörülebilir sonuçlar vermelerine rağmen
04:35onlar da çoğu zaman sistemin içinde olmaktan yana oldukları için bu sistem karşıtı adayların oylarını biraz da onlar düşük gösteriyor olabilir.
04:49Şimdi bunları yan yana koyduğumuzda yani Trump'ın seçilme ihtimali Kamala Harris'e göre daha yüksek gibi görünüyor.
04:59Peki Trump'a yönelik üçüncü suikast girişimi eğer böyle bir şey olduysa yani niçin ısrarla devam ediyorlar? Başarılı da olamadılar.
05:08Bu Trump'ı kamuoyu önünde daha da güçlendiren bir hamle olmuyor mu?
05:16Oluyor olabilir. Yani Trump taraftarları bütün bu olup yani Trump'a yönelik suikast girişimlerinden ki bence birincisi çok ciddiydi.
05:28Orada yani kulağını derdi geçti mermi. Hiç şakası yok. Mermi kulağının boyunda beynini de parçalayıp gidebilirdi.
05:41Bayağı iri bir mermi. Orada kurtardı yani o ciddi bir şeydi. Girişim suikast girişimiydi. İkincisi de aslında ciddi.
05:53Çünkü ikincisini yapmak isteyen de maceracı gibi görünüyor, serseri gibi görünüyor.
06:02Birincisi de belki sağ kalsa ve yargılansa o tip şeyler çıkaracaklardı. Yalnız kurt kendi başına hareket etmiş.
06:10Trump'ın bir takım açıklamalarından olumsuz etkilenmiş de şöyle de böyle de filan.
06:16Ama yani o kadar güvenlik açığı nasıl olur sorusu orada basbayağı duruyordu.
06:23Öbür taraftan ikincisinde de aynı şeyler. İşte böyle Ukrayna yanlısı görünen, Ukrayna'ya gidip fakat kendisi uygun olmadığı için gönüllü savaşçı olarak kabul edilmeyen
06:37ama Ukrayna için savaşçı toplamaya çalışan, biraz maceracı, biraz kafayı yemiş gibi görünen birisi.
06:48Fakat bu kişi mesela Trump'ın o gün o saatte Mar-a-Lago'da olacağından emin. İkincisi oraya gittikten sonra kısa bir sürede Kalashnikov elde edebiliyor filan.
07:04Yani bir istihbaratı var.
07:07İşte o günlerde yazılanların bir kısmında şu vardı yani içerden birinin yardım etmiş olması.
07:14Yani bu bilgiyi kim veriyor, bu silahı temin etmesine kim yardımcı oluyor, sonuç ne oldu tam bilemiyorum.
07:21Bu Amerika öyle bir yer ki kolayca örtbas edebiliyorlar, sonra konuyu unutulmaya terk ediliyorlar filan.
07:28Yani Trump yönetimi alırsa bunların hepsinin dosyalarını açacağını söylüyor.
07:34Yapabilir miyiz, bunların ayrıntılarına ulaşabilir miyiz diye Trump yönetimi onu da göreceğiz.
07:39Ama şu an itibariyle işte sanki bir şey olmamış gibi hareket ediyorlar.
07:44Trump cephesi de bizdekinin aksine böyle bir mağduriyet üzerine seçim kampanyası kurmak istemiyor gibi.
07:55Yani daha düz böyle kardeşim işte biz bu ekonomik sistemi değiştireceğiz.
08:01Bu ekonomik sistem Amerika'da istihdam yaratmıyor.
08:06Özellikle gerçek ekonomiye yatırımlar Amerikalı şirketler tarafından başka ülkelere yapılıyor.
08:14Vaktiyle Çin'e, şimdilerde Meksika'ya ve diğer yerlere ama Amerika yatırımsız kaldı gerçek ekonomiye.
08:22Ama işte ne bileyim Wall Street'te uğraşanlar dünyanın parasını kazanıyorlar.
08:28Ama Amerika'nın dört bir yerindeki insanlar da giderek daha fakirleşiyorlar.
08:34Bunun üzerine kurmuş durumdalar.
08:38Ayrıca şeyin üzerine kurmuş durumdalar.
08:41Bu istenmeyen mesele, kaçak göçmen mesele.
08:48Belki takip ediyorsanız Elon Musk da aynı şeyleri sürekli kendi Twitter sayfasında dile getiriyor.
08:57Özellikle bu salıncak eyaletler dediğimiz yerlere binlerce yüzbinlerce göçmenin getirildiğini söylüyor.
09:07Amerika'daki seçim sistemi zaten Allah'lık bir şey.
09:12Bir de bunun üstüne bu seçim günü oy kullanma kuralları da çok belirsiz.
09:19Örneğin işte sandığa gittiğinizde bir sandık kuruluna diyelim ki kimliğinizi gösterme mecburiyetiniz falan yok.
09:30Anlatabildim mi? Birçok yerde ya da.
09:33Bunun olsun diye tartışılmasını demokratlar istemiyor.
09:38Trump taraftarları da diyor ki bu öyle bir yere geldi ki bir süre sonra Amerika'da tek parti iktidarı olacak.
09:46Çünkü bu salıncak eyaletlere yoğun bir göç oluyor.
09:51Orada ne bileyim 40-50 bin oyla falan Harris'in seçilmesi sağlanabilir.
09:59Çünkü aradaki fark eğer kritikse ve o eyaleti kıl payı diyelim demokratlar kazanırsa oradaki bütün delege seçimini de kazanmış oluyorlar.
10:11Dolayısıyla başkanın seçimi sağlanmış oluyor falan.
10:15O yüzden bayağı sıkı bir tartışma var bu konuda.
10:21Buna tepki olarak da insanların oy kullanması muhtemel.
10:25Bir takım yerlerde o da sanki gündeme geliyor.
10:30Ve bir de Obama son günlerde sahaya inmiş durumda.
10:36Fakat Obama'nın sahaya inmesi Kamala Harris'e kazandırmak için mi?
10:42Yoksa Kamala Harris'in kaybedeceğini düşünerek bir sonraki seçime kendi karısını hazırlamakta olduğu için mi?
10:50Bu bölüm biraz karışık görünüyor.
10:52Hocam son olarak çok kısa sizden şunu rica edeceğim.
10:56Şimdi Amerika Birleşik Devletleri seçim sonuçları ne derece bir küresel etki yaratabilir?
11:05Bunun belki daha önemlisi Orta Doğu'daki çatışmaları nasıl etkileyebilir?
11:10Onu da alayım sizden son olarak.
11:12Şimdi küresel olarak bence önemli etkiler yaratması muhtemel.
11:17Yani kim seçilirse seçilsin Amerika'nın politikaları değişmez kardeşim lafının artık geçerli olmadığı bir döneme girdiğimizi düşünüyorum.
11:27Trump'ın hem ekonomi politikaları hem de dış politikaya dair söyledikleri bunun zaten açık bir şekilde kanıtı gibi görünüyor.
11:37Özellikle Ukrayna'daki savaşı durdurması Trump'ın kuvvetli ihtimal.
11:43Yani burada Ukrayna'ya zaten silah ve para yardımını kestikleri anda Ukrayna'nın yapabileceği bir şey yok.
11:52Avrupa'da da bu savaşa destek iyice azalmış durumda.
11:56Avrupa'da da sistem karşıtı ve aşırı da sağ diye yaftalanan ama bence hiç aşırı sağ olmadıkları açık olan yurtsever partilerin iktidara geliş süreci çok belirgin hale gelmiş durumda.
12:13Dolayısıyla bu Ukrayna'daki savaşta bir sona gelinmiş olabilir Trump'la birlikte.
12:21Öte yandan Orta Doğu'da neyin ne olacağı ise biraz karışık.
12:26Belirleyici olmaz mı?
12:29Şöyle şimdi Trump İsrail lobisiyle çok iç içe.
12:35Aslında bir yandan bu Orta Doğu'daki rejim değişikliği savaşlarını durduracağını söylüyor.
12:44Bunların Amerika'ya trilyonlarca dolar maliyeti olduğunu söylüyor ki doğru.
12:49Bunlardan Amerika'nın hiçbir şey elde etmediğini söylüyor.
12:53Bu da doğru.
12:54Ayrıca İsrail'in güvenliğine de bir katkısı olmadığını söylüyor.
12:58Fakat bunların dış politikaya nasıl dönüşeceği şu an itibariyle kesin değil.
13:06Yani cumhuriyetçilerin seçmen tabanı İsrail'e biraz daha mesafeli.
13:14Yani en azından cumhuriyetçilerin diyorum demokratların seçmen tabanı.
13:21O yüzden şu anki demokrat yönetimi Netanyahu'ya ve İsrail'e tam destek konusunda,
13:28bize tam destek veriyormuş gibi geliyor ama tam destek konusunda biraz çekinceli hareket ediyor.
13:37Acaba Trump böyle mi hareket eder?
13:40Yoksa tam manasıyla İsrail'in yanında yer alıp İran'ı vuralım, kıralım, yeni bir savaş başlasın mı der?
13:48Bana sorarsanız her ne kadar seçim sırasında İsrail lobisini kaybetmemek için bunları söylese de,
13:55Netanyahu'yu da pek sevmediğini biliyoruz.
13:58Yani İran'la da bir büyük savaş başlatmak istemeyeceği varsayımından hareketle,
14:05sanki orada da savaşların sona ermesinin mümkün ve muhtemel olduğunu söyleyebiliriz.
14:13Ama çok da kesin bir şey demek mümkün değil.
14:18Peki Sayın Hocam çok teşekkürler. Bugün vakit ayırdınız.
14:22Rica ederim. Teşekkür ederim. İyi yayınlar diliyorum.
14:25Teşekkür ediyorum.
14:28Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Hasan Ünal konuğumuzdu.
14:32Hem ABD seçimlerini konuştuk hem Orta Doğu'nun geleceğini konuştuk.
14:37ABD seçimleri sonrası neler yaşayabilir Orta Doğu.
14:40Hem de Sayın Ünal çok önemli bir şey söyledi.
14:43Trump eğer seçimi kazanırsa Ukrayna savaşı bitebilir dedi.
14:475 Kasım'a çok az bir süre kaldı. Göreceğiz hangi aday kazanacak.
14:52Hangi aday kazanırsa küresel anlamda çok büyük etkiler yaratacak.
14:57Bunu zaman gösterecek diyelim.
14:59Bugünlük burada noktalayalım. Başka bir programda görüşmek üzere.