Erdal Sağlam'dan ekonomi analizi; Enflasyon beklentileri bozulurken savunma harcamaları artırılıyor
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ankara'da eee beklenti eee sonuçları geldi. Eee Eylül ayı
00:06enflasyon rakamlarından sonra bir bozulma bekleniyordu. Piyasa
00:11beklenti anketleri eee bu kadar kısa sürede bu yıl sonu için
00:16kırk üçten kırk dört nokta on bire kadar çıktı. Eee enflasyon
00:21yıl sonu beklentileri. Bu önemli bir sapma anlamına
00:25geliyor. Eee hem bu yıl için hem gelecek yıl için de yüzde
00:29yirmi beşin altına düşmüyor. Eee halbuki OVP açıklandığında
00:33hükümet gelecek yıl için yüzde on yedi buçuk hedefi koymuştu.
00:38Bu çok açıkça bir sapma gösteriyor ve bu yüzden eee
00:42harcamalarda tasarruf eee parasal eee programa katkı için
00:47yapısal tedbirler ek vergi gelirleri bekleniyordu. Ama eee
00:52sürpriz bir şey oldu. Geçtiğimiz hafta içerisinde
00:55eee iktidar partisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne ek
01:00vergiler getirdi. Eee ama bu ek vergiler bütçeye hiçbir
01:05yararı olmayacak ek vergiler savunma sanayi eee fonuna eee
01:10kaynakları arttırmak için getirilen vergiler. Bu çok
01:14büyük bir tepki çekti. Önümüzdeki dönemde bunların
01:18yoğunlaşmasını bekliyoruz. Eee beklenti anketleri eee bozuldu
01:22dediğimiz gibi bir puanlık artış çok yüksek bir artış
01:26bütün piyasalarda. Üstüne üstlük bu piyasanın
01:29beklentileri eee real sektörün şirketlerin beklentileri bunun
01:34iki katına yaklaşıyor yüzde elliler civarında. Eee
01:39vatandaşın eee beklentisi ise eee resmen iki katını aşıyor.
01:45Yani kırk dört beklentiye rağmen yüzde yetmiş beş
01:48seksenlik beklentiler olduğunu görüyoruz. Bu ciddi anlamda bir
01:53uyarı aslında iktidara da uyarı eee ve eee enflasyonla
01:59mücadele programının eee yeterince sıkı yürütülmediğinin
02:03bir sonucu. Eee önümüzdeki hafta faiz toplantısı var.
02:08Enflasyon beklentilerinde olduğu gibi faizlerin indirim
02:13ne zaman yapılacak konusunda da beklentiler ötelendi. Eskiden
02:18Ekim ayında eee toplantıda eee faiz indirimin başlayacağını
02:23bekleyen piyasa oyuncuları vardı ama şimdi çoğunlukla
02:27Kasım'a ertelendi bu. Yani önümüzdeki hafta eee faiz
02:32toplantısı Merkez Bankası'nın faiz toplantısında artık faizin
02:37değişmeyeceğini kesin olarak söyleyebiliriz. Bu
02:40beklentilerdeki bozulma nedeniyle. Eee buna karşılık eee
02:44Kasım'da beklenti var. Eee aralık hatta yeni yılda faiz
02:50indirimlerin başlayacağı beklentisine olan piyasa
02:53oyuncuları da var. Eee şimdi burada önemli olan eee bu
02:59toplantıda eee faiz eee kararı açıklamasında hangi metinlerin
03:04yer alacağı, hangi cümlelerin yer alacağı piyasalar bunu
03:08sıkı takip edecek. Merkez Bankası hem Eylül ayı verisine
03:12hem de Ekim ayına ilişkin kendi topladığı öncü verileri
03:16gözden geçirecek. Buna göre eee söylemini oluşturacak eee
03:22piyasalar Kasım ya da ne zaman olur? Eee faiz indirimi ne
03:26zaman başlar? Ona ilişkin işaretler arayacaklar. Merkez
03:30Bankası toplantısından. Eee bütün bunlar olurken eee bakan
03:38Şimşek'in eee biliyorsunuz eee yeni vergi paketleri gündeme
03:42getirmesi bekleniyordu. Eee bu Ekim ayı içerisinde ilkinin
03:47gelmesi bekleniyordu. Ama bu getirilen ek vergi paketinin
03:51Meme Şimşek'in paketleriyle hiçbir ilgisi yok. Çünkü Cevdet
03:55Yılmaz Cumhurbaşkanı yardımcısı da açıkladı. Eee bu paketlerden
04:00tek bir kuruş bu son getirilen paketten tek bir kuruş dahi eee
04:05bütçeye gitmeyecek diye. Yani Meme Şimşek yeni ek vergi
04:10paketleri getirecek. Ama bu ııı savunma harcamalarını
04:15arttıran bu ııı şey çok zor durumda bıraktı Meme Şimşek.
04:20Her şeyden önce onu söylemek lazım. Çünkü Meme Şimşek daha
04:24bir ay önce demişti ki ııı vatandaşa yansıyacak ek
04:28vergiler getirilmeyecek demişti. Halbuki ııı savunma sanayi
04:33fonuna seksen milyar lira ııı getirecek yılda ek vergi
04:40kalemleri geldi. Bu hemen hemen vatandaşın geniş bir toplumunun
04:45ııı hemen hemen hepsini kapsıyor. Çünkü noter
04:48hizmetlerinde ek ııı bir harç alınacak savunma fonu için ııı
04:54kredi kartlarında ııı limiti yüz bin liranın üzerindeki olan
04:59kredi kartlarında yıllık yüz yedi yüz elli lira ııı savunma
05:04fonuna kesinti yapılacak. Başka ııı şeyler de var. ÖTV'ler
05:08arttırılıyor yine savunma sanayine ulaştırılmak üzere.
05:12Bu şu anlama geliyor. Iıı bütçede kısıntı gerekirken ııı
05:17kamu harcamalarında sadece bütçede değil, kamunun tümüyle
05:22harcamalarında kısıntı yapılması gerekirken ııı ergi
05:26gelirleri arttırılması gerekirken yani enflasyonla
05:30mücadele programının sıkılaştırılması, destek
05:34verilmesi gerekirken bunun tam aksine savunma harcamalarını
05:39yani kamu harcamalarını arttıracak bir kalem gündeme
05:43geldi ve yılda yüz altmış beş milyar lira zaten savunma
05:48fonunun bütçesi vardı. Buna seksen milyar daha eklendi.
05:51Bütçeden de normal savunma fonuna ayrılan paylar ödenmeye
05:56devam edecek. Yani ııı neredeyse savunma fonunun
06:00bütçesi dolayısıyla harcamaları gelecek yıl iki katına
06:04çıkarılmış olacak. Bu büyük tepki çekti. Önümüzdeki dönemde
06:08devam edecek. Eee çünkü yılbaşı zamları tartışılmaya başlandı.
06:13Eee oluşan vergi eee enflasyona göre yüzde kaç eee zam oranı
06:19uygulanacak o önemli. Eee bütün bu kararlar enflasyonla
06:24mücadele programının geleceğini de belirleyecek. Eee
06:28ve eee hedeflerde ne kadar sapma olduğunu da belirleyecek. Eee
06:34bu arada IMF de eee başından beri Mehmet Şimşek'in
06:38programına destek veriyor. Ama geçen hafta sonunda yayınladığı
06:42eee dördüncü konsültasyon raporunda son raporunda eee
06:47ciddi eleştirilerde bulundu. Eee IMF'in tahminlerine göre eee
06:52bırakın önümüzdeki iki yılı dört beş yıl içerisinde eee
06:58enflasyonun söz verildiği biçimde tekahhaneye düşmesi
07:02öngörülmüyor. Bunun yanında enflasyonla mücadelenin
07:06pekiştirilmesi gerektiği eee mali tedbirlerin parasal
07:11politikalarla birlikte yürütülmesi gerektiği yapısal
07:15tedbir alınması gerektiği yolunda eee eleştirilerde var.
07:19Eee özetle bakacak olursak enflasyonla mücadelede aksama
07:25var. Bu aksamaları telafi edecek, bunları iyileştirecek
07:29yeniden enflasyonla mücadeleyi rayına oturtacak ek önlemler
07:34alması gerekirken iktidarın tam tersine harcamaları kamu
07:40harcamaları arttıran yani programa zarar verecek eee
07:44tedbirleri aldığını görüyoruz. Iıı durum pek ııı olumlu
07:49gözükmüyor. Gelecek hafta tekrar görüşmek üzere.