Kırsalda Çalışmanın Zorlukları
Transcript
00:00Kırsalda yaşayan insanları neden kırsalda tutamıyoruz?
00:03Köyde yaşamın zorlukları nelerdir?
00:05Gelin hep beraber bunları inceleyelim.
00:12Merhaba kıymetli takipçilerimiz.
00:14Hepinizi saygıyla, sevgiyle, muhabbetle selamlıyorum.
00:18Kırsalda çalışmanın zorlukları,
00:20Türkiye'de tarımı ilgilendiren bir sorun,
00:23artık sadece köylerde yaşayanların sorunu olmaktan çıkmıştır.
00:27Artık tarımda bir mesele varsa,
00:29bu şehirde yaşayanları da etkilemektedir.
00:32Kırsalda yaşanan bir problem, şehirde, köyde, ilçede, kasabada
00:37yaşayan herkesi, kısacası ülkemizin bütün katmanlarını etkilemektedir.
00:43Örneğin, hasat dönemlerinde, mesela şu anda olduğu gibi,
00:46kırsalda işçi bulunamadığı için ürünler hasat edilemiyor.
00:51Piyasada arz eksikliği olduğu için fiyatlar yükseliyor.
00:55Bir tarafta meyve dalında, sebze bahçede çürürken,
00:58diğer tarafta pazarda ürün az olduğu için fiyatlar fırlıyor.
01:03Kırsalda şu anda en büyük sıkıntı,
01:06çalışacak insan bulunamıyor, yani işçi sıkıntısı var.
01:11Tarımda çalışanlar 3 ana başlık altında toplanabilir.
01:15Birincisi kendi adına bağımsız çalışanlar.
01:18İkincisi yardımcı aile efradı dediğimiz kadın ve çocuklar grubu.
01:23Bu grup ücretsiz aile işçisi de deniyor.
01:26Üçüncü grupta ücretli olarak başka birinin yanında çalışanlar.
01:31Bunların bir kısmı da mevsimlik tarım işçileridir.
01:35Kendi adına bağımsız çalışanlar ile yardımcı aile efradı dediğimiz
01:39kadın ve çocuklar kırsalda çalışanların büyük bir kısmını oluşturuyor.
01:44İş kanununa göre tarımda çalışanlar işçi olarak kabul edilmiyor.
01:504857 sayılı kanuna göre tarımda işçi statüsü de olabilmek için en az 50 kişi olması gerekiyor.
01:59Türk iş gücü istatistiklerine baktığımız zaman 2022 yılı itibariyle
02:03Türkiye'de istihdam edilen nüfusun %16'ya yakını tarım sektöründe çalışmaktadır.
02:11Toplam kayıtlı 4 milyon 866 bin kişi tarım sektöründe istihdam edilmektedir.
02:19Tarımda yaklaşık 4.5-5 milyon kişi var ama yoklar.
02:22Yani bu insanların var ama yok.
02:25Gerçi 2012 yılında yürürlüğe giren 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanuna göre çalışan herkes
02:33iş sağlığı ve güvenliği kanununa muhataptır çalıştığı süre içerisinde.
02:38Bundan daha önemlisi çalışanlar kayıt dışı çalışıyor yani kaçak çalıştırılıyor.
02:44Hiçbir sosyal hakkı yok.
02:46İşte bundan dolayı da kimse tarımda çalışmak istemiyor.
02:50Çalışanlar da mecburiyetten dolayı çalışıyor.
02:53Bu insanlar ilk fırsatta da şehirde sosyal güvenceli bir işe giriyor.
02:59Tarımda çalışan işçilerin sorunlarını herkes ezbere biliyor.
03:03İşçilerin memleketlerinden çalışacakları yerlere taşınması,
03:07çalıştıkları yerlerde barınak, içme suyu, atıklar, çevresel problemler,
03:14sağlık ve eğitim vs. vs. birçok problem var.
03:17Mevsimlik tarım işçisi tarımsal iş gücü ihtiyacının en yoğun olduğu
03:23ekim, dikim, sulama, hasat gibi dönemlerde genellikle bir bölgeden başka bir bölgeye giden
03:30aynı işletmede yıl içerisinde belli süre çalışan işçilerdir.
03:35Mevsimlik tarım işçileri yoksul ve işsiz kesimlerin ekmek parası kazanmak için
03:41yılın her bahar döneminden yüz döneminin başlangıcına kadar
03:46ülkede sürekli farklı tarım ürünlerinin hasadını gerçekleştirme için
03:50şehir şehir gezen, emek harcayan ve sıklıkla emeğinin de karşılığını
03:56alamayan bir işçi kesiminden bahsediyoruz.
03:59Sayıları 1 milyon civarında olduğu söyleniyor.
04:01Bazı lakamlar 2 milyon, 3 milyona kadar çıkartanlar da var.
04:07Kırsalda çalışma faaliyetinin bir zaman dilimi gerektirmesi
04:12bu kesimde daha çok mevsimlik çalışmaya sebep olmaktadır.
04:16Bundan dolayı tarım işçilerinin çalışmalarında süreklilik ve istikrar yoktur.
04:23Çoğunlukla yılın bir kısmında çalışır, bir kısmında işsiz gezerler.
04:28Çalışma sürelerine bağır olarak kazandıkları gelir de istikrarsız ve düşüktür.
04:35Tarımda işçilerinin işçiyi bizzat kendisinin bulabilmesi
04:40ancak yöre içerisindeyse mümkün olmaktadır.
04:44Mevsimlik işçilerde genellikle yörelere göre paklisinlendirmelerle anılan
04:50dayı başı denen bir aracı ile sağlanmaktadır bu işçiler.
04:54Normalde olması gereken işveren ile işçiyi buluşturan
04:58Türkiye İş ve İşçi Bulmak Kurumu vasıtasıyla bu işlerin yapılmasıdır.
05:03Bir tarım işçisi iş arayan iş kıra bildirecek, ben iş arıyorum diye.
05:08İşçi arayan da kurumdan iş arayanlara ulaşıp o işçilere iş verecek.
05:14Olması gereken bu ama pratikte bu pek mümkün olmuyor.
05:18Meydan tabiri caizse aracılara kalıyor.
05:21Bu aracılar iş piyasasının yoğunlaştığı dönemlerde ortaya çıkarak
05:26emek ve arz taleplerini karşılamakta özellikle de mevsimlik tarım işçilerinin
05:31iş yerlerine getirilmesinde ve işverende aralarındaki her türlü ilişkide büyük rol oynamaktadırlar.
05:38Tarımsal üretime herhangi bir katkıları olmayan bu aracılar
05:42iş ve işçi bulma gerekçesiyle tarımsal üretimden pay almakta
05:47hem işçi hem de işveren için büyük bir külfet oluşturmaktadırlar.
05:52İşe yerleştirilme sırasında hem işçiden hem de işverenden para almaktadırlar.
05:58Çoğunluğu böyle tabii hepsini söylemiyoruz.
06:00Kış aylarında işçiye avans vererek yaz aylarında adeta boğaz tokturuna çalıştıran bu aracılar
06:07tarım kesiminde işe yerleştirme faaliyetlerinin hemen hemen tamamını üstlenmişlerdir.
06:13Tarım doğası gereği ağırlıklı olarak insan emeğine dayanan
06:19ve tabiatla iç içe olan bir iş alanıdır.
06:23Tarımsal faaliyetlerde çalışmak gerçekten de çok zordur.
06:28Şartlar çok ağır ve çalışma süreleri çok uzundur.
06:32Tarım sektöründe sabah 8, akşam 5 olayı yoktur.
06:37Mesai gün doğunca, güneş doğunca başlar, akşam kararıncaya kadar devam eder.
06:42Bunun böyle de olması gerekiyor.
06:45Tarımın kendi iç dinamiklerinden dolayı bu böyledir.
06:49Peki bu kadar yoğun çalışmanın karşılığı alınabiliyor mu?
06:52Esas sorun burada.
06:55Hafta sonu, bayram tatili, cenazesi, sosyal aktivitesi ara hiç bir zaman yoktur tarımda.
07:02Hayvan beşleyenler için mesela, o hayvan senin düğününe, cenazene bakmaz.
07:08Mecbur doyulması lazım, bakılması lazım ona.
07:11Çalışma ortamı genellikle de kapalı ortam olmadığı için
07:15çalışma ortamı ya çok soğuk veya çok sıcak ya da yağışlı olabiliyor.
07:20Kırsalda yaşayan insanları çok yıpratıyor ve çabuk yaşlandırıyor.
07:24Bu insanların yaşam standartı çok düşüktür.
07:28Hem ücret, hem beslenme, hem de barınma olarak.
07:31Tarım işçisinin pasarlı güçleri yoktur, ücret anlamında.
07:35Köy yerlerinde alternatif yok ki çünkü.
07:38Mecburdur o işe, çalışmak zorundadır.
07:41Beslenme için yemek yapmaya zamanı da yoktur bu işçinin.
07:45Pratik ne varsa hemen onu yapar.
07:49Ve uzun uzun uzarıya yemeğe zaman ayıramaz onu pişirmek için.
07:53Bitkisel üretimde özellikle çalışma zamanı belli dönemlerde çok yoğunlaşır.
07:58Dolayısıyla o işi yetiştirmek zorundadır.
08:02Bunun için de yemekti, keyifti bunlara ayıracak zaman yoktur.
08:06Özellikle kırsalda yaşamak zahmetlidir ve çok çalışma gerektirir.
08:11Hayvanlara ve bahçeye bakmaktan yakacak odun ayırmaya
08:15ve garaj yolundan kar küremeye kadar her zaman yapılacak bir iş vardır.
08:20Benim babamın bir sözü vardı.
08:23Köyde iş bitmez derdi.
08:26Kırsalda hayat dışarıda göründüğü gibi cazip falan değildir.
08:30Zorlukları vardır.
08:32Sadece işi köyde olanlar için iş imkanı ve zorlukları vardır.
08:36Kırsal yaşamanın.
08:38Eğer ek işiniz ve emekliyseniz sıkıntı yok elbette.
08:43Sağlık imkanları sıkıntılıdır mesela.
08:45Şehir merkezine uzak olduğundan mütevellit, doktora git gel zaman alıyor tabii.
08:50Bir de takibi gerektiren kronik bir rahatsızlığınız varsa bu sıkıntı katlanıyor elbette.
08:57En önemli sorunlardan biri de eğitimdir.
09:01Ben köy çocuğuyum. Bunu bizzat kendim yaşadım.
09:05Eğitim imkanları olmadığı için hep yatılı okullarda okumak zorunda kaldım.
09:11Çiftçiler genelde bu yaşam şartlarının ağır olduğundan dolayı çocuklarını hep okuturlar.
09:18Bütün güçlüklere rağmen.
09:20Dikkat ederseniz köy çocukları şu anda neredeyse çoğu okumuş durumda.
09:24Neden? Çünkü bu ağır iş yükünü biliyor köylü.
09:28Sosyal alanlar ve kültürel ortam yoktur.
09:31Daha doğrusu çiftçinin ona zaman da pek yoktur.
09:35Kış aylarında da bu ortam bir nebze olsa köy kahvelerinde giderlir.
09:40Ama şehirdeki yaşamın o canlılığını karşılayamaz elbette.
09:44Şehirde olan hizmetler köylülerde yoktur.
09:47Bir eczane ya da alışveriş merkezi hizmetinden mahrumsunuzdur.
09:52Hadi bugün akşam dışarıda yemek yiyelim demek için bir restoran, kafe vesaire yoktur.
09:57Bir alet, ekipman, ev gelici bozulduğunda da tamirciye ulaşamazsınız.
10:04Çok zordur. Şehir yaşamındaki gibi elinizin altında değildir yani bunlar.
10:08Ulaşım noktasında köy yolları şehir içi yolları kadar bakkallı olmayabilir.
10:12Ve kışın kar ve buzla uzun süre engellenebilir bu ulaşım.
10:17Toplu taşıma çok sıkıntılıdır. Çoğu yerde yoktur.
10:20Bizim sosyal medyada gördüğümüz doğal hayat, yeşillik, oksijen, organik beslenme falan değildir kısalda yaşam.
10:28Bunlar var elbette ama gerçekten de yaşam şartları çok ağır.
10:32Şehirde yaşayıp da doğal hayat, yeşillik, oksijen, organik beslenme falan deyip köy hayatına özenenler
10:39inanın o şartlarda 10 günden fazla yaşayamazlar.
10:43Şehirde yaşayanları köye çıkarmak için, geri döndürmek için bir çabamız olsun elbette.
10:49Şehirde yaşayanları köye döndürmek için bunlar yeterli değil sadece.
10:53Kazancının iyi olması lazım.
10:55Sosyal şartları ve sosyal güvenceyi vs. sağlamak gerekiyor insanları şehirden köye döndürmek için.
11:01Nasreddin Hoca'nın fıkrasında olduğu gibi,
11:04kırsalda yaşayanlarda bir şehir ortamının rahatlığı, kolaylığı sağladığı imkanları kastederek
11:10şu kevçeği ver de biraz da biz ölelim derlerse şehirde yaşayan insanların hali ne olur acaba?
11:16Fıkra şöyle, soğuk bir kış günü Nasreddin Hoca bir eve misafirliğe gider.
11:21Ev sahibi sofrada büyük bir kase dolusu çorbayı koyar sofraya.
11:25Kendisi eline büyük bir kevçe alır.
11:27Hocaya da küçük bir kaşık verir.
11:29Çorbadan içmeye başlarlar.
11:31Ev sahibi sıcak çorbayı koca kevçeyle doldurur.
11:34Oh Allah'ım öldü mü Allah'ım bu ne güzel çorba.
11:37Oh Allah'ım öldü mü Allah'ım diyerek çorban yudumlar.
11:40Hoca bir türlü karnını doyuramaz.
11:42Sonunda dayanamayarak elindeki kaşığı ev sahibine uzatır.
11:47Kardeşim şu kevçeği ver de biraz da biz ölelim der.
11:51Yapılması gereken kırsalda yaşayanları bir şehir ortamının rahatlığı, kolaylığı sağladığı imkanları kastederek
11:59şu kevçeği ver biraz da ben ölelim demeden önce
12:03kırsalda yaşayanları öncelikle orada tutmak lazım.
12:06Onun için şartları sağlamak gerekiyor.
12:08Teşvikler, destekler vesaire gerekiyor.
12:11Kırsalda hem yaşama şartları zor hem de çalışma şartları zor.
12:15Orada yaşayan insanları önemsemeli, değer vermeliyiz.
12:20Ekonomik anlamda kazanmalarını sağlamalıyız.
12:23Kırsalı cazibeyle getirmek gerekiyor.
12:26Yoksa kevçeği almaları an meselesi.
12:29Başka bir programda görüşmek üzere, hoşçakalın.