Roblox ve türevi oyunlar neden tehlikeli?
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Efendim şimdi sözü Ankara'ya devrediyoruz. Korhan Önder avukat Burak Üçüncü'yle birlikte konuyla Korhan Önder şu söz sizde.
00:11Teşekkürler. Evet günün konusu aslında Instagram'la başlamıştık.
00:17Instagram'ın yanlı ve taraflı tavrından dolayı yapılan bir karar sonrasında yaşananlar.
00:27Şimdi de Roblox sosyal medyada çokça konuşulan bir oyun platformu ve yavrularımızın gençlerimizin normalde devamlı belki günlerin şu tatil döneminde uzun bir zamanı geçirdiği bir oyun uygulamasında yaşananlar ve ardından bir mahkeme kararıyla erişiminin engellenmesi bu sabahın önemli konu başkanından bir tanesi oldu.
00:53Değerli bir isim avukat ara bulucu ve bilişim konusunda da uzman bir isim Burak Üçüncü konuğumuz. Burak Bey hoş geldiniz yanımıza.
01:01Hoş bulduk merhabalar.
01:02Teşekkürler sağ olun.
01:03Tabii sohbetimizin öncesinde de geniş çaplı bir değerlendirdik.
01:07Son dönemde dijital medya ve içerikler özellikle sosyal platformlar oyun platformları hayatımızın yaslanamaz bir gerçeği oldu.
01:15Instagram ardından Roblox belki zamanlama üst üste geldi ikisinin sanal ortamda olması farklı branşlar var ama dilerseniz sondan başlayalım Roblox konusundan başlayalım.
01:25Hatta benim kızımda sabahtan beri tepkili neden oldu vesaire diye bir çok evde de bunun yaşandığını biliyoruz.
01:32Öğrencilerde tam da evdeyken konunu ana mihvalde neden oldu neden buralara geldi bir değerlendirmenizi alacağız ardından açacağız zaten.
01:40Tabii tamamdır ilk başta isterseniz Roblox'dan bahsedelim belki izleyenlerden bilmeyenler olabilir.
01:45Şimdi Roblox aslında bir oyun platformu Roblox üzerinde bir oyun geliştirici kendi yayınladığı oyununu kendi geliştirdiği oyununu Roblox vasıtasıyla burada yayınlayabiliyor ve kullanıcılar tarafından kullanımı açabiliyor aslında.
01:58Şimdi Roblox'da yaklaşık 164 milyon kullanıcının olduğu söyleniyor.
02:01Türkiye'de de çok popüler günlük hatta yaklaşık 10 milyona yakın bir kullanıcı sayısından bahsediliyor.
02:07O sebeple kapatılmasından dolayı çocuklar çok üzgün şu an.
02:10Genellikle ergenlik öncesi bizim işte 13 yaşı altındaki çocukların hatta işte 5-13 yaş arasında kullananların çok sıklıklı olduğunu biliyoruz.
02:19O çocuklar arasında çok yaygın.
02:21Böyle bir durum söz konusu bir erişim engelleme gerçekleştirildi.
02:25Bunu da aslında BTK adının internet sitesinde yer alan sitesi orgulama sayfasında ilk olarak öğrendik.
02:30Kona ilişkin sonradan Sayın Bakan Yılmaz Tunç tarafından bir açıklama yapıldı.
02:34Yapılan açıklamada da Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından bir taleple Adana Suç Ceza Hakimliği,
02:40hemen söyleyeyim Adana Altıncı Suç Ceza Hakimliği tarafından bir erişim engelleme kararı verildiğini öğrendik.
02:46Burada bir talep sonrasında yargı tarafından verilen bir engelleme, erişimin kısıtlanması verilen bir durum var.
02:54Instagram'da farklı bir olaydı.
02:56Orada bir içeriklerin yayınlanması, yayınlanmaması vesaire belli kataloglardan durumlu
03:03ve belki de şu anda müzakereler devam ediyor onu da soracağım ama yakın dönemde Instagram'ın geri dönmesi bekleniyor.
03:10Ama burada Roblox çok farklı bir konu.
03:12Hem de 18 yaş altı gençlerimizi yavrularımızı ilgilendirdiği için bilinçaltı konular var burada.
03:19Oyunun içine yerleştirilen, ben de oyun meraklısı bir insanım.
03:2398 yılı ilk bilgisayarını alıp yıllarca kullanmış, sizin de az çok bu konuda meraklı olduğunuzu biliyorum.
03:29Buradaki bu uygulamalar neden bu tip oyunların içerisine gelir?
03:35Ve bunun gibi Mavi Balna vesaire ismini söylüyoruz belki reklam gibi oluyor ama bunları anlatmak ve bu tehlikeleri de uyarmak durumunda olduğumuz için
03:45buradaki gizli kusurlar ya da olaylar nedir?
03:49Nelere dikkat etmesi lazım?
03:51Hem hukuk açısından soracağım hem de tabii ki genel toplumsal açıdan bir değerlendirmeyi rica edeceğim hocam.
03:57Şimdi şöyle ifade edeyim, oyun içerisinde genellikle bazı önce bahsettiğim gibi ergenlik öncesi çocukların çok fazla kullanmasından dolayı bir takım tehlikeler var maalesef.
04:07Çünkü internetin sağladığı kolaylık veyahut da işte Roblox gibi bir takım platformların sağladığı kolaylıktan kaynaklanan bir takım siber zorbalıklarla karşılaşabiliyor çocuklar.
04:16Burada işte genellikle çocukların cinsel istismarı yönünden bir takım sorunların olduğunu görüyoruz.
04:21Çünkü Roblox gibi platformlarda kişiler anonim olarak karakterlerini gizleyebiliyorlar ve bu gizlemeleri dolayısıyla çocuklara farklı bir kimlik tanıtarak aslında bir takım kötü amaçlar doğrultusunda maalesef çocukları mağdur edebiliyorlar.
04:34Aslında tahmin ettiğimiz üzere Roblox'un aslında bugün erişim engellenmesinin sebeplerinden bir tanesinde bu olduğunu düşünüyoruz.
04:41Muhtemelen şahsi bir başvuru neticesinde bir soruşturma başlatılmış.
04:45Belki olabilir.
04:47Bir soruşturma başlatılmış ve akabinde savcılık tarafından Roblox'un merkezinin yurt dışında olması dolayısıyla yapılabilecek en etkin yöntem görülerek belki erişim engelleme kararı talep edilmiş olabilir.
04:58Şimdi tabi bunların yüklenmesi vs. biliyorsunuz 18 yaş üstü oluyor.
05:02Çocuklarımız olacaksa bu oyunlar kendi hesaplarının, ebeveynlerinin yükleniyor.
05:07Çünkü burada politikalar zaten belli.
05:09Bilgisayarlarda, telefonlarında velilerin normalde gözetiminde olması gerekiyor.
05:14Daha sonra da bunlara item dediğimiz aparatlar ya da şeyler satın alınabiliyor.
05:20Hatta o da ayrı konu.
05:21Yani şu kadar dolar bu kadar dolar gibilerinden bunlar da çok sorgulanıyor.
05:26Buradaki konu çocuklarımızın aklına sokulmaya çalışılan bilinçaltı unsurlar dışında.
05:33Dediğimiz gibi orada online üzerinden görüştükleri oyundaki karakterlerle bir iletişim sağlanıyor değil mi?
05:41Bu iletişimin ne kadar güvenilir, ne kadar sağlıklı olduğu bilinemiyor herhalde.
05:47Şöyle ifade edeyim aslında hukuk burada bu noktada erişim engelleme kararı ile elinden geleni yapmış gözüküyor.
05:54Fakat burada meseleyi sadece hukuk gözünde değil diğer tarafta bir internet dokur yazarlığının ve bilinçli ebeveynliğin öneminden de bahsetmek lazım.
06:02Uzmanlık alanında değil ama nacizane bu noktada ebeveynler en azından çocukları ekran karşısındayken
06:08muhatap oldukları kişileri oyunları bir şekilde kontrollü hale getirmeleri her bakımdan faydalı olacaktır.
06:17Tabii lafınızı vallahi kestim.
06:20Ben de zaman zaman kendi evladımda oldu 13-14 yaşlarında onun hesabına kurduğumuz çocuk uygulamaları güvenlik uygulamaları vesaire var.
06:29Kötü sitelere girmemesi amacıyla falan onların da yaş grupları var.
06:34Ama tabi burada ebeveynlerin çocukları ile direkt karşı karşıya gelmeden çünkü bahsettik yasaklı şeyler bazen ters tepki verebiliyor.
06:42Sizde bununla ilgili bir araştırma yaptığınızı söylediniz.
06:45Bu konu nedir?
06:46Burada da hani herhalde çok sert davranmamak değil mi?
06:50Tatlı tatlı olayı anlatabilmek idrak etmesini sağlamak yani bu yasak bunu yapamazsın diye.
06:58Sebeplerini de herhalde ebeveynlerin çocuklarına ya da ailelerin evlatlarına bireylerine anlatması gerekiyor.
07:06İnternetin doğası gereği aslında bir takım şeyleri engellesek yasaklasak bile tamamıyla engellememiz mümkün değil.
07:11Çünkü bugün Roblox'u konuşuyoruz ama yarın farklı bir uygulama farklı bir platform olabilir.
07:16Yani bunu teknik olarak engellememiz tamamını yayından çıkarmamız mümkün değil.
07:21Dolayısıyla yine tekrar ifade ettiğim gibi bilinçli hale gelmek önemli.
07:25Bir de internet ortamında yayılan içerikleri bilmiyorum bahsetmek burada doğru mu ama
07:29yayılan içeriklerin bu stresant efekt dediğimiz stresant etkisi dediğimiz bir mesele var.
07:35Burada yasaklanan şeyin çok daha geniş kitlelere yayılmasına sebebiyet vermesi şeklinde.
07:40Psikolojide literatüre girmiş bir kuram aslında.
07:44Dolayısıyla yasaklamayı son çare gibi görüp onu daha farklı mekanizmalarla belki bilinçli ebeveynlik çalışmalarıyla
07:51daha uygulayıcıların bu noktada vereceği kararlar neticesindeki yaratacağı etkiyi de düşünerek hareket etmek en doğrusu olur gibi duruyor.
07:58Ama hukuk bakımından dediğim gibi bu işte 5651 sayılı yasadan bahsediyoruz.
08:03Burada savcılığın yürüttüğü soruşturma muhtemelen çocuğun cinsel istismarı noktasında olabilir.
08:09Ki bu noktada şunu da ifade etmek gerekiyor.
08:11Devletin anayasa gereği aslında çocukları korumakla bir yükümlü söz konusu.
08:16Burada tam ifade işte devletin her türlü istismarı ve şiddete karşı çocukları koruma görevi olarak ifade ediyoruz.
08:22Dolayısıyla savcılık aslında burada 5651 sayılı yasanın 8 ve 8A maddeleri uyarınca bir erişim engelleme talep ediyor.
08:32Suç cezadan da bu doğrultuda bir karar çıkıyor.
08:34Netice aslında bu şekilde.
08:36Temelde bir çocuğun cinsel istismarı konusundan kaynaklandığı tahmin ediyoruz.
08:42Şimdi tabi farklı oyunlarda var.
08:44İsim vermeye gerek yok ama zamanında internet kafelerde her genci bir şekilde oynadığı savaş platformları gibi cep telefonlarında da var.
08:52Şimdi deniliyor ki hani onlarda da böyle kaba şiddet ya da vesaire var.
08:57Neden buna gitsin?
08:58Sizin az önce belirttiğiniz temellerden dolayı zannedersen.
09:01Peki ilerleyen süreçlerde ben bir veli olarak atıyorum X bir oyunda gördüğüm bir sahne ya da bunu ben hani anlayamıyorum çocuğumun şey yapmasını girmesini ama bu ona zararlı olduğunu düşünüyorum.
09:16Buna ben bireysel olarak bir başvuruda bulunabilir miyim?
09:19Böyle bir proses nasıl olur?
09:21Savcılığa mı gideceğim?
09:23Cimere mi başvuracağım?
09:25Buradaki hukuki prosedür nedir Sayın Üçüncü?
09:27Şimdi orayı şöyle özetleyeyim.
09:29Burada eğer bir suç ve suç unsuru varsa Cumhuriyet Savcılıkları hatta en yakın karakoldan giderek suç duruşunda bulunabilir.
09:36Veya idari noktada bir tedbirin alınması isteniyorsa bu konuda hani karar verecek olan merciler hem idare işte savcılık tarafında da savcılık makamları.
09:44Dolayısıyla cimere veya çeşitli idari yöntemlerle başvurular yapabilirler.
09:49Tabi birleşim hukukuna girdiğini söyledik.
09:51Bunlar yeni kavramlar.
09:53Aslında dünyada belki var ama ülkemizde yeni yeni karşılığı bulunan ve işte son bir haftada daha çok konuşmaya başladık.
10:00Burada mesela Roblox'un ya da bunun gibi oyunların üreticilerine yapıcılarına bir cezai mühiyedir.
10:10Yurt dışındalar bunlar evet ama hani Türkiye'de ne gibi şeyler verilebilir?
10:14Ya da bu tip oyun platformunun şimdi mesela açılması için açılabilir mi?
10:19Ne gerekiyor? Burada başka bir konu var dedik ama hani tomple bir engelleme ve bundan sonra bu olabilir.
10:27Ya da bunun düzeltilmesi belirli bir temel çerçevesinde denetlenmesi noktasında nasıl bir yol çizilebilir?
10:34Şimdi suç ceza hakimliği tarafından verilen kararlara itiraz edilebilir.
10:38Roblox'un Türkiye'de 6'lı sayıları bir kullanıcı kitlesi var.
10:41Eğer Roblox bu noktada Türkiye'de hukuki bir adım atmak istiyorsa muhtemelen bu şekilde ilgili mercilere itiraz ederek süreci yerleşmiştir.
10:48Türkiye'ye temsilci atılması gerekecek.
10:50Gereklilik noktası değil ama en azından Türkiye'de bir hukukçu vasıtasıyla bu sürecin itirazını ve diğer hukuki proseslerini yönetebilir.
10:59Bu tamamen Roblox'a ve yönetimine kalmış bir şey ama diğer bahsettiğiniz konuyla alakalı bence bu engellenmenin açılması noktasında
11:07gerekli makamlarla bir irtibat halinde olarak bir moderasyonun geliştirildiğini,
11:12işte buradaki çocukları cinsel yönden...
11:14Anlatsızlığın önüne geçilmesi bir daha tekrarlanmamız anlaşılıyor.
11:17Bu noktada ikna edici olabilirse belki ilgili makamlar nezdinde de gerekli delillerini vs. sunabilir.
11:24Bu yargının işi daha çok.
11:26Ama hani yargıdan bir dönüş geldiğinde bile, itiraz değerlendirildiğinde bile Roblox'un böyle bir adım atmasını
11:33veya benzeri platformların böyle bir adım atmasını bekleriz.
11:35Çünkü netice itibariyle bu platformlar çok küçük yaştaki çocuklar tarafından kullanılıyor.
11:40Ve oyun içerisindeki moderasyonun gelişmiş olması çok önemli.
11:44Çünkü Roblox özelinde söyleyeceğim, bugün yayına gelmeden önce de tekrar kontrol ettim.
11:49Özellikle Amerika'da çok fazla pedofili vakasından kaynaklanan bir takım yargılama süreçleri olmuş.
11:55Var yani.
11:56Maalesef var.
11:57Yani buradaki Roblox'a karşı eleştirilerin en büyük kısmı da bu zaten.
12:02Temelde çünkü karşı taraftaki karakter anonim olduğu için ve o çocuk gayet saf, safiyane duygularla karşındaki profiliyle konuşuyor.
12:10Dolayısıyla orada aslında karşıdakinin niyeti çok farklı olabiliyor.
12:14Ve maalesef bir takım sorunlar da çıkabiliyor.
12:16Bir de üçüncü kişi geliştiricilerin Roblox platformuna oyun geliştirebilmeleri ve oraya yükleyebilmeleri dolayısıyla
12:23oyun içerisinde farklı tarzda bir takım rahatsız edici içerikler de olabiliyor.
12:29Yani işte bir takım kloplar, bir takım belki çıplaklık ögeleri gibi oyunun kendisi içerisinde bazı muhteviyatlar da var.
12:36Evet.
12:37Bunu da çocuklarımız idrak edemeyeceği veya normalleştirebileceği tarzda.
12:41Bunlar işte dediğimiz gibi özellikle Türk toplumunun yapısına da ana mihvalde karşı durmasından dolayı
12:48yani her ülke şimdi kendi iştihatlarıyla değil mi?
12:53Kendi dinamikleriyle.
12:54Amerika'daki her şey bizim yapımıza, bünyemize olmayabilir.
12:57Yani oranın nasıl bir yemeği bizim midemizi bozabilir vesaire.
13:01Bu her şey oradaki değil mi?
13:03Tartışılmadan Türkiye'ye direkt getirilecek ya da sunulacak diye bir şey yok herhalde.
13:08Evet şöyle ama şu bakımdan.
13:10Ya bu biraz da Roblox üzerinde konuşacaksak.
13:13Burada kültürel farklılıklardan ziyade aslında tüm ülkenin, tüm kültürün, tüm coğrafyanın dinamiklerine aykırı bir hadise var.
13:19Çünkü çocuğun cinsel istismarı, maalesef çocuğa karşı siber zorbalık,
13:23bütün dünyanın izinde çok ciddi yaptırma olan ve ciddi derecede ayıplanan ve dışlanması gereken bir hadise.
13:30O sebeple çok kültürel farklılıkların olduğunu söyleyemeyeceğim.
13:35Çünkü bugün işte Amerika Birleşik Devletleri'ne gittiğinizde ya da İngiltere'ye, İtalya'ya, Türkiye'ye gittiğinizde de
13:41bu Roblox'daki çirkinliklerin tamamına benzer ölçüde tepkilerin olduğunu görürsünüz.
13:45Yani burada benim anladığım iki tane unsur var.
13:48Birincisi karakterlerin oyundaki kullanımı, odaların yani o noktada fiziki oyunun oynanırlığı,
13:56bir de onların arkasında onu yöneten, yönlendiren oyundaki oyuncuların nasıl karakterler olduğu ve sıkıntılı karakterler olması noktasında.
14:07İki ayrı tema var.
14:10Şimdi tabii bu da önemli bir herhalde eşiktir Türkiye için birleşim noktasında bir mesaj olduğunu ben düşünüyorum.
14:18Hani biz uyumuyoruz bu konular hakkında da gözümüz üzerinizde mesajı.
14:23Bunu böyle mi okumak lazım? Siz neler düşünürsünüz?
14:26Daha önceden örnek var mıydı gördüğünüz, yaşadığınız bu oyunlar noktasında?
14:30Hani müvekkillerden gelebilir veya çevrenizden, sosyal medyadan duyduklarınız var mıydı Sayın Çocuk?
14:35Daha öncesinde Mavi Balina, burada ismi telaffuz etmek ne kadar doğru bilmiyorum ama bu tipteki bazı oyunların erişime engellendiğini biliyoruz.
14:43Benzeri bazı platformların da engellendiğini biliyoruz.
14:46Yine ismini tekrar vermeyeyim, farklı bir oyun daha vardı.
14:50Onu da Aile Bakanlığı'nın talebiyle beraber erişime engellendi.
14:53Var yani öyle.
14:54Tabii var, örnekler var.
14:55Bu da dediğim gibi devletin anayasal borcu, anayasal görevi neticesinde çocukları koruma, aile ve çocuğu koruma görevi neticesinde alınmış bir takım tedbirler.
15:04Bu da bunların yansıması.
15:06Roblox özelinde de şöyle söyleyeceğim.
15:08İdarenin bu konuda bir dahili söz konusu değil.
15:11Çünkü bu bir savcılık makamına yani yargı makamına yapılan bir başvuru sonucunda mahkeme tarafından verilmiş bir erişime engelli karar.
15:19Aynen öyle.
15:20Yani hukuk devletindeki değerlendirmemiz de aslında mahkemenin verdiği bir karar noktasında olur.
15:26Dolayısıyla bu mahkemenin verdiği karara da idarenin düşüncesi veya fikri veya dahili var mıdır yok mudur?
15:33O konu hakkında kesin bir şey diyemeyeceğim.
15:35Bir de sizi bulmuşken şunu sorayım.
15:37Şimdi item alıp satma denilen kavramlar var oyunlarda, başka oyunlarda da.
15:41İşte yükseltmek için kendi seviyenizi Roblox'ta da var.
15:44Burada dolar karşılığı ya da döviz kuru karşılığı ödemeler yapılıyor.
15:50Bunları da veriler.
15:52Anne babalar çocuk geliyor.
15:53Anne baba şunu alabilir miyiz?
15:55Tamam diyorsun.
15:56Kart güvenliği ve dediğim gibi bu sefer farklı bir noktaya gidiyor belki.
16:02Bu paranın nerelere gittiği.
16:04Bu da ayrı bir mesele herhalde zannedersem değil mi?
16:07Yani bunun ödeme platformları, cüzdanlar vesaire oluyor.
16:11Çünkü dijital olduktan sonra zaten kafa karışıklığı iyi de oluyor.
16:15Siz belki onu unutuyorsunuz.
16:17Rutin çekmeler başlıyor.
16:19Arkadaşlarım yaşadım.
16:21Ya 50 dolar çekmiş diyor karşılığında hesabında oyun için.
16:25Bu tabii aileler için de bir sıkıntı oluyor.
16:29Çocuklar için de bunu nasıl önüne geçebilir bu noktada?
16:33Diğer bu tip sanal uygulamalar, oyunlar için.
16:37İşte burada yine dediğim gibi bilinçle ve bebeğinlik gerekiyor aslında.
16:40Temelde anne babalara bu noktada şunu önerebiliriz en fazla.
16:44Sanal kartlar ve limiti belirlenmiş ve sınırlanmış sanal kartlar.
16:47Yani örnek veriyorum çocuğunuza belki bir ödül olarak onun o item almasını
16:51veya işte bir kıyafeti almasını hani oyun içerisinde neyse onu sağlıyor olabilirsiniz.
16:56Ama onu belli bir limit dahilinde tutmak için örnek veriyorum günlük 100 liralık
17:00ya da işte bir defaya mahsus 200 liralık gibi bir bedel belirleyerek
17:04o sanal kartı sınırlamak çok önemli.
17:06Çünkü çocuklar çok ufak olduğu için zaten oyun sırasında belki farkında olmadan
17:11çeşitli satın almalar da yapabilirler.
17:13Çünkü zaten oyunların tasarlanma...
17:15İngilizce bilmiyorlar.
17:16Kesinlikle oyunların tasarlanma mantığı da zaten bu yönde.
17:19Tüketim.
17:20Tamamen tüketim alışkanlıklarına hitap edecek şekilde.
17:23Bir üst seviye için şunu almanız lazım.
17:25Kesinlikle.
17:26Çocuk farkında olmadan bile satın alma yapabilir.
17:29Bu arada bu sadece çocuk diyoruz ama yetişkinlerde de karşılaşabilen bir şey.
17:32Tabii genç genel.
17:33Yani ben bile belli bir dönem 20-30 yaş arası o tip oyunlarda epey vakit
17:38harcamış teşvik vesaire olarak üniversite yıllarında biliyorum.
17:41Dolayısıyla işte ama yetişkin bir birey olmakla çocuk olmak, genç olmak arasında
17:47belirgin hem sosyolojik hem psikolojik hem de hukuki farklılıklar var.
17:53Şimdi tabii süremizi de hızla harcıyoruz.
17:57Instagram konusunda da bir değinelim.
17:59Orası farklı bir şey.
18:00Bu Roblox farklı bir konuydu.
18:02Instagram sosyal medya uygulaması.
18:06Belirli unsurlardan dolayı şu anda erişim kısıtlaması var.
18:10Zaten yetkililerimiz bunun açıklamalarını yaptı.
18:12Görüşmelerine devam ediyor.
18:14O konuda tekrar değineceğim ama bu ve bundan sonraki süreçlerin tekrarlanmaması
18:18adına bu tip uluslararası büyük kurumlar artık herhalde kendilerine bir çekidüzen
18:22vermesi gerçekten temsilci atanması noktasında.
18:26Neden bu sürece geldik?
18:27Siz nasıl değerlendirirsiniz bunu?
18:29Şimdi şöyle genelde bu tip internet platformları yurtdışı menşeili işte Avrupa veya Amerika
18:35üzerinde menşeili oldukları için onlarla irtibat noktası çok zor olabiliyor.
18:38Yani herhangi bir yargısal süreçte bile onlarla irtibat ve iletişim onlardan herhangi
18:42bir talep konusu yargısal olarak en çok karşılaştığımız sorunlardan bir tanesi.
18:47Instagram gibi bazı sosyal sağlayıcıların temsilcilikleri Türkiye'de artık var.
18:52O noktada bir problemimiz yok.
18:54Instagram üzerindeki verilen karar da zaten işte 5651 sayılı yasadaki BTK başkanının
18:59verdiği bir karar.
19:01Dolayısıyla Roblox tarafıyla çok ilgili değil.
19:04O bambaşka yani bu Roblox olayındaki konumuz tamamen suç ve ceza hakimliğinin verdiği
19:08bir erişim engelleme kararı.
19:10Benzeri yakın bir dönemde peş peşe gelmiş olabilir ama mahiyet itibariyle biraz daha
19:14farklı.
19:15Evet renkler farklı.
19:17Şimdi tabi bu tip platformları kullananlar içinde herhalde sıkıntılı bir süreç oluyor
19:24ister istemez ama herhalde bu da bir bağımlılık.
19:27Sanal bağımlılığı.
19:29Siz güzel diyet oluyor diyorsunuz.
19:31Hani bazıları var VPN kullanıyorlar.
19:34Giriyorlar bakıyorlar.
19:36O da ayrı bir kavram mesela.
19:38Bilişimden hani sizinle onunla daha rahat konuşabiliyorum.
19:42Bu diyet noktası sosyal medya diyeti nasıl netelendirmek lazım?
19:47Yani şahsım adına söyleyeyim.
19:49Kapandığı günden beri biraz daha rahatım.
19:51Çünkü sosyal medya kullanımı belli bir noktadan sonra bağımlılık yaratabiliyor.
19:55Bu bizim hani benim konumun dışında biraz ama en azından bu süreçte diyelim biraz
19:59kafa rahatlığı yaşamış olduk.
20:00Hani kaba şöyle söyleyeyim.
20:02Bir de tabi bu tip sosyal medyalarda ki yaşanan suçlar vesaire ne gibi önlemler
20:11alınmalı?
20:12Yani bilişim suçlarında biraz da onu açmak istiyorum.
20:16Sosyal meclalarda yapılan bilesim suçlarınla nasıl bir başvuru yolu izlememiz lazım?
20:23Şöyle ifade edeyim.
20:25Aslında fiziksel dünyada real dünyada karşılaştığımız suçlarla internet ortamında
20:30dijital ortamda karşılaştığımız suçların herhangi bir farkı yok.
20:33Kanunlar bu anlamda ayrımı yapmıyor.
20:35Hatta pek çok kanun hükmünde suçun dijital ortamda diyeyim tırnak içerisinde yani
20:41internet ve elektronik haberleşme araçları da diyoruz bazı maddelerde.
20:45O platformlarda yapılması ağırlaştırıcı neden olarak karşımıza çıkabiliyor.
20:50Dolayısıyla real hayattaki suçun yaptırımıyla dijital hayattaki suçun yaptırımları bazen
20:55daha farklı olabiliyor.
20:56O bakımdan biraz insanların ekran psikolojisi dolayısıyla ya nasıl olsa beni bulmazlar
21:01bir algısı oluyor.
21:02Maalesef öyle değil.
21:03Maalesef demeyeyim öyle değil.
21:04Çünkü böyle bir rahatlığın olması doğru değil.
21:07Genelde biraz daha yaşça küçük olanlar bu yanılgı içerisinde oluyor.
21:10Ama durum o şekilde değil.
21:12Yani şahıslar tespit edilebiliyor.
21:14Bu suçlarda yaptırıma bağlanıyor.
21:1610 yıl 20 yıl önceki durum şu anda söz konusu değil.
21:19Daha güvenlikli daha bu anlamda mercilere ulaşabilme noktası var.
21:25Tabi bilişim hukuku deyince çok geniş bir kavram.
21:29Bunda hackerlık var.
21:31Kripto suçlar var vs.
21:33Buradaki bu haftanın konusu bir oyun ve sosyal medya platformu üzerinden oldu.
21:40Tabi burada vergi ve kazanç noktası da var zannedersen değil mi?
21:45Bunların Türkiye'den bu ücretlerin kaçırılmaması vergilendirilmesi noktasında ne gibi çalışmalar var?
21:55Olabilir mi veya bu noktada?
21:57Bilişimle ilgili yapılan e-ticaretler vs. aklıma şimdi geldi.
22:01Bunlarda vatandaşlarımız, kurucular ya da tüketiciler nelere dikkat etmeli?
22:06Sosyal sağlayıcılar üzerinde yani Instagram, Twitter, şimdi X oldu artık.
22:11Facebook üzerinde konuşacak olursak onların reklam gelirleri zaten vergilendiriliyor.
22:15İşte çok yakın zamanda yapılan bir yasal düzenlemeyle bir takım stopaj kesintileri yapılmaları onlar nezdinde de zorunlu hale geldi.
22:23O bakımdan herhangi bir sorun yok.
22:25İşte bu erişim engelleme konusunda da son çare olması gerektiği noktasını zaten bu sebeple de söyledim.
22:31Çünkü bu platformların hem ülke ekonomisi bakımından hem de bireysel gelirler açısından bir takım karşılığı var.
22:38Burada söylediğim gibi yani turizm açısından bile etkisi olan bir unsurdan bahsediyoruz.
22:43Çünkü pek çok yayın sayesinde buralar çok daha popüler hale gelebiliyor.
22:50Bir influence etkisi var aslında öyle diyoruz buna.
22:52Burada dediğim gibi yani hem idarenin bu bakımdan bir nefahatı var.
22:56Bizim devletimiz zaten Instagram'a karşı değil.
22:57Karşı taraf bunu öyle lanse etmeye çalıştı ama bizim hani bununla asla bir sıkıntımız yok.
23:02Sadece ülkemizin koyduğu işte katalog suçlar kapsamındaki suçlara karşı onların buna kayıtsız kalması, cevap vermemesi.
23:12Yine dünyanın göz önünde cereyan eden bir soykırma karşı yapılan bir eleştirinin burada bahis görülmemesi.
23:24Yani bu tip şeyler kamu vicdanını, dünya insanlık vicdanını rencide eden noktalar.
23:29Dolayısıyla bu işin musluğundaki yanı başındaki kişilerin bunu görmezden bizim ülkemiz hatında söylüyorum.
23:36Başka ülkeler bizi o noktada ilgilendirmez.
23:39Biz kendimiz değil mi kendimizden sorumluyuz ama böyle bir şeyde biz bu siteleri bu mecalı kullanan insanlara bunu siz göstermeyeceksiniz.
23:47Doğru mu?
23:48Orada da herhalde bir dur denmesi yani buranın bir kuralı hukuku kapsamı var.
23:56Kuralsızlık yok.
23:58Sen de bunları uy, reayet et yoksa hiçbir sıkıntı yok noktasında bence gelinen bir durum.
24:04Evet öyle gözüküyor.
24:06Dediğim gibi yani bu mesele en politik bir tarafı olabilir.
24:09Hukuki bir tarafı da olabilir.
24:10Hani burada bir hukukçu olarak sadece işte instagram üzerinde ve roblox üzerinde bir tanesi btk başkanının idareye tanınan yetkisi kapsamında alınan bir karar.
24:19Diğer tarafta da suç izahı hakimi tarafından verilen bir karar.
24:22Doğurduğu yanlışlığı veya daha sonrası dediğim gibi o biraz hukukun dışında kalıyor.
24:28Peki şimdi bilişim avukatlığı noktasında kimler size başvurabilir?
24:34Bunun açılımı yani neden mağdur olanlar?
24:37E-ticaretten mağdur olanlar mı?
24:39Yoksa atıyorum telefon noktasında, internet noktasında, mail noktasında sıkıntı yaşayanlar?
24:47Hackerların eline geçtiğini düşünenler?
24:49Yani bilişim hukuku neyi kapsar?
24:51Ben Korhan Önder olarak XYZ şahıs neden bir bilişim avukatı ya da bu konuda uzman bir avukata gitmeli tercih etmeli?
24:58Ben bilişim hukukunu şöyle özetliyorum aslında.
25:01Teknolojinin konu olduğu bütün hukuki konular.
25:03Çünkü diğer branşlardan biraz daha farklı olduğu konu bu aslında.
25:06Teknolojinin bir yerden dahil olduğu bütün hukuki konuları kapsıyor.
25:11Yani şirketler üzerinde konuşacak olursak işte dijital ürünler geliştiren bir şirket olabilirsiniz.
25:16Bu faaliyet itibariyle bilişim hukukunu ilgilendirir.
25:19İnternette bir siber zorbalık mağduru olabilirsiniz.
25:21Bu bilişim hukukunu ilgilendirir.
25:23Sosyal medya üzerinden bir suç veya suça konu bir unsur olabilir.
25:27Bu bilişim hukukunu ilgilendirir.
25:30Yani dediğim gibi şu an dijitalleşen bütün ürünlerin aslında hukuka yansıması temelde bilişim hukukunu kapsar.
25:35O sebeple biz işte hukukta iki alanı ayırırız.
25:37Özel hukuk ve kamu hukuku diye.
25:39Bilişim hukuku her iki branştan da her iki alandan da kendine özel özellikler barındırıyor.
25:45O sebeple tam olarak bir tanım yapmak mümkün değil.
25:48Ama dijitalliğin, teknolojinin konu olduğu bütün hukuki konularda bilişim hukuku ilgilendirir.
25:54Şimdi bir de tabii bizde de bütün haber kalan VPN, VPN, VPN sanal ağı protokolleri hukuken kullanımı yasak değil.
26:03Anladığım kadarıyla bir boşluk modeli nasıl dersek diyelim.
26:07Ama ve lakin riskli değil mi?
26:10Riski nereden kaynaklanıyor?
26:12Bunlarda da herhalde doğru mecraların, doğru lisanslı ürünlerin kullanılması önemli.
26:18Ben lisanslı bir ürün kullanıyorum mesela diyelim.
26:21Yıllık aboneli bir dünya cümle virüs programının hatta sistemini kullanıyorum.
26:25Ama burada şu anda çeşitli uygulamalardan da girip vatandaşlara ücretsizmiş, ucuzmuş ya da bedava buna gireyim.
26:34Dediğimiz anda ne risklerle karşılaşabiliriz?
26:36Wi-Fi ağları.
26:37Mesela ben VPN'le girdim, bağlandım.
26:41Diyelim ki Instagram'a baktım ama ardından banka hesabıma girmek istiyorum.
26:45Bir havale vs. yapacağım.
26:48Oradan o bilgiler alınabilir mi?
26:51Bunu kullanırken nelere dikkat etmemiz lazım?
26:53Son bölümde bunları da sorayım size.
26:55Birleşim hukukunu ilgilendirir mi bir de bu mesela?
26:58İlgilendirir.
26:59Evet.
27:00İlk olarak şunu söyleyeyim.
27:01VPN'in suç olup olmadığı konusu.
27:02Şimdi ona biz kanun suç ve ceza olmaz diyoruz.
27:05Yani bir eyleme suç diyebilmek için kanun da tanımlanmış olması gerekiyor.
27:09VPN üzerinde düşünürsek ne kabahat ne suç bakımından bizim mevzuatımızda düzenlenmiş herhangi bir şey yok.
27:14O sebeple suçtur veya kabahattir.
27:17Bir parazit aslında gerektirir diyemeyiz.
27:18Kullanılabilir.
27:19Yasaldır yani.
27:20VPN dediğimiz şeyi de ifade edeyim.
27:22Aslında şöyle.
27:23Bir yasaklı olan internet sitesine girerken Türkiye IPC sonucusu üzerinden girmiyorsunuz.
27:28Arada bir köprü kuruluyor.
27:30Diyelim ki siz Almanya'dan bağlanıyorsunuz.
27:32Almanya'dan erişiyormuş gibi gözüküyor aslında arka planda.
27:35O sebeple siz giriş sağlıyorsunuz.
27:37VPN aslında güvenlik için çok sayıda siber güvenlik uzmanı önerir.
27:41Çünkü internette iz bırakmamak için, internette güvenilir bir şekilde gezebilmek için
27:46VPN zorunluluktur diyemem ama hassas olan kişiler tarafından kullanılır da.
27:50Şimdi buradaki tehlike aslında şu.
27:53Bu kullanılan telefonların işletim sistemlerinin marketlerindeki bilinmeyen bazı uygulamalar.
28:01Siz bu storlara girdiğinizde, bu pazarlara girdiğinizde
28:05VPN şeklinde arattığınızda bazı uygulamalar sadece VPN olarak olmayabilir.
28:09Siz arka planda VPN olarak görüyor olabilirsiniz.
28:12Belki amaca da hizmet ediyor olabilir bu arada.
28:14Ama uygulamanın başka amaçları da olabilir.
28:16Özellikle Android cihaz kullananları daha çok uyarıyoruz.
28:21Çünkü Android'in bu tipteki maalesef bir takım güvenlik açıkları söz konusu olabiliyor.
28:26Burada siz VPN amaçlı indirdiğiniz bir uygulama sizin telefonunuzdaki bir zararlı yazıma dönüşebilir.
28:31Dolayısıyla sizin banka hesaplarınızda girmiş olduğunuz internet bankacılığı bilgilerinizi ele geçirebilirler.
28:39VPN'in şöyle de bir riski var bu arada.
28:41Kullandığımız ücretsiz bir uygulama pek çok zaten.
28:44Siz en doğrusunu yapıyorsunuz lisanslı bir uygulamayı kullanarak.
28:47Ücretsiz uygulamalarda bir gelir kaynağı konusunda soru işareti var.
28:51Neden ücretsiz?
28:53İlla ki bir şekilde bir menfaat elde etmesi lazım.
28:55Ya reklam ya spor.
28:56Evet bazı uygulamalar reklam veriyor.
28:58İşte dediğim gibi bazıları da kötü amaçlarla kullanabiliyor.
29:01Evet kötü amaçlarla kullanabiliyor.
29:03Şimdi burada da internet trafiğinizi de aslında o VPN sağlayıcıya da paylaştırmış oluyorsunuz.
29:09Şöyle ifade edeyim sizin VPN açtıktan itibaren bütün girmiş olduğunuz internet siteleri VPN sağlayıcı tarafından da görülüyor.
29:17Dolayısıyla bu noktada kim olduğunu bilmediğiniz bir VPN sağlayıcıya bütün internet trafiğinizin kayıt altına alınmasına sebep de verebiliyor olabilirsiniz.
29:26Bu yüzden yegane önerim şu olabilir.
29:29Özellikle marketlerde çok daha popüler, yüksek yıldızlı, çok daha yorum almış, köklü internet hakkında şikayet olmayan bu tipteki VPN uygulamaları.
29:39Kişisel verilere saygı duyan.
29:41Evet kesinlikle.
29:42Bu tipteki VPN uygulamalarını kullanmayan.
29:44Kişisel veriye bağlanıyor bu işin sonu anladığım kadarıyla çünkü dediğimiz gibi.
29:47Bunların %99.93 herhalde Türkiye'de değil hepsi yurt dışında.
29:50Tabii.
29:51Gittiği zaman geçmiş olsun noktası.
29:53Teorik olarak da mümkün değil çünkü zaten Türkiye'den engelli.
29:56Yani Türkiye sunucularından zaten erişemediği için vatandaş gidip başka bir sunucudan bağlanma ihtiyacı duyuyor.
30:02O sebeple zaten işin doğasına aykırı Türkiye'de olması.
30:05Hepsi zaten yurt dışında yerleşiyor.
30:06Belki bakalım bu süreç başka şeyleri de konuşmayı tartışmayı getirecek diye düşünebiliriz.
30:12Son bakıyorum son 2-3 dakika.
30:15O zaman anam ihvalde ekranlarını yeni açan değerli akiteli izleyenleri varsa hukuki boyuttan son gelinen olayları konuştuk.
30:24Önceki programımızda akademisyenler işin sosyolojik ve pedagojik boyutlarını konuştular.
30:29Sayın Burak Üçüncü'yle Avukat Ara Bulucu Birleşim Hukuku uzmanıyla son değerlendirmemizi yapacak olursak toparlamak gerekirse.
30:36Roblox'daki konu neydi?
30:38Neden böyle bir karar alındı?
30:40Onu tekrar edelim dilerseniz.
30:42Roblox'daki konu Roblox'da Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Roblox'da muhtemelen gerçekleştiği düşünülen bir suç dolayısıyla
30:51Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma neticesinde savcılığın suç ceza hakimliğine yapmış olduğu bir erişim engelleme talebi
31:00ve erişim engelleme sonunda da hakimin erişim engelleme kararı vermesi.
31:05Instagram neydi?
31:07Instagram konusu da 5651 sayılı yasadaki BTK başkanının reysel karar alma yetkisi noktasında verilmiş bir karar.
31:16İşin ortak iki noktası ikisinin de gerçek dünya değil sanal dünya dediğimiz ama etkileri gerçek hayatımızı birebir etkileyen ailemizi bizleri ya da çocuklarımızı etkileyen konular olması.
31:31Bu artık yaslamaz bir gerçek ki bir haftadır Türkiye gündeminde üst sıralarda olduğu için biz de haber yapıyoruz konuşuyoruz çünkü hayattan kopamayız zaten.
31:42Bu noktada dediğim gibi değerli bir isim avukat, ara bulucu, Burak Üçüncü ile bilişim konusunda uzman bir isim değerlendirmeye çalıştık.
31:51Çok teşekkür ediyorum hocam.
31:52Ben teşekkür ederim.
31:53Verdiğiniz değerli bilgiler için.
31:54Dileriz böyle olaylar tekrarlanmaz en azından bir örnek olur bundan sonraki süreç için.
32:01Hani bir iştahat mı derler sizin adalet tabiriyle bakalım bunların hepsini yaşayıp göreceğiz.
32:10Tekrar teşekkürler.
32:12Değerli Akit TV izleyenleri haber kuşağımızda Ankara stüdyolarımızdaki konuğumuzda dediğimiz gibi bu konuları konuştuk değerlendirdik ve bundan sonraki bültenlerimizde de Akit TV ekranlarında haber maratonumuz devam edecek.
32:27Bizden ayrılmayın.
32:28Hoşçakalın.