Deprem Uzmanı Prof. Dr. Ercan Aksoy Malatya depremini yorumladı
Sosyal Medya Hesaplarımız...
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Şu anda değerli izleyiciler, Fırat Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünden Prof. Dr. Ercan Aksoy bizlerle telefon bağlantısında.
00:10Ercan Bey geçmiş olsun öncelikle, yayınımıza hoş geldiniz.
00:14Hoş bulduk, iyi günler, iyi yayınlar diliyorum ve geçmiş olsun dileklerimi getiriyorum ben de bölge insanına.
00:21Çünkü pek çok yerde hissedildi, Malatya, Elazığ, Diyarbakır, Adıyaman'a doğru.
00:27Şimdi efendim, 3000 yıldır kırılmayan bir Malatya fayı konuşuluyordu, 7.2'lik bir büyüklükten de bahsediliyordu.
00:35Bu fay, o fay mı? Öncelikle bu soruyla başlamak istiyorum.
00:39Tabii yerinde bir soru, aslında o fay hemen ben de kestirmeden mücadele vereyim sonra ayrıntılara girelim.
00:47Bu fay, o fay değil.
00:49Yani orada bahsedilen Malatya fayı Ziya Bey, hemen Kale ilçesinin yakınından geçip Malatya'ya doğru,
00:59üniversitesinin arkasından yani güney bölümünden Yeşilyurt'a doğru devam eden bir fay, o kırılmayan.
01:09Ama 3000 yıldan beri kırılmadığı da doğru değil.
01:13Yani şimdi Malatya fayı üzerinde tabii ki eski depremleri değerlendirmekte bazı güçlükler var.
01:20Ama 1905 depremi var örneğin.
01:24Bu, İzolu denilen yerde, yani İzolu eski ismiyle şimdiki Kale'nin olduğu yer.
01:31Ve Osmanlı'nın son zamanları büyük bir yıkımın hem Malatya'da hem Elazığ'da olduğu belirtiliyor kaynaklardan.
01:42Dolayısıyla yani 3000 yıldır deprem üretmiyor, o fay büyük bir depreme gebe ifadeleri doğru değil.
01:52Ama 1905'te kırıldığı için ne kadarlık bölümü kırılmadığı ve o kırılmayan bölüm ne kadar üretebilir onu bilemiyoruz Ziya Bey.
02:01Yani o konuda ben 1905'te eğer tarihi kaynaklar, veriler doğruysa o bölümün kırıldığını 1905'te büyük bir depremle ve yeni bir deprem üretmeyeceğini düşünüyorum.
02:16Peki bu kırılan bölümlerde, aslında bu kırılan bölüm, şöyle izin verirseniz çok kısa bir şey söylemek istiyorum.
02:24Bir Doğu Anadolu fay zonundan bahsediyoruz.
02:28Zon, kuşak, bölge anlamında geniş bir alanı kastetmek için kullanılıyor.
02:34Ve ana kırık Doğu Anadolu fay zonunun, yani şu anda deprem meydana gelen yerin biraz güneyinden geçiyor.
02:44Karakaya Baraj Gölü'nün olduğu yerden, yani Şiro Vadisi'ni izleyip Elazığ Hazar Gölü'nden gelen.
02:51Halbuki bu kale ile bu bahsettiğim ana kırık arasında.
02:55Şöyle düşünelim, bir tahta veya bir cam kırıldığı zaman bir ana kırık olur ama bununla değişik açılar yapan pek çok kırıklar daha gelişir, irili ufaklı.
03:06Evet.
03:07İşte bugün yaşadığımız deprem bunlardan birisi üzerinde meydana geldi.
03:12Bu da gayet doğal. 6 Şubat 2023'te biz çok büyük iki deprem yaşadık.
03:20Evet.
03:22Bu depremin bir takım yansımaları devam edecek.
03:25Yani fayların da hayatlarında diyelim aktif dönemleri var ve suskun dönemleri var Ziya Bey.
03:35Evet.
03:36Biz şu anda Doğu Anadolu fayının aktif dönemini yaşıyoruz.
03:392020'de Elazığ'da meydana geldi bir büyük deprem 6.8, arkasından 2023'te 6 Şubat depremlerini yaşadık.
03:48Büyük ihtimal bir 4-5 yıl daha bu aktif dönemi yaşayacağız ve o arada kırılmayan kollarda da böyle 6'ya yaklaşan 5-6.5'u bulabilecek depremleri yaşayacağız.
04:02Bu da gayet normal karşılamak lazım ve daha sakin kalmak lazım.
04:06Yani hep aklımda şu geliyor, 6 Şubat depreminde olduğu gibi büyük bir yıkım mı gerçekleşecek?
04:11Bu da bizi tabii ki haklı olarak korkutuyor.
04:15Yani bu aklımızın bir kenarında hep böyle olduğu için bugün Elazığ'da insanlar hemen sokaklara çıktı, çocuğunu almaya gidiyor falan bu da doğru değil.
04:26Yani yollar kilitleniyor, biraz sakin olmamız lazım.
04:31Sonuç olarak bir travma yaşadığı bölge, siz de çok doğru söylüyorsunuz.
04:35Travma yaşadığı bölge, vatandaşlar da haliyle o travmatik korkular canlanınca aynı fay hattı gibi insanların da fay hattı korkusu direkt sokağa geçiyorlar hocam.
04:47Şimdi esas konu, bunlar devam edecek dediniz.
04:52Yani bu aktiflik 4-5 yıl daha sürebilir, 6'ya kadar defa olabilir dediniz.
04:59Bunun tabii sürecini belli etmek imkansız haliyle.
05:03Ama sonuç olarak baktığımızda bu çok kısa aralıklarla olur mu?
05:09Yani fayları kontrol ettiğinizde, o bölgeyi incelediğinizde çok kısa aralıklarla olur mu gene hocam?
05:16Hayır, şunun için hayır diyoruz Özya Bey.
05:20Çünkü bakın 6 Şubat'ı yaşadık, çok kısa aralıklarla çok büyük artçılar meydana geldi.
05:28Hem artçıların aralarındaki süre gittikçe uzuyor.
05:33Bu da gayet normal.
05:35Yani böyle böyle suskunluk dönemine doğru gireceğiz.
05:38Umarız can yakıcı ve depremler meydana gelmez yani o süre içerisinde.
05:45Yani 6.5 falan aşarsa biliyorsunuz bizim ülkemiz aslında bunlar orta bir köke depremler.
05:50Yani bunlarda hayatın kesinlikle devam etmesi lazım.
05:54Ama biz de tabi sorun yapılarımıza güvenemiyoruz.
05:59İşte o psikolojik etki devam ediyor 6 Şubat'ın yıkıcı.
06:03Bir ara hatırlarsanız 1999 depremiydi böyle milat olan işte büyük bir marmara depremini yaşamıştık.
06:11Dolayısıyla insanlarımızı o psikolojiden kurtarmamız lazım.
06:17Yani yapılarımızı sağlam yapıp yerleşim alanlarımızı doğru yerlere seçip.
06:22Yaparsak bunlar bakın 6 Şubat depremlerinde pek çok bina yıkıldı.
06:27Tabi üzücü olan çok fazla can kaybımız oldu 50 bina aşan.
06:31Ama aynı bölgede ayakta kalan bina da vardı ziyade.
06:34Demek ki şimdi doğru yaparsak.
06:36Değil mi?
06:37Evet yani bunu gösteriyor değil mi?
06:39Yani şimdi doğa düzeni Allah'ın kurduğu düzen çalışıyor.
06:43Bunlar hani faylar hep biz günah keçisi ilan ediyoruz.
06:47Ama faylar olmasa yeraltı suları yüzeye gelemeyecek.
06:51Dağların arasında ova olmayacak.
06:53Yani bu taraftan da bakmak lazım.
06:55Kesinlikle zaten günahı işleyen faylar değil.
06:59Sonuçta tedbiri almayan, malzemeden çalan inşaatçılar, müteahhitler, mühendisler.
07:05Evet ciddiye almayan işini bakın sadece çalma kadarıyız ya.
07:08Ve işini ciddiye almıyor.
07:09Demiri doğru bağlamıyor, betonu sulandırıyor.
07:12Kola işçilik diye yani bunlardan kurtulmamız lazım.
07:15İnanın ki bunlardan kurtulursak bunlar altı büyüklükteki depremde ne olacak?
07:19Yani bina sallanıp hayat devam edecek.
07:21Nitekim böyle oluyor gelişmiş ülkelerde veya depremi yaşayan ama binasına güvenen Japonya'da vs.
07:28Yani Japonya'nın birçok binasında hala izolatörler olduğu için depremi hissetmeyen o kadar çok vatandaş var ki.
07:35Yani izolatörü kullanmak neden bu kadar zorlanırsın mesela?
07:39Yani Osmanlı dönemine baktığımızda bina ile zemin arasındaki o etkiyi azaltacak özel yapıların taşların konulduğunu bile gördüğümüz noktada.
07:50Bu dönemi düzenlemek adına da gerçekten çok çalışma yapılması gerekiyor hocam.
07:55Çok önemli bir konuya temas ettiniz aslında.
07:58Şimdi hocam özellikle Malatya ve çevre ilçelerine baktığımızda Diyarbakır, Elazığ, Adıyaman bu illerde
08:07haliyle biraz önce bahsetmiş olduğumuz o korku söz konusu.
08:10Normal hayata dönüş hemen başlar mı diyoruz sizce?
08:14Ve yıkılan ve hasarlı bazı binalar vardı tam olarak yıkılmamış.
08:18Onlarda yıkıntıların meydana geldiği belirtildi.
08:21Tarıma devam ediyor.
08:23Kriz masası nasıl bir duyuru yapar sizce bu bölgede?
08:27Şimdi tabii ki bizim sorunlarımızdan birisi de az önce bir nevi dertleştik Siya Bey.
08:34Şimdi bazı şeyleri hızlı çözmemiz lazım.
08:36Bakın ben işte projeler kapsamında deprem bölgesindeyiz.
08:41Hatay, Antep, Adıyaman bu yaz boyunca.
08:45Tekrar yarın Hatay'a hareket edeceğiz.
08:47Reyhanlı civarında çalışmalar devam ediyor.
08:50Şimdi sorunumuz şu artık bir yasal çerçeve oturtmak zorundayız.
08:55Yani bir daire itiraz ediyor, iki daire itiraz ediyor.
08:58Kesin bir teknik bilir ki şinşelemesinden sonra ağır hasarlıysa ağır hasarlı deyip kısa sürede yıkmak durumundayız.
09:05Çünkü bu gibi depremlerde ortaya çıkan depremlerde bunlar problem yaratıyor Siya Bey.
09:10Yani bunlar çözmemiz gerekiyor.
09:12Artık bunları sorun olmaktan çıkarmalıyız ülkemizde.
09:15Haklısınız ki hocam.
09:16Yani özellikle İstanbul için her yayında neredeyse dile getirmeye çalışıyoruz.
09:22Küçücük bir inşaatta, küçücük bir toprak kaymasında binalar çökmeye başladı artık.
09:27Evet.
09:28Depreme gerek kalmadan.
09:29Evet.
09:30Direkt bu boyutun artık atağa geçmesi gerekiyor.
09:32Kesinlikle.
09:33Yani bunlar çözülemeyecek sorun da değil.
09:35Bizim bilgi birikimimiz, insan gücümüz, teknik altyapımız.
09:38Ben üzülüyorum efendim deprem uzmanı, Japon deprem uzmanı geldi.
09:42Bizim Türklerden daha iyi deprem uzmanı mı olacak?
09:44Bu ülkede yaşıyoruz.
09:45Sık sık depremler meydana geliyor.
09:47Nerede hata yaptığımızı görme şansımız var.
09:51Yani bunlar artık gerçekten bir hale yola koymak ve bu konuda ciddi uygulama içine girmek durumundayız.
10:00Sorunuzun cevabı şöyle.
10:02Hasarlı binalardan uzak durun denecek.
10:05Çünkü bunun artçıları olacak.
10:06Ve şu anda zaten ona yakın artçılar var.
10:08Bunlar da gayet normal.
10:10Yani bunun artçıların olması da iyi bir şey.
10:13Yani artık bu artçılar devam ediyor.
10:15Büyük şokun artçıları o bölgede.
10:18Bunun dört buçuk, beş büyüklüğünde artçıları da gelebilir.
10:23Yani insanlar buna da hazırlıklı olmalı.
10:26Gece yarısı tekrar sallandık.
10:28Dört buçukla, beşle.
10:30Gayet normal.
10:31Çünkü altıya yaklaşan bir büyüklük.
10:34Yani hasarlı binalardan uzak durmamız lazım.
10:38Onun dışında hayatımızın akışını da sürdürmemiz gerekecek.
10:42Kesinlikle.
10:43Efendim tekrar geçmiş olsun bölgeye ve hepimizi.
10:47Çok teşekkür ediyoruz değerli bilgileriniz için.
10:50İnşallah acı haberler için tekrar bağlanmayız.
10:54İnşallah güzel haberler için tekrar bağlanırsınız.
10:57Çok teşekkür ediyoruz tekrar efendim.
10:59Estağfurullah ben teşekkür ediyorum.
11:01İyi günler, iyi yayınlar diliyorum.
11:02Geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum ben de bölge insanlarına.
11:05Evet değerli izleyiciler.
11:07Prof. Dr. Ercan Aksoy, Fırat Üniversitesi Jeoloji Mühendisliğinden
11:11bizlerle beraber de çok önemli bilgiler aktardı bölgeyle alakalı.
11:16Bu fayın üç bin yıldır kırılmayan fay olmadığını söyledi.
11:21Bölgenin yanından geçen Yeşilyurt ilçesinin oradan geçen bir fay olduğunu söyledi ve
11:26bölgenin faylarının uyandığını aktif halde olduğunu yaklaşık 4-5 yıl daha süreceğini
11:32belirtti.
11:33Bu 4-5 yıl boyunca 6'ya kadar büyüklüğünde depremler olabilir.
11:37Önemli olan depremin olması değil, alınacak tedbirlerinin olduğunu da altını çizdi.
11:424-5 yıl sonra bu aktif olan fay bölgesinin pasif hale geleceğini pasiflikten sonra
11:49belli bir süreçten sonra dünyanın faylarının bu noktada zaman zaman aktif zaman zaman
11:55pasif halde kaldığını da aktarmış oldu.