• evvelsi gün
Sosyal Medya Hesaplarımız...

Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Kadınların çoğuna çip takılıyordu, bir hayvana takılmış gibi işte doğum kontrolu çipleri.
00:0834 kiloyu dolduramadığım için ben çok fazla şiddet görmüştüm orada.
00:14Okula gittiğim zaman, kusura bakmayın.
00:19Tek kelimeyle Doğu Türkistan'da Müslüman olmak, inancı için kendi canını vermek.
00:24Türkiye hakkında fazla bilgi yoktu ve ailemize soruyorduk.
00:28Nerede falan diye çok merak ediyordum ben.
00:30Annem de bana şey diyordu işte, bizden çok uzakta ama bize çok yakın olan insanlar var, onların devleti diyordu.
00:45Benim adım Meryem Sultan, Doğu Türkistanlıyım, Uygur Türküyüm.
00:49Çin'de üniversiteyi bitirdikten sonra Türkiye'ye lisansüstü eğitim için geldim.
00:54Çocukluğumun tamamı Doğu Türkistan'da geçti, Doğu Türkistan'ın Aksu eyaletinde.
01:00Şu anki durumumuza göre tabii ki çok daha mutlu bir çocukluk ama o mutluluk yalnızca evde.
01:06Evde sevgi var, her şey var ama okulda şiddet, onur kırıcı davranışlar, ondan sonra küçüklüğümüzden beri siyasi eğitim.
01:15Birer küçük komünistleriz okulda ama evde Müslümanız.
01:19Küçüklüğümüzden beri kim olduğumuza karar verememe şeyi var, durumu.
01:23Çocukluğumuzda oruç tutuyorduk evde, gizlice tabii ki.
01:28Çünkü dışarıdan ışıklar görünmemesi gerekiyor, o yüzden yalnızca bir tek mumla.
01:34Ramazan ayında yemeği önceden, akşam bütün hazırlıkları yapıp tam ısıtılacak
01:41ya da bir beş dakikada pişirilecek şekilde getirip sofrayı da kurup o şekilde uyuyorduk.
01:47Sofrada oturup yemek yiyorduk, ondan sonra uyuyorduk, okula gidiyorduk.
01:51Sonra okula gittiğim zaman, kusura bakmayın.
02:00Sonra okulda su içiriyordu, yemek yediriyordu.
02:05Yemeyen insanları oruçlu olarak cezalı insanlardı onlar.
02:11Okulda her cuma tatillerde okulda tutuluyorduk.
02:15Çünkü insanların, öğrencilerin cumaya gitmesine izin vermemek için.
02:21Bir de sabahları koşuya çıkarıyordu, her gün sabah güneş doğmadan önce.
02:28Tam sabah namazının şeyine denk geldiğinde, özellikle kış ayında daha çok yapıyordu bunu.
02:33Sabah o kadar çok soğuk oluyordu ki Doğu Türkistan'ın gece gündüz derece farkı çok yüksek.
02:39Gün bile bu çok yüksekken kışın daha çok yüksek, buz tutuyordu, eksilere iniyor.
02:43Ve mutlaka inci kıyafet giymemiz isteniyordu.
02:46Şu an kimse çocuğunu kışın eksi derece varken kışın inci kıyafete dışarıda koşuya çıkarmaz.
02:55Bizi zorla çalıştırmaya götürüyordu tarlalara.
02:59Ben şehirde okuyordum ama bizi köydeki tarlalara götürüyordu.
03:03İlkokul da çok fazla değil ama ortaokuldan üniversiteye kadar.
03:082'den 18 yaşa kadar 6 yıl, her yıl en az 2 ay.
03:13Bunun bir ayı pamuk topluyorduk ve tarim bölgesi var, burada çok büyük hapishaneler var.
03:18Orada suçluların yanında pamuk topladık.
03:21Biz çiftçilerin tarlasında, onlar devletin tarlasında çalışıyordu.
03:25O zamanlar ortaokulda günde 34 kilo görev vardı.
03:2934 kiloyu dolduramadığım için ben çok fazla şiddet görmüştüm orada.
03:36Bazen akşam yemeğini vermemişti.
03:39Pamuk toplamak
03:46Ve çok azarlamalar.
03:48Onlar oldu sonra, yaşım büyüdükçe ben de öğrendim.
03:53Liseden sonra günde 60-70 kilo pamuk toplama şeyine gelmiştim.
03:59O zaman çiftçilerden çok ucuz satın alınıyordu ama Çin'e götürülüyordu o pamuklar.
04:05Çin'deki fabrikalarda bu pamuklar tekstil olarak dünyanın her tarafına gönderiliyordu.
04:10Sınıfta karnımız acıkıyordu çocukken çok sık.
04:13Ve eve okula ceviz götürüp ceviz gibi kuru yemiş ceviz ya da şeyler yiyordum sınıfta bazen karnım acıktığında.
04:20Onu bilen sisteme ve düzene karşı çıkmak.
04:23Kurala aykırı davrandığım için ondan da ceza alıyordum.
04:27Çocukluğumda en unutamadığım şey bu zorlu kürtaj.
04:32Doğumları engelleme, bununla ilgili çalışmalar.
04:36O zaman yaşımız çok küçük olduğu için bunun normal, sıradan bir şey olduğunu düşünürdük.
04:41Çünkü bunun iyi bir şey olduğunu, devlet için, toplum için faydalı bir davranış olduğu gibi şeyler.
04:48Sürekli televizyonda, radyoda, her yerde, kitapta öyle yazdığı için buna hiç dikkat etmedik.
04:55Aslında bir insanı öldürmek bu bir katillik aslında.
04:58Bu aslında benim için çok zor bir travmaydı.
05:02Ben çünkü çok hassas bir insanım böyle şeylere.
05:05Kadınların çoğuna çip takılıyordu.
05:07Bir hayvana takılmış gibi işte doğum kontrolu çipleri.
05:10Sonra benim annem bile iki kere zorlu kürtaj yapıldı.
05:13Bunu da o kadar sıradan şeylerdi ki.
05:16Gidiyorduk öğle okuldan çıkıp annemi görmeye gidiyorum hastanede.
05:21Tamam ne yapmış işte çocuk düşürmüş.
05:25Ondan sonra birkaç gün sonra eve geliyor.
05:27Çok o kadar sıradan şeymiş gibi geldi ve bu çok üzücü.
05:32Benim tanıdığım bir sürü arkadaşımın da böyle.
05:35Annesi ya da evinden bir akrabası, evinde ne kadar kadın varsa.
05:39Ve teyzem okul müdürüydü.
05:42Çok ceza alacağı ve görevine son verileceği gibi bir sürü tehditlerle o da çocuğunu, 7 aylık bebeği öldürüldü.
05:50Ondan sonra meme kanseriyle vefat etti birkaç yıl sonra.
05:54Gençken.
05:58Bu 1990'larda Bahar'ın katliamı olmuştu.
06:02Bunun tutuklama furyası 95'e kadar sürdü.
06:05O zaman işte başörtülü, başörtülü dediğimiz buradaki gibi değil tabii normal.
06:11Başörtü takan insanları ondan sonra namaz kılanları falan bu insanların tamamını tutukladılar.
06:17Bugün onun daha şiddetlisi yaşanıyor.
06:19Bu benim bahsettiğim şey 2000'li yıllar.
06:23Doğu Türkistan'da aslında insanlar belki savaş olduğunu düşünebilir dışarıdan bakınca ama orası savaş yeri değil.
06:31Tamamen sistem meselesi.
06:33Yani sistem komünist, dinsiz, atist ya da Çin Komünist Partisi'ni öven ve ona hizmet eden insan olmamızı bekliyor sistem.
06:43Ve biz Müslüman olduğumuz için hastalıklı birer insan gibi görülüyoruz.
06:50Yani bunun beyninde hastalık var eğer Müslümansa.
06:53Yoksa bunu belli etmeyen normal insanlar devlet memuru da olur.
06:58İnsanlar sadece toplama kampını biliyor 2016'dan beri.
07:01Ama ondan önce orada çalıştırma kampı diye bir yer vardı.
07:05Namaz kılan, başörtü takan, Kur'an okuyan, dinini yaşayan inançlı insanların toplandığı bir yer.
07:12Ve orada insanları çalışmayla değiştirme diye bir sistem var.
07:17Aslında bu bir nevi kölelik diyebiliriz aslında bunu.
07:21Sadece çalıştırılma değil, siyasi eğitim de var.
07:24Şarkı söylüyorlar, Komünist Parti'yi öven, Çin'i öven şarkı ve dini ve inançla ilgili diğer manevi şeylerin gereksiz şeyler olduğu ve buna inananların kötü insan olduğu.
07:40İşte Allah yok, uydurmadır falan şeklinde.
07:43Öyle eğitimler.
07:45Beyin yıkanıyor orada.
07:52Ben üniversiteyi bitirdiğim yıl orada Ürümçi katliamı oldu.
07:55Bu hayatında tanık olduğum ikinci büyük katliam.
07:58Guangzhou'da Doğu Türkistan'dan Çin'in iç bölgesine çalıştırmak için gönderilen kızlara Çinli erkeklerin taciz ettiği haberi yayılıyor.
08:08Üniversite öğrencileri Çin bayrağını kaldırarak bu Çin'in yasasına da aykırı olduğunu söyleyerek bunu protesto ediyorlar.
08:16Böyle başlıyor ama sonra bu bastırılıyor.
08:19Çin hükümeti tabii ki böyle ayaklanmalarda Çin hükümetini eleştirme meyli olan insanların açığa çıkması için bunu daha çok büyütüyor.
08:28Daha çok insanın buna katılmasını sağlıyor.
08:305 Temmuz bu olay olduktan sonra 6-7 Temmuz ve ondan sonraki günlerde Uygurlar öldürülüyor.
08:38Üniversiteyi bitirdiğimde buna denk geldi ve Doğu Türkistan'dan dönemedim.
08:44Pekin'deydim.
08:45Pekin'de bir ay kaldım.
08:47Vize başvurusu yaptım Türkiye'ye.
08:49Vize çıktı.
08:50Öyle geldim Türkiye'ye.
08:512010 Ocak ayında.
08:53Dedem belki hayattadır bilmiyorum.
08:56Anneannem toplama kampında öldü.
08:58Onun işte namaz kıldığını biliyorum.
09:00Onlardan öğrendik.
09:02Yani bizi okulda hiç dinle ilgili hiçbir şey öğretmediği için işte bize gizlice öğretiyorlardı ve bu da yer altı okul olarak Çin'de öyle adlandırıyordu.
09:12Ve bunlar tespit edilip ailelere cezalandırıyordu.
09:16Benim ailemin tamamı Doğu Türkistan'da.
09:19Ben sadece yalnızca ben buradayım.
09:212017'nin başından itibaren haber alamıyorum.
09:25Hiçbirinden haber alamıyorum.
09:27Bir kardeşim üniversite sınavına girecekti.
09:29Kardeşlerimden gerçekten çok endişe ediyorum.
09:32Çünkü daha gençler onlar.
09:34Daha küçük.
09:352018'in başında annemin 2017 Eylül ayında toplama kampına kapatıldığını öğrendim.
09:43Bu teyit edildi gazeteciler tarafından.
09:45Bunu bana WeChat'ten bir yakın arkadaşım vasıtasıyla öğrendim.
09:49Çünkü ben sürekli ailemi o zaman arıyordum.
09:51Evin telefonu çalıyordu ama kimse açmıyordu.
09:53Sonra hiç çalmaz oldu.
09:59Annemin, babamın, diğer bütün akrabalarım, kardeşim, halam, teyzem kim varsa kimsenin telefonuna ulaşamadım.
10:08Herkes beni WeChat'ten engelledi.
10:10Engelledi çünkü o zaman her 50 metrede bir polis kontrol noktası varmış.
10:15Şu anda da var.
10:16Polisler insanların akıllı telefonlarındaki uygulamalara bakıyor.
10:21Onu kontrol ediyor.
10:22Ve yurt dışındaki biriyle irtibatlaştığımı öğrenince onları toplama kampına gönderiyorlar.
10:27Bunlar şüpheli insanlar diye.
10:29Tek kelimeyle Doğu Türkistan'da Müslüman olmak, inancı için kendi canını vermek.
10:34Yani inancı için ölmek diyoruz ya.
10:37Burada şarkılarda oluyor.
10:39Sadece kitaplarda yazıyor.
10:40İnsanlar özgürce olabiliyorlar.
10:43Müslüman olmak isterse olur.
10:45Ertesi gün olmayabilir.
10:46O şekilde.
10:47Ama orada Müslüman oldun mu bunu canını ödersin.
10:50Ölmeye hazırsın.
10:51Her zaman ölüme hazırsın.
10:53Çünkü Müslümanlık Çin'e karşı olmak aynı anda.
11:01Yurt dışına çıktım ama oraya döndüğümde karşılaşacağım şey ölüm olabilir bilmiyorum.
11:07Çünkü en son Japonya'da okuyan bir üniversite öğrencisi ailesine gelen baskıya dayanamamış dönmüş.
11:16Bu yıl Japonya'dan bir kız öğrenci döndü.
11:19Döndükten birkaç ay sonra onun ölüm haberi geldi.
11:22Dönenlerin tamamı o şekilde.
11:24Buradan Ankara Üniversitesi, Dil, Tarih, Coğrafya'da benimle aynı üniversitede yüksek lisanız yapan Ekrem.
11:30Pekin'den de aynı üniversiteyi okumuştuk aynı bölümde.
11:33Ekrem döndü.
11:34Döndükten sonra Çin'in bir üniversitesinde Doğu Türkistan'da çalıştı eşiyle birlikte.
11:40Ve sonra şehit edildi.
11:41Eşi hamileymiş ama çocuğunu daha göremeden öldü.
11:46Sonra Ekrem'in eşi ev hapisine tutuluyormuş.
11:49Evde tutuluyor.
11:50Dışarı çıkmasına izin verilmiyordu.
11:52Ama şu an çocuğunu doğurdu mu ne durumda hiç bilgi yok.
11:57Yine Gazi Üniversitesi'nden Aygül vardı.
11:59Aygül ve eşi.
12:01Onlar da 15'er yıllık hapishaneye kapatıldı.
12:06Seyit'e vardı Abdülhatip.
12:08Bunlar da karı koca.
12:09Onlar da o şekilde.
12:11Türkiye'de ben güven duygusunu yavaş yavaş kazanmaya başladım.
12:17Yeni geldiğimde polislerden de korkuyordum.
12:20Çünkü polis dediğimiz şey bizi her an bir yere kapatabilen böyle insanlardı.
12:24Ama burada başımıza kötü bir şey geldiği zaman belki polise seslendiğimiz zaman bir güvenlik bir polis.
12:30Çok fazla denk geldim yardım ettiler.
12:32Burada yeni geldiğimde bana mezhepimi sorduğu zaman ben çok şaşırmıştım.
12:37Din çok özgür olduğu için ölü lüksü var insanların.
12:40Ama orada yok.
12:41Türkiye'yi aslında ilk başta televizyondan küçüklüğümüzde gördük.
12:45Çünkü buranın bazı filmleri çeviriliyordu.
12:48Ve televizyonda gösteriliyordu yasak olmadan önce.
12:51Danimarkalı gelin ondan sonra çalı kuşu bunun gibi filmler.
12:56Orada dublajdı ve arkasında çok az bazı sesler çıkabiliyordu.
13:01Tam denk gelmediği zaman.
13:02Uygur Türkçesiyle dublaj yapılıyordu.
13:04Ama arkadan yine Türkçe bazen ses geliyordu.
13:07Birkaç kere duyduğum zaman aynı konuşmuş gibi hissettim.
13:11Ve anneme soruyordum.
13:12Çünkü okulda kitaplarımızda Türkiye hakkında hiçbir bilgi yoktu.
13:15Koskoca tarih kitabının dörtte birinde küçücük bir köşede Osmanlı İmparatorluğu.
13:22Imperialist Osman Devleti diye geçiyordu.
13:24Türkiye hakkında fazla bilgi yoktu.
13:26Ve ailemize soruyorduk.
13:28Nerede falan diye çok merak ediyordum.
13:30Annem de bana şey diyordu.
13:32Bizden çok uzakta ama bize çok yakın olan bir insanlar var.
13:36Onların devleti diyordu.
13:42Lisedeki edebiyat kitabında Uygur Türkçesinin tabirinde
13:45Altay dil ailesinin Türk dilleri grubuna ait bir dildir.
13:49Türk dil deyince Türk kelimesini ben o zaman okuldan şey yapmıştım.
13:53Sonra üniversiteye geçtik.
13:54Üniversitede Uygur Dili ve Edebiyatı bölümü okudum.
13:57Türkiye'ye nasıl gelmeye karar verdim?
13:59Üniversiteye geldiğim zaman Türkiye'den hocalar geliyordu.
14:03Bizim bölümde lisan sütü öğrencilerine ders vermek için.
14:07Onların konuşmasıyla Türkçeyi ilk defa canlı olarak dinlemiş oldum.
14:12Ve Türkçeyi bu kadar yakın olduğunu tahmin etmiyordum.
14:16Uygur Türkçesiyle.
14:17Çok şaşırdım.
14:18Çok şaşırdım ve bu dili öğreneceğim dedim.
14:21Bunu öğreneceğim.
14:22Ve Pekin'deyken 2007 yılından itibaren Türkçe öğrenmeye başladım.
14:28Toplama kampını kamp şahitleri vasıtasıyla öğrendik.
14:32Ve orada insanlara genel olarak yapılan şey psikolojik şiddet.
14:37En başta geliyor bu.
14:39Bu insanı robotlaştırmak, dinsizleştirmek, şuursuzlaştırmak.
14:44Ben Uygur'um demek bile.
14:46Biz Uygurlar böyleyiz.
14:48Biz Uygurlar şöyle tarihimiz var.
14:50Bizim kanımız budur.
14:52Bizim ecdadımız şudur gibi şeyleri konuşmak bile yasak.
14:56Yani sen Uygur da değilsin, sen bir Çinlisin.
14:59Dayatılması var orada.
15:00Ve bu çeşitli fiziksel işkencelerle yapılıyor.
15:04Çeşitli Çin işkenceleri var.
15:06İnsanların tırnaklarıyla tırnağının içine elektrik vermek.
15:10En hassas organlarına inciterek onu, gururunu yok etmek.
15:14Tecavüzle falan.
15:16Özellikle kadınlara, genç kadınlara toplama kampında tecavüz var.
15:20Bir sürü insanın önünde başörtü taktığı için toplama kampına düşmüş bir kadına
15:25insanların ortasında tecavüz ederek,
15:28o namusunu korumak için başörtü takıyorum falan demiş.
15:31Namus dediğin hemen böyle yok olan şey işte diye ona.
15:34Sen bu kadar önemsizsin deniyor insanlara.
15:37Yani insanların tüm değerleri alt üst ediliyor.
15:40Doğu Türkistan yalnızca Türklerin değil, dünyanın insanlık medeniyeti için
15:45çok önem taşıyan çok sayıda tarihi eserin bulunduğu ve bölgelerin bulunduğu
15:50medeniyetlerin izini taşıyan çok önemli bir bölgedir.
15:53Orada yaşayan insanlar ölümle baş başa yani yok edilmekle baş başa
15:58Doğu Türkistan'daki o medeniyet yok olmak üzere.
16:02Onun yerine basit sıradan birer Çin şehri inşa ediliyor.
16:06O yüzden Çinliler Müslümanları çok iyi tanıyorlar.
16:09Ama Müslümanlar Çinlileri hiç tanımıyorlar.
16:12Bugün bizim uğradığımız zulüm yarın insanların sonu olabilir.
16:17İnsanların geleceği olabilir.
16:19Çünkü Çin bu doğrultuda ilerliyor.
16:21Biz Çin'i çok iyi tanıyoruz.
16:23İnsanların buna dur demesi gerekiyor.
16:26Ve bunu siz de işte bu şekilde bizi sesiniz olarak bunu yapmaya çalışıyorsunuz.
16:32O yüzden çok teşekkür ederim.