Gündem – Arzu Yıldırım Şenlik | 23 Temmuz 2024
Türkiye ve dünya gündeminde yaşananlara kayıtsız kalmayanların programı Gündem, ekranların öne çıkan ismi Arzu Yıldırım Şenlik'in sunumu ve alanında uzman isimlerin yorumlarıyla Ülke TV’de izleyicisiyle buluşuyor. Gündem, Türkiye’nin ve dünyanın gündemini meşgul eden olayları farklı yaklaşımlarla ele alıyor, yorumluyor ve olayların perde arkasını tartışıyor.
Türkiye’nin yoğun gündemi ve dünyada yaşanan sıcak gelişmeler Arzu Yıldırım Şenlik'in moderatörlüğünü yaptığı Gündem’de değerlendiriliyor. Siyaset dünyasında meydana gelen krizler, Orta Doğu ve bölge ülkelerinde yaşanan olaylar, küresel gelişmeler ve bu yolla verilmek istenen mesajlar, Türkiye’nin uluslararası ilişkileri, dış politikası ve güvenlik meseleleri Gündem’de masaya yatırılıyor.
Türkiye’nin yoğun gündemi ve dünyada yaşanan sıcak gelişmeler Arzu Yıldırım Şenlik'in moderatörlüğünü yaptığı Gündem’de değerlendiriliyor. Siyaset dünyasında meydana gelen krizler, Orta Doğu ve bölge ülkelerinde yaşanan olaylar, küresel gelişmeler ve bu yolla verilmek istenen mesajlar, Türkiye’nin uluslararası ilişkileri, dış politikası ve güvenlik meseleleri Gündem’de masaya yatırılıyor.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00Ülke TV ekranlarına hoş geldiniz efendim. Saatlerimiz 21'i gösteriyor. Şu gündem programıyla karşınızdayız.
00:00:08Yaklaşık 3 saatlik dilimde efendim hafta içinde gündemin öne çıkan başlıklarını hepsini konuklarımızla birlikte değerlendireceğiz.
00:00:15Gündemde neler var? İlk olarak onlarla başlayalım.
00:00:17Biliyorsunuz Amerika Birleşik Devletleri 5 Kasım'da seçime gidecek.
00:00:21Öncesinde mevcut başkan Joe Biden yeniden başkan adayı olmayacağını açıkladı.
00:00:26Kamara Harris'i aslında aday olarak gösterdi. Tüm detaylarını paylaşacağız, konuşacağız.
00:00:31Öte yandan İsrail'in Yemen'e saldırısı yine hafta içinde gündemin öne çıkan başlıklarından biriydi.
00:00:36Ne anlama geliyor? Hepsini değerlendireceğiz ve terörle mücadele başlıklarının da altını çizeceğiz.
00:00:42Tüm başlıkları konuklarımla birlikte değerlendireceğiz.
00:00:45Tabi ki Prof. Dr. Akademisyen Mehmet Özkan bizlerle birlikte stüdyo konuğumuz.
00:00:50Hoş geldiniz efendim. Hoş bulduk Rüza Hanım.
00:00:52Çok teşekkürler. Akademisyen, doçent Dr. Hüseyin Alptekin de bizlerle birlikte. Hoş geldiniz efendim.
00:00:58Hoş bulduk. Merhabalar.
00:00:59Ankara stüdyolarında da siyaset bilimci Dr. Murat Yılmaz bizlerle birlikte olacak.
00:01:04Efendim hoş geldiniz yayınımıza.
00:01:08Hoş bulduk Arzu Hanım. Stüdyodaki arkadaşları da selamlıyorum. Sağ olun.
00:01:12Peki biz de çok teşekkür ediyoruz. Başlayalım efendim.
00:01:15Tabi artık Biden adaylıktan çekildi dedik. ABD seçimleri, nedenleri, sonuçları, yarışı kim göster, şahri ismi Trump mu?
00:01:23Aslında birçok başlık var. Neler yaşanmıştı hafta içinde ona da bir göz atacağız.
00:01:28Ama şöyle bir değerlendirelim isterim.
00:01:30Şimdi biliyorsunuz özellikle tabi ki konuşuluyordu Biden'ın hastalık süreci.
00:01:34Ardından bir Covid'le de gündeme geldi ve aslında sağlık sorunları nedeniyle bırakılacak mı, bırakılmayacak mı?
00:01:40Neden bıraktı, neden adaylıktan çekildi?
00:01:43Trump'ın şansı yükseldi mi yoksa Halis öne çıkan adaylardan biri olarak mı gündeme gelecek?
00:01:49Tüm başlıkları değerlendirmeye başlayalım.
00:01:51Efendim Prof. Dr. Mehmet Özkan hemen sözü size bırakmak istiyorum.
00:01:54Nasıl değerlendirirsiniz bu başlıkları?
00:01:56Şimdi şöyle aslında Trump'ın yani Biden'ın çekilmesi zaten son birkaç hafta net konuşuluyordu.
00:02:03Biraz hızlıca pazar günü çekilmesi biraz sürpriz oldu kendi ilan etmesi.
00:02:07Ama en nihayetinde seçimlere baktığımız zaman, makro anlamda baktığımız zaman zaten Trump'ın seçimleri kazanacağı bugünden az çok tahmin edilebiliyor.
00:02:16Bundaki temel sebep şu.
00:02:18Son 7-8 yıldır Amerikan siyasetinde iki siyasi parti ciddi bir dönüşüm getiriyor.
00:02:24Yani Cumhuriyetçiler neredeyse ikiye ayrılmıştı.
00:02:28Yani bir taraftan statikolojiler bir taraftan Trumpçılar.
00:02:32Bir taraftan da demokratlarda da ortanın solu dediğimiz Bernie Sanders olsun, Alexei Cortez olsun onlarla statikolojiler arasındaki bir gelgit vardı.
00:02:41Şu anki gelinen noktada Cumhuriyetçilerin parti tamamıyla Trump partisi dönmüş oldu.
00:02:46Yani parti dönüşümünü tamamladığı başka bir parti oldu.
00:02:49Trump partisi oldu.
00:02:50Dolayısıyla son 4 yıldır yani birçok şeye rağmen engellenemeyen Trump'ın Cumhuriyetçi Parti'yi, kendi kişiliği, karakteri üzerinden bir kişi üzerinden dönüştürmüş olması
00:03:01zaten doğal olarak Trump'ı aday yapılmasa bile en güçlü kişi yapıyordu.
00:03:06Dolayısıyla gelinen nokta aslında ben Trump'ın muhtemelen seçimini kazanacağını düşünüyorum.
00:03:11Ama diğer taraftan Kamala Harris'in adaylığı çok sürpriz değil.
00:03:15Nihayetinde seçime 104 gün kaldı.
00:03:19Dolayısıyla bu süreçte zaten yeni birisi ortaya çıkması, tekrar kampanya yapması çok kolay değil.
00:03:27Bir de doğal olarak zaten bir başkan yanımsı varken onun aday göstermesi gayet makul.
00:03:32Eğer bu süreç 4-5 ay önce ya da yılbaşında Biden çekilseydi ya da hiç aday olmayacağını ilan etseydi başka bir süreç işleyebilirdi.
00:03:40Ama öyle bir hale geldi ki artık neredeyse Trump çekildi, Kamala Harris'ten başka bir aday kalmadı.
00:03:46Onun için çoğunun buna destek verdiğini görüyoruz zaten.
00:03:48Nancy Pelosi'den olsun, Clinton'lar olsun çoğu.
00:03:51Tabi buradaki temel soru şu.
00:03:53Kamala Harris'in yardımcısının kim olacağı aday olanda?
00:03:57Muhtemelen Doğu tarafından birisi olacak.
00:03:59En temel bence şeylerden bir tanesi.
00:04:01Çünkü Trump bir başkan yanımsını seçti.
00:04:03Daha eğitimli, kısmen Trumpizmi daha sürdürülebilir kılmak için bir aday seçti.
00:04:11Muhtemelen Kamala Harris'ta biraz belki ortanın sorununu temsil edebilecek.
00:04:15Hem gazi yaşanan olaylardan hem de küresel gelişmelerden dolayı
00:04:20Demokrat Parti için de oy vermeyecek olan kızgın kesimler, Müslümanlar olsun,
00:04:24başka İspanyollar olsun, başka kesimler olsun onlardan oy alabilecek bir karakter olabilir, göreceğiz.
00:04:29Ama ben bu seçimin, 104 gün sonra yaşanacak bu seçimin büyük oranda Trump tarafından gösterileceğini düşünüyorum.
00:04:36Bunda da şu eğer Trump kendisi hata yapmazsa kazanır.
00:04:42Eğer Trump bu süreçte başka bir şey çıkar, bir kaset çıkar, başka bir şey çıkar, başka bir tartışma olur,
00:04:47gereksiz bir tartışmaya girerse olabilir.
00:04:50Bir önceki seçimde, 2020'deki seçimde eğer 2020 seçimleri Kasım ayında değil de Ocak ayında olsaydı Trump başkandı.
00:04:58Ama Mart ayıyla beraber başlayan Covid sürecinde Trump'ın Antony Fauci ile yaptığı kavgalar,
00:05:03gereksiz tartışmalar, Covid meselesinde aldığı rigid pozisyonlar
00:05:07Trump'ı bir anda irrasyonel bir aktör haline getirmişti ve seçimi kaybetmişti en nihayetinde.
00:05:12Ama şu anki noktada dediğim gibi Trump büyük bir hata yapmazsa muhtemelen kazanacak.
00:05:16Şuna yoğunlaştırma, şuna bakmak lazım.
00:05:18Belki programın devamında konuşacağız ama dünya yeniden Trump'lı bir Amerika'ya hazır mı?
00:05:25En temel sorudan bir tanesi bu.
00:05:27Bunun eğilimlerini görüyoruz.
00:05:28Artık dünyada herkes yavaş yavaş hem psikolojik olarak hem de hamleyle buna hazırlanmaya başladı.
00:05:33Bunun ben çok büyük yankılar olacağını düşünüyorum her açıdan.
00:05:36Ama en nihayetinde şu an için yavaş yavaş Trump'ın başkanlığının geldiğini söyleyebilirim.
00:05:41Öyle okuyorum süreci.
00:05:43Tabii hep böyle şey konuşulur ya, özellikle bu seçim süreçlerinde bir saat bile çok şeyi değiştirebilir.
00:05:48Yani siyaset sahnesinde aslına bakarsanız.
00:05:50Şimdi tabii 105 gün, 104 gün sizin de söylediğiniz gibi bir süre kaldı.
00:05:54Bu sürede neler yaşanır aslında onu da konuşmak isterim.
00:05:57Şimdi tabii bir aslında suikast girişimi vardı hocam Trump'a yönelik.
00:06:02Yani bir daha böyle bir başlıkla karşılaşabilir miyiz bu süre içerisinde?
00:06:06Çünkü şu anda tabii Biden'ın çekilmesiyle birlikte şansı daha da yükseldi ki.
00:06:10Trump'ın da şöyle bir açıklaması vardı.
00:06:13Halis'i yenmek Biden'ı yenmekten bizim için daha kolay ifadelerini de kullandı.
00:06:17Şansı kendi açısından da baktığımızda da daha fazla yükseldiği bir noktada tekrar bir suikast girişimiyle karşılaşır mı?
00:06:25Diye sormak isterim Trump için.
00:06:27Tabii Trump'ın o ifadesi biraz politik bir ifade.
00:06:31Yani Kamala Harris'i Biden'den daha kolay bir rakip olarak görmediğini aslında söyleyebiliriz.
00:06:38Değil de Kamala Harris Biden'a göre daha zorlu bir rakip.
00:06:42Çünkü Biden Trump'ın karşısında tutunamayan bir adaydı.
00:06:47Henüz bu bahsettiğiniz suikast girişiminden önce bile kamuoyu yoklamalarında ki bunların en kapsamlısını Pew Research yapmıştı.
00:06:56Dört pan önündeydi Biden'ın Trump.
00:06:58Yani Trump Biden'ı ezmişti diyebiliriz.
00:07:01Suikast girişiminden sonraysa artık zaten Biden havlu attı.
00:07:05Hatta biliyorsunuz bir de Amerikan siyasi genelinde bu televizyonlardaki münazaralar da çok önemlidir.
00:07:10Münazarada da Biden bazı cümlelerini tamamlayamadı.
00:07:14Yani bir dört yıl önceki münazara performansının çok çok gerisindeydi.
00:07:1881 yaşındaki bir aday olarak.
00:07:20Trump da genç değil. O da 78 yaşında ama mental olarak da fiziken de çok daha diri bir görüntü veriyordu.
00:07:26O akşam da verdi.
00:07:27Hatta yine sorunuzda bahsettiğiniz suikast gününü hatırlarsak o suikastin hemen arkasından da çok güçlü, çok diri bir imaj ortaya koymuştu Trump.
00:07:36Bu anlamda Biden'ın Trump'a karşı hiçbir şansı yoktu.
00:07:40Kamala Harris'in şansı Biden'a göre daha yüksek.
00:07:43Yine kamuoyu yoklamalarında Trump'ın gerisinde seyrediyor kendisi.
00:07:47Ama demokratların da şu aşamada çok fazla bir opsiyonu yoktu Biden'ın yerine koyabilecek.
00:07:53Kamala Harris'in hangi avantajları vardı onu söyleyelim isterseniz.
00:07:56Birincisi kadın.
00:07:57Kadın olması seçmenlerin doğal olarak yarısı olan kadınları sandığa götürmede bir faktör olarak düşünülüyor.
00:08:04Bir diğeri sandığa gitme oranları az olan azınlık unsurları.
00:08:09Sosyolojik anlamda azınlıklardan bahsediyorum.
00:08:11Sandığa götürmede de özellikle siyahi seçmenleri sandığa götürmede belki bir Barack Obama etkisi yapamayacak.
00:08:18Ama yine de babası Jamaikalı Amerikalı.
00:08:21İlk Güney Asya kökenli başkan yardımcısı olarak da aslında kayıtlara geçmiş.
00:08:25Tabi anne tarafından Tamil Nadu bağlantısı var yani Hint kökenli anne tarafından.
00:08:31Baba tarafından Jamaica kökenli bir siyasetçi.
00:08:34Bu açıdan siyahileri de tabi Amerika'da çok fazla bir Hint azınlığı olmadığı için onu bahsetmedim.
00:08:40Ama siyahileri sandığa götürmede de bir etkisi olabilir.
00:08:43Kamala Harris'in böyle bakıldığı.
00:08:45Bir diğer artısı şuydu.
00:08:47Kamala Harris devlet yönetme tecrübesi olan birisi.
00:08:50Başkan yardımcılığı yaptı.
00:08:524 yıl boyunca halen daha bu görevde.
00:08:54Dolayısıyla da kendisinden daha popüler olan mesela Michelle Obama gibi isimlerle karşılaştırıldığında devlet yönetmiş olması.
00:09:01Onun öncesinde işte başsavcılık yapması gibi görevleri var.
00:09:05Bir diğer önemli rolü de şuydu.
00:09:07Bir başsavcı, bir hukukçu ve Trump hüküm giymiş bir suçlu.
00:09:13Onun karşısında da bir söylem üstünlüğü ele alabilecek birisiydi.
00:09:17Bir diğer üstünlüğü şuydu.
00:09:1959 yaşında.
00:09:2059 yaşında genç demeyebiliriz ama Amerikan siyasetçinin 59 yaşındaki birisi daha çocuk gözüyle bakabilirsiniz.
00:09:25Bizim siyasetimizde de öyle sayılabilir aslında bakarsanız 59 yaşında.
00:09:28Genelde siyaset biraz böyle yaşlı işi gibi bakılıyor.
00:09:31Trump bunu başkan yardımcısını kendi yarı yaşında olan Vance'ı göstererek dengelemeye çalışmıştı.
00:09:37Ama şimdi Biden'ın yanında genç gözüken Trump, Harris'in karşısında yaşlı gözüküyor doğal olarak.
00:09:4359 yaş, 78 yaş neredeyse arada bir 20 yaş fark var.
00:09:47Sorunuz şu açıdan önemli.
00:09:49Tekrar bir suikast girişimi olabilir mi?
00:09:51Amerikan siyaseti suikastlerden çekmiş bir siyaset.
00:09:55Biliyorsunuz dört başkanları görevdeyken hayatını kaybetti suikastlerle.
00:10:00Lincoln'dan Garfield'a, McKinley'den Kennedy'ye kadar dört başkanları görevde öldürüldü.
00:10:06Trump diğer başka başkan adaylarında olduğu gibi en son Reagan'ı hatırlıyoruz.
00:10:10Suikast girişimi yaşamış ama bundan hayatta çıkabilmiş, kurtulmuş birisi.
00:10:14Ama bundan sonra tekrar bir suikast girişimi olmasa bile ben farklı engellerle şu an Trump lehine giden seçim sürecinin daha dengelenmeye çalışacağını düşünüyorum.
00:10:25Çünkü aslına bakarsanız bir önceki 2020 seçimlerinde de Trump aslında daha önde giderken pek çok yönden açık konuşalım önü kesildi Trump'ın.
00:10:34Sosyal medyası karartıldı, tweet atamaz, Instagram'da Facebook'ta paylaşım yapamaz hale getirildi.
00:10:40Konvansiyonel medya sayfa sayfa suçlu olarak ondan bahsetti.
00:10:45Dahası kendi partisinden bile ciddi anlamda yalnızlaştırıldı.
00:10:50Yine benzer yargı süreçleri olabilir, başka karalama kampanyaları olabilir.
00:10:55Bu açıda Trump hakkında aleyhine malzeme bulmakta da zorlanmayacağınız birisi.
00:10:59Çok da böyle parlak bir geçmişte yok tarafında açık konuşmak gerekirse.
00:11:03O yüzden ibrenin her iste doğru döndürülmeye çalışacağını ben düşünüyorum.
00:11:08Şimdi Sayın Murat Hocam sizinle de devam edelim.
00:11:11Şimdi Ankara'ya da bir sözü bırakmak isterim.
00:11:13Tabi bu noktada biz neleri gördük?
00:11:15Özellikle Biden hakkında aslında bakarsanız Trump'ın geçmişinde olduğu gibi medyada acayip bir kampanya yürütüldü.
00:11:22Evet zaten hastaydı daha önce de işte o uçağa binerken ki düştüğü görüntüleri gördük.
00:11:27Yani yakın zamanda zaten eşini dahi karıştırdığı görüntüleri de gördük.
00:11:31Şimdi tabi biz aslında bu iplerin nerede koptuğunu gördük.
00:11:35Bir televizyon programında Trump'la bir araya geldi.
00:11:38Bundan sonra aslında işte o Biden'la ilgili söylenen sözler yani basına yansıyanlar hiç durmadı.
00:11:45Ve artık onun sonucunda da aslında Biden'ın geri çekildiğini söylemek mümkün.
00:11:49Çünkü açıklamasında da aslında bir nevi isteyerek çekilmediğinin de altını çizdi Biden.
00:11:54Yani biraz kamuoyu baskısıyla biraz medyanın baskısıyla çekildiğini de aslında o açıklamanın alt mesajında görmüş olabilir miyiz diye ben aslında sormak isterim.
00:12:03Siz nasıl değerlendirirsiniz?
00:12:05Şunu sormak istiyorum Biden isteyerek mi çekildi?
00:12:08Gerçekten Halis'e ben bırakayım mı dedi?
00:12:10Yoksa bir kamuoyu baskısının sonucunda mı çekilmek zorunda mı kaldı?
00:12:17Teşekkür ederim.
00:12:19Değerli hocalarım önemli çerçeveler çizdiler.
00:12:24Şimdi biraz dışarıdan baktığımızda aslında Hamlet'te Shakespeare'in söylediği çürümüş bir şeyler var şu Danimarka Krallığı'nda sözündeki gibi
00:12:38Amerika Birleşik Devletleri'nde çok açık çürümüş bir şeylerin olduğunu çok net görüyoruz.
00:12:47Şimdi biz böyle net görüyoruz ama Amerika Birleşik Devletleri'nin içinde bu netlikte seçmenin, vatandaşın göremeyeceği bir medya, hegemonya, güç odakları, bir takım parti gelenekleri, yerel bir takım gelenekler var.
00:13:10Ama bunlar kendi içerisinde olup biten gerçekleri yorumluyorlar, başka çerçevelerle tabanlarına taşıyorlar.
00:13:21Ve şimdi biraz önce Hüseyin Hoca söyledi, şimdi de aday değiştirmek suretiyle bir siyasi kampanya stratejisiyle bu çürümüşlüğün görünmeyeceği tırnak içerisinde taze hikayeler yazmaya çalışacaklar.
00:13:39Ama baktığımızda, dışarıdan baktığımızda o kampanya sürecinin medyanın, o parti havasının dışından baktığımızda dünyanın herhangi bir yerinden veya kendini muhafaza ederek seri kanlı bir şekilde bakabiliyorsanız
00:13:56Amerika Birleşik Devletleri'nden çok açık bir çürümüşlük olduğunu görüyoruz.
00:14:01Yani bu sizin sorunuzun içindeki Biden'ın çekilme sürecinde de görünüyor.
00:14:07Hani bir hafta önce eski başkanın ve cumhuriyetçilerin adayı olarak görünen Trump'ın başına gelen suikast hadisesi, bunun ele alınma tarzı, bunun tartışılma tarzı,
00:14:26bir anda kamuoyunu, İran mı bunu tetikledi yoksa bir deli mi bunu yaptı noktasında manipüle etmeye yönelik bu bahsettiğim o Amerika'daki güç odaklarının medyanın tartışmayı dizayn etme gayreti.
00:14:44Bütün bunlar bu çürümüşlüğün çok net ifadesini ortaya koyuyor.
00:14:50Bana kalırsa mesela evet Biden'ın sizde hocalarım da hatırlattı son işte bu tartışmada daha net görüldü gibi ama dört yıl önceye gidelim.
00:15:01O zamanda Biden aslında bütün bugün söz konusu olan eleştirileri üzerinde taşıyan bir isimdi ve ona rağmen büyük bir manipülasyonla seçimi kazandı.
00:15:18Yani burada Trump'ın yaptığı hatalar işte kovid dönemindeki problemler bütün bunlar etkili olmuş olabilir ama Biden'ın arkasındaki bu seçim kampanyasını yöneten makinenin güç odağının hiç de öyle küçümsenmeyeceğini küçümsenmemesi lazım geldiğini biz 2020'deki seçimlerde gördük.
00:15:41Çünkü bana kalırsa o zamanda eğer hani serin kanlı bir şekilde bakılacak olsa hani ölçüleri olan bir şekilde bakılacak olsa Biden o zamanda bugünkü problemleri taşıyan tırnak içerisinde söylüyorum hani tıbbi bir terimde olduğu için hani bunama vesaireyi üzerinde taşıyan bir aktördü.
00:16:03O zamanda hani o zamana dönsek yapıp ettiklerinde tartışmalarda bunu görürüz hatta hatırlayalım Arzu Hanım ne deniyordu o zaman Biden bu halde ve o yüzden zaman içerisinde hastalığını öne sürerek çekilecek ve yerine işte başkan yardımcısı bugün aday olması konuşulan Kamala Harris gelecek değil mi böyle takdim ediliyordu.
00:16:27Hani bu ne zaman olacak diye bunun senaryosu yazılıyordu bugün yarın şu zaman vesaire bu senaryo daha 2020'de konuşulan daha hani Biden gelirken konuşulan bir şeydi.
00:16:39Şimdi burada hani bu Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bu güç odağı Biden'ın arkasındaki kampanyayı yürüten güç odağı gerçekten bu anlamda ciddiye alınması lazım gelen bir güç odağı.
00:16:55Çünkü burada biraz daha geriye çekilelim Amerika Birleşik Devletleri dünyadaki hegemonik gücünü kaybediyor yani bunu nerede görüyoruz işte ekonomideki ağırlığı kayboluyor o soğuk savaş sonrasındaki tek kutuplu dünyanın hakim gücü olmaktan uzaklaşıyor.
00:17:15Dünyada bir çok kutupluğa gidiş var ve bunun içerisinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu yeni süreçte nasıl mücadele etmesi lazım geldiğine yönelik Amerikan tarihinde de kökleri olan hani müdahaleci bir şekilde dünyaya müdahale ederek mi bunu hayata geçirelim.
00:17:33Yoksa içimize dönelim Amerika'nın problemlerini çözmeye yönelelim ekonomiye ağırlık verelim ekonomide işte serbest piyasaya ağırlık verelim böylece müdahalecilikten uzak duralım çünkü müdahalecilik aynı zamanda Arzu Hanım ne demek müdahalecilik daha fazla vergi demek ekonomide kamunun daha fazla ağırlık kazanması demek bunlar da esas itibariyle bu teze göre Amerika'yı zaten geri bıraktıran
00:18:02işte Amerika'nın altyapı yatırımlarından yatırımların yurt dışına gitmesine kadar bir çok problemin arkasındaki anlayışı temsil ediyor.
00:18:12O yüzden de burada bu durum karşısındaki tezler birbirinden o kadar farklılaşmış ve şiddetli bir çatışma içerisinde ki bu şiddetin yansımalarını biz işte daha önce de gördük ama özellikle bu 2020 seçimlerinde Biden'ın etrafındaki kampanya ve o kampanya etrafında Trump'ın seçim yolsuzluğunu dile getirmesi
00:18:39onun akabindeki o şey senato baskınında da gördük bunun bu tarafların çok ciddi olarak birbirinden sert bir şekilde ayrıldığı bir dönemin içerisindeyiz çünkü bu hem Amerika Birleşik Devletleri içinde hem de dışında çok önemli değişikliklere yol açıyor.
00:18:59Şimdi Amerika Birleşik Devletleri'nin yani bu büyük gücü aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'ni biz hani Amerika Birleşik Devletleri diyoruz işte seçimler falan yapılıyor ama dış politika itibariyle Amerika Birleşik Devletleri bir tür imparatorluk gibi davranıyor büyük bir gücü kullanıyor ve bu imparatorluğu dış politikadaki gücü kullananların esas itibariyle Amerika Birleşik Devletleri'nin içerisinde belli bir elite dayandığını
00:19:28belli bir güç belli güç odaklarıyla ilişkili olduğunu ve dolayısıyla son tahlilde aslında demokratik bakımdan denetlenmeyen demokratik bakımdan bu manada seçilmeyen güç odaklarının kurumlarının temsilcileri olduğunu biliyoruz.
00:19:44O yüzden de Amerika Birleşik Devletleri'nde giderek açılan bir açı var bu mesela bence Avrupa'da da ortaya çıkan bir açı bu gücü kullananlar bu güçle dünyaya müdahale edenlerle sıradan vatandaşın problemlerini dile getirenler ve dolayısıyla o ülkenin iç meselelerini dile getirenler arasında bir açı farkı oluşuyor.
00:20:06Burada hani Biden ve Trump'ın etrafında böyle bir şey oluşuyor yani kişilerin Trump'ın ya da Biden'ın biraz karikatürleşmesi bu gerçek anlamdaki politikadaki gerçek tartışmanın maalesef üzerini örtüyor ve Amerika Birleşik Devletleri'nin içindeki hani bu bahsettiğim o kampanyayı yürüten işte reklam ajansı efendim medya vesaire de bunu bu şekilde kodluyor.
00:20:32Bu manada da Amerika Birleşik Devletleri'nin içerisindeki girerken söylediğim Shakespeare'in söylediği o çürümüşlüğün ve bu manada tarafların tezlerinin tartışılmasını engelleyen bir zeminde ilerliyor.
00:20:46Yani mesela işte gizli servis başkanı şu bu güven sistem işliyormuş gibi oldu hani istifa etmiş oldu değil mi? Geri çekilecek, sorgulandı vesaire.
00:20:58Ama ortadaki problem hani büyük bir problem olarak o gün yaşananlar onun öncesinde yaşananlar itibariyle öyle bir kişinin istifasıyla ya da oradaki bir tane gizli servisin ya da oradaki hani yerel bir polisin ihmaliyle izah edilemeyecek ölçekte bir büyük probleme işaret ediyor ve bu büyük problemin de siyasi taraflarla ilişkisine işaret ediyor.
00:21:24Yani benden önce işaret edildi söylendi Amerika Birleşik Devletleri'nde 40 küsur başkan var o 4'ü öldürülmüş 6'sı da vurulmuş yani neredeyse yüzde 22-23'ü başkanların vurulmuş silahla vurulmuş.
00:21:38Evet böyle bir gelenek var ama şu andaki durumda bütün bu hani bahsettiğim hikaye zemininde olup bitenleri bir tesadüfle veya hani tekrar onunla tamamlayalım hani medyanın oradaki takdim ettiği şekilde İran'ın veya bir diğerinin işi olarak tartışmaya yönelmesi üstelik bunu hani dünyaya da kodlayacak bir şekilde böyle bir ana tartışma zemini oluşturmaya çalıştılar.
00:22:05Bu gerçekten ana meselelerin Amerika Birleşik Devletleri'nin içerisindeki devletin işleyişinin, demokrasinin işleyişinin, parti nizamının işleyişinin bunlarla beraber bunlara tesir eden güç otaklarının işte hani 1950'lerde mesela Mills yazmıştı iktidar seçkinleri diye bu askeri sınayi kompleksin ne kadar önemli bir güç odağı olduğunu anlatmıştı.
00:22:32Ve Eisenhower görevi bırakırken 1961'de böyle konuşma yaptı yani burada evet dünyada güvenlik çok önemli Eisenhower'da yani asker kükenli NATO'da başkomutanlık yapmış 2. Dünya Savaşı'nda Avrupa çıkartmasını yönetmiş çok önemli bir isim.
00:22:48İşte o isim sayesinde geldi Amerika'da başkan oldu 2 dönemde başkanlık yaptı ama bırakırken şunu söyledi evet güvenlik çok önemli bizim dünyada bu manada bir mücadele yürütmemiz lazım ki o zaman Soğuk Savaş da var Kore Savaşı yaşanmış ama dedi içeride öyle bir askeri sınayi kompleks var ki bu bizim demokrasimizi problemli hale getirebilir durumda.
00:23:15Ve o günden bugüne o askeri sınayi kompleksin yanına eklenen başka bir takım güç odaklarıyla gerçekten Amerika Birleşik Devletleri'nde işlemeyen bir demokrasi bir problem ve bu manada altında kurumlarla beraber bir çürümenin tablosu çok net görünüyor.
00:23:35Seçimler boyunca kampanyalarda belki bunun üzeri bir ölçüde örtülecek ama hegemonyayı kaybediş, iktisadi ağırlığın giderek dünyadaki ağırlığının azalması ve kendi vaaz ettiği 2. Dünya Savaşı sonrasındaki değerler ve kurumları hem kendi müdahaleciliğiyle hem de İsrail'in son dönemde yapıp ettikleriyle altını oyan bu müdahalecilik anlayışı Amerika Birleşik Devletleri'ni hem dışarıda
00:24:05büyük bir imaj kaybına götürdü hem de anladığımız kadarıyla bu bahsettiğimiz o imparatorluk müdahalecilik anlayışının meydana getirdiği tahribat Amerika'nın içinde de bu partilerden işte kurumların işleyişine kadar büyük ölçekli bir probleme yol açmış.
00:24:23Zaten hani Roma İmparatorluğundan itibaren bu böyledir büyük bir güç kullandığınızda onun içerideki siyasete tesir etmesi ve orayı yozlaştırması da kaçınılmazdır.
00:24:34Amerika Birleşik Devletleri bir yandan bu yozlaşmayla diğer yandan da hegemonyasını kaybetmesinin beraberinde getirdiği baskıyla karşı karşıya.
00:24:43O yüzden de hani şimdiki döneme bu olup bitenlere birkaç haftalık durumu bana kalırsa çok net skandalların böyle resmi geçidiyle seyrediyoruz.
00:24:55Ama Amerika'nın içinden bu ne ölçüde böyle görünüyor bu ayrı bir tartışma konusu.
00:25:00Efendim bu sırada terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ da bizlere katıldı.
00:25:04Hocam hoş geldiniz.
00:25:05Hoş bulduk Arzu iyi akşamlar, iyi yayınlar.
00:25:06Çok teşekkürler.
00:25:07Şimdi tabii siz yokken konuşuyorduk ABD'de başkanlık yarışında yaşananları.
00:25:12Tabii hafta içinde aslına bakarsanız önemli detaylar karşımıza çıktı.
00:25:15İşte Joe Biden geri çekildiğini açıkladı.
00:25:17Bir yandan Kamala Harris'i konuşuyoruz.
00:25:19Şimdi size de aslında bu başlıkları konuşurken şunu sormak istiyorum.
00:25:23Şimdi Trump aslında başa gelmeden önce şöyle bir cümlesi vardı hocam.
00:25:27Burası önemli.
00:25:2850.000 Amerika'nın içindeki devlet görevlisini eğer başa gelirse yani başkan seçilirse tasfiye edeceğini söyledi.
00:25:36Şimdi bir kere kim bu 50.000 içerisindeki kişiler onu sormak istiyorum.
00:25:40Yani Trump gelirse ki senaryoyu konuşmak isterim sizinle.
00:25:43Neler olacak yani o noktada o 50.000'in tasfiye edilmesiyle tabii bu böyle derin devlet söylemleri de var.
00:25:49Hocam siz çok daha iyi bilirsiniz.
00:25:51O yüzden size soracağım.
00:25:53Neler olacak yani bu 50.000 kişi tasfiye edilirse?
00:25:56Şimdi Arzu en can alıcı yeri yakalamışsın.
00:25:59Trump'ın hani yürüttüğü süreci işte Amerika'nın kendi içindeki bir siyasi çekişme olarak gören var.
00:26:06Ya işte Amerika'da hangi başkan gelirse gelsin sistem değişmez.
00:26:11Dolayısıyla o bildik Amerika yoluna devam eder gibi bir inanç ve düşünce var.
00:26:17Bunların içinde hepsi kısmen doğru.
00:26:19Mesela Amerika'da ben hocalarımdan hatırlayan varsa söylesinler.
00:26:24Yaş bayağı var hocalarıma göre benim.
00:26:27Ben şu ana kadar dünyanın Amerika'nın seçimleriyle bu kadar ilgilendiğim sürece hatırlamıyorum.
00:26:31Yani o aralarda bizim gençlik dönemimizde bir ara haber olarak geçerdi.
00:26:36Biraz magazinler bir yönde olmaya başladı.
00:26:38Belki ondan da bu kadar çok takip ettik.
00:26:40Magazinden çok hani o Orban diyor ya Kasım'a kadar dayanmalıyız diye onu boşuna söylemiyor.
00:26:46Burada gerçekten Amerika'nın şu an uygulayacağı siyaset dünyayı çok yakından ilgilendirdiği için.
00:26:52Daha doğrusu oradaki değişim oradaki gelişme her yeri etkileyeceği için bu derece takip ve kontrol altında.
00:27:00Çünkü eskiden o teze katılırım ben.
00:27:03Yani aynı şahsın iki gazete çıkardığını düşün.
00:27:07Ha onu oku ha onu oku ikisi de aynı adama gidiyor.
00:27:10Amerika'da da bu sistem hep yürüdü.
00:27:12Kennedy ile bir aksadı.
00:27:14Kennedy'nin üzerine şu an bana göre en büyük kırılmayı yaşıyor Amerika.
00:27:17Eğer kırılma gerçekleşirse.
00:27:20Şimdi yaklaşık bir beş altı sene önceydi bir katıldığım programda.
00:27:24Önümüzdeki süreçte dünya ne bekliyor neler olacak neler bitecek bunları konuşuyoruz.
00:27:29Ben o zaman şöyle bir tablo çizmiştim.
00:27:31Üç tane hayati seçim var dedim.
00:27:33Nedir hocam diye sorduklarında da şunu ifade etmiştim.
00:27:36Kıbrıs seçimleri bir Ersin Tatar'ın seçimleri kazandığı yıl.
00:27:412023 bizim içerideki seçimimiz BK meselesi dediğimiz seçim.
00:27:46Üç Amerika seçimleri dedik.
00:27:48Bu arada tabi ilgi çekti.
00:27:49Amerika niye dediler.
00:27:51Amerika dedim hani şu an görülmeyen iki Amerika var.
00:27:55Küreselciler ve ulusalcılar.
00:27:57Yani o zamanki adı oydu şimdi hala öyle.
00:28:00Bizdeki adı da FETÖ ve milli yandan tavır alan Halk.
00:28:06Aynı mantıklı değerlendir.
00:28:08Bunların ciddi bir savaşı var.
00:28:10Bu savaşta şu an Trump iyi bir mücadele veriyor.
00:28:14Eğer kalmaya devam ederse Amerika dahil dünyada çok ciddi kırılmalar olur demiş idik.
00:28:21Onun üzerine de soru geldi.
00:28:23Peki madem bu derece kritik.
00:28:26O zamanlar hiç konuşulmuyordu bunlar tabi.
00:28:29Bu Amerika'nın içindeki bu savaş Trump'ın zaferiyle mi sonuçlanır?
00:28:35Küreselciler az önce Murat Hocam'ın ifade ettiği gibi.
00:28:39Öylesine derin yapıda kümelendiler ki.
00:28:43Anasenin 50 bin sonuna da geleceğim buradan.
00:28:46Küreselciler bir kenediyle sekte yoruldular.
00:28:51Sonucunda da bu cinayet, bu suikast gerçekleşti.
00:28:55Onlar cep dümenine yani suyu dümeninde akıttılar.
00:28:59Ve o 50 bin kişi işte yolda böyle bu süreç içerisinde köşe başlarına kritik yerlere yerleştirildi.
00:29:06Ve bu sistem hiç aksamadı.
00:29:08Şimdi küreselcilerin buradaki tavrı şuydu.
00:29:13Trump gerçekten süreci tehdit eden bir hale geldi.
00:29:16Bunu bir şekilde durdurmalıydılardı.
00:29:19Nasıl duracak diye sorduklarında da seçimi eğer Trump kazanmaya meylederse veya öyle bir sonuç ortaya çıkarsa.
00:29:27Hileyle, baskıyla, tehditle, belki şiddetle bir şekilde engelleyecekler diye bir önlerde bulunmuştum.
00:29:36Hatta eğer kazanırsa diye de bir soru sordu moderatörümüz.
00:29:40O zaman dedim ikinci kenedi vakası yaşanır Amerika'da.
00:29:43Yani bu derece kritik bir süreçti Amerika için.
00:29:46O kritik süreç halen işliyor.
00:29:48Bak dikkat et.
00:29:49Bir önceki seçimde bana göre net hileyle elinden alındı Trump'ın seçim.
00:29:54O seçim süreci hayatımın en uzun yayınıydı.
00:30:00Son ana kadar takip ettik.
00:30:02Sabah günü ağırana kadar Trump taraftarları liderliği ilan etti.
00:30:07Başkan Trump söylemleri başladı, kutlamalar başladı.
00:30:11Ve dediler ki şimdi dijital mektupla oylara geçilecek.
00:30:15Aslında kazandı da orada değil mi hocam?
00:30:17Ben kesinlikle ona inanıyorum.
00:30:18Kazandı.
00:30:19Ne zaman dijital oylara geçildi?
00:30:21Mektup oylarına geçildi.
00:30:23Kale gibi görünen yerler dahil balle balle bir anda o kapanmaz faktör kapandı.
00:30:29Öyle iyi bulduğumuzda dediler ki başkan Biden.
00:30:32Bu tasfiyeydi.
00:30:33Ondan dolayı işte zaten kongre baskınları vs.
00:30:36Trump'ın hatta o dönemde çok üstüne durmadık.
00:30:39Çok ciddi tavır ve tepkileri oldu.
00:30:42Mahkemelere başvurdu.
00:30:43Ama FETÖ benzeri bir yapılanma olduğu için her mahkemeden ret cevabı aldı.
00:30:48Ve neticede Trump'ın burada bir şekilde tasfiyesi sağlandı.
00:30:53Ardından Trump'a yönelik bir takım soruşturmalar, bazı haberler vs.
00:31:00Halen devam ediyor.
00:31:01O süreç çok hızlı ilerledi.
00:31:03Şimdiye nazaran.
00:31:04Ve neticede Trump'dan beklenti şuydu küreselin.
00:31:08Bu kadar baskıya bu kadar şeye herhalde çekilir gider.
00:31:12Çekilmedi.
00:31:13Ve ısrarla bu seçime gireceğine yönelik bir tavır ortaya koydu.
00:31:16Ve seçime girdi.
00:31:17Şimdi seçim sonuçlarına baktığın takdirde veya gidişe Trump'ın açık ara kazandığını görüyorsun.
00:31:22Yani Biden'la bu işin olmayacağı ilk günden beri belliydi.
00:31:25Ama demokratları toparlıyor.
00:31:28Bu toparlayıcı bir isim bölünmeyi önlüyor diye Biden üstünde durdular.
00:31:32O ismi ısrarla sahaya sürdüler.
00:31:34Fakat gelinen noktada Biden'ın bu konuda bir şans olmadığı ortaya çıktı.
00:31:40Ardından bu suikastı yaşadık.
00:31:41Şimdi o suikast çok tartışıldı.
00:31:44Trump kendimi yaptırdı.
00:31:45İşte dışarıdan ondan sonra küresel çetenin bir öldürme maksatı suikastıydı.
00:31:51Yüzüne gözüne mi bulaştırdı.
00:31:52Yoksa bir gözdağı bir ikaz mıydı?
00:31:54Bunlar hep tartışıldı.
00:31:55Ve neticede ben bunun ilk andan itibaren bir gözdağı suikastı olduğunu hep ifade ettim.
00:32:02Ve halen aynı yerdeyim.
00:32:03Ama Trump bu suikastlere rağmen direndi.
00:32:08Çekilmedi.
00:32:09Ve şimdi ortada böyle bir siyasi denklem var.
00:32:12Şimdi Kamala olur mu?
00:32:15Kazanabilir mi?
00:32:16Trump ipi göğüsler mi?
00:32:18Şimdi bana göre şu haliyle Trump büyük hata yapmazsa Trump'ın seçimi kazanması normal sonuç.
00:32:28Şimdi Trump kazanırsa senin o beklediğin yere gelelim.
00:32:33Trump kazanırsa şimdi 50 bin ciddi bir rakam.
00:32:38Bunlar içerisinde ekonomide, siyasette, askeri anlamda CIA, KGB diyorum FBI gibi yapıların içerisinde kritik köşe valilerde, eyaletlerde bir yapı küresel çetenin yıllardır işlediği nakış.
00:32:58Şimdi Trump'ı da tek başına değerlendirmeyelim.
00:33:01Yani işte bir tane cengaver çıktı eline aldı kılıcı ben bu düzeni yıkarım değil.
00:33:06Orada da arkada bir derin yapı var.
00:33:08O yapının da öbür derin yapıya verdiği bir savaş var.
00:33:11Onların da tuttuğu bir çetele var.
00:33:1350 bin ismi Trump nasıl elde edecek?
00:33:16İşte o bahsetmiş olduğum yapı muhtemelen ilk seçim sürecindeki çıraklığı bitirdi.
00:33:24Şimdi kalfalık dönemi eğer Trump bu seçimi kazanırsa burada Trump'ın zaten yapması gereken de o acilen alır alma seçimi hemen düzeni yıkmak.
00:33:34Bu tasfiyeleri gerçekleştirmek ve kendinin bütün ülkeye hakimiyet sağlayacak bir kadroları da iş başına getirmesi lazım.
00:33:41Çok zor bir süreç değil mi?
00:33:43Elbette zor. Bu 50 bin kişi belli mi? Belli.
00:33:45Birisinin tamamen yok olması, tamamen temizlenmesi.
00:33:49Zaten bu ciddi bir istihbarat savaşı. Bu savaşı verebilecek gücü var mı? Başarabilir mi? Bunlar tartışılır.
00:33:54Ama Trump'ın benim tahminim arkasındaki gücün o 50 bin kişi isim isim bildiğini, yerine geçeceklerinin de isim isim belirlendiğini düşünüyorum ben.
00:34:04Bu bir anda bayrak yarışı, kadro oluşturma da diyebilirsin buna.
00:34:07Bu süreç yaşanacak Trump kazandığı takdirde.
00:34:10İşte o dönemde taraflar silah çeker, bütün kozlarını sahaya sürerler mi? Bunu tartışmak lazım.
00:34:18Çünkü ben bu seçimle ilgili yine bir öngörüde bulunmuştum.
00:34:23Yıkılanın ayağa kalkamayacağı ve savaşı kaybedeceği bir seçim demiştim bununla ilgili.
00:34:28Şimdi bu küresel çete için Trump'ın kafasındaki hayal belli.
00:34:3350 bin kişilik tasfiye. Karşıda buna yönelik bir tedbir almıyor mu? Alıyor.
00:34:38Alması lazım.
00:34:39Ve bu durumda, bu işi zaten biliyor deyip herkes elindeki son kozu ortaya koyar.
00:34:44İkinci bu suikast gerçekleşir mi?
00:34:45Veya karşısında büyük seçim sonrası gözaltılar, tutuklamalar yaşanır mı?
00:34:50Biz de yaşadık biz bunları 15 Temmuz sonrası.
00:34:53Bu gelişmelere takip ediyor olmak lazım.
00:34:56Ben böyle bir gelişme sürecinin Amerika'yı beklediğini düşünüyorum.
00:34:59Kim kazanırsa kazansın.
00:35:00Şimdi yani Kamala Harris kazanırsa Trump artık siyaset sahnesinden tamamen silinir.
00:35:06Ya da tam tersi olursa yine Harris ve Biden aslında yönetimi tamamen siyaset sahnesinden Amerika'dan silinir mi diyorsunuz?
00:35:14İşte küresel yani kişi üstünden değil ben sistem üstünden okuyorum.
00:35:17Küreselciler ve ulusalcılar.
00:35:20Dediğim gibi eğer ulusalcılar hakimiyet sağlarsa küresel çetenin çok ciddi bir kan kaybı yaşayacağı kesin.
00:35:28Ülke içinden başlayacak.
00:35:29Bunun sadece tabii ülke içi bacağı yok.
00:35:31FETÖ benzeri diğer ülkelerde de yapılanması var.
00:35:33İş oralara kadar gelir mi bekleyeceğiz.
00:35:35Ama ilk etapta Amerika'yı bir kontrol altına alması lazım Trump'ın.
00:35:39Bunu yapması için de o dediğin tasfiyelere girmesi lazım.
00:35:42İşte o tasfiyelerde karşı kuzu gibi teslim olur mu?
00:35:46Yoksa direnir mi?
00:35:48O bana göre konuşulmalı ki ben direneceği kanaatindeyim.
00:35:52İşte o süreçte kaybedeceği hiçbir şey kalmayan yapı bir anda ülkeyi iç savaşa götürme dahil her türlü riski göze alır mı?
00:35:58Bunun bile konuşulması yönünde bir fikir var bende.
00:36:03Belki de Trump başaramayacak yani bir şekilde engellenecek bunu da bilemiyoruz.
00:36:08Çünkü az önce Murat Hocam'ın ifade ettiği gibi Amerika suikastsel anılan bir ülke.
00:36:14Yani başkanlara böyle neredeyse 14. başkanla başlıyordu herhalde süreç.
00:36:216. başkan özür dilerim.
00:36:23Sürekli 10 yılda 5 yılda bir suikastler işte çeşitli gözdağları, tehditler boşa değil.
00:36:29Sistemin dışına çıkmaya çalışan kim varsa törpülemişler.
00:36:32Trump bunlardan biri ve azınları.
00:36:34Dolayısıyla Trump'a tek suikastle gözdağı verip olmuyor deyip kenara çekilirler mi?
00:36:39Ben öyle bir süreç olacağı kanaatine değilim.
00:36:41Trump bunlardan geri adım atar bir şekilde gözü korkar çekilir mi?
00:36:48O kanaatte de değilim.
00:36:50Dolayısıyla Amerika'yı çok sıkıntılı günler bekliyor onu söyleyeyim.
00:36:54Yani Kamala'nın meydanda inecek olması bana göre Trump'a seçimi kaybettirmez.
00:37:01Çok büyük hata yapmaz.
00:37:02Çünkü Trump'ın en büyük handikapı dili.
00:37:05Olur olmadık lafları diyor.
00:37:07Yani kendi tabanından bile tepki alabiliyor.
00:37:09Akıllı süreç yönetirse seçimi Kamala da gelse alır.
00:37:14Bana göre Trump'ı süreç içerisinde çok zorlayacak isim Nielsen'di.
00:37:18O Kaliforniya valisiydi.
00:37:20Onda da derenin başına geldiğinde bu işi yapacaklardı.
00:37:24Şimdi dere geçiliyor.
00:37:26Atı değiştirdiler.
00:37:27Kamala buna yeterli mi?
00:37:29Bana göre değil.
00:37:30Nielsen gelse bir şey değişir mi?
00:37:31Bana göre Kamala'ya göre daha zorlu bir rakip olur.
00:37:34Yani Trump'ın şu söylemi doğru.
00:37:36Kamala Biden'den daha kolay bir rakip diyor ya.
00:37:39Ben o konuda katılıyorum.
00:37:41Çünkü Kamala'da böyle devredeyim sana sözü uzattık lafı.
00:37:45Kamala'da böyle bir liderlik vasfı yok.
00:37:47Yani kürsüye çıktığı an o binlerce işte bir milyon Amerikalı'yı dolduracak,
00:37:53gaza getirecek argotağı bir coşku yaratacak bir şeyi göremedim ben.
00:37:58Ama şimdi tam burada devreye gireyim.
00:38:00Sözü de Mehmet Hoca'ma bırakayım bu başlıklarla birlikte.
00:38:03Aslında bakarsanız şu bağış meselesinde de Kamala geldikten sonra farklı bir başlık gördük.
00:38:07Şimdi biliyorsunuz bağış kampanyası meselesi var Amerika'da.
00:38:11Küreselin parayla sıkıntısı olmaz.
00:38:13Öyle mi diyorsunuz?
00:38:14Şimdi biraz o başlığı da konuşmak isterim aslına bakarsanız.
00:38:17Şimdi bu bağış kampanyası meselesinde işte Biden özellikle bu televizyon programına çıktıktan sonra
00:38:23o bağışların yani o musluk tamamen kesilmişti.
00:38:26Yani Biden'e yönelik aslında bir tepki olarak da düşünülebilir elbette ki bu.
00:38:30Yani adaylıktan çekilmesi için bir baskı olarak bile düşünülebilir aslına bakarsanız.
00:38:34Şimdi hemen ardından tabii 18 saatlik bir sürenin ardından
00:38:39şimdi Kamala Harris'in aslında başkan adayı olma ihtimalini konuşurken
00:38:44şimdi ne dedik 24 saatte 81 milyon dolarlık bir bağış alındı.
00:38:50Yani aslına bakarsanız Biden'a tepki olarak kapatılan o musluklar Harris'te açılmış oldu.
00:38:55Nasıl değerlendirirsiniz bu başlığı?
00:38:57Şimdi şöyle Amerika'daki seçimlerde bu tür bağışlar sadece para değildir.
00:39:01Aynı zamanda bir destek, sembolik destek göstergesidir, güç göstergesidir.
00:39:04Dolayısıyla oradaki bütün yani demokrat yapı büyük oranda Kamala'yı artık bir psikolojik üstünü tekrar sağlamak için bir destek vermiş oldu.
00:39:14Biraz yüreklendirmek tabii.
00:39:16Biraz da hem yüreklendirme biraz da kamuoyundaki algıyı şekillendirmenin
00:39:20yani Amerikan kamuoyu büyük oranda yani reklamlarla vesaire bu tür algılarla şekillenen bir şey çok etkileniyor seçimler.
00:39:26Dolayısıyla o gözle bakmak lazım.
00:39:28Sembolik bir psikolojik üstünlük şeyi var.
00:39:31Öyle okumak lazım ama tabii seçimi ne kadar etkiler?
00:39:34En nihayetinde yani seçimde bir hikaye olması lazım.
00:39:37Trump'ın bir hikayesi var.
00:39:39İyi kötü artı eksil.
00:39:41Yani Kamala Harris'in hikayesi yeni oluşacak.
00:39:44Çünkü başka yanımdayken bir hikaye oluşmadı.
00:39:47Aksine ikincil kaldı, çok gözükmedi hiçbir şey.
00:39:50Yani Biden hiç alan açmadı, neredeyse bir görev vermedi.
00:39:53İlk başta bir iki Asya'ya seyahat yaptı, sonradan oyunu dışı kaldı vesaire.
00:39:56Dolayısıyla bir hikaye inşa etmesi lazım.
00:39:59Göreceğiz, ilginç bir seçim olacak.
00:40:02Şimdi ben bu 50 bin konusuna değinmek istiyorum.
00:40:08Ben bu 50 bin konusunun tamamıyla farazi olduğunu düşünüyorum.
00:40:11Yani Amerika'da başkan geldiği zaman 50 bin kişiyi görevden alamaz.
00:40:15Bakın Amerika'daki siyasal sistemin yapısı beldir.
00:40:18Federal yapıdır.
00:40:19Yani federal eyaletlerin başkanları başbakan seviyesindedir.
00:40:22Kendi askeri gücü vardır, muhafızları vardır, kendi meclisi vardır.
00:40:27Yani Amerika'daki başkanın altı tane bakanı vardır.
00:40:30Washington küçük bir yerdir.
00:40:32FBI, CIA vesaire, Tiyatro Bakanlığı, Homeland Security İşçileri Bakanlığı belli şeyler vardır.
00:40:38Bir de Beyaz Saray, o bölgedeki Beyaz Saray danışman bir ekibi vardır.
00:40:42Dolayısıyla büyük oranda bir değişim yapamaz.
00:40:45Yani yapsa hukuken engeller olur, başka şey olur.
00:40:49Ama şu, Trump'ı sevmeyen bir grup ayrılabilir mi? Ayrılabilir.
00:40:52Kendi istekleriyle ayrılabilir.
00:40:55Zaten Beyaz Saray'ı değiştirir doğal olarak.
00:40:58Ama genel ülke çapında...
00:41:00Çünkü Amerika'daki çoğu insanlar seçimle geliyor.
00:41:03Küçük kasabalardaki polis şefleri bile seçimle geliyor.
00:41:07Yani Amerika'da her şey seçimle olan bir şey.
00:41:10Yani ne bileyim, eyaletin savcı seçimle geliyor.
00:41:14Bugünleri de dolanıyor mesela.
00:41:16Kamala Harris Kaliforniya'da, 2001'de savcı adayıyken,
00:41:20Trump 5 bin dolar kampanya yardım yapmış.
00:41:23Onun çeki şimdi sosyal medya her tarafta dolanıyor.
00:41:26Ve buradan şuna geliyorum.
00:41:28Trump, Kamala Harris'i yapmış.
00:41:30Aynen, tabii tabii. Her tarafta var.
00:41:32Şimdi Trump, sistem dışından gelen bir karakter değil.
00:41:35Önce bunun adını koyalım.
00:41:36Trump, Clinton'ların çok yakın arkadaşı.
00:41:39Bütün sistemin içinden gelen bir kişi.
00:41:41Ve sistemi en iyi kullanan kişi.
00:41:43Ekonomik anlamda, siyasal anlamda.
00:41:4690'ların başında Trump'ın ayrı bir başkan adayı olma şeyi var.
00:41:50Üçüncü bir parti üzerinden.
00:41:51Sonra anlıyor, vazgeçiyor.
00:41:53Diyor ki, iki parti dışında olursa olmaz.
00:41:55Trump, dışarıdan gelen bir Trump, herkesi iyi tanıyor.
00:41:57Ve herkes de Trump'ı iyi tanıyor.
00:41:59Yani Trump, herkese de ekonomik destek vermiştir.
00:42:02Bir şekilde. Kampanya.
00:42:03Kampanya para vermiştir.
00:42:05Kamala Harris'e bile vermiş yani.
00:42:06Bu bile ortaya çıktı.
00:42:07Dolayısıyla içeriden, dışarıdan gelen birisi.
00:42:10Onun için içeriden de, özellikle güvenlik sektöründe ciddi destek var.
00:42:14Ama Trump ne yapmaya çalışıyor?
00:42:16Bence Trump'ı, biz bazen şöyle okuyoruz.
00:42:20Yıkıcı bir güç olarak okuyoruz.
00:42:21Doğru. Sonuçlar itibariyle yıkıcı bir güç olarak okuyoruz ama
00:42:23Trump aslında Amerika Birleşik Devletleri'ni yeniden konumlandırmaya çalışıyor.
00:42:29Bundan kastım şu.
00:42:30Trump'a öyle, Soğuk Savaş dönemi bitmiştir.
00:42:33Soğuk Savaş döneminde neydi özelliği?
00:42:35Soğuk Savaş mantığını bitiriyor yani işin açığı.
00:42:37İlk dönemde bunu yapmaya çalıştı.
00:42:39Bu şudur Soğuk Savaş mantığında.
00:42:41Amerika Birleşik Devletleri dünyaya güvenlik şemsiyesi verir.
00:42:43Bunun karşılığında etki satın alır.
00:42:45Net.
00:42:46Ama Trump diyor ki artık ben kimseye güvenlik şemsiyesi vermek istemiyorum.
00:42:49Kimseden etki de satın almak istemiyorum.
00:42:51Herkes kendi güvenliğinin parasını ödesin.
00:42:53NATO'ya dahil hepsinin ilk döneminde yaptığı.
00:42:55Herkes güvenlik parasını ödesin.
00:42:57İşte o dönem kurulan bütün uluslararası kuruluşları gözden geçiren mesela
00:43:01Dünya Posta Örgütü mesela o dönem çok tartışılmıştı.
00:43:03Dünya Posta Örgütü'ne yani Arnavutluk'la Çin aynı ekonomik katkıyı veriyor.
00:43:08Ama Çin bugün postaların belki 170-180'ini kullanıyor.
00:43:11Dolayısıyla bütün o Soğuk Savaş döneminden gelen mantığı yıkmaya çalışan bir konumlandırma çabası var.
00:43:16Dış politikalar bunu nasıl yapmıştı Trump?
00:43:18Hatırlayın yani Avrupa'yı ve bu bölgeyi, Rusya'yı biraz kenara bırakıp Asya'ya doğru yönelmişti.
00:43:23Ama tekrar Biden'la beraber Rusya tekrar merkeze geldi vs.
00:43:26Onun için Trump'ı elbette Trump bu Amerika'yı yeniden konumlandırırken elbette birçok şeyi yıkıyor.
00:43:34Çünkü alışılmışın dışında bir stil olacak.
00:43:36Dili sorunlu, iş yapış tarzı ayrı, yani ayrı bir karakteri var vs.
00:43:43Elbette bir şey yıkacak.
00:43:44Çünkü yani yıllardır oluşmuş bir yapıdan bahsediyoruz.
00:43:47Bir hegemon güçten bahsediyoruz.
00:43:49Neredeyse milim milim bütün bilimleri işlemiş bir yapıdan bahsediyoruz.
00:43:53En küçük bir cihazdan bir değişiklik başka bir şey.
00:43:55Onun için Trump'ın şimdi ikinci dönemi, ilk dönem büyük bir yeniden konumlandırmayı yapamadı.
00:43:59Şimdi tekrar kazanırsa...
00:44:00Bir virgül koyalım mı ikinci dönemini?
00:44:02Olur.
00:44:03O zaman merakla bekleyelim aranın ardından konuşmaya devam edelim.
00:44:05Tabii aslına bakarsanız ya bu seçimlerin en çok etkilediği noktalardan biri de elbette ki Gazze meselesi olacaktır.
00:44:12Yani İsrail'e her iki başkan adayının da nasıl bir tutum sergileyeceğini de konuşacağız efendim.
00:44:17Aranın ardından kısa bir araya gidiyoruz.
00:44:20Ülke TV ekranlarına hoş geldiniz efendim.
00:44:22Aranın ardından yeniden karşınızdayız.
00:44:24Saatlerimiz 22'yi gösteriyor.
00:44:26Şu gündem programının ikinci diliminde efendim öne çıkan başlıkları konuşmaya devam ediyoruz.
00:44:31İlk dilimde neyi konuşmuştuk?
00:44:33Biden'ın adaylıktan çekilmesini, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki seçimin nereye doğru evrildiğinin başlıklarını konuştuk.
00:44:40Şimdi tabii aslında her iki aday için de Gazze meselesinde neler yaşanır?
00:44:45Hem onu konuşmak istiyorum hem de aynı zamanda tabii İsrail'in Yemen'e saldırısı vardı.
00:44:49Bu da ne anlama geliyor?
00:44:51Bir yandan da tabii Gazze saldırıları devam ediyor.
00:44:53Tüm başlıkları değerlendireceğiz değerli konuklarımla birlikte.
00:44:56Şimdi ilk olarak Ankara'ya bir uzanalım.
00:44:58Murat Yılmaz ile başlayalım.
00:45:00Efendim şimdi tabii aslına bakarsanız bu noktada konuştuk işte Biden'ı, Harris'i yine aynı zamanda Trump'ı nasıl çekillenir bu seçim ama
00:45:08özellikle de Gazze meselesinde aslında işte her iki adayda başkan seçildikleri takdirde Gazze'ye yönelik nasıl bir tutum sergilerler?
00:45:17Yani İsrail'e, Netanyahu'ya bu destekler, şu Amerika Birleşik Devletleri'nden giden destekler devam eder mi?
00:45:23Siz nasıl değerlendirirsiniz?
00:45:29Maalesef iki taraf için de devam edeceğini söyleyebiliriz.
00:45:32Yani Amerika Birleşik Devletleri için Orta Doğu politikasında temel önceliklerden birisi İsrail'in güvenliği bu çerçeve içerisinde bakıyorlar, değerlendiriyorlar.
00:45:48Ama yani belki Trump yönetimiyle İsrail arasında daha yakın bir ilişki olabilir.
00:46:00Çünkü Trump yönetimi Biden'a göre daha veya demokratlara göre daha az müdahaleci olduğu için bu dünyanın belli alanlarında geleneksel müttefiklerinin ne havale edecekleri bir çerçeve sunuyor.
00:46:20Biden yönetimi bu müdahalecilik dolayısıyla elbette İsrail'i koruyan ama İsrail'le beraber bir denge gözetmek durumunda olan bir yerde duruyordu.
00:46:33Hem dış politikada diğer ülkelerle ilişkilerin tanzimi bakımından hem de iç politikada Demokrat Parti'nin oy havuzlarına hitap eden bir çerçeve vardı.
00:46:46Yani sadece Yahudi lobisinin verdiği oy üzerinden düşünmeyelim.
00:46:50Girişte hocalarımız ifade etmişti yani ikisi de herhalde ifade etti.
00:46:56Demokrat Parti'nin oy aldığı kesimlerin bazı kesimlerde İsrail'in, Netanyahu'nun bu gazete yürüttüğü operasyonlar ciddi rahatsızlık uyandırmış durumda.
00:47:10Az bir kesim olmakla beraber Demokrat Parti'ye oy veren Müslümanlar, liberal solcular, insan hakları temelinde siyaset yapan, bunun için çabalayan gruplar bunlar esas itibariyle Cumhuriyetçilerden çok Demokrat Parti'ye oy veren kesimler.
00:47:30Bunlar Cumhuriyetçilere oy vermeseler bile Demokrat Parti'ye yönelik katılım oranını düşürecek bir mesafe ortaya koyabilirler.
00:47:41O yüzden de Demokrat Parti yönetimi dışarıdaki diğer müttefikleri dengeli bir şekilde düşünmek zorunda kaldığı gibi içeride de kendi oy havuzunu dengelemek için İsrail ile ilişkileri bir ölçüye bir kıvama getirmeye çalışıyordu.
00:48:00Hatırlayacaksınız özellikle bu gazeten sonra büyük boy bir operasyon yerine şunu önerdi ABD, daha doğrusu Biden yönetimi, Hamas'la mücadele edin, bunun için özel operasyonlar yapın.
00:48:19Konvansiyonel bütün bir şehri ve toplumu karşınıza almak yerine hatta bu özel operasyonlar için biz ABD olarak istihbarat hatta özel kuvvet desteği verelim dediler.
00:48:34Yine hatırlanacaktır bu dört rehinenin kurtarılması sürecinde de bunu bir örnek olay olarak da gerçekleştirdiler ama İsrail bu tavrı benimsemedi.
00:48:46Daha büyük stratejileri açısından dört rehineyi kurtarırken dahi yani o rehine kurtarma operasyonun mantığıyla doğrudan ilişkili olmayan bir şekilde 300 civarında Filistinliyi tekrar öldürdü.
00:49:03Çünkü İsrail burada bu tür operasyonlarla kontrol altına alınmak yerine ABD'deki seçimi de fırsat bilerek bu seçimde üzerine çok da gelinemeyeceğini varsaymak suretiyle yapabileceğinin azamisini yapmak çabası içerisinde.
00:49:28Bunun aynı zamanda Netanyahu'nun içeride dengeleri muhafaza etmek kalmak ama aynı zamanda İsrail'in de içeride yine ortaya koyduğu büyük erimli stratejilerini fırsat bu fırsat diye azami düzeye taşıyabileceği bir mantıkla hayata geçirdiğini düşünüyoruz, görüyoruz.
00:49:51Bu tabii Trump döneminde geçmişte olup bitenleri hatırlayalım.
00:49:58Trump evet İsrail'e daha yakın ama bir yandan da bu Orta Doğu'da onun tırnak içerisinde müdahaleciliği daha benden yine önce hocalarımız ifade etmişti.
00:50:12Daha paraya, ticarete yönelik bir vurgu çerçevesinde gelişiyor.
00:50:19Onun da ve savaş yerine İbrahim'e anlaşma üzerinden bir çerçeveye taşımak arzusundaydı bunu.
00:50:28Şimdi önümüzdeki dönemde muhtemelen eğer Trump seçilirse İsrail kendisini bu manada bir de zaten seçim sonrasında biraz daha eli kolu daha serbest hissedebilir.
00:50:45Bu manada buradaki operasyonu tamamlayabilir veya Trump'ın kazanması ihtimali dolayısıyla da kendini daha rahat hissedebilir.
00:50:56Çünkü seçime kadar bu İsrail'in Netanyahu'nun ister istemez bir denge gözeteceğini varsayabilirdik.
00:51:05Ama şimdi tablo demokratlar aleyhine gelişince Netanyahu yönetimi kendini bu manada daha rahat hissedebilir.
00:51:15Bu da tabiatıyla maalesef Filistinlerin aleyhine bir tabloyu oluşturacak durumda.
00:51:21Aynı zamanda İsrail sizin sorunuzda da vardı savaşı daha büyük alanlara yayabilecek bunu deneyebilecek bir takım operasyonlara da geliştirebilir.
00:51:40Yemen veya İzmullah örneğinde olduğu gibi.
00:51:44Ama işte bunu önümüzdeki dönem çerçevesinde nereye taşıyacak?
00:51:50Özellikle bir de hep konuşuyoruz ama Orta Doğu'da aslında yeterince vurgulayamayan bir aktörün bugünlerde yeniden gündeme geldiğini gördük.
00:52:04Filistinli grupları kim bir araya getirdi?
00:52:07Çin bir araya getirdi.
00:52:10Çin'in bu manada Orta Doğu'da böyle bir boy göstermesi ABD'nin Orta Doğu'ya, İsrail'e bakışını ne ölçüde etkileyecek?
00:52:27Bunun üzerinde biraz daha fazla düşünmek lazım herhalde önümüzdeki dönemde.
00:52:31Önümüzdeki dönemde ABD'nin seçimden kim gelirse gelsin galip çıkarsa çıksın.
00:52:39Çin'in buradaki bu düzeyde sahada boy göstermesinin muhakkak suretle ABD'nin de bir yankı uyandıracağı, buna bir tür cevap verileceği şimdiden söylenebilir.
00:52:53Bu ama her zaman ABD'nin her şeyiyle Çin'in yanında olması anlamına da gelmeyebilir.
00:52:59Çünkü ABD netice itibariyle bizim ben girişte ifade ettiğim o bütün çürümüşlüğe, kendi içindeki büyük problemlere rağmen bu imparatorluk politikası uygularken belli bir dengeyi aklı gözetmek.
00:53:20O yüzden de bu yeni durumu muhakkak surette değerlendirecektir.
00:53:24O yüzden de bence bu seçimlerle beraber özellikle bu yeni durumun, Çin'in bölgede bu şekilde boy göstermesinin meydana getireceği etkileri ve buna karşı ABD'nin vereceği cevabı da ayrıca düşünmek lazım.
00:53:43Hüseyin hocam sizinle devam edeceğim.
00:53:46Aslında bu Gazze meselesini konuşurken, aynı zamanda hep bu 7 Ekim'den bu yana konuşurken, İsrail'in gaz zehirlilik saldırılarının bölgeye de yayılacağını, yayılıp yayılmayacağını aslında.
00:53:57Hem Lübnan'ı gördük, yakın zamanda yine Yemen'i konuştuk.
00:54:00Şimdi bölgeye yayılacak mı diye konuşurken aslında ABD'nin de gerçekleşecek olan o seçimin yani Orta Doğu'yu da nasıl etkileyeceğini de konuşmamız gerekiyor.
00:54:09Çünkü aslında sadece Gazze ve İsrail'in dışına çıktı bu mevzu.
00:54:14Yani Orta Doğu'yu da etkileyen bir başlıktan bahsediyoruz.
00:54:17Yani şöyle söyleyeyim, ABD'deki seçimin Orta Doğu'ya etkisi ne olur?
00:54:22Tabii son 4 yıllık dönemde Biden yönetiminde ortalığın nasıl şekillendiğini gördük.
00:54:30Ondan önceki 4 yıllık dönemde de Trump'ı gördük.
00:54:33Bu açıdan seçimler bize aslında geçmişteki derslerden yola çıkarak bir şeyler söylüyor.
00:54:39Kamala Harris de eğer seçimi kazanırsa ilk defa başkanlık koltuğuna oturacak olsa da başkan yardımcısıydı.
00:54:47Onun da bu konudaki tecrübesini gördük. Hepimiz buna tanık olduk.
00:54:51Keşke Orta Doğu'ya dair çok aydınlık senaryolar çizebilseydik.
00:54:56Ama maalesef Amerikan yönetimlerinin Orta Doğu'ya özellikle de Filistin'e bakışlarında nüanslardan bahsedebiliyoruz.
00:55:04Çok önemli mühim ayrımlar göremiyoruz aralarında.
00:55:08Söylem olarak bazen görebiliyoruz.
00:55:11Mesela bu seçim atmosferinde özellikle demokratlar söylem açısından sıkıştılar.
00:55:16Çünkü Filistin'i destekleyen ki görüyorsunuz Amerikan üniversitelerinde dalga dalga protestolar yapıldı.
00:55:23Sokaklara bunlar taştı. Akademisyenler, entelektüeller kovulmak pahasına İsrail'i kınadılar.
00:55:30Ve bu kişilerin hepsi şayet oy vermişlerse Demokrat Parti'ye oy vermişlerdi geçtiğimiz seçimlerde.
00:55:35Bunlar Biden seçmenleriydi.
00:55:37Fakat Biden'in tüm bu İsrail'in yapmış olduğu soykırıma rağmen halen daha biri biri ardına askeri yardımlar imzalaması,
00:55:47en son takviye mühimmatından tutulduğu taktik araçlara kadar pek çok desteğin önünü açması.
00:55:53Bu anlamda Biden'in seçmeninin yüzüne bakamaz duruma getirilmişti.
00:55:58Trump daha rahat bu açıdan.
00:55:59Çünkü Trump'ın seçmenlerinin zaten Trump'tan Filistin lehine bir adım atması noktasında beklentileri yok.
00:56:06Hatta mesela yarın Netanyahu kongrede bir konuşma gerçekleştirecek.
00:56:12Ve onu zaten oraya davet eden Mike Johnson, temsilciler meclisinin sözcüsü zaten Cumhuriyetçi Parti'den.
00:56:19Trump'ın partisinden yani.
00:56:21Ama kongrede Demokratlar da çok büyük oranda tabii ki Netanyahu'yu dinleyecekler, belki akışlayacaklar.
00:56:26Çok aykırı ses duyamıyoruz Demokrat Parti'den de.
00:56:30Amerikan siyaseti bu anlamda çok ayrık durmuyor.
00:56:33Tamam belki söylem olarak işte Alexandria Ocasio-Cortez gibi, İlhan Omar gibi ya da Rachida Talib gibi,
00:56:41İsrail'i çok sert eleştirebilen Demokrat Partili kongre üyeleri var.
00:56:46Ama kaç kişidir? Bunların zaten hepsi içinde AIPAC yani oradaki İsrail lobisi,
00:56:51kongre seçimlerinde seçilememeleri için sürekli zaten kampanya düzenliyor.
00:56:54Rakipleri kim olursa olsun onlara fon sağlıyorlar, onları destekliyorlar.
00:56:59Bu anlamda Amerikan siyaseti sıkışmış durumda.
00:57:03Demokrat Parti'nin bir de şöyle düşünelim, yani şimdi nesiller de değişiyor.
00:57:0870'ler, 80'ler, 90'lar değil artık.
00:57:10Artık sosyal medya çağındayız ve gençler anne babalarının o koşulsuz şartsız İsrail'e olan sempatilerini artık duymuyorlar.
00:57:18Hatta bu Amerikan gençliği özellikle üniversite gençliği arasında çok yaygın bir Filistin sempatisi var.
00:57:24İsrail'e karşı gerçekten bir öfke, haklı bir öfke de birikiyor.
00:57:28Ve bu Demokrat Parti'nin problemi.
00:57:30Bunu Demokrat Parti seziyor.
00:57:32Çünkü zaten işte İsrail'in hep destekçisi olmuş Ebenceli İslam'a zaten gidecekler, Trump'a oy verecekler her türlü.
00:57:39Yahut da diğer kesimlerde Demokrat Parti'ye oy verseler bile, buna çok hassasiyetleri yoksa bile,
00:57:45Filistin konusunda kim hassassa Demokrat Parti'nin doğal seçmeni.
00:57:49Bu yüzden mesela Kamala Harris'in yarınki Netanyahu konuşmasında orada bulunmayacağı, katılmayacağı söyleniyor.
00:57:56Öte yandan Trump'ın da bu noktada net bir duruşu var.
00:58:01Ve o da hani Biden'i bir yandan eleştiriyoruz, işte bu kadar askeri destek verdi diyoruz.
00:58:06Ama Trump daha da iyi bir aday değil Filistin konusunda.
00:58:11Çünkü hiçbir başkanın önceden yapmadığı şekilde İsrail'e çok net somut getiriler getirecek destek vermiş birisi Trump.
00:58:20İbrahim Antlaşmaları'nda Filistin'i bölük pörçük hale getiren ve bunu Suudi Arabistan'dan Birleşik Arap Emirliklerine kadar pek çok ülkeye dikte eden bir liderdi başkanlığı döneminde.
00:58:30Başkent olarak Kudüs'ü oranın başkenti olarak tanımasıyla, işgal altındaki Golan Tepelerini İsrail'in toprağı olarak tanımasıyla,
00:58:37Trump bir anlamda İsrail desteğini arşa çıkarmış oldu.
00:58:42Bununla beraber bu son Gazze'de yaşanan zulüm üzerine de Trump'ın açıklamaları gayet net.
00:58:49Hiç hani Biden'ın ya da Kamala Harris'in keşke daha az kayıp verdirilse şeklinde böyle zayıf söylemlerini bile kullanmayan,
00:58:58yani İsrail bir an evvel bu işi bitirmeli, Hamas'ı ortadan kaldırmalı şeklinde çok net bir söylemsel desteği de var Trump'ın.
00:59:05Bu yüzden hani Filistinler açıkçası bu Kasım seçimlerini çok da umutla, merakla değil, tam tersi endişeyle izliyorlar, takip ediyorlar.
00:59:15Peki bunun bölgeye nasıl bir etkisi olacak demiştiniz.
00:59:18Şimdi şöyle, hali hazırda bu Gazze'de başlayan ki biliyorsunuz yani Türkiye ölçeğinde bir mahalle kadar bir yerden bahsediyoruz.
00:59:27Bırakın bir ilçeyi, biz Gazze bölgesi diyoruz, şehir diyoruz ama İstanbul'un işte Beykoz ilçesi kadar bir yer burası.
00:59:34Burada kalmadı.
00:59:36Bakın bu son birkaç ayda, 7 Ekim'den bugüne kadar ilk defa İsrail tarihinde İran'dan kalkıp İsrail'i vuran etkisiz,
00:59:45belki sembolik ama toprağa düşmüş, İsrail topraklarına düşmüş drone'lar oldu, füzeler oldu.
00:59:51İran'dan doğrudan saldırı görmüş oldu İsrail.
00:59:54Lübnan'da zaten zaman zaman roket atışları oluyordu, bu ilk defa değil ama daha yoğunlaştı.
00:59:59Hizbullah'ın Lübnan'dan İsrail'e gönderdiği roketler, ikinci ülke Lübnan, bir İran'dı.
01:00:05Üçüncü olarak Yemen'den, bakın 1800 kilometre öteden kalkan bir drone Tel Aviv'de bir binayı vurdu ve bir İsrailli öldü o saldırıda, yaralananlar oldu.
01:00:17İsrail kendisini bir ateş çemberi içerisine aldı, hemen üzerinde Lübnan, İran, daha güneyden Yemen'den bir saldırı gördü
01:00:26ve giderek Orta Doğu'da bu sıcak çatışmanın hem genişlediğini hem de derinleştiğini görüyoruz.
01:00:33Şimdi bunu durdurmak ihtiyacı hissediyordu Biden.
01:00:37Çünkü Biden'ın şöyle bir iddiası var değil mi?
01:00:40Klasik, liberal, demokrat bir başkan ve başkan adayıydı birkaç güne kadar.
01:00:45Kamala Harris de bu söylemi sürdürecektir.
01:00:48Biz dünyayı evrensel insan halklarına daha saygılı bir hale getireceğiz.
01:00:52Bu ikicikli tavırdan bahsediyorum.
01:00:55Bunları sıkıştırıyor. Amerika özgür dünyanın lideri olacak, dünyaya demokrasi getirecek, özgürlük getirecek.
01:01:00Trump'ın böyle bir iddiası zaten yok.
01:01:02Bırakalım hani Filistin, İsrail'i, normalde aşağı yukarı her Amerikalı siyasetçinin tehdit olarak gördüğü Rusya'yı bile o kadar umursamıyor.
01:01:10Rusya, Ukrayna savaşına karşı da çok kayıtsız kalabilen bir siyasetçi Trump.
01:01:14Sadece kendisi değil, başkan yardımcısı adayı olan Vance da çok farklı değil.
01:01:19Hatta Trump'tan bile söylem düzeyinde daha da net ve Trump'ta olmayan o dini sahipleri de kullanarak çok net bir şekilde İsrail'in yanında duran bir yardımcı adayı var Trump'ın.
01:01:31Ve yine Rusya'yı umursamayan, Ukrayna'yı umursamayan yüzde yüz İsrail destekçisi bir kadro, bir ekip karşımızda.
01:01:38Ama şunu söyleyip bitireyim ben.
01:01:40Trump bir açıdan da tahmin edilemez bir siyasetçi.
01:01:43Son döneminde ne yapar, ne eder?
01:01:45Diğer tüm siyasetçileri bile biliyoruz.
01:01:47Azami, askeri nerelere kadar savrulabilirler bile biliyoruz.
01:01:51Ama Trump gerçekten de tahmin edilemez.
01:01:54Nixon zamanında deli adam diplomasisi vardı.
01:01:57Biraz da onun atıfla söyleyebiliriz.
01:01:59Delilik yapabilecek bir siyasetçi gibi kendisini lanse eden birisi.
01:02:03O yüzden Trump dönemi ki şu an olası dönem olarak gözüküyor onun seçilmesi.
01:02:08Sürprizlere de gebe olabilir onu da söylemek lazım.
01:02:11Peki.
01:02:13Şimdi tabii Amerika'nın aslında bu ikircikli düşünce hepsini biz daha önce Bültenler'de de Coşkun hocamla da defalarca konuştuk.
01:02:20İşte zaman zaman ateşkesinin gelmesi gerektiği söylemlerini gördük.
01:02:23Ama maalesef yine yardımlara, desteklere devam etti.
01:02:27Tabii Trump döneminde devam eder mi hemen sormak istiyorum efendim.
01:02:30Mehmet Özkan sizinle devam edelim.
01:02:32Siz nasıl değerlendirirsiniz?
01:02:34Şimdi şöyle.
01:02:36Öncelikle şunu söyleyeyim.
01:02:38Aslında hem Murat Bey hem de Hüseyin Hoca atıf yaptı.
01:02:41Bu iki konu son derece önemli.
01:02:44Birincisi Netanyahu'nun Amerika'ya gitmesi ve Filistin'den 14 grubun Çin'e gitmesi.
01:02:49Net bir şekilde.
01:02:51Aslında burada ortaya çıkan net bir şekilde şu.
01:02:53Çin potansiyel bir Trump'lı Amerika'ya hazırlık yapıyor.
01:02:58Ve Trump geldiği zaman muhtemelen 4 yıl önce bıraktığı bir Orta Doğu'yu bulmayacak.
01:03:044 yıl önce daha farklı bir Orta Doğu vardı.
01:03:06Kısmen birbiriyle konuşmayan ülkeler vardı.
01:03:08Onları konuşturdu.
01:03:10Abraham Anlaşmaları vs. başka bir şey yapmaya çalıştı.
01:03:12Ama şu an geldiği zaman ortada tamamıyla bir Gazze meselesi var.
01:03:16Bütün algısı gitmiş.
01:03:18Soykırılma suçlanan bir İsrail var.
01:03:20Ve ona sonsuz desteğini ifaden bir Trump var.
01:03:24Yani farklı bir Orta Doğu'yu bulacak.
01:03:26Ve şimdi Pekin'in Çin'in bölgeye girdiği bir süreç bulacak.
01:03:30Dolayısıyla ben bunu şöyle okuyorum net bir şekilde.
01:03:33Yani muhtemelen Trump zaten her zaman ana yoğunlaştığı nokta Çin'di.
01:03:39O Rusya'yı çok önemsemiyor bahsedildiği gibi.
01:03:42Muhtemelen Çin de buna karşı Trump'ı Orta Doğu'da tutmaya çalışacak.
01:03:48Yani yeni alanı bu tarafa taşıyor savaş alanı.
01:03:51Ve onun için Çin'in bu son dönemdeki müdahalesi.
01:03:54Çin mesela yapmaya çalıştığında Filistin kurtuluşu tekrardan güçlendirmeye çalışıyor.
01:03:59Yani 14 farklı grubu topladı.
01:04:02Ve temel dediği şey şu.
01:04:04Filistin Kurtuluş Örgütü'nü yeniden yapılandıralım.
01:04:06Destek de vereyim.
01:04:08Ortak bir temsil olsun.
01:04:10Ne kadar olur göreceğiz.
01:04:12Bunlar daha önce 2017'de falan da yaşanmıştı ama.
01:04:14Yani bu olursa başka bir şeyden bahsedeceğiz.
01:04:16Artık Batılıların desteklediği Filistin Kurtuluş Örgütü değil.
01:04:18Çin'in desteklediği ve daha çok Gazze Savaşı sonra oluşan Filistin sorununu ve Filistin bakışını oluşturduğu bir yapılanma olacak.
01:04:28Burada Amamudabbas var, Engeller var vs. göreceğiz bu süreci.
01:04:32Ama en nihayetinde o makro süreçteki ve makro politikadaki Orta Doğu biraz daha merkezi yere gelecek diye düşünüyorum.
01:04:40Özellikle Çin ve Amerika konusunda.
01:04:43Onun için Trump'ın gelmesiyle beraber biraz daha ben bunun netleşeceğini düşünüyorum.
01:04:48Diğer bir nokta Orta Doğu'da şu an 105 gün var seçim ama biz Gazze'deki savaşın 105 günde bitip bitmeyeceğini bilmiyoruz.
01:05:009,5 aydır savaş sürüyor.
01:05:02Belki yani Kasım ayına geldiğimiz zaman bile savaşın sürüyor olma ihtimali var.
01:05:06Bilmiyoruz.
01:05:08Çünkü savaş öyle bir hale geldi ki şu an Gazze'de.
01:05:10Yani İsrail için bir çıkmaz.
01:05:11İsrail güneyde ciddi bir çıkmaz da.
01:05:14Yani Gazze'de çok istediğini her şeyi yıksa da yani tamamıyla dağıtsa da çok istediğini alabilmiş değil.
01:05:20Rehineler hala Hamas'ın kontrolünde ve diğer grupların kontrolünde.
01:05:24Bir taraftan da kuzey tarafında Lübnan'da bir çatışma riski var.
01:05:29Burada da Hezbollah başka bir hamle yapıyor.
01:05:31Hezbollah en son yani Sünni ülkelerin cemaat-ı İslamiye bir alana açtı.
01:05:37Ve Irak'taki Haşis abinin Ürdün'de konumlanma durumu var.
01:05:42Dolayısıyla Hezbollah da kısmen artık bu mesele yani Şii gruplarla İsrail'in savaşı değil.
01:05:49Aksine Şii ve Sünni gruplarla İsrail'in savaşıymış gibi bir algıya gitmeye çalışıyor.
01:05:53Bu da ayrı bir nokta.
01:05:55Dolayısıyla bu trendler nereye gider? 105 gün biter mi bitmez mi?
01:05:58Bunu göreceğiz.
01:05:59Ayrı bir nokta biraz da kısmen İsrail'i iki buçuk savaş stratejisine zorlayan bir süreç var.
01:06:06Yemen'deki gelişmeler.
01:06:08İki buçuk diyorum çünkü iki taraf kuzey ve güney net.
01:06:11İki buçuk diğeri sadece havayla mümkün.
01:06:13Yani kara mümkün değil.
01:06:15Yaklaşık üç bin kilometre uzaktaki bir sadece havayla bir roket değişimi oldu vs.
01:06:20İki buçuk diyelim.
01:06:22Dolayısıyla orada buna ne kadar İsrail bunu sürdürebilir? Bu ciddi bir mesele.
01:06:26İkincisi bu süreç nereye gider?
01:06:28Bunu görmek lazım.
01:06:30Ama en nihayetinde görünen noktada yani İsrail şu an ciddi şekilde Amerika'da destek ihtiyacı var.
01:06:34Onun için zaten şimdi Netanyahu gitti.
01:06:36Biraz da gösteri yapmak istiyor.
01:06:38Hala Batı'nın desteği.
01:06:40Ama bir taraftan da bu savaşın sürdükçe de özellikle küresel güneyde artık sadece İsrail kaybetmiyor.
01:06:45Amerika da kaybediyor net bir şekilde.
01:06:47Yani küresel güneyin tamamıyla Batı uluslararası liberal düzene, uluslararası sisteme güveni tamamıyla erimiş durumda.
01:06:53Yavaş yavaş daha da eriyor.
01:06:55Artık alternatifleri görecek bir şeye doğru yavaş yavaş insanlar şey yapıyor.
01:06:59Onun için mesela son dönemde bakın işte BRICS'in genişlemesine olan ilgi.
01:07:03Birçok ülke artık BRICS'e üye olmak istiyor.
01:07:05BRICS'ten bir şey çıkar mı? Bu ayrı bir tartışma konusu.
01:07:07Şangaya dahil olmak istiyor ya da gözlemci olmak istiyor vs.
01:07:11Yani kendince yeni ittifaklara, yeni yapılanmalara gidiyorlar.
01:07:14Aslında gözümüzün önünde sistemsel bir dönüşüm yaşanıyor.
01:07:17Trump gelirse eğer bu dönüşümü hızlandırır mı?
01:07:21Yoksa bu dönüşümde Amerika Birleşik Devletleri'ni yeniden konumlandırabilir mi?
01:07:26Temel soru bu.
01:07:28Konumlandırmak istersen nasıl konumlandıracak? Çünkü bıraktığı bir dünya yok.
01:07:31Yani işte iyi anlaştığı Putin savaşta, Batı'yla savaşta dostlarıyla.
01:07:37İsrail'de aynı şey yok, Orta Doğu'da alınmış durumda.
01:07:40Amerika için de başka meseleler var vs. vs.
01:07:42Yani bunu göreceğiz ama bir taraftan bu küresel değişimi hızlandırır mı?
01:07:46Trump bunu da göreceğiz.
01:07:49Bu da çünkü başka bir hikaye ve muhtemelen ben tahammülüm bunun sürecini hızlandıracağını düşünüyorum.
01:07:55Ve farklı bir şey konuşacağız.
01:07:57Muhtemelen biz 5 yıl sonra Trump'ın cumhurbaşkanlığını, devlet başkanlığını bırakacağı dönemde, bitireceği dönemde eğer seçilirse
01:08:04başka bir dünyayı kısmen daha farklı bir dünyayı konuşabiliriz.
01:08:08Çünkü hakikaten birçok küçük şeyler kontrolden çıkmış olabilir.
01:08:13Çünkü artık şu an hiç kimsenin kontrolü değil.
01:08:17Yani sosyal güçler etkili, güvenlik meseleleri kolay kolay çözülmüyor.
01:08:21Hiç çözülen hiçbir sorun yok.
01:08:23Yani işte Ukrayna'daki savaş devam ediyor.
01:08:25Son 30 yılda dünyada herhangi bir çözülen bir sorun yoktur ortaya çıkmış uluslararası sistemde.
01:08:31Onun için bu sorunlar daha da derinleşerek devam ediyor.
01:08:35Bu da ciddi bir liderlik gerektiriyor.
01:08:37Ciddi bir ikna gerektiriyor.
01:08:39Ve bu da büyük oranda Avrupa'yla Amerika'nın arasını daha da açacak.
01:08:43Bu da başka bir tartışma konusu.
01:08:45Bizi de yakına ilgilendiriyor Türkiye olarak.
01:08:47Çünkü şu an Avrupalılar buna hazırlanıyorlar.
01:08:50Yani daha doğrusu Amerika sonrası Trump'ın geldiği Amerika'da Avrupa nasıl kendini korumalayacak?
01:08:59Buna hazırlık yapıyorlar net bir şekilde.
01:09:01Güvenlik ve destek belki gelmeyecek.
01:09:03Başka konular da gelmeyecek.
01:09:05Rusya konusunda yalnız kalacaklar vs.
01:09:07Dolayısıyla birçok bilinmeyende eklem var.
01:09:09Ama muhtemelen Trump bunların hepsini çözemeyecek.
01:09:12Bir taraftan da bu bilinmezlerin bir kısmını artırıp kontrolünde olmayan şeyler çıkacaktır düşünüyorum.
01:09:17Farklı bir dünyayı bulacak.
01:09:19Kim gelirse gelsin.
01:09:21Trump gelirse çok daha ilginç, enteresan bir dünya bizi bekliyor.
01:09:24Aslında şu Yemen konusunu hocam daha farklı bir başlıkla konuşmak isterim.
01:09:30Lübnan'ı zaten konuştuk bu savaşın yayılma meselesine ama
01:09:34bu Yemen'deki Hudeyde Limanı'na saldırının ayrı bir önemi olduğunu düşünüyorum.
01:09:40Çünkü şimdi dünyaya açılan kapı sahasına bakarsanız Hudeyde Limanı.
01:09:45Hem şöyle bir haritayı da rica edeceğim arkadaşlarımdan.
01:09:47Onu da gösterelim.
01:09:49Neden önemli?
01:09:51Neden biz şu anda dünyaya yayılır mı konuşuyoruz bu Yemen'e yönelik saldırılarda?
01:09:54Onun da başlıklarını konuşalım istiyorum.
01:09:56Hemen şöyle hocam arkamızda kalkalım istiyorsanız.
01:09:59Şöyle bir ayakta gösterelim.
01:10:01Neden önemli?
01:10:02Milletik anlamdaki önemi nedir?
01:10:04Bütün başlıkları şöyle bir konuşmuş olalım.
01:10:06Sizi bu tarafa alayım hocam.
01:10:08Arzu şimdi burada Yemen, İran, Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen.
01:10:19O Şii hilalleri adlandırdığımız coğrafya.
01:10:21Baştan beri hep yıllardır dünya bu hilalle meşgul oldu.
01:10:27Ve İran'ın İsrail'le, İran'ın Amerika'yla bir gerilimli çatışmadığı sürecini hep değerlendirdi.
01:10:37Ben baştan beri hep İran'la Amerika ve İsrail arasında bir kayıkçı kavgası olduğunu söylerim.
01:10:42Öyle hiç anlatıldığı gibi İran kendini feda etmiş.
01:10:45Burada kustal topraklar, Kudüs zugayları, Kudüs'ün yolunu bilmiyor idi öldürülen şahıs.
01:10:52Ve o kişi Süleyman'ı şu Suriye ve Irak'ta katlettiği Müslümanın hesabını bilen yok.
01:10:59Neyi? Kustal toprakları için mücadele ediyoruz.
01:11:02Dolayısıyla bu denklemi bir kere göreceğiz, bunu bileceğiz.
01:11:05Şimdi burada İran'la İsrail arasındaki savaştan sen ne anladın?
01:11:09Vatandaş olarak soruyorum sana ne anladın?
01:11:13İran'la İsrail arasındaki savaştan.
01:11:15Al gülüm ver gülüm roket geliyor, fize geliyor, Suriye sahası geçiyor.
01:11:19Şimdi o bir göstermelik bir süreçti.
01:11:25İkisi de kendi kamuoyuna oynadı.
01:11:27Ve al gülüm ver gülüm bitirdiler işi.
01:11:30Yemen farklı.
01:11:32Gerçek savaş arıyorsan Yemen'in Televi'ye yaptığı saldırıyı göreceksin.
01:11:37Burada Husi'leri görüyoruz hocam.
01:11:39Yemen Husi'yi ben zaten ayırmıyorum.
01:11:41Direkt Televi'nin gözünden vurdu İsrail'i.
01:11:45O da geldi hemen direkt Sana ve Hudeyde bölgesine yaptığı saldırıyla bunun cevabını verdi.
01:11:54Direkt çatışma durumuna geldiler.
01:11:56Ve herkes şunu sordu. Eyvah savaş yayılıyor mu?
01:11:58Savaş budur işte.
01:12:00Cek cek geliyorum gidiyorum.
01:12:02Hava sahası geçildi.
01:12:04Bir şey düştü ne düştü anlamadık onu daha.
01:12:07O zaman da ben deleştirdim.
01:12:08Hatta çok sayıda İranlı mukayyetçi kavgası gibi konuya dünyada da artık bu yayıldı.
01:12:17Bu görüş hakim.
01:12:19Ve kızıyorlar.
01:12:21Olur mu biz İsrail'de baş düşmanımız.
01:12:23Konu sen değilsin.
01:12:25Konu senin içindeki kripto yapılan rejim.
01:12:27Onlar savaşıyormuş gibi yaparlar.
01:12:30Ve bu tiyatro 50 yıldır 100 yıldır devam eder.
01:12:33Ve dayağı Irak ve Suriye yer her ne itmezse.
01:12:35Dolayısıyla Yemen'i ben ayırırım bu konuda.
01:12:39Hatta ta ilk başta bu katliam, soykırım başladığında gerçek direnen tek coğrafya diyordum Yemen'i.
01:12:47Zaten hocam şimdi Husiler olarak adlandırdığımız o aslında onların İsrail'e yönelik bir saldırılarını gördük daha önce defalarca.
01:12:55Çok gördük çok gördük.
01:12:57Mesela bak sana bir örnek.
01:12:59Daha göreceğiz.
01:13:00Yemen ve hemen İsrail'de Lübnan kuzeyinde ve orada bir Hizbullah lideri Nasrallah.
01:13:11Dedi ki dünyayı da açıklama yapacağız.
01:13:13Ondan sonra toplanın bakalım.
01:13:15Herkes toplandı bütün kameralar.
01:13:17Ve herkes şunu konuştu.
01:13:19Bir cihat çağrısı gelir mi?
01:13:21Bana da sordular.
01:13:23Hiç merak etmeyin dedim.
01:13:25İslami İşbirliği Teşkilatı toplantısında ne çıktıysa buradan da bu çıkar.
01:13:26Ve aynen dediğimiz gibi oldu.
01:13:29Cek Cek Melimalı.
01:13:31Onu demeyen tek coğrafya burası.
01:13:33Direkt vuruyor.
01:13:35Nerede?
01:13:37Körfezli.
01:13:39Amerikan savaş gemilerine.
01:13:41İngiltere ve Amerika en sonunda bunu vurmak zorunda kaldı sanayi.
01:13:43Bir gece İngiliz ve Amerikan jetleri kalktı.
01:13:45Direkt vurdular.
01:13:47Ve çekinerek de dediler ki bu yaptığımız saldırı sadece bu gecelikte.
01:13:51Uzatmayın sakın.
01:13:52Amacımız da bu gemilere saldıran İHA'ların, SİHA'ların olduğu üssü ve onun havalandığı yeri vurmaktı.
01:13:59Vurduk, başardık.
01:14:01Konu kapan dediler.
01:14:03Aman uzatmayın demeye getirdi.
01:14:05Geri adım attı mı asla tam tersi inadına yine vurmaya devam etti.
01:14:08Ve inadına yine böyle lafla değil, fiiliyatta dövmeye devam etti.
01:14:15Vurmaya devam etti.
01:14:17Şimdi liman niye kritik?
01:14:19Bir yandan şimdi burada Süveyş kanalının geçtiği bir nokta.
01:14:22Bir yandan da tam şurası Babülmendep boğazı dediğimiz o nokta.
01:14:26Bak şimdi Babülmendep ve o Süveyş kanalı dünya ticaretinin çok ciddi yüzdesini yürüdüğü bir ticaret yolu.
01:14:41Ve bu yol kapandığı an neler geldi ne başının.
01:14:43Hem o bir bana göre arkası araştırılması gereken bir kaza sonucu hem de bir de şimdi şu yaşananlardan çok net anladık.
01:14:51Burayı Yemen kapatınca dedik ki hiçbir ticaret gemisi biz burayı kullanmayacağız dedi.
01:14:55Yani İsrail'in dünyaya kapılan kapısı demek mümkün mü?
01:14:59Şöyle İsrail'den öte dünya ticaretini.
01:15:01Dünya ticaretini.
01:15:03Mesela bak buradaki riskten dolayı gemiler dedi ki biz güneyden dolaşacağız.
01:15:07Bu maliyetleri arttırdığı bu sigorta giderlerini arttırdığı bu fiyatları etkiledi.
01:15:13Dünya bir yanda sadece şurada yaşanan süreçten etkilenmeye başladı.
01:15:17Ve Yemen'e bütün Avrupa dahil tavır almaya başladılar.
01:15:21Senin yüzünden fiyatlar oynuyor.
01:15:23Dolayısıyla biz de seni gereksiz hedef alırız dediler.
01:15:26Ona rağmen hiçbir yere adım atmadı.
01:15:28Bir İran olmadı.
01:15:30Bak Abdüselim Cehav Husin'in iki numarası.
01:15:35Öyle bir argota bir posta koydu ki İran'a.
01:15:39O konsolosluk vurulduğunda Suriye topraklarında.
01:15:44Sırf laf üretiyorsun dedi.
01:15:46Eğer bunun altında kalırsan senin acizliğini ve şeyini gösterir.
01:15:51Dolayısıyla cesur ol dedi.
01:15:53Hani vuruyorsan benim gibi vur demeye getirdi.
01:15:55Şimdi hep bu hilali birlikte anarlar.
01:15:57Ben burada Yemen'i ayrıştırırım.
01:15:59Orada tiyatronun içerisinde.
01:16:01Burada tiyatronun içerisinde.
01:16:03Ama Yemen hariç.
01:16:05Yemen şimdi süreçte baştan sona tavrını çok net ortaya koyan.
01:16:09Geliyor çatır çatır vuruyor.
01:16:11Oraya yine tavrını ortaya koydu.
01:16:14Ve en son gitti.
01:16:16Mehmet Hoca'nın ifade ettiği gibi Tel Aviv'de saldırıyı gerçekleştirdi.
01:16:20İsrail'in bir klasik tavrı vardır.
01:16:22Hani bir saçından bir tel kopar on telini alırım der.
01:16:24Bunu ısrarla bu üç çeyrek asırdır gösteriyor.
01:16:29Yani bir baskı bir korku yaratmak adına.
01:16:32O da hemen geldi.
01:16:34Buraları vurdu.
01:16:36Bak Yemen yine İran gibi bunun cevabı çok sert olacaktır.
01:16:39Demedi.
01:16:41Hemen füzeleri yolladı.
01:16:43Hava savunma sistemlerini durdurdu.
01:16:45İcraat yani.
01:16:47Hiç şakası yok.
01:16:49Şimdi bu süreç işliyor.
01:16:51Ve herkes şunu tartışmaya başladı.
01:16:52Güney'e Yemen'e mi sıçradı?
01:16:54Şimdi Lübnan'da bir şey olmaz.
01:16:57Yani Lübnan'daki iş kayıkçı kavgası.
01:16:59Danışıklı dövüş.
01:17:01Al gülüm ver gülüm.
01:17:03Yemen farklı.
01:17:05Ben o zaman da demiştim.
01:17:07İlk daha bu olay patladığında.
01:17:09Buradaki konu ciddiyetle incelenmeli.
01:17:11İşte şimdi savaş bölgeye yayılıyor mu?
01:17:13Artı küresel savaş geliyor mu?
01:17:15Konuşmanın zamanı dedim.
01:17:17Şimdi burada soru.
01:17:19Hocalarım da herhalde katılır.
01:17:20Mesela İngiltere, Amerika, İsrail bu şeytan üçgeni.
01:17:23Anında buna toplu saldırabilirler.
01:17:25Eğer devamını getirirse.
01:17:27Yemen bu ülkelerle savaşa girdiği an.
01:17:29Şimdi İsrail yanında hemen kümelendi.
01:17:32İki tane devlet ki arkası gelir.
01:17:34Yemen yanında kim kümelenir?
01:17:36Kim Yemen'in yardımına gelir?
01:17:38Kim gelir hocam?
01:17:40Bana Arap ve İslam devletlerinden benim bir beklentim yok.
01:17:43Yani artık maalesef.
01:17:45Çin ve Rusya bir anda sahi.
01:17:47Bir ek yapayım.
01:17:48Yemen konusunu biraz daha çerçeveli anlamak lazım.
01:17:51Malum 2014'ten beri Yemen'de bir iç savaş var.
01:17:54Defaklı ikiye bölünmüş durumda.
01:17:56Hussiler bir tarafını kontrol ediyor.
01:17:58Meskiktar, Sal'a yakın bir kontrol ediyor.
01:18:01Şimdi buradaki temel soru şu.
01:18:03Yani Hussiler niye İsrail'e saldırdı?
01:18:07Niye bunu gönderdi?
01:18:09Burada elbette Coşkun Bey'in anlattığı bu genel çerçeve önemli.
01:18:13Ama son dönemde Hussiler ciddi sıkıntı yaşıyorlar.
01:18:17Oradaki iç savaşta.
01:18:19Lojistik sıkıntı yaşıyorlar.
01:18:21Ekonomik sıkıntı yaşıyorlar.
01:18:23İran eski desteğini vermiyor.
01:18:25Eskisi kadar başka yerlerden dolayı.
01:18:27Dolayısıyla Filistin gibi bir konuda Hussiler öne çıkarak
01:18:33bütün Yemen'e bir mesaj veriyor.
01:18:35Diyor ki biz İslam dünyasında kimsenin yapmadığını yapıyoruz.
01:18:38Ve Filistin'i savunuyoruz.
01:18:40İkinci bir nokta da kendilerine küresel anlamda bir destek ağı oluşturmaya çalışıyorlar.
01:18:46Burada dayak yedikleri de oldu.
01:18:48Ama ben mesela Yemen'in dengiden Hussiler'in yaptığı saldırı
01:18:53ciddi şekilde Hussiler'in yaptığı bir PR şovu,
01:18:57bir tür kampanyanın parçaları olarak okuyorum.
01:19:00Düşünün 2500-3000 kilometrelik bir araziden bahsediyoruz.
01:19:04Sadece hava sahası için mümkün değil.
01:19:06Eğer Suudi Arabistan hava sahasına izin vermezse
01:19:09ne İsrail uçakları gelebilir, yakıt ikmali vermezse ne de burada.
01:19:13Dolayısıyla sürdürülebilir bir şey değil.
01:19:16PR'ı iyi okumak lazım.
01:19:18Niye Hussiler durdu?
01:19:20Elbette Kısmen İran desteği olmuştur.
01:19:23Ama ben genel anlamda Hussiler'in kendi ulusal çıkarlarını düşündüğünü düşünüyorum.
01:19:27Nedir hocam bu çıkarlar?
01:19:29Ciddi şekilde ekonomik sıkıntı yaşıyorlar.
01:19:32Lojistik destek sıkıntıları var.
01:19:34Biraz destek çekmek istiyorlar.
01:19:36Biraz tekrardan neredeyse yaklaşık 10 yıldır bir iç savaş sürüyor.
01:19:40Ona biraz destek çekmek istiyorlar.
01:19:42Biraz öyle okumak lazım.
01:19:43Ben şöyle okudum sizden eminim.
01:19:45Şov için yapıyorlar bunu.
01:19:47Şov için değil, PR'ın başka bir şeyi var.
01:19:49Biz de buradayız.
01:19:51Bir de Filistin konusu öyle hassas bir hale geldi ki artık
01:19:54İslam dünyasında birçok inisiyatif alması gereken ülkeler inisiyatif almadığı için
01:19:59Hussiler'in böyle bir inisiyatif alması hem Yemen'in geneline bir mesaj.
01:20:03Yani bakın biz İslam dünyasında birçok şeyi savunuyoruz.
01:20:07Hem de genel İslam dünyasında bir mesaj.
01:20:10Bu üç dengelerden ayrı görmemek lazım.
01:20:11Şimdi biz hep İran'ın şeylerini konuşuyoruz işte.
01:20:14Hizbullah'ından Hussiler'den birçok şeyine kadar.
01:20:17Onların İran'la elbette ilişkileri var ama onların bir de kendi tek başlarının çıkarları var.
01:20:23Yani Hizbullah'ın işte Lübnan'da, Hussiler'in burada vs. vs.
01:20:27Hocam sen İran olarak İsrail'de kayıtçı kavgasıysan, gerçek savaşı yapan burası.
01:20:31Gerçek savaşı yapmasının sebebini anlamak.
01:20:33Onun için Hussiler niye saldırdı?
01:20:35Onu izah etmeye çalışıyorum.
01:20:37Durur durur bir ay sonra tekrar saldırı olabilir.
01:20:39Ama sürdürülebilir bir şey olur mu?
01:20:41Çok emin değilim.
01:20:43Çünkü gerçekten mümkün değil.
01:20:45Kara savaşı olarak mümkün değil.
01:20:492500 km'den bahsediyoruz.
01:20:51Havayla, şimdi mesela İsrail uçakları geldi, bombaladı.
01:20:54Yani eğer nereden geldiğini bilmiyoruz ama şimdi bakın herkes haritada gördüğü zaman.
01:20:59Yani yakıt ikmalini nerede yapmıştır muhtemelen?
01:21:02Gelse bile dönüş için yakıt ikmali gerekir.
01:21:05Muhtemelen ya Suudi Arabistan'da ya başka bir yerde.
01:21:08Bunun hangi uçağı var vesaire onu hallederler de.
01:21:11Buradaki esas olay hocam, onun için ben Rusya başını açtım.
01:21:16Yemen'in burada yalnız kalacağı aşikar.
01:21:18Yemen burada yalnız kaldığı takdirde yanına kim gelir onu tartışmak, konuşmak lazım.
01:21:23Yani herhangi bir İslam devleti...
01:21:25Muhtemelen kimse gelmez. Öyle bir beklentisi de olmaz zaten.
01:21:27Burada sağ gelecek olan Çin ve Rusya.
01:21:29Şu yol Çin'in yolu.
01:21:31Onca yatırımı yaptık.
01:21:33Şurada da tabi Güney bölgesinde de ciddi sıkıntı var.
01:21:34Şimdi Etiyopya'nın kuzeye harar bölgesi.
01:21:37Tigray ile savaş.
01:21:39Şimdi Somali Somali'nin tarafını hatırlayın.
01:21:41Şurada bir anlaşma. Kısaca göstereyim.
01:21:43Somali şuradan bir sahile çıkışı istedi.
01:21:47Bir anlaşma yaptılar sonra Mogadiş rahatsız oldu falan.
01:21:49Şimdi burada ciddi yatırımları var.
01:21:51Bir de şurası birçok askeri üstün olduğu yer.
01:21:56Zaten o nedenle ben Rusya başını açtım.
01:21:59Burada Çin ve Rusya bu olaya seyirci kalmaz.
01:22:01Yani Yemen'i yedirmezler.
01:22:04Dünya düşünden değil.
01:22:06Menfaatleri onu gerektirdiği için.
01:22:08Artı burada da yine sessiz kalırsa bu coğrafya bambaşka bir şey gelir.
01:22:13Ama şu bölgede yani bu bölgede bir savaş çıkmaz.
01:22:16Çıksa bu savaş herkes dahil olur.
01:22:18Fransız askeri üstü var.
01:22:20Amerikan askeri üstü var.
01:22:22Çin üstü var.
01:22:24Bizim de askerlerimiz var.
01:22:26Güneyde bizim var.
01:22:27Dolayısıyla bu bölge küresel ticaretin en önemli geç noktalarından bir tanesi.
01:22:35Yani orada bir savaş çıkması demek bütün dünyanın aslında.
01:22:39Aynen başka bir şey.
01:22:41Maliyetlerin en az 3-5 kart atması demektir.
01:22:43Zaten küresel bir pandemiden sonra toparlanan bir ekonomi var.
01:22:47Bütün dünyada başka bir şey demektir.
01:22:49Onun için o bölgedeki etok şeyler olabilir.
01:22:51Ama makro kapsamlı bir şey.
01:22:53Ben çok beklemiyorum.
01:22:54Hulusi'lerin bu saldırısında biraz o minvalde ve biraz dediğim gibi kendilerine dikkat çekme olarak okunmamız gerektiğini düşünüyorum.
01:23:00Ama şöyle bir şey ben de isterseniz katkıda bulunayım.
01:23:03Yani tabii ki pek çok taraf bundan zarar görecek.
01:23:07Çünkü biliyorsunuz bu aradaki yol Çin'den gelen ürünlerin deniz yoluyla Avrupa'ya taşındığı yol.
01:23:15O yüzden burada tedavikçi olan Çin kayba uğrayacak.
01:23:19Bu ürünlere ihtiyacı olan Avrupa kayba uğrayacak.
01:23:21Ama buranın karışması, buranın Kızıldeniz'in ticarete kapanması sanki İran için olumlu bir gelişme gibi de olabilir diye ben düşünüyorum.
01:23:31Çünkü İran orada bakın.
01:23:33İran'ı çok etkilemez mi diyorsunuz?
01:23:35Avrupa'nın, İran daha dışarıda kalıyor.
01:23:38Ve Çin'le Avrupa arasındaki o bağlantının zarar görmesi bu anlamda belki de İran'ın işine gelebileceği bir müdahale tarzı da olabilir.
01:23:46Zaten bakarsak Yemen'den, yani Hudeyde'den gönderilen drone'un İran yapımı olduğu söyleniyor.
01:23:54O anlamda Husi'leri çok Hizbullah gibi göremeyiz ya da ne bileyim Hasi Şabi gibi hiç göremeyiz.
01:24:01Kendi aktörlüğü olan tamamen İran gölgesinde olan bir oluşum değil.
01:24:06Ama yine de burada bağımsız tabii onlara göre çok daha bağımsız.
01:24:10Ama yine de bir İran parmağı burada seziyorum ben.
01:24:12Aslına bakarsanız belki de o gönderdiği bir drone dışında asıl vermiş olduğu zararı bu Kızıldeniz'deki ticareti engelleyerek,
01:24:22oradaki taşımacılığın maliyetini yükselterek hem Avrupa'ya vermiş oldu, hem İsrail'e vermiş oldu, hem de aslına bakarsanız Çin'e de vermiş oldu.
01:24:31O yüzden eğer bu tırmanmayacaksa buradaki bu gerilim, bu bombardımanla belki duracaksa şahit,
01:24:37ki günün sonunda baktığımızda bir kişi Tel Aviv'de hayatını kaybetti, altı kişi Yemen'de hayatını kaybetti.
01:24:43Aslında daha önceki İran, İsrail arasındaki o karşılıklı saldırılar gibi sınırlandırılmış ve kontrolü bir tırmanmayı görmüş olduk burada.
01:24:52Eğer bu da donacaksa belki de Çin'in İran üzerindeki nüfuzunu da kullanarak İran'ın buraya müdahalesini sınırlayabileceğini ben düşünüyorum.
01:25:00Hocam çok ilginç bence. Yani İran'ın bir parmağı olabilir dedi hocam. Siz nasıl değerlendiniz?
01:25:04Şimdi Yemen husilerin bütün lojistik desteği İran'ın üzerinden yürüdü şu ana kadar. O limanı zaten İsrail bunu gerekçe göstererek vurdu.
01:25:12Bütün dedi lojistik buradan sağlanıyor. Dolayısıyla husilerin kullanmış olduğu mühimmatı veya işte o lojistik kesmek için ben bu limanı vuruyorum dedi.
01:25:20Ama hani şu denklemde Mehmet Hocam dediği önemli. İran desteği vermiyor doğru ama İran bunu gücü yetmediğinden imkan olmadığından değil,
01:25:30burada gerçek direnci gösteren bu olduğu için bir yerde dolaylı suyunu kesiyor Yemen'in.
01:25:35Yemen şu an yani husiler kendi imkanlarıyla şu an eldekilerle işi götürmeye çalışıyor. Gücü yeter mi? Yetmez. O doğru tespit.
01:25:43Eğer Amerika veya İngiltere'den aldığı destekle İsrail saldırmaya devam ederse bir kere teknolojik olarak ciddi fark var.
01:25:51Fark var. 154 mi aklımda kalan rakam o. Yemen'deki hava kuvvetlerinin sahip olduğu uçak sayısı.
01:25:59Sadece F-35'ler başlı başına bir güç ki onunla vurdu İsrail. Dolayısıyla mukayeseye geldiğinde Yemen'in buna dayanamayacağı açık ve açık.
01:26:10Benim işte o denklemi kurmam bu yüzden. Yemen böyle bir durumda kaderine terk edilerek Gazze gibi herkes seyreder mi?
01:26:17Yoksa bir dakika kardeşim yol elden gidiyor diyen Çin, bölgede denklem değişiyor diyen Rusya sahaya iner mi?
01:26:26Ben burada hani bir anda işin küresel boyuta geleceğini hiç gecikmedeyim. Bu bölgesel savaş.
01:26:33Ardından bu iki devletin de devreye girmesine ki. Ama çok küresel bir savaşa dönebilecek bir nokta.
01:26:38En büyük risk burada var. Çünkü burada sadece iki ülkenin savaşı değil. Dediğim gibi bak ticaret yolları.
01:26:45Bütün Çin'in bu bölgeye yapmış olduğu yatırımlar. Mesela Çin niye biz Irak'ta kalkılma yolu konuşuyoruz?
01:26:53Hemen şurada Gwadar'da yaptığı yatırım bütün hepsi bu yolun üzerine planlanarak yani alternatif geliştiriyor Çin.
01:27:00Çin'in bütün hayatı ticaret yolları.
01:27:02Şimdi böyle bir yolun onca yatırımın diske girecek olması veya kontrolden çıkacak olması Çin için handikap.
01:27:08Dolayısıyla sahaya iner ki, ummanında herhalde bir tatbikat yapıldı.
01:27:12Çin ilk defa askeri anlamda gövde gösterisine bulundu. Gemileri de çekmemiş o dönem. Belli bir süre burada bulundurdu.
01:27:19Çin'den hiç alışık olmadığın çıkışlar bunlar. Böyle bir denklemde Çin ve Rusya yanı başında.
01:27:26İran zaten o iki devletin yanında. Dolaylı olarak istemese de oldu üçlü blok.
01:27:31Bizde herhalde Amerika ile diğer devletlerin bu tavrı karşısında Yemen'in karşısına geçecek halimiz yok.
01:27:37İşte sana iki bloktu. Koca bir küresel savaşın hazırlığı.
01:27:42Arkası gelir mi savaşa tartışılır ama ben Lübnan'dan Suriye, Irak'ta yaşananlardan çok Yemen'de yaşananların dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum.
01:27:52Buranın riski, şakası yok bu riskin.
01:27:55Bu başlıklarla birlikte araya gidelim. Saatler 23'ü gösterdiğinde terörle mücadele başlıklarıyla gündemi konuşmaya devam edeceğiz efendim. Kısa bir ara diyoruz.
01:28:04Ülke TV ekranlarına hoşgeldiniz efendim. Aranın ardından yeniden karşınızdayız.
01:28:09Son dilimde terörle mücadele başlıklarıyla devam edeceğiz. Neler var gündemde hemen onu sizlerle paylaşalım.
01:28:16Türk Silahlı Kuvvetleri bir süredir Irak'ın kuzeyinde devam eden operasyonlara ilişkin kilit kapanıyor mesajını verdi.
01:28:23Elbette bölgede operasyonlara hız verildi. Pençe kilit harekatıyla Irak-Türkiye sınır hattı boyunca derinliği 40 kilometreyi bulan güvenli koridor oluşturulacak.
01:28:33Şimdi ne demek bu kilit kapanıyor aslında cümlesini değerlendirelim isterim. Değerli konuklarımla birlikte konuşacağım.
01:28:40İlk olarak yine sözü Ankara'ya bırakalım. Murat Yılmaz siz nasıl değerlendirirsiniz efendim terörle mücadele başlıklarındaki bu kilit kapanıyor cümlesini?
01:28:47Şimdi Arzu Hanım biraz önce konuştuğumuz konu çerçevesinde bakacak olursak aslında bütün Orta Doğu Havzası'nda yürüyen bir gayr-nizami harp var.
01:29:06Bu gayr-nizami harbin içerisinde de küresel aktörlerin, bölgesel aktörlerin müdahil olduğu bir zeminde gelişiyor bu gayr-nizami harp.
01:29:19Elbette bunun arkasında jeopolitik mücadele, ticaret yolları, bütün bunların hepsi var.
01:29:27Bizim özellikle terörle mücadele çerçevesinde yürüttüğümüz mücadelenin bu geniş alan içerisindeki büyük mücadeleden ayrı düşünülmemesi lazım gelir.
01:29:43Hala hazırda yayıldığı alan ve kurduğu ilişkiler itibariyle Türkiye bir terör örgütü ile mücadele ediyor.
01:29:53Bu terör örgütü esas itibariyle dört ülkeye yönelik hedefi olan tırnak içerisinde söylüyorum.
01:30:02Bu manada bu alandaki faaliyet yürüten terör örgütlerinden farklı, ya da terör örgütleri demeyelim hepsi terör örgütü değil, bir takım siyasi örgütler, partiler vesaire var.
01:30:16Ama bütün bunlardan farklı bir karakteri var. Nedir o?
01:30:19Bu dört ülke etrafında bir tür tırnak içerisinde söylüyorum, pankürdist bir mücadele yürütüyor.
01:30:25Bu kürt kavramını şöyle de mütahale etmek lazım.
01:30:30Bu pankürdist mücadele sırasında tarihi ve sosyolojik mahalli kürt unsurlarını değiştirmeye, dönüştürmeye kendince tanımlamış yeni bir kürt tanımı üzerinden,
01:30:45yani tarihinden, sosyolojisinden, bu manada dini kimliğinden, geleneklerinden, mahalli ilişkilerinden soyutlanmış bir kimlik inşa etmeye çalışan bir örgütten bahsediyoruz.
01:31:01Bu örgüt netice itibariyle, bugün geldiğimiz nokta itibariyle şu vasfı kazandı.
01:31:09Bu küresel mücadeleyi yürüten aktörlerden ABD ve hala hazırda bölgedeki İsrail ile ilişkileri olan bir zeminde ilerliyor.
01:31:23Bu çerçevede de hem Körfez Harekatı'nda sonra yaşanan ikinci harekatta beraber çökmüş bir ülke olan Irak kendisine büyük bir üs olarak belirledi.
01:31:38Hatırlayalım ama 12 Eylül 80 darbesi öncesinden itibaren de Suriye'yi o zamanki baba Hafız Esat yönetimi altındaki Suriye'yi Suriye İstihbaratı'nın denetimi altındaki Lübnan Suriye arasında,
01:31:55o beka vadisinde ve Suriye'nin içerisinde bir takım faaliyetlerde bulunduğu, orada korunduğu, geliştiği ve 12 Eylül darbesini mütakiben de Kuzey Irak'ta da boş alanları kullanmak suretiyle bir zemin elde etti.
01:32:15Körfez Harekatı ve sonra bu Arap baharını mütakiben Suriye'de yaşanan iç savaşla beraber Türkiye'nin iki komşusu ve esasen bu terör örgütünün de hedefleri arasında yer alan iki ülkede ve terör örgütünün ABD'nin olağanüstü katkısıyla beraber büyük alanlar üzerinde hakimiyet kurduğunu gördük.
01:32:43Burada Türkiye belli bir zaman sonra bu terörle mücadele ederken, bu basit bir terörle mücadele değil, gerilla harbi çerçevesinde mücadele yürüten bir örgütle karşı karşıyayız.
01:32:59O yüzden de bu tür örgütler o mücadele yürüttükleri ülkenin dışında bir güvenli alan bulmaya çalışırlar.
01:33:08Tabii ülkenin içinde güvenli alan buluyorlarsa zaten o ülke çökmüş demektir ama Türkiye'yi bu anlamda çökertemedikleri için ülke dışında güvenli alanlar bulmaya çalıştılar ve bahsettiğim bu tarihi gelişmeler de bu örgüte yardım etti.
01:33:24Merkezi olarak karargahlarını bu anlamda Irak'a kurdular ve Irak'ın adeta Suriye ile beraber çökmüş ülke olması ile beraber Irak-Suriye alanlarının birleştiği bir zeminde ama özellikle Suriye'yi önceleyen Suriye'deki durumdan istifade ederek
01:33:46burada Suriye'nin dağılması veya anayasal bir sisteme geçmesi karşısında PKK'nın kontrolünde bir siyasi yapı kurmak suretiyle PKK'nın bütün yatırımını burada meşrulaştıracak, buradan hareketle de kendisini başarılı olarak takdim edeceği bir zemine taşındı.
01:34:14Türkiye de buna karşı bir mücadele yürüttü. Bu mücadelenin nihayetinde 15 Temmuz darbesinden sonra artan bir şekilde bu güvenli üz olarak görülen Türkiye'nin dışındaki yerlere yönelik bir mücadele konseptine geçti Türkiye.
01:34:33Buna uygun savunma sanayinden, güvenlik mimarisinin inşasına ve dış politikada yeni çerçeveler çizme, yeni jeopolitik yarıklar etrafında dengeleme politikasıyla buna uygun bir yerde de durdu.
01:34:52Cumhurbaşkanı Erdoğan bu jeopolitik yarıklar etrafında bir denge siyasetiyle özellikle bu alanda Irak ve Suriye'deki harekatların gelişmesi için her bulduğu fırsatı yeni adımlarla ileri noktaya taşıdı.
01:35:08Burada Irak'ta bu manada belli bir coğrafi bölgeyi aynı zamanda o coğrafi bölgeyle beraber oradaki toplumsal dokuyu kontrol ederek kendince buradan hareketle Suriye'yi fırsat bulduğunda Türkiye'yi ve yine arzu edildiğinde İran'ı rahatsız edecek.
01:35:31Bu manada da o dört bölgede bir çerçeve çizmeye yarayacak bir eylem, bir siyasi programı hayata geçirmeye çalıştığı terör örgütü burada özellikle Irak'ta Barzani yönetimi başta olmak üzere o mahalle ilişkilerini koruyan ve kendisinin düşman husumet halinde duyduğu o yapıya karşı da bu PKK'nın bir siyasi hedefinin olduğunu da unutmayalım.
01:36:01Burada bu zeminde bu boşlukları bulmuşken Türkiye yürüttüğü harekatlarla bilhassa Irak'ta ciddi bir zemin elde etti.
01:36:10Irak'ın çökmüş bir devlet haline düşmesini engelleyecek tabi sadece Türkiye'nin değil bölgenin de bir takım verdiği avantajlarla Irak merkezi yönetimi ve Erbil yönetimiyle beraber onlarla iş birliği halinde hem terörle mücadele anlamında askeri operasyon hem bu ülke çerçevesine yayılmış dokularla mücadele için istihbari operasyonlar,
01:36:40ve aynı zamanda siyasi ilişkiler marifeti de bu alanda belli alanları kontrol etti ve kontrol ettikçe terör örgütünü daha aşağı bölgelere sürdü.
01:36:50Böylece coğrafi hakimiyet ve coğrafi avantajlardan uzaklaştırdı terör örgütünü hem Türkiye için hem de şimdi bu kilidin kapanmasıyla beraber Suriye üzerindeki baskısını ve terör örgütünün buralara müdahale etmesini veya Suriye'deki bir takım problemlerle karşılaşınca takviye ile Kuzey Irak'a takviye etmesini engelleyecek.
01:37:16Bu manada örgütün bütünlüğünü, hiyerarşisini bozacak bu hamlenin son noktasına Kuzey Irak sınırlarında Suriye çerçevesi içerisinde bu bağı koparacak bir noktaya gelmiş durumda.
01:37:32Suriye'de de benzeri operasyonların yapıldığını gördük.
01:37:36Suriye'deki operasyonlar daha önemli çünkü Suriye'deki operasyonlar aynı zamanda toplumsal doku üzerinde hakimiyet kurulan alanlarda gerçekleşti.
01:37:44Yani orada coğrafi üstünlükten ziyade toplumsal dokuyu hakimiyet altına almak isteyen terör örgütünün hakimiyet kurduğu alanlarda Kürt nüfus başta olmak üzere tahakküm etmeye çalıştığı toplumsal dokunun korunması çerçevesinde hareketler gelişti.
01:38:04Böylece buradaki hakimiyeti engellemeye çalıştı.
01:38:07Türkiye hala hazırda Suriye'de önemli alanları yine PKK, PYD'nin Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğiyle koruduğunu buradan işte geçtiğimiz aylarda denendi.
01:38:21Trump'ın muhtemel gelişi ve çekilme senaryosu karşısında mevcut durumu siyasi bir statüye bağlamak için seçim vesaire gibi bir takım şeyler yapmak suretiyle siyasi bir pozisyon almaya çalıştık.
01:38:34Çalıştığını görüyoruz.
01:38:36Türkiye Irak'taki o hani Milli Savunma Bakanlığı'nın ifadesiyle kilidi bu manada tamamlamak suretiyle Suriye'deki bu yapıyı tecrit edecek, Irak'tan desteğini kesecek bir zeminde ilerliyor.
01:38:54Ve aynı zamanda bunu yaptığında biraz önce atıfta bulunulduğu Irak Kalkınma Yolu marifetiyle de Irak'ın ayağa kaldırılması sayesinde Irak'ın bütünlüğünü tesis edip,
01:39:07her bir yönetimiyle de yakın ilişkiler kurarak ve aynı zamanda bu talabani bölgesinde terör örgütüyle ilişkiler geliştiren yapıyı da hem Irak içerisinde hem de Türkiye'nin istihbari, diplomatik bazen de askeri tazi ile ayrıştıracak bir bütüncül Irak politikası izliyor.
01:39:30Irak Kalkınma Yolu marifetiyle de buradaki barışın bölgede nasıl bir avantaj meydana getireceğini bölge ülkelerine gösterdiği gibi bunu yakın bir örnek ve başarı örneği olarak Suriye'de de hayata geçirebilecek bir modele dönüştürme imkanına sahip hala hazırda Türkiye.
01:39:52O yüzden Suriye sahasındaki gelişmeleri de Irak'taki modelin bir tür Suriye sahasına taşınma çabası olarak görebiliriz ama Suriye sahasındaki işin daha zor olduğunu baştan söyleyerek ifade edelim.
01:40:06Çünkü Suriye bu manada bir başarısız devlet ve dağılmış devlet olarak daha kötü bir noktada ama Suriye'de şöyle belki bir avantaj olabilir gerçekten Trump'ın gelmesiyle beraber bu bölgedeki Amerikan güçleri geri çekilirse Türkiye veya zaman zarfında Türkiye yine jeopolitik yarıkları, boşlukları, fırsatları değerlendirerek
01:40:34bu Suriye'de terör örgütünün kontrol ettiği alanları ve toplumsal dokuları kurtarmak suretiyle daha ileri adımlar atabilirse bu hem Suriye'nin bütünlüğüne hem de Türkiye'nin terörle mücadelesinde en hayati noktada başarısına hizmet edecektir.
01:40:54Çünkü şu ana kadar terör örgütü açık apaçık başarısızlıklar yaşadı Türkiye'de hala hazırda Irak'ta ama kendisini teselli ederek hem tabanında hem de uluslararası ilişkiler alanında kendisini devam ettirdiği nokta Suriye'deki kontrol ettiği alan.
01:41:14Eğer burada Türkiye örgütü açık bir başarısızlığa mahkum ederse yani bu askeri operasyon olabilir sipari operasyon olabilir veya diplomatik operasyonlar diplomatik faaliyetler olabilir.
01:41:26Bu manada bir başarısızlığa mahkum ederse gerçekten terör örgütünün sağdaki o terörle mücadele çabalarının ötesinde siyaseten de yenildiği ve bütün bu manada o yenilmenin terör örgütünün tabanında ciddi anlamda bir moral yıkıma yol açacağı bir çerçeve çizilebilir.
01:41:50O yüzden Irak'taki hala hazırda bu yürütülen operasyon bunu mümkün kılabilecek çok önemli bir tarihi aşamaya işaret ediyor.
01:42:02Irak'taki başarının sonrasında hedefin bu manada Suriye'de kalan alanlar olduğunu terör örgütünün kontrolündeki alanlar ve toplumsal doku olduğunu tekrar ifade edeyim.
01:42:16Türkiye'nin bölge bu kadar hareketliyken aslında atması gereken adımları attığı stratejik başlıkları adımları konuşuyoruz.
01:42:25Elbette ki terörle mücadele başlıklarında biz artık çok farklı başlıkları konuşuyoruz.
01:42:30Aslında gün içerisinde de işte o bültenlerde de hep konuştuğumuz başlıklar içerisinde artık terörle mücadelede hocam bambaşka şeyleri konuşmaya başladık ki kilit kapanıyor cümlesi de aslında bunun bir göstergesi.
01:42:44Tabi Mili Samo Bakanlığı her geçen dakika hatta neredeyse bir açıklama gerçekleştiriyor ve terörle mücadelede işte kaç teröristin etkisiz hale getirildiği rakamlarını artık biz çok farklı rakamlar görmeye başladık.
01:42:56Yani sizinle hep konuşuyoruz işte beşleri onları konuşurken artık yirmi yirmi beşlere kadar çıkan o rakamları konuşmaya başladık.
01:43:04Bunlar çok önemli değil mi?
01:43:06Kesinlikle ve zaten onlar aynı zamanda da harekatın başladığını daha doğrusu güçlü koordinasyonun başladığını gösteren hadiseler.
01:43:14Şimdi vatandaş haklı olarak şöyle söylüyor.
01:43:17İşte Irak'ta harekat başladı başlayacak ne zaman başlar? Başladı mı? Başlama hadisesi ne zaman olacak? Bu soruları merak ediyor.
01:43:25Ama bizim ısrarla bulunduğumuz şu Irak ile Suriye gerek stratejik anlamda gerek coğrafi anlamda birbirinden çok farklı iki ülke.
01:43:35Özellikle askeri harekat yönünden incelediğinde Irak dünyanın en zorlu coğrafyası Suriye Düzova.
01:43:41Rahatlıkla erişebileceğin ulaşabileceğin bir coğrafya özelliğe sahip.
01:43:47Dolayısıyla Suriye'deki o bizim hani hala hafızalarda canlı tuttuğumuz Fırat Kalkanı, Zeytindalı, Barış Pınarı gibi harekatlar Irak'ta beklenmez.
01:43:59Zaten Irak'ta da Suriye'den bir diğer fark şu çok ciddi bir yapılanma aylardır var o coğrafyada.
01:44:06Üst bölgeleri oradaki işte özel birliklerimizin olduğu yerler ve orada Suriye ne zaman çok daha hareketli terörle mücadele hep sürüyor.
01:44:15Pençeler işte beraberindeki diğer harekatlar da bu anlamda değerlendirilmeli.
01:44:21Şimdi kilit kapanıyordan kastı şu devletimizin.
01:44:27Malum işte Suriye'nin hemen düzeltiyorum İran'ın hemen kuzeyinde o bütün hat boyunca 378 kilometre boyunca oluşturduğumuz bir yapılanma var.
01:44:40Bu yapılanmada biz önemli mesafeler katettik.
01:44:44Son zamanlarda dediğim gibi buralarda çok ciddi kayıplar vermeye başladı terör örgütü.
01:44:49Hatta içlerinde renkli listelerle aranan kişi isimler var.
01:44:55Şimdi burada hemen güneyinde de ikinci bana göre kompartıman şeklinde değerlendireceğimiz bir gara var.
01:45:03Ve o garanın da kontrol altına alınmasıyla kuzey bölgedeki bütün tehditler bana göre bertaraf edilmiş olacak.
01:45:13Kilit kapanıyordan kastı o genel kurmayın nedir?
01:45:17Yani kuzeyinde garanın da içinde olduğu bir coğrafyanın tamamında kontrolü ele almak.
01:45:23Sizin de alt yazıda yazdığınız gibi güvenlik koridorunu bu coğrafyada bu bölgede oluşturmak.
01:45:30Biz ta Suriye coğrafyasındaki harekatlar yürürken de ben söylemiştim.
01:45:34Güvenlik koridoru 40 kilometre Suriye'de işte ta Kamuş'tan başlayıp Afrin'e kadar giden coğrafyayı tamamlayabilecek miyiz?
01:45:42Yani biz burada bunun elbette çabasını vereceğiz ama Mehmetçik Devlet sağ gösterip soldurmayı sever.
01:45:49Bu bir anda Kandil'den başlayıp Kamuş'ta'ya kadar olan coğrafyada böyle bir koridor oluşursa da şaşırmayın diyorduk.
01:45:56Bak şu an o koridor bir bütün halinde oluşmak üzere.
01:46:00Ha bitiyor mu yani terörle mücadele bunu yapmakla? Elbette bitmiyor.
01:46:04Mesela o 40 kilometrelik koridor Suriye'de de bana göre yanlış algılandı.
01:46:0940 kilometreyi tesis edeceğiz. Ettik. Ne oldu bittim yani terörle mücadele.
01:46:1441. kilometrede var bunlar. Ne yapacağız?
01:46:16Derinlere inmemiz lazım.
01:46:18Eğer gerçekten terörle mücadele amacına erdi bu iş bitti diyebilmek için.
01:46:25Şimdi o denklemi sahaya yansıtırsan Irak'a bunun içinde Süleymaniye var, Asos var, Mahmur var, Sincer var.
01:46:34Gerçekten zorlu bir süreç. Bizi ve Irak'a, merkez hükümeti ve Erbil'i bekliyor.
01:46:39Şimdi az önce baktığı yer başlı karşılık. Güvenlik koridoru, kalkınma yolları.
01:46:47Şimdi o kalkınma yolu mesela bir ucu Ovaköy, diğer ucu Fav Limanı.
01:46:531200 kilometrelik bir hat. Hem demir hem karayolu.
01:46:56Sen şimdi bu hattı işlem almak için, bu hattı güvenle oluşturmak için,
01:47:02öncelikle terör tehditini o bölgeden tamamen yok etmelisin.
01:47:06Şimdi Eylül ayında benim hatırladığım Fav Limanı'nda deneme yüklemeleri yapılacak.
01:47:11Liman ilk defa kullanılacak.
01:47:13Şimdi bu bahsettiğim süreçte, Eylül'de bunun denemesi yapılacak ki,
01:47:192025 yılında da artık fiilen çalışmaya başlayacak.
01:47:23Bu proje 2005 yılından beri hayatta. Bunu Dünya Bankası desteklemiş.
01:47:27Birçok ülkeden destek almış.
01:47:29Hatta Çin bana göre dört gözle bu projenin hayata geçmesini bekliyor.
01:47:34Niye? Hemen o hattın güneyinde Gwadar Limanı.
01:47:38Pakistan ile Çin arasında çok büyük bir yatırım.
01:47:42Ve Çin o Gwadar Limanı işleri hale getirmek için Kızıldeniz'den Basta Körfezi'ni önemsiyor.
01:47:48Yani bizim Ovaköy'den itibaren direkt karayoluyla Avrupa'ya ulaşılacak bir hat.
01:47:53Ve bu hat şu ana kadar en güvenli, en ekonomik olan hat.
01:47:56Sen şimdi bütün bu denklemleri üstüne koyduğunda, Çin bekliyor.
01:48:01Irak halkı bekliyor. Biz bekliyoruz.
01:48:03Hatta Çin'le birlikte o yol üzerinde ortak olan ülkelerin de beklentileri var.
01:48:08Bu durumda bir tek bu işe engel var. O da PKK.
01:48:12Terör. Terör örgütü.
01:48:14Dolayısıyla bunun ortadan kalkmaktan başka şansı yok bu yapının.
01:48:19Amerika bunu bildiği için şu ana ağırlığını hep Suriye'ye verdi.
01:48:24Daha bugün işte haberler, yine tırlar, silahlar, kamuşlu bölgesinde yeni yapılanmalar,
01:48:33havas olma sistemlerinin PKK, YPG, SDG'ye verilmesi.
01:48:38Dolayısıyla Amerika bu olayı gördüğü için bana göre Irak'ta artık Amerika fiilen kendini bitirdi.
01:48:45Yani burada havlu atan bir Amerika tablosuyla karşılaşırız.
01:48:49Ha sabote etmez mi eder. İçindeki kripto yapılara devreyi almaz mı alır. Bu ayrı mesele.
01:48:53Ama neticede esas o ağırlık olarak hissedilen coğrafyada artık Amerika bana göre olmayacak.
01:48:59Önümüzdeki bir iki ay içinde.
01:49:01Böyle bir tablo da o yol işler mi işler.
01:49:05Terör tehdidi ortadan kalktığı için.
01:49:07Dikkat et Irak'ta bak ilginç sabotajlar yaşanmaya başlandı.
01:49:10Bunu Erbil söylüyor, Bağdat söylüyor.
01:49:12Hep kazıyorlar PKK çıkıyor altında.
01:49:14Orman yangınları, suifazlar vs.
01:49:16Bunun tek açıklaması artık o terör üretme gücü kalmadığı için coğrafyada.
01:49:22Bu tür olaylarla varlığını hissettirmeye veya bir şekilde duyurmaya veya etki üretmeye çalışıyor.
01:49:28Ama bunların çıkış yolu olmadığını yapan da biliyor.
01:49:31Dolayısıyla Irak'taki kilidin kapanması.
01:49:35Ardından süratle aşağı daha güneye sarkılması.
01:49:39Eylül ayındaki hedefe ulaşılması demek arzu.
01:49:42Yani ben bunu çok önemsiyorum.
01:49:44Ve Irak'taki işi belli bir noktaya getirirsek.
01:49:47Suriye hiç ilerleme kaydetmese dahi istikamet oraya dönecek.
01:49:51İşte o zaman herkes Türkiye ile bir şekilde yüzleşmek durumunda kalacak.
01:49:55Bu lafı mı Esad'a.
01:49:57Çünkü biliyorsun Esad'a biz dedik ki.
01:50:00Gel şu süreci beraber götürelim.
01:50:02Irak'ta beraber sen de Esad'ı elinden tut.
01:50:05Hatta üçlü bir yapı yapalım.
01:50:07Ama Esad ne kadar çok köprülere atan bir çıkış olmasa da.
01:50:12Geçtiğimiz gün kurduğu cümle.
01:50:15Akıllara zarar bir cümle bana göre.
01:50:18İşte Türk askerinin buradan çekilmesini tartışmayacak mıyız?
01:50:21Sen git Amerika ile tartış.
01:50:23Sen git onlarla bulaş, onlarla dalaş.
01:50:25De ki ne arıyorsun burada?
01:50:27Benim malıma çöktün.
01:50:29Kendi malımı parayla satıyorsun diye onlarla uğraş.
01:50:31Sen onları hiç ağzına almazken.
01:50:33Ben ve çek dedin mi benim senin.
01:50:35Ondan sonra bütün Anadolu'nun o sinirini otlatırsın.
01:50:39Gene devlet olgun.
01:50:41Hani süreçte arka plandaki o kurcalayanları bildiği için.
01:50:46Böyle köprüleri yıkan bir çıkış yapmadı.
01:50:49Sabırla bekliyor.
01:50:51Ama Esad'ın göremediği şu.
01:50:53Ama gönüllü ama gönülsüz.
01:50:54Ama işin içinde ol ama olma.
01:50:56Bu iş çözülecek.
01:50:58Eylül'den sonra muhtemelen mevsimsel koşullar Irak'a nazaran daha elverişli.
01:51:04Yeni bir operasyon mu diyorsunuz?
01:51:06Suriye'de kesinlikle bu operasyonun devamı getirilecek.
01:51:08Zaten başka türlü.
01:51:09Havanda su döversin.
01:51:11Irak'a artık bir daha terör bulasın istemiyoruz.
01:51:13Irak'a bir daha bu belalar dalasın istemiyoruz.
01:51:17Bunu yapmanın yolu da Suriye'de kontrol altına almak.
01:51:19Çünkü o sınır kağıtta var.
01:51:21Biz mesela dikkat et.
01:51:23Çok akıllı strateji uygulama başladık.
01:51:25Ahtapotun kollarını bir bir kesiyoruz.
01:51:27Irak'a niye dedik git Suriye sınırında güvenlikler birilerini al.
01:51:31Eleğe döndü.
01:51:32Yol geçen anına döndü.
01:51:33Oraları zapturat altına al diye.
01:51:35Bunun için Irak niye bir anda yıllardır yapmadığını yapmaya başladı.
01:51:40Türkiye'nin yönlendirmesiyle sınır güvenlik birlikleri oluşturmaya başladı.
01:51:46Suriye'yi ayrı bir başlık olarak ele almamızdan dolayı.
01:51:50Dolayısıyla Amerika'nın şu an ben o hakkındaki şeytani planı biliyorum.
01:51:55Suriye'ye kaçalım.
01:51:57Oradaki yapıyı da sivilleştirip.
01:51:59Demokrasi vesaire seçim meçim öyle bir yalanla bir tufanla.
01:52:03İşi normalleştiririz.
01:52:05Avrupa'yı da arkaya alırız desteği.
01:52:07Dolayısıyla Türkiye burada terör lafını ağzına alamaz.
01:52:11Böyle bir plan kuruyor.
01:52:13Seçimlerden başlayarak o süreç de terse gitmeye başladı.
01:52:16Dolayısıyla Amerika'nın Suriye'de tutunma şansı zorlasa da yok.
01:52:20Orada eninde sonunda o gerçekle karşılaşacak.
01:52:23Hatta o Esad'ın ben ağız değiştirmesini ona yormuştum.
01:52:28Lübnan'ı konuştuk az önce.
01:52:30Orada hala durulmuş değil.
01:52:32Oradaki bir savaşın sıçacağı ilk coğrafya Suriye.
01:52:36İşte o durumda Suriye'de eğer Amerika destek verecekse ki vereceğiz diyor.
01:52:41Zaten vermeden Lübnan'dan İsrail'in çıkma şansı hiç yok.
01:52:46Verdiği takdirde İsrail, Amerika hatta yanına İngiltere'yi de al.
01:52:50Üçlü denklem.
01:52:51Bir yanda Suriye'de kendini bulur mu?
01:52:53Bence o risk var.
01:52:54Böyle bir durumda Rusya ne yapar?
01:52:56Herhalde nerede kaldınız bekliyorduk diyecek hali yok.
01:53:00O da kendine göre bir savunma mekanizması geliştirecek.
01:53:03Bence o nedenle bir anda apar topar Lavrantin Şam'a gitti.
01:53:08Hemen arkasından Esad Türkiye'ye kucak açan cümleler kullandı.
01:53:13Belki de o nedenle bu bölgede bir işbirliği başlayacak.
01:53:17Doğru olan da onu söyleyeyim.
01:53:19Rusya'nın da politikası doğru.
01:53:21Ama biz aylardır söylüyorduk bu noktaya gelin bir şeyler yapalım diye.
01:53:26Beceremedik.
01:53:27Daha doğrusu onların yanlı tutumları nedeniyle olmadı.
01:53:31Şimdi olur mu?
01:53:33Ümit var.
01:53:34Dışarıdan çomaklayan olur mu?
01:53:36Olur.
01:53:37İşte gördün örneğini.
01:53:39O cümleyi kurdu diye biz Aslan'a da masaya hiç oturtmadan yolladık Esad'ı.
01:53:44Her ne kadar onun gibi olmasa da ona yakın bir cümleyi şimdi kurdu.
01:53:47Tamam tartışalım.
01:53:48Otur hadi masaya tartışalım diyor.
01:53:50Tartışmayacak mıyız diye.
01:53:51Tamam tartışalım.
01:53:52Ne anlatacaksın sen bana?
01:53:54Ne diyeceksin sen bana?
01:53:57Ben sana demeyecek miyim?
01:53:58Git hemşerim orada Amerikalılar var.
01:54:00Onlara bulaş demeyecek miyim?
01:54:02İşte işgalci bir masalı baştan uyduruldu.
01:54:05Hala aynı telden çalmaya devam ediyor Esad.
01:54:07Ya işgalci olan devlet senin o coğrafyada insanlarla geri dönsün diye uğraşır mı?
01:54:12O insanlara kendine balık tutmaya önecek şekilde bu hizmeti götürür mü?
01:54:17Senin yapmadığını ben yapıyorum.
01:54:19Dolayısıyla Esad tekrar söylüyorum öyle ya da böyle.
01:54:23Gönüllü ya da gönülsüz bu coğrafyada o korktuğunu yaşayacak.
01:54:27Ama istiyor ki gönül.
01:54:30Hani Irak'ta biz kalkınma yolu diyoruz.
01:54:32Bana körfez yolu diye adını koyduğum yolu da geçerli Suriye için.
01:54:36O yolu da sen işletebilirsin.
01:54:38Yani Türkiye'nin desteğiyle hayata geçirebilirsin.
01:54:40Dolayısıyla bu fırsat senin için Esad gibi biri için tarihinde bulamayacağı bir fırsat.
01:54:46Tek yapacağı iş samimi olmak.
01:54:50Uzatılan eli tutmak.
01:54:51Bunu şu ana kadar beceremedi.
01:54:54İnşallah bundan sonra becerir.
01:54:56Yanılırız.
01:54:58Ama ben hala orada sıkıntılı bir sürecin olduğu kanaatindeyim.
01:55:01Yani bu çatlak cümle, bu çatlak söyleme.
01:55:04Biz evet gereken şeyi göstermedik.
01:55:07Yani olgunluk gösterdik.
01:55:09Hemen akabinde bir cevap vermedik ama Esad oradan dönmez.
01:55:14Bir anda sürecin işlemesini sağlayacak bir davete icabet etmezse
01:55:20gene Suriye'de biz eskiye döner.
01:55:23O zaman bildiğimizi okuruz ülke olarak.
01:55:25Peki.
01:55:26Devam edelim Hüseyin Hocam sizinle.
01:55:28Elbette aslında Coşkun Hocam çok net özetledi.
01:55:31Hem bir yandan işte bu koridor dediğimiz mesele var.
01:55:34Bir yandan tabii Esad'ın söylemleri var.
01:55:37Bir yandan da terörle mücadelemiz var.
01:55:39Nasıl değerlendirirsiniz?
01:55:41Tabii koridordan isterseniz başlayalım.
01:55:44Buyurun.
01:55:45Şöyle bir 2015-16 yıllarına doğru girersek kendi zihnimizde bir koridor görüyorduk o zaman.
01:55:54Hiç bugün bahsettiğimiz bir koridor değil tam tersi bir terör koridorundan bahsediyorduk o yıllarda.
01:55:59Kandil'de merkezi olan, başı zihni orada olan,
01:56:04Kandil'den İran-Irak sınırı boyunca bizim sınırımıza doğru gelen,
01:56:09Hakuk'tan batıya doğru dönüp bizim güney sınırımız boyunca Irak'tan Suriye'ye doğru ilerleyen,
01:56:18Sinjar üzerinden Suriye'ye geçip oradan ta Afrin'e kadar giden ve neredeyse 1200-1300 kilometre,
01:56:25hatta Kandil'e kadar inersek 1500-1600 kilometreyi bulan bir koridordan bahsediyorduk.
01:56:32O koridor tamamlanmaya yakın bir koridordu.
01:56:35Hem Irak ayağında hem de Suriye ayağında PKK'nın inşa ettiği bir terör koridoru mevcuttu.
01:56:43Buna PKK, Irak'ta medya savunma alanları diyordu.
01:56:47Suriye'de ise o zaman kantunlar adıyla özel bölgeler diyordu.
01:56:53Cezire kantunu gibi, Haseke kantunu gibi, Afrin kantunu gibi ve bir bir bunlar birleşiyordu.
01:57:002016 Ağustos'una kadar, 2016 Ağustos'ta Türkiye o koridorun henüz PKK'nın eline düşmemiş
01:57:09veya kısmen düşmüş olan nadir ceplerinden bir tanesini Kara Harekatı'nın düzenledi.
01:57:15Fırat Kavkalı'ndan bahsediyorum.
01:57:17Onun üzerinden geçen sürede önce Suriye'de Zeytin Dalı gibi ya da Barış Pınarı gibi farklı operasyonlarla.
01:57:27Nitekim Mayıs 2019'dan beri de Irak'ın kuzeyinde Pençe Kilit, Pençe Kaplan gibi harekatlarla,
01:57:35daha güneye Pençe Kartal hava harekatlarıyla Mahmur Asos bölgelerine, Kandil'e kadar
01:57:41Türkiye bir ofansa geçme stratejisinde başladı.
01:57:45Buradaki maksat şuydu.
01:57:47Konu sadece o anki, o konjektürdeki PKK oyununu bozmak değil,
01:57:53oradaki statüyü kalıcı bir şekilde değiştirmekti.
01:57:57Bu anlamda Türkiye'nin, bu arada medyada da hep söyleniyor,
01:58:01ara bul yok et diye bahsedilen,
01:58:03nispeten daha eski stratejisinden ya da savunmada sınır hattında çakılı kalma durumundan
01:58:10üçüncü bir yola geçtiğini gördük.
01:58:12Sınır ötesindeki sahayı şekillendirme ve terörle kaynağında mücadele stratejisi.
01:58:18O zamanlar tamamlanmasından korktuğumuz terör koridoru,
01:58:22bugün aslında isterseniz adına güvenli bölge diyebilirsiniz, isterseniz terörle mücadele adına yeni bir koridor diyebilirsiniz.
01:58:29Türkiye'nin çok büyük oranda etki sahasında olan bir koridor olarak karşımıza çıkıyor.
01:58:34Tabii ki tamamlanmış değil.
01:58:36Özellikle Fırat'ın doğusunda, Suriye'nin Fırat'ın doğusundaki topraklarında,
01:58:41halen daha orada PKK'nın denetiminde, fiili kontrolünde olan geniş topraklar var.
01:58:46Buralarda önümüzdeki harekatların hedefi olabilecek topraklardır.
01:58:51Ama Türkiye özellikle Irak'ta sınır hattı boyunca
01:58:55ve Suriye'de Fırat'ın batısında sınırını PKK'dan arındırdı, temizledi.
01:59:00Ve altyazıda da söylediği gibi yer yer 30-40 kilometre derinliğe ulaşana kadar bu noktalara getirdi.
01:59:07Bu devam eden bir süreç.
01:59:09Bu Türkiye'nin daha önce denemediği bir süreç ve zaman alan bir süreç.
01:59:12Az evvel Sayın Coşkun Hoca'mız da bahsetti.
01:59:15Ve zor bir süreç, onu da söyleyelim.
01:59:17Bu süreçte biz Suriye'de zorlu.
01:59:20Meskun mahallelerde, yer yer on binlerce insanın yaşadığı şehirlerde,
01:59:26o sivillerin hayatına hiçbir şekilde risk oluşturmayacağı şekilde,
01:59:30tabiri caizse cerrahi operasyonlarla PKK'yı oradan sildik, süpürdük.
01:59:35Afrin'de bunu gördük, Tel Abyad'da bunu gördük, Rasul Aleyh'in de bunu gördük.
01:59:39Ve bu değişiklikli topraklarda da bunu gördük.
01:59:43Yani Elbab'dan Mare'ye, Azize'ye kadar.
01:59:46Bunun zorluğu buydu.
01:59:47Çünkü orada sivillerin hayatını kaybetmesi, Türkiye ahlaki olarak da bunu tebessül etmediği bir yol.
01:59:54Öte yandan da PKK'nın söylem üstünlüğü ele almasına yol açacak bir durumdu bu.
01:59:59Önemli ki zorluksa farklı bir şey.
02:00:01Orada, meskun mahaller değil artık, dağda, taşta, mağaralarda, inlerde,
02:00:06on yıllardır yuvalanmış bir PKK varlığından bahsediyoruz.
02:00:10Orada arazinin bazı zorlukları var.
02:00:13Ve maalesef, bu arada yeri gelmişken analım.
02:00:16Şehit yarbayımız Abdullah Cem Demirkan da bu hafta bir EYP patlaması sonucu maalesef kaybetti.
02:00:23Allah rahmet eylesin.
02:00:24Allah'tan rahmet diliyorum kendisine de.
02:00:26Bedel de ödeniyor.
02:00:27Oradaki askerlerimiz, uzmanından subayına kadar çok farklı.
02:00:34Her cephede, her kademede askerlerimiz bunun bedelini de ödüyorlar.
02:00:38Gazilerimize şifa diliyorum bu sebeple.
02:00:41Fakat şunu bilerek o bedeli ödüyorlar.
02:00:44Biz bugün orada o mücadeleyi gerçekleştirmezsek,
02:00:48ülke içerisinde bunlar sızıyorlar, burada saldırılar gerçekleştiriyorlar.
02:00:53Ve yine düşünelim o 2015-2016 dönemlerini.
02:00:57Biz hendek kalkışmasını yaşadık.
02:01:00Ve o tarihlerde, işte Surdağ, Cizre'de, Türkiye'nin pek çok bölgesinde,
02:01:06oradaki tabii yereldeki siyasi belediyeleri de kullanarak, onların imkanlarını da kullanarak,
02:01:12PKK büyük bir kalkışmaya girişmişti.
02:01:15Ve maalesef o operasyonlarda Surdağ, Cizre'de her birinde ayrı ayrı 70'in üzerinde şehit verdik.
02:01:21Totalde 700'ün üzerinde şehit verdik o hendek operasyonlarında.
02:01:25Bugün Pençe Harekat Bölgesi'nde de şehit veriyoruz maalesef.
02:01:30Ama askerlerimiz şunun bilincinde,
02:01:32bugün ben canımı vatanım için tehlikeye atmazsam,
02:01:36yarın orada hem çok daha fazla sayıda silah arkadaşım bu terörün hedefi olacak,
02:01:41hem de vatandaşlarımız, bizim vatandaşlarımız da bu terörün hedefi olacak, onun bilincindeler.
02:01:47Bu anlamda stratejik seviyede baktığımızda gerçekten büyük bir başarı olduğunu görüyoruz.
02:01:53Çünkü PKK 10 yıllardır çöreklendiği o bölgeleri peyderpey terk etmeye başladı.
02:02:00Bugün Hakurt'tan Zapa kadar, Ava işin basıyan Metine, tüm bu bölgelerde bir geriye çekilmeden bahsediyoruz.
02:02:08Bugün artık bir sonraki hedef olarak gördüğümüz,
02:02:11şu an bu özellikle çatışmalar Metine-Gara arasındaki bölgede sıkışmış durumda.
02:02:16Onun akabinde de zaten Garaya sıra geliyor.
02:02:19Ve 10 yıllardır bize şunun propaganda'sı yapıldı.
02:02:22Buralara TSK yani Türk askeri giremez.
02:02:26Buralar işte dağ olduğuna bakmayın. İçerisinde kat kat mağaralar var.
02:02:31Biz burada ciddi bir tahkimata sahibiz. Her yer tuzaklı. Buralara giremezsiniz deniyordu.
02:02:36Ve bugün artık 20-30 kilometre kadar içerideyiz.
02:02:40Ve bakın bu sadece orayı temizleyip, terörü süpürüp, yarın tekrar onlara terk edilecek bir hareket değil.
02:02:47Bunun lojistik anlamda da farklılığını görüyoruz.
02:02:51Halbuki biz geçici desek de terör temizlenene kadar orada kalacağından az çok emin olduğumuz,
02:02:56geçici üst bölgeleri yapılıyor bir anda.
02:02:58Bu üst bölgeleri sadece dar bir alanı değil, çok kritik vadileri kontrol eden,
02:03:05oradaki geçiş güzergahlarını gören, kör noktaları değil, çevreye hakim, önemli stratejik bölgeleri inşa ediliyor.
02:03:12Ve terörün artık Kandil'den yukarıya çıkışın önü çok büyük oranda kesiliyor.
02:03:17Ama tabii ki durmak yetmeyecek. Az evvel sizin de bahsettiğiniz üzere.
02:03:21Çünkü bu örgütün şöyle bir dinamiği var, ölmeden ölmüyor.
02:03:25Yani ne kadar zayıflarsa zayıflasın, bir başınızı döndüğünüz anda bugün Amerika olur,
02:03:30yarın Rusya olur, öbür gün İran olur, başka bir gün Yunanistan, Ermenistan olur.
02:03:35Yani dış destek bulmakta sıkıntı çekmeyen bir örgüt.
02:03:38Suriye'yi temizliyorsunuz, Irak da başlıyor. Irak'ı temizliyorsunuz, Suriye de başlıyor.
02:03:44Geçtiğimiz günlerde savunma bakanımız Yaşar Güler de bu anlamda altını çizdi.
02:03:48Belki de ilk defa bu netlikte duyduk. İran'ı da bu anlamda ikaz etti kendisi.
02:03:53Irak içerisinde, Irak dışında küresel oyuncular, çok sayıda diplomatik anlamda da mücadeleyi gerektiren bir kulvardan bahsediyoruz.
02:04:01Ama bugün askeri anlamda terör yenilmiştir.
02:04:05Türkiye içerisinde artık artıklarını bulup temizliyoruz.
02:04:09Bırakalım tırnak içerisinde kurtulmuş bölgeleri, artık 3-5 kişi bile bir araya gelemiyor.
02:04:14Türkiye içerisinde terörle andığımız topraklarda bugün gençler yaz kampları yapıyorlar, doğa yürüyüşleri yapıyorlar.
02:04:22Hatta Irak Suriye sınırlarına daha iyi bu güvenli ortamı Türkiye'ye sağlayabildi.
02:04:27Bundan hız kesmemek lazım.
02:04:29Bu anlamda tabii ki Türkiye içerisindeki siyasi karar alıcılara ve siyaset mekanizmasına ciddi bir sorumluluk düşüyor.
02:04:36Tezkereler meclise geldiği zaman bu tezkerelere hayır oyu veren partileri görüyoruz.
02:04:41Kastım sadece Dem Parti değil.
02:04:43Zaman zaman CHP de maalesef bu yanlışa ortak olabiliyor.
02:04:46Bu noktada tezkerelerin sürekli olarak güçlü bir iradeyle orada desteklenmesi
02:04:51ve askerin moral anlamında da sadece kaynaklı olarak değil manevi olarak da desteklenmesi
02:04:57ve Türkiye'de geniş bir siyasi yelpazeden bu desteği, bu güveni görebilmesi bence önemli.
02:05:03Devam edelim efendim.
02:05:04Sayın Mehmet Özkan size de hemen sözü bırakmak istiyorum.
02:05:08Tabii ki aslında İran'da bu işin neresinde oradan da konuşalım bir yandan.
02:05:12Sayın Hocam iyi hatırlattı bizi onu.
02:05:14Milli Savunma Bakanlığının açıklaması vardı aslında İran'a yönelik de.
02:05:19Şimdi hem İran bu işin neresinde hem bizim terörle mücadelemiz hangi noktada?
02:05:24Tüm başlıklarıyla konuşalım.
02:05:25Sizinle nasıl değerlendirirsiniz?
02:05:27Şimdi Arzu Hanım aslında Hüseyin Hoca çok güzel süreci anlattı.
02:05:31Şimdi bölgede şunu görüyoruz.
02:05:34Artık bir güvenlik düzeni yavaş yavaş oturuyor.
02:05:37Onda da Türkiye o başlattığı ofensif süreciyle beraber yavaş yavaş bölgede güvenlik düzenini
02:05:43şekillendiriyor tamamıyla.
02:05:44Şekillendirmek istiyor ki daha sonra bunun üzerine siyasal ve ekonomik bir düzen inşa edilsin.
02:05:49Konuşulan Suriye-Türkiye arasındaki bir temas olacak mı vs.
02:05:54Bütün bunlar aslında güvenlik düzeninin sonrasına gelecek olan siyasal ve ekonomik düzenlerin ön hamleleri.
02:06:02Konuştuğumuz Irak'ta konuştuğumuz bu koridor meselesi, kalkınma koridoru meselesi tamamıyla
02:06:07bu güvenlik düzeninin sonrasında oluşacak ekonomik düzenin bir aparatı, bir yansıması.
02:06:13Son 1-1,5 yıldır aslında biz Türk Dış Politikası'nda şunu gördük.
02:06:19Bölgede Arap Baharı ile beraber başlayan Suriye meselesi, Irak meselesi daha en az 20 yıl geriye giden bir konu var.
02:06:25PKK meselesi 40 yıl doğru geriye giden bir mesele var.
02:06:28Dolayısıyla bütün bu sorunun iç içe geçtiği bir güvenlik sarmanıyla karşı karşıya kaldık.
02:06:332014-2005 ile başlayan IŞİD meselesi, daha sonra farklı süreçler vs. derken
02:06:39ciddi bir güvenlik sarmanıyla ve aslında bölgesel düzensizlikle karşı karşıya kaldık.
02:06:43Bütün o mücadele sonrasında son 1-1,5 yıldır bu çok daha net oldu.
02:06:47İlk başta hatırlayın, Dışişleri Bakanı Hakan Fethi'nin göreve başladığı zaman ilk yaklaşılan bir tanesi bölgeyi yakın ziyaret etmekti.
02:06:54Artık bölgede yavaş yavaş bir düzen kurmak gerektiği fikrini karşılıklı görüşmekte.
02:07:00O yavaş yavaş olgunlaştığını görüyoruz.
02:07:02Elbette bunun askeri boyutu var, ekonomik boyutu var, siyasal boyutu var.
02:07:06Birçok boyutun yavaş yavaş iç içe geçeceği bir sürece doğru gidiyoruz.
02:07:11Bu kilidin kapanması bunun sonucu ve bütün bu ilişkilerde bunun sonucu.
02:07:19Dolayısıyla yeni bir sürece doğru gidiyoruz.
02:07:21Bu TRL'le mücadele anlamında da yeni bir süreç.
02:07:23Mücadelede aynen devam ediyor ama artık TRL'le mücadelede sonuç alıp bunu siyasal ve ekonomik anlamda artık istikrarı sağlama sonucuna bağlamaya yönelik bir çaba var.
02:07:34O açlığında Türkiye komşularına şunu söylüyor.
02:07:37Hem sorunları çözelim diyor hem de bölgede beraber bir düzen kuralım.
02:07:41Ekonomik ve siyasal anlamda.
02:07:43Irak'la temaslar son dönemde ciddi şekilde arttı.
02:07:46Takip ediyorsunuz ciddi şekilde.
02:07:48Cumhurbaşkanı gitti vs. ciddi bir Irak'la temas var.
02:07:51Muhtemelen belki 20 yıllık Amerikan inşikalı sonrası 2003'ten beri Irak ilk defa kendince bir düzenin partisi olabilecek.
02:08:02Türkiye de bu konuda bütün desteği veriyor.
02:08:04Yani terörün orada etkisinde azaltıldığı, devlet dışı bırakıldığı, ekonomik anlamda oranın kalkındığı, bir şekilde doğrudan açıldığı vs. birçok süreç var.
02:08:15Dolayısıyla onun içi.
02:08:16Bunun muhtemelen bir sonraki yansıması kısmen bugünden konuşulan Suriye zamanı.
02:08:20O biraz daha karmaşık bir konu.
02:08:22Tabi burada kısmen bahsedilen temel konu şu.
02:08:25Yani Rusya doğru bir pozisyona geldi.
02:08:28Trump gelirse Amerika nasıl bir pozisyon alacak?
02:08:30Bu bence önemli bir nokta.
02:08:32Bir de diğer bölgede tabi son 9,5 aydır gördüğümüz Gazze meselesiyle beraber başka bir bölgede başka yangın alanların oluşması.
02:08:41İran'da tam burada devreye giriyor.
02:08:43Yani eğer Irak kendince yeni bir yol çizer ve kısmen İran'ın daha etki alanlarına çıktığını hissederse başka bir şey olur.
02:08:53Dolayısıyla burada bütün bölgedeki değişimleri İran'ın aleyhine olmaya başlarsa orada farklı bir şey görebiliriz.
02:09:01Dolayısıyla buradaki bu dönüşüm sürecinde yani Gazze'den Irak'tan birçok yöne kadar çok boyutlu bir bölgesel düzenin sanjarını yaşıyoruz diye düşünüyorum.
02:09:10Ve bu süreçte de Türkiye elinden geleni yapıyor.
02:09:13Yani her anlamda hem ekonomik hem siyasal hem güvenlik anlamında birçok şehit devrilerek Türkiye bu konuda artık bölgede bir düzen kurulması gerektiğinin net farkında.
02:09:23Çünkü küresel anlamda da farklı türbülans noktalarına gidiliyor.
02:09:26Artık burada bir düzen kurulması lazım.
02:09:28Bu anlamda Türkiye'nin hem terör mücadelesi hem de bölgeyi bu şekilde okuyabiliriz diye düşünüyorum.
02:09:34Yani artık Türkiye gerçekten oyun kurmak istiyor.
02:09:38Yani oyun kurduğunu net bir şekilde göstermek de istiyor.
02:09:41Yani bu ufaklık krizleri de gösterdi işte yani Tal Koridoru'dan başka şeyine kadar.
02:09:45Ama artık bu yakın coğrafyada tamamıyla sınırların güvenli olduğu ki bunun iş politik boyutları var işte.
02:09:51Yani Suriyelilerin geri gönderilmesi mesela birçok boyutlu birçok konunun içe geçtiği bir süreç var.
02:09:56Türkiye bu konuda hakikaten sistemli, yavaş ama bütün her tarafı dikkat edelim ama aynı zamanda kararlı adımlarla bir süreç yürütüyor.
02:10:06Muhtemelen bunun etkilerini, sonuçlarını önümüzdeki dönemlerde daha net göreceğiz.
02:10:11Ama arazide başarılı olduğunuz zaman yani güvenlik anlamında kontrolsiz olduğu zaman daha sonrasında eğer aktörleri ikna edebilirseniz siyasal ve kanıt düzenini daha kolay kurarsınız.
02:10:22Türkiye son 7-8 yıldır net bir şekilde bunu yaptı bölgede.
02:10:25Yani o 2016 Ağustosu'na başladığında o süreçte net bir şekilde yaptı ve bu şimdi artık ikinci aşamaya geçti diyebiliriz güvenlik ve siyasal anlamda.
02:10:34Efendim bu başlıklarla birlikte artık noktalıyoruz gündemi.
02:10:37Tabii ki teşekkür edeceğim değerli katılımcılarımıza, konuklarımıza.
02:10:40Siyaset bilimci Dr. Murat Yılmaz Ankara'dan bizlerle birlikteydi.
02:10:45Çok teşekkür ediyorum efendim değerli katkılarınız için ağzınıza sağlık.
02:10:50Ben teşekkür ederim sağ olun.
02:10:52Öte yandan akademisyen Prof. Dr. Mehmet Özkan yine katılımlarıyla bizlerle birlikteydi.
02:10:58Değerli katkılarınız için çok teşekkürler efendim.
02:11:00Çok sağ olun çok teşekkür ediyorum.
02:11:02Akademisyen doçent Dr. Hüseyin Alptekin çok teşekkürler efendim değerli katkılarınız için.
02:11:06Teşekkürler.
02:11:07Ve terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ bizlerle birlikteydi hocam çok teşekkürler.
02:11:11Biz teşekkür ederiz. İyi akşamlar olsun.
02:11:13Ve değerli izleyenlerimiz elbette ki en büyük teşekkür sizlere.
02:11:16İzlediğiniz için çok teşekkür ediyoruz.
02:11:18Saatler 00'ı gösterdiğinde Ebru Bozdoğan gece bülteniyle sizlerle birlikte olacak.
02:11:22Öne çıkan başlıkları sizlerle paylaşacak.
02:11:24İyi seyirler diliyoruz, iyi geceler diliyoruz.
02:11:32Altyazı M.K.