Dünya üzerinde bulunan bağımsız Türk devletleri arasındaki bağ zayıf mı? Türk dünyası birbirini ne kadar tanıyor? Bu bağın güçlenmesi için ne yapılmalı? CNN TÜRK ekibinden Fulya Öztürk bu konuyu ele aldı. Ekibimiz önce sokakta vatandaşlara 'Türk devletlerini sayar mısınız?' diye sordu, daha sonra Türk dünyasının güçlü sesi Azerin başta olmak üzere ve konunun uzman isimleriyle konuştu. İşte Türk dünyası dosyası…
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Türkiye bir numara Türkmenistan 2 Kırgızistan sayılırsa 3 Kazakistan Özbekistan 5 oldu
00:23Ortalama 8-9 tane vardır herhalde
00:25Sayamayacağım bilmiyorum
00:27Özbekistan Kıbrıs falan sayarsak 10'a yakındır bir ihtimalle
00:31Arkadaş daha iyi bilir
00:33Devletleri çok ama bilmiyorum valla
00:354-5 tane var herhalde ben öyle tanımıyorum
00:37Sayabilir miyiz?
00:41Özbekistan Azerbaycan
00:43Daha var orada ne
00:45Birkaç tane daha orada
00:47Türkiye
00:49Azerbaycan
00:51Yok daha gelmiyor
00:53Özbekistan var
00:57O kadar herhalde
00:59Tahmin ediyorum daha fazla da olabilir
01:05Türkiye
01:07Azerbaycan
01:09Türkmenistan
01:11Kazakistan
01:13Kırgızistan
01:15Kuzey Kıbrıs
01:17Dünya üzerindeki Türk devletleri
01:19Hiç mi bilmiyorsun?
01:21Türkmenistan
01:23Özbekistan
01:29Başka hatırlayamadım
01:31Tarih dersinde gördük ama sınava kadar öğrendik sonrası yok
01:33Türkiye
01:35Kuzey Kıbrıs
01:37Azerbaycan
01:39Türkmenistan Kazakistan
01:41Özbekistan
01:43Bunlar hepsi Türk Cumhuriyeti
01:45Kaç tane olduğunu bilmiyorum
01:47Bildiklerini sayabilir misin?
01:49Türkmenistan Kazakistan Özbekistan
01:55Başka ne var Ramazan?
01:57Şimdi ne diyeceğim
01:59Hiç bilmiyorum ya
02:01Dünya üzerinde geniş bir coğrafyadayız
02:03Almanya İran Çin
02:05Balkanlar gibi birçok bölgede de
02:07Türk nüfusu yoğun
02:09Türk dünyası büyük
02:11Dünya üzerinde yaklaşık 300 milyon Türk var
02:13Ama bir hususta
02:15Birbirimizi
02:17Yeteri kadar tanımıyoruz
02:19Dünya siyaseti bizi
02:21Birbirimizden ayırmak istediği için
02:23Heremize bir ad koymuş
02:25Biz coğrafyamızın adını taşımışız
02:27Özbekistan'da yaşayanlar
02:29Özbek olmuş
02:31Azerbaycan'da yaşayanlar Azeri
02:33Nedense olmuş
02:35Azeriyle hiçbir ilgimiz yok
02:37Biz Türk'ük
02:39Dilimizde Türk ağacından
02:41Bu dağından gelen bir kuldur
02:43Siz beni anlıyorsunuz
02:45Ben sizi anlıyorum
02:47Bizde can atmamışız
02:49Birbirimizi tanımaya
02:51Can atmamışız
02:53Peki biz birbirimizden
02:55Neden uzak kaldık?
02:57Neden yeteri kadar tanımıyoruz ve kaynaşmıyoruz?
02:59Bağımızın güçlenmesi için
03:01Ne yapmamız gerekiyor?
03:03Türk dünyası dosyasıyla
03:05Karşınızdayız
03:13Selam Türk'ün bayrağına
03:17Fırtınalar dursun yana
03:21Selam Türk'ün bayrağına
03:27Şundan başlamak gerekir ki
03:29Fulya Hanım
03:31Canım benim
03:3372 sene boyunca
03:35Bugün Türk Cumhuriyetleri dediğimiz
03:37Devletler
03:39Sovyetler
03:41Sovyetler terkibinde yaşamış
03:4372 sene boyunca
03:45Şimdi
03:4790 ve 91'de
03:49Sovyetler Birliği dağıldı
03:5191'den sonra
03:53Bu cumhuriyetler yeniden
03:55Cumhuriyetlerini kurdular
03:57Böyle diyelim daha doğru olur
03:59Türk Cumhuriyetleri ayrı ayrı oldular
04:01Mesela Azerbaycan, Özbekistan, Kazak
04:03Kırmızıstan
04:05Türkmenistan
04:07Hamsi bizim kardeşlerimizdi
04:09Soyumuz bir, kökümüz bir, adetenelerimiz bir
04:11Dilimiz bir, dinimiz bir
04:13Bunu diyeceğiz
04:15Şimdi şöyle bir şey
04:17Aslında Türk Cumhuriyetleriyle Türkiye'nin arası uzun bir süreden beri
04:19Birlikte olmamaları için
04:21Çok büyük politikaları izlenmiş
04:23Özellikle Rusya tarafından
04:25Veyahut da genel konjonktür olarak dünyada
04:27Türkiye Cumhuriyetleriyle
04:29Türkiye'nin beraber olmaması için
04:31Çünkü beraber olduğu zaman çok büyük bir güç
04:33Yani bu gücün ortaya çıkmaması
04:35Bu potansiyel enerjinin ortaya çıkmaması için
04:37Herkes elinden gelen gayreti göstermiş
04:39Ama şu aşamada artık
04:41Türkler, yani Türkiye
04:43Artık Türk Cumhuriyetlerine
04:45Yavaş yavaş yaklaşmakta biliyorsunuz
04:47Çeşitli birliktelikler de kurmaktayız
04:49Yani biliyorsunuz bu işte Kazakistan var
04:51Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan
04:53Ondan sonra yani unuttum var mı?
04:55Kırgızistan, yani bunların hepsini birlikte
04:57Kuzey Kıbrıs tabii ki
04:59Aynı şekilde, yani bunlar
05:01Türk Cumhuriyetleri olarak dünyada
05:03Aslında Türk potansiyelinin
05:05Olduğu, Türk gücünün
05:07Artık ortaya çıkacağı ülkeler
05:09Bunları biz biliyorsunuz
05:11Birlikte de topladık, Türkiye olarak topladık
05:13Ve önümüzdeki zaman diliminde
05:15Türkiye aslında
05:17Burada bir ağırlık merkezi oluşturabilir
05:19Türkiye'den gelsinler
05:21Özbekistan'ı görsünler, güzel büyük devlet
05:23Özbekler, Türkler
05:25Kardeş
05:27Elbette
05:29Özbekistan güzel, gelsinler
05:31Görsünler
05:33Nereye çoğu çok turlar var?
05:35Avrupa Birliği'ne var
05:37Niye biz Türk Cumhuriyetleri'nde
05:39Böyle bir tur düzenlenmiyor, turlar düzenlenmiyor
05:41Hani tanıyor musunuz mesela oradaki
05:43Bişkek'i tanıyor musunuz, Astane'yi tanıyor musunuz
05:45Veyahut da orada
05:47Taşkent'i tanıyor musunuz, mesela buraları tanıyor musunuz
05:49Yani bilmiyor, çoğu kişi bilmiyordur
05:51Bakın hani sokağa çıkın sorun
05:53Birçok kişi bunları bilmiyordur ama orada bizim
05:55Çok değerlerimiz var, manevi değerlerimiz var
05:57Orada tam çok güzel
05:59Yani işte insanlar var
06:01Türk insanların birbiriyle, yani Türk insanların
06:03Birbiriyle ilişkileri ileride çok iyi potansiyel
06:05Bir şekilde
06:07Dünya siyasetine de yansıyacak şekilde
06:09Bu olmalıdır ve ekonomi olarak da
06:11Birbirimize yardımcı olmamız gerekiyor
06:13Birbirimizi daha iyi
06:15İrdelememiz ve birlikte hareket etmemiz gerekiyor
06:17Turizm şirketleri de aslında
06:19Bakarsanız bundan bir fayda
06:21Çıkarıp bir planlama yapıp
06:23Burada, buralara da aslında
06:25Turlar düzenleyebilir
06:27Ondan sonra orada herkes Türk Cumhuriyetleri'ni
06:29Tanıması gerekiyor, şehirlerini tanıması gerekiyor
06:31İnsanlarını tanıması gerekiyor
06:33Yani o birleşme, o güçün oluşması için
06:35Hocam kuşkusuz halkların da
06:37Birbirini tanıması ve paylaşması gerekiyor
06:39Kesinlikle öyle
06:41Olması gerektiği kadar yakın değiliz
06:43Ama halbuki şehre dolaşıyorsunuz
06:45Ne bileyim arabaya biniyorsunuz
06:47Yolda herhangi bir yere gidip geliyorsunuz
06:49Yani baktığınız zaman
06:51Konuştuğunuz zaman zerre yabancılık yok
06:53Ama kağıt üstüne baktığınız zaman
06:55Çok kopuk görünüyor
06:57Hoş geldiniz
06:59Hadi gelin
07:01Çok seviniriz
07:03Özbekistan'da yaşayanlara Özbek denilmiş
07:05Azerbaycan'da yaşayanlara Azeri denilmiş
07:07Yok böyle bir şey, hepimiz Türk'üz
07:09Yıllar içinde bizi kategorize etmişler
07:11Birbirimizden uzaklaştırmışlar
07:13Birbirimizle çok daha yakın
07:15Bir ilişki halinde olmalıyız
07:17Diye düşünüyorum
07:19Daha iyi anlamalıyız, daha çok seyahat etmeliyiz
07:21Buraya, Türkiye'den
07:23Geldiğinizi duyduklarında
07:25İnsanların gerçekten çok
07:27Ayrı bir ilgisi oluyor
07:29Zaten insanlar çok sıcakkanlı, çok güler yüzlüler
07:31Yani çok daha
07:33Bağlı olmalıyız birbirimize
07:35Dilimiz bir, dinimiz bir
07:37Şeriyetimiz bir
07:39Ama hammı bir, ama uzak
07:41Birbirimizden uzak
07:43Bir olardık çok iyi olardık, çok iyi
07:45Türkiye milletlerini birleşseydik
07:47Avucumuzda bütün dünya olurdu
07:49Biz bir yerde gördüğümüzde
07:51Hep anlıyoruz birbirimizi
07:53Azerbaycanlı mısın, birbirimizi
07:55Hemen kalbimiz ısınıyor yani
07:57Gönüller biri aslında
07:59Aynen, aynen gönüller biri
08:01Bazıları bilmiyorlar
08:03Yıllarca mücadele verdin
08:05O Azeri meselesiyle
08:07Azeri dendiği anda
08:09Azerin çok kızıyor
08:11Azeri diye bir şey yok
08:13Azeri diye
08:15Azeri diye bir millet değiliz biz
08:17Biz Azerbaycan Türkleriyiz
08:19İran'da yaşayan 50 milyon
08:21Türk'tür
08:23Onlar da Azeri değil
08:25Özbek diye bir şey var mı?
08:27Adlar var
08:29Ama milli kimlik olarak
08:31Sovyet döneminde, Stalin'in döneminde
08:33Böyle diyelim 36'dan sonra
08:35Bizde Azerbaycan Türklerinde
08:3736'ya kadar herkesin kimliğinde
08:39Türk yazar
08:4137'den herkes Azerbaycanlı oldu
08:43Özbekistanlı oldu
08:45Kazakstanlı oldu
08:47Sen coğrafyanın adını taşımış oldun
08:49Sovyetlerin dayattığı bir şey
08:51Tabii Sovyetlerin dayattığı bir şey
08:53Özbekistanlı ne diyecek?
08:55Özbekistan'da yaşayan
08:57Özbekistanlı diyebilir
08:59Belki orada pasaportta
09:01Vatandaşlık olarak biz Azerbaycanlıyız
09:03Yani bizim pasaportumuzda Azerbaycanlı yazar
09:05Niye?
09:07Çünkü çok milletli Azerbaycanlıyız
09:09Bildin mi?
09:11İçimizde Türklerden başka
09:13Talış yaşıyor, Lezgi yaşıyor
09:15Müktelif
09:17Halklar yaşıyor
09:19Onun için hepimiz Azerbaycanlı
09:21Ama milli kimliğe gelince
09:23Ben Türküm
09:25Özbekistan'da yaşayan da Türktür
09:27Kazakstan'da da yaşayan Türktür
09:29Orada da çok milletlilik var
09:31Ama yine de
09:33%'si var
09:35%92'si
09:37Türk Azerbaycanlı
09:39Yani bunu böyle bilmek lazım
09:41Bana alıp sen Azeri diyen de
09:43Çok şükür
09:45Bizim insanımız çoktan ayrıldı
09:47Bunda çok katkın var
09:49Biliyorsun değil mi?
09:51Sövenler de oldu bana
09:53Ama katkım oldu
09:55Bunun doğrusu budur
09:57Çünkü bunu
09:59Tarihçiler de böyle bilir
10:01Şimdi ben konuştum ama benden önce
10:03Tarihçiler konuşurdu bu konuları
10:05Belki benim sesimle daha çok duyuldu
10:07Olabilir ama tarihçilerimiz
10:09Bunu bilir
10:11İşte orada yaşayan kardeşlerimizin
10:13İçinde ortak konferansların
10:15Yapılması lazım
10:17Türkiye'den Türk dünyasından
10:19Çok bizim bu konuda bilgili tarih insanlarımız var
10:21Alıp oralara
10:23Götürülmelidir
10:25Konferansların yapılması lazım
10:27Televizyonlarda bunu göstermelidir
10:29Kaynaşma turlarının olması lazım
10:31Bir röportajında dedin ki
10:33Sevgili Azerin
10:35Biz de can atmamışız birbirimizi tanımaya
10:37Tam olarak ne demek
10:39Şu an can atmaya başlıyor muyuz?
10:41Çok şükür
10:43Can atmaya başlamışız
10:45Burada kimin emeği varsa
10:47Hiç kimsenin emeğini hafife alamayız
10:49İster devlet başkanlarını tut
10:51Devletimizin başında
10:53Duran insanları tut
10:55İster halkımıza kadar
10:57Herkes kendi peşesinde
10:59Kendi mesleğinde
11:01Mesela sosyal medyayı açıyorum
11:03Görüyorum ki Türkiye'de bir okulda bir melim
11:05Azerbaycan bayrağını açmış
11:07Öğrencilerine bunu anlatır
11:09Öğrencilerine bunu anlatır
11:11Bakın çocuklar bu Azerbaycan bayrağıdır
11:13Bu renk bunu anlatır
11:15Kırmızı renk şunu anlatır
11:17Mavi bunu anlatır
11:19O kadar güzel bir şey ki
11:21Ama bunun ancak sosyal medyada kalmaması lazım
11:23Bu öğretmenlerin artması için
11:25Ortak kitapların
11:27Okullarda ortak kitapların
11:29Ortak Türkçeyle ki biliyorsun yeni alfabet
11:31Kararlaştırıldı
11:33Bu Türk devletleri teşkilatı içinde
11:35İnşallah yıllar içinde
11:37Ortak alfabeye de geçeceğiz
11:39Bütün bu Türk cumhuriyetlerinin içinde de bu olacak
11:41Ama bununla yanaşı
11:43Bu ortak kitaplarda bizim
11:45Ortak kahramanlarımız
11:47Türk dünyasına kası olan kahramanlar
11:49Biz gidip Spiderman'e
11:51Bizim çocuklarımız bugün onlara
11:53Kahraman gibi bakıyor
11:55Halbuki bizim içimizde bizim Türk kahramanlarımız var
11:57Tarihten gelen Türk boylarından gelen
11:59Bugüne kadar
12:01Niye o
12:0344 günlük savaşta
12:05Kurtarılmasında Mübariz İbrahim'i al
12:07Türkiye'den Ömer Halis Demir'i al
12:09Bunların kitaplara girmesi
12:11Gerekli ki bu ortak
12:13Tarihin içinde bizim çocuklarımız
12:15Bizim Türk dünyasında olan
12:17Kahramanlarımızı tanısın
12:19Özbekistan'da da kitapta olacak bu
12:21Okullarda Azerbaycan'da da Türkiye'de de
12:23Yani bütün Türk dilli
12:25Ölkelerde olacak bu çocuklar
12:27Oradan öğrenecek bunu
12:35Kıskandım
12:37Dondurandı ağlarman
12:39Yürek sazın şalarman
12:41Kaygırgandı eşşeyfan
12:45Dondurandı ağlarman
12:47Ve en son adıyla
12:49Türk Devletleri Teşkilatı
12:512009 yılından bu yana
12:53Karşılıklı kalkınmayı teşvik eden
12:55Dinamik bir platform
12:57Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan
12:59Kırgızistan ve Özbekistan
13:01Türk Devletleri Teşkilatı
13:03İngiliz ülkeler
13:05Macaristan, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs
13:07Türk Cumhuriyeti de gözlemci ülke konumunda
13:09Bayrağının mesajı da
13:11Çok önemli
13:13Azerbaycan bayrağının yıldızı
13:15Kazakistan bayrağının mavi rengi
13:17Kırgızistan bayrağının güneşi
13:19Ve Türkiye Cumhuriyeti bayrağının
13:21Hilalinden oluşuyor
13:23Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı
13:252000'li yıllar sonrası
13:27Türk dili konuşan ülkeler
13:29Üzerinde oluşan siyasi yapılar
13:31Daha sonra Türk Devletleri Teşkilatı'na
13:33Evrildi. En son İstanbul'da
13:35Gerçekleşen zirve ile
13:37Türk kenisi, Türk konseyi
13:39Türk Devletleri Teşkilatı'na dönerek artık
13:41Siyasi bir birliğe evrildi
13:43Artık bu
13:45Macaristan örneğinde olduğu gibi
13:47Ya da Türkmenistan'da gözlemci üye gelmesi
13:49Kuzey Kıbrıs, Türk Cumhuriyeti'nde gelmesi
13:51Büyüyerek devam eden
13:53Adeta yeni bir eksen haline
13:55Gelmiştir durumda giderek de büyüyor
13:57Teşkilatın Türk dünyasına
13:59Faydası büyük. Peki başka
14:01Hangi adımlar bekleniyor?
14:03Türk dünyasının birlikteliğinin artması
14:05İçin. Cumhurbaşkanlarımızın
14:07İnsertifiyle Özbekistan'da
14:09Türk Devletleri
14:11Üniversitesi şu anda
14:13İnşallah anlaşmaları
14:15İmzalandı
14:17Pek muhtemel ki bir değişiklik olmazsa
14:19Sayın Cumhurbaşkanımız da
14:21O programda seyahati
14:23Sırasında üniversiteyi ziyaret edecek
14:25Düşünebiliyor musunuz? Bütün
14:27Türk devletlerinin ortak bir üniversitesi
14:29Bu konuda araştırma merkezleri
14:31Enstitüler
14:33Yani aslında nesilleri
14:35Geleceğe taşımak adına
14:37Eğitim alanını çok iyi
14:39Değerlendirmemiz lazım. Bir
14:41Sivil toplum kuruluşlarının
14:43Bu anlamdaki birbirleriyle etkileşimi
14:45Çok önemli. Bire bir vatandaşlarımıza
14:47Ulaşabilmek anlamında
14:49Örneğin
14:51Türk dizilerinin bu bölgede
14:53Dünyada olduğu gibi çok ciddi bir
14:55Alan açtığını görüyoruz birbirimizi
14:57Anlama tanıma konusunda. Bu bir başarıdır
14:59Şimdi bunu daha birleşik
15:01Projelerle yani
15:03Tarihimizin derinliklerindeki
15:05Çok önemli şahsiyetlerle
15:07Yaşadığımız
15:09Efsanelerimizle
15:11Acımızı, sevincimizi bir araya getirecek
15:13Yapıtlarla oraya taşımakta
15:15Çok kıymetli olacaktır. Dolayısıyla biz
15:17Artık ekonomik ilişkilerimizi
15:19Ticaretimizi
15:21Boru hatlarıyla kurduğumuz o
15:23Büyük hattı
15:25Sosyokültürel faaliyetlerle de
15:27Üzerini örtme, sarma
15:29Sarmalama gibi bir
15:31Alana ve süreceye
15:33Adım atmamız gerektiğini düşünüyoruz
15:39Selam olsun Ey Türk dünyası
15:41Selam olsun
15:43Azerbaycan
15:45Selam olsun Türkiye'miz
15:47Selam olsun Kırgızistan
15:49Kazakistan, Özbeğistan
15:51Türk Deniz'den
15:53Selam olsun Türkistan
15:55Selam olsun
15:57Altaylardan, Sibirya'dan
15:59Tuva'ya, Kataslardan
16:01Kataristan'a, Başkurtistan'dan
16:03Çubaşya'ya
16:05Tüm en değerli
16:07Türk yurtlarına
16:09Selam olsun Balkanlara
16:11Selam olsun Kırım'a
16:13Selam olsun Ahiskaya
16:15Selam olsun Karabagha
16:17Selam olsun
16:19Kıbrıs'a
16:21Selam olsun Kerkük'e
16:23Selam olsun
16:25İnsanlığınızın yaşadığı
16:27Tüm o güzel ruhlarınıza
16:29Dilerler erenler
16:31Vetene tay olmayır
16:33Ömürden pay vererler
16:35Vetene pay
16:37Olmayır
16:41Dilerler erenler
16:43Vetene pay
16:45Olmayır
16:47Ömürden pay vererler
16:49Vetene pay
16:51Olmayır