Brexit sonrası Birleşik Krallık ekonomisi... İngiltere'nin AB ile ticari ilişkisi nasıl değişti? Sektörler hangi konuda zorluklar yaşadı? Birleşik Krallık'ta göçmenler için neler değişti? İngiltere'de göçmen krizi mi yaşanıyor? İngiltere'nin göçmen politikası işgücü piyasasına nasıl yansıdı? Birleşik Krallık, Brexit sonrası işçi bulamıyor mu? Kraliyet ailesindeki son gelişmeler neler? Prenses Kate sağlığına kavuştu mu? Meghan ve Harry neler yapıyor? Cüneyt Özdemir 5N1K'da sordu; Siyasal İletişim Stratejisti Derin Koçer, Akademisyen Mustafa Runyun ve 5N1K Londra Temsilcisi İldem Wilson yanıtladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili seyirciler, yeni bir Beşiktaş Bilkan programına hoş geldiniz.
00:08Bugün yayını İngiltere'den, Londra'dan yapıyorum.
00:11Uzun yıllardır Londra'ya gidip geliyorum.
00:14Hatta bir süre yaşamışlığım da var.
00:16Çok değişmiş İngiltere.
00:18Londra bambaşka bir şehre dönüşmüş.
00:20Kapkaç almış başına gitmiş durumda.
00:23Pek çok kişi sokağa çıktığımızda aman saatine dikkat, aman telefonu kaptırma diyor.
00:28Eşimle çocuğumla yürürken önümüzden çok da böyle lüks bir semtte birkaç tane bisikletlinin telefonları çalıp gittiğini gördük önümüzde insanların.
00:37Kapkaç yapıp kaçıyorlar.
00:38Büyük bir probleme dönüşmüş durumda.
00:40Bu yıl 900 binden fazla göçmen gelmiş.
00:43İngiltere Brexit'ten sonra kendini gelemiyor, kendini toparlayamıyor.
00:48Hem siyaseten toparlayamıyor hem ekonomik olarak toparlayamıyor.
00:51Şu anda Londra'da İngiliz'den çok yabancı var.
00:55500 bin Türk varmış.
00:57Geçen gün oturuyorum 10-15 tane genç Türk geldi.
01:00Üniversitede okuyan arkadaşımız fotoğraf çeklerim dedi.
01:03Çektirdik beraber ne yapıyorsunuz?
01:04Geldik burada abi okuyoruz diyorlar.
01:06Sokakta yürürken pek çok kişiyle selamlaşıyorum.
01:08Merhaba merhaba sanki İstanbul'da Nişantaşı'nda ne bileyim İstiklal Caddesi'nde yürürmüş gibi bir hisse kapılıyorum.
01:14Yabancı hissetmiyorsunuz yani o kadar çok Türk var.
01:17Zengini, fakiri, göçmeni herkes farklı milletlerden de buraya gelmiş durumda.
01:22Gazze gösterileri görüyorum.
01:24Pek çok gazze gösterisi yapılıyor burada.
01:26Farklı meydanlarda, farklı yerlerde.
01:28Şu anda bu göçmen meselesiyle bir şekilde idare etmeye çalışıyorlar.
01:32Siyaseten de İngiltere'de bir istikrarsızlık devam ediyor.
01:35Şu anda Eşi Partisi lider ama mesela Amerika Birleşik Devletleri normal şartlarda ilk ziyareti seçilen başkan hep İngiltere'ye yapar ya da İngiltere Başbakanı gelirdi.
01:45Bu sefer böyle olmadı.
01:46Soğuk sular var.
01:47Netanyahu gitti Trump'la görüştü biliyorsunuz.
01:50Sadece bu da değil.
01:52En son mesela Trump bu hafta Zelinski'yi neredeyse bir diktatör ilan etti.
01:57Seçimleri yapmadığı için.
01:59Oysa burada başbakan dedik ya bu normal dedi İngiltere Başbakanı.
02:03Normal dedi bu tür ülkelerde, bu tür stresli durumlarda, savaş döneminde seçim olmaz.
02:09Nitekim İkinci Dünya Savaşı'nda da seçimler askıya alınmış dedi.
02:14Arka çıktı.
02:15Geçtiğimiz günlerde buraya geldik.
02:17Buranın böyle bir ilginç bir yeri vardır.
02:20Children Firehouse diye havalı bir otele.
02:23Şimdi bir isim verip reklamını yapmayayım Türkiye'den.
02:26En havalı otellerden bir tanesi restoranda falan çok ünlüdür.
02:29Yangın çıktı.
02:30Hem de mutfakta çıktı çok tanıdık bir şekilde.
02:33Bir kişi bile burnu kanamadı.
02:35Hayatını kaybetmedi.
02:37Bina hasar gördü.
02:39Bir şekilde söndürdüler.
02:40Ama yangın şeyinde nasıl tedbir aldıklarını bir kez daha gösterdi.
02:46Yani böylesine en merkezi bir yerde çok böyle bir kalabalık bir anda bir yangın çıkıp hiç kimseye bir şey olmaması biraz bir anlamda ondan tedbirlerle nelerin yapılabileceğinin de göstergesi gibi.
02:58Şimdi İngiltere'de Brexit sonrası yani İngiltere Avrupa Birliği'nden ayrıldıktan sonra işler iyi gitmiyor.
03:06Yani pek çok bir defa büyük şirket buradan merkezlerini taşıdı.
03:10Mesela konut piyasasında inanılmaz bir durgunluk var.
03:14Pek çok eskiden burada çok expat vardı.
03:18Onlar yurt dışına gitmeye başladılar.
03:20İngiltere'nin dışına gitmeye başladılar.
03:21Bir de bunun üzerine vergi koymaya başladılar.
03:24Yani dünyanın farklı yerlerinden zenginler hep Londra böyle bir mıknatıs gibiydi.
03:27Geliyordu.
03:28Şimdi diyorlar ki yüzde kırk vergi alacağız.
03:30Nereden vergi alacaksın?
03:31Nerede kazanırsan diyor.
03:32Eğer sen buranın bir vatandaşı oldun ya da işte oturma izni aldın.
03:36Gittin Dominik'te mi para kazandın?
03:38Kazandığın yüzde kırkını vereceksin diyorlar.
03:40O yüzden buradan da bir göç başlamış.
03:41Yani zengin insanlar da gitmeye başlamış.
03:43E biliyorsunuz bu Rusya krizinden sonra Rusya'nın pek çok oligarkın malına çöktüler.
03:49Kelimenin gerçek anlamıyla.
03:50Dediler ki bankadaki hesapları dondurdular, evlerine ev koydular, şey yaptılar.
03:54Yani bayağı bir böyle bir sarsılmış bir ekonomiyle karşı karşıyayız.
03:57Siyaseten de ekonomik olarak da.
03:59İsterseniz Derin Koçer'e bu konuyu soralım.
04:03Sayın Koçer şunu merak ediyorum.
04:04Siz mesela Brexit sonrası İngiltere'nin Avrupa Birliği'yle ticaret hacmini nasıl görüyorsunuz?
04:10Ne kadar azaldı sayeden?
04:11Böyle rakamlara baktığınız zaman ne gösteriyor bize?
04:13Aslında Brexit sonrasında İngiltere'nin ticaret anlaşmaları ve ticaret hacmini değerlendirdiğimizde
04:21iki yorum yapmak mümkün olabilir.
04:24Birincisi beklenen değişiklik bir türlü gelemedi.
04:29İkincisi ise bir millet aslında kendi kendine zarar veren bir politikayı bile isteye hayata geçirmek zorunda kaldı diyebiliriz.
04:38Zira ihracat konusuna baktığımızda ihracat da 2010 yılında İngiltere'nin total ihracat hacminin %47'sini Avrupa Birliği'ne yapılan ihracat oluşturuyordu.
04:502023 yılında yani geçtiğimiz senenin sonuna geçtiğimiz sene başında bu oran %47'den %42'ye düştü.
04:58Fakat şunu göz ardı etmeyelim.
05:01Brexit oylaması 2016 yılında yapıldı ve 2016'dan beri Brexit'i uygulayabilmek ve Brexit sonrasında ekonomiyi güçlü ve ticareti güçlü tutabilmek için İngiltere onlarca ülkeyle ticaret anlaşması imzaladı.
05:14Şirketlerini bu ülkelerle ticaret yapmak konusunda cesaretlendirmek için epey bir efor harcadı.
05:23Fakat gördüğümüz gelinen nokta %47'den ancak %42'ye indirilmiş olduğunu görüyoruz.
05:30Yani aslında Avrupa Birliği İngiltere'nin en önemli ticaret partneri olmaya devam ediyor ve yakın bir gelecekte de bunun değişmesi mümkün gözükmüyor.
05:40Fakat burada Amerika Birleşik Devletleri eğer tek tek ülkelere bakarsak Amerika Birleşik Devletleri aslında en büyük partner Avrupa Birliği'ni bir kenara koyarsak.
05:51Burada da aslında %20'ye yakın bir ihracat oranını görüyoruz.
05:56Fakat Avrupa Birliği'nden çıkış argümanlarından bir tanesi de Amerika'ya daha yakın durabileceği konusuydu.
06:04Bu da gerçekleşmedi.
06:06Hatta 3 başkan değişti.
06:09Yani 2 başkan bir tanesi yeniden geldi.
06:123 ayrı döneme girildi ve bu 3 ayrı dönemde de Amerika Birleşik Devletleri ile yeni bir ticaret anlaşması yapamadı.
06:20İthalata baktığımızda ise aslında hiçbir değişiklik görmüyoruz.
06:242010'da %52 idi.
06:252023'te de %52 olarak devam etti.
06:29Fakat ihracat konusunda da ithalat konusunda da her ne kadar oran aynı olsa da şirketlerin bu süreçlerden geçmesi gittikçe zorlaştı.
06:41Örneğin sektör sektör bakacak olursak araba sektöründe araç üretimi ve satışı konusunda inanılmaz bir zorluk yaşadığını söyleyebiliriz.
06:51En çok etkilenen endüstrilerden bir tanesi olduğu kesin.
06:54Çünkü Brexit uygulandıktan sonra İngiltere'de üretilen araba sayısında araba hacminde yarı yarıya yakın bir düşüş oldu.
07:03Ve İngiltere aslında şunu fark etti ki üretimde bir İngiltere yok.
07:09Üretimde bir Avrupa var artık.
07:11Zira bütün bu komplike üretim kaynaklarının, komplike üretim endüstrilerinin tamamı Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden çeşitli ara parçalar, ara mallar alınarak aslında uygulanabiliyor.
07:25Ve İngiltere bu ara mallara ulaşımda gittikçe zorlaştı.
07:28Avrupa Birliği'nin imzaladığı ticaret anlaşması da aslında burada yeni regulatif sorunlar çıkarttı.
07:36Ve totalde araba piyasasında inanılmaz bir zorluk yaşadığını gördük.
07:41Yine inşaat konusunda önemli bir zorluk var.
07:45Arz talep dengesinde bozulma inanılmaz bir şekilde hızlandı.
07:49Net bir yavaşlama var inşaatların yapılması ve tamamlanması ve teslim edilmesi konusunda.
07:56En çok da işçiye ulaşmak ve işçi maliyetlerinde bir artış gözleniyor.
08:02Zira Avrupa devletleriyle Avrupa toplumlarının kolay göç politikalarının bitmesi sebebiyle şu anda İngiltere'de inanılmaz bir işçi sıkıntısı yaşanıyor geçtiğimiz yıllarda.
08:16Ve yine mala ulaşmakta da zorluk çekiliyor.
08:19Eğlence sektörü benzer bir şekilde etkilendi.
08:21Yine işçi sıkıntısı, işçiye ulaşım ve işçi maliyetlerinin yükselmesi konusunda bir zorluk var.
08:27Yine tarım ve hayvancılıkta da aslında şunu gördük.
08:30Avrupa Birliği'nin uyguladığı kamu politikaları, destekler, üreticiye destekler İngiltere'nin verebileceklerinden daha fazlasını İngiliz devlet ve şirketlere veriyormuş.
08:45Ve şimdi bu Avrupa Birliği'nin destekleri azaldıkça hatta kesildikçe İngiltere kendisi bu boşluğu dolduramadı.
08:54Regülasyonu azaltarak bunu doldurabileceklerini düşünüyorlardı.
08:58Fakat İngilizler şunu da fark ettiler ki her ne kadar Avrupa Birliği evet çok belki gereğinden çok regülasyon uyguluyor olsa da İngiltere Avrupa Birliği içerisinde regülasyonu en çok seven toplumlardan bir tanesiymiş.
09:12Dolayısıyla burada da regülatif zorlukların azalmadığını aslında gördük.
09:19Belki tek bir pozitif hikayeden bahsedebileceksek o da teknoloji alanında olabilir.
09:23Zira İngiltere'nin Avrupa Birliği regülasyonlarının bir parçası olmayı bırakması özellikle yeni regülasyonları çıkarmak zorunda kalmaması teknoloji konusunda özellikle yapay zeka gibi inovasyonun en ileri uç seviyesinde yaşanan endüstrilerde bir atılım gösterdiğini söylememiz mümkün.
09:45Zira iyi üniversiteleri var İngiltere'nin kendi boyutundan ekonomik ve toplumsal demografik boyutundan çok daha yüksek bir kaliteli insan çekiciliğine sahip İngiltere ve dolayısıyla Avrupa Birliği'nin uyguladığı daha regülasyona odaklı politikalardan ziyade inovasyona odaklı politikaları İngiltere uyguladı.
10:08Ve şu anda Avrupa Birliği'nden Avrupa ülkelerinden İngiltere'ye startupların göç etmeye başladığını aslında görüyoruz.
10:16Burada da en önemli mesele dediğim gibi regülasyon konusunda farklı bir tutum sergilemeleri.
10:22Avrupa Birliği'nden ayrılmak iyi gelmedi.
10:24Brexit diyorlar burada yani Brexit ile birleştiriyorlar Brexit diye bir kelime kuruyorlar.
10:29Ne değişti?
10:30Temel olarak değişen ne oldu İngiltere'de sizce?
10:33Aslında burada Brexit ve enflasyon konusuna bakarken iki ayrı değerlendirme yapmamız lazım.
10:40Bunlardan birincisi para politikası ikincisi ise maliye politikaları.
10:44Şimdi para politikasında Brexit'in etkisi sadece indirekt etkilerinden bahsedebilir.
10:49Zira İngiltere zaten kendi güçlü merkez bankasıyla kendi güçlü ve bağımsız para politika yapma mekanizmalarıyla Avrupa Birliği'nin birazcık oyunu Avrupa ülkelerinin istediği gibi oynamayan üyesiydi.
11:05Burada bir değişiklik zaten dolayısıyla olmadı.
11:08Burada hala bağımsız bir İngiliz merkez bankası var.
11:14Sadece Sterling'in Brexit döneminde bir değer kaybı yaşadığını gördük ama burada da dramatik bir hikaye kurgulayabileceğimiz bir değişiklik olmadı.
11:25Dolayısıyla para politikası konusunda Brexit'in etkileri minimum minimal bir düzeyde ama maliye konusunda maliye konusunda daha büyük etkilerden bahsedebiliriz.
11:37Şimdi burada birinci konu üretim yani İngiltere'de üretilen malların ve İngiltere'den İngiltere içinde ya da dışarıya satılan malların üretilmesi meselesinde bir zorluk yaşandığı muhakkak.
11:51Burada da asıl hikaye aslında daha önce söylediğim gibi İngiltere şunu fark etti ki artık üretim ülkeler düzeyinde olan bir yerden çıkıp daha toplumlar hatta belki kıta ve belli iş yerleri için birkaç kıtadan oluşan aslında bir noktaya gitti.
12:13Yani ürettiğimiz mallar kompleksleştikçe, teknolojileri ilerledikçe, ihtiyaç duydukları ara mallar arttıkça bizim başka başka coğrafyalardan başka ürünleri almamız aslında gerekiyor.
12:28Şimdi İngiltere'de bunu gördü. Tek başına üretim kapasitesinin yüksek olmadığını, Avrupalı ülkelere, Avrupa'nın diğer aktörlerine ihtiyaç duyduğunu fark etti.
12:38Bir diğer konuysa Brexit döneminde Brexit'i savunan siyasetçilerin, kampanyacıların ana argümanlarının başında Avrupa'nın regulasyon yapma kabiliyetlerinin zayıf ama regulasyon yapma iştahının yüksek olmasıydı.
12:56Fakat bu şu demekti Brexit sonrasında İngiltere'nin bu regulasyon zorluklarından kendini arındıracağı bir dönemin yaşanmasını bekliyorduk.
13:07Fakat bu dönem hiçbir zaman yaşanamadı. Brexit tamamlandı. Brexit tamamlandıktan 3 ay sonra COVID lockdownları başladı. COVID sınırlamaları başladı.
13:21COVID döneminde zaten normal bir politika yapımı süreci hiçbir zaman yeniden başlayamadı. Seçim oldu. Başbakanlar değişti. Birkaç kez başbakan değişti. 90 gün kalan başbakanın ardından yeni başbakan geldi. Yeni başbakan seçimi kaybetti.
13:38Şimdi yeni bir dönem başladı ve bir türlü bu regulasyondan kurtulma iştahı gerçekleştirilemedi. Ve bence şunu da gördü İngiltere. Aslında regulasyondan kurtulmak isteyen birkaç siyasi elit grubunun dışında toplumda bunun çok bir karşılığının olmadığını da gördü.
13:57Fakat burada aslında Brexit'in ana faydalarından bir tanesini ya da potansiyel faydalarından bir tanesini gerçekleşememiş oldu. Dolayısıyla burada hem üretim güçleşti hem kritik sektörlerdeki faaliyet beklendiği gibi yükselemedi Brexit sonrasında.
14:16Bir diğer konuysa ki burada da iş gücü meselesine geleceğiz. İş gücüne ulaşımda zorluklar arttı. Bu da maliyetlerin artmasına, iş yapma hızının düşmesine sebep oldu. Aslında bu da ironik bir hikaye. Zira Brexit döneminde kampanyayı hatırlarsak orada göç meselesi, göçmen çalışanlar, göçmen işçiler meselesi ana argümanlardan bir tanesiydi.
14:42Burada göç konusunda İngiltere'nin artık sınırlarını kontrol edemediği ve burada bir geri dönüş yapması gerektiği hikayesi anlatıldı İngiliz toplumuna. Fakat gördüğümüz şey şu, işin ironik kısmı da şu, Brexit yaşandığından beri göç arttı.
15:00Ve göç eskisi gibi Avrupa'dan gelen bir göç olmaktan çıktı. Zira Avrupa'dan göç etmek güçleşti, zorlaştı. İngiltere'nin repütasyonu da zarar gördü bu süreç içerisinde. Avrupalıların yerini daha Afrika'dan, Asya'dan gelen göçmenler doldurdu. Ve yine işin ironik kısmı bu tartışmada bir türlü kapanamadı. Hala devam eden bir tartışma söz konusu.
15:25Burada ana zarar gören sektörlere baktığımızda da aslında iş gücünün yoğun olduğu, iş gücünün önemli olduğu sektörlerin neredeyse tamamı zorlandı. Yani inşaatı buraya yazabiliriz, lojistiği buraya yazabiliriz. Özellikle sağlık ve yaşlı bakımı konusunda inanılmaz bir göçmene bağımlılık noktası olduğunu söyleyebiliriz. Zira çok iş gücüne ihtiyacınız var ve yüksek maaşlar ödeyemiyorsunuz.
15:51Yine eğlence sektörünü buraya yazabiliriz. İşte publarda, barlarda, kafelerde çalışacak, restoranlarda çalışacak insan bulmakta zorlanıyorlar.
16:01Brexit sonrasında bu zorluklar ortaya çıktıkça da İngiltere göçü zorlaştırması beklenen, Brexit sonrası göçü zorlaştırması beklenen İngiltere bu özellikle eklenen sektörlere hitaben yeni vizeler çıkartmak zorunda kaldı.
16:19Bu sektörlerde çalışacak olan elemanların daha hızlı İngiltere'ye gelebilmesini sağlayacak yeni regulasyon süreçleri ortaya çıkarmak zorunda kaldı ve dolayısıyla eleman açığı konusunda da ciddi bir zorluk yarattı Brexit.
16:35Ama yine enflasyon konusuna dönersek bütün bunların elbette bir etkisi var. Fakat asıl hikayenin buradan olduğunu söylemek pek doğru değil. Zira Avrupa Birliği'ne baktığınızda da Amerika Birleşik Devletleri'ne baktığınızda da burada daha küresel bir hikaye olduğunu görebiliyoruz.
16:54Küresel zorluklardan kaynaklanan bir sıkıntılı bir süreç yaşandığını görebiliyoruz. İşte burada özellikle supply chain hikayesi tekrar tekrar yani küresel üretim ağlarının zorlaşması hikayesi tekrar tekrar gündeme geldi.
17:13Özellikle Ukrayna'da Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra enerji fiyatlarının yükselmesi yine enflasyonda önemli bir yükselmeye sebep oldu. Covid döneminde devletin yaptığı yardımlar destekler İngiltere'de inanılmaz bir seviyede yaşandı ve bütün bunlar da Covid sonrasında harcamanın yükselmesi ve harcamanın yükselmesi sebebiyle arz ve talep dengesinde bir bozukluğa sebep oldu.
17:40Ve bütün bunlar aslında küresel konulardı. Brexit sadece işi biraz daha zorlaştırdı.
17:45Sayın Derin Koçer çok çok teşekkür ederim. Sevgili seyirciler İngiltere'nin en büyük dertlerinden biri de göç meselesi. Yani alsalar bir dert almasalar bir dert.
17:54Biliyorsunuz ABD'nin başkan yardımcısı Devence bu haftayı Avrupa'da geçirdi. Avrupa'ya böyle bir hizaya çekti diyebiliriz. Herkese laf sokuşturdu. O eski bildiğiniz ABD yok dedi. Gelip Münih'te burada Londra'da konuştu.
18:10Londra'yla ilgili İngiltere'yle ilgili de ilginç bir tanımı oldu. İngiltere yakın bir zamanda böyle giderse dedi göçmen meselesini bahsediyor. Dünyanın nükleer güç sahibi ilk İslam ülkesi olacak dedi.
18:23Yani en büyük laf sokuşturma herhalde buydu. Oysa biraz da cihazını vermek lazım. Pakistan'da bir Müslüman ülke olarak ya da İran'da bir nükleer güç sahibi ülkeler ama olur o kadar diyelim.
18:34Ama bir gerçekte var yani. Bakıyorsunuz şu anda sokaklarda mesela Güney Londra'ya gidiyorsunuz. Mesela Güney Londra'da bir yere gidiyorum ben Pakistan'ın içinden geçiyorsunuz. Öyle yani baktığınız zaman İngiliz yok.
18:45Sanki böyle ne bileyim Peşaver'de bir yerde yürüyormuş gibi hissediyorsunuz yani. Kafanızı kaldırmasanız etrafa baksanız baya kendinizi Pakistan'da İran'da falan böyle bir yerde hissedeceksiniz.
18:54Peki bu ne anlama geliyor? İsterseniz Mustafa Rungü'ne soralım. Boston College Üniversitesi'nde akademisyen kendisi.
19:00Mustafa Bey Avrupa Birliği'nden ayrıldıktan sonra bu İngiltere'nin göç politikaları nasıl şekillendi? Siz nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle iş gücü piyasasına nasıl yansıdı bu?
19:092021 yılına kadar bir geçiş süreci oldu. Ve 2021 yılıyla birlikte artık hem Avrupa Birliği vatandaşları hem de Avrupa Birliği dışından gelen vatandaşlar daha fazla sıkılaştı.
19:26Vatandaş mülteci ve iltica konusunda hem resmi çalışma ve eğitim için olan göçlerde hem de iltica sebebiyle olan göçlerde daha fazla sıkılaştırmalara maruz kaldılar.
19:41Özellikle 2016 ve öncesinde Avrupa Birliği vatandaşları özellikle daha az gelişmiş olan ülkelerden de çok ciddi şekilde çalışmak için İngiltere'ye gelirken 2016'nın yarattığı atmosferle birlikte hem Pound'daki düşüş hem benzer şekilde kendi ülkelerindeki emek piyasalarının daha kuvvetlenmesi sayesinde görece tabii ki.
20:10İngiltere'ye göç etmekte daha tereddüt ettiler ve göçte azaldılar. Bunu Avrupa Birliği dışı ülkelerin vatandaşlarının göçleriyle kompansi oldu. Özellikle sağlık çalışanları ve uluslararası eğitim, uluslararası öğrenci vizesiyle başvuranların sayısında çok ciddi bir artış oldu.
20:37Ve hükümet de bunu destekledi. Çünkü özellikle pandemiyle birlikte ve sonrasındaki toparlanma süreciyle belli başlı sektörlerde yani tarım, hizmet ve inşaat gibi sektörlerde büyük bir iş gücü açığı oluşmuştu.
20:50Ve bu toparlanmayı artırmak ve bu sektörlerdeki iş gücü açığını tamamlamak açısından hükümetin verdiği kolaylıklar özellikle vize ve vizeli çalışma statülerinde arttı.
21:06Fakat aynı zamanda özellikle Brexit'in Brexit'in yarattığı bir kampanyada vardı. Yani özellikle Brexit savunucuları bu hususta mülteci politikalarının yanlışlığı konusunda büyük bir kampanya yapıyordu.
21:27Bu yüzden hükümetler hem May hükümeti, Theresa May hükümeti hem de Boris Johnson hükümeti bir şekilde kendilerini bu atmosfere bağlı buldular ve bundan dolayı gerektiğini düşünseler bile hem resmi çalışma, resmi çalışma vizeleri verme hususunda hem de diğer göçmenlik hususlarında daha sert tedbirler almak durumunda bulundular.
21:57Bu açıdan iş gücü piyasasına vizeli çalışma veya resmi çalışma, formal sektörlerde çalışma hususunda Brexit'in böyle bir etkisi olduğunu söyleyebiliriz.
22:10Yani beklenen veya beklendiği gibi büyük bir azalma olmadı. Özellikle pandemi sonrası hem sağlık sektöründe bunlar sadece doktorlar değil bu arada düşük maaşlı ve daha fazla manuel işlere odaklanan yani hasta bakıcılık veyahut daha alt seviyede sağlık çalışanlığı gibi sektörler işlerde de büyük bir
22:40serbestlik sağlandı. Fakat 2023 ile birlikte bu pandemi etkilerinin azalması ile birlikte bunlara da kısıtlar biraz daha arttı. En formal sektörde yani kaçak işçilik veya düzensiz göçmenlik sonucu kaçak işçiliğe baktığımızda buradaki artış tam Brexit sonrasında burada çok kuvvetli bir değişim görünmüyor.
23:07Belli trendler hala devam ediyor. Fakat düzensiz göçmenlik veyahut asıl bizim üzerinde düşündüğümüz mültecilik politikalarına baktığımızda 2021'den beri çok ciddi bir sertleşme var ve bu sertleşme daha da devam edecek gibi duruyor.
23:27Özellikle 2003-2024 döneminde sunak hükümetinin İngiltere'yi uluslararası mülteci anlaşmalarından çıkacak şekilde veya çıktığı düşünülecek şekilde parlamentoya getirdiği ve bir kısmı kabul edilen ağır politikalar veyahut daha sert mülteci politikaları ortaya çıktı.
23:52Bu politikalarda genel olarak şöyle bir durum oldu. İngiltere dışından iltica talepleri alınmamaya başladı veyahut alınması için ülkede çok ciddi iç savaş ve karışıklıklar olması gerektiği gibi iddialar veya kanıtlar öne sürülmesi gerektiği söylendi.
24:11Bununla birlikte İngiltere eğer gerçekten bir iltica veyahut politik sığınma gerekliliği olan durumlar olduğu gösterilebilirse, bunun da İngiltere'de kalıcı bir mültecilik statüsü değil de başka üçüncü parti ülkelere bu kişilerin gönderilebileceği ve burada bu insanların ikamet edebileceğine dair bir tarih.
24:41Bir takım yasal ve uluslararası anlaşmalar yaptı. Mesela Ruvanda bunlardan biri. Bazı gruplar İngiltere'ye iltica talebinde bulunanların ilticası kabul edildi ama bunlar Ruvanda'ya yerleştirildi.
24:542023'ün yanlış hatırlamıyorsam Haziran ayından sonra da zaten iltica statüsü neredeyse hiç kabul edilmeyecek bir seviyeye getirildi ve çok seçmece bir mülteci politikası uygulandı.
25:09Özellikle Ukrayna ve Hong Kong'tan gelenler, Hong Kong'taki protestolar ve Ukrayna Savaşı'ndan sonra sığınma talebinde bulunanların mültecilik statüsü kabul edilirken bunun dışındaki ülkelerden gelen vatandaşların iltica statüsü neredeyse hiç kabul edilmemeye başlandı.
25:30Bu 2023'ün öncesine göre çok kuvvetli bir kırılmanın olduğunu gösteriyor.
25:37Mustafa V çok çok teşekkür ederim.
25:39Sevgili seyirciler Londra'ya geldiğiniz zaman Londra'nın en büyük sattığı değerlerden turizm malzemelerinden bir tanesi kraliyet.
25:47Kraliyetin artık bir işlevi yok. Sembolik bir işlevi var ama magazinde hala çok satıyor.
25:52Kelime anlamı olarak söylüyorum.
25:54Ve de çok konuşuluyor.
25:56Dedikodusu bitmiyor.
25:58Ildan Wilson Londra muhabirimiz de her zaman bu meselelere çok yakından bakıyor, ilgileniyor.
26:04Sevgili İldan, kraliyet ailesinde son durum ne? Prenses Kate bir ara kansere yakalandı, kurtuldu mu?
26:11Şu anda iyileşme süreci nasıl geçiyor?
26:14Senden alalım haberleri.
26:15Cüneyt Londra'dan merhaba.
26:17Kraliyet ailesinde aslında uzun zamandır çok fazla bir karışıklık olmamıştı.
26:22Çok fazla dedikodu yoktu.
26:23En son kraliyet ailesinde ne gibi haberler aldık?
26:27Bazı kötü haberler aldık.
26:28Geçtiğimiz Mart ayında bildiğin gibi Kate kanser olduğunu açıklamıştı.
26:33Hala ne kanser olduğunu bilmiyoruz bu arada Kate'in.
26:36Tam olarak bunu söylemiyor.
26:38Sadece karın bölgesiyle alakalı bir şey olduğu ile ilgili spekülasyonlar var.
26:42Ama ne kanser olduğunu bilmiyoruz.
26:43Mart ayında bunu açıklamıştı.
26:45Geçtiğimiz Eylül ayında da kemoterapi tedavisine girdiğini açıklamıştı.
26:50Bunun ardından tamamen izveil çekilmişti.
26:52Yani pek fazla görünmüyordu.
26:53Sonuçta pek çok kraliyet ailesinin sorumlulukları var.
26:56Halk içerisine çıkıp kraliyet ailesini temsil eden pek çok yeri ziyaret etmeleri gerekiyor.
27:01Bu arada da pek çok tabi fotoğraf veriyorlar.
27:03İngiliz basını buna çok alışkın.
27:05Kraliyet ailesinin fotoğraflarından besleniyor.
27:07Bunun da bir kesinti olması İngiliz basını ton derece irite eden bir şey.
27:11O yüzden böyle bir sessizlik vardı.
27:13Fakat işte geçtiğimiz haftalarda en son Kate ilk ziyaretini gerçekleştirdi.
27:20Halka açık yerde.
27:21Burada da ziyareti yaptığı yer kendi kanser tedavisini gördü.
27:27Hastane.
27:29Bununla birlikte aynı zamanda Kate şunu da açıkladı.
27:31Artık kanserli değilim.
27:33Bu açıklamayı çok aslında hassas bir şekilde yapıyorlar.
27:36Yani kanserli değilim derken kanserimde gerileme var şeklinde bir açıklama yaptı.
27:41Kanserim tamamen gitti.
27:43Ben işte tedavi oldum.
27:44Yani ne anlamda?
27:45Cured anlamında bir şey söylemedi.
27:47Dedi ki işte kanserimde gecikme, gerileme oldu.
27:51Burada İngiltere'de de Kanser Research aslında vakfı da bunu söylüyor.
27:55Bu şekilde söylenmedi diye.
27:56Doktorlar böyle açıklanmasını istiyorlar.
27:57Çünkü bazı kanserlerin geri dönme riski var.
28:01Bu şekilde ihtiyatlı bir açıklama yaptı.
28:03Ve dedi ki kanserim geriledi.
28:05Bundan tabii ki çok memnun.
28:07Kraliyet ailesi de çok memnun.
28:08Böyle bir şey olduğu için çok korkunç bir strateji de olurdu zaten.
28:10Diğer türlüsü.
28:11Bildiğim için de bütün aile içerisinde hatta İngiltere içerisinde.
28:14O yüzden şu anda Kate'in durumu iyi.
28:17Gayet güzel fotoğraflar da vermeye devam ediyor.
28:19Çok iyi görünüyor.
28:22Bunun yanında aslında aynı zamanda kralın da bir kanser tedavisi söz konusu.
28:28Tam Kate'den bir ay önce kadar da kral kanser olduğunu açıklamıştı.
28:33Prospat kanseri.
28:34Onun ne kanseri olduğunu biliyoruz.
28:35Onun da uzun süreli bir tedavisi devam ediyor aslında.
28:40Onun kinde henüz şu anda bir iyileşme, bir sonuçlanma yok.
28:44Ama biliyoruz ki şu anda hala tedavisi devam ediyor.
28:48Kraliyet ailesinde durumlar böyle.
28:50Şu anda çok fazla bir dedikodu yok.
28:52Ama şu var.
28:53Hala kraliyet ailesi diyor muyuz onlara?
28:55Emin değilim.
28:56Meghan tarafında, Meghan ve Harry tarafında bazı aktiviteler var.
29:01Onlar zaten pek durmuyorlar.
29:02Sessiz kalmayı sevmiyorlar.
29:04En son Invictus oyunlarında görmüştük.
29:07Onların başlattığı bir spor oyunları eventi var.
29:13Orada gördük.
29:15Fotoğraf vermişlerdi.
29:16Çok yakın, sevimli fotoğraflarını gördük.
29:19Az gittik, uz gittik.
29:20Bir 5N1K'nın daha sonuna geldik.
29:22Önümüzdeki hafta yeni bir 5N1K'da buluşuncaya kadar.
29:25Hepinize iyi günler, iyi akşamlar diliyorum.