Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ege denizinde yanardağ yeniden şarj oldu.
00:02Profesör Naci Görür uyardı. 10 metre savruldu.
00:11Yunanistan'ın ünlü adası Santorini,
00:14Ocak ayından bu yana süre gelen sismik aktivitelerle gündemde.
00:18Ard arda yaşanan depremler, adada olağanüstü hal ilan edilmesine
00:22ve binlerce kişinin adayı terk etmesine neden oldu.
00:25Peki bu şirin adada tam olarak neler oluyor?
00:27Profesör Dr. Naci Görür ise Kıbrıs'la ilgili korkutan gelişmeyi ilk kez bu kadar net dile getirdi.
00:33İşte son dakika gelişmesinin tüm detayları.
00:36Burada daha ziyade Afrika levhasının dalıp batması sonucu
00:42o bölgede Ege'de meydana gelen gerilmeye bağlı olarak
00:47meydana gelen depremlerin kökeni veya bugün oluş nedeni tektonik neden.
00:56O nedenle faylı nedenler diyoruz.
00:58Bunlar daha çok eğim atımlı fayların, doğrultu atımlı faylarla etkileşimi sonucu bu depremler meydana geliyor.
01:07Hollandalı bilim insanı Emilie Hooft, Yunanistan basınına yaptığı değerlendirmede
01:12Santorini adasındaki deprem ve yanardağ hareketliliğini yorumladı.
01:16Yanardağın yeniden şarj olduğunu söyleyen Hooft,
01:19kül emisyonu olması halinde külün miktarına ve dağılımına bağlı olarak
01:23havacılık belli koşullar altında etkilenebilir dedi.
01:27Küllerin ayrıca solunum sorunlarına da neden olabileceğini ifade etti.
01:36Oregon Üniversitesi'nde jeofizikçi olan Emilie Hooft,
01:40yıllardır Santorini yanardağının nefesini dinliyor.
01:43Dünyanın dört bir yanındaki yanardağların incelenmesinde
01:47öncü olan seçkin bilim insanı magmanın yüzeye çıktığı
01:50ve patlamaya neden olduğu koşulları belirlemek üzere
01:53ölçümler yapmak için kendi metodolojisini icat etti.
01:57Şu anda Kiklat adasındaki gelişmeleri yakından izliyor
02:00ve sahadaki meslektaşlarından aldığı verileri inceliyor.
02:04Hooft, Katimerini'ye yaptığı açıklamada Kolumba yanardağındaki son durumu anlattı.
02:09Yanardağın yeniden şarj olduğunu söyleyen Hooft,
02:12verilerin Santorini'den değil, Kuzeydoğu'dan kaynaklanan
02:16olası bir derin kabuk magma hareketini gösterdiğini belirtti.
02:19Hooft şunları aktardı.
02:21Küçük Anidros adasının bulunduğu kurak sırtın altında yer almaktadır.
02:25Amorgosa doğru olan bu hareket,
02:27kabuğu dışa doğru çeken büyük bir gerilim ve genişleme olduğu için meydana gelir.
02:31Böylece magmanın kabuğun içine girmesi için alan yaratılır.
02:35Ve bu gerçekleşmeden önce Santorini'de son altı ay boyunca
02:39izlediğimiz küçük bir yanardağ şişmesi yaşadık.
02:43Ancak Anidros yakınlarındaki magmanın bu son hareketinin yarattığı depremlerin
02:48Santorini adasının altındaki basıncı hafiflettiğini söyleyen Hooft,
02:52magma hareket ettiğinde yer kabuğunu kırar ve bu da küçük depremlere neden olur.
02:57Ama aynı zamanda bölgede gerilim olduğu için
03:01bazı faylar kendilerini yeniden ayarlamak için küçük hareketler yaparlar.
03:05Dolayısıyla bu orta büyüklükteki depremlerin bazıları
03:09bu orta büyüklükteki depremlerin bazıları faylarla ve bölgedeki gerilme, çekme gerilmeleriyle ilgilidir.
03:16Bu da yoğun sismik ve volkanik faaliyetlere neden oluyor diye konuştu.
03:22Hollandalı bilim insanı Katimeri'nin en olası senaryo nedir sorusunu şöyle yanıtladı.
03:27Anidro yakınlarındaki bu yanal magma enjeksiyonunun durma ihtimali var.
03:32Çoğu zaman volkanlar magmayı kabuğun içine doğru iter
03:36ve magma asla yüzeye çıkmaz.
03:38Aslında çoğu zaman bu gerçekleşir.
03:41Magmanın bu tümsek boyunca bir noktada yüzeye ulaşması için küçük bir şans var ve bir olayımız var.
03:51Bunun şu anda gerçekleşmesi için en muhtemel yerin
03:54Anker Adası'nın güneybatısındaki deniz yatağı olacağını ifade eden Hoeft
03:59bu muhtemelen bir olay olarak çok dramatik olmayacaktır diye ekledi.
04:04Hoeft kül emisyonu olması halinde külün miktarına ve dağılımına bağlı olarak
04:09havacılığın belirli koşullar altında etkilenebileceğini de kaydetti ve şöyle konuştu.
04:14Ancak şu anda önemli bir volkanik faaliyet olduğuna dair bir kanıt bulunmamaktadır.
04:19Kül ayrıca solunum sorunlarına da neden olmaktadır.
04:22Ancak küçük bir ihtimal de olsa Kolumbo'da bir şeyler olabilir.
04:26Şu anda bu en olası senaryo gibi görünmüyor.
04:28Mevcut veri analizi Santorini'de gözlemlenen zemin deformasyonunun azaldığını göstermektedir.
04:33Ancak gelişimini değerlendirmek için sürekli izleme gereklidir.
04:42Prof. Dr. Naci Görür ise Kıbrıs'ta büyük bir deprem olabileceğini söyleyerek uyarılarda bulundu.
04:48Naci Görür, Hatay-Adana Havzası ve Kıbrıs'a dikkat edilmesi gerektiğini ifade etmiştim.
04:54Hatta bunun üzerine Başbakan Ünal Üstel benimle görüştü.
04:58Beni Kıbrıs'a davet etti.
05:00Ancak bu aşamada yararlı olmayacağını beklemek gerektiğini söyledik.
05:04Bizim Kıbrıs'ı, Adana Havzası'nı ve Hatay'ı uyarmamızın nedeni Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından kırılan faydır.
05:12Doğu Anadolu fayının önemli bir kısmıyla Malatya'dan başlayan Hatay'a kadar devam eden Ölü Deniz fayı da dahil fay sistemi kırıldı.
05:20Adana Havzası'ndan transfer edilen bu enerjiyle stresle bir şekilde orada da deprem olacağını düşünüyorum.
05:27Kıbrıs'ta da olabileceğini düşünüyorum.
05:31Prof. Naci Görür, Girit'in güneyinden başlayan ve Kıbrıs'a kadar gelen Helen-Kıbrıs Yayı söz konusu.
05:37Bu yay Doğu Anadolu fayına bağlanıyor.
05:39Dolayısıyla bu sistemle Helen Yayı ilişkilidir.
05:42Birbirleriyle etkileşimi söz konusudur.
05:45Helen-Kıbrıs Yayı aslında Afrika kıtasının Anadolu levhasına dalması sonucu meydana gelen bir dalma-batma zonudur.
05:52Bunlar büyük depremler üreten zonlardır, dedi.
05:59Olası bir depremin büyüklüğüne ilişkin herhangi bir öngörüde bulunulmasının doğru olmadığını kaydeden Prof. Dr. Naci Görür,
06:07bundan önceki asırda büyüklüğü sekize varan depremler olmuş.
06:11Koca Afrika levhası Anadolu levhasının altına dalıyor ve Doğu Akdeniz burada kapanıyor, açıklamasını yaptı.
06:17Naci Görür, Helen-Kıbrıs Yayı büyük bir deprem üretebilir nitelikte dalma-batma zonudur.
06:23Özellikle Türkiye'de büyük bir deprem olmuş, Anadolu levhası aşağı yukarı 10 metreye varan bir savrulma göstermiş Kıbrıs'a doğru.
06:31Bunlar dengeleri değiştirmiştir, bu yüzden de dikkatli olmak lazım değerlendirmesini yaptı.
06:37Dolayısıyla bu bölgede depremler volkanizmanın dışında tektonik nedenlerle meydana geliyor ama volkanizmanın da belli bir etkisi olabilir.
06:49Ama yalnız başına volkanizmanın bu depremleri ürettiğini ben zannetmiyorum.
06:55Öte yandan son günlerde yoğun sismik hareketliliğin yaşandığı Ege'deki Yunan adalarından,
07:01Santorini'de yüksek heyelan riskinin yalnızca depremlerle değil şiddetli yağışlarla da tetiklenebileceği vurgulandı.
07:09Atina Üniversitesi Disiplinler Arası Risk ve Kriz Yönetimi Komitesi tarafından yayımlanan açıklamada, depremler dışında şiddetli yağışların da heyelanı tetikleyebileceği belirtildi.
07:19Özellikle farklı aşınma oranlarına sahip bölgelerde, zayıf kaya tabakalarının zamanla üstteki sert kayaları destekleyemez hale geldiği kaydedilen açıklamada, bunun çökme ve kaymalara neden olabileceği ifade edildi.
07:37Yerel yönetimlerin ve yetkililerin gerekli önlemleri hızla alması gerektiğinin altı çizilen açıklamada, uzmanların, Santorini ve çevresindeki adalarda heyelan risk analizlerini sürdürecekleri ve ilerleyen süreçte daha fazla önlem önerisi sunacakları belirtildi.