Bundan 33 yıl önce Karabağ'daki Hocalı kenti Ermeni güçleri tarafından kuşatılmış, 613 Azerbaycan Türkü Ermenistan tarafından katledilmişti. CNN TÜRK ekibinden Fulya Öztürk, Azerbaycan’da Hocalı’nın tanıklarıyla konuştu. Azerbaycan İstanbul Başkonsolosu'yla Röportaj yaptı, bütün detayları mini bir belgeselde topladı. İşte 92 yılında gerçekleşen Türk dünyasının en büyük acılarından biri olan Hocalı Katliamı...
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Ay Karabağ, de ne sende nem kaldın?
00:07Ay Karabağ, de ne sende nem kaldın?
00:13Bir anamın, bir atamın, cebanımın, gebre kaldın.
00:30Bir anamın, bir atamın, cebanımın, gebre kaldın.
00:40Bir anamın, bir atamın, cebanımın, gebre kaldın.
00:50Fikrimden geceler yatar bilmiren.
01:13Dünyanın gözü önünde oldu her şey.
01:1513 yaşında bir kız çocuğunun derisini yüzüp kaç dakika içinde ölebileceğinin deneyini yaptılar.
01:23Masum insanları kurşuna dizdiler.
01:25Gözlerini kırpmadan 613 Azerbaycan Türk'ünü işkenceyle öldürdüler.
01:31Bizim çocuklara kıydılar.
01:33Kadınlara kıydılar.
01:35O bizim çocuklarımıza, kadınlarımıza, kıyanlara, özlerine kahraman eylediler.
01:41Karabağ'ın göz bebeği Hocalı.
01:43Ermenistan 26 Şubat 1992'de Hocalı'da katliam yaptı.
01:48Azerbaycan Türklerini Hocalı'dan göndermek için şehri kuşattı, işgal etti, yaktı, yıktı, cinayetler işledi.
01:57Türk dünyasının en büyük acılarından birinin adı oldu.
02:03Her bir dertten yana yamanların geceleri
02:12Şubat ayı, Şubat ayındayız.
02:14Şubat ayı gelince Azerbaycanlıların acısı da tazelenir.
02:18O masum hayatların kaybından doğan acıyı biz hiçbir zaman unutmadık.
02:23Hep içimizde, kalbimizde yaşıyor.
02:25613 kişiyi bir gecede kaybettik.
02:28Onlar acımasızca katledildiler.
02:31Çünkü bu bir planlanmış da diyebiliriz, önceden düşünülmüş bir cinayetti.
02:37Hakikaten o gece insanlığın önem verdiği bütün değerler ihlal edildi.
02:43Azerbaycan'da hiçbir zaman unutmadı, Türk dünyası unutmadı o kara geceyi, tarihi.
02:48Hiçbir zaman unutmadı.
02:50Türkiye her zaman, Türk devletleri de ve Türkiye her zaman Azerbaycan'ın acısını paylaştı.
02:57Bu konuda o zaman gazetelerde bu çok geniş ışık almıştı, ışıklandırılmıştı, hatırlıyoruz.
03:05Bu acıda da yanımızda oldu Türkiye ve evet hiçbir zaman unutulmadı ve bunu hala yaşatıyoruz bu hatıraları ki
03:12bizden sonra gelen genç nesil de unutmasın o gece yaşananları.
03:16Cengiz Mustafa Yev, meslektaşımızda Azerbaycanlı bir kameramandı.
03:21Birinci Karabağ Savaşı'nda şehit düştü.
03:24Ermeni güçleri onu sırtından vurdu.
03:27O dönem Hocalı katliamının yaşandığı gün o acılarıysa böyle kaydetmişti.
03:34Ne oldu, niye geldiniz, niye çıktınız?
03:36Ermeniler kovdu.
03:38Kovdu.
03:40Refika hanım ayaklarında ne oldu kızım?
03:42Meşe'de kaçındım.
03:45Ne oldu ayaklarında?
03:47Üç günlük harin içinde kaldım.
03:50Buzlardı ha yavrum.
03:52Şimdi ne diyorsun öyle?
03:54Yok şey.
03:551992 yılındaki Hocalı soykırımının tanıkları anlatacak.
03:59Yıllardır hem ruhen hem bedenen yara içindeler.
04:07Oradaki Ermeniler, biz esir düşmeyi on defa ölmekten ağır bilirdik.
04:21Salman Kasımov Hocalı'dan Ermeni zulmünden ailesiyle kaçarken günlerce kar altında kaldı.
04:28O zaman 14 yaşındaydı.
04:30O günleri anlatırken zorluk çekti.
04:33Gözleri hep doldu.
04:34Bunu gösterelim, bunu görsün insanlar.
04:37Ayak parmaklarınız yok.
04:42Soğuktan dondu.
04:44Ermenilere esir düşmemek için 12 gün yol geldik.
04:50Karların altında değil mi?
04:52Karların altında evet.
04:53Don oldu. Dördüncü derece don vurma oldu. En son derece.
04:56Ezalar çürüyordu.
04:58Çürüyüp kopuldu.
05:01Bu acılar geçer.
05:02Ben unutmuşum bu acıları.
05:04Ama manevi acı hiç zaman geçmez.
05:08Hiç zaman.
05:09Ve Melahat Aliyeva Hocalı'dan Ermeni zulmünden kaçarken 8 yaşındaki kızını ve eşini gözünün önünde vurdu Ermeni askerleri.
05:18Ama ağamızda da damaşlıydı. Evde geyriye bununla.
05:21Bununla çıkmıştık.
05:23Onlar kayaların arasından bizi öldürürdü.
05:26Bizden üzüldü. Öldü onlar.
05:28Uzandım ki sanki bu saat kalsın ben ölürüm.
05:31Ama aslında öyle olmadı.
05:32Ben kaldım, o öldü.
05:34Çocuğunuz mu?
05:35Evet. Yoldaşım da kızım da.
05:38Uşak öldü mü benim altımda.
05:41Ama ben onu korudum.
05:43Ben yaralandım ama o öldü.
05:45Uzandım bunun üstüne böyle.
05:47Bak böylesine uzandım.
05:48Onu koydum ben altımda.
05:50Ama buradan böylesini koymadım da.
05:52Burasını.
05:53Burasını örttüm ki esas yerleri üreydi.
05:57Neyse de aklıma öyle geldi.
05:59Tabi bilmedim ki buradan da öldürermiş.
06:01Neyse uzandım.
06:02Uzananda pis atışma düştü.
06:04Ben özümde de yaralanmıştım.
06:07Ben de yaralanmıştım.
06:08Ermenilerin yanı.
06:09Ermenilerin yanı.
06:10Her 26 Şubat'ta ne hissediyorsunuz?
06:13O günü yaşıyorum.
06:15Hemen hadiseni yaşıyorum.
06:17Unutulması şey değil.
06:19Hiç vakti de unutulmayacak.
06:21Onu biz yaşamışız.
06:24Onu da bilmiyoruz.
06:32Her yıl 26 Şubat'ta Bakü'de
06:35Hocalı Anıtı'nın önüne binlerce kişi geliyor.
06:38Ellerinde karanfillerle Hocalı şehitleri anılıyor.
06:42Aslında Hocalı'nın intikamı alındı.
06:45Karabağ zaferiyle.
06:47Acılar dinmese de o zafer yüreklere su serpti.
06:51Kara gecenin üzerinden geçen 30 yılın ardından
06:542. Karabağ Savaşı ile
06:56Azerbaycan, Ermenistan işgalindeki toprakları
07:00kurtardı, özgürleştirdi.
07:02Hocalı da işgalden tamamen kurtarıldı.
07:06Ermeni çeteler bölgeden çıktı.
07:09Hocalı yeniden özgürlüğüne kavuştu.
07:11Bugün geldiğimiz bu noktada
07:13işgalden kurtarılmış Hocalı'ya dair
07:16son durum nedir?
07:18Hocalı'da neler oluyor, neler yapılıyor?
07:20Yaşamın yeniden başlayabilmesi için.
07:22Zannediyorum göç yavaş yavaş başlıyor.
07:24Değil mi Azerbaycan Türkleri?
07:26Yerleşmeye başlayacak Hocalı.
07:28Başlayacak Hocalı gibi
07:30birkaç diğer şehirlere de, köylere de
07:33yaşam yeniden dönüyor.
07:35Altyapı yapıldıktan sonra binalar, inşaat biliyorsunuz
07:38çok hızla gidiyor orada.
07:40Binalar, okullar, yollar, tüneller
07:42hepsi inşa ediliyor ve yavaş yavaş
07:44vatandaşlarımız bir de o toprakları
07:47dede babaları zamanında
07:50kaçmışlar, oradan kovulmuşlar.
07:52Onların torunları, çocukları
07:54yeniden o topraklara dönüyor.
07:56Hocalı alındığında
07:58düşünüyorum ki
08:00bu Hocalı kurbanlarının, onların
08:02yakınlarının, ailelerinin
08:04biraz da olsa
08:06onlara teselli oldu.
08:08Bizim bayrağımızın orada dalgalanması,
08:10yeniden oraya sancılması
08:14herhangi, çok az da olsa
08:16belki onları sakinleştirmiştir
08:18ve tabi ki kurbanların da ruhu
08:20şad olmuştur buna.