Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Hukukçu Av. Kamil Ekinci, Hukukçu Av. Selahattin Par oldu.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Hukukçu Av. Kamil Ekinci, Hukukçu Av. Selahattin Par oldu.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İyi akşamlar efendim. Arka planla huzurlarınızdayız. Ben Mustafa Yıldız. Bu haftaya yine yoğun bir gündemle başlıyoruz.
00:11Amerika'nın 47. Başkanı olarak seçilen Donald Trump az sonra yemin edecek görevine başlayacak.
00:18Dünya 2. Trump devrine hazırlanıyor ve 2. Trump devrinde ne olacak bu konuşuluyor.
00:24Peki şu ana kadar yaşadıklarımız, şu anda yaşıyor olduğumuz süreç ve önümüzdeki süreçte neler yaşayacağımız merak edilirken yeni dönemle birlikte Türkiye-Amerika ilişkileri nasıl olacak sorusunun yanıtını aramakla başlayalım.
00:44Türkiye, Donald Trump'ın 2. Başkanlık döneminde ABD ile ilişkileri yeni bir seviyeye taşımayı hedefliyor.
00:50Gündemde ABD'nin PKK-YPG'ye desteği, CAATSA yaptırımları, F-35 programı ve F-16 teslimatları var.
01:00Türkiye'nin ABD ile ilişkilerindeki en sıcak başlıklardan biri Washington'ın Suriye'deki PKK-YPG'ye verdiği destek.
01:06Ankara bu bağlantıyı tamamen sonlandırmasını istiyor.
01:09Trump'ın Suriye'deki askeri müdahale karşıtı tutumunu korumasını bekliyor.
01:13Öte yandan bölgedeki istikrarın sağlanması için de işbirliğini şart görüyor.
01:20Bir diğer konu başlığı CAATSA yaptırımları.
01:23Türkiye-ABD ilişkilerinde yıllardır çözüm bekleyen önemli bir sorun olarak ön planda.
01:28ABD bu yaptırımları S-400 savunma sistemi gerekçesiyle uyguluyor.
01:36Ankara'nın beklentisi Trump yönetiminden bu yaptırımları tamamen kaldırması.
01:40Böylece iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin bu adımla güçlenebileceği öngörülüyor.
01:46F-35 meselesinde de ABD ile yol alınması bekleniyor.
01:50Washington yönetimi Türkiye'yi F-35 savaş uçağı programından çıkardı.
01:55Ancak bu süreçte Türkiye'nin yaptığı 1.45 milyar dolarlık ödeme hala iade edilmedi.
02:01Trump yönetiminden beklenti F-35 programına yeniden dahil edilmek.
02:05Ayrıca ödemeler konusunda da adımların atılması.
02:09F-16 satışları da önemli gündemlerden biri.
02:12Türkiye 40 adet savaş uçağının hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını istiyor.
02:42Yine salonun içerisinde daha önceki yemin törenleri hatırlayacaksınız açık alanda yapılmıştı.
02:48Ama ABD'nin de yoğun bir kar yağışı var.
02:52O yüzden salona alındı.
02:54Yani şöyle bir mesele var.
02:56Salona yaklaşık 600 kişi alınıyor.
02:59O 600 kişi içerisinde olma durumu da var ABD'nin de.
03:05Çünkü açık alanda olsa daha kalabalık bir alanda yapılabilirdi.
03:10Ama kapalı alan olduğu için şu anda orada bulunanlar da anı fotoğrafları çektiriyorlar.
03:16Biraz önce Elon Musk da vardı.
03:19Elon Musk kadraja girmişti.
03:22Ve ABD'nin de az sonra gerçekleşecek olan yemin törenini hep beraber merakla bekliyor olacağız.
03:29Peki dün akşama dönersek yani yaklaşık 24 saat öncesine dönersek Donald Trump bir miting gerçekleştirdi.
03:36Yani yemin töreni öncesinde ilk mesajlarının öncüsünü verdi.
03:41Kennedy belgelerini açıklayacağını ifade etti.
03:45Üçüncü Dünya Savaşı olmayacak dedi.
03:47LGBT lobileriyle savaşa girdiğini söyledi.
03:51Aynı zamanda hem Gazze'ye ilişkin mesajları vardı.
03:55Üçüncü Dünya Savaşı olmayacak sözleri üzerinden.
03:59Hem de Elon Musk'a övgüleri vardı.
04:01Musk'ın roketleri çok iyi dedi.
04:03Şimdi gelin dün akşama dönelim ve Donald Trump'ın o konuşmasını birlikte izleyelim.
04:16ABD'nin 47. Başkanı Donald Trump göreve başlamadan son mitingini gerçekleştirdi.
04:21Gazze'deki ateşkesi iyi bir haber olarak değerlendirdi.
04:24Üçüncü Dünya Savaşı'nı engelleyeceğini açıkladı.
04:28Washington'da bir spor salonunda düzenlenen mitingde konuştu Trump.
04:32Başkanlık döneminin ilk hedeflerini açıkladı.
04:34Orta Doğu'da daha fazla savaş istemediğini söyledi.
04:37Gazze'deki ateşkes anlaşmasını önemli bir başlangıç noktası olarak gördüğünü belirtti.
04:42Bu haftanın en güzel olayı Orta Doğu'da kalıcı barışa yönelik ilk adım olarak Gazze'de bir ateşkes anlaşmasına ulaşmamızdı.
04:50Trump ayrıca ülke tarihindeki en büyük sınır dışı operasyonunu başlatacağını duyurdu.
04:54Yasadışı göçmenler kitleler halinde gidecek dedi.
04:57Yarın güneş battığında ülkemize yönelik işgal durmuş olacak.
05:01Trump'ın ilk başkanlık gününde 200'den fazla kararnami imzalayacağı öne sürüldü.
05:06Uyuşturucu kartellerinin terör örgütü ilan edilmesi, Beyaz Saraya demir kubbe sisteminin kurulması,
05:12ordunun güçlendirilmesi için atılacak adımlar bekleyen kararlar arasında.
05:16Miting sırasında sahneye çıkan Elon Musk, Trump'ın en büyük destekçilerinden.
05:20Milyoner iş adamının Trump'ın başkanlığı boyunca etkin rol üstlenmesi bekleniyor.
05:29Trump'ın yemin töreni soğuk hava nedeniyle ABD kongre binasında yapılacak.
05:33Güvenlik önlemlerinin üst seviyeye çıkarıldığı Washington beton bariyerlerle kuşatıldı.
05:38Törende yemin töreni son derece soğuk hava nedeniyle ABD kongre binasında yapılacak.
05:43Washington beton bariyerlerle kuşatıldı.
05:45Törende yaklaşık 25 bin polis de görev yapacak.
05:54Kongre salonu yavaş yavaş doluyor.
05:57Konuklar yerlerine oturuyor.
05:58Biz de yeni dönemi, ikinci Trump devrini konuşacağız konuklarımızla birlikte.
06:03Prof. Dr. İrfan Kaya Ülger hocamıza iyi akşamlar dileyelim.
06:07Hoş geldiniz hocam.
06:08İyi akşamlar, iyi yayınlar dilerim.
06:10Sağ olunuz.
06:11Sevgili Zeynep Deniz Altınsoy hocamıza da iyi akşamlar dileyelim.
06:14Hoş geldiniz siz de.
06:16Merhabalar, iyi akşamlar diliyorum ben.
06:18Önceliği hanımefendiye verelim.
06:20Deniz hocam şimdi tabii ikinci Trump devriyle birlikte ne değişecek?
06:25Dünya neyi bekliyor?
06:26Nasıl bir dünyayla karşılaşacağız?
06:29Bunu konuşuyoruz ama en çok da merak edilen şey Trump yemin töreninden sonra ne mesaj verecek?
06:35Yani bir balkon konuşması tarzında kapsayıcı bir konuşma mı olacak?
06:39Ya da dün akşamki gibi zaman zaman yükselen, zaman zaman alçalan tonda bazı mesajlar mı olacak?
06:44Ne öngörüyorsunuz?
06:46Ben daha çok hani Trump'ın çok fazla böyle ilk döneminden daha farklı bir davranış sergileyeceğini düşünmüyorum.
06:53Her ne kadar biz bunu hani Ocak 1 itibariyle Amerika'da yaşanan bir takım işte tabir yerindeyse
07:01Trump'a yönelik itibar suikastları düzenlenmiş olsa dahi ya da onu boşa düşürecek herhangi bir şekilde işte yapılan bir takım saldırılar söz konusu olmuş olsa da
07:15ben çok da farklı hani ilk döneminden daha farklı bir Trump'la karşı karşıya kalacağımızı düşünmüyorum.
07:21Ancak yine de bir parantez açarak hani Amerika Başkanlığı koltuğuna yine de oturması çok arzu edilen bir edilmeyen bir Trump'tan bahsettiğimiz için
07:33tabir yerinde ise Trump'ın bütün tavır ve davranışlarına ve dış politikada özellikle sunmaya gayret edeceği ya da bir takım işte başlıklar var.
07:44Bu başlıkları işte savaşın sona silahlı çatışmaların olduğu bölgelerde silahlı çatışmaların işte sona erdirileceği onun haricinde Amerikan askerlerinin geri ülkelerine döndürüleceği,
07:55göçmenlerle ilgili bir takım çok ciddi adımların atılabileceğine dair bir takım başlıklar biliyoruz.
08:02Bunlarla alakalı belki bir takım değişimler olacaktır muhtemelen olacaktır.
08:07Çünkü Trump biliyorsunuz çok hani seçim kampanyasından itibaren çok iddialı konuşmalar yapıyordu ama bu birinci döneminden çok da farklı değildi.
08:18Şöyle bir geriye doğru dönüp bakarsak burada sadece tabir yerinde ise bir balans ayarıyla karşı karşıya kaldı mı en başından beri kaldı.
08:31Bundan sonrasında da yine de Amerikan işte yapısının o Amerikan devlet anlayışının Trump'ın üzerinden elini çekmeyeceğine inanan analistlerdenim ben.
08:44Bir hani ilk dönemdeki gibi çok da hoyrat olamayacak.
08:50Mesela çatışmaların bitirilmesi adına ne yapılacak, ne yapabilecek bunu görmek gerekiyor.
08:57Göçmen politikasıyla ilgili çok iddialı konuşuyor.
09:01Muhtemeldir ki yine bir bu bu anlamda çok üst perdeden göçmenlere hitap edecek diye düşünüyorum şeyin yemin töreninin hemen sonrasında.
09:13Ama gelin görün ki her ne kadar özellikle göçmen politikaları konusunda çok iddialı üst perdeden konuşmalar yapıyor olsa da
09:24Amerikanın göçmen politikası sadece bir kanun üzerinden düzenlenmiş değildir.
09:31En çok zorlanacağı politikalardan bir tanesi bu olacak.
09:35Söz vermiş olduğu ve yerine getirmeye gayret edeceği politikalardan bir tanesi bu olacak.
09:40Bunu da muhtemeldir ki yavaş yavaş yine de uygulamaya koymaya gayret edecek.
09:47Hemen sonrasında tabii ki tebrikleri kabul edecektir diye düşünüyorum.
09:52Ukrayna Rusya savaşı Suriye'deki mevcut durum.
09:56Onun haricindeki her şeyden çok daha biliyorsunuz kıymetli şu ara Gazze'deki işte ateşkes sağlanması ya da ateşkes anlaşması olarak bildiğimiz durumun nasıl yürütüleceğine dair yine üst perdeden bir konuşma bekliyorum ben.
10:16Ama gazete bu özellikle Gazze ile ilgili hani şu dip notu da düşmekte fayda görüyorum.
10:23Ateşkes muhasamatı ya da silahlı çatışmayı askıya alan bir süreçtir.
10:30O sırası hukuk açısından baktığımızda bundan sonraki adımları o ikinci Gazze üzerinden ikinci ve üçüncü perdede neler olacağına dair bir takım ışıklar ya da bir takım sinyaller görebiliriz diye düşünüyorum.
10:46Trump'ın balkon konuşması yapacaksa da yapmayacaksa da her neyse bu konuşmanın adı muhtemeldir ki bunlara dair bir takım ışıklar başlıklar göreceğiz gibi görünüyor.
10:58O mutluluğu o sevinci de tabii ki her zamanki gibi coşkuyla tüm dünyaya yansıtacak.
11:04Evet İrfan hocam siz ne dersiniz? Nasıl yorumlarsınız yeni dönemi?
11:09Evet şimdi Donald Trump'ın daha önce 2016 seçimlerini kazandığını 2017'den 20 Ocak'tan 2021'e kadar birinci başkanlık dönevi görevi yaptığını unutmayalım.
11:25Yani o kalfalık dönemiydi. Derin güçlerle mücadele etti ve en sonunda kendisinin aday olmasını engellemeye çalıştılar.
11:37Bunu yargı yoluyla mesafe alınması mümkün olmayınca suikastlerle Trump'ın Cumhuriyeti Parti adayı olmasını engellemeye çalıştılar.
11:50Tüm bu manialara rağmen Trump 5 Kasım seçimlerinde rakibi karşısında ipi göğüsle de başarılı oldu.
11:59Şimdi bence bu dönemde ve bunun bir sonrası olmayacağı için ikinci defa başkanlık yarışına katılmayacağı için bu dönemde Trump Amerikan siyasetine, Amerikan dış politikasına, ekonomisine damga vurmaya çalışacak.
12:20Kendisi tabi bürokrasiden gelen birisi değil, iş adamı kökenli, mercantilist, tüccar bir bakış açısı var.
12:28Bu mütevellit birinci dönemde yer yer kurulu yapıyla çatıştı. White Anglo-Sakson, Protestan, Yahudi sermayesi, devletin hakimi olduğunu düşünen anlayış Trump'ın hareket kabiliyetini sınırlandırmaya çalıştı.
12:47Öte taraftan gerek ekonomi politikasında gerek dış politikasında Trump'ın mümkün olduğu kadar bir kendine özgür alan açma, bağımsız hareket kabiliyeti olan bir çerçeve çizme çabası içerisinde olduğunu gördük.
13:07Bunda çatışma da yaşadı, kısmen başarılı da oldu.
13:12Ben şimdi bugün 20 Ocak itibariyle önümüzdeki 4 yıl bakımından görev işlenmiş olan Trump'ın damga vurma anlayışıyla Amerikan siyasetine, ekonomisine, dış politikasına...
13:26Hocam bu arada ben tabi siz görüyor musunuz bilmiyorum ama Bush'la Clinton salona girdi şu anda.
13:34Yani eski başkanlar şu anda giriyor salona. İsterseniz bunun üzerinden de devam edebiliriz konuşmaya.
13:41Evet netice olarak damga vurmaya çalışacak.
13:43Tabi başka ülkelerde olduğu gibi burada da böyle sembolik protokol bir takım toplantılara muhalif olanlar da katılıyor.
13:53Bunlar son derece normal şeyler.
13:55Trump'ın temsil ettiği, anlayışla mücadele eden, daha önce görev yapan başkanlar, başkan yardımcıları da bu toplantıya iştirak ediyorlar.
14:07Şimdi bu dönemde acaba Trump kendi kurgusu, kendi planı olan Amerika'nın içe kapanması, dış dünyadaki faaliyetleri sınırlandırması, Çin ile rekabete yönelmesi projesini uygulanmaya koyabilecek mi?
14:25Bu projeyi depretiye yansıtırken derin devletle, özellikle Pentagon'la, CIA ile, Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi ile çatışma yaşadığında Trump kendi ideolojik perspektifini önceleyen anlayışa mı ehemmiyet verecek yoksa uzlaşı yoluna mı gidecek bunu uygulamada göreceğiz.
14:50Fakat eskiye kıyasla güçlü bir şekilde bu seçimlerden muvaffak olarak çıktığını ve bunun kendisinin hareket kabiliyetini arttırdığını unutmayalım.
15:01Bir takım analistler 2020 yılı başında tüm dünyayı etkileyen pandemi krizinin sebebi olarak bir komplo teorisi ileri sürmüşlerdi.
15:11Bu kriz aslında bakacak olursanız işte her ne kadar Çin itham ediliyor ise de aslında Amerika'da Trump'ın ikinci kez başkanlık görevini engelleme amacı taşıyor.
15:24Bu amaçla bu kriz yaygınlaştırıldı, tüm dünyada insanlığı derinden etkileyen boyutlara ulaştırıldı.
15:34Yani bu düşünce her ne kadar komplo teorisi olsa da tamamen bunun ayaklarının yere basmadığı gerçeklik temellerinin olmadığı da söylenemez.
15:44Çünkü hakikaten Amerika'nın kurulu yapısı özellikle bir takım sermaye grupları Trump'ın dış politikada münhasır tek başına hareket kabiliyetini,
15:59ilisiyatifini kullanmasını istemiyorlar ve derin devletin sınırlarını belirlediği çerçeve içerisinde kalmasını istiyorlar.
16:06İşte tam da şimdi bugün itibariyle önümüzdeki dört yıla damga vuran Trump iktidarında bu çatışmanın nereye evrildiğini göreceğiz.
16:15Acaba Trump ABD bakımından bir izolasyon, ABD'ye öncelik verme, içe kapanma politikasını mı önümüzdeki dört yıl içerisinde uygulamaya aktaracak?
16:29Yoksa küreselcilerle onların baskıları karşısında uzlaşıyor mu gidecek? Bunu uygulamada göreceğiz.
16:37Bizim coğrafyamıza baktığımızda her ne kadar bir takım tarihler altına girmiş olsa da uygulamayı görmek lazım.
16:45Mesela Ukrayna'da da bir günde çatışmaların savaşı bitirebileceğini iddia etmişti.
16:51Fakat kendisi bir feyit akompoli oldu bitti ile karşı karşıya kaldı ve şu an itibariyle Ukrayna taarruzuna Joe Biden hükümeti önemli ölçüde ABD'nin mükellefiyetlerini arttıran bir hareket imkanı sundu.
17:06Silah, teçhizat, cephane fırsatı sundu ve mevcut koşullarda Ukrayna savaşında bir uzlaşıya, bir barışa ulaşılma ihtimali giderek zorlaşıyor.
17:19Orta Doğu'da bu biraz daha kolay gözüküyor. Şu ana kadar bizim tanık olduğumuz şey Trump'ın ağırlık koyması ile Netanyahu'nun uzun süre ayak dirediği ateşkese razı olduğu.
17:30Acaba Suriye bu nasıl yansıyacak? Acaba Avrupa ile ABD ilişkileri önümüzdeki dönemde nasıl bir seyir takip edecek? Tüm bunları uygulama esnasında göreceğiz.
17:41Fakat Trump eskiye kıyasla şimdi kalfalık döneminden sonra ustalık dönemine geçti.
17:47Biraz daha inisiyatif kullanabileceğini düşünüyorum.
17:51Fakat öte taraftan basında da olan bir gelişme burada da yaşanacak.
17:55Nasıl ki basında kendi kendini gazeteciler otostansür uygulayarak sınırlandırabiliyorsa, burada da Trump'ın sonundan kadar kurulu yapıyı zorlamayacağını ve işbirliği, uzlaşı imkanları bulduğu fırsatları değerlendireceğini düşünüyorum.
18:16Peki Deniz Hocam şimdi üçüncü dünya savaşı olmayacak dedi dün Trump.
18:21Yani bu çok iddialı bir cümle. Üçüncü dünya savaşı olmayacak. Günlerdir tartıştığımız konuya bir yorum yapmış oldu, bir söz vermiş oldu aynı zamanda. Bu mümkün mü?
18:32Yaklaşık 3 hafta öncesinde falan yanlış hatırlamıyorsam Sputnik'e Alexander Dugin tarafından bir makale yayınlandı.
18:46Ve Dugin Trump'ı ve gelecekteki Amerika'yı şu şekilde yorumladı.
18:54Dedi ki aslında küreselcilere karşı kazanmış olduğu Trump'ın bir zafer söz konusu bunu kabul etmek gerekiyor.
19:02Onun haricinde dedi, kesercilerden farklı olarak Amerikan ailesine, Amerikan aile yapısına ve hatta muhafazakar bir tutumla bu Amerikan aile yapısını korumaya gayret eden Dugin Trump'a karşı karşıya kalacak.
19:19Şayet Amerikan derin devlet yapısı, aynen kullanmış olduğu kavram da buydu, şayet Amerikan derin devlet yapısı.
19:27Trump'ın bundan sonraki süreçte önüne bir set çekmez ise Amerika kendi içine kapanacak ve doğru olan şeyi yapacak şeklinde bir makalesiydi bu.
19:41Dugin'i özellikle Darya'nın ölümünden hemen sonrasında, tabir yerindeyse taça çıkaran bir tavırla yaklaşmaya başlamıştık hepimiz ama Alexander Dugin aslında önemli bir analisttir.
20:00Dolayısıyla onun yapmış olduğu yorum aslında bir nebzede olsa Amerikan'ın gelecekteki tarihine ya da gelecekte yazabileceği tarihe de ışık tutuyor.
20:12Neden? Çünkü devreye Rusya giriyor bu bağlamda.
20:15Yani aslında bir nevi rota çizmeye gayret ediyor.
20:18Eğer ki biz bu açıdan bakacak olur isek, hani hatırlarsınız Trump kazandığını öğrendiğimiz andan itibaren sürekli Putin'le bir görüşme yapacağına dair sürekli telkinlerde bulundu.
20:38Tüm dünyada bunu duydu ama Rusya'dan herhangi bir şekilde buna dair bir cevap gelmedi.
20:43Ta ki geçen hafta ve ondan önceki haftaya kadar evet böyle bir görüşmeyi biz de bekliyoruz yapacağız şeklinde üstü kapalı bir Kremlin açıklama yaptı.
20:53Şimdi buradan baktığımızda evet Ukrayna Rusya savaşı çok ciddi anlamda halen Rusya'nın istediği şekilde gitmesi gereken Rusya'nın daha doğrusu çizmiş olduğu yöne doğru gidiyor.
21:09Tabii ki burada dengeler oradaki hani dinamikler çok daha farklı onu ayrıca hani konu etmek gerekir ama buradan anlaşılan şimdi bu iki cümleye ve iki yoruma baktığımızda buradan anlaşılan şey şu ki gerçekten herhangi bir devlet küresel boyuttaki bir aktör ya da bölgesel boyuttaki bir aktör.
21:33Görünen o ki gerçekten üçüncü dünya savaşının çıkmasına sebep olacak herhangi bir adımı atmaktan ellerinden geldiğince temkinli davranmaya gayret ediyorlar.
21:44O nedenle bu eğer ki üçüncü dünya savaşının çıkmasının önlenmesi söz konusu olacak ise bu sadece Amerika'nın ya da Trump'ın söylemleriyle değil diğer bölge devletlerinin bunun adına işte tabii ki Türkiye'nin yapmış olduğu bütün hem de kendi bölgesinde yaratmaya gayret etmiş olduğu biliyorsunuz o barış ikliminin gerçekten artık bir takım aktörler tarafından hem bölgesel hem küresel aktörler tarafından da
22:13hem anlaşıldığı hem de görüldüğü söz konusu bu durumda yani şöyle okumamız gerekiyor ki sadece Trump'ın söylemleriyle değil aslında bölgedeki çatışmalara gösterilen tepkiler artık yeter anlayışı muhtemeldir ki hakim olacak ama bunun tabii ki mimarı Trump olmayacak sadece o işte Amerika'nın alim menfaatleri üzerinden bir okuma yapmaya gayret ediyor.
22:42Her ne kadar bir ticaret işte insanı olarak tanımlamış olsak bile ticari zekada tabii ki bambaşka bir şeydir ama devletler ticari zekayla yönetilebilecek şey aygıtlar değillerdir.
22:54Ben Trump'ın dediğim gibi sadece yine böyle üst perdeden konuşmalarla birlikte ama Trump'ın kabinesinde gerçekte böyle nokta atışı bireylerle siyasi kimliklerle hareket ettiği takdirde Amerika'nın alim menfaatlerini kendi çabalarıyla koruyabileceğine,
23:13bu çabaları korurken de yine dünyadaki diğer aktörlerin de gayretlerine saygı duyabilecek aşamaya gelebileceğine düşünenlerden ya da gözleyip görelim diyenlerdenim.
23:27Onun haricinde bir de şu yorumu sıklıkla yapmaya gayret ediyorum çünkü Trump gerçekten önemli bir figür bunu bir kenara koymamız gerekiyor her ne kadar hoyrat olsa da söylemleri işte kendi bazen boyunu bile aşmış olsa da,
23:42görünen o ki işte Amerika'nın kendi iç dinamiklerine de baktığımızda özellikle göçmen politikalarına yönelik tavırları davranışları her ne kadar zor olsa da diğer taraftan işte 8 tane eyaletin aslında Amerika Birleşik Devletleri'nin içerisinde artık barınmak istememesinden yola çıkarak ve Trump'ın tepkisi biliyorsunuz buyrun ayrılın ayrılmak istiyorsanız falan dedi ama bu tabi ki federal anayasa açısından bakıldığında çok zor bir durum.
24:11Ama yine de Trump'ın yakın zamanda belki döneminin sonunda belki bundan sonra adımlarını atmış olmak üzere Amerika'nın Boris Yeltsin'i olabilecek kıvamda ve kapasitede bir insan olduğunu düşünenlerdenim.
24:27Peki İrfan Hocam bir konu daha var Biden'ın durumu yani Biden dün veda konuşması diyebileceğimiz konuşmasında gazete ateşkes benim sayemde oldu dedi Trump da benim sayemde oldu diyor şimdi yani biz mi yanlış okuduk olayları ya da siz nasıl değerlendirsiniz bu açıklamayı?
24:45Trump'ın ben temyüz kudreti devam ediyor mu bundan çok emin değilim yani biliyorsunuz sokakta bir kişinin sorumluluğu olabilmesi için reşit mümeyiz temyüz kudretine sahip olması lazım.
24:59Trump fiziki olarak ileri bir yaşta mental olarak rasyonel hareket edebiliyor mu? Bunun şüphelerini doğuran hareketleri kaç zamandır yapıyor? Esasen inatla ve ısrarla yeniden Amerikan başkanlığına aday oldu.
25:17Kendisi içerisinde üzerinde kurulan baskıları dikkate almadı daha sonra ailesi devreye girdi kendisinin reddedemeyeceği dostlar devreye girdi ve Trump ikinci defa başkanlık yarışına katılmamaya ikna edildi.
25:35Şimdi tabii ki Gazze ve Netanyahu'nun ateşkesi kabul etmesinde kendisinin önemli bir rol oynadığı görüşü de ileri sürüyor fakat bunun gerçeklik temelleri yok yani insana sorarlar peki 15 aydır neredeydiniz siz?
25:54Çatışmalar başladığı zaman hemen Kasım ayında bir ay sonra insani ara verildi. O zaman bu insani aranın kalıcı bir ateşkes olması için sayenizde de bir baskı kurdunuz mu?
26:07Kurmadınız. Daha sonra bir takım devletler, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde ateşkes tasarımları sundular. Bunu bazen Mümferi'den tek başına ABD ve TÖİT'te bazen İngiltere ile birlikte hareket etti ama en sonunda yine kısmen de olsa İsrail üzerinde bir baskı kurduğu anlaşılıyor.
26:3015 Mayıs ayında geçen hafta netleşen İsrail'in kabul etmek durumunda kaldığı ateşkes anlaşmasının gövdesi ortaya çıktı. Bu müzakerelere Trump'ın bürokratı CIA Başkanı Biden Burst'a katıldı ama bundan sonra da mesela Netanyahu üzerinde, İsrail üzerindeki baskısının etkisiz olduğunu görüyoruz.
26:54Yine sormak lazım Joe Biden'a. Acaba yani bugüne kadar böyle bir etkiniz vardı da bunu niçin kullanmadınız?
27:05Mayıs ayından bu zamana kadar onlarca kez böyle bir fırsatı kullanmak için İsrail saldırganlığının infial yarattığı durumlar oldu. Mesela Kerim Ahan tutuklanması talebiyle Temmuz ayında Ulusal Ceza Mahkemesi'ne başvuru yaptı. O zaman bunu kullanabilirdiniz.
27:27Tüm baskılara rağmen karar verdi. O zaman kullanabilirdiniz. Ne oldu da son dakika oldu? Yani şu anlamda doğru. Tabii ki sizin görev sürenizin bitmesine birkaç gün kala oldu. Bu anlamda tamam Joe Biden hükümeti döneminde Netanyahu'ya yapılan baskı, İsrail'e yapılan baskı sonuç verdi. Bu anlamda doğru.
27:48Fakat tek başına olmadığını ve esasında Trump'ın iteklemesiyle, yönlendirmesiyle, baskısıyla İsrail üzerinde kurduğu, onları yönlendirme kapasitesiyle bu neticenin ortaya çıktığı açık.
28:03Dolayısıyla en başta söylediğim gibi kendisi temiz kudreti bakımından sorunlu, sıkıntılı bir yapıda. Suçlama anlamında söylemiyorum. İleri yaşından dolayı bir de mental olarak hakikaten yani rasyonel düşünebiliyor mu?
28:19Bundan da çok emin değilim. Mesela bir kez gazete savaşına ilişkin çok önemli bir gelişmeyi son derece lavabali bir ortamda dondurma yerken falan açıklamıştı.
28:34Bu açıdan baktığımızda Joe Biden'ın buradaki rekabeti kendisini öne çıkarma çabası. Çocukça bir başka perspektiften de şunu görmek lazım.
28:46Çatışmalar ilk başladığında 7 Ekim 2023'te Joe Biden hükümeti İsrail'e 5 milyar dolar tersi sattı. Zaten 2016'dan 2026'ya kadar 38 milyar dolar, yıllık 3.8 milyar dolar tutarında, totalde 38 milyar dolar bir savunma harcamasını ABD ödüyor idi.
29:10Buna ilave olarak 5 milyar dolar bir kendisi kaynak tasd etti. Sonra 95 milyar dolarlık Ukrayna ve İsrail'e bir tasarıyı, kongre geçitmeleriyle birlikte geçmesini sağladı. Bunun 26 milyar doları İsrail'e gitti.
29:29Yine arada irinli ufaklığı İsrail saldırganlığına karşı Joe Biden hükümetinin bali destek sağladığını biliyoruz. Aslında bugünkü İsrail'in çımarıklığının, saldırganlığının, tutanamazlığının perde gerisinde ABD var.
29:44ABD'nin ekonomik, siyasi, askeri, diplomatik ve informasyon desteği olmasa, uzaydan bir takım teknik destekleri olmasa İsrail'in bu hava saldırılarını yapabilecek kapasitesi, yeteneği yok.
30:05Bütün bu açılardan baktığımızda son derece irasyonel ve çocukça bir yaklaşım olarak bunu okumak lazım diye düşünüyorum.
30:16Peki Deniz Hocam, Donald Trump'ın dünkü konuşmasında bir ifadesi daha vardı. Pentagon'a demir kubbe inşa edileceği noktasında. Burada bir endişe mi var, bu daha önce neden düşünülmedi, niye şimdi söylendi ya da başka bir durum mu var bilmediğimiz, nasıl değerlendirirsiniz?
30:36Bir endişeden daha ziyade aslında ABD'nin devlet yapısıyla arasını düzeltmeye yönelik ya da o tabir yerinde ise farkında olduğu çatışmanın giderilmesine yönelik bir el uzatma diyebiliriz buna.
30:54Yoksa Pentagon'un demir kubbeye ihtiyacı var mı? Oradan bir bakmak lazım. Çok da herhalde ihtiyacı yoktur diye düşünüyorum ben Pentagon'un demir kubbeye ya da bu demir kubbeden kası.
31:08Bu arada Biden giriyor salona hocam. Siz tabii konuşurken görüyor musunuz? Biden girdi. Şu anda da hatta devam ediyor yürüme. Yanında da Kamala Harris var.
31:21Tabi bu prensip olarak zaten daha çok teamül gerekleri yerine getiriliyor. Çok da memnun oldukları zoraki bir gülümseme Kamala Harris'ta, o şen kahkası yok.
31:34Tabii ki bunlar önemli ama teamül yerine getiriliyor. Yani Amerika'nın dimdik ayakta Trump da olsa koltuğa oturan dimdik ayakta teamül...
31:46Pardon İrfan hocam ben duyamadım ne dediğinizi. Deniz hocam biz devam edeceğiz. İrfan hocam bir şey söylediğinizi duyamadım.
31:52Şimdi temelde demir kubbe meselesinde ABD'nin yeni başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray üzerinde demir kubbe inşa edeceğini açıklaması,
32:08yani bir taraftan da derin güçlerle mücadele etmesi anlamında kendisine yönelik bir derin güçlerin, sisteme hakim olanların saldırı, suikast yapması endişesini temellendirmiş oluyor, dile getirmiş oluyor.
32:23Çünkü aynı anda kendi suikastinin çok gizli olan belgelerinin yayınlanacağının açıklanması da ehemmiyet taşıyor. İkisi örtüşüyor.
32:37Yani Donald Trump burada şu mesajı veriyor. Aynı zamanda ABD içindeki güçlerle mücadele edeceğim. Bunun için güçlü biçimde korunmam lazım.
32:48Yani ben böyle okuyorum bu demir kubbe inşa etme şeylerini.
32:53Evet. Deniz hocam buyurun lütfen devam edin.
32:56Şimdi eğer tabi ki Beyaz Saray'a dediyse siz Pentagon dediğiniz için ben bu yorumu dinlemek istiyorum.
33:02Yo Pentagon dedi. Beyaz Saray demedi. Pentagon dedi.
33:05Pentagon ise aslında tam da şunu söylemek üzereydim şey Biden salona girmeden önce.
33:12Pentagon'un böyle bir şeye ihtiyacı var mı yoksa mecazi anlamda Pentagon'un üzerine mi bir demir kubbenin artık gerekli olduğunu belki de söylemeye gayret ediyor.
33:25Çünkü sizin de ifade etmiş olduğunuz üzere Beyaz Saray'ın üzerine bir koruma yaratacak bir demir kubbeden bahsetmiyor anladığım kadarıyla.
33:35Dolayısıyla burada hani bir güç mücadelesi evet devam edecek.
33:41Bu güç mücadelesi muhakkak ki olacak.
33:44Çünkü Trump gerçekten Amerikan derin yapısına bakıldığı zaman ya da o işte müesses nizam olarak adlandırılan ya da establishment şeklinde ifadesini bulan bu yapının tam da istediği bir başkan figürü değildi.
34:02Bunu hepimizce malum artık.
34:04Dolayısıyla onun haricinde işte hemen sağ kolu olarak seçimleri boyunca yanı başında taşımış olduğu işte Elon Musk'ın ifadeleri biliyorsunuz kendi olsun.
34:20Ve Trump da hocam bu arada salona giriyor.
34:23Tam siz konuşurken Biden girmiş de Trump şu anda salona giriş yaptı.
34:29İşte Elon Musk'ın da tabii ki sosyal medya platformunda hatırlarsınız yapmış olduğu işte derin devlet yapısı beni öldürmeye çalışıyor.
34:42Benimle mücadele bana gücünüz yetmez gibi tweetleri hatırlarsınız.
34:47Dolayısıyla işte burada bir mücadelenin olduğu ve bir mücadelenin de devletin işte o küreselci yapıda olduğu şeklinde tanımlanan o derin devlet yapısına karşı bir harekatın aslında Trump tarafından ve Trump gibi Elon Musk gibi bu tür figürler tarafından
35:10hele hele de az önce ifade etmiş olduğum üzere Amerikan ailesini genişletmek ve korumaya yönelik şeyle motivasyonla hareket eden Amerikalıların işte vermiş olduğu mücadeleyi aslında ifade ediyor olabilir diye düşünüyorum ben.
35:28Tabii ki ilerleyen süreçte her şey daha da aydınlanacak. Her şey biraz daha gözler önüne serilecek.
35:37Onun haricinde gazete dediğim gibi çok çok önemli bir şey. Hani barışın sağlanması içinde Trump'ın ya da işte Biden'ın gerçekten ellerini yükselterek gazeteye ellerini taşın altına soktukları iddiasında biraz gülünçlük daha gerçekten.
35:56Şartlar hiç de bu duruma gelmediği dönemde dahi biliyorsunuz Amerika tarafından gazete uluslararası hukukun öngörmüş olduğu o core crime olarak tanımlanan dört çekirdek suç işlenirken derler yani sorarlar size neredeydiniz derler.
36:20Dolayısıyla Amerikan'ın koltuğuna başkanlık koltuğuna Trump ya da Biden'ın oturmasından ziyade Amerikan ali menfaatlerini koruyabilecek bir figürün oturması ve her yerde koruyan bir figürün oturması eğer bu Trump'sa bile o çizgiye getirilmesi çok çok önemlidir diye düşünüyorum.
36:41Şu anda Donald Trump ailesiyle birlikte salonda eski başkan Biden ve Kamala Harris de salonda. Dün Biden konuşmasını gerçekleştirirken Kamala Harris çok iyi bir lider diye bir ifade kullanmıştı.
37:02İrfan hocam şimdi şu fotoğrafı nasıl değerlendiriyorsunuz? Bir yanda Donald Trump diğer yanda Joe Biden kıyasıya bir rekabetten sonra seçim sona erdi. Ne dersiniz?
37:15Tabi devletlerin hayatında önemli böyle sembolik kilometre taşları dönüm noktaları vardır burada siyasi partiler arasındaki rekabet ikinci planda tutularak bir bütünlük görüntüsü veriliyor dışa karşı aslında Amerika'nın parçalı bir yapı olduğunu biz biliyoruz fakat en azından selemonilerde böyle göreve başlama türenlerinde kenar alanındaki ihtilafları ikinci plana atan bir yaklaşımı gelenek olarak sürdürüyorlar.
37:43Bu tabi ABD adına hayırlı iyi bir gelişme başka bir takım ülkelerde siyasi partiler ideolojiler arasında rekabet çok daha sert çok daha keskin kızgın ABD'de en azından bir pragmatizmin bütün bu siyasi rekabeti ideolojik kavgayı aşan bakış açısından hakim olduğunu gösteriyor.
38:11Evet seçim meydanlarında ve olağan tahliyetlerinde birbirleriyle kıyaslıya mücadele eden aktörler bu sembolik toplantıda bütün bunları ikinci plana atarak seçimlerde muzaffer olan 5 Kasım seçimlerinde başarılı olan Donald Trump'ın yeni dönem görevini üstlenmesi aşamasında bir araya gelmişler.
38:39Birlik bütünlük gösterisi yapıyorlar ve burada böyle zorlama anlamıyla ABD'deki tüm ihtilafların aşıldığı siyasi bakımdan Amerika'nın kenetlendiği gibi sonuçlar da çıkmıyor tabi ki yani biraz sembolik tarafı ağır basıyor.
38:54Peki hocam şimdi bir aramız var o aramızı vereceğiz teşekkür ediyorum ağzınıza sağlık biz tabi yayınımıza devam edeceğiz birazdan kısa bir ara.