Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Müzik
00:14Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, hoş geldiniz yayınımıza.
00:17Bugün 10 Ocak, Çalışan Gazeteciler Günü.
00:20Elbette ilk söz olarak, sahada, stüdyoda, yazarak, çizerek, kameranın önünde ve arkasında
00:25bu meslek için emek veren, kamuoyu yararı için çalışan, dirsek çürüten bütün meslektaşlarımın gününü kutlayarak başlayalım.
00:33Ancak kutlayacak bir durum var mı?
00:35Bugün aslında bunu tartışacağız.
00:37Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gazeteci kökenli milletvekillerinden CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer bizimle.
00:44Onunla tartışacağız bugün. Utku Bey hoş geldiniz.
00:47İrem Hanım hoş bulduk, iyi yayınlar diliyorum.
00:51Ben de kutlanacak bir şey yok ama emekleriniz için, bizlerin, halkın haber alma hakkı için emekleriniz için başta siz Cumhuriyet TV çalışanları olmak üzere
01:04ama sizin şahsınızda tüm basın emekçilerine teşekkür ediyorum.
01:08Özveriyle, fedakarca, cesur bir biçimde bizlerin haber alma hakkı için tüm baskılara rağmen mücadele verdiğiniz, görevinizi yapmaya çalıştığınız için.
01:18Evet, aslında biraz o baskılardan söz edelim istiyorum.
01:2110 Ocak elbette bir yandan meslektaşlarımızla birbirimizin gününü kutladığımız bir gün, dayanıştığımız bir gün ama
01:26mesleğimize ilişkin sorunları da konuşup tartışacağımız ve belki ilerleme kaydedeceğimiz bir gün.
01:31O açıdan siz de çok güzel bir rapor hazırlamışsınız.
01:342024 yılına ilişkin gazetecilerin ürettikleri haber içeriği nedeniyle gördüğü baskılara ilişkin ciddi rakamlar var.
01:43Yine aslında basın özgürlüğü konusunda kan kaybettiğini de söyleyebiliriz ülkemizin.
01:48O rapordan bahsetmenizi isteyeyim sizden.
01:502024'ün basın özgürlüğü karnesi nasıl?
01:53Tabii, ben Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde gazeteci kökenli bir milletvekiliyim.
02:00Başka milletvekilleri de var yine basından siyasete geçen.
02:03Ben milletvekiliyim.
02:05Süresince her ay basın özgürlüğü raporu açıklıyorum.
02:09Türkiye'nin dört bir yanında gazetecilerin görevlerini yapmasına engel olan gerek soruşturma, dava, hukuki bağlamda baskılar,
02:18gerekse tehdit, hedef gösterme, görevini yaptırmama gibi diğer baskıları bir nevi kamuoyuna aydınlatmaya çalışıyorum.
02:28Sonra da her yılın bitiminde de o yılın toplamını açıklamaya çalışıyorum.
02:33Bugün 10 Ocak vesilesiyle dün 2024 raporumuzu açıkladık.
02:38Maalesef tablo yine kara, İrem Hanım.
02:41Gazeteciler adliye koridorlarında haberlerini, yorumlarını, paylaşımlarını, eleştirilerini savunmak zorunda kaldılar.
02:49Kaç kez? Tam 720 kez gazeteciler hakim karşısına çıktı bir yıl boyunca Türkiye'de.
02:5574 gazeteci yazdıkları haberler ya da yaptıkları paylaşımlar nedeniyle gözaltına alındı.
03:02Bunlardan 14 tanesi tutuklandı.
03:05Bizim belirleyebildiğimiz meslek örgütlerinin de onların raporlarına baktığımızda
03:1118 gazeteci meslektaşımız yeni yıla 2025'e cezaevinde girmek zorunda bırakıldı.
03:19Niçin gazeteciler hakkında soruşturma açıldı diye baktığımızda sayılara baktığımızda
03:27maalesef haber nedir? Kayyum atamaları mesela.
03:32Bunun arkasında Esenyurt'taki kayyum atamasının perde arkasını sorgulayan gazeteci önce gözaltına alınmış sonra tutuklanmış.
03:41Ya da İsrail ile Türkiye arasında İsrail'in Gazze'deki katliamına rağmen ve o katliamlar sürerken
03:48ticaretin belgelerini açıklayan gazeteci hakkında dava süreçleri başlamış, soruşturmalar açılmış, hedef gösterilmiş.
03:56Ya da Türkiye'de hep uyuşturucu baronları yakalanıyor biliyorsunuz.
04:02Bunların nasıl vatandaşlık alınıyor?
04:05Yani yabancı ülkelerin vatandaşlığı aslında ama Türkiye'de vatandaşlık alıyor.
04:08Sonra burada bu uyuşturucu ticaretini devam ettiriyor.
04:11Bunlar yakalanıyorlar. Nasıl bunların vatandaş olduğu, nasıl Türkiye'de rahat bir şekilde çalışabildiklerini anlatan gazeteciler tehdit ediyor.
04:19Kitaplarına inanması çok zor ama maalesef yaşandı 2024'te.
04:23Timur Soykan'ın kitabı uyuşturucu baronlarıyla ilgili içeride tutuklu durumda bulunan bir uyuşturucu baronu dava açıyor bu kitap toplatılsın diye.
04:34Üstüne biliyor musunuz rahatlığı, pervasızlığı, gazetelere yasaklamalar, erişim engelleri.
04:40Yine İrem Hanım siz, gazeteniz ya da diğer muhabirler, basın emekçisi dostlarımız haber yazıyor.
04:47Belgeli yolsuzluk haberi, usulsüzlük haberi, görev kötüye kullanma haberi.
04:51Haberin öznesi olan kişi yani bu usulsüzlüğü yaptığı iddia edilen kişi, kişiler yani iktidarda olan, iktidara yakın kişiler gayet rahat bir şekilde bir mahkemeden karar aldırıyor.
05:03Bazen mahkemeye de gerek olmuyor.
05:05Bazen o habere erişimi kaldırıyorlar ve böylece bizim o haberi okuma, bilme, görme hakkımızı elimizden alıyorlar.
05:13Anayasa Mahkemesi bunu iptal etti biliyorsunuz erişim engelleri konusunda.
05:17İhlal kararı verdi yani basın özgürlüğünün ihlali, halkın haber alma hakkının ihlaldir dedi.
05:21Ama Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararına rağmen 2023'te verdi.
05:272024 yılı boyunca maalesef erişim engelleri devam etti.
05:34Türkiye'de dünyada örneği yok.
05:36Instagram 8 gün kapalı kaldı biliyorsunuz İrem Hanım.
05:38Evet.
05:40Wattpad, Roblox gibi dünyada milyonlarca insanın kullandığı, özellikle çocukların çok iyi gösterdiği platformlar aylardır hala erişime engelli yani kapalı.
05:54Ve hiçbir açıklamada yapılmıyor.
05:56Gayet rahat bir şekilde bunlar yapılabiliyor.
05:58Aynı şekilde RTÜK, biz de izlemişizdir.
06:01Yine onlarca ceza verdi.
06:05Kime? Halkın haber alma hakkı için uğraşan televizyon kanallarına.
06:09Milyonlarca lira para cezası verdi.
06:11Program durdurma cezaları verdi.
06:14Peki içeriğine bakıyorsunuz cezaların.
06:16Siz de hatırlayacaksınız.
06:18Efendim sunucu bir yorum yaparken ya da bir şeyi eleştirirken ne yapmış?
06:23Gülümsemiş.
06:25Efendim program konuğu eleştirmiş iktidarın bir uygulamasını.
06:32Ya da il içteki maden faciasını eleştirmiş.
06:36Ya da iktidarın eriştiklerini anlatmışlar.
06:38Şimdi bunlar doğrudan ifade özgürlüğü alanında olan hususlar.
06:43Doğrudan basın özgürlüğü alanında olan hususlarda gayet net bir şekilde kanallara ceza yazdırmıştık yıl boyunca.
06:51Bir de tabi gazetecilerin hedef gösterilmesi var İrem Hanım.
06:55Hangi konularda?
06:57Mesela Sinan Ateş davası.
06:58Sinan Ateş davasında bu davanın perde arkasını, soruşturma sürecini
07:02ve aslında görünür katil zanlılarının arkasındaki yönlendiricileri vesaireleri araştıran,
07:09sorgulayan gazeteciler hem katil zanlıları tarafından tehdit edildi biliyorsunuz.
07:15Hem siyaset bazı partiler onların liderleri tarafından tehdit edildi.
07:20Çok net bir şekilde yani gazeteciler onların çalıştığı kurumlar isim vererek tek tek hedefe kondu, tehdit edildi.
07:27Bunlar çok tehlikeli.
07:29Zaten siz işte bir gazeteciyi tehdit ederseniz siyaset kurumu olarak
07:33bir gün Anadolu'nun bir yerinde bir şehrinde birisi de çıkıp o gazeteciyi saldırabiliyor, öldürebiliyor.
07:39Bunun çok örnekleri daha önceki yıllarda da vardı.
07:43Maalesef 2024 yılında da Anadolu'nun dört bir yanında gazeteciler hedef gösterdiler.
07:48Yine Anadolu'da biliyorsunuz ben Eskişehir milletvekiliyim.
07:51Birçok ilde yerel basın var İbrahim Hanım biliyorsunuz.
07:54Yerel basın maalesef bitiyor.
07:57Bunda da bu iktidarın büyük rolü var.
08:00Basın ilan kurumu görevi aslında Türkiye'de basının rahat bir şekilde çalışmasını sağlamak.
08:06Özellikle Anadolu basınının imkanlarına tırnak olması gereken basın ilan kurumu
08:11geçtiğimiz yıl boyunca Anadolu basınını birleşmeye ya da kapanmaya zorladı.
08:16Elindeki ilan silahını kullanarak maalesef Anadolu'da birçok şehirde mesela ben şimdi Tunceli'deyim.
08:22Daha bugün az önce buradaki yerel gazeteyi ziyaret ettim.
08:25Geçen yıla kadar yani kısa süre öncesine kadar üç gazete vardı burada.
08:29Şimdi bire düşmüş durumda.
08:31Ne yüzünden?
08:32Basın ilan kurumunun baskı politikaları nedeniyle tek gazete kalmış.
08:36Bunun anlamı ne demek tek gazete kalınca?
08:39Gazetecilerin istihdamı yani gazeteciler işsiz kaldı demek.
08:43Okurlar çeşitlilikten çok seslilikten mahrum kaldı demek.
08:47Anadolu'nun dört bir yanında yaşanıyor bu.
08:49Daha sayabilirim ama belki konuşmamız sırasında açabiliriz diğer konuları da.
08:55Evet aslında dediğiniz gibi belki sabaha kadar konuşsak konuşulacak bir konu daha söz ediyoruz.
09:00Biz bugün özelinde de denemesine konuşmak istiyoruz.
09:03Şimdi RTÜK cezalarından söz ettiniz.
09:05Ben de tam olarak aslında gazetemizi ve kanalımızı da ilgilendiren bir konuyla ilgili sizden görüş almak istiyorum.
09:11O cezaların yağdırıldığı son genel kurul toplantısında RTÜK bir de ilginç bir karar aldı açıkçası.
09:16Biz YouTube üzerinden yayın yapan bir kanalız.
09:20Dolayısıyla aslında bilgi teknolojileri kurumunun denetlemesine tabiyiz.
09:25Ancak RTÜK, Cumhuriyet TV'nin Türkiye'de ve dünyada da ilk lisans alması gerektiğini hükmetti.
09:31Sağlam bir yasal dayanağı da olmadığını söylüyor hukukçular.
09:35Ben yalnızca aktarmış olayım.
09:37Burada artık bir lisans sorumluluğu var.
09:39Dolayısıyla lisans almadığınız takdirde elbette erişime engelleniyor kanalınız.
09:44Aldığınız takdirde de tıpkı bir televizyon kanalı gibi az önce yağdırıldığından söz ettiğiniz cezalara YouTube kanalları da maruz kalabilecek.
09:52Artık dijital çağda gazeteciliğin de biçimlerinin değiştiğini biliyoruz.
09:56Bağımsız gazeteciler YouTube üzerinden, kendi kanalları üzerinden haber, yorum içerikleri paylaşabiliyorlar.
10:02Belli bir kitleleri var.
10:04Belki bir gelir kapısı elde edebiliyorlar bir patronaj olmadan.
10:07Aslında buna dair de endişe verici bir karar gibi gözüküyor.
10:11Böyle yorumlanıyor.
10:12Siz neler söylersiniz?
10:13Basın özgürlüğüne ilişkin RTÜK'ün nasıl bir planı var sizce?
10:18İrem Hanım bu net bir şekilde aslında bir sansür hamlesi.
10:21Amasız fakatsız.
10:23Yani televizyon kanallarını cezalandırdıkları yetmedi.
10:26Şimdi YouTube'dan ya da farklı platformlardan yayın yapan kuruluşları cezalandırmaya çalışıyor.
10:31Onlar üzerinde bir baskı mekanizması kurmaya çalışıyor.
10:34Bu çok net, çok açık.
10:35Bunu sadece Cumhuriyet için istedi ama daha önce başka biliyorsunuz işte Voice of America, Doce Vella gibi örnekleri var.
10:43Onlara da böyle koşular getirirdi.
10:45İşin bir boyutu bu.
10:46Yani sansür etme ya da işte üzerinizde Cumhuriyet TV üzerinde ya da diğer kurumlar üzerinde sansür baskısını o hani demokrasinin kılıcı gibi tutma arayışı.
10:58İşin ikinci boyutu ise biliyorsunuz bu konuda bir dava süreci de var.
11:02Benim takip edebildiğim kadarıyla çok hukukçu olmadığım için tekniğini anlatamam ama bu konuda benim bildiğim MLSA'nın yani Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği'nin bir başlattığı yargı süreci var.
11:14Ve henüz sonuçlanmış değil aslında.
11:162019'da biliyorsunuz bunun altyapısı, kanunun altyapısı çıkmıştır.
11:20O dönemde açılan bir dava var.
11:22Henüz sonuçlanmadı.
11:23O dava sonuçlanmamışken belki bunun yapılması da aslında hukuka aykırı.
11:27Bir üçüncü konuda yine İrem Hanım bildiğiniz gibi Cumhuriyet TV'ye sen hemen gel lisans al, lisansız sana yayın yaptırmam diyen Rütük.
11:35Bu arada biliyorsunuz TRT'nin bir platformu var.
11:38Tabiiyi diye.
11:39Bilmiyorum izliyor musunuz?
11:40Tabiiyi.
11:41Belki de Cumhuriyet TV'den daha fazla erişime sahip.
11:45Sonra maddi olanakları acayip TRT'nin imkanlarını kullanıyor.
11:49Ama buna en ufak bir lisans zorunluluğu dahi istenmedi aslında.
11:53Belki de o da hukuksuz bir şekilde yayın yapmakta.
11:56Ama ona gidip de sen lisans al, lisans almadan nasıl bu yayınları yaparsın demiyor bugüne kadar.
12:02Böyle bir şifre standart da var ortada.
12:04Onu da vurgulamak isterim.
12:05Ama benim gördüğüm kadarıyla Cumhuriyet TV ile ya da Cumhuriyet TV ile başlayıp ondan sonra biliyorsunuz bireysel olarak da YouTube'dan yayınlarını yapan gazeteciler var.
12:13Belki onları da kapsayacak olan ve sonrasında size onlara dönüp net bir şekilde sansür hamlesi ya da sansürün kılıcı gibi başımızın üzerinde duracak bir arayıştan bence söz ediyoruz.
12:29Ve net bir şekilde bu noktada buna kadar tabii nasıl direneceksiniz sizden istiyor istemezseniz kapatırım yayın yaptırmam diyor.
12:36Biz bu noktada mutlak suretle sizlerin özgürlüğünün yani bu lisansı diyelim işte aldınız ama o lisansı aldıktan sonra pat diye aynı şu anda televizyon kanallarına yaptığı gibi
12:48her seferinde sizi kapatma, kısıtlama, yasaklama, sansürleme, karartma gibi girişimlerine karşı birlikte mücadele vereceğiz.
12:57Maalesef bu iktidar giderek Türkiye'de basın özgürlüğü alanında kara bir tablo yaratıyor bu da onun bir parçası.
13:04Demokrasinin olmazsa olmazı basın özgürlüğü diyoruz basın özgürlüğünün olmazsa olmazı da demokrasi ve çok seslilik.
13:10O yüzden bu her ikisini birlikte korumak için mücadeleye devam edeceğiz İrem Hanım.
13:15Evet, Sayın Çakır Özver çok teşekkür ediyorum. Bir yandan da yoğun bir programınız arasında bana vakit ayırdınız o yüzden sizi çok tutmak istemiyorum.
13:22Bugünün özelinde konuştuklarımız çok önemli her daim de konuşuyoruz.
13:26Sizlere her ay her yıl üşenmeden oturup bu raporları hazırladığınız için de çok teşekkür ediyorum.
13:32Bizler açısından çok önemli.
13:34Elbette gazetecilerin yıprandığı çok fazla alan var.
13:37Ücretler konusunda yıpranabiliyorlar.
13:39Belki mesleklerine karşı duyulan saygıda bir eksiklik olabiliyor.
13:42Bütün bu sorunların içerisinde ama aslında binlerce basın emekçisi de yıllarca bu işi yapmayı sürdürüyor.
13:48Siz de onlardan biriydiniz.
13:49Son bir 10 Ocak mesajı alayım dilerseniz sizden.
13:52Çok teşekkür ederim.
13:54Önce şunu söyleyeyim.
13:55Biliyorsunuz örgütlü olmamız lazım.
13:57Yani bizim sektörümüzde sendikalı gazeteci sayısı çok az.
14:02Mutlaka mutlaka bunun önünün açılması lazım.
14:05Bu nasıl sağlanacak?
14:06Bu yasal düzenleme ile sağlanması lazım.
14:08Yani doğrudur gazeteciler mücadele vermeye çalışıyor ama Türkiye'de örgütlülüğün yani özellikle emek sektöründe örgütlüğün açılması lazım.
14:16Gazeteciler haklarını özellikle özlük haklarını olsun.
14:19Yine basın özlüklerini kısıtlamaya yönelik girişimlere mücadelelerinde her zaman sendikal mücadele en önemli güvenceleri olacaktır.
14:28Ve onu söylemek istiyorum.
14:29İkincisi bu görüntüleri Türkiye hak etmiyor.
14:32Neden bahsediyorum?
14:33Bakın Özlem Gürses bir diz sürçmesi yani buna benzer bir yayında biliyorsunuz YouTube yayında bir diz sürçmesi nedeniyle
14:40Özlem Gürses bakın ne eline taş almış ne eline silah almış bir diz sürçmesi sonrasında ne yaşadı?
14:47Elleri kelepçeli bir şekilde gözaltına alındı.
14:50Bir sabah baskınıyla daha sonrasında elleri kelepçeli gözaltına gözaltından adliyeye.
14:56Bu hiçbir şekilde çağrıldığında gitmeyecek biri değil.
14:59İrem Hanım, Utku Çakırözler neyse hiçbirimiz çağrıldığında gitmeyecek insanlar değiliz.
15:03Ama bu muamelelerin gazetecilere yapılması kabul edilebilir değil.
15:06Niyetini biliyoruz. Niyeti Gözdağı.
15:08Özlem Hanım üzerinden İrem Hanım'a, Utku'ya, Ahmet'e, Ayşe'ye verilen Gözdağı.
15:13Ama buna hep birlikte karşı çıkmamız lazım.
15:15Yani sadece ben CHP olarak siz Cumhuriyet olarak değil,
15:18Özlem Hanım'ın yayınını beğenmeyen birisi de yani onun görüşlerine katılmayan birisi de onun özgürlüğüne,
15:23onun basın özgürlüğüne, ifade özgürlüğüne savunmalıdır.
15:26Aynısı sizin yayınınız şimdi.
15:27Cumhuriyet Birliği'nin ya da İrem Hanım'ın yayınını belki söylediklerimize katılmayabilir.
15:32Ama bu yayının yapılmasını sağlamak AK Partili'nde, CHP'linde, partili partisiz herkesin sorumluluğu olmalıdır.
15:39Ve başta da bu sorumluluk aslında iktidara, iktidarın basınla ilgili kurumlarına,
15:44işte basın ilanı kurumu, RTÜK dediğimiz, BTK.
15:47Bunlar özgürlükçü olmalıdır.
15:49Ama biz neyi yaşıyoruz AK Parti döneminde?
15:51Tam tersine AKP iktidarının, saray rejiminin koruyucusu, sopası haline gelmiş düzenleyici kuruluşlar var.
15:59O yüzden son sözü olarak da ben sizin şahsınızda, Türkiye'de bütün saydığım karartmalar, tehditler, davalar, soruşturmalar,
16:08cezaevleri, zindanlar, bütün bu risklere, bütün bu baskılara rağmen mesleğini yapma aşkını hisseden tüm gazetecilere,
16:18şahsınızda, cumhuriyetin şahsında ve tüm diğer kurumlarda çalışan gazeteci dostlarımıza, basın emekçilerine yürekten teşekkür ediyorum.
16:26İyi ki varsınız diyorum.
16:28Ve lütfen yazmaya, konuşmaya, haber yapmaya devam edin diyorum.
16:34Buna hepimizin ihtiyacı var.
16:36Evet, çok teşekkür ediyorum.
16:38Kolaylıklar diliyorum.
16:39İyi ki katıldınız, vakit ayırdınız.
16:41Ben teşekkür ederim.
16:43Kıymetli bir zamanı bana ayırdınız.
16:45Çok teşekkür ederim.
16:46Hepinize iyi yayınlar diliyorum.
16:48Tekrar hani kutlanacak bir şey olmasa da emeklerinize çok teşekkür ediyorum.
16:53İyi ki varsınız.
16:54Sağ olun.
16:56Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, bugün 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü.
17:01Tüm meslektaşlarımızın başta da olduğu gibi, Sayın Çakır Özer'in de söylediği gibi,
17:05bütün baskılara, bütün zorluklara, davalara, yıpratmalara, karartmalara rağmen bu mesleği yapmaya, dirsek çürütmeye devam eden tüm gazetecilerin,
17:14tüm emekçilerin gününü elbette kutlarız.
17:17Kutlamanın yanında da Türkiye'de basın özgürlüğünün, ifade özgürlüğünün, kamuoyunun bilgilendirilme, bilgi alma hakkının yıllar içerisinde ne kadar yıpratıldığının,
17:27günümüzde gazetecilere mesleklerini yaptıkları için hangi zorlukların çıkarıldığının hepsinin tartışılması ve konuşulması gerekiyor.
17:34Çünkü Sayın Çakır Özer'in de ifade ettiği gibi, demokrasi doğrudan doğruya basın özgürlüğüyle, ifade özgürlüğüyle birbirine bağlı bir dördüncü güç, dördüncü kuvvet.
17:45Dolayısıyla burada basın özgürlüğüne katılsak da katılmasak da, ifade özgürlüğünü herkes için savunmak, demokrasiyi savunmak anlamına geliyor aynı zamanda.
17:55Dolayısıyla bugünün özelinde bu konuları sizler için aktarmış olduk.
17:59Sayın Çakır Özer geçtiğimiz yıla ilişkin Türkiye'nin basın karnesini de sizlerle paylaştı.
18:03Karne kötü, karnede gerilemeler var, not yükseltmek lazım belli ki.
18:07Buradan iktidara seslendi ve bu baskıların son bulması gerektiğini sizler için anlattı.
18:13Biz de noktalıyoruz. Yeniden tüm meslektaşlarıma kolaylıklar diliyorum.
18:16Bu mesleği yaparken efendim böyle kapatalım. Hoşçakalın.