Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, hepiniz hoş geldiniz.
00:18Eğitim var bugün gündemimizde.
00:20Ne yazık ki bazı ilk ve orta öğretim özel okulları erken kayıt fiyatlarını açıklamaya başladılar ve yüksek fiyatlarla karşılaşıldı.
00:29Biz de bugün bunları konuşacağız.
00:31Gazetemiz yazarı Figen Atalay konuğumuz olacak.
00:34Sayın Atalay hoş geldiniz.
00:35Hoş bulduk.
00:36Nasılsınız öncelikle?
00:37Çok teşekkür ederim.
00:38Şimdi özel okullardan bahsediyoruz.
00:41Yüksek fiyatlarla karşılaşıyor hem veliler hem öğrenciler.
00:44Peki bu durumda özel okulların profili değişiyor mu ya da bu okullarda artık kimler öğretim görebiliyor?
00:51Şimdi dediğiniz gibi özel okul veli profili birkaç yıldır çok değişti.
00:57Çünkü neden?
00:59İşte anne baba ortalamanın üstünde bir aylık gelire sahip olsalar bile bu rakamlara artık ulaşamaz haldeler.
01:07O zaman da yüksek ekonomik statüdeki ailelerin çocukları bu okullarda eğitim görmeye başladılar.
01:14Bunu bence özel okul kurucuları da yöneticileri de dert edilmesi lazım.
01:20Çünkü ülkemizde zaten fırsat eşitsizliği var.
01:23Öğrenciler arasındaki fırsat eşitsizliği giderek büyüyor.
01:26Bu uçurumu derinleştirmek yerine bu çocuklara bir fırsat sağlamak için formül yaratmak zorundalar.
01:34Bu da nasıl olur?
01:36Şimdi mesela ben 10 yıl önce Yale Üniversitesi Uluslararası Öğrenci Kabul Direktörü ile bir röportaj yapmıştım.
01:43Ve öğrencileri nasıl kabul ettiklerini sormuştum.
01:46O da dedi ki bir takım kriterlerimiz var.
01:48Ya Yale Üniversitesi kriterleri var.
01:50Bu kriterler arasında maddi durum yok.
01:53Yani bir öğrenci bizim kriterlerimizi sağlıyorsa biz ona parası yok diye sen gelemezsin demiyoruz.
02:00Mutlaka bir formül buluyoruz demişti.
02:02Bunu hiç unutmuyorum.
02:0310 yıl sonra hani şimdi sistemleri nasıl bilmiyorum ama o zaman öyleydi.
02:07O zaman da şimdi okulların bir durup ya biz bu okulu kazanmış bir öğrenciye sadece parası yetmediği için sen gelemezsin demeyelim demesi lazım.
02:17Ha nasıl olur?
02:18Nasıl olur?
02:19Tabii ki özel okulların iyi eğitimin daha doğrusu kaliteli eğitimin bir maliyeti var.
02:25Yani 100 bin lira her şey daha 100 bin lira.
02:27Gel ben sana işte yurt dışında üniversitede okuyabilecek kadar iyi düzeyde yabancı dil öğreteceğim.
02:38İşte efendim uluslararası diploma sertifikalarını almanı sağlayacağım.
02:43İşte Türkiye'nin en iyi öğretmenleri senin sana ders verecek.
02:47Bunlar tabii ki çok gerçekçi değil.
02:49Yani iyi eğitimin bir maliyeti var.
02:51Ama bir taraftan da şimdi LGS yaklaşıyor.
02:54Yani liselere geçiş sınavı yaklaşıyor.
02:56Şimdi bir öğrenci diyelim ki birinci sınıftan itibaren bir hayali var.
03:00İşte diyelim ki Alman Lisesi var.
03:02Bunu kazandıktan sonra bunu kazanırsa sadece parası olmaması için yani kayıt olmaması benim çok ağrıma gidiyor.
03:11Yani burada okulların bir burs sistemi getirmesi lazım.
03:14Ha burs var mı? Var.
03:16Ama bu burs çok ihtiyaç bursu olmuyor.
03:19Yani diyelim ki bir çok işte bir yabancı okul bir şeyle kazandı öğrenci.
03:25Bir hata yaparak kazandı.
03:27Okul ona değil hatasız öğrenciye burs vermeyi tercih ediyor.
03:32Çünkü neden? Şampiyonları ben alayım diyor.
03:34O durumu iyiyse de kötüyse de neyse ona bursu veriyor.
03:38Ama bir hata iki hatayla o okula girmeye hak kazanmış ama parası yok öğrenci giremiyor.
03:44Burada bir tuhaflık var.
03:45Fırsat eşitsizliğine yol açıyor sanırım bu durumda.
03:48Hem de nasıl.
03:49Yani mutlaka bir formül geliştirmesi lazım.
03:51Şimdi diyelim ki okulların burs sistemlerine bir ele almaları lazım.
03:56Yani başarıyı ya veriyorlar onlar biraz daha hem başarı hem ihtiyaç olması lazım.
04:02Yani bir okulu işte diyelim ki Fransız okulu, Alman lisesi ya da çok iyi bir özel Türk okulu diyelim ki
04:10burayı kazanmış bir çocuğa gelme denmemesi lazım.
04:16Buna da bir formül bulunması lazım diye düşünüyorum.
04:19Yoksa profil değişti zaten.
04:21Yani bu profili tekrar daha farklı bir hale getirmek için okulların bir burs sistemi oluşturması gerektiğini düşünüyorum.
04:29Okullar biraz daha samimi adımlar atmalı bu konuda.
04:33Kesinlikle evet.
04:34Peki şimdi sadece özel okula kayıt parasını verince bitmiyor maalesef.
04:37Bunun kırtasiye masrafı var, yemekhane masrafı var, kitap masrafı var.
04:42Bu konuda özel okullar ne durumda?
04:44Yani bu da çok büyük bir sıkıntı yaratıyor mu öğrenci için, veli için?
04:50Şimdi mesela bakanlık bir şey getiriyor.
04:52154-155 civarı bu sene için bir sınırlama getiriyor.
04:56Ara sınıflar için ama yani başlangıç kademeleri için değil.
04:59Okullar buna uymak zorunda yoksa soruşturma geçiriyorlar, ceza alıyorlar vs.
05:05Eğitim ücretlerine burada bir şey yapamadıkları için acısını diğer kalemlerden çıkartıyorlar.
05:11Şimdi yemek olmuş diyelim ki bir okulda 122 bin liraya yemek ücreti isteyen ilkokul var.
05:16Şimdi burada veliler diyorlar ki bu çocuklar zaten yemiyorlar.
05:20Vermeyin o zaman diyorum, dayatma.
05:23Yani dayatma var çünkü zorunlu.
05:25Ben evden göndermek istiyorum diyorum.
05:27Öyle bir sistem yok okulların çoğunda ama bazı okullar yapıyor bunu.
05:31Diyor ki isteyen evden getirsin.
05:33Bak ben de böyle bir alan veriyorum hatta ısıtma yeri de sağlayacağım size.
05:37Evden getirin yemeğinizi.
05:39Tercihinize bağlı.
05:40Kesinlikle ama çok az okul bunu uyguluyor.
05:42Bir, yemek çok pahalı ve çocuklar çoğunlukla yemiyorlar ve veliler bundan çok rahatsızlık duyuyor.
05:49İkincisi genel gider.
05:50Neyin geneli, neyin gideri bilmiyoruz.
05:53Orada çok yüksek bir işte yüzde yüz yapıyorlar bu zanları.
05:56Sonra kitap kırtasiye.
05:58Şimdi kitap 50 bin lira isteyen kitaplar vardı geçen sene.
06:02Yani okullar vardı diyeyim.
06:04Bir kitap seti için 50 bin lira istiyor okul.
06:06Bu sene 70 olacak belki 80, belki 100 bin bilmiyorum şimdi rakamı.
06:11Peki bu 50 bin lira sadece kağıt masrafını mı?
06:14Hayır kitap diyor.
06:16Sen diyor ki ben sana iyi İngilizce veyahut da iyi Fransızca veyahut da iyi Almanca öğretmek için bu okulları, bu kitapları almak zorundasın diyor.
06:25Bu kitaplar da yurt dışından ve döviz de geliyor onun için de bu kadar pahalı diyor.
06:29Doğru mu?
06:30Şimdi kısmen doğru, kısmen değil.
06:32Şimdi bu kitaplar tabii ki çok pahalı.
06:34Başka yöntemi var mı?
06:35Var.
06:36Yani diyelim ki İstanbul Erkek Lisesi'nde de Almanca kitaplar okutuluyor ama veliden kitap parası istenmiyor.
06:41Niye?
06:42Çocuklar fotokopisini çekiyor o kitapları.
06:44Ya da başka bir okulda diyelim ki daha Şofaka Lisesi'nde gene yabancı kitaplar okutuluyor ama öğrencilere veriliyor kitap, sene sonunda alınıyor, üst sınıftaki alt sınıfa veriyor vs.
06:55Yani bir sürdürülebilir bir yöntem izleniyor.
06:58Yani demek ki yapılabilir.
07:00Bütçe dostu bir yandan.
07:02Hem de nasıl, hem çevre dostu, kağıt dostu.
07:05Öğrenciler kaliteli eğitim almaya devam ediyorlar.
07:08Tabii ki, yani illa para ödemeniz gerekmiyor kaliteli eğitim için.
07:12Tabii ki ödeyeceksiniz.
07:13Çünkü iyi öğretmen kuşkusuz en önemli şey, unsuru okulun, özel ya da devlet.
07:21İyi öğretmen, o iyi öğretmenin de ekonomik sıkıntısı olmayacak.
07:25Yani okulda koşullarından hep memnun olacak ki tam kapasitesini öğrenciye verebilsin.
07:30Bunlar tabii, bunlar da bir gerçek ama bazı kalemler var ki okullar formül bulabilir diye düşünüyorum.
07:38Şimdi kitaplardan bahsediyoruz.
07:41Özel okullara kitap satmayı yasakladı Milli Eğitim Bakanlığı.
07:44Evet.
07:45Bir yasak koydu bu konuda.
07:46Peki özel okullar da sadece Milli Eğitim Bakanlığı'nın kitaplarıyla mı eğitim verecekler?
07:51Yoksa başka bir formülleri mi var?
07:53Şimdi Milli Eğitim Bakanlığı işte bu biraz önce dediğim gibi çok faiş fiyatla velilere kitap veriyorsunuz, satıyorsunuz.
08:00Veliler de bize şikayette bulunuyor gerekçesiyle.
08:04Bunu şey yaptı, yasakladı.
08:07Dedi ki ben zaten ücretsiz veriyorum kitabımı devlet okuluna, özel okuluna, öğrenciye ücretsiz veriyorum.
08:12Niye kitap parası?
08:13Şimdi bu kitaplar biraz önce dediğim gibi yabancı kitaplar.
08:16Onlar da işte özellikle yabancı dil dersleri yahut yabancı dilde verilen işte matematik, biyoloji, kimya, fizik neyse bu derslerin kitapları bunlar.
08:24Ve bunlar pahalı kitaplar.
08:25Ama biraz önce dediğim gibi okul bir formül bulabilir.
08:28Okul bir kere bütün kitapları alır.
08:29Ondan sonra da öğrenciye ücretsiz verir.
08:33Ve işte öğrenciye de bir belki küçük bir sözleşme gibi bir şey olabilir.
08:38Yahut da işte bu kitaba iyi davranacak, kitabı yırtmayacak, karalamayacak ki bir sonraki sınıfta onu kullansın, bir üst sınıfta onu kullansın gibi bir şey yapılabilir çocuklar ya da veliyle.
08:51Ve o kitapları bütün öğrenciler kullanır.
08:54Okulun bütün öğrencileri tek bir seti kullanabilir mesela.
08:57Yahut da bazı kitaplarında fotokopisi.
08:59Bazı okullar yapıyor bunu.
09:00Fotokopi çekiyor öğrenciler.
09:02Bu kadar yüksek ödemiyorlar.
09:03Özellikle Türk özel okullarda çok yaygın bu.
09:07Şimdi LGS var öğrencilerin önünde.
09:10Liseye geçiş sınavları var.
09:11Ve öğrencilerin velileri özellikle özel okulların başlangıç kademelerindeki artış oranına kaygılı yaklaşıyorlar.
09:20Bu konuda bir sınırlama var mı?
09:23Şimdi şöyle.
09:24Veliler o kadar haklı ki.
09:26Çünkü ara sınıflar bir derece.
09:28Onlar açıklandı zaten ama şeyi bilmiyoruz daha.
09:31Başlangıç kademeleri.
09:32Diyelim ki geçen sene bir lisenin hazırlık sınıfına bir milyon verildi.
09:38Daha fazlası da var, daha azı da var.
09:40Bir milyon verildi.
09:41Bu bir milyon yüzde elli zaman olsa bir buçuk milyon olacak.
09:44Belki daha fazla olacak.
09:46Forması, kitabı, kırtasiyesi eklendiği zaman iki milyon.
09:50Şimdi bundan çok büyük kaygı duyuyor veliler haklı olarak.
09:52Ama bunu bilmiyoruz.
09:53Çünkü neden?
09:54Burada bir sınırlama yok.
09:56Yani bakanlık yeni bir yönetmelik değişikliği yaptı.
09:59Ve dedi ki başlangıç kademeleri.
10:01Yani bir, birinci sınıf, beşinci sınıf, dokuncu sınıf.
10:04Buralarda faiş zam yapılmayacak dedi ama adını koymadı.
10:07Ucu biraz açık kaldı.
10:09Onun için bilmiyoruz ne kadar zam olacak.
10:11Mek bir durum yok maalesef.
10:12Yok ama tabii ki yüksek olacak.
10:14Çok açık.
10:15Kesin olan tek şey.
10:16Çok yüksek olacak.
10:17Çünkü ara sınıfları sınırlama olduğu için.
10:19Onlar zaten oralarda yani istedikleri gibi zam mı yaptılar şimdiye kadar?
10:24Gene yapacaklar.
10:25Yani yeni dönemde bizim kestirebildiğimiz tek şey.
10:28Öğrenciler, veliler maddi anlamda zorluk çekecekler özel okullarda.
10:32Kesinlikle öyle.
10:33Ve işte dediğim gibi yani hani eskiden olduğu gibi orta sınıf.
10:37İşte anne baba çalışıyor.
10:38Ortalamanın üstünde de maaş alsa artık bu kendi aylık gelirleriyle bu okullarda çocuk okutmaları neredeyse artık imkansız.
10:46Zaten çokça veli çocuğunu alıyor ve devlet okuluna veriyor.
10:50Peki Sayın Atalay çok teşekkür ediyorum.
10:53Bugün vakit ayırdınız.
10:54Ben teşekkür ederim.
10:55Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, gazetemiz yazarı Figen Atalay konuğumuzdu.
11:01Eğitimden bahsettik.
11:03Özel okullardaki fahiş fiyat artışlarından bahsettik.
11:06Özellikle Türkiye'de eğitim ne yazık ki gündemden bir türlü düşmüyor.
11:11Çeşitli şekillerde Milli Eğitim Bakanlığı'nın aldığı kararlarla özel okullarla gündemin üst sıralarında durmaya devam ediyor.
11:19Bizler de eğitim gündemini takip etmeye devam edeceğiz.
11:22Bu ekranlardan sizlere aktarmaya devam edeceğiz.
11:25Ancak şimdilik burada noktalayalım.
11:27Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.