Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler bugün programımızda ekonomi gündemini ele alacağız.
00:17Bildiğiniz üzere bugünlerde ekonomi dendiğinde aslında en çok konuşulan başlık asgari ücret ve emekli maaşlarında yapılacak artışlar.
00:24Ocak ayına çok az bir süre kaldı. Asgari ücret tespit komisyonu da 3 kez toplandı. Ancak bu 3 toplantıda da bir rakam bir somut veri aslında yurttaşlara söylenmedi.
00:36Dolayısıyla da eleştirilere neden oldu bu durum. Dün ilk rakam telaffuz edildi diyebiliriz.
00:41Emek kesimini temsil eden orada bulunan Türk İş Başkanı Ergün Atalay dedi ki bizim talebimiz %45 enflasyonun üzerine bir de %20 refah payı olsun.
00:51Asgari ücret 29.583 lira olsun. Şimdi bu söylenen rakam yeterli mi? Ne kadardır? Ne kadar olmalı? Refah payından iktidar verir mi? Vermez mi?
01:01Bütün bunları bugün ekonomist Prof. Dr. Esfender Korkmaz ile konuşacağız. Hoş geldiniz.
01:06Hoş bulduk. İyi yayınlar olsun.
01:10Şimdi dilerseniz aslında Ergün Atalay'in konuşmasında da çok önemli bir vurgu var.
01:15Madem Türkiye büyüyor emeğe pay verin diyor ve refah payı da istiyor asgari ücret için.
01:20Ama yine de baktığımız zaman 29.583 lira. Belki birkaç ay sonra açlık sınırı altında kalabilecek bir rakam.
01:28Ergün Atalay'in bu önerisini nasıl değerlendirirsiniz? Doğru bir noktaya mı parmak basmış?
01:34Doğru bir noktaya parmak basmadı çünkü kendisinin Türk işini açıkladığı bir asgari sosyal yaşam maliyeti var.
01:44Onun altında yani bir insanın yaşaması için gerekli olan seviyenin altında.
01:53İkinci yanlışı Türk işinin ikinci yanlışı ve daha büyük yanlışı ve bugüne kadar Türkiye'de yapılan yanlış
02:01asgari ücret düzeltmelerinin artış değil, artış olması için real artış olması lazım.
02:08Asgari ücret düzeltmelerinin her zaman TÜİK verilerine göre, TÜFE'ye göre yapılıyor olmasıdır.
02:16Oysa ki son 5 yıldır TÜFE normal geçim seviyesinin normal fiyat artışlarının altında gerçekleşiyor.
02:31Bunu ispat etmek gayet kolay.
02:34Bakın şimdi İstanbul Ticaret Odası İTO'da geçinme endeksi hazırlıyor.
02:41İTO'da nihayet bir yarı kamusal bir kurum.
02:44Ben onun hesabını çıkardım.
02:47Mesela TÜİK 2019 Kasım ayını temelli alırsak son 5 yılda TÜİK'e göre enflasyon %607,7 artmış.
03:02İTO geçinme endeksine göre %799 artmış.
03:09Arada %31,47 oranda bir fark var.
03:14Yani şimdi %607,797,310 oranında bir fark var.
03:20Yani neredeyse %1 oranda bir fark var.
03:23Şimdi bu şartlar altında eğer enflasyon gerçek hesaplansaydı ve enflasyon İTO'nun endeksine göre yapılsaydı,
03:33bugün 17.000 lira değil, asgari ücret 23.351 lira olacak.
03:40Demek ki TÜFE düşük gösteriyor.
03:43Şimdi TÜFE enflasyonu düşük gösteriyor.
03:46Son 5 yılda dedim.
03:48Bakın ondan önceki son yıla gidelim.
03:52Mesela 2015 başından 2019'a kadar gidelim.
03:57O 15 yıl içerisinde TÜİK'in enflasyonu %175,88 olmuş.
04:05İTO'nun %71,18 olmuş.
04:10Görüyor musun?
04:11TÜİK'in enflasyonu daha fazla.
04:13Şimdi ne oldu da birdenbire son 5 yılda TÜİK enflasyonu %300 daha düşük kaldı?
04:23Şimdi böyle bir bu kadar düşük kalması mümkün değil.
04:27Demek ki TÜİK enflasyonu doğru hesaplamıyor.
04:30Zaten 5 yıl önce şey değişti biliyorsunuz.
04:33TÜİK Başkanı onu o günden beri tartışmalı.
04:36Dolayısıyla TÜİK İş Başkanı TÜİK'e göre hesap yaptığı için yanılıyor.
04:42Bunun doğrusu ya İTO'ya göre yapsın en doğrusu da böyle bu hesapları yapmaktan Türkiye vazgeçti.
04:52Şöyle bir çözüm var bunun için.
04:55Bir asgari geçim seviyesi belirlensin.
05:02Bunu belirleyecek TÜİK olmasın.
05:05Üniversiteler, sendikalar, sivil toplum örgütleri, odalar bunlardan birleşen yeni bir kurum oluşsun.
05:15Yani böyle hükümetin emri altında olmayan bağımsız bir kurum oluşsun.
05:21Bu kurum hem asgari sosyal yaşam seviyesini belirlesin hem de geçinme endeksi hazırlasın.
05:30Hangisi daha o sene hangisi daha yüksekse asgari ücret ona göre belirlenir otomatik.
05:38Yani böyle masayı falan kaldırmak lazım.
05:41Ya masada zaten işçi yok ki.
05:44Masada on beş kişi var on kişisi işveren hükümet ve işverenler.
05:49Beş kişisi işçi o da TÜRKİŞ.
05:52TÜRKİŞ'te Türkiye'de toplam sendikalı işçi sayısının %8'i TÜRKİŞ'e.
05:59Yani işçi yani sendikalı işçi demeyelim de toplam işçi sayısının yalnız %8'i TÜRKİŞ'e kayıtlı.
06:08Yani yok masada.
06:09Onun için bunu otomatik hale getirmek lazım.
06:12Bağımsız bir kurum olarak geçinme endeksi ve asgari geçim seviyesi tespit edilmeli
06:19ve otomatik olarak her sene siyasilerin oyuncu haline getirmekten çıkarmak lazım bu asgari ücreti.
06:29Ya bu yıllardır bu siyasilerin elinde oyuncak oldu.
06:33Onun için bunu otomatiğe çevirmek lazım.
06:36Evet.
06:37Sayın Hocam şimdi sizin de dediğiniz gibi diyorum ya aslında bir masa kuruluyor.
06:41Ama bu masada ne kadar bu kararın verilebileceği de zaten tartışma konusu.
06:45Şimdi o konuyla ilgili AKP'li Kayseri Milletvekili Çopuroğlu'ndan bir açıklama gelmiş.
06:50O da aslında biraz meseleyi açıklar gibi konuşmuş.
06:53Diyor ki TÜRKİŞ'in istediği rakama karşılık bizim AK Parti'de her kafadan bir ses çıkmaz yetkili organlarımız çıkar açıklamayı yapar.
07:02Zaten bizim de beklediğimiz bu ilerleyen günlerde bir rakam söylenecektir.
07:05Şimdi işin garip tarafı Ergün Atalay'ın da hesaplamaları yaparken yanlış yaptığını ifade ediyorsunuz.
07:12Ama Ergün Atalay'ın önerdiği rakam bile şu anda emekçi için hayal.
07:17Çünkü iktidarın uyguladığı ekonomi politikaları var.
07:20Ekonomi kurmayları diyorlar ki ücret artışları enflasyonu tetikliyor.
07:24Şimdi biraz o kısmı konuşalım.
07:26Düşük asgari ücret politikası zaten emekçinin canını okuyor ama bunun yanında ekonomiye nasıl etkileri oluyor?
07:34Şimdi bir defa düşük asgari ücret.
07:39Bakın Türkiye'de bir atasözümüz var.
07:42Aç ayı oynamaz.
07:44Peki düşük aç insan çalışır mı?
07:47Çok basit olarak.
07:49Şimdi sen asgari ücreti düşük verirsen, geçinme seviyesini alsan işçi çalışır mı?
07:56Ne yapacak işçi?
07:58Ek iş arayacak, gece iş arayacak.
08:00Yani verimliği düşecek.
08:02Şimdi işçinin verimliğinin düşmesi ne demektir?
08:05Diyelim ki bir saatte 100 birim malı üretiyordu.
08:09Mal ve hizmet diyelim.
08:11Ama 80'e düştü.
08:13E şimdi burada kaybeden kim?
08:16Devlet ve işverenler.
08:18Yani devlet ve işveren işçiye düşük ücret vereceğim derken kendileri kaybediyor.
08:25Çünkü işçinin üretim kapasitesi, mal ve hizmet üretme kapasitesi düşüyor.
08:31Öbür taraftan düşük kapasite, düşük üretim daha çok zarara uğruyorlar.
08:39Onun için asgari ücreti normal seviyesinde tutmak lazım.
08:43Asgari ücret artarsa enflasyon artar.
08:48O da yanlış.
08:49O 50 sene önceki bir teori.
08:52Asgari ücret düşerse enflasyon artar.
08:56Çünkü neden?
08:57Düşük asgari ücret verimlik düşüşüne neden olur.
09:04Üretimin azalmasına neden olur.
09:07Enflasyon dediğin nedir?
09:10Arz talep dengesi.
09:12Eğer arz azalırsa enflasyon artar değil mi?
09:16Denge bozulur.
09:17Dolayısıyla ücret artışı enflasyon yaratmaz.
09:24Düşük ücret mal ve hizmet arzının da düşmesine neden olur.
09:31Dolayısıyla mal ve hizmet kıtlığı başlar ve enflasyon oluşur.
09:36Onun için maliyet açısından bakmak lazım.
09:40İkincisi tabii düşük ücret dediğiniz gelir dağılımını bozar.
09:45Şimdi Türkiye'de bugün gelir dağılımı ne kadar bozuk?
09:49Türkiye onu doğru yapıyor.
09:51Gelir dağılımı cinni kas sayısına da bakarsan, detayına girmeyeyim.
09:55Yani en zengin, en fakir, en yoksula da bakarsan oranlarına.
10:00Türkiye'de aşırı gelir dağılımı, aşırı bozuldu.
10:04O kadar ki üye olduğumuz OECD ülkeleri içerisinde gelir dağılımının en bozuk olduğu ülke biziz.
10:14Şimdi gelir dağılımı bu kadar neden bozuldu?
10:17Çünkü yani ücret seviyesi çok düşük.
10:20Asgari ücreti real olarak düşük tutarsanız bütün ücretler de buna endeksleniyor.
10:26Dolayısıyla düşük ücret gelir dağılımını bozuyor.
10:30Bakın gelir dağılımı bozulursa ne olur?
10:33Bir defa orta ve uzun vadede toplam talep azalır, ekonomi durgunluğa girer.
10:39İkincisi düşük ücret yoksulluğun artması, gelir dağılımının azalması.
10:46Türkiye şartlarında eğitime erişmeyi engeller.
10:50Eğitimde fırsat eşitliğini engeller.
10:53O zaman eğitimde verimlilik düşer ve toplumda sosyal kaslaşma olur.
11:00Çünkü eğitim bir toplumda dikey mobiliteyi sağlayan bir faktördür.
11:06Onun için eğitime erişmenin zorlaşması toplumda kaslaşma yaratır.
11:13Ondan sonra talep yapısı bozulur.
11:17İkili talep oluşur, lüks mallara talep oluşur.
11:21Şimdi niye lokantalar bu kadar pahalı?
11:25Çünkü parası olan gidiyor lokantaya ve bu paranın da kolay kazanılan para.
11:34Dolayısıyla lokantalar bu kadar pahalı olması sebebi bu.
11:39Fakir, fukara, yoksul, halk kesimi gidemiyor.
11:42Öte yandan zengin, fakir farkı arttıkça toplumsal huzur bozulur.
11:49Toplumsal kutuplaşma olur.
11:52Bir de bunun gelir dağılımının bozulmasının en kötü tarafı
11:56eğer siyasiler kötü niyetli olursa bütçeden fakire, fukaraya para dağıtır.
12:03Yani iş vermek yerine, ücret seviyesini yüksek tutmak yerine fakirleşmeyi tercih ederler.
12:13Toplumda yoksuluğun artmasını tercih ederler.
12:17Çünkü onlara da bütçeden para dağıtır, kendilerine bağlarlar.
12:21Biyat kültürü oluşur.
12:23Yani dolayısıyla asgari ücreti yüksek tutmak lazım.
12:27Asgari ücreti düşük tutmak rasyonel politikada değildir netice olarak.
12:37Ve düşük tutmanın bozucu etkileri daha fazladır.
12:42Aslında son bir senedir de ekonomi yönetiminin en büyük hedefi enflasyon düşürmekti.
12:48Bu yüzden de bir yüksek faiz politikası uygulandı.
12:52Bir yandan geçinemeyen yurttaş kredilere, kredi kartlarına yüklendi.
12:56Orada da borçlar aldı başını yürüdü diyebiliriz.
12:59Bu ayda 26 Aralık'taki ilk toplantıda artık bir faiz indirimi gelebileceği söyleniyor.
13:07Katılır mısınız?
13:08Faiz indirimi yapılacak mı yılbaşından önce?
13:11Valla ben ne yapacağını bilmiyorum.
13:15Ama ben onlara bir akıl vereyim.
13:18Faiz indirimi yapmak yanlıştır.
13:20Bu dönemde faiz indirimi yapmak yanlıştır.
13:24Neden?
13:25Çünkü eğer bir ülke Türkiye şartlarında real faiz vermezsek bu yabancı yatırım sermayesi sıcak para gelmez.
13:35Şimdi maalesef Türkiye bugün sıcak paraya mahkum.
13:40Düşük real faiz yani faizler enflasyon altındaysa o zaman doğrudan yabancı yatırım sermayesi gelir.
13:48Çünkü yatırımların maliyeti düşer.
13:52Ama Türkiye şartlarında gelmiyor.
13:54Çünkü sen sıfırda faizde kredi verirsen yabancı şirkete yahut yerli şirkete yatırım yapana yatırım yapmıyor.
14:03Güven yok, hukuk yok, demokrasi yok, bağımsız yargı yok, ülküyet güvencesi yok.
14:10Onun için sermaye yatırım yapmıyor.
14:12O zaman ne olacak?
14:14Türkiye'nin bir krizin derinleşmesini önlemek için sıcak paraya ihtiyacı var.
14:20Zaten bugün batmamızın sebebi sıcak paradır.
14:23Ama denize düşen yılana sarılır.
14:25Kısa dönemde sıcak paraya ihtiyacımız var.
14:28Real faiz olunca, olmayınca da sıcak para gelmiyor.
14:32Şimdi bugün yani kurlar düşük kaldı da sıcak para geldi.
14:37Kur faiz farkından dolayı sıcak para kaldı.
14:41Ama kur artarsa, faiz de eksi olursa sıcak para da gelmez.
14:46Türkiye'nin o zaman Merkez Bankası plan çözsün, Merkez Bankası rezervleri,
14:53Türkiye'de bir krizi önlüğüne yetecek seviyede değil.
14:57Çünkü Türkiye'nin dövizi ihtiyacı fazla.
14:59Kısa vadeli dış borçları fazla, döviz pozisyonu açık, yüksek.
15:04Ve dolayısıyla öyle, bilmem Dünya Bankası'ndan 5 milyar kredi aldık demekle bu iş olmaz.
15:11Netice olarak Türkiye'de faizlerin, real faizlerin %5 seviyesinde olması lazım.
15:18Şu anda şimdi Ekim-Kasım aylarında Ekim'de %1'in altında bir real faiz var.
15:24Merkez Bankası gösterge faizine göre.
15:27Kasım'da da işte yine 1'in üstünde bir real faiz var.
15:31Sen şimdi düşürürsen, Merkez Bankası gösterge faizine göre real faizi eksi yaparsan,
15:38o zaman yine kriz derinleşecek.
15:41Onun için yani yabancı şey sıcak para kaçacak.
15:45Onun için en iyisi Türkiye'nin bir süre %5 dolayında bir real faiz vermesi lazım.
15:52Dünya enflasyonu böyle çözdü, real faiz vererek.
15:56Amerika'ya bak, Avrupa Birliği'ne bak.
15:58Şimdi enflasyon düştü, faizleri de indiriyorlar.
16:02Türkiye'de 2018 Ekim ayında enflasyon %25'e çıkmıştı.
16:11Merkez Bankası gösterge faizini %24'e çıkardı.
16:15Bir yıl içerisinde 6,5 lira olan dolar 5,5 liraya düştü.
16:20Bir yıl içerisinde enflasyon da %8,5'a gelirdi.
16:24Şimdi Türkiye bunu yaşamış.
16:26Real faiz vererek enflasyonu çözebiliyorsun.
16:29E şimdi bunu yaşamışız.
16:31Şimdi ikinci bir defa eksi real faize.
16:34Zaten NASA'da eksi real faizi yaşadık ve bugünkü krize kadar geldik.
16:40Şimdi yeniden bir eksi real faize geçmemesi lazım Türkiye'nin.
16:44Onun için bunlar aklını başına alsınlar.
16:46Ve sağın solun bilmem yabancı bankaların şunu bunu bankaların finans sektörünün gazını gelmesin.
16:54%5 real faizleri indirmesinler ve %5 real faiz seviyesinde en az bir 6 ay tutsunlar.
17:03Evet.
17:04Sayın Korkmaz sizin de dediğiniz gibi böyle onun bunun gazına gelmekten ziyade galiba Merkez Bankası bu konuda siyasetten biraz baskı görüyor olabilir.
17:13Hatırlayalım geçtiğimiz haftalarda da Erdoğan'ın faiz konusunda benim düşüncelerimi biliyorsunuz şeklinde bir açıklaması olmuştu.
17:21Bakalım Merkez Bankası neye karar verecek diyelim böyle konulandıralım.
17:24Tavsiyenizi de iletmiş oldunuz.
17:26Var mıdır eklemek istediğiniz bir şeyler?
17:30Valla şey yani eklemek istediğim şey Türk bakın biz bugün yani 23 senedir böyle kısa vadeli politikalara, sıcak para politikalarına, günü kurtarma politikalarına odaklandık.
17:45Onun için de belimiz doğurulmuyor.
17:47Hiçbir zamanda doğurulmaz.
17:49Türkiye'nin oturup planlı programlı yeni bir plan yaparak bu yapısal sorunları çözmesi lazım.
17:58Gelir dağılımını düzeltmesi lazım.
18:01Halkın yani kalkınmayı ön plana çıkartması lazım.
18:06Halkın refah seviyesini artırması lazım.
18:09Öyle bir milleti aç suz bırakıp para dağıtıp fiyat kültürü oluşturmakla bu iş olmuyor.
18:15Onun için yani bu iktidar veya gelecek iktidarlar aklını başına toplasın.
18:21Millet de zaten bu akıl tutulmasından kurtulsun ya.
18:25Kendisini aşk bırakan insana oy verir mi insan?
18:28Yani dolayısıyla tavsiyem bu.
18:31Yani insanlar, siyasiler ve insanlar bu akıl tutulmasından kurtulması lazım.
18:39Sayın Hocam çok teşekkür ediyorum vakit ayırdığınız ve değerlendirmelerinizi aktardığınız için.
18:43İyi yayınlar olsun.
18:45Hoşçakalın.
18:47Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri.
18:50Deneyimli İktisatçı Prof. Dr. Esfender Korkmaz bizimle birlikteydi.
18:54Kendisiyle ekonomi gündemine konuştuk.
18:56Asgari ücret gündemine konuştuk.
18:583 kez toplandı Asgari Ücret Tespit Komisyonu.
19:01Dün itibariyle ilk kez bir rakam duyduk biz.
19:04Türk İş Başkanı Ergün Atalay'dan geldi açıklama.
19:07Ergün Atalay diyor ki %45 enflasyon üzerine %20 de refah payı verilsin.
19:12Ve asgari ücret 29.583 lira olsun.
19:16Elbette bu öneri ne kadar kabul görür?
19:19Bu önerinin yapılmaması halinde verirlerse imzaya atarız.
19:23Yoksa biz yokuz.
19:25Toplantıda da olmayız diyor Sayın Atalay.
19:27Ama orada olması olmamasını ne kadar değiştirir?
19:30Emekçiler için bu rakam yeterli midir?
19:32Ne olmalıdır?
19:33Hepsini konuştuk.
19:34İlerleyen günlerde de konuşacağız.
19:36Dileyelim ki 2025 hem ekonomik açıdan hem de huzurumuz açısından bu yıla göre çok çok daha iyi geçsin.
19:42Şimdiden yeni yıllar, hoşçakalın.