Gece Haberleri, 24 saatin tüm gelişmelerini ekrana getiriyor.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00İyi geceler CNN Türk ekranlarına hoş geldiniz değerli izleyenler Suriye'de devrimin üzerinden tam bir hafta geçti.
00:00:15Esad rejimi devrildi ve ülke yeni bir başlangıç yaptı ve bir haftadır da aslında tüm dünya ile birlikte bizler de Suriye'de neler yaşandığını takip ediyoruz.
00:00:29Çok ilginç, dikkat çekici, çarpıcı yıllarca unutulmayacak insan hikayeleri de gün yüzüne çıkıyor.
00:00:36Suriye halkı tam anlamıyla bir bahar havası yaşıyor kışın bu soğuk günleri içinde olduğumuz döneme rağmen umutla geleceğe bakıyorlar.
00:00:46Biz de Suriye'de yaşanan bu gelişmeleri konuşacağız ve son bir haftada yaşananları değerlendireceğiz konuklarımızla.
00:01:00Yemek yemek üzere bir dükkan arayışımız vardı, dükkana girdik siparişimizi verdik aynı dükkanda Suriyeliler de vardı tabi.
00:01:10Bir ettik hesabı ödeme faslına geçtiğimiz anda bir baktık ki hesabımız ödenmiş Suriyeli muhalifler gösterildi dükkan sahipleri tarafından ve borcunuz ödendi.
00:01:21Geçen gece Humus'ta bir yemek yedik yine, oturduğumuzda Türk olduğumuzu gelen bir başka kişi Ankara'da ikamet ettiğini söyledi ve ülkesine dönmüş.
00:01:31Şu an büyük bir memnuniyetle bizi karşılayıp yemeği o da ödemek istedi.
00:01:35Son 13 yıldır özellikle misafirperverlik gösteriyorsunuz, kapılarınızı açtınız birçok yerde bize destek oldunuz ve olmaya da devam ediyorsunuz.
00:01:52Tam bir hafta önce bugün Suriye'de tarih yazılmıştı.
00:01:58Bir yandan Esadsız ilk haftada ülkede kutlamalar sürüyor, öte yandansa eski yönetimin karanlık geçmişi yavaş yavaş ortaya çıkıyor.
00:02:08Son olarak en az 75 bin kişinin gömüldüğü iddia edilen bir toplu mezar bulundu.
00:02:14Ülkedeki son duruma birlikte bakalım.
00:02:21Heykelleri yerle bir edildi, 61 yıllık Bağız rejiminin izi hızla yok edildi.
00:02:33Muhaliflerin 13 yıllık hayali 12 günde gerçek oldu.
00:02:40Esad'ın Şam'dan kaçıp rejimin devrilmesinin ardından doğan yeni Suriye bugün ilk haftasında.
00:02:46Şam'daki okullar açıldı, zil çaldı, öğrenciler sıraları doldurdu. Öğretmenler gelecekten umutlu.
00:03:03Üniversite kampüslerinde ise kutlamalar sürüyor. Öğrenciler şarkılarla Jolani yönetimine destek veriyor.
00:03:16Suriye'de yeni yönetimin başındaki isim Muhammed Jolani Suriye televizyonunda konuştu.
00:03:24Terör örgütü PKK-YPG ile Kürtler arasındaki farkın altını çizdi.
00:03:29Hiçbir silah terör için kullanılmayacak diye ekledi.
00:03:32Gündeminde İsrail'in Golan Tepelerini işgali ve Suriye'ye yönelik hava saldırıları da vardı.
00:03:46Bahanelerle gerilimi tırmandırıyor dedi. Uluslararası hukuka bağlı kalacaklarını söyledi.
00:03:52Rusya ve İran'la da yeniden ilişki kurmak istediklerini ifade etti.
00:03:56Sorunlar diplomasi yoluyla çözülmeli dedi.
00:04:03Muhaliflerin iktidar ele geçirmesi sonrasında devrik rejimin karanlık geçmişi de gözler önüne seriliyor.
00:04:15Başkent Şam'ın güneydoğusunda havaalanının hemen arkasındaki Hüseyniye bölgesinde bir toplu mezar ortaya çıkarıldı.
00:04:23İşte Sednaya gibi hapishanelerde hayatını kaybetmiş olan kişiler, mahkumlar bu noktaya getirilip
00:04:31ve her gün bu işlem yapılıp gömüldüğü iddia ediliyor.
00:04:36O kazılan çukurların arasındayız şu an.
00:04:4010 binlerce kişinin bu alana gömülü olduğu iddia edildi.
00:04:43İddiaya göre yaklaşık olarak 100 bin, 75 bin arasında bir ceset olabileceği,
00:04:53bir hayatını kaybetmiş mahkumların buraya gömüldüğü değerlendirilen bir alan burası.
00:05:0120 metre derinliğindeki yüzü aşkın çukurun mezar olarak kullanıldığından
00:05:06ve cansız bedenlerinde burada üst üste gömüldüğünden şüpheleniliyor.
00:05:13Bölgede yaşayanların özellikle bu noktaya gelip yakınlarına ait bir iz aradığı
00:05:20ve bu noktaya gelip de yetkililere çağrı yaptığını biliyoruz.
00:05:29Evet konuklarımızı tanıtalım.
00:05:31Gazeteci Zeki Gümüş ve Sosyolog İsmail Öz bizimle birlikte.
00:05:35Hoş geldiniz.
00:05:35Hoş bulduk, teşekkür ederim.
00:05:37Zeki Bey sizinle başlayalım.
00:05:38Tam bir hafta oldu Esad rejiminin yıkılması ve Suriye'nin özgürleştirilmesinden sonra.
00:05:43Aslında yeni Suriye ifadesini kullanmak doğru olacaktır diye düşünüyorum.
00:05:48Yeni bir hükümet kuruldu, bir başbakan, bir bakanlar kurulu oluşturuldu.
00:05:52Mart ayına kadar görev yapacağı ifade ediliyor ve bu dönem içerisinde anayasada askıya alındı.
00:06:00Onu da söyleyelim ve aslında amaç ülkeyi yeniden inşa etmek, kurumları yeniden inşa etmek.
00:06:08Çünkü ülke içerisinde işleyiş tam anlamıyla bir zafiyet içine girdi.
00:06:14Çünkü Esad rejimi yıkıldıktan sonra birçok özellikle güvenlikle ilgili kamu kurumlarındaki
00:06:21görevlilerin tamamen işlerini bırakıp kaçtıkları ortaya çıktı.
00:06:25Çok önemli zafiyetler söz konusu ama yavaş yavaş halledilmeye gayret ediliyor.
00:06:30Ekonomi de önemli bir sıkıntı ama halk tabii ki mutlu, umutlu, geleceğe umutla bakıyor.
00:06:37Siz Suriye için zor bir dönemin aslında başladığını söyleyebilir misiniz, düşünüyor musunuz?
00:06:44Ve sizce neler olacak, neler yapmalı yeni Suriye yönetimi?
00:06:47Erhan Bey şimdi tam bir hafta oldu.
00:06:50Bir haftadan beri biliyorsunuz Suriye çok hızlı bir şekilde değişime uğradı.
00:06:56Yani Esad kaçalı bir hafta oluyor.
00:07:00Geçen pazar sabahıydı herhalde kaçtığında.
00:07:02Yani bu dönem içerisinde tabii ki bir hafta içerisinde beklenmedik bazı gelişmeler
00:07:10olmaya başladı ve çok hızlı bir şekilde bazı şeyleri örmeye başladılar.
00:07:15Mesela havaalanlarını şu anda açtılar.
00:07:19Sadece tabii ki kendi iç seferleri açtılar.
00:07:23Ondan sonra tabii bunlar diplomatik olarak bir takım şeyler de önemli.
00:07:28Yani diplomatik gelecekler var.
00:07:30Ondan sonra bunların gelmesi gitmesi için, ondan sonra uluslararası bir takım iş birlikleri
00:07:35için havaalanının açılması, bundan sonra da uluslararası uçuşları açılması çok çok önemliydi.
00:07:41Ve biraz önce sizin de söylediğiniz gibi bazı devlet kurumlarının çok hızlı bir
00:07:46şekilde hayata geçmesi gerekiyor.
00:07:48Çalışma hayatına geçmesi gerekiyor.
00:07:50Çünkü hayat devam ediyor ve devletin de yapısının devam etmesi gerekiyor.
00:07:55Tabii ki kolay değil.
00:07:57Yani 61 yıllık bir Bağız rejimi bitmiş durumda Esad'ın kaçışıyla birlikte.
00:08:01Bunun da tabii ki izlerinin hemen silinebileceğini düşünmüyorum ben.
00:08:06İşte ordunun askerleri kaçmış, yani rejim askerleri kaçmış, Irak'a kaçmışlar.
00:08:13O bölgede işte bekletiliyorlarmış yaklaşık 3 bin civarında.
00:08:17Onların da mesela geri gelebileceklerini.
00:08:19Bundan sonra artık bir takım sistemlerin oturması gerekiyor.
00:08:22Eğitim sisteminin oturması gerekiyor, adalet sisteminin oturması gerekiyor.
00:08:26İşte iç düzen anlamında polis, jandarma işte neyse onların kendi iç şeyleri bunların toparlanması gerekiyor.
00:08:34Bunu da hükümetin, yani bu geçici hükümetin bunu da toparlamaya başladığını düşünebiliriz.
00:08:41Çünkü yapılanları gördüğümüz zaman bunların bir örüntüyle yavaş yavaş turlalarının döşendiğini görüyoruz.
00:08:48Burada bizim için de çok çok önemli bir şey vardı.
00:08:50Bizim de büyük elçiliğimiz açıldı biliyorsunuz.
00:08:53Türk bayrağı büyük elçiliğin önünde işte direğe göndere çekildi.
00:08:58Yani sonuç itibariyle bir büyük elçiliğin açılması demek bir ülkede.
00:09:02Oraya güven duygusunun en önemli göstergelerinden bir tanesi.
00:09:07Masraat Güzar olarak atandı.
00:09:09Çünkü büyük elçi atandı.
00:09:11Moritanya'dan geldi büyük elçi oraya atandı.
00:09:14Ama Masraat Güzar çünkü niye?
00:09:15Daha bir devlet yapısı oluşmadığından dolayı.
00:09:17Çünkü neden?
00:09:18Gelen büyük elçiler biliyorsunuz ilk önce gelirler bir güven mektubu sunarlar.
00:09:22O ülkenin en yüksek kademesindeki kişiye.
00:09:26Böyle bir şey oluşmadığı için şu anda biz Masraat Güzar seviyesinde oradaki büyük elçiliğimiz şu anda görev yapmaya başladı.
00:09:36Bu dünyaya bir mesaj.
00:09:37Tabi ki bu arada en önemli mesajlardan bir tanesi dünyaya en büyük mesaj İbrahim Kalın'ın Millet İstihbarat Teşkilatı Başkanı'nın
00:09:44ve yanında tabi ki Katar İstihbarat Başkanı ve Cölhani'nin araba kullanmasıyla beraber işte Şam'a gidip oradaki Emevi Camii'ne ziyaretleriydi.
00:09:54İbrahim Kalın orada aynı zamanda bir şükür namazı eda etti ve dua etti.
00:10:00Yani sonuç itibariyle burada Türkiye açısından da çok önemli gelişmeler oldu.
00:10:05Bu fotoğraf dünyaya verilmiş en önemli fotoğraflardan bir tanesi.
00:10:09Bu çerçeve çok önemli bir çerçeve.
00:10:10Yani dünyaya Türkiye'nin Suriye'nin arkasında olduğunu Sayın Cumhurbaşkanı'nın zaten konuşmalarında hep destek yaptığı ve vurgu yaptığı şey
00:10:20biz Suriye halkının yanındayız diye söylemesiydi.
00:10:25Her zaman onun yanında olacağız onlarla beraber olacağız.
00:10:29Her türlü imarından tutun da her türlü tehlike anında bile olsa biz Suriye halkının ve Suriye'nin yanında olacağız diye
00:10:36devamlı Sayın Cumhurbaşkanı buna vurgu yapmıştı.
00:10:41Yani bu anlamda işte Milli İstihbarat Teşkilatı'nın Başkanı'nın da oraya gidip Cölhani'yle birlikte yani orada artık
00:10:50Başarı'nın, Zafer'in sembolleşmiş ismi Cölhani, Kolani neyse işte her şey kullanılıyor ikisi de kullanılıyor.
00:10:58Cölhani'yle beraber bir fotoğraf vermesi aslına bakarsanız dünyaya da bir mesaj.
00:11:04Burada gözü olanları, burada işte burayla iş birliği yapmak isteyenleri, burayla ilgili bir takım düşünceleri olması gereken
00:11:12veya olanları aslında mesaj gösterilmiş oldu ve gönderilmiş oldu.
00:11:16Bu aslında çok da güzel bir görüntüydü bizim açımızdan.
00:11:22Bu arada tabii ki burada şuna da vurgu yapmak lazım yaklaşık 5 milyon Suriye vatandaşı bu iç savaştan kaynaklı olarak Türkiye'ye sığınmışlardı.
00:11:33Yani geçici sığınma hakkı elde etmişlerdi.
00:11:37Burada bunların artık yavaş yavaş kendi istekleriyle, gönüllü olarak dönüşleri de devam ediyor.
00:11:45Biliyorsunuz sınır kapılarından şu anda çok yoğunluklu bir şekilde Suriyeli vatandaşlar geri dönüyorlar.
00:11:53Artık buradaki konumlarını bitiriyorlar.
00:11:57Bu da çok çok önemliydi ve bunun daha çok artacağını, oradaki düzen tesis edildikçe insanların da buradaki Suriyelilerin de yavaş yavaş döneceğini düşünüyoruz ve dönüyorlar.
00:12:09Şu anda zaten CNN Türk ekranlarında da bir takım bu tür hikayeler de göz önüne getirildi ve hepimiz seyrettik.
00:12:19Yani nasıl dostluklar kurulduğunu, neler yaptıklarını, oraya döndükten sonra nasıl olacaklarını.
00:12:24Bu da çok çok önemli. Neden çok çok önemli?
00:12:28Bunu her zaman söyledim, bunu da şimdi söylüyorum.
00:12:30Önümüzdeki yeni Suriye'de Suriye vatandaşlarının yaklaşık yüzde otuzu, otuz beşi hatta belki de kırkı Türkiye'de ikamet etmiş, Türkiye'yi solumuş, Türk insanlarıyla yaşamış, kültürlerini alışveriş yapmışlar.
00:12:49Böyle insanlardan oluşacaklar.
00:12:51Bu kişiler eğer çocuksa ileride iyi noktalara gelecekler, iş adamı olacaklar.
00:12:56Çocuk değilse bile başka işler yapacaklar.
00:12:58Son itibariyle Türkiye'nin gönüllü elçileri olarak orada olacaklar.
00:13:03Bu da Türkiye için bir kazanımdır.
00:13:05Bundan sonra Türkiye-Suriye birlikteliğinin ben daha çok daha iyi noktalara gideceğini düşünüyorum.
00:13:12Ama bundan sonra en önemli dikkat edilmesi gereken şey, Suriye yeni devletinin istikrarsızlaştırma hareketlerine çok dikkat etmesi gerekiyor.
00:13:24Bunu ben birkaç yayında da söyledim.
00:13:26İstikrarsızlaştırma hareketleri nedir?
00:13:28Bunlar işte yalan haberlerdir, sosyal medya haberleridir, terör olaylarıdır.
00:13:36Yani bundan sonra Suriye'nin yeni yapısını bozmak için, dengeleri değiştirmek için yapılacak olan bundan sonra çalışmalardır.
00:13:45Bunlara da aslına bakarsanız çok dikkat edilmesi gerekiyor.
00:13:48Yeni yönetimin bunlara özellikle dikkat etmesi gerekiyor ki yapılacak olan yapının sağlam, dengeli, daha mukavemetli olması için bunlara dikkat etmesi gerekiyor.
00:13:59Jolani'nin bugünde bildiğim kadarıyla Suriye Devlet Televizyonu'na vermiş olduğu röportajda da aslında bunun da izlerini görüyoruz.
00:14:09Mesela bunlardan en büyük örneklerden bir tanesi de PKK ile ilgili söyledi.
00:14:15PKK ayrı, Kürt vatandaşlar ayrı ve bu şekilde bir mesaj verdi.
00:14:21İkinci mesaj neydi?
00:14:23Kesinlikle ve kesinlikle devletin birimlerinin dışında kimse de silah olmayacak diye bir mesaj verdi.
00:14:30Bu da çok çok önemli. Neden?
00:14:32Orada artık hani diyorlar ya, bazıları söylüyordu ya dört parçaya bölünecek, on parçaya bölünecek bilmem ne işte bundan sonra şöyle olacak.
00:14:39Demek ki yeni Suriye hükümeti kesinlikle ve kesinlikle devletin dışında herhangi bir yapıyı,
00:14:45hele özellikle silahlı yapıyı kesinlikle ve kesinlikle kabul etmiyor.
00:14:49Bundan sonraki Suriye'de başka bir yapının olmasına yeni hükümet izin vermeyecek anlamına geliyor.
00:14:55Bu ne anlama geliyor? Bizim için de çok çok önemli.
00:14:58PKK-YPG diye herhangi bir kurum, kuruluş veyahut da işte orada yani yalancıktan, daeşle mücadele için orada duracak diyen
00:15:08PKK-YPG'lilerin de artık buradan sürülme vakti, buradan gitme vaktinin geldiğini gösteriyor.
00:15:14Yani Suriye bayrağı dışında kimse bayrak açamayacak.
00:15:16Evet açamayacak.
00:15:18İsmail Bey, sizin de bir değerlendirmenizi alalım.
00:15:21Bir haftalık Suriye'deki yeni dönemle ilgili gerçekten çok dikkat çekici tarihi görüntüler, haberler geliyor.
00:15:29Tabii ki bir umut söz konusu ama geçmişin de karanlık izleri de aynı zamanda ortaya çıkıyor
00:15:36ve daha fazlası da çıkacak gibi görünüyor.
00:15:38Yeni yönetimin de önemli zorlukları önünde var.
00:15:41Nasıl değerlendiriyorsunuz ilk haftayı?
00:15:44Şimdi bir kere şunu söyleyelim.
00:15:46Yani şu anda Suriye'de var olan yapı şu haliyle bile bizim açımızdan çok daha okunabilir,
00:15:52çok daha öngörülebilir, üzerine çok daha rahat yorum yapılabilir bir tabloyu bize arz ediyor.
00:15:58Yani Esed döneminde 13 yıllık bir zarfta baktığınızda hakikaten bir kaos su andıran,
00:16:06denklemde kimin nerede nasıl durduğu belli olmayan,
00:16:09herkesin sabahleyin kalkıp kendine göre bir plan çizdiği bir kaotik,
00:16:15yani buna tabii kaosu tanımlarken hep söylememiz gereken bir şey vardır ya,
00:16:19yani onun matematiksel olarak ifade edilemeyişi,
00:16:23yani bir şeyi ifade edemiyorsanız bu kaostur.
00:16:26Dolayısıyla biz daha önceki süreci çok daha zor okuyabiliyorduk çünkü kapalı bir devre,
00:16:33yani içeride neyin olup bittiğini ancak işte böyle duvarlar yıkılınca,
00:16:39sistem çökünce görebildik ki işte arka tarafta kocaman bir zalim, zulüm, şiddet, katliam, toplu mezarlar,
00:16:49yani bir demir yumruk deseniz yani o bile hafif kalıyor.
00:16:55Bir saltanat yaşamış deseniz saltanata ayıp olur çünkü ben inanıyorum ki mesela monarşilerde
00:17:01saltanat sahibi insanlar bile aslında saltanatlarını daha rahat yaşayabilmek için
00:17:07halklarına en azından belli rahatlıklar, belli konforlar sağlarlar.
00:17:13Kendi meşruiyetlerini, çünkü bir monark en azından koltuğunda rahat oturabilmek için
00:17:20aşağıda yaşayan insanlara belli nimetler sunar.
00:17:23Öyle anlaşılıyor ki burada öyle bir şey de yok.
00:17:27Yani tuttuklarını, kendilerince ötekileştirdiklerini veya birazcık para kazandığını düşündükleri insanların
00:17:36malına çökmek için binbir türlü entrika çevirerek bu insanları hapislere sürüklemişler.
00:17:42Bir şekilde bu insanları oralarda öyle anlaşılıyor ki ortaya çıkan kanıtlar, deliller öyle gösteriyor ki
00:17:49bunları hatta o cesetler diyor ya fazla yer kaplamasın diye preslemişler.
00:17:55Sonra bunları kamyonlara doldurmuşlar, götürmüşler, toplu mezarlarda gömmüşler.
00:17:59Yani yüz binlerce insanın aynı yere gömüldüğünü ortaya koyan bugün CNN Türk'te bunu uzun uzun levet verdi.
00:18:07Şimdi bütün bunlar üzerinden baktığınızda hakikaten bugün Suriye'de çok daha okunabilir,
00:18:12çok daha öngörülebilir bir yapı var.
00:18:15Ve bu yapı ben inanıyorum ki zaten Golani'nin ortaya koyduğu tablodan da şunu çok net olarak da görüyoruz ki
00:18:24Türkiye'nin ortaya koyduğu tezlere de çok benzer tavırlar ve tezler ortaya koyarak ki
00:18:33az önce Zeki Bey'in ifade ettiği gibi yani Kürtlerle PKK'yı biz de ayırıyoruz değil mi?
00:18:39Yani Kürtlerle PKK aynı şeyi değildir.
00:18:41PKK Kürtlerin temsilcisi değildir.
00:18:44Bilakis onları sömüren ve onları katledendir olarak da bunu ifade ederiz.
00:18:48Şimdi burada bir de tabii ki şöyle bir hakikat var.
00:18:52Yani bu işin bir tarafı.
00:18:53Öbür taraftan şu da bir gerçek.
00:18:55Yani şimdi kabul edelim yani Türkiye'de ve dünyada Türkiye'nin uzun bir süreçte sabırla ördüğü bu yapı,
00:19:04bugün sonuçlarını ortaya koyan bu yapı hiç kimse tarafından öngörülememişti.
00:19:09Yani dün Suriye'de bugünkü olanları ne olabileceğini asla yakınından bile geçemeyecek şekilde
00:19:18Yorum yapamayanlar, tahmin edemeyenler,
00:19:21Suriye'nin yarını ile ilgili, bugünü ile ilgili bakıyorsunuz ki çok cömert, çok böyle havai,
00:19:28böyle şöyle yapması lazım, böyle etmesi lazım o Esed'e rol biçenler,
00:19:33Esed olmazsa bu iş yürümez diyenler,
00:19:35bugün Suriye'nin geleceği ile ilgili bakıyorsunuz, ilginç ilginç, enteresan enteresan bir takım öngörülerde bulunuyorlar.
00:19:43Yok bölünecekmiş, yok işte orada aşırı dinci bir yapı ortaya çıkacakmış vs. vs. diye bir takım tezviratlar, yorumlar.
00:19:52Madem siz bu kadar biliyordunuz, bugününü de bir tahmin etseydiniz.
00:19:57Yani bugün olabilecekleri de bir tahmin etseydiniz.
00:20:00Yani Türkiye'ye zerre kadar bir rol vermeyenler, Türkiye'ye burada asla zerre kadar bir paye vermeyen insanlar,
00:20:07bugün kalkmışlar tekrar Türkiye'ye orada ne yapması ile ilgili akıl veriyorlar.
00:20:12Şimdi ben yarınki yazımda da biraz Diriliş Postası'nda bunu açmaya çalıştım ve hatta şöyle bir zeminde bir çizgi çizerek,
00:20:20yani hani kainatın yasası olarak ortaya konabilecek bir şey bu aslında.
00:20:26Oluş ve bozuluş, değil mi?
00:20:29Bunu felsefi olarak ya da bilimsel zeminde ilk fark eden kişi Aristo'ydu, desek hata etmeyiz.
00:20:37Aristo'nun oluş ve bozuluş üzerine bir çalışması var biliyorsunuz.
00:20:41Ve bunu bir devlet mekanizmasındaki oluş ve bozuluş süreci içerisinden değerlendirecek olursanız da herhalde İbni Haldun tek geçer, değil mi?
00:20:50Oluş ve bozuluş.
00:20:52O yüzden o coğrafyada da yaşadığı için bir devletin nasıl oluştuğunu ve nasıl bozulduğunu bize en iyi ortaya koyan tabloyla bunu İbni Haldun verdi.
00:21:05Şimdi biz şu anda Türkiye Cumhuriyeti Devleti şu 13 yılda buna tarihte 16 tane büyük devlet kurmuş bir devlet aklından da bahsediyorum.
00:21:17Dolayısıyla bir oluşun ve bozuluşun devlet denen yapanın içerisinde mekanizmasında nasıl cereyan ettiğini en iyi bilen devlet aklından bahsederek söylüyorum.
00:21:28Ve bunun üzerine 13 yıllık da bir Suriye'de yaşananlar ve bu bölgede yaşananlar, Arap Baharı süreciyle ortaya çıkanlar vs.
00:21:35Darbe süreçleri yaşamış da aynı zamanda bir Türkiye olarak söylüyorum.
00:21:40Bütün bu mükesebatla birlikte bir okuma yapan bir Türkiye'de.
00:21:45Şimdi acaba Türkiye bu oluşan tablodan nasiplenmek için o tabloyu hani biz bir oyunu kurarken başkalarının da hemen yanı başında bir oyun bozucu olarak durduğunu bilemeyecek kadar tahmin edemeyecek kadar toy bir devletten mi bahsediyoruz acaba?
00:22:05Böyle bir şey olabilir mi?
00:22:07Dolayısıyla şimdi bu devlet şunu bilmiyor mu?
00:22:12Eğer bir yerde mesela barıştan söz ediyorsanız hemen yanı başında bir savaş diye bir şey vardır değil mi?
00:22:18Eğer siz bir yerde antlaşmadan bahsediyorsanız hemen onun yanı başında bir antlaşmazlık da vardır değil mi?
00:22:25Yani bir yandan yine kainatın temel yasalarından birisi olarak zıtlıklarla tanınan şeyler değil mi?
00:22:33Beyaz varsa siyah var.
00:22:35Her şey zıttıyla kaim.
00:22:37Şimdi bu basit ilkeleri bile yerçekimi kanununu yeniden ispatlar gibi konuşmak bir devlet aklını küçümsemek değil mi?
00:22:47Elbette ki herkes fikir üretmekte serbest hepimiz konuşuyoruz zaten ama bir ahkam koyucu gibi konuşmak,
00:22:56Türkiye'nin buradaki rolünü küçümsemek,
00:23:00Türkiye'nin devlet olarak burada olabilecekleri sanki hiç tahmin etmiyormuş, edemeyecekmiş gibi bir vehimle hareket ediyor olmak,
00:23:08yani şu tabloda bütün dünyayı şaşırtan, fikirsel olarak paralize eden, felç eden bir adımı atan,
00:23:18burayı gösterirken bambaşka bir yerde kendi gücünü tecelli ettiren bir devlet anlayışını küçümsemek demek değil mi?
00:23:26Dolayısıyla şimdi bütün bunların üzerinden bakarak da elbette ki konuşmamız gerekiyor.
00:23:33O vesileyle ben şunu çok net olarak söylüyorum.
00:23:35Türkiye Cumhuriyeti Devleti orada ne olup biteceğine dair her türlü fikre kaimdir ve ortaya koyacaktır yani bunu.
00:23:46Orada herhangi bir yanlışlığın ortaya çıkmasına asla müsaade etmemek üzere her zaman kendi oyun planını devrede işletecektir.
00:23:54Ama bu dediğim gibi orada bakın giden süreç tamamen bunu besleyerek ortaya çıkıyor.
00:24:01Yani ben demiştim cümlelerini çok sevmemekle beraber şunu söyleyebilirim.
00:24:06O ilk günde söylediğim şey, Türkiye'nin de Suriye'nin de çıkarına olan şey üniter bir devlettir.
00:24:13Anayasaya dayalı üniter bir yapıdır ve anlıyorum ki bugün oradaki yapı oraya doğru ilerliyor.
00:24:20Bugün hatta bir televizyon kanalında orada Özgür Suriye Ordusu üzerinden o bölgede oluşan biliyorsunuz bir yine Abdurrahman Bey değil mi?
00:24:32Bir başbakan var mesela Mustafa Abdurrahman Mustafa.
00:24:35Dolayısıyla onun yaptığı açıklamalardan da anlıyoruz ki yani orada her birlerimizin amacı zaten buydu diyor.
00:24:41Orada tabii ki bir devlet kurulduğunda herkes silahını bırakıp orduda orada ordunun içerisinde.
00:24:46Yani bir Suriye ordusu oluşacak ve biz de onun içerisindeki yerimizi alacağız açıklaması yaptı.
00:24:52Şimdi burada geriye bakıyorsunuz mesela burada kim maraza çıkarabilir diye bu öngörü nereden ilerliyor?
00:25:00PKK-YPG üzerinden ilerliyor değil mi?
00:25:02PKK-YPG bugün Suriye'de Birleşmiş Milletler nezdinde bir bileşen midir?
00:25:08Bugün PKK-YPG Suriye'de uluslararası zeminde tanınan bir yapı mıdır?
00:25:17Böyle bir şey yok.
00:25:18Dolayısıyla da Amerika Birleşik Devletleri'nin hiçbir hukuksal zemine oturmayan,
00:25:24uluslararası hukuk açısından hiçbir yerde Suriye'nin içerisinde varlığı tanınmayan,
00:25:30Amerika Birleşik Devletleri'nin vekaletçiliği dışında hiçbir uluslararası zeminde kabul görmemiş görmeyen bir yapıyı
00:25:38siz Suriye'de bir bileşen gibi görürseniz ve onu Kürtlerin oradaki temsilcisi konumuna taşırsanız
00:25:44bu çok büyük bir haksızlık olur ve dolayısıyla da zaten orada yapılan açıklamalar da şunu gösteriyor ki
00:25:50o Suriye'nin bu üniter dediğim, oluşabileceğine inandığım bu yapının içerisinde PKK veya PGE'de
00:25:58zaten asla ve kata yer yok, olmayacak ve yine aynı sözümde duruyorum
00:26:03bu PKK'yı, bu terör örgütünü oradan o yapı biraz daha kendisini netleştirsin
00:26:12devlet denen yapı orada biraz oluşmaya başladığı anda ki bugün bile bu ortaya çıkıyor görüyorsunuz
00:26:18sopalarla taşlarla kovalayacaklar orada tutulma şansı yok göreceksiniz
00:26:26Amerika Birleşik Devletleri de onları bırakıp gidecek çünkü Amerika Birleşik Devletleri şunu benden çok daha iyi biliyor
00:26:34hepimizden çok daha iyi biliyor vekaletçisinin yenilmesi demek Amerika'nın yenilmesi demektir
00:26:40orada kendi vekaletçisinin yenildiğini arkasında durduğu bir zeminde asla kabul etmeyecektir
00:26:46o yenilmeden çekip gidecektir Amerika Birleşik Devletleri
00:26:50yine geleceğiz biz PKK, YPG kısmına onu da konuşacağız ama tabii ki yeni Suriye'nin nasıl yapılacağını
00:26:59nasıl bir yol izleneceğini bunu biraz konuşalım çünkü bugün Birleşmiş Milletler Suriye özel temsilcisi
00:27:07Peter Peterson, Jolani ile bir görüşme gerçekleştirdi Suriye'ye Şam'a geldi
00:27:13Esad devrildikten sonra ilk kez Şam'ı ziyaret etmiş ve aslında önemli açıklamalar var burada
00:27:20çünkü bildiğiniz gibi Esad rejimi Suriye'ye hakimken Birleşmiş Milletler'in aldığı bir karar var
00:27:2822-54 sayılı karar her zaman referans olarak öne çıkan bir karar
00:27:34bu karar üzerinden yine bir diyalog geçmiş
00:27:38ve Jolani, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 22-54 sayılı kararının güncellenmesi
00:27:47ve ülkedeki mevcut gerçekliklere uygun hale getirilmesi gerektiğini belirtmiş
00:27:52bu önemli, Suriyelilerin sorunlarını ele almak için hızlı ve etkin bir iş birliğine ihtiyaç olduğunu söylemiş
00:28:01ve toprak bütünlüğüne, yeniden inşasına ve ekonomik kalkınmanın sağlanmasına odaklanılması gerektiğini de ifade etmiş Jolani
00:28:08mültecilerin güvenli bir şekilde ülkeye dönüşü ve ekonomik ve siyasi destek verilmesi
00:28:16yine altını çizdiği konular ama en önemli, aslında dikkat edilmesi gereken 22-54 sayılı karar
00:28:26biraz izleyenlerimize bunu da açalım, bunun ne anlama geldiğini söyleyelim
00:28:29Aralık 2015'te kabul edilen bir karar, 22-54 sayılı karar kabul edildi
00:28:36muhalefet ve rejim heyetlerinin müzakereleri sonuçlandırmasının ardından
00:28:40geçiş yönetimi kurulmasını öngörüyor bu karar
00:28:43buna göre müzakerelerin 6 ay içinde tamamlanıp geçiş yönetimi tesis edilmesi
00:28:49yeni yönetimin 12 aylık dönemde bir anayasa hazırlayıp ülkeyi adil seçime götürmesi kararını oluşturdu
00:28:56referandum da burada bugün söyledi
00:28:58ama şimdi Jolani'nin sözleri bunun güncellenmesi gerektiğini söylemesi gerçekten çok doğal
00:29:05çünkü mevzu bahis karar bir Esad rejimi ve bir muhalif unsurlar karşılığında
00:29:12masada oturan iki tane Suriyeli unsurla birlikte alınmış bir karar
00:29:16ama şu anda Suriye'yi yöneten tek bir güç var halkın temsilcisi konumunda
00:29:20şimdi 22-54 sayılı kararsızca uygulanabilir mi şu haliyle
00:29:26yoksa güncellenmesi şart mı yoksa bambaşka bir sayfa mı açmak gerekir
00:29:30hangisi Suriyeliler için daha faydalı olabilir neden söyleyeceksiniz
00:29:34şimdi şöyle bir şey bu 2015'te çıktığı için bu karar zaten Esad hükümetine yönelik olarak çıkmış olan bir karar olduğu için
00:29:41tabi ki Jolani'nin dediği çok çok doğru yani bunun yenilenmesi veyahut da güncellenmesi gerekiyor
00:29:47yani zaten Jolani bugün vermiş olduğu röportajda da diyor ki
00:29:52halk seçimle yeni yönetimi belirleyecek diyor
00:29:57aslında 22-54'ün ana fikrini de burada yerleştirmiş oluyor
00:30:01aslında 22-54'ün amacı Suriye'de özgür ve adil bir seçimin gerçekleştirilip halkın istediği kişiye iktidara getirmesini sağlamak
00:30:10aynen öyle katılımlı bir şekilde yani buradaki bütün yani işte burada biliyorsunuz Araplar, Hristiyanlar
00:30:17yani dini ve etnik olarak bütün grupların katılacağı bir seçim halk seçimi demokratik bir seçim yapılacak
00:30:24karardan sonra Esad çok seçim yaptı biliyorsunuz ama buna seçim demek
00:30:27seçim değil tabi ki yani sonuçta Esad'ın %12-13'ün üzerinde yani %75-80'nin üzerinde tahakküm kurmasıydı
00:30:34yani despotizm ve biliyorsunuz diktatoryal bir yönetimi vardı
00:30:39yani Esad'ın hükümeti hükümet değildi ki diktatör, baskıcı, katliamcı, bağışçı tamamı bir yönetim bunu biliyorduk zaten
00:30:46sonuç itibariyle yani bu %22-54'ün tabi ki aynen uygulanması diye bir şey söz konusu olamaz
00:30:53bu tamamen yenilenecektir ve güncellenecektir çünkü artık Suriye'de artık bütün denklemler değişti
00:31:01Suriye'deki bütün her şey değişti yani yönetim sadece yönetim değişmedi bütün yapılar değişecek
00:31:07devlet yapıları değişecek yani ordusundan, jandarmasından yani yürüyüşten yani yürütmeden tutun da
00:31:15yani işte yasaması bilmem nesi hepsi bütün denklemler değişti
00:31:21yani bu denklemlerin değişmesiyle birlikte tabi ki bu %22-54'ün uygulanılabilirliği yok gibi gözüküyor
00:31:29yani zaten Cologne'de diyor ki yani diyor ki biz diyor bütün halkın tüm halkın katılımıyla diyor bir yönetim oluşturacağız diyor
00:31:37hani ben de olacağım demiyor veyahut da eski yönetimdeki gibi birisi olacak onun üzerinden tahammül edilecek demiyor
00:31:44böyle bir şey söylemiyor ve bundan dolayı da tabi ki güncellenecektir ve demokratik bir seçim yapılacaktır
00:31:53hani bu seçim ne zaman yapılır şimdi yeni kurulan geçici hükümet 1 Mart'a kadar görevde
00:32:00bu 1 Mart'a kadar bu yetişir mi hani bir seçim yapılması yetişir mi yetişmez mi onu bilemiyorum
00:32:06ama sonuç itibariyle çok hızlı bir şekilde gidiyorlar yani işte bir hafta oldu ve birçok şey hemen yeniden yapılanmaya başlandı
00:32:15yani işte devlet kurumlarının yapılması bütün işte yani ordunun tekrar düzenlenmesi bürokratik yapının oluşturulması
00:32:24yani bunların kuvveti yok polis yok jandarma yok işte bunların hepsinin de güvenliğinde sıkıntılar söz konusu
00:32:31tabi bir de uluslararası ilişkiler aynı zamanda yani çünkü artık yani hiçbir ülke kendi içine kapanamaz
00:32:37yani bakmayın siz Kuzey Kore kapanmış durumda ama yani sonuç itibariyle yani Rusya'yı Suriye'de muhakkak uluslararası
00:32:44Suriye bulunduğu konum itibariyle yani mümkün değil zaten bugün de işte Birleşmiş Milletler temsilcisi gelmiş ve görüşmüş Colani'yle
00:32:51yani artık yani uluslararası bir konumda olduğu için bu ilişkiler de yapılacaktır yani organize edilecektir
00:32:59onun için Erhan Bey yani sonuçta yol kısa ama iş çok onun için yani 1 Mart diye söylendi ama 1 Mart'a tabi ki seçimleri uzatma da gelebilir
00:33:13işte çünkü bir kere demokratik bir seçim olması için bir takım şartların oluşması lazım
00:33:19bunun 2-3 ay içerisinde 2,5 ay var 2,5 ay içerisinde bunun oluşturulması hakikaten zor
00:33:25yani ki bizde bile biliyorsunuz 90 gün öncesinden başlar seçim çalışmaları işte onun daha öncesinden de biliyorsunuz
00:33:34Yüksek Seçim Kurulu'nun bir takım takvimleri olur yani bu takvimlerin yani biraz zor gibi görünüyor
00:33:42sadece takvimleri yetiştirmek meselesi değil ülke genelinde harita üzerindeki güvenliğin sağlanması bile çok önemli bir problem
00:33:50yani bu 3 ay ya da 6 ay bir yıla çıkmasını da hiç kimsenin de aslında yadırgacağını sanmıyorum
00:33:58evet ama şöyle bir şey yani tamam geçici hükümet
00:34:0120 gün bile bence çok makul bir zemin yani
00:34:03geçici hükümet kuruldu hani bu geçiş hükümetinde bir takım icraatları yapması için böyle bir hükümetin olması şart
00:34:11ama bu hükümetin uzaması da halkta bir rahatsızlık meydana getirebilir
00:34:17yani çünkü niye demokratik seçimlerin bir an evvel yapılması gerekiyor ve meclisin oluşması gerekiyor ki
00:34:25bütün gruplardan herkesin bir sandalyesi kaç sandalyesi işte yüzdesine göre alınacak olan sandalyesi olması gerekiyor
00:34:33demokratik bir meclis oluşturulması gerekiyor ve bunun üzerine hükümet oluşturulması gerekiyor
00:34:38hangi sistemle ilerleyecekler onu önce bir anayasadan uzlaşmaları gerekiyor
00:34:42yani onun için 2,5 ay çok kısa bir süre
00:34:46hani 2,5 ay içerisinde bunların çok hızlı bir şekilde yapılacağını zannetmiyorum
00:34:50ama belki de başka bir hükümet oluşabilir veyahut da başka durumlar gelişebilir
00:34:58ama çok kısa bir zaman içerisinde seçim yapacaklarını tavir ediyorlar
00:35:03ve halkın bu seçimiyle yönetimin oluşacağını da Jolani açık ve net bir şekilde bugün söyledi mülakatında
00:35:13onun için halk da bence sabırla bunu bekleyecektir diye düşünüyorum
00:35:19Jolani dün Suriye televizyonu yaptı
00:35:22dün müydü bugün müydü?
00:35:23tamam geçtiğimiz günün anlamında söylüyorsunuz evet
00:35:27ve burada yaptığı açıklamalar aslında Suriye üzerinde bir tahakküm kurmak gibi bir niyetinde olmadığını çok net bir şekilde ifade ediyor
00:35:37yani savaşı kazandık devrimi yaptık
00:35:39güç ETS ve Jolani de gibi görünüyor
00:35:43ama aslında tüm uluslararası toplumla taraf ülkelerle komşu ülkelerle diyalogdan kaçınmayacağı yönünde
00:35:54aslında açık kapılar bırakmadan açıklamalar yaptı
00:35:58çok dikkatli bir şekilde bu süreci yürüttükleri çok net bir şekilde görünüyor
00:36:04ama aslında en önemli konulardan biri tabi ki ekonomi
00:36:08yani ülkenin neredeyse tamamen yıkı karap halde olduğunu da göz önüne alırsak
00:36:14yeniden inşa kurumları yeniden inşa edilmesi
00:36:20kamu kuruluşlarının ve tabi ki kamu kurumları yeniden inşa edilirken
00:36:24tabi ki personel eksikliğinin giderilmesi de ekonomiye dayanıyor
00:36:29bu ekonomik sıkıntıları çözme konusunda Suriye neler yapabilir?
00:36:35Suriye'nin elindeki ekonomik güç sadece tarımdan mı ibaret?
00:36:39çünkü komşuları gibi Orta Doğu'daki komşu ülkeleri kadar petrol zengini değil
00:36:44petrol yatakları var ama bir Irak kadar bir Kuveyt Suudi Arabistan kadar
00:36:48petrolü çok da kaliteli değil diyorlar ya
00:36:51çok fazla petrol zengini bir ülke değil
00:36:53aslına bakarsanız ticaret ve tarım ekonomisini ayakta tutacak unsurlar gibi görünüyor
00:36:59bu ekonomik sorunları nasıl çözebilirler sizce?
00:37:02bir kere enerjiyi çözmüş durumdalar bir bakıma
00:37:07yani oradaki deri zor bölgesindeki petrol tamamen geçmiş durumda bildiğim kadarıyla
00:37:15tamamı değil ama büyük bir bölümü geçti
00:37:18bundan dolayı zaten petrol ile ilgili yani enerji ile ilgili sorunlarının çok fazla olmayacağını düşünüyorum
00:37:26ama sonuç itibariyle dediğiniz gibi tarım ve ticaret konusunda belki kendilerini geliştirebilirler
00:37:31bunun da bir kere çok iyi bir organizasyon yapmaları gerekiyor
00:37:36bu organizasyonu da çok kısa bir zaman içerisinde yapacaklarını zannetmiyorum
00:37:42sonuçta ekonomileri şu anda batmış durumda
00:37:45biliyorsunuz buradan milyar dolarlar paralar kaçırdı
00:37:48altınlarını kaçırdı buranın var ya bütün şeylerini kaçırdı
00:37:51bu paraların belki peşine düşebilirler
00:37:54yani uluslararası mahkemeler yoluyla
00:37:57ve bunların peşine çıkabilirler
00:38:00yani İngiltere'deki paraları ortaya çıktı biliyorsunuz
00:38:03Rusya'yı kaçırdıkları var
00:38:04İsviçre bankalarında belki de tamı paraları olabilir
00:38:08yani bunların peşine düşüp birazcık en azından kendi hazinelerini rahatlatabilirler
00:38:13milyar dolarlardan bahsediliyor müptelif rakamlar olmak üzere
00:38:17evet
00:38:18çok ciddi paralardan bahsediyorlar
00:38:21bu rakamların eğer doğruysa
00:38:22ama bunları da eğer izini takip edip geri alabilirlerse
00:38:27belki Suriye ekonomisine bir faydası olacaktır
00:38:30bir de ülkenin imarı
00:38:32çünkü bu adam yani bu Esat denen adam
00:38:34yani 24 seneden beri ülkeye hiçbir şey yapmamış
00:38:37hiçbir şey yapmamış
00:38:39yani bırakın en ufak bir çivi bile çakmamış
00:38:41hatta daha
00:38:4254 seneyle de kısıtlamamak lazım
00:38:4454 sene
00:38:45tabii tabii daha önce Bağız rejimi var
00:38:47Esat ailesi 53 yıl
00:38:50Esat ailesi 54 yıl
00:38:51evet evet
00:38:5173'den sonra 71'den sonra
00:38:53onun için bunların toparlanması hakikaten çok zor Erhan Bey
00:38:57yani biz bunu böyle bir seneler iki seneler diyerek
00:39:01yani çok fazla şey
00:39:03tabii ki Suriye'nin şu anda arkasında Türkiye var
00:39:08Türkiye çok büyük yardımcı olacaktır kendisine
00:39:11hem imar konusunda hem tarım konusunda
00:39:13hem ticaret anlamında bu olabilir
00:39:16bir de şöyle bir durum var
00:39:18bu petrol boru hattı
00:39:21yani Avrupa'ya gidecek olan petrol ve doğal gaz
00:39:24mesela özellikle doğal gaz konusunda
00:39:27Katar'ın doğal gazının Avrupa'ya taşınması anlamında
00:39:32bir hat oluşturulmuştur
00:39:33böyle bir plan vardı
00:39:35şimdi tam detaylarını bilmiyorum ama
00:39:37sonuç itibariyle buradan
00:39:38Suriye'den geçecek olan bir hat olabilir
00:39:42yani bu tekrar canlandırılabilir
00:39:44ve Suriye'nin de buradan bir pay alarak
00:39:47yani kendi bütçesine bir hat olabilir
00:39:51yani o şey bir de şey
00:39:53kalkınma yolu
00:39:55kalkınma yolu var ayrıca
00:39:58hani o Irak'tan geçen
00:40:00bu da Katar'ın
00:40:02bu Katar gazı Avrupa'nın Rus gazına
00:40:06bağımlılığını ortadan kaldırması için
00:40:08aslında ortaya kalmış projelerden biri
00:40:10zaten buradan Avrupa için de
00:40:11çok büyük nimetler doğuyor aslında
00:40:13söylemeye gerek yok
00:40:15yani onun için
00:40:18bunu da ben duyum olarak
00:40:20bunların tekrar canlandırılması diye
00:40:23duyum olarak geldi
00:40:24ama tabii ki ne kadar olur
00:40:26karar vericiler buna
00:40:28ne derece yakın duruyorlardır
00:40:31onları bilmiyorum
00:40:32ama sonuç itibariyle böyle bir proje var
00:40:34hani Suriye'nin kalkınması için
00:40:36Suriye'nin bir an evvel ayağa kalkması için
00:40:38bu proje onun için
00:40:39yani ilaç diyebileceğimiz bir proje aslında
00:40:42stratejik olarak da mesela Türkiye'de
00:40:44bu konuda değil mi
00:40:45birçok enerji hattının üzerinden geçtiği Türkiye'de
00:40:49çok büyük bir stratejik konum elde etti
00:40:51zaten coğrafi olarak
00:40:53önemli bir yerde duruyordu
00:40:54onlarla bir de kendi konumunu
00:40:56çok daha başka bir yere de taşımış oldu
00:40:58yani bir hap haline geldi
00:41:00yani bu anlamda Türkiye
00:41:01o yüzden zannediyorum
00:41:03Suriye'de böyle bir hat açarak
00:41:05ifade ettiğiniz gibi
00:41:07böyle bir hatta açarak aslında
00:41:08ticari anlamda kendisine çok büyük bir alan açabilir
00:41:12ama başka bir taraftan şunu da biliyoruz ki
00:41:14aslında Suriye
00:41:14bir zeytin ihraç açısı bakımından da
00:41:17son derece önemli bir yer sahip
00:41:18tarım olarak da önemli bir yerde duruyor
00:41:21bütün bunları geliştirerek
00:41:23bir de aslında bazen
00:41:24bir afat bir felaket
00:41:26bir yüzyılın
00:41:28değil mi
00:41:28yani depremi olarak
00:41:29yüzyılın afatı olarak da değerlendirdiğimiz
00:41:32bir 11-12 tane ilimizde
00:41:35tahribat da ortaya çıkaran
00:41:37yıkım ortaya çıkaran
00:41:3850 bin insanımızın şehit olduğu
00:41:40bir deprem felaketi yaşadık
00:41:42şimdi bütün bunlar üzerinden baktığın zaman
00:41:44mesela Türkiye
00:41:45zaten konut yapma konusunda
00:41:47çok ciddi bir navhaba vardı mesela
00:41:50bu deprem
00:41:51Türkiye'nin bu kabiliyetini
00:41:53çok daha ileri seviyeye taşıdı
00:41:55ve inanıyorum ki
00:41:56Suriye'nin inşasında
00:41:58Türkiye'nin bu alanda kazandığı tecrübe de
00:42:02eğer tabi arzu edilirse bu anlamda
00:42:04çok büyük bir rahatlık getirecektir ve
00:42:07oranın da şehirlerinin kısa zamanda
00:42:09ayağa kalkabilmesi adına da
00:42:11inanıyorum ki
00:42:12çok büyük bir hızla
00:42:14bunu başarma noktasında
00:42:15bir şey ortaya koyacaktır
00:42:17yani irade ortaya koyacaktır
00:42:19bu açıdan son derece önemli
00:42:21öbür taraftan mesela
00:42:23o da benim için önemliydi
00:42:25Suriye'ye atanan
00:42:28mesela büyük elçimiz değil mi?
00:42:30dolayısıyla
00:42:32mesela hocayı ben
00:42:33şeyden de
00:42:34yani bu MEDAM vardı
00:42:36mesela Medeniyet Araştırmaları
00:42:38merkezi Burhan Körol hoca
00:42:41oranın müdürlüğünü yaptığı dönemlerden de biliyorum
00:42:44yani Bekir Karla hocalarla beraber
00:42:46aynı zamanda bizim üniversitemizde de
00:42:49Medeniyetler İttifakı Enstitüsü vardı
00:42:51şimdi İbn-i Haldun Üniversitesi'ne geçti tabii burası
00:42:53dolayısıyla orada
00:42:54çok ciddi çalışmalar yapmış
00:42:56yani medeniyetler çerçevesinde
00:42:59çok ciddi tecrübeler elde etmiş
00:43:01yani bu birikimi de olan
00:43:03bir hocamızın özellikle seçilmiş olması
00:43:06hiçbir tesadüf değil
00:43:07bunu özellikle söylemek istiyorum
00:43:08yani aslında Türkiye'nin oraya
00:43:11nasıl baktığını göstermesi bakımından da önemli
00:43:14öyle anlaşılıyor ki
00:43:16yani öyle büyük bir tecrübeyi
00:43:18bünyesinde barındıran
00:43:21insani olarak da gerçekten de
00:43:23ilişkiler bakımından da son derece
00:43:25girişken bir hocamız
00:43:26yani ben o taraflarını da çok yakinen biliyorum
00:43:28çok mütevazı yapısıyla
00:43:30girişken, iletişimi, diyaloğu çok açık
00:43:34bir hocamızın oraya gönderilmiş olması da
00:43:37aslında Türkiye'nin oraya bakışını, projeksiyonunu, perspektifini
00:43:41göstermesi bakımından da son derece anlamlı
00:43:44inşallah bütün bu akıl, transfer oraya
00:43:47çok iyi bir şekilde muhakkak yapılacaktır
00:43:50hoca da bu anlamda o elçilik görevini en iyi şekilde mutlaka yaparak
00:43:54oradaki kardeşlik duygusunu
00:43:57güçlendirecek bir zeminde bir politika ortaya koyacaktır
00:44:00ama her halükarda dediğim gibi
00:44:02yani orada güçlü bir yapının ortaya çıkması
00:44:04üniter bir zeminin oluşması
00:44:06ki bu mutlaka olacak ben ona inanıyorum çünkü
00:44:10oradaki insanların hepsinin iradesi şuydu
00:44:12yani ortaya çıkan
00:44:14biz burada bir devlet biz olalım, hükümet biz olalım
00:44:16itidar biz olalım diye bir yarışımız yok
00:44:18ben bugün yani
00:44:20Abdurrahman
00:44:22söylediğini şu anda tam hatırlayamadım bir anda
00:44:26Abdurrahman
00:44:28geçici başkan Abdurrahman Mustafa
00:44:30Türkmen
00:44:32dolayısıyla
00:44:34onun yapmış olduğu açıklamalardan da
00:44:36bugün anladım ki
00:44:38yani bizim böyle bir şeyimiz yok diyor
00:44:40illa biz olalım illa şöyle olsun değil
00:44:42Suriye halkı buna karar verecek diyor
00:44:44dolayısıyla biz o yapının içerisinde
00:44:46onların en büyük arzusu
00:44:48Esed gibi bir zalimin
00:44:50katilin
00:44:52o iktidardan gitmesiydi bizim çabamız buydu
00:44:54bunu arzuladık
00:44:56bunun için çabaladık ve ben eminim ki
00:44:58Golanide onlar da aynı çabanın içerisindeydiler
00:45:00ve dolayısıyla
00:45:02istedikleri oldu bir zulüm dönemi bitti
00:45:04bir zalim bugün ortada yok
00:45:06kaçtı gitti
00:45:08dolayısıyla orada oluşacak bu yapıda
00:45:10ben aslında kendi
00:45:12çerçevemden baktığımda da şunu söylüyorum
00:45:14diyorum ki
00:45:16yıllarca efendim
00:45:18manda
00:45:20rejimleri altında
00:45:22Fransızların güdümünde
00:45:24yaşadınız
00:45:26efendim İngilizler
00:45:28bir şekilde söz sahibi oldu belli noktalarda
00:45:30ya kardeşim
00:45:32yani ne olur yani
00:45:34kendi içerinizde bir Müslüman
00:45:36kisvesi içerisinde olan herkes değil mi
00:45:38yani İngiliz'e tahammül ettin
00:45:40ona tahammül ettin buna tahammül ettin de
00:45:42yani huzurun için bir Müslüman kardeşine
00:45:44tahammül ettin kardeşim değil mi yani
00:45:46yani illa burada ayrıştırıcı
00:45:48diskrimine edici
00:45:50illa ben olayım diye bir ego ortaya koyarak
00:45:52oradaki kardeşliğin
00:45:54suhuletin ortaya çıkmasına
00:45:56mani olacak bir zeminde bir politika
00:45:58yürütmenin bir manası yok
00:46:00seni tanıdıktan sonra seni bir insan
00:46:02olarak tanıdıktan sonra senin varlığını
00:46:04kabul ettikten sonra sana
00:46:06insani bir hayat nizamı
00:46:08efendim teklif ettikten sonra
00:46:10ve bunu da anayasal zeminde
00:46:12güvence altına aldıktan sonra
00:46:14Fransa gösterdiğin tahammül
00:46:16varken orada ortada tarihsel olarak
00:46:18orada duruyorken bir Müslüman kardeşine
00:46:20de fazlasıyla göster yani
00:46:22gösterilmesi de gerekir ben böyle de olacağına
00:46:24inanıyorum o vesileyle inşallah
00:46:26orada çok güçlü bir yapı ortaya çıktığı zaman
00:46:28mutlaka Türkiye'de
00:46:30oranın toprak bütünlüğüne zaten
00:46:32saygı duyuyor Sayın Cumhurbaşkanımız bunu ifade etti
00:46:34bir kimsenin çakıl taşında bile gözümüz
00:46:36yok ha yeter ki
00:46:38oradan bize bir bela bir terör
00:46:40sıkıntısı gelmesin
00:46:42Türkiye orada
00:46:44PKK-YPG gibi bir yapının varlığının
00:46:46oradan kalkıp gittiğinden emin olduğu
00:46:48zaman anlatabiliyor muyum?
00:46:50artık oradan bize bir tehdit gelmeyecek
00:46:52dendiğinde Suriye'deki
00:46:54hükümet, iktidar, devlet
00:46:56burada bir güçlü bir yapıyla bunu
00:46:58ortaya koyuyor dediğinde
00:47:00Türkiye zaten kendi ülkesinde
00:47:02yapması gerekeni yapacaktır
00:47:04ve orada iki eşit
00:47:06iki egemen devlet olarak
00:47:08eski milletler hukukunda da var ya
00:47:10herkes nüfusuna
00:47:12bakılmaksızın, gücüne bakılmaksızın
00:47:14her devlet egemendir ve sürekli
00:47:16egemendir. Böyle kabul edilir.
00:47:18Dolayısıyla biz de oradaki her
00:47:20devleti Suriye'de ortaya çıkacağı
00:47:22olan devleti de bir egemen
00:47:24bir devlet olarak tanıyıp
00:47:26onunla beraber değil mi? Niye ticaret ilişkileri
00:47:28geliştirmeyelim, güzel ilişkileri geliştirmeyelim
00:47:30yani herkesin kendi
00:47:32yapısı içerisinde huzurlu olduğu bir zeminde
00:47:34niye devletler arası
00:47:36bir zeminde bu güzellik ortaya
00:47:38çıkmasın, bu arzu edilmesin
00:47:40bu Türkiye'nin daha çok işine gelir
00:47:42yani dolayısıyla bugün
00:47:44sömürgeler çağında kimse yaşamıyor
00:47:46yani işgaller çağında
00:47:48dünya artık çok bambaşka bir yere doğru
00:47:50gidiyor. Afrika'da da Türkiye'nin izlediği
00:47:52politika bu değil. Dolayısıyla
00:47:54Asya'da da izlediği politika bu değil
00:47:56herkes kendi içerisinde huzurlu
00:47:58kalsın ve biz de onlarla
00:48:00kazan kazan formülü üzerinden ticaretimizi
00:48:02yapalım, kültürel anlamda
00:48:04çabalarımızı ortaya koyup ilişkiler geliştirelim
00:48:06diyaloğu açık bir zeminde değil mi?
00:48:08Uluslararası her türlü
00:48:10haktan da istifade ederek böyle
00:48:12bir tablo ortaya koyalım diye
00:48:14ortaya çıkıyor. Ama
00:48:16ne yazık ki tabi burada hani
00:48:18uluslararası antlaşmalarda
00:48:20uluslararası hukukta şey vardır ya bu ahde vefa
00:48:22ülkesi yani bu ahde vefa ülkesini
00:48:24bir defa en önce
00:48:26ihlal edenler işte bu beş daim
00:48:28üye bunların ortaya
00:48:30koyduğu tablo. Ben şunu söylüyorum
00:48:32diyorum ki bir yerde eğer
00:48:34bitemeyen çözülemeyen bir problem varsa
00:48:36mutlaka orada bu beş daim üyeden birisi var
00:48:38evet bu çok açık
00:48:40inşallah onlar yeter ki
00:48:42gelmesin yani. Onlar gelmezse
00:48:44buradakiler gerekeni yapar yani
00:48:46ben buna inanıyorum. Evet tabi Suriye'de
00:48:48şu an ortaya
00:48:50çıkan durumda merak edilen
00:48:52Türkiye'sinden konu PKK
00:48:54YPG'nin durumu Türkiye çok
00:48:56net bir şekilde kırmızı çizgilerini
00:48:58çizdi. Aslında
00:49:00Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'da
00:49:02Savunma Bakanı'da
00:49:04son dönemde son günlerde bugün de
00:49:06yaptıkları açıklamalarda bir kez daha
00:49:08bunun altını çiziyor ve
00:49:10Amerika Birleşik Devletleri'nin artık
00:49:12PKK, YPG, PYD'den tamamen
00:49:14desteğini çekmesi gerektiğini söyledi. Dün
00:49:16bahsettiğimiz Jolani'nin açıklamalarında
00:49:18da aslında
00:49:20bu minvalde ifadeler
00:49:22var. Ama
00:49:24şu an için birazcık orada
00:49:26bir soğuma söz konusu yani
00:49:28haritada izleyenlerimize her zaman söylüyoruz
00:49:30Fırat'ın doğusu hep
00:49:32sarı olarak görülen bölgede
00:49:34Münbiç alındıktan sonra, Deirizor alındıktan
00:49:36sonra tabi ki nasıl
00:49:38gelişmelerin olacağı merak konusu. Sizce
00:49:40önümüzdeki hafta içerisinde
00:49:42bu bölgelerdeki PKK
00:49:44varlıklarıyla ilgili gelişmeler yaşanacak mı?
00:49:46Görebilecek miyiz?
00:49:48Erhan Bey PKK çok sıkışmış durumda.
00:49:50Yani PYDP yani onun da
00:49:52türevleri aynı şekilde PYD, YPG'yi de
00:49:54bunun içine katarak zaten orada
00:49:56PKK diye aslında şey yapalım, PKK
00:49:58çok sıkışmış durumda. Bunu nereden
00:50:00anlıyoruz? Tabi Amerikan Dışişleri
00:50:02Bakanı 37 gün kala
00:50:04görevini devretmesine 37 gün
00:50:06kala koştu geldi Orta Doğu'da
00:50:08bir tur attı. Sebebi tamamen
00:50:10PKK-PYD'ye bir yer bulmak
00:50:12bir yer oluşturmak.
00:50:14Bakın şimdi bunlar geleceklerini
00:50:16zaten istikbalini
00:50:18anladılar. Yani anladıkları
00:50:20için buradaki
00:50:22insanlar, buradaki
00:50:24Kürtler, Araplar
00:50:26hatta biraz da Türkmen var o bölgede
00:50:28zaten PKK'yı buradan
00:50:30kovdular. Yani
00:50:32arkasından sopayla kovaladılar, kazmayla
00:50:34kürekle kovaladılar. Onun için bunlar
00:50:36burada artık yaşayamayacaklarını
00:50:38burada kendilerine bir yurt edinemeyeceklerini
00:50:40anladılar. Anladıkları
00:50:42için başladılar bağırmaya.
00:50:44Kimler bağırıyordu? Oradaki
00:50:46bütün işte PKK'nın elebaşları
00:50:48bağırıyordu. Ondan sonra içeride
00:50:50de kimler bağırıyordu? Demliler bağırıyordu.
00:50:52Yani bunların, tamam buradaki
00:50:54karşılıkları olan Dem partili milletvekilleri.
00:50:56Bunu açık ve net bir şekilde söylemek lazım.
00:50:58Bakın bu insanlar, bu Dem
00:51:00partilinin bazı milletvekilleri çok
00:51:02açık ve net bir şekilde yalan söylediler.
00:51:04Türk Silahlı Kuvvetleri hakkında
00:51:06yalanlara başvurdular ve sosyal medyadan
00:51:08milleti kışkırtmaya çalıştılar.
00:51:10Yani bu insanların...
00:51:12Bu insanların, bakın ben yeni
00:51:14son durumu söylüyorum.
00:51:16Bu insanların
00:51:18bir kere var ya, Türkiye
00:51:20Millet Meclisi'ne milletvekili olarak
00:51:22girmişsiniz, Dem partili milletvekili olarak
00:51:24girmişsiniz, kışkırtmayacaksınız. İÇHB'de
00:51:26bu şekilde açıklar var.
00:51:28Yani bunu açık ve net bir şekilde
00:51:30ortaya koymak lazım. Yani
00:51:32niçin yaptılar bunu?
00:51:34Kendi yandaşlarını, organik
00:51:36bağı olan tamamen PKK'lıları kurtarmak
00:51:38adına Avrupa Birliği'ni,
00:51:40Amerika Birleşik Devletleri'ni, İsrail'i
00:51:42harekete geçirmek ve
00:51:44bunların sıkışmış kuyruklarını
00:51:46kurtarmak için uğraştılar.
00:51:48Bayağı bir uğraştılar. Bayağı bir
00:51:50mesajlar attılar. Ama
00:51:52Avrupa Birliği olsun,
00:51:54Amerika Birleşik Devletleri olsun, İsrail zaten
00:51:56kendi derdinde herhangi bir şey
00:51:58yapamadılar. Yani bu fırtınanın karşısında
00:52:00bir şey yapamadılar. Ama ne oldu?
00:52:02Hemen dış işlere bakanı
00:52:04Atladı geldi. Nerelere geldi? İşte
00:52:06buraları, bu bölgeleri dolaştı. İlk önce Türkiye,
00:52:08Mülkiye filan. Ondan sonra işte
00:52:10Irak'a gitti. Irak'a niye gitti? Aslında programda
00:52:12Irak yoktu. Kendisine,
00:52:14yani kendi evlatlarına yer
00:52:16arıyorlar. Erhan Bey,
00:52:18yani nerede bunları konuşlandırabiliriz?
00:52:20Kırk bin civarında işte bu evlat var
00:52:22burada. Yani Amerika'nın
00:52:24her türlü pislik için kullandığı evlat var.
00:52:26Bunlar elbiselerini çıkarıyor, DAEŞ'le oluyor.
00:52:28Elbiselerini giyiyorlar, PKK'lı oluyorlar.
00:52:30Hani DAEŞ'le, MAEŞ'le yok
00:52:32yani. Bunu açık net söyleyelim, konuşalım artık
00:52:34yani bunlar. Kostümleri var işte. Yani
00:52:36değiştiriyorlar, hop, DAEŞ'le oluyorlar.
00:52:38DAEŞ diye bir şey mi var?
00:52:40Amerika nasıl meşruiyet sağlayacak o lezze
00:52:42orada kalmak için? Böyle bir tiyatro
00:52:44programması lazım yani. Bakın, Türkiye
00:52:46teklif ediyor. Gelin diyor, ben diyor,
00:52:48beraber yapalım diyor bu mücadeleyi
00:52:50diyor. Bırakın diyor, Türkiye yapsın
00:52:52diyor mücadeleyi, ellemiyor.
00:52:54Hayır diyor, ses çıkarmıyor Amerika.
00:52:56Diyor ki PKK, PYD diyor, burada
00:52:58diyor. Yani insanları kandırmaya
00:53:00çalışıyorlar, dünyayı kandırmaya çalışıyorlar.
00:53:02Yani insanları ahmak
00:53:04yerine koyuyorlar. Tek akıllı Amerikalılar.
00:53:06Şimdi PKK, PYD de sıkışmış
00:53:08durumda bölgede. Ve burada
00:53:10mümkün değil bunların kalması.
00:53:12Çünkü Cölani'nin de bugün açıklamalarını anladık ki
00:53:14artık burada silahlı bir grup
00:53:16olmayacak. Bu da PKK'da
00:53:18dahil olmak üzere. O sarı mara artık geçti.
00:53:20Onların hepsi maviye boyandı.
00:53:22Tamamen yekpare bir şekilde Suriye
00:53:24devleti gelecek için
00:53:26hazırlanıyor. Hani diyoruz ya Suriye
00:53:28loading. Yeni Suriye loading
00:53:30artık. Tamam mı? Yani artık
00:53:32inmeye başladı, oluşmaya başladı.
00:53:34PKK'nın yeri yok. PKK'ya burada
00:53:36Amerika abisi, babası
00:53:38neyse hamisi tutacak bir yer
00:53:40bulacak. Yer bulmak için de uğraşıyor.
00:53:42Blinken'da böyle otuz gün kala, otuz
00:53:44beş gün kala yani emekliliği
00:53:46geldi neredeyse. Adamın tamı dolaşıyor. Burada
00:53:48yer bulmaya çalışıyor. Yani
00:53:50onun için herkes konumunu iyi
00:53:52alması gerekiyor. Yani Dem Parti
00:53:54milletvekilleri de aynı şekilde. Onlara da
00:53:56söylüyorum. Tamam mı? İş cephede bu şekilde
00:53:58açıklar olmaması gerekiyor.
00:54:00Yani artık vazgeçin bu işten.
00:54:02PKK'nın miadı dolmuştur.
00:54:04Yani Orta Doğu'da PKK diye bir şey bundan
00:54:06sonra olmayacak. Çünkü niye Irak da istemiyor?
00:54:08Iraktakiler de kızıyor.
00:54:10Ya Kürtler kızıyor. Siz bizim artık
00:54:12temsilcimiz değilsiniz diyor. Barzani'nin
00:54:14açıklamaları var işte. Tabii ki Barzani'nin açıklamaları
00:54:16var. Yani aynı şekilde Suriye'de
00:54:18Kürtler kovaladı ya.
00:54:20Hükümetle ilgili söyledikleri. Kürtler
00:54:22kovaladı. Yani Kürt halkı
00:54:24kovaladı ya PKK'lıları. Daha başka
00:54:26neyi söyleyebiliriz? Jolani'de
00:54:28zaten bugün ona dikkat çekiyor. Diyor ki
00:54:30PKK ayrı, Kürtler
00:54:32ayrı. Bunu söylüyor
00:54:34açık ve det bir şekilde. Onun için
00:54:36önümüzdeki dönemde yani bu
00:54:38denklemde PKK'nın, PKK olarak
00:54:40şeyi yok.
00:54:42Burada tabii ki Jolani'nin bir açıklamasının
00:54:44bir yerinde de şöyle bir şey söylüyor.
00:54:46Diyor ki suça bulaşmamış olması
00:54:48şartı var. Suça bulaşmamış olanlar
00:54:50gelsinler, vatandaş gibi yaşasınlar.
00:54:52Suça bulaşmamış. Ama suçluysa
00:54:54bunlar yargılanacaklar.
00:54:56Veyahut da ülkeyi terk edecekler.
00:54:58Yani Amerika abisi, hamisi
00:55:00ona bir yer bulur mu, bulmaz mı
00:55:02onları bilmiyoruz. Bu yer konusunu
00:55:04sık sık altına çizdiniz. Evet. Irak mı
00:55:06görünüyor size? Yani orayla
00:55:08bir şey halindeler. İrtibat
00:55:10halindeler ama Irak'ta da istenmiyor.
00:55:12Neden istenmiyor? Çünkü
00:55:14bizim Türk Silahlı Kuvvetlerimiz
00:55:16Milli Savunma Bakanı'nın
00:55:18Daeşlileri kamyonlara doldurup götürdüğü
00:55:20yer var ya. Görüntü. Aynı yere
00:55:22götürmez herhalde onları. Yani
00:55:24bizim Milli Savunma Bakanımız
00:55:26bundan bir iki ay önce
00:55:28CNN Türkiye bir açıklamalar yapmıştı.
00:55:30Röportaj yapmıştı. Artık
00:55:32biz müthiş bir şey, pardon
00:55:34Savunma Bakanı değil, 1. Ordu Komutanı
00:55:36herhalde veya Kara Kuvvetleri Komutanı'ydı.
00:55:38Artık
00:55:40sınırlarımız çok güvenli.
00:55:42Neden? İHA'larımız var,
00:55:44SİHA'larımız var.
00:55:46Sallan bir duvar var artık orada biliyorsunuz.
00:55:48Duvarda var ama biz artık
00:55:50teknik olarak da
00:55:52çok iyi bir şekilde oraları
00:55:54çok iyi bir şekilde koruyoruz.
00:55:56Yani sızmaları artık en az vaziyette.
00:55:58Yani bu ne demektir?
00:56:00Tamam artık sonunun
00:56:02geldiğini gösteriyor. Bakın.
00:56:04Yani terör artık yapamıyorlar.
00:56:06Yapamadıkları için.
00:56:08Bırak da bunlar orada rahat
00:56:10durmuyorlar. Rahat durmadıkları
00:56:12için de özellikle
00:56:14özellikle
00:56:16Kürt bölgesinde
00:56:18çok rahatsızlık meydana getiriyor. Bunların
00:56:20rahatsızlıklarından. Bakın ne yaptı?
00:56:22Barzani
00:56:24ne yaptı? Aldı bunları.
00:56:26Özellikle bunları
00:56:28aşağıya doğru süpürmeye çalıştı.
00:56:30Ve HDP'nin oradaki biliyorsunuz
00:56:32bürosunu
00:56:34kapattı. Başka
00:56:36yere doğru süpürmeye
00:56:38çalıştı. Yani burada da sevilmiyor
00:56:40bunlar. Çünkü neden
00:56:42sevilmiyorlar? Çünkü rahatsız adamlar.
00:56:44Çünkü teröristler. Çünkü niye?
00:56:46Silahları var. Yani bu bölge artık
00:56:48güvenli bir bölge olacak Erhan Bey.
00:56:50Bakın Irak, Suriye,
00:56:52Lübnan. Burası artık güvenli bir bölge olacak.
00:56:54Yıllardan beri burayı bataklık
00:56:56haline getirenler, burada kaos
00:56:58meydana getirenler artık yok olacak.
00:57:00Bakın önümüzdeki... Sizlerin
00:57:02yorumlarından, ifadelerinizden
00:57:04aklıma PKK'nın
00:57:06gidebileceği tek bir yer kaldı.
00:57:08İran gibi görünüyor herhalde değil mi?
00:57:10Kandil'den, Zagros'tan.
00:57:12Burada Pecak var ya zaten Pecak.
00:57:14Yani şu anda aslında Suriye
00:57:16topraklarından tamamen çıkarılırsa
00:57:18ki Irak da pençe kilit
00:57:20bölgesinde çok önemli bir
00:57:22kazanım elde etti Türkiye.
00:57:24Kürt bölgesiyle de ilişkileri
00:57:26çok iyi. Irak hükümetiyle
00:57:28iyi. Yani kaçabilecek
00:57:30bir tek İran. Erhan Bey, faaliyetlerine
00:57:32son verebilir.
00:57:34Yani İran'ı da çok kabul edemiyorlar.
00:57:36Faaliyetlerine son vermeleri lazım.
00:57:38Suça bulaşmamış olanlar belki de
00:57:40normal sivil hayata dönüp
00:57:42kendi işlerini yapabilirler. Yani PKK'nın
00:57:44içerisinde böyle lider pozisyonda
00:57:46olup, nedamet getirip
00:57:48ondan sonra gelip
00:57:50ya suçu cezasını çeken
00:57:52veyahut da işte bir takım
00:57:54kanun maddelerinden
00:57:56faydalanarak normal sivil hayata
00:57:58geçip bazı tekrar
00:58:00ticari hayata dönen insanlar var.
00:58:02Yani sonuçta eğer bunlar
00:58:04suça bulaşmamışlarsa normal hayata da
00:58:06dönebilirler. Kendilerini lao etmeleri gerekiyor.
00:58:08PKK'nın bir kere kesinlikle bunu açıklaması
00:58:10gerekiyor. Artık silahlı mücadele
00:58:12yapmayacağını ve bütün silahlarını
00:58:14teslim edeceğini söylemesi
00:58:16gerekiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bugün
00:58:18yaptığı açıklamada söylediği gibi aslında.
00:58:20İfadeniz Cumhurbaşkanı Erdoğan her ne
00:58:22şekilde olursa olsun teröre bulaşmamış
00:58:24olma şartıyla bu ülkenin
00:58:26kapıları da milletimizin
00:58:28gönlü de tüm evlatlarına sonuna kadar
00:58:30açıktır. Evet. İşte benim
00:58:32söylediğim artık ayak sesleri bunlar.
00:58:34Sayın Cumhurbaşkanı da bak belirtmiş bugün.
00:58:36Yani ben konuşmayı
00:58:38dinlemedim ama sonuç itibariyle
00:58:40böyle bir duruma doğru gidiyor
00:58:42yani durum. Onu görmek lazım.
00:58:44Bakın Irak'ta
00:58:46bir
00:58:48akılma yolu projemiz var.
00:58:50Irak'ta biliyorsunuz müthiş bir anlaşma
00:58:52yaptık biz. Güvenlik anlaşması
00:58:54yaptık. Tabii ki güvenlik anlaşması yaptık.
00:58:56Suriye'nin durumunu artık görüyoruz
00:58:58yıllardan beri. Lübnan
00:59:00aynı şekilde yine yani bu bölge
00:59:02artık temizlenmek zorunda.
00:59:04Buradaki insanlar artık
00:59:06huzur istiyor. Hem de devletler güçlendikçe
00:59:08istikrara kavuştukça siyasi
00:59:10güç oluştukça bu
00:59:12habis şeyler mesela
00:59:14nasıl bir güçlü bir bünyede virüs
00:59:16yaşayabilir mi? Değil mi? Yani
00:59:18gerekeni yapar vücut onu
00:59:20atar. Virüs niye yaşar?
00:59:22Yani zayıf bir bünyede yaşar.
00:59:24İmmün sistemi çökmüş.
00:59:26Güvenliği çökmüş bir yapının
00:59:28içerisinde her türlü şey yaşar.
00:59:30Şimdi bu bölgede
00:59:32yaklaşık 100 yıldır zaten
00:59:34bütün bu problemlerin içerisinde yaşıyor
00:59:36olması efendim değil mi? Yani
00:59:38boku haram gibi falan filan işte
00:59:40bu Nijerya'da şurada burada
00:59:42bazı örgütlerin varlığı
00:59:44Afrika'daki ortaya çıkan tablo
00:59:46niye var? Çünkü oralarda
00:59:48güçlü devletler yok. Zayıf
00:59:50yapılar bir şekilde dışarıdan gelecek
00:59:52her türlü ajanlara her türlü
00:59:54faaliyet çaba gösterenlere
00:59:56misyonerlere ne varsa
00:59:58onlara karşı açık hale geliyor. Şimdi
01:00:00Türkiye burada güçlendikçe
01:00:02dolayısıyla o güçle birlikte bu ilhamla
01:00:04işte Irak'ta başka bir tablo
01:00:06ortaya çıktıkça Suriye yepyeni bir
01:00:08denklem oluşturdukça öyle göreceğiz
01:00:10bakın göreceğiz bunların hepsi böyle
01:00:12aslında şöyle
01:00:14tarihteki örneklere baktığınızda bu böyle değil
01:00:16midir? Yani bizim aslında o
01:00:18kitap sayfalarını çevirirken
01:00:20böyle yüzyılları bin yılları böyle
01:00:22birkaç dakikada geçiyoruz ya böyle
01:00:24yani bu uzun tarihlerde
01:00:26bunlar tecelli ediyor bir anda ortaya
01:00:28çıkmıyor ve dolayısıyla da
01:00:30bu bir zihniyet olarak
01:00:32birbirini kendi kendini inşa ederek
01:00:34gelişiyor. Yani bu tip şeylerde
01:00:36bir enerji kazanıldığı zaman
01:00:38bir güç ortaya çıktığı
01:00:40zaman bu eksponansiyel olarak ilerliyor
01:00:42bir domino etkisiyle
01:00:44ilerliyor bir taraftan değil mi? Şimdi
01:00:46bunlar ortaya çıktıkça
01:00:48bu yapı böyle bir güven sağlayarak
01:00:50kendini test ederek de yol aldıkça
01:00:52göreceksiniz yani bu
01:00:54çok yakın bir zamanda belki
01:00:56bizim
01:00:58inşallah bunları biz gözlerimizde de bunu
01:01:00görebiliriz ama öyle
01:01:02inanıyorum ki çok kısa bir zaman
01:01:04dilimi içerisinde burada çok farklı
01:01:06istikrarlı bir zemini konuştuğumuzda
01:01:08zaten bu terör yapıları otomatik olarak
01:01:10buralarda artık yaşayamaz hale gelecekler
01:01:12bir hani
01:01:14sistemin kendi içerisindeki yasası
01:01:16gereği burada yaşayamayacaklar
01:01:18o bünye onları kabul etmeyecek
01:01:20anlatabiliyor muyum? O zaman gitsin
01:01:22gidecekler kendilerine yepyeni
01:01:24zayıf organlar bulabilirler yani bu virüsler
01:01:26mikroplar
01:01:28anlatabiliyor muyum? Yani eğer böyle bir
01:01:30kabiliyetleri böyle bir yetenekleri varsa hani o
01:01:32şeyde pandemilerde oluyor ya işte virüs
01:01:34bir kabiliyet kazanıyor ta
01:01:36nerelere gidiyor yani bunlarda da öyle
01:01:38bir kabiliyet varsa başka zayıf bölgelere gidebilirler
01:01:40ama
01:01:42aşı üretmiş yapılarda
01:01:44artık yaşayamayacaklar
01:01:46yani burada PKK'nın
01:01:48PYPG bölgesinin
01:01:50çok sağlam
01:01:52bir şekilde
01:01:54terör üretmelerinin sebebi
01:01:56neydi? Orada petrol yataklarını
01:01:58eline
01:02:00ama şimdi
01:02:02böyle bir olay görünmüyor. Niye görünmüyor?
01:02:04Bir kere zaten petrol
01:02:06sahaları yavaş yavaş geçiyor
01:02:08yeni hükümete. Bir de
01:02:10Trump'ın geçen pazar söylemiş olduğu
01:02:12biliyorsunuz
01:02:14sözler var. Ne diyor? Bana
01:02:16ne diyor? Suriye'den diyor. Benim de sorunum
01:02:18yok diyor Suriye'de diyor. Benim derdim değil
01:02:20diyor. Yani ben mealen
01:02:22söyledim. Yani sonuç itibariyle önümüzdeki
01:02:24dönemde bunların
01:02:26para kaynakları da kısılmış olacak.
01:02:28Mesela şimdi şöyle bir denklem de var. Mesela
01:02:30bazen diyorlar işte artık elektrikli
01:02:32arabalar çıkıyor. İşte petrole ihtiyaç yok.
01:02:34Yani bu
01:02:36petrole ihtiyaç araba boyutunda
01:02:38sadece devam etmiyor ki.
01:02:40Petrol ürünü bir sürü etrafımızda
01:02:42malzeme var. Bakalım bakalım sadece arabadan mı ibaret
01:02:44yani? Tabii tabii. Arabaya konan
01:02:46benzinden mi ibaret? Dolayısıyla
01:02:48yani. Çok uzun yıllar kullanıyoruz.
01:02:50Tabii ki. Etrafımızdaki birçok şeyde
01:02:52petrol ürünü kullanıyoruz biz yani.
01:02:54Ayrıca öyle fosil
01:02:56yakıtlı şey hemen bitmez.
01:02:58O daha da gidecek yani. Dolayısıyla
01:03:00o da bir ihtimal tabii
01:03:02oradaki etkinliği şeyi ama bu öyle kısa
01:03:04zamanda ortaya çıkacak bir tablo olmadığı
01:03:06için enerji hala çok
01:03:08başat. Yani ticaret yolları açısından
01:03:10düşündüğünüzde doğal gaz özellikleri
01:03:12değil mi? Yine o bölgede çoğu.
01:03:14Dolayısıyla bu enerjinin
01:03:16belirleyiciliği, ticaret
01:03:18yollarının belirleyiciliği mutlaka
01:03:20bu coğrafyada her zaman devam edecek
01:03:22yani. Evet PKK'nın Suriye'deki
01:03:24varlığıyla ilgili aslında önemli bir açıklama
01:03:26da geldi. Yeni Suriye yönetiminden
01:03:28geçici hükümetin savunma bakanı
01:03:30Hasan El Hamada bu açıklamayı
01:03:32yaptı ve Suriye'nin doğu
01:03:34bölgelerini kontrol altına almak için
01:03:36operasyon sinyali verdi.
01:03:38Hamada PKK'yı geçmişte ve şimdi
01:03:40Suriye'nin sırtındaki zehirli hançer
01:03:42olarak tanımlamış.
01:03:44Aslında
01:03:46önümüzdeki günlerde
01:03:48belki biraz
01:03:50önceki sorunda önümüzdeki hafta neler yaşanabilir
01:03:52sorusunda da birazcık
01:03:54onu ima etmiştim. Önümüzdeki
01:03:56hafta belki de bu
01:03:58haritada sık sık görünen sarı bölgenin
01:04:00sizin de dediğiniz gibi tam anlamıyla
01:04:02maviye
01:04:04geçtiğini görebiliriz.
01:04:06Bütün koşullar
01:04:08savunma bakanının bu açıklaması çok önemli.
01:04:10Şimdi bu ne anlama geliyor?
01:04:12Bütün koşullar
01:04:14hangi matematiğin
01:04:16hangi şeyinden bakarsanız bakın
01:04:18hangi açıdan bakarsanız bakın
01:04:20dediğimiz
01:04:22süreç tabi bu türbülanslar şunlar
01:04:24bunlar her şeyi ihtimalle üzerinde
01:04:26konuşuyoruz. Yani dünden bugüne bugünden
01:04:28yarına ha deyince hallolacak şeyler
01:04:30olmadığının da farkındayız ama
01:04:32bu zeminin bu şekilde ilerlediği
01:04:34varsayımıyla hareket ederek söylüyoruz ve
01:04:36bu en kuvvetli ihtimaldir. En kuvvetli
01:04:38ihtimaldir. Dolayısıyla o açıdan
01:04:40baktığınızda PKK'ya
01:04:42YPG'ye, SDG neyse
01:04:44adı ne diyorlarsa kesinlikle
01:04:46yer olamaz. Kesinlikle yer
01:04:48olamaz. Bakın yani orada bir kere
01:04:50silahlarınızı bırakmadan
01:04:52bu topraklarda kalamazsınız deniyor değil mi?
01:04:54Herkes silah bırakacak diyor değil mi?
01:04:56Silahı bırakmış, silahı olmayan bir
01:04:58PKK'nın, YPG'nin ne gücü olabilir?
01:05:00Bak hadi öyle bir düşündüğünüzde bile
01:05:02yani bunlar
01:05:04dediler ki bir kısmı tamam suç işlememiş
01:05:06olanları kattık buraya tamam kalın
01:05:08burada ama silahın yok. Çünkü
01:05:10sen silahsız olarak ancak burada var olabilirsin.
01:05:12Demek ki dolayısıyla
01:05:14hangi koşuldan bakarsanız bakın
01:05:16en zayıf tarafından, en tehdit
01:05:18edici tarafından bile baksanız
01:05:20PKK, YPG diye bir yapının orada
01:05:22bir fonksiyon üretmesi
01:05:24mümkün değil yani.
01:05:26Savunma Bakanı'nın bu şekilde açıklama yapması
01:05:28aslına bakarsanız çok
01:05:30düşündürücü ve önemli. Neden?
01:05:32Çünkü İdlib'i, Halep'i,
01:05:34Hama'yı, Humus'u, Şam'ı özgürleştiren
01:05:36ordu yani muhalifler ordusu
01:05:38diyoruz buna biz. Muhalifler ordusunun
01:05:40bu tarafa yönelip PYD, PKK'yla
01:05:42işte
01:05:44savaşa girişmesi veya mücadele etmesi
01:05:46ne anlama geliyor?
01:05:48Aynı zamanda da Tel Rifat'ı ve
01:05:50Membiç'i de temizleyen, oradaki
01:05:52PKK'lıları süpüren,
01:05:54Suriye Milli Ordusu'yla beraber birleşirse
01:05:56bunların neler yapabileceğini artık
01:05:58iyi düşünmeler gerekiyor
01:06:00PKK kaynakları, liderleri.
01:06:02Onun için çok da fazla
01:06:04direnmenin de bir anlamı olmayacağını
01:06:06düşünüyorum açıkçası.
01:06:08Milli Savunma Bakanı'nın açıklamaları
01:06:10çok çok önemli, belirleyici olarak
01:06:12ortaya koymak lazım.
01:06:14Suriye Savunma Bakanı diye düzeltelim onu.
01:06:16Yeni Suriye Savunma Bakanı.
01:06:18Ben ne dedim? Yanlış mı söyledim?
01:06:20Milli Savunma Bakanı dediniz.
01:06:22Allah kargaşası olmasın diye söyledim.
01:06:24Suriye Savunma Bakanı, evet.
01:06:26Ben onu kastettim ama Milli Savunma Bakanı.
01:06:28Bizdeki ismi o ya.
01:06:30Açıklamalarda
01:06:32şu ifadeler de var, biraz daha detaylandıralım.
01:06:34Ben çok önemli olduğunu düşünüyorum.
01:06:36Terörist PKK Partisi geçtiğimiz
01:06:38yıllarda Suriye
01:06:40devriminin sırtında zehirli bir
01:06:42rejiminin sırtında zehirli bir
01:06:44hançer oldu. Bugün de
01:06:46Suriye için bir
01:06:48hançer. Suriye'nin doğu illerinde
01:06:50Esad'ın suç okulunda yetişen
01:06:52terörist PKK Partisi'nden kurtulması yönünde
01:06:54yaygın halk talepleri var.
01:06:56Bu kişilerin ayrılıkçı projelerini ortadan
01:06:58kaldırmadıkça özgür
01:07:00Suriye'ye, güvenliğe kavuşmayacaktır.
01:07:02Aslında şu son cümle
01:07:04bile devrimin
01:07:06ilk günlerinde PKK
01:07:08PYD ile yeni yönetimin
01:07:10anlaşarak aslında orada bir
01:07:12bölgesel bir yönetim haline gelebileceği
01:07:14iddiaları ortaya atılmıştı.
01:07:16Pompalanan bir fikir.
01:07:18Dört parçaya bölünecekti.
01:07:20Bu ifade bile
01:07:22çok net bir şekilde
01:07:24PKK'nın orada hiçbir
01:07:26bölgede
01:07:28izin vermeyeceğini
01:07:30yeni Suriye yönetimi çok net bir şekilde ifade etmiş oluyor.
01:07:32Hem öyle hem de Türkiye izin
01:07:34vermeyecek. Türkiye'nin aslında
01:07:36baş belası olan biliyorsunuz PKK
01:07:38PYD bölgesi.
01:07:40Bizim şu an çok kısa zaman
01:07:42içerisinde yapılan bütün terör
01:07:44olaylarının arkasında neresi var?
01:07:46Suriye'nin o bölgesi var.
01:07:48Oradan bize terör gelmiş.
01:07:50Türkiye'nin de buna aslında bakarsanız
01:07:52yerine göre Türk Silahlı Kuvvetleri'ni de koyarak
01:07:54bence burada
01:07:56buna izin vermeyeceğinin net bir şekilde
01:07:58göz görüldü artık.
01:08:00Bunu artık görmek lazım.
01:08:02Bunu Suriye hükümeti de görüyor.
01:08:04Suriye hükümetinin de savunma bakanı bu şekilde
01:08:06açıklama yapıyor. Önümüzdeki dönem içerisinde
01:08:08PKK, PYD, YPG'ye
01:08:10burada yer yok. Buna artık net bir şekilde
01:08:12bakın ben açık ve net bir şekilde
01:08:14söylüyorum. Yeni Orta Doğu'da
01:08:16Lübnan, Suriye, Irak
01:08:18bunlar burası istikrar adası
01:08:20olacak. Temizlenecek. Her taraf
01:08:22mavi olacak. Hiçbir şekilde
01:08:24eli de silahlı. Colane'de açıklamış zaten.
01:08:26Eli silahlı olarak bir grup
01:08:28olmayacak. Bu artık net
01:08:30görünüyor. Fotoğraf görünüyor artık.
01:08:32Bir de burada şöyle bir şey var. Benim mesela
01:08:34çok önemli bulduğum şeylerden
01:08:36bir tanesi. Burada Lübnan
01:08:38örneği ve
01:08:40Irak örneği burada bizim için
01:08:42yol gösterici olabilir.
01:08:44Çok yol gösterici olabilir.
01:08:46Irak'ta yatay
01:08:48ya da dikey herhangi bir şekilde bir
01:08:50bölünmeye fırsat verecek bir devlet yapısı
01:08:52da olmaması gerektiğine inanıyorum.
01:08:54Zira mesela Irak'ta biliyorsunuz
01:08:56işte Cumhurbaşkanı Şiilerden
01:08:58yok. Öbürü Sünnilerden
01:09:00yani burada da
01:09:02aslında sanki böyle demokratik
01:09:04bir devletmiş gibi görünüyor bu yapılar
01:09:06ama öbür taraftan da inançlar
01:09:08arasına fay örüyor. Yani
01:09:10rekabet inançlar arasında bu seferde
01:09:12ortaya çıkıyor
01:09:14ve ayrışmanın, bölünmenin, çatışmanın
01:09:16başka bir dinamini üretiyor. O yüzden
01:09:18bence Suriye'de de böyle bir şey
01:09:20oluşmamalı. Yani demokratik
01:09:22gibi görünebilir ama asla böyle bir şeye
01:09:24orada da fırsat verilmemeli. Yok o işte
01:09:26Arap olsun, o
01:09:28Sünni olsun, o işte efendim yok
01:09:30öbürü Nusayri
01:09:32olsun vesaire gibi böyle bir
01:09:34inançlar ve etnik yapılar üzerinden
01:09:36bir hükümet hiyerarşisi
01:09:38oluşturmanın da çok büyük riskler
01:09:40barındırdığını düşünüyorum. O açıdan
01:09:42zaten demokratik bir zeminde herkes
01:09:44adaylığını koyar. Millet kime oy veriyorsa
01:09:46verir değil mi? Türkiye'de şu anda böyle bir şey var mı?
01:09:48Kürt de aday olur, Türk de olur,
01:09:50Alevi de olur, Sünni de olur. Halk kimi
01:09:52seçiyorsa o olur. Dolayısıyla böyle bir
01:09:54yapı çok daha huzurlu
01:09:56bir zemin üretir diye inanıyorum ben.
01:09:58İsmail Öz, Zeki Gümüş çok teşekkür ediyoruz
01:10:00programa katılmanızı. Biz teşekkür ederiz.
01:10:02Fırsat verdiğiniz için. Noktalıyoruz. İyi geceler.