Panayam kay DOH Spokesperson Asec. Albert Domingo kaugnay sa mga paalala para ngayong holiday season at iwas paputok campaign

PTVPhilippines

Panayam kay DOH Spokesperson Asec. Albert Domingo kaugnay sa mga paalala para ngayong holiday season at iwas paputok campaign  For more news, visit:  ►https://www.ptvnews.ph/  Subscribe to our DailyMotion Channel: ►http://www.dailymotion.com/peoples-television-incorporated  Subscribe to our YouTube channel: ►http://www.youtube.com/ptvphilippines  Like our Facebook pages: ►PTV: http://facebook.com/PTVph  ►Rise and Shine Pilipinas: https://www.facebook.com/riseandshinepilipinas  Follow us on Twitter:  ►http://twitter.com/PTVph  Follow us on Instagram: ►https://www.instagram.com/ptvph  Watch our livestream on:  ►http://ptvnews.ph/livestream/ ►https://www.dailymotion.com/PTVPhilippines  Watch our News Programs, every Mondays to Fridays  Rise and Shine Pilipinas - 6:00 - 7:00 am | 7:30 - 8:00 am Balitang Pambansa - 7:00 - 7:30 am | 12:00 - 12:30 pm | 6:00 - 6:30pm | 9:30 - 10:00 pm PTV Sports - 8:00 - 9:00 am Bagong Pilipinas Ngayon - 12:30 - 1:00 pm Sentro Balita - 1:00 pm - 2:00 pm Ulat Bayan - 6:30 pm - 7:00 pm PTV News Tonight -  10:00 pm - 10:30 pm  Saturday & Sunday: ►Sentro Balita Weekend - 1:30 - 2:00 pm ►Ulat Bayan Weekend - 6:15 pm - 7:00 pm

Transcript

00:00Mga paalala para sa mga handaan ngayong holiday season at ang iwas paputok campaign ng DOH,

00:08ating alamin kasama si Assistant Secretary Albert Domingo, ang tagapagsalita ng Department of Health.

00:15Asic Albert, magandang tanghali po sa inyo.

00:20Magandang tanghali, Nina, at magandang tanghali rin sa lahat ng ating mga kababayan na nanonokod at nakikinig.

00:27Dito po sa inilabas ninyong paalala sa holiday festivities ngayong taon,

00:32ano po ang mga uri ng pagkain na dapat iwasan o bawasan tuwing may handaan?

00:40Madaling tandaan nyo, ang mga pagkain na dapat ating iwasan o talagang wag nang kainin kung kakayanin

00:47ay yung mga pagkain ma.

00:49Yung mga masyadong maalat, mataba, at matamis.

00:54Yung tatlong yan, yung asin, asukal, at taba, yan yung mga bagay na maaaring magingsanhin ng mga sakit tulad ng alta presyon,

01:02diabetes, o kaya yung mga iba pang mga tinatawag na non-communicable diseases,

01:07kasama na yung pagiging overweight or obese na nagiging problema sa ating puso at iba pang bahagi ng katawan.

01:15Ano po ba ang mga sakit na kadalasang nababaliwala kapag walang disiplina sa pagkain?

01:24Yes, Nina. Ang mga sakit na nangyayari, yan yung ating una, yung alta presyon, yung high blood pressure.

01:30Kapag masyado kasing maalat yung ating kinakain, yung asin na pumapasok sa katawan natin sa pamamagitan ng pagkain,

01:37nagiging saniyan para yung presyon ng dugo ay tumaas.

01:41At ang problema kapag tumaas ang presyon ng dugo, habang tumatagal, lalo na kung matanda,

01:48mabilis na baka maputokan ng ugat, nagkakaroon tayo ng stroke na sinasabi sa utak.

01:54O kaya sa ating puso naman, pwede rin magkaroon ng heart attack,

01:58dahil lalo na kung yung matatabang pagkain na kinakain natin nagbabarayan,

02:03nagiging cholesterol flux sa ating mga ugat sa puso.

02:06At yun yung magiging saniyan yung tinatawag na heart attack.

02:10Kung hindi naman na maiiwasan, Doc Albert,

02:13ano po ang maaaring gawin ng ating mga kababayan upang hindi mauwi sa sakit ng sobrang pagkain?

02:20Itong sabi nyong tatlong ma, maalat, mataba, matamis?

02:26Yes, makakaiwas naman tayo sa mga sakuna at sakit.

02:29Yung tinatawag namin na paalala namin ngayon para sa Ligtas Christmas,

02:33tatlong bagay yan sa letrang T, E, tsaka D.

02:38Una, T, tamang pagkain, yun na nga yung nabanggit natin na iiwasan,

02:42at pwede tayong gumaya dun sa pinggang Pinoy.

02:45Sa isang pinggan, pagkumain tayo, kalahati na waay na sa prutas at gulay ang nakalagay.

02:51Tapos yung isang kapat ang nakalagay dun, yun lamang ang pwede sa kanin.

02:56Sarap pa naman, pero ganoon talaga.

02:58One-fourth lang yung kanin, tsaka carbohydrates.

03:00Tas yung isang kapat naman para dun sa mga karni or iba pang matataba.

03:04In other words, hini niya, hinay-hinay.

03:06So, letter T, tamang pagkain.

03:08At dahil marami tayong kinakain, lagyan mo yun na letter E,

03:11ehersisyo.

03:12Para gulaw-galaw, sabi nga nila, para wag agad pumana

03:16o para bawas tayo dun sa mga nakakain nating kaloriya.

03:19At yung pinaka-huling letter D,

03:21para mabuo yung salita o pangalan na TED,

03:24yung D is yung disiplina sa katawan.

03:26Ibig sabihin, wag na tayong uminom ng alak, no?

03:29Umiwas tayo dyan, kasi lalo na may problema yan sa atay,

03:32pwede rin tayong magkaroon ng mga sinasabing pagkabanga, no?

03:36Yung mga aksidente na tinatawag sa daan kapag tayo ay lasing.

03:41Okay, ano po ang mga programa ng DOH para mapaiting pa?

03:46Ang mga paalalang ito kapag may handaan.

03:49Dahil bukod po dito sa mga sinabi nyo ngang tatlong ma,

03:52ano pa po yung mga pagkain na maaaring magdulot ng,

03:55for example, food poisoning,

03:57o yung diba nagkakaroon ng sakitsat yan kapag kapaskuhan,

04:01at yung iba po ay nauuwi sa ospital.

04:04May personal po kasi akong experience dyan.

04:06Paskong Pasko, kumain sa party.

04:09Tapos ang ending ko po sa ER at apat na araw ata sa ospital

04:14dahil sa food poisoning.

04:40Ang karne ay hindi double dead, no?

04:42Pumili tayo nang bibilhan natin yung may permit,

04:45may tatak ng National Meat Inspection Service

04:47para siguradong sariwa yung karne,

04:50pati na rin sa isda at seafood,

04:52pati sariwa para hindi nasisira kaagad.

04:54Tapos pagluto natin,

04:56at mamaya pagka nakatapos natin sa handaan,

04:59at panahon na nga para kumanta si Ate Shawi

05:01at magbabalot na tayo,

05:03siguro na yung natin napiliin natin yung mga pagkain na tuyo,

05:06yung mga naihaw, yung mga naprito,

05:08kasi wala tong sarsa,

05:10mas madali kasing mapalis yung may sarsa,

05:12at doon naman sa mga may sarsa,

05:14siguro kainin na lang natin doon sa party,

05:17dahil yung mga tomato sauce,

05:19yung mga krema,

05:21yun yung mga madaling masira,

05:23so better na garun,

05:24at huwag tayong lalampas na mga dalawang oras

05:26na nakalatag yung pagkain sa lamesa,

05:29dahil pag lumampas po ng dalawang oras,

05:31lalo na kung mayroon pa yung parang apoy sa ilalim,

05:34yung shafing dish na sinasabi,

05:36pahaari kang magkaroon ng mikrobyo dahil doon.

05:55Magkaroon tayo ng parang tamang timing lang,

05:58kung alam natin na kung ngayari,

06:00galing tayo sa simba,

06:02o saan man tayong magagaling,

06:04na alas dose tayo ng hating gabi kakain,

06:07orasan natin na yung pagkaluto natin,

06:09para bang matatapos,

06:10nung mga siguro mga 10,

06:1230, 11 o'clock,

06:13huwag yung masyadong maaga,

06:15or kung alam natin na maaga tayong matatapos,

06:18huwag muna nating ihalo yung sarsa,

06:20practical na tips lang,

06:22alam ko, as in nagluluto rin ako eh,

06:24yung mga pagluluto,

06:25meron mga bahagi na pwede mong i-pause muna,

06:28itigil muna,

06:29tapos yung mga sarsa na may mga krema,

06:31may tomato sauce,

06:32syaka muna sya gagawin kapag malapit ang kainin,

06:35at syaka mo sya ibubuhos sa ibabaw nung pagkain.

06:38Number one yun.

06:39Number two,

06:40alam natin na sa Noche Buena rin,

06:42lumalampas ng Alauna,

06:44yung sama-sama ng pamilya,

06:45sa mga kumakain,

06:46so pag napansin natin na medyo nabusog na yung mga tao,

06:49at medyo hindi na kinakain,

06:51pwede na natin itong takpan at palamigin,

06:54ilagay na sa refrigerator,

06:55huwag yung mainit pa ha,

06:56yung medyo malamig-lamig na,

06:58para sya ay lalamig na,

06:59at hindi na tuluyang umaandar yung ating bakteriya.

07:02Yan, maraming salamat.

07:04Very practical tips ha, Doc Albert,

07:07lalo na tinatutunan ko na huwag lumampas ng dalawang oras, no?

07:11Yung nanjaan sa inyo nga,

07:12kunyari, Noche Buena, nakakainin po ninyo.

07:15Kung hindi, ilagay sa ref,

07:16or ihanda na lang,

07:18pag mas malapit nyo ng kainin.

07:20Ngayon, ito pa po,

07:21sa ikaw usapin,

07:22very important pa rin, no?

07:24Ililunsad muli,

07:25ang Iwas Paputok campaign,

07:28ngayong nalalapit,

07:29nasa lubong po,

07:30sa bagong taon.

07:31Paano po pinaiigting ng DOH,

07:33ang kampanyang ito?

07:36Yung ating Iwas Paputok campaign,

07:38nga nga,

07:39napakahalagang pag-usapin yan,

07:40kahit medyo maliluyo pa ng konti,

07:42pero parating na ang bagong taon.

07:44Mas maganda po,

07:45una,

07:46ang impormasyon,

07:47dapat po,

07:48tayo ay nasa community fireworks na lamang.

07:50Nakikito ko sa monitor ngayon,

07:51na siguro malamang last year yan, no?

07:53Na may mga nagsisindi pa rin sa bahay.

07:55Nako po,

07:56delikado po yan.

07:57Nakito ko,

07:58may bata sa video na nagsisindi.

08:00Ang bata,

08:01hindi ho dapat humahawak ng fireworks,

08:03kasi lalo na pagka hindi nakikita ng matatanda,

08:06at maski pag nakikita,

08:07pag nagkamali ng sindi,

08:09putol ang daliri,

08:10tanggal ang braso,

08:11wag ho.

08:12So,

08:13community fireworks na lamang po,

08:14at may mga fireworks na bawal, no?

08:16Makinig tayo,

08:17pag sinabi ng ating Philippine National Police,

08:19kung di ho nagkakamali,

08:20yung plapla,

08:21yung mga malalaki, no?

08:23Watusi,

08:24dahil yan ay lason rin,

08:25pag nakain ng bata.

08:26Yan ay isang sanhi ng pagkalason.

08:28Wag na ho tayong tumangkilik

08:30at sa mga ating kababayan na nagbebenta ng fireworks.

08:33Alam niyo po,

08:34hindi kontra ang DOH sa fireworks,

08:36basta ito ay sa community,

08:37at yung mga legal lamang.

08:39Okay,

08:40sa inyo po bang tala,

08:41Doc,

08:42ano pa yung trend

08:43bilang ng injuries

08:45sa nakalipas na taon?

08:47Tumataas po ba ito?

08:49O bumaba ba,

08:50ata?

08:51Ano po ang dahilan?

08:53Mula dun sa panahon

08:55na nagbukas ang ating ekonomiya

08:57galing sa pandemya.

08:58Dahil syempre,

08:59lumabas na ang mga tao,

09:00nakita namin na tumataas nga siya.

09:02Yung pinakahuling bagong taon natin

09:04noong simula ng 2024,

09:06noong nakaraang Enero,

09:08napansin namin na mas mataas yung bilang.

09:10Ang aming panukalan namin na nakikita

09:14ay dahil sa parabang nag-enjoy ang mga tao

09:17na fully open na,

09:18magkakasama tayo,

09:19nagkakaroon ng celebration,

09:21wala akong problema yan.

09:22Pero maganda ngayon,

09:23ngayon ay December 9,

09:24may panahon pa.

09:25At alam po natin na panahon rin

09:27ng sabihin na natin na eleksyon,

09:29maraming gusto magpakilala.

09:30Alam nyo, bigyan po ko ng tip

09:32yung mga local chief executive.

09:34Maganda ho maramdaman

09:35ang inyong presensya ngayon.

09:37Mag-co-organize po

09:38ng community fireworks.

09:39Kayo pa ho ay makakatulong

09:41sa Department of Health

09:42kasi mababawasan ang mga injuries

09:44kapag meron tayong community fireworks

09:46sa inyong lugar.

09:48Doc, ano-ano po ba

09:50yung top firecrackers

09:52na pangunahing dahilan

09:54ng mga injuries na ito

09:56dito sa bansa

09:57sa nakalipas na mga taon?

10:23Ayan, balik tayo sa monitor.

10:24Kasi maraming quitties

10:26ang na-access natin.

10:28Problema sa quitties,

10:29kapag hindi tama yung targeting,

10:30kasi lumilipad yan eh.

10:32Maraming mga quitties,

10:33napansin namin sa mga natala

10:35na nagkaroon ng pagsabog sa

10:37na di kinakagustuhan natin,

10:39siguro hindi lumipad

10:41na sumabit sa puno,

10:42o kaya pumunta sa bubong,

10:44o pumunta sa kapitbahay.

10:46So, yan ang sinasabi namin

10:47na mas maganda talaga

10:48na huwag na ho tayong magsindi sa bahay.

10:50Ipaubaya na po natin

10:52sa mga professional,

10:53sa mga community fireworks,

10:54para makaiwas na tayo

10:56sa ganyang aksidente.

10:58Okay, inatasan din ng DOH

11:00ang lahat ng DOH hospitals

11:02maging ang mga district

11:04at provincial health facilities

11:06na i-activate ang emergency

11:08medical services sa ilalim

11:10ng Code White Alert.

11:12Ano po ba ang ibig sabihin nito?

11:14Yes, magandang tanong yan, Nina.

11:16At natutuwa kami sa DOH

11:18na nasasanay na ang ating mga kababayan

11:20pag sinabi ng DOH,

11:22Code White, huwag ho kayong matatakot.

11:24Yan ho ay sinyalis na ang departamento,

11:26ang kagawaran, ay handa

11:28na tumanggap sa inyo kung kinakailangan.

11:30So, pag Code White po,

11:32ang ating mga ospital

11:34nag-ready na lalo na kung alam namin

11:36yung dahilan ng Code White.

11:38Ito, dahil nga meron tayong mga selebrasyon.

11:40So, hinahanda namin yung mga instrumento

11:42na kapag hindi ho tayo nakinig

11:44at naputukan pa rin at kailangan na amputation,

11:46pasensya.

11:48Sa mga kumakain, pasyentabi.

11:50Meron nang naka-ready na malaking timba

11:52na may...

11:54Tapos yung mga matitigas ang ulo

11:56na humawak pa rin ng fireworks

11:58at kailangan putulin yung mga parte

12:00ng kanilang mga kamay.

12:02Meron mga naka-ready na instrumento,

12:04panghugas, at saka mga gamot, anesthesia

12:06para diretso putul laho

12:08kung kailangan.

12:10Kaya huwag na ho natin papuntahin sa gano'n

12:12pagkakataon. Umiwas na ho tayo,

12:14maraming salamat.

12:16Asek, paalala nyo na lang

12:18o mensahe sa ating mga kababayan

12:20ngayong holiday season.

12:22Yes, tamang-tama ninyo.

12:24Yung aking sinabi kanina,

12:26tatlong bagay. TED.

12:28T-E-D. Tamang pagkain,

12:30ehersisyo at disiplina sa katawan.

12:32Ang tamang pagkain,

12:34iwasin yung mga pagkain ma,

12:36yung mga maalat, matamis,

12:38at mataba. Tulad ngayon, meron akong meeting

12:40kasama ang PhilHealth mga lawyers.

12:42Inaayos namin yung IRR.

12:44Pupuntahan ko sila mamaya. Dapat hindi mataba,

12:46maalat, at masyadong

12:48matamis yung pagkain. Letter E,

12:50ehersisyo. Baka siguro yung meeting

12:52namin, magkakaroon nyo ng exercise segment.

12:54O kaya sa mga opisina o sa bahay,

12:56galaw-galaw para huwag maagang

12:58tumanaw. Tapos yung Letter D,

13:00disiplina sa katawan. Ay, bawal

13:02talagang alkohol sa mga meeting

13:04ng PhilHealth soka ng DOH.

13:06Lalo nyo pag nandito kami sa DOH kasi

13:08ang anumang level ng alkohol

13:10ay hindi tama para sa katawan.

13:12So TED, tamang pagkain,

13:14ehersisyo, at disiplina sa katawan. At

13:16umingusa tayo sa paputok para huwag tayong

13:18mawalan ng daliri o kamay.

13:20Siguro po yung TED

13:22ay hangos sa pangalan ni Secretary

13:24Ted Herbosa.

13:26Ayun na nga.

13:28Okay, at gusto ko yung sinabi nyo,

13:30galaw-galaw, ano para

13:32hindi maagang tumanaw?

13:34Para huwag maagang tumanaw.

13:36Okay. Maraming salamat.

13:39So bawasan natin yung ating kalorya.

13:41Thank you sa inyong oras,

13:43Assistant Secretary Albert Domingo,

13:46ang tagapagsalita ng Department of Health.

Category

Transcript

Recommended