Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sosyal medya platformları uzun süredir hayatımızda, avantajları da var ama özellikle son günlerde gençlere yönelik olumsuz etkilerini konuşuyoruz, pek çok somut örneği de gördük.
00:11Peki Türkiye bunun için nasıl önlemler alıyor? Atılacak adımlar neler? Bir taraftan da sosyal medya deyince sansür mü yoksa önlem için atılan adımlar mı tartışması da var?
00:23Tüm bunların hepsini en yetkili ağızdan dinleyeceğiz şimdi.
00:27Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu konuğumuz.
00:31Merhabalar diyelim, öncelikle vakit ayırdığınız için teşekkürler.
00:35Merhaba bakanlığımıza hoş geldiniz, ben teşekkür ediyorum.
00:39Konu çok önemli olduğu için özellikle bugün bunu sadece konuşalım istedik.
00:44Pek çok aileyi, pek çok genci hepimizi yakından ilgilendiriyor aslında.
00:48Son günlerde de bir yasak gelecek mi gelmeyecek mi bunu merak ediyoruz, bunu konuşuyoruz.
00:5413 yaş altı gençlere yönelik, ki siz orada 16 yaşı da telaffuz ettiniz, bir sosyal medya yasağı söz konusu mu? Nedir son plan?
01:04Işin açıkçası ben yasak lafını çok sevmiyorum. Bir düzenleme, belki erişime engel getirme.
01:11Sonuçta gerçekten bir ergenlik tanımı da tartışılabilir, değişebilir vs.
01:19Dünyada özellikle 13 yaş kriteri alınarak birçok düzenleme yapıldı ve yapılmayla ilgili hazırlıklar var.
01:2816 yaşla ilgili de bazı düzenlemeler yapıldı, yasal bazı düzenlemeler yapıldı.
01:34Biz de Türkiye'de bu konuyu tartışıyoruz.
01:37Hani 13 yaş dünyada daha çok kabul görmüş bir yaş, 16 yaşta konuşulan, benim şahsi görüşüm 16 yaştır.
01:46Ancak verilmiş bir karar yok. Burada hem bakanlığımız hem de ilgili diğer bakanlık ve kurumlarla da görüşüyoruz.
01:53Orada nihayet bir karar vereceğiz.
01:55Peki görüştüğünüz tam olarak nedir? 16 yaş dediniz, 16 yaş altı ya da 13 yaş artık düzenleme nasıl gelecekse?
02:02Bu gençler için sosyal medyaya ilişkin nasıl bir düzenleme göreceğiz?
02:06Biz burada bir kere o yaşın altındakilerin tek başlarına bu işe girişleri, kendilerinin üyeliğini
02:16Hani ortadan kaldırmış olacağız. Şunu tartışıyoruz mesela 13 yaşın altında bir erişim olmasını istiyoruz.
02:23Mesela 13 ile 16 yaş arasında
02:26İşte ailenin rızası olsun.
02:28Mesela bunu tartışıyoruz.
02:29Yani bu 12, 14 olabilir.
02:32Bunları tartışıyoruz. Yani ailenin rızası olsun.
02:34Aile rıza gösteriyorsa girsin.
02:36Aile, biz şunu da isteyeceğiz sosyal medya sunucularından.
02:41Arkadaş mesela YouTube'un var hani çocuk versiyonu çok fazla yaygın olmamakla beraber.
02:48Belki o anlamda bir hani bu düzenlemeler sosyal medya sağlayıcıları oraya doğru getirecek.
02:53Sırf çocuklara yönelik bazı uygulamalarını da hayata geçirerek daha güvenli bir ortam oluşturacaklar.
03:01Peki şunun çerçevesi tam olarak ne olacak? Şimdi sosyal medya deyince çok geniş bir kapsamdan bahsediyoruz aslında.
03:07Bir taraftan dijital ortamda olan arama motoru var, sosyal medya platformları var.
03:12İşte kimin de fotoğraf paylaşılabiliyor, kimin de özellikle video, mesaj gibi birbirlerinin, gençlerin oyun yoluyla iletişim kurabildiği, oyun üzerinden iletişim kurabildiği platform var.
03:26Tam olarak hangilerini kapsıyor, neden bahsedebiliyoruz?
03:30Şimdi tabii bütün belli yaşta çocukların oynayacağı oyun platformları elbette bu anlamda ki bizim düzenlememiz kapsamında olmayacak.
03:40Yani çocuklar oyun oynamaya elbette devam edecekler ama orada da mutlaka bir disiplin olması, içerik anlamında disiplin.
03:50Mesela biz bu yapacağımız düzenlemede içerik çıkarılmayla ilgili de bir düzenleme yapacağız.
03:56Mesela bir sosyal medya platformuna diyeceğiz ki şu tür içerikleri koymayın, tamam koymadığı zaman problem olmayacak.
04:03Mesela Roblox'da benzer süreci yaşıyoruz.
04:07Oyun platformu.
04:08Yani diyor ki, ha neler ediyorsunuz, biz diyoruz ki mahkemenin verdiği karar da şunlardır, bunları çıkarırsanız aynı mahkeme kararını düzeltebilecektir, biz de size erişimi sağlayacağız.
04:20Mesela mevcut uygulamada da bunu yapıyoruz.
04:22Evet yani şu anda görüşüyoruz zaten.
04:24Dolayısıyla bu yapıldığı zaman sıkıntı olmayacak.
04:27Yani bu anlamda bütün ne diyelim dijital ortama erişimin engellenmesi diye bir şey söz konusu değil.
04:36Tam da bunu soruyorum.
04:37Bir oyun platformunda çok masumane giren bir çocuğu alıp çok farklı mecralara götürebiliyorlar.
04:46Hele de biraz meraklıysa, onu sanal kumardan tutun da ne bileyim fuhuşa kadar, cinsel içerikli içeriklere kadar, akran zorbalığına kadar birçok yere alıp götürebilir.
04:58Biz normalde bu anlamda içerik çıkarılmasını genel düşünüyoruz.
05:04Sadece çocuklara yönelik değil, burada mesela güvenlik konusunu dikkate alırız, ülkemizin milli manevi değerlerini dikkate alırız.
05:14Mevcutta katalog suçlar adında sayılan suçlardan bahsediyorsunuz.
05:20Doğru. Bunlar katalog suçlar olarak zaten var.
05:24Mesela içerik çıkarmada Anayasa Mahkemesi'nin bir iptali vardı.
05:30Mesela onu şu anda pratikte çok yapamıyoruz ama düzenlemeyle onu da yapacağız inşallah.
05:35Tam da bu noktada iki soru sormak istiyorum.
05:37Öncelikle birincisi yasak geldiğinde, o kısıtlama diyelim ya da bunu nasıl denetleyeceksiniz?
05:42Mesela bir çocuk elindeki telefonu, annesinin telefonunu aldı oradan girdi.
05:49O çocukların o platforma ulaşmaması, böyle bir yasak kısmı koyulsa bile denetimi ya da uygulaması nasıl olacak?
05:57Bu sorduğunuz soru en zor soru.
05:59Niye en zor soru?
06:01Bir kere biz kişisel bilgilerin paylaşılmasını asla doğru bulmuyoruz.
06:05Hani doğum tarihi, TC kimlik numarası veya onun o platformlara verilerek bizim tarafımızdan teyit edilmesi falan asla böyle bir şey düşünmüyoruz.
06:15Bu bir taraftan kişisel verilerdir.
06:17O zaman biz o yükümlülüğü sosyal medya platformlarına yükleyeceğiz.
06:22Diyeceğiz ki bunu ya yapmayacaksın, buna erişimini kontrol edeceksin veya engelleyeceksin.
06:29Nasıl yapacak?
06:31Yapay zeka artık o kadar gelişti ki o giren kişinin yönelimlerinden, kullanımlarından, oynadığı oyundan vesaire yaşını tahmin edecek.
06:43Ona göre diyecek ki sen bu yaşta değilsin, sen dolayısıyla bunu kullanmamalısın deyip onu engelleyecek.
06:51Algoritmaya göre bakacağız.
06:53Biri bir tespitte zor bir konu çünkü.
06:54Kesinlikle yoksa kimlik teyidiyle bunu yapabilirsiniz ama biz doğru bulmuyoruz onun işini açıkçası.
07:01O algoritmayı yapay zekayla kurgulayacak, ondan sonra o sorumluluğu kendisine verelim diye düşünüyoruz.
07:07Dünyada da bu şekilde.
07:09Peki tam da bu noktada şöyle bir tartışma da var.
07:13Önlem mi alınacak, sansür mü gelecek?
07:16Bunlar çünkü çok birbirine yakın konular ve arada çok ince bir çizginin olduğu konular zaman zaman.
07:22Çok da görüyoruz mevcuttaki internette az önce söylediğiniz erişim engelleri kapsamında da hep tartışılan konular.
07:27Buradaki o denge nasıl sağlanacak?
07:30Şöyle şimdi tabi bunu nasıl adlandırırsınız.
07:34Sansür biz demek istemiyoruz demiyoruz da işin açıkçası.
07:38Biz belli önlemler olacak.
07:40Mesela bir bireyin bütün hayatı boyunca bazı şeylerini engellemiyoruz.
07:46Diyoruz ki 13 yaş veya 16 yaş belki 15 diyeceğiz her neyse.
07:50Onun altındaki kişiler şu şu şu şu erişimleri sağlamasın isteyeceğiz.
07:56Ya da sosyal medya platformlarına bu hizmeti onlara vermeyin diyeceğiz.
08:00Yaşını geçti zaten onu almaya devam edecek.
08:03Dolayısıyla biz sansür olarak adlandırmamız doğru olmaz diye düşünüyoruz.
08:07Dünyadaki örneklerde saat kısıtları vesaire öyle örnekler de görüyoruz.
08:11Bunun gibi bir yapı olabilir mi? Bir çerçeve olarak seçilebileceğimiz bir şey mi?
08:15Kesin kesinlikle şöyle belli saatlerde mesela bir hani çocukların oyun saatlerinin
08:23belki işte sizin ülke saatinize göre belki diyeceğiz ki
08:26bunlar da çok yoğunlaşmadık işin açıkçası ama zaman zaman da konuşuyor.
08:31İşte gece 11 ile sabah ne bileyim 6 arasında o hizmeti verme belki diyeceğiz.
08:37Sırf çocuklara yönelik platformlar için söylüyorum.
08:40Mesela şunu muhtemelen belki yapacağız.
08:43Bazı ülkelerde bazı kamu kurumları çalışanlarının bazı platformları kullanması mesela yasaklandı.
08:52Hele hele işleri için işlerini yaparken kullanmaları tam olarak yasaklanmış olan ülkeler var.
08:59Bu anlamda da belli bir disipline getirilmesi söz konusu olacak.
09:04O bahsettiğiniz sosyal medya platformlarıyla görüşmeleri temsilcileriyle bu konudaki görüşmeler başladı mı?
09:11Aktif olarak görüşüyoruz. Görüş alışverişinde de bulunuyoruz ama
09:15hani böyle bizim taslağımız artık şu hani siz ne diyorsunuz noktasına henüz gelmiş değiliz.
09:22Düzenleme ne zaman devreye girer? Bir takvim belli mi?
09:25Şöyle önümüzdeki senenin içerisinde olur ama ne kadar sene içerisinde olur diye düşünüyorum.
09:33Peki. Türkiye'deki mevcut tablo rakamsal olarak sosyal medya ilişkin nedir?
09:38Çok çarpıcı tespitler var aslında. Bu konuya ilişkin bazı rakamlar da paylaşmıştınız.
09:42Mesela günde kaç saat Türkiye'de biz sosyal medya kullanıyoruz ortalama? Kaç milyon sosyal medyayı kullanıyor?
09:49Şimdi şu anda farklı sosyal medya kullanıcılarını değerlendirdiğimizde
09:5685-86 milyon diyelim nüfusumuzun yaklaşık 75 milyonu bir şekliyle kullanıyor.
10:04Yani mesajlaşma programından tutun da diğer sosyal medyalara kadar 75 milyon kullanıcı var.
10:10Dünyadaki sosyal medya kullanım süresi ortalaması 6,5 saattir. Ülkemizde de 7 saattir.
10:17Bize biraz daha yüksek.
10:19Biraz daha yüksek.
10:20Peki. Süredar olduğu için bu konuda...
10:24Şunu söyleyeyim. Bakın 7 saat.
10:27Devlet memurlarının mesaisi 8 saattir.
10:32İşçilerin 9 saattir.
10:34Günün neredeyse...
10:35Sosyal medyanın da 7 saattir artık diyeceğiz.
10:38Çok çarpıcı rakamlar bunlar gerçekten.
10:40Sosyolojik açıdan da özellikle irdelenmesi, bakılması gereken rakamlar.
10:46Peki. Şimdi sosyal medya deyince bir taraftan da şöyle bir mevzular var.
10:50Sosyal medya dolandırıcılığı. Yine çok konuşuyoruz.
10:53Zaman zaman siyasi hatta kabinede bakan arkadaşlarınızın da sizin bazılarının...
10:59Önlü kişilerin...
11:00Evet. Pek çok kişinin fotoğrafları, sesleri yapay zekayla kullanılarak...
11:05Görüntüleri kullanılarak dolandırıcılık da yapılıyor.
11:08Buna ilişkin nasıl önlemler alıyorsunuz?
11:11Bu yapacağımız düzenlemede bunu da koyacağız ve tamamen bu platformları sorumlu tutacağız.
11:18Yani yine aynı yapay zekayla da dudak hareketinden seslendirmeden...
11:23Onun o kişi olmadığına karar verecek ve kaldıracak cezayı müeyde getireceğiz.
11:28Ceza yaptırım dediniz. Nasıl bir şey planlıyorsunuz?
11:30Parasal ceza. Yani o reklam gelirlerine, cirolarına göre bir parasal ceza vermeyi düşünüyoruz.
11:37Yani şöyle mi? Bu platformdan sen sorumlusun. Hangi sosyal medya platformundan?
11:41Senin mevcuranın içinde böyle bir şey var. Bunu sen engellemediysen cezanda şok gibi bir şey.
11:45O kadar. Sen engelleyeceksin. Nasıl engelleyeceksin? O da onun iş yani. Ona da ben kafa yormayacağım.
11:50Peki. Son bir başlık daha yine çok konuşuyoruz. Bizleri de yakından ilgilendiriyor.
11:54Bu Google mevzusu özellikle. Telif konusu. Bu konuda pek çok ülkede yine bu konuları da tartışıyor zaten.
12:03Baktığımızda orada bazı haber sitelerinin görünürlüğünün düştüğü, o algoritma ile ilgili bazı Google'ın attığı adımlar var.
12:11Bunun dışında haber içeriklerinin bedeli ödenmeden ticari amaçla kullanılması konusu vs. bunun gibi konular var.
12:19Buna ilişkin nasıl adımlar atmayı planlıyorsunuz? Google ile görüştünüz mü?
12:23Bir gerekirse rekabet kurumuyla da biz konuşuruz bu konuda adımlar atılır demiştiniz.
12:29Tam olarak nasıl bir çerçeveden bahsediyorsunuz?
12:31Burada rekabet kurumuna esasında mağdur olduğunu düşünen tarafların müracaatının olması doğru olandır.
12:39Bilgi taleplerimizi kendimiz düzenlediğimiz mevzuata diyoruz ki 90 güne kadar verir.
12:46Genelde o 90. gün bekleniyor.
12:51Biz şimdi onu da 15 güne düşürelim istiyoruz bu yapacağımız düzenlemede.
12:56Peki çok teşekkür ederiz hanımefendi.
12:58Bir şey de söyleyeyim size, torunu da söyleyeyim.
13:00Onu unuttuk, vakit daralınca dedik hızlı hızlı.
13:05Bence dikkat çekici olacaktı.
13:07Yayın öncesi konuşmuştuk, ben size sormuştum ki bu sosyal medyayı çok konuşuyor.
13:11Sizin torunlarınız var mı? Bunlara nasıl önlem alıyorsunuz diye sormuştum.
13:15İsterseniz o cevabınızı izleyicilerimizle de paylaşalım.
13:19Siz neler yapıyorsunuz?
13:20Torunlarınızı tüm bu söylediğiniz sosyal medyanın olumsuz etkilerinden nasıl koruyorsunuz?
13:26Şimdi benim iki tane torunum var. Allah bağışlasın hepsinin.
13:31Birisi 2018 doğumlu yani 6 yaşlarında, diğeri de 11 aylık torun.
13:40Bilgisayar ve cep telefonundan tanımlanmış olan içerikler, teyit edilmiş içerikler ve mutlaka tanımlanmış süreler.
13:49Güvenli internetten mi bahsediyorsunuz?
13:56Yaklaşık şu andaki internet abonelerimizin yarısına yakını güvenli internet ve anne baba,
14:03bizim torunlara yönelik olarak gerçekten onları seyrettiriyorlar.
14:10Zamanı bitti mi kaldırılıyor ve ben sorguluyorum çocukları.
14:16Çocukları gerçekten uzayından tutun, her taraftan haberleri var.
14:20Yetiştirilmelerinde de bir eksik görmüyorum çok net olarak.
14:24Bu şekilde koruyorsunuz.
14:25Kesinlikle.
14:26Ve tavsiye ediyorum.
14:27Peki teşekkürler. Bizde şimdi yasal düzenlemeler ne olacak?
14:32Biz, tüm aileler ve gençler bir taraftan da merakla bekliyor.
14:35Ondan sonraki süreci de inşallah devreye girdiği zaman konuşuruz sizinle.
14:39Teşekkür ediyoruz.
14:40Biz teşekkür ederiz.
14:41Sosyal medyanın her boyutuyla konuşmaya çalıştık.
14:45Son dönemdeki tartışmaları, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu konuğumuzdu.
14:51Bir sözü yeniden İstanbul'a bırakıyoruz.