İran’ın Ankara Büyükelçisi, aralarında CNN TÜRK Ankara Temsilcisi Dicle Canova’nın da bulunduğu bazı gazetecilerle bir araya geldi. Büyükelçi, İran’ın bundan sonra izleyeceği politikaya ve tutumuna ilişkin olarak üç temel başlıkta mesajlarını verdi. Detayları Dicle Canova aktardı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00CNN Türk Ankara temsilcisi Dicle Canova konuğum ve hem bugünü hem de bugünden sonrasını aslında kendisiyle değerlendireceğiz.
00:08Aslında bugüne gelmeden önce, bir hafta önce de aynı noktadaydık, meclisin açıldığı gün ve burada özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın önemli açıklaması vardı İsrail'le ilgili.
00:19Bugünkü oturumun da aslında ilk adımı o gün atıldı.
00:24O yüzden bu oturumu talep etti.
00:26Gerçekten bu kadar ciddi bir tehlike varsa bizi de bilgilendirin diye bu kapalı oturum istendi ama gördüğüm kadarıyla İYİ Parti oturumunun kapalı yapılmasına tepkili.
00:36Ve bunun CHP'den yani bir muhalefet partisinden talep edilmesini de eleştirmiş vaziyette.
00:41Çünkü İYİ Parti de diyor ki burada konuşulacaklar aslında kapalı oturumun mahiyetinin üstünde olacaktır.
00:51Yani genel geçer olacaktır bir ön kabulüyle bu harekette bulundu.
00:55Bakalım içeride hangi mesajlar verilecek onları belki değerlendireceğiz.
01:01Şimdi tam da bu noktada ön eline iki bakan hem Dışişleri hem Milli Savunma.
01:06Dışişleri Bakanı'ndan başlayalım.
01:08Bugün mecliste nasıl bir çerçeve çizilecek?
01:11Hem bir yıl geriye gidilip İsrail'in bu saldırıları, artan saldırıları hem de bundan sonra Türkiye'nin konumuyla ilgili nasıl bir bilgilendirme olacak?
01:19Az önce de konuştuk aslında bu oturumun dayanağı Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın meclis açılış oturumunda yaptığı konuşma.
01:26Anadolu toprakları da hedefte cümlesi üzerine muhalefetin böyle bir talebi oldu.
01:31Dolayısıyla anladığım kadarıyla Dışişleri Bakanı da konuşmasını bunun arka planını ve içini doldurmak üzerine hazırladı.
01:40Şimdi yani arka planına dair devletin elinde var olan bir takım bilgileri paylaşmasını bekliyoruz.
01:47Biliyorsun eski MİT Başkanı uzun yıllar MİT'in başındaki bir isimdi.
01:51Dolayısıyla kendi tecrübeleri kapsamında da bölgeye dönük bir takım değerlendirmeler de bulunması ve perspektif çizmesi beklenebilir.
01:59Bugünkü konuşmasında artı bu süreçte meclise ve milletvekillerine düşecek sorumluluklar hakkında da bir takım mesajları olmasını bekliyoruz.
02:08Bu milletvekillerine düşecek sorumluluklar derken Cumhurbaşkanı'nın geçen haftaki konuşmasının kodlarında da bu vardı aslında.
02:15Yani Türkiye çok ciddi bir süreçten geçiyor.
02:20İşte 170 kilometre Lübnan iki buçuk saatlik yol yani burnumuzun dibinde cereyan ediyor olaylar bir milli güvenlik sıkıntısı var.
02:28Dolayısıyla dışarıya karşı muhalefetin de söylemlerinde sorumlu davranması bir birliktelik görüntüsü sergilemesi bu mesajı vardı Cumhurbaşkanı'nın kodlarında.
02:38Benzer mesajların Dışişleri Bakanı tarafından da dile getirilmesi ve hangi söylemlerin ülkeye zarar verebileceğine dair bir takım değerlendirmede bulunmasını bekliyoruz.
02:49Aynı zamanda bu Türkiye'nin tehdit altında olması demek sadece ve sadece bunun bir askeri kuvvetle müdahale anlamına gelmeyeceğinin de altını çizecek Dışişleri Bakanı.
03:02Elbette bölgede gelişen ve yükselen tansiyonun Türkiye'ye Türkiye'nin içine bir takım etkileri olacaktır.
03:09Sadece askeri olarak okumamak lazım mesajlarını da vermesini bekliyoruz.
03:13Mesela en basitinden petrol fiyatları.
03:15Eğer İsrail, İran'ın petrol unsurlarını vurmaya kalkarsa elbette tüm dünya ve Türkiye dahil petrol fiyatlarının yükselmesi sonrası bir takım ekonomik sıkıntılar yaşayacaktır.
03:27Dolayısıyla bunlar da Türkiye'ye etki olarak değerlendirilebilir.
03:30Bunların mesajını da verecekler.
03:32Tabii İsrail'in petrol sahalarını vurma imkanı nedir, dünya ve Türkiye yansımaları ne olur bu çerçeveyi de çizer diye düşünüyorum.
03:40Ve aslına bakarsan Türkiye'nin her senaryoya karşı, her olasılığa karşı hazırlıklı olduğu ve her olasılıkla ilgili hangi perspektiften olaya baktığını da Dışişleri Bakanı'nın özetlemesi çok mümkün bu konuşmada.
03:54Yani bölgede tam savaş haline geçilirse ne olur Türkiye açısından?
03:59Orta düzeyli gerginlik ne anlama gelir?
04:01Bugünkü işte kimine göre kontrollü gerginlik ne ifade ediyor?
04:06Yarın bir gün Suriye'ye sıçraması Türkiye için ne anlama gelir?
04:10Ve elbette bu tablonun Filistin'e orta ve uzun vadede yansımaları buna da değinecektir.
04:17Dışişleri Bakanı zaten Türkiye bir süredir Lübnan'a saldırılardan sonra bilhassa Gazze'nin geri planda kaldığından yana şikayetçi ve bu konuyu ayakta tutmaya çalışıyor.
04:26Esasen burada bölgede huzurun gelmesi için yapılması gereken orada bir ateşkes ve iki devletli çözüm planı için meselenin masaya kaydırılması Türkiye temel olarak bu tezi savunuyor.
04:37Dolayısıyla Dışişleri Bakanı da bu doğrultuda Ankara'nın hangi adımları attığını ve atacağını meclise anlatacaktır diye düşünüyorum.
04:46Bilhassa son bir yılda yani kastettiğim şu işte 7 Ekim'deki saldırı sonrası İsrail'in Gazze'ye dönük saldırıları sonrası batıdaki gelişmeler.
04:56Batı nezdinde Türkiye ne kadar etkili olabiliyor çünkü ne diyoruz hep konuşuyoruz.
05:01Önce Amerika sonra Avrupa ülkeleri elbette ki İsrail'i esas sürdürecek güce sahip ülkeler.
05:07Biliyorsun Avrupa Birliği içerisinde de bu süreçte bir yıl içerisinde belki de Türkiye'nin girişimleriyle, Türkiye'nin baskısıyla bazı ülkeler daha Filistinli devlet olarak kabul etti.
05:18Az önce daha normal kurtuluş açılışta ölçülü cevap verme hakkına vurgusu vardı.
05:23Yani batılı devletlere yönelik bir serzenişti aslında.
05:26Acaba kaç on bin kişi daha ölmesi gerekiyor ifadesini kullandı.
05:31Peki bugünkü oturumdan sonra hem bugünkü oturum kapsamında hem de bundan sonrası için Türkiye'nin atacağı adımlarda bugüne kadar zaten İsrail noktasında son derece Türkiye'nin tavrı belliydi ama atılacak adımlar noktasında daha farklı somut adımlar görebilir miyiz?
05:48Duygu yani bana sorarsan biraz da ne yazık ki bu çatışma ortamı artık normalleşiyor açıkçası çok acı bir şekilde.
05:58İşte Türkiye'de bunun aksinin sağlanabilmesi yönündeki gayretlerini sürdürecektir.
06:04Cumhurbaşkanı da her konuşmasında zaten bunun altını çiziyor.
06:07Yani özellikle Gazze'yi, Filistin meselesini unutturmamak gerekiyor.
06:12Problemin temeli burada, burada bir ateşkes ve meselenin masaya kayması.
06:17Bu doğrultuda elbette Türkiye'nin diplomatik temasları sürüyor, sürmeye de devam edecektir.
06:22Hemen her ülkeyle, bölgedeki hemen her ülkeyle de temas halinde Türkiye.
06:26Sahadan gelen bilgileri de değerlendiriyor.
06:30Diğer ülkeler arası ilişkileri de yakından takip ediyor.
06:33Dolayısıyla tüm bunları bir süzgeçten geçirip elbette ki ulusal çıkarlar doğrultusunda Türkiye'de kendi politikalarıyla alakalı diplomatik düzeyde girişimlerine devam edecek ben öyle anlıyorum.
06:46Bugün önemli bir toplantıdaydınız özellikle İran Büyükelçisi ile bir araya gelindiği bir grup gazeteciydi.
06:53Onu da sormak istiyorum. Neden?
06:55Çünkü İsrail-Gazze, İsrail-Lübnan ve İsrail-İran.
07:00Yani farklı denklemler var bölgede ve bu noktada şöyle de bir beklenti var.
07:04İsrail-Tahran'ın nükleer tesislerine bir karşı saldırı yapar mı?
07:11Şimdi bu konuyla ilgili bir araya gelen bilgilendirmede bir açıklama oldu mu?
07:16İran Büyükelçiliğinden nasıl mesajlar verildi?
07:19Birkaç meslektaşımla birlikteydik. İran Büyükelçisi bizi yemekte ağırladı.
07:25İyi bir sohbetti.
07:27Şunu söyleyebilirim. Bundan sonrasına dönük İran'ın bakış açısıyla ilgili 3 maddelik bir toparlama yaptı Büyükelçi.
07:38Dedi ki bir, bundan sonra İran'da artık tek taraflı aklı selim dönemi bitmiştir.
07:44Malum biliyorsun Haniye İran topraklarında öldürüldükten sonra Tahran karşılık verecekti.
07:52Ama bu İran tarafından da açıklandı.
07:55Gerek Batı, gerek Amerikan telkinleriyle bir ateş kes ve barış olasılığını bozmayın, bekleyin, sağduyu gösterin telkiniyle durdurmuştu.
08:04Sonrasında Lübnan'a işin sıçramasıyla beraber İran 1-2 Ekim'de misillemede bulundu İsrail'e.
08:11İşte bu nedenle Büyükelçi diyor ki artık tek taraflı aklı selim dönemi bitmiştir.
08:17İki, Büyükelçinin ifadesiyle aktarıyorum.
08:20Siyonizm rejimi İran'a saldırırsa yeniden daha şiddetli bir cevapla karşılık bulacaktır.
08:28Ve üç, ama tüm bunlara rağmen İran hiçbir şekilde savaşın yayılmasını isteyen bir ülke değildir.
08:35Lübnan'da ve Filistin'de ateş kes isteriz ama onların haklarının korunması kaydıyla.
08:42Bu üç unsur üzerinden bundan sonra İran'ın politikalarını göreceğiz öyle anlaşılıyor.
08:49Bölge ülkelerine de ciddi bir mesaj vardı.
08:52Büyükelçi dedi ki diğer taraftan bölgedeki üçüncü ülke ve taraflara da açıkça söylüyoruz ki
08:59İsrail'in İran'a saldırı ve girişimlerini destekleyenler karşılığını görecek.
09:05Yani aslında diyor ki İran Büyükelçisi biz hiçbir ülkenin iç işlerine karışmamakla birlikte
09:12Müslüman ülkelerin hayrına ne olduğunu da görüyoruz.
09:16Ve bölgede hiçbir ülkeye İsrail'le iş birliği içinde olmamasını tavsiye ediyoruz.
09:22İsrail bir ülkeye yaklaşıyorsa bunu nifak yaratma amaçlı yapıyordur.
09:27Hele hele ki İsrail'in İran'a saldırı ve girişimlerini herhangi bir üçüncü ülke ortaklık ederse
09:34o da karşılığını görecek ifadesini kullandı.
09:38Bunlar verdiği önemli mesajlardı.
09:41İran'ın bundan sonraki sürece dönük bakış açısını perspektifini de böylece İran'ın Ankara Büyükelçisi ortaya koymuş oldu.
09:48Küçük bir not ileteyim.
09:50Yakın zamanda İran Dışişleri Bakanı'nın Türkiye'ye bir ziyareti söz konusu olabilir.
09:55Ama bu başka bir formatta gerçekleşecek bir ziyaret.
09:58Güney Kafkasya platformu var biliyorsun 3 artı 3 formatında toplanan.
10:02Yani Rusya, İran, Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan ve Türkiye'nin yer aldığı bir platform bu.
10:08İlk toplantı Moskova'da olmuştu.
10:10İkincisi Tahran'da.
10:11Üçüncü toplantı ev sahipliğini Türkiye yapacak.
10:14İşte o kapsamda İran'ın Dışişleri Bakanı da Türkiye'ye gelebilir.
10:19Önümüzdeki süreç içerisinde henüz net bir takvim yok.
10:22Ama sonrasında Türkiye'den bir ziyaret İran'a olur mu?
10:27Beklenti o ki biliyorsun en son helikopter kazasında yaşamını kaybeden Cumhurbaşkanlığı Reisi Türkiye'ye bir ziyarette bulunmuştu.
10:35Dolayısıyla şimdi sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan'da gibi bir yaklaşım da var.
10:40Bununla alakalı ilerleyen günlerde bir girişim olur mu?
10:45Cumhurbaşkanı bu süreçte İran'ı ziyaret eder mi?
10:48Bunları elbette takip edip göreceğiz.
10:50Ama dediğim gibi İran'ın Dışişleri Bakanı da yakın zamanda Türkiye'ye gelecek.
10:54O vesileyle de yine zaten devam eden diyalog ortamı burada başkentte de yüz yüze olacak gibi görünüyor.
11:00Son olarak Lübnan'dan tahliyeleri de konuşup bitirmek istiyorum.
11:05Özellikle sürecin başından bu yana takip edilen bir süreç.
11:08Yani İsrail'in vurmasıyla birlikte Lübnan'ı bu süreci aslında Türkiye'ye başlattı.
11:13Yani ne zaman kim gelmek isterse alırız mesajları verildi.
11:17Ve yarın süreç başlıyor.
11:19Bununla ilgili evinizdeki son veriler neler?
11:22Savunma Bakanı da konuşacak biliyorsun.
11:24O da bu tahliye sürecine değinir diye düşünüyorum.
11:28Çünkü Türk Silahlı Kuvvetleri yürütüyor.
11:30İki askeri gemi gidecek oraya.
11:322000 kapasiteli iki gemi gidiyor.
11:37Dolayısıyla sadece Türk vatandaşları tahliye edilecek.
11:40Bunu da söyleyeyim.
11:41Dolayısıyla bu iki geminin kapasitesi oranında Türk vatandaşlarının gelmesi.
11:47Yani 2000'e yakın Türk vatandaşlarının oradan tahliyesi söz konusu olacak gibi duruyor.
11:52Bu tahliye edilenler arasında Türkiye'de evi olmayan da var.
11:58Onların da Mersin'de AFAD'la da işbirliği yapılarak
12:03daha önce depremzedeler için ayarlanan konteynerlere yerleştirilmesi söz konusu olabilir.
12:10Bu yönde bir takım hazırlıklar var.
12:12AFAD'la işbirliği içerisinde.
12:14Artı biliyorsun Türkiye zaman zaman Lübnan'a da insani destek, insani yardımda bulunuyor.
12:20Dolayısıyla şunu da düşünebiliriz.
12:22Bu gemiler boş gitmez diye tahmin yürütüyorum.
12:25Tabii buradan her türlü insani yardım desteği de sağlanacak.
12:30Savunma Bakanı'nın bunun dışında meclisten nasıl mesajlar vermesini bekliyoruz.
12:35Onu da konuşmadan kapatmak istiyorum.
12:37Bu hemen her gün Türk Silahlı Kuvvetleri'nden, Milli Savunma Bakanlığı'ndan
12:40terörle mücadeleye dönüp gelen bilgileri paylaşıyoruz.
12:44Öyle değil mi?
12:45Hem Irak'ın kuzeyinde hem Suriye'de eş zamanlı devam ediyor terörle mücadelesi Türkiye'nin.
12:53Elbette şu an bölgedeki bu ateş sahasının, ateşin Suriye'ye veya Irak'a sıçraması
13:00Türkiye açısından bir başka boyut anlamına gelecektir.
13:05Dolayısıyla ben Savunma Bakanı'nın meclis genel kurulunda milletvekillerine
13:10hem bu terörle, sınır ötesi terörle mücadele konusunu ve bu terörle mücadele sürerken
13:16İsrail'in olası Irak ve Suriye'ye dönük saldırılarının ne anlama gelebileceğini anlatacağını tahmin ediyorum.
13:24Bilhassa Suriye'ye önemli olacaktır.
13:27Çünkü biliyorsun orada Esad yönetimi henüz ülkeye tam hakim değil.
13:34Böyle bir ortamda bir de üzerine farklı bir kaos ortamı yaratılırsa
13:38yeniden orada terör örgütlerinin palazlanması anlamına gelecek.
13:47Türkiye dolayısıyla her senaryoya göre kendine bir planlama yapıyor.
13:53Zaten daha önce Milli Savunma Bakanlığı da kapsamlı bir güvenlik stratejisi üzerinde çalıştıklarını
14:00ve planlama yaptıklarını duyurmuştu.
14:02Dolayısıyla bir miktar bunlardan bahsetmesini bekleriz.
14:06Irak açısından da baktığımızda orada son dönemde önemli bir iş birliği var iki ülke arasında.
14:13Özellikle terörle mücadelede ve bu noktaya kolay gelinmedi.
14:17Kalkınma yolu projesi İran açısından büyük motivasyon oldu biliyorsun.
14:21Önemli bir ticari yol güzergahı olarak planlanıyor.
14:24Karayolu ve demir yolu olarak.
14:26Hatta dün Enerji Bakanı ile birlikteydik.
14:28Ankara temsilcileriyle bir araya gelmişti.
14:30Yeni bir öneri olarak bunun aynı zamanda enerji yolu olmasını da teklif ettik demişti Enerji Bakanı.
14:36Yani olası bir İran'ın petrol kuyularına dönük saldırıları sonrası
14:42Türkiye'nin Avrupa'nın doğal gaz temini için Irak'tan Türkiye üzerinden
14:49Silopi-Ceyhan boru hattı üzerinden 1.4 milyon metre küplük bir doğal gazın taşınabileceğini
14:55ve Basra'ya bir alternatif oluşturabileceğini anlattı Enerji Bakanı.
14:59Dolayısıyla işte oralar tüm bu nedenlerden dolayı da çok önemli.
15:04Belki birileri işte bu güzergahların Türkiye üzerinden geçmesinden de rahatsız olarak
15:09yeniden oralarda bir kaos ortamı yaratma hevesinde bulunabilir.
15:14Ankara tüm bu senaryoları tek tek önüne koyuyor, çalışıyor
15:18ve hangi duruma ilişkin hangi adımların atacağına dair de planlamalarını yapıyor.
15:23Ve bunların ipuçlarını da bugün bir miktar milletvekilleriyle paylaşmalarını bekliyoruz.
15:28CNN Türk Ankara temsilcisi Dicle Canova ile bugünkü itirahiyle oturumunu konuştuk.
15:34Aslında hem bakanların vereceği mesajlar hem de bundan sonraki yol haritasıyla ilgili
15:39önemli değerlendirmelerde bulundu. Şimdilik sözü İstanbul'a bırakalım.