Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili izleyiciler, Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz.
00:18Ne yazık ki her gün yeni bir şiddet, her gün yeni bir cinayet olayı görüyoruz.
00:22Ekranlara yansıyor, haberlere yansıyor.
00:24Tabi bu 1-2 senede Türkiye'de ortaya çıkan olaylar değil bunlar.
00:29Uzun bir sosyolojik altyapı barındırıyor.
00:31Bugün bunu konuşacağız.
00:33Bu durumun sosyolojik altyapısı nedir ve bu açılan delikler nasıl telafi edilebilir?
00:39Bunun hakkında doktor öğretim üyesi, sosyolog Burcu Güdücü bizlere anlatacak.
00:45Hoş geldiniz öncelikle.
00:47Merhabalar.
00:49Merhabalar hocam.
00:51Burcu hocam öncelikle şimdi son yıllarda bu tarz olaylarda gözle görülür bir artış var.
00:57Belki son 20 yıldır, 25 yıldır.
00:59Peki bunun sosyolojik altyapısının sebebi ne?
01:03Ve daha da önemlisi bir Z kuşağı gerçeği var Türkiye'de.
01:07Z kuşağında da bu tarz olaylara eğilim, şiddete eğilim daha mı fazla?
01:17Şimdi şuradan başlamam gerekiyor belki.
01:21Toplumsal zihniyet üzerinden yorumladığımda sosyoloji memleketin halinin ne olacağına,
01:31memleketin ahvalinin ne olacağına yönelik bir nevi biraz mübalağa ederek söyleyeceğim ama kahve muhabbetinden öteye gidemiyor.
01:41Aslında baktığımızda herkes memleketin halini biliyor.
01:45Herkes ne yapılması gerektiğini çok iyi biliyor.
01:49Bunun için de okullar okumaya, kitaplar okumaya hiç gerek yok.
01:54Artık biz öyle bir hale geldik.
01:56Biz ilk olarak eğitimi tükettik.
02:00Bu şiddet sarmanına bizi götüren süreç bu oldu.
02:04Yalnız eğitimin içi boşaltıldı demiyorum bakın.
02:07Daha ciddi bir şey söylüyorum.
02:09Biz eğitimi tükettik diyorum.
02:12Peki eğitimi nasıl tükettik?
02:14Artık hepimizde biraz okumuş kişiyi ezmeye dair bir eğilim var.
02:19Yani entelsin sen.
02:21Böyle entel işlerle uğraşıyorsun sen gibi bir böyle ezmeye, bir aşağılama çabasına giriyoruz.
02:29Peki ne oluyor böyle olunca?
02:31Eğitimi tükettiğimiz için okumuyoruz.
02:34Okumadığımız için hayatlarımızda ekranların hükümdarlığı başlamış durumda.
02:40Ve bu ekranları her şekilde düşünebiliriz.
02:44Yani herkesin üzerinde uzaklaşacağı temel unsurlar muhtemelen sosyal medya,
02:49çocukların Z kuşağının, alfa kuşağının ellerindeki sürekli cep telefonlarından oynadıkları oyunlar ve tabii ki televizyon.
02:59Televizyon ekranında bize yansıyanlar.
03:02Şunu biliyor muyuz biz bugün?
03:04Gençler nasıl öğrenir dediğimde gençler taklit yoluyla öğrenir.
03:08Hani şunu yap bunu yap dediğimizde hep tam aksini yaparız.
03:11Bu bizde de vardır.
03:12Taklit yoluyla öğreniriz.
03:14Ve Z kuşağının anne babaları çocuklarını hep ekran karşısında yedirdi.
03:19Hep onlar öğlen yemeklerini ekran karşısında yediler.
03:23Belki ödevlerini yaparlarken anne baba orada ekran karşısında oturuyordu.
03:28Bu yüzden biz bugün şunu biliyoruz.
03:30Ekranlardan kopamıyoruz.
03:33Peki ekranlardaki hani şeyden dem vurmak istemiyorum.
03:37Bunu hepimiz söylüyoruz.
03:39Televizyon dizilerindeki bize yansıyan şiddet ve buradan çocukların oradaki esas karakterleri, taklit özellikleri.
03:47Televizyonlarda bizim atladığımız daha önemli bir şey var.
03:50Televizyonda haberleri seyrediyoruz diyelim ki.
03:53Haberlerde KYK yurtlarındaki asansörler düştü.
03:57İki tane gencecik öğrenci öldü.
04:00Trafik kazası oldu.
04:02Kamyonet tırla çarpıştı.
04:04İki tane ölü sonra reklam var.
04:07Artık biz ölümlerin arasına reklam alır olduk Ercan Bey.
04:12Ve bu çok acı bir şey.
04:14Ölümlerin arasına reklam almak.
04:17Şunu sorabiliriz belki bir can kaç reklam ediyor.
04:22Unutuyoruz artık biz.
04:24O kadar hızlı tüketiyoruz ki.
04:27İçinde yaşadığımız çağ zamanın ruhunu yakalamak zorundayız.
04:32Bir tüketim çağı.
04:33Elbette bir tüketim çağı.
04:35Ve o kadar hızlı tüketiyoruz ki.
04:37Filistin'de, Gazze'deki ölümleri tükettik.
04:41Bugün kadın cinayetlerini tüketiyoruz.
04:45İşte çocuk tecavüzlerini tüketiyoruz.
04:48İki tane küçücük kızımız öldü.
04:52Narin ve Nisan'ı kaybettik.
04:58Bunların hepsini unutuyoruz.
05:00Biz unutup o kadar hızlı bir şekilde tükettikçe
05:03artık kafaların kesilmesine kadar geldik.
05:06Bunu da çok hızlı bir şekilde tükettik.
05:10Gazze yarın daha vahşi bir cinayette belki.
05:13Daha büyük bir fitnet olayıyla belki.
05:16Yani toplum gibi alışıyor mu bu tarz durumlara?
05:19Alışıyor, nıksıyor ve kabul ediyor.
05:22Biz bunları seyirci olarak seyrediyoruz artık.
05:26Seyirci kaldık.
05:29Ve tabii şu da var.
05:32Belki bu Türkiye'yi özgüt edemeyelim.
05:37Genel olarak bütün mutlak iktidarlarda
05:41bir nevi kuralsızlık, bir nevi keyfi kurallılık hakimdir.
05:46Ve tabii ki Türkiye'de de vicdanın devlet eliyle
05:51nasıl değiştirilmeye çalışıldığı, nasıl çabalandığı
05:55bunlar önemli sorular.
05:57Kötülüğe seyirci kalmaya zorlanıyoruz, korkutuluyoruz.
06:01Kötülüğe seyirci kalmaya mecbur bırakılıyoruz.
06:04Ve fiilen de kötülüğe bekçilik yapıyoruz.
06:07Ve biz bu kötülüğe seyirci kalıp bekçilik yaptıkça
06:11her kötülük diğerinin mayası oluyor.
06:14Ve beraberinde daha ağır bir şiddeti de getiriyor.
06:19Peki hocam.
06:21Şimdi Türkiye'de artık yaşanılan, görülen birçok şeye
06:24sessiz kalınıyor sizin dediğiniz gibi.
06:26Bu neden böyle?
06:27Yani biz neden gördüğümüz, duyduğumuz, yaşadığımız
06:30birebir şahit olduğumuz olaylara, olgulara, durumlara
06:34sessiz kalmayı tercih ediyoruz?
06:37Aslında bunun cevabı biraz daha derinlerde.
06:41Belki hukuk sisteminde aramamız gerekecek.
06:44Hani korkuyoruz gibi basit bir cevap vermek istemiyorum
06:47ama bugün şunu biliyoruz ki modern ceza hukuku
06:51iki unsur üzerinde toplanır.
06:53Bunların bir tanesi ıslah etmektir,
06:55bir tanesi ise caydırıcılıktır.
06:57Ülkemizde şiddet olaylarının caydırıcı cezaları yok.
07:02Bugün en ağır ceza muhtemelen dümur başkanına hakaret etmek.
07:07Siyasi suçlara ancak çok caydırıcı cezalar geliyor.
07:12Ama onun dışındaki şiddet olaylarına, kadın cinayetlerine,
07:15tacizlere, tecavüzlere...
07:17Beyoğlu'ndaki yaşanan tecavüz olayı herkes sustu, seyretti.
07:21Twitter'dan tepki verildikten sonra ancak hukuki bir iş başlatıldı.
07:27Yeni yaşadığımız Yunus Emre Genç bir polisi öldüren
07:3119 yaşındaki bir polikanlığasına bakarsanız
07:3526 tane sabıka kaydıyla Yunus Emre Genç sokaktaydı.
07:40Cinsel istismardan uyuşturucu satıcılığını,
07:43adam yaralamadan gaspa,
07:45tacizden en sonunda da cinayete kadar giden kabarık bir suç dosyası.
07:50Üstelik Yunus Emre Genç'in adli kontrol ihlali var.
07:54Yunus Emre Genç karakollara imza atması gerekirken
07:59karakola gitmiyor, imzasını atmıyor.
08:01Belki burada emniyet teşkilatımızın çok emek verdiğini biliyorum ama
08:06belki yoğunluktan kulak ardı ediliyor bu tür durumlar.
08:10Gerçekte çok normal gibi durmuyor hocam.
08:13İmza şartı var, adli kontrol şartı var
08:17ve o kişi kim var imza atmaya?
08:19Sormazlar mı? Sen neredesin, niye gelmiyorsun?
08:21Bir adresine uğramazlar mı?
08:23Sormadılar ya da sordular, cevap alınamadı.
08:26Soran bir genç polisimiz de öldü zaten en nihayetinde.
08:30Artık cezaların caydırıcılığı yok.
08:34Islah hiç edemiyoruz.
08:36Islah edebilseydik Yunus Emre Genç de 26 sabıka kaydıyla sokakta dolaşmazdı.
08:42Islah yokmuş olurdu.
08:44Caydırıcılık, zaten kadını sokakta dövdüler, varillere koydular.
08:51Cem Gariboğlu cinayetin muhtemelen mezarında çıkmayacak.
08:55Bir caydırıcı da yok.
08:57Herkes sus söylüyor, ne var canımı öldürürüm, hayatıma devam ederim.
09:01Tabii af unsuru da var.
09:04Yani o kadar çok af çıkıyor ki,
09:08belki de bu kadar çok af da çıkmaması gerekiyor.
09:11İnfaz sistemi son 4 yıl içerisinde yanılmıyorsan 2 kere değiştirildi.
09:17Bütün bunlarda insanlarda şiddete daim suç işlemeyi kolaylaştıran unsurlar.
09:29Daha da kökenine indiğimizde şunu biliyoruz,
09:32sizin ilk sorunuz Z kuşağı ile bağlantılı olaraktan.
09:36Bugün ilkokullara baktığımızda disiplin kurulu yok.
09:40Dersten kalma yok.
09:42Sürekli çocukların arkasını toplayan anne ve babalar var.
09:46Süreç böyle olunca kuralsızlık normal kabul edilmiş durumda.
09:51O zaman bu çocuklar bir kuralla yetişmiyorlar.
09:55Siz kuralla yetiştirmediğiniz çocukları yetişkin olduklarında da kurallara uymayı zorlayamazsınız.
10:02Zorlayamıyoruz da zaten.
10:04Yani şimdi cezaların caydırıcı olmadığından ve zaten suçluların ıslah edilemediğinden bahsettiniz.
10:13Sanıyorum ki hocam bu durum şöyle ilerliyor.
10:16Bir gecede bir kişinin aklına gelip de ben yarın bir insanın canına kıyayım
10:21ya da ben yarın gidip de şu mahallemdeki bakkalı soyayım.
10:25Bir gecede gelen illaki vardır ama birçoğu sanırım özellikle şiddet olaylarında bir şiddet sarmalı şekline gidiyor.
10:33Belki ailesinden görüyor, belki çevresinden bir arkadaşından görüyor.
10:38Şimdi birazcık bize bu şiddet sarmalını açmanızı isteyeceğim sizden.
10:43Şimdi ben size net bir oran vereyim mi?
10:48Tam istatistiksel bir oran olmayacak bu belki ama.
10:51Kadına şiddet olaylarına baktığımızda ve çocuk istismarı olaylarına baktığımızda biz bugün şunu biliyoruz.
10:59Vakaların %90'dan fazlası önceden planlanmış ve tasarlanmış.
11:06Ve üstüne üstlük kadın cinayetlerini işleyenler ya da çocuk cinayetlerini işleyenlerin tamamı,
11:13tamamı demeyeyim ama yine çok büyük bir oranı kadının ya da çocuğunun tanıdığı ve bildiği yakın çevresi tarafından işleniyor.
11:20Yani kadının eski kocası, sevgilisi, babası, abisi, üvey birisi.
11:27Yani zaten güven değil, güvenle aynı dört duvarın içerisinde olduğu biri tarafından işleniyor.
11:35Çocuklara baktığımızda hiç kimse kendi küçük çocuğunu bugün bir parka tek başına göndermez
11:42ya da ıssız bir inşaat haladına tek başına göndermez.
11:45Çocuk istismarları da çocuğun kendini güvende hissettiği yerlerde oluyor.
11:50Evinde, okulunda, bahçesinde, mahallesindeki bahçede yaşanıyorlar.
11:56Bütün bu kadar güven ortamı bir anda güvensizlik ortamı.
12:03Narin'in olayı da hep kendi köyünde olmadı mı mesela? Bunları biliyoruz.
12:09E şimdi iş böyle olunca ben bugün şunu rahatlıkla söyleyebiliyorum.
12:15Bu cinayetler bütün bu şiddet olayları planlanmış, tasarlanmış bir sarmaklarındadır.
12:24Dünkü işlenen iki cinayette zaten bunun en büyük örneğiydi.
12:27Çünkü biz yayına girmeden önce bir video düştü sosyal medyaya gördünüz mü bilmiyorum.
12:3319 yaşındaki katilin bir yıl önce çektiği video.
12:37Katlettiği iki kızdan birine şunu söylüyor.
12:41Bir yıl önce de takip etmiş onu.
12:43Ve seni apartmanın altında bir saat bekledim.
12:47Tanrı yardım etti, çokça yardım etti ki çıkmadın.
12:51Çıksaydın seni o gün öldürecektim.
12:53Sana yaşattığım her şey için özür dilerim.
12:56Oldukça planlı bir çalışma.
12:58Çünkü Fatih sorularına çıkartması ve zaten bir dediğim gibi haber yasağı var.
13:06Çok detayına giremiyoruz ama öyle bir anlık bir cinayet değil.
13:13E bu da tabii ki ülkemizdeki sosyal hizmet desteğinin, psikolog desteklerinin ne kadar düşük düzeyde olduğu,
13:23ne kadar yetersiz olduğu zaten gün yüzüne çıkıyor.
13:26Şunu biliyoruz, bugün devlet hastanelerindeki psikologlar zaten hastalara yetişemiyorlar.
13:32Devlet hastanelerindeki sosyal hizmet uzmanlarının ilgilenmek durumunda olduğu vakıa sayıları almış başına gitmiş.
13:38Şimdi özel bir psikologa ya da özel bir psikiyatriye gittiğinizde ciddi anlamda cebimizi yakan fiyatlar bunlar.
13:44O zaman vatandaş kendi ruh sağlığıyla, kendi çılgınlığıyla, kendi deliliğiyle baş başa kalıyor.
13:52Bu da bir tedavi sürecine gidilmediğinde artan bir şey, azalan bir şey değil.
13:57Hiçbir şiddet durumu azalmaz, artar siz onu beslediğinizde.
14:03Bir de böyle bir günlük rutinlerimiz var ki şiddet saymalarında sürekli bize bağıran politikacılar,
14:11sürekli bize bağıran bazen gazeteciler, sürekli bir şekilde birileri bize bağırıyor.
14:17En başkasından ebeveynler evde.
14:20Ebeveynler evde bağırıyor o zaman ben de bağırmayı öğreniyorum.
14:24Ben de aynı agresyonu öğreniyorum ve bu agresyonun gittikçe beslenerek taban yapıyor.
14:30Peki ne yapmak gerekir derseniz aslında bir eğitim çok önemli.
14:35Eğitim gerçekten çok önemli çünkü bizde şu anda ahlaki değerler olarak ifade edeyim ben bunu.
14:44Ahlaki değerler eğitimin önüne geçmiş durumda.
14:47Dini değerler eğitimin önüne geçmiş durumda.
14:50Maalesef milli eğitim bu konuda oldukça da ısrarcı.
14:53Geri adım atacak gibi de durmuyor zaten.
14:59Bakalım hep birlikte izleyeceğiz.
15:01Muhtemelen bu tür olaylar son günlerde çok daha fazla artacak.
15:05Bu tür olayların çok fazla artması da bir yerlerde bir yanlış olduğunu fark ettirecektir diye umut ediyorum.
15:13Fark edildikten sonra herhalde yeni bir düzenlemeye gidilir.
15:17Eğitim gerçekten önemli.
15:19Şimdi buna da karşı değiliz.
15:21Tabi ki bu ahlak kuralları dini kurallarda öğretilsin de olması gerektiği gibi öğretilsin.
15:26Bizde her şey rayından çıkartılarak öğretildiği için bunlar da agresyonu besliyor.
15:33Çünkü en başta biz ateerkil bir toplumda yaşıyoruz.
15:40Bunu asla göz ardı etmememiz gerekiyor.
15:43Yani erkeğin kadından üstün olduğu kabulüyle başlıyoruz her şeye.
15:50Erkektir döver de sever de.
15:53İşte karısıdır canım sen onun içine giremezsin.
15:57Ve hep klasik sorular.
16:00Kız sokakta yürüyordu ne giymişti?
16:02O saatte tek başına sokakta ne işi vardı?
16:05Bizim bu zihniyeti bir aşmamız gerekiyor.
16:08Bunun hiç kimse oğluna sorumlu.
16:10Evladım gece yarısı sokakta tek başına ne yapıyorsun demiyoruz oğullarımıza.
16:14Ama kız çocuklarımız olduğunda.
16:16Tabi ki artık bunu herkes soruyor.
16:19Aklı başında anne baba evladını artık korkudan dolayı soruyordur ama.
16:24Bizim bu ateerki zihniyeti bir geçmemiz gerekiyor.
16:28Kadınların da değerli olduğu savına bir gelmemiz gerekiyor.
16:34İşte dün Fatih'teki surlardan aşağıya atılan bir kadın kafasıydı.
16:39Yarın bu bir erkek kafası da olabilir.
16:42Çünkü bir kadın kafasının ceza almadığını gördükten sonra bir erkek kafasını da atacaklar aşağıya.
16:49İnşallah olmaz tabii ama kehanette bulunmuşum gibi.
16:53Yani şiddet gittikçe artarak geliyor.
16:56Bu yüzden bizim bu ateerki zihniyette bir başa çıkmamız gerekiyor.
17:00Ve şu var, devlete rağmen hiçbir şey yapamayız.
17:03Devletle birlikte bir şeyler yapmamız gerekiyor.
17:06O yüzden bir an önce devlet kurumlarının, başta hukuk kurumunun, hukuk sisteminin bir kontrolü eline alması,
17:15caydırıcı ve ıslah edici cezalarla birlikte yola çıkması, eğitim sisteminin bir düzelmesi en temel adımın olacaktır diye düşünüyorum.
17:28Hocam çok teşekkürler. Programı kapatmadan önce son bir sorum daha var size.
17:32Şimdi Türkiye'de tek bir sorun yok.
17:34Yani birden fazla sorunla yurttaş mücadele etmeye çalışıyor.
17:37Bunların başında hepimizin muzdarip olduğu ekonomik kriz geliyor.
17:42Bunun yanı sıra ekonomik krizden belki biraz daha önemli olan bir yargıda çürüme, yozlaşma görüyoruz.
17:49Yani yargı gerçekten yozlaşmış anlamda, kolluk kuvvetleri yozlaşmış durumda.
17:55Devletin her kademesine kadar bir tarikat yapılanması, cemaat yapılanması görüyoruz.
18:02Tüm bu durumlar birleştiği zaman biz şunu söyleyebilir miyiz?
18:06Türkiye'de bir sosyolojik çürüme var.
18:09Toplumsal çürüme var, çok rahat söyleyebiliriz.
18:13Çok rahat söyleyebiliriz.
18:15Üstelik konuşmanın başında vurguladığım gibi çürümeyi de tükettik artık.
18:24Her şeyi o kadar hızlı tüketiyoruz ki tamam çürüme var, ne yapalım canım var yani.
18:29İzleyelim iki reklam.
18:31Bundan sonraki adım ne olacak hocam, çürüme de bittiyse?
18:38Bundan sonraki adım artık daha dibi kaldı mı bilmiyorum ama dipten sonra bir çıkışın başlaması gerekiyor.
18:47Hani bundan eminim.
18:48Belki birazcık olduğumuz dipte debeleniriz.
18:51Belki biraz bataklıkta boğulmamaya çalışırız.
18:54Ama sonrasında yeniden bir çıkışın olacağına ben inanıyorum.
18:59Çünkü tüketebileceğimiz her şeyi artık tükettik.
19:03Yani sosyal medyayı da tükettik, lüks tüketimi de tükettik, ürünleri de tükettik.
19:09Yemeği, içmeyi, giyinmeyi, cinselliği, ahlakı her şeyi tükettik artık.
19:18Bu yüzden bir çıkışın başlaması gerekliliğine ben eminim.
19:27Hukuk ve eğitim çok önemli.
19:29Bu ikisini düzelttiğimiz zaman her şey düzelir bence.
19:33Evet çok haklısınız.
19:35Ben az önce saydıklarımı ekonomi saydım, yargı saydım.
19:38En önemlisini unuttum, eğitim.
19:40Hocam çok teşekkürler bugün vakit ayırdınız.
19:44Oldukça da aslında önemli bir konuyu konuştuk.
19:46Çünkü bu çürüme belki son 20 yıldır kendini hissettirmeye başladı.
19:51Ancak belirsiz bir süre daha hissettirmeye devam edecek.
19:56Yani bu belki yılları etkileyecek.
19:58O kadar umutsuz olmayalım Erdem Bey.
20:00Yine de o kadar umutsuz olmayalım.
20:02Çünkü bu ülkede sizler gibi iyi kuşaklarımız da var.
20:06İyi gazetecilerimiz de var.
20:07İyi akademisyenlerimiz, sosyologlarımız, fisyologlarımız.
20:11İyi siyasetçilerimiz de var.
20:14İyi gençlerimiz de var.
20:15Ben üniversitede öğrenci yetiştiriyorum.
20:17Pırıl pırıl gençler de var.
20:19Onları gördükçe o kadar da umutsuz olmak istemiyorum.
20:22Evet, çok büyük bir çürüme var.
20:24Ama çürümeyen sizler gibi genç nesillerimiz de var.
20:28Çok teşekkürler.
20:30Ben teşekkür ediyorum.
20:31İyi yayınlar diliyorum.
20:33Teşekkürler.
20:35Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, Burcu Güdücü konuğumuzdu.
20:39Sosyolojiye dair konuştuk.
20:41Daha da önemlisi Türkiye'nin sosyolojisine dair konuştuk.
20:44Son zamanlarda artan şiddet, cinayet, taciz gibi olayların neden arttığını anlamaya çalıştık.
20:51Elimizde sıcak gündemler geldikçe.
20:53Biz sizlere bilgi vermeye, bu ekranlardan aktarmaya devam edeceğiz.
20:57Ancak şimdilik burada noktalayalım.
20:59Başka bir programda görüşmek üzere.