Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:13Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler.
00:1615 aydır süren savaşta ateşkese ulaşıldı diyebiliriz.
00:20Elbette bir pürüz çıkmazsa.
00:22İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesten söz ediyorum.
00:25Bugün İsrail kabinesinin onaylaması halinde
00:2819 Ocak'tan itibaren ateşkes yürürlüğe girecek
00:31ve ABD, Mısır ve Katar Arabuluculuğunda gerçekleşen görüşmelerin sonucunda hazırlanan
00:363 aşamalı plan ilk aşamasıyla uygulanmaya başlayacak.
00:40Bugün konuşacağız bu gündemleri konuğumuz Uluslararası İlişkiler Uzmanı Aydın Sezer.
00:45Hoş geldiniz.
00:46Hoş bulduk İrem Hanım. İyi yayınlar.
00:49Efendim şimdi aslında ateşkes kararı alındığı saatten bu yana diyelim.
00:55İsrail en az 90 sivili daha öldürdü.
00:58Orada saldırılar devam ediyor.
01:0019 Ocak'ta yürürlüğe girmesi bekleniyor.
01:02Burada ufak bir pürüz var. Dilerseniz orayla başlayalım.
01:05Şimdi İsrail Güvenlik Bakanı'nın bu ateşkes anlaşmasını onaylamayacağı
01:11ve kabinenin onaylaması halinde de hükümetten istifa edeceği söyleniyor.
01:16Ancak ABD'nin de bu ateşkesin sağlanması için biraz bastırdığını görüyoruz son günlerde.
01:21Sizce Netanyahu ABD ve kendi koalisyon ortakları arasındaki dengeyi kurabilecek mi?
01:29İrem Hanım öncelikle şunu belirtelim.
01:31Bu noktaya gelmemizin temel sebebi mevcut ABD yönetiminin değil de
01:36Trump'ın 2 Aralık 2024'te yapıldığı o tehdit dolu açıklamaydı.
01:43Öncelikle onu hatırlatmakta yarar var.
01:46Biz o tehdidi açıkça Hamas'a yönelik bir tehdit olarak algılamıştık.
01:52Ancak İsrail'in ve Netanyahu'nun da bu tehditten kaynağı aldığını görüyoruz.
01:58Ve burada Trump'ın bölgedeki özel temsilcisinin etkili ve agresif çabalarıyla bir sonuca ulaşıldı.
02:10Dolayısıyla anlaşmaya varıldığını Trump'ın açıklamış olması da bu itibarla bir tesadüf olması gerek.
02:18İkincisi evet İsrail kabilesinde bazı aşırı salcı bakanların 2 bakan anlaşmaya karşı olduklarını biliyoruz.
02:28Bunun Gazze'de İsrail yerleşiminin ömrü kapatacağını iddia ediyorlar.
02:34Ancak Netanyahu da Trump'tan gelen bu baskı neticesinde bu anlaşmaya bir şekilde evet demiş gözüküyor.
02:45Ben burada bu salcı bakanların komutulasının arka planında da Netanyahu'nun olduğunu düşünüyorum açık söylemek gerekirse.
02:54Kendisinin hem iç siyasette hem ABD karşısında elini güçlendirmek için bu bakanların açıklamalarına ihtiyacı olduğunu düşünüyorum.
03:05Anlaşma 19 Ocak'tan Pazar günü yürürlüğe girecek.
03:10Dolayısıyla duyurulduğu saatten şu saate kadar yapılan saldırılarla hayatını kaybeden Gazze'ler için
03:20sadece müdürlüklerimizi belirtmekten başka bir şey elimizden gelmiyor.
03:24Zira anlaşma henüz yürürlükte değil.
03:27Bugün yürürlüğe girmesi bekleniyor. Son dakikada bir turist çıkmazsa.
03:32Bu anlaşmanın asıl önemi Gazze'deki insanlık planına son verecek olmasının yarı sıra
03:39her iki taraftan rehin edilip hukukluların serbest bırakılmasına olanak sağlamasının yanında
03:46etrafın yeni dönemde Orta Doğu'da izleyeceği politikalara göre ipuçları da büyüyor.
03:52İşler Netanyahu'nun istediği gibi gitmeyecek gibi yorumlayabiliriz bunu.
03:59Zaten Netanyahu son bir ayda Suriye sahasında yeni bir sahada faaliyet gösteriyor.
04:06Açıkça işgal altında topraklar var. İsrail ordusunun kontrolü altında.
04:11Dolayısıyla olası bir İran saldırısı veya Irak'taki İran etkisine yönelik mücadelenin saldırıların da
04:21bundan sonra Trump'ın iznine bağlı olacağı anlaşılıyor.
04:26Ve Netanyahu bundan hiç hoşnut değil.
04:29Zira Trump'la oldukça yakın arkadaşlık ilişkilerinde olmasına rağmen
04:34Gazze anlaşmasıyla gelinen şu noktada ne yazık ki Netanyahu açısından söylüyorum.
04:42İşler olduğu gibi gitmeyecek.
04:44Evet. Şimdi Trump'ın politikalarına geleceğim.
04:46Aslında Türkiye'ye dokunan noktalar da var orada.
04:49Suriye'yi de konuşacağız ama hemen geçmeden.
04:51İsrail'in aylardır sürdürdüğü bu harekatın askeri operasyonlarının sonucunda aslında
04:57Suriye'de ve Lübnan-Hizbullah'ın yönelik saldırıları böyle kenarda tutarak
05:02Gazze'de ve Batı şerada elde ettiği kazanım nedir?
05:05Böyle bir kazanım elde etti mi? Onu sormak istiyorum.
05:07Çünkü şimdi yapılan anlaşmaya bakıyoruz.
05:10İsrail'in işgal ettiği bölgelerden çekilmesi,
05:14orada işte rehinelerin geri verilmesi,
05:18yerinden edilenlerin geri dönmesi, en başa dönülüyor gibi bir süreç var.
05:23Ne oldu o zaman? Neden bu kadar insan öldü?
05:2546 bin aşkın insandan söz ediyoruz.
05:28Evet, ancak şunu da unutmamak gerekiyor.
05:32Özellikle Orta Doğu'da bundan sonra direniş ekseninin İran'la bağlantısı bir anlamda kesildikten sonra
05:40İsrail Hamas'la Gazze'de ya da Hizbullah'la Lübnan'daki tehditlere daha az maruz kalacak gibi gözüküyor.
05:50Bir defa bunu teslim etmemiz gerekiyor.
05:52Gazze'de bundan sonraki süreçte,
05:55özellikle bu anlaşmanın birinci aşamasından sonra nereye inebileceğimiz süreç, bunu bilmiyoruz.
06:01İkincisi, Gazze'de Hamas'ın tekrar yönettiği bir Gazze'yi görebilecek miyiz, göremeyecek miyiz?
06:08Bu da çok önemli bir soru çağrettik.
06:11Zira Filistin yönetiminin, özellikle Mahmut Abbas'ın da
06:16ben bu süreçin bir yerlerinde, özellikle Mısır açısından bir yerlerinde olduğunu düşünüyorum.
06:23Dolayısıyla bundan sonraki boyutta gerek Batışeriye'de gerek Gazze'de
06:29Filistin halkının bir takım kayıtları karşılığında
06:34Trump'lı yeni dönemde bir Filistin barış anlaşmasına ulaşılması olasılığı da mevcut aslında.
06:43Bu en azından İsrail'in bölgedeki tehdit algısının azaltmasına da yol açacak bir gelişme gibi gözüküyor.
06:51Tabi ki Kudüs'ün İsrail'in başkent olması ya da Golan işgalinin ABD tarafından alınmış olması
06:59Netanyahu açısından da, İsrail açısından da çok önemli bir sonuç.
07:05Bunu sağlayan da Trump'ın ilk yönetim dönemi oldu.
07:10Bundan sonraki süreçte Allah veya Hamas'ın eskiden olduğu kadar
07:16İsrail için bir tehdit oluşturmayacağını düşünüyorum.
07:20En azından görünürlüğü gelecekte sabah orta vadede bir tehdit olmayacağını düşünüyorum.
07:27Peki şimdi aslında az önce konuşurken de Trump'ın Orta Doğu'da uygulayacağı politikaların
07:32Netanyahu'yu pek memnun etmeyeceğini söylediniz.
07:34Onu biraz açmanızı isteyeyim.
07:36Çünkü İbrahim anlaşmalarına dönülecek mi gibi bir gündem de var.
07:40Ne yönden Netanyahu mutlu olmayacak?
07:43Şimdi Trump özellikle bir iş adamı kimliğiyle ve Orta Doğu'daki yeni yöneticileri
07:50ya da yeni ekibindeki kişilerin Arap monarşileriyle ilişkileri temelinde
07:56tek başına İsrail'in arkasında durmasının ABD'nin çıkarlarına çok uygun düşmediğini fark etmiş durumda.
08:04Dolayısıyla Arap monarşilerini de en az İsrail kadar yakın yörüngesinde tutmak için
08:12Bunun yön koşumu da İsrail'in bölgedeki bu savaş ortamından çıkartılması olacak.
08:19İşte bu nedenle Netanyahu'yu da buna zorlayarak bir yandan da İbrahim anlaşmalarının devamının da
08:27önünü açacak şekilde bir süreç izliyor.
08:30Ben Netanyahu'dan hoşnut olduğunu asla düşünmüyorum.
08:34Yanılmıyorsam yeni törenine de katılmayacağım.
08:38Trump'un 20 Ocak'taki yeni törenine de katılmayacağım.
08:44İşte bu sayede Trump bir anlamda Orta Doğu'da ne kadar tarafsız veya objektif bir politika izlediğini
08:53göstermenin de telaşından.
08:55Bunu tabii tam anlamıyla bir tarafsızlık politikası olarak değerlendirmemek lazım.
09:00Tabii ki İsrail'in bölgedeki hatları, çıkarları, mevcudiyeti her zaman ön planda olacak.
09:07Dolayısıyla tüm diğer Arap ülkelerinin de aslında ortak arzularından bir tanesi olan
09:13hem Hamas'ın hem Hizbullah'ın bölgedeki bertaraf edilmesi,
09:20Arap monarşilerinin de İsrail'in ilişkilerini daha da geliştirmesinin önünü açacak.
09:26Yani bu tehdit algısı Araplar açısından da bu tehdit algısı Trump bir şekilde dolaylı olarak ortadan kaldırmıştır.
09:35Peki Sayın Sezer şimdi aslında Suriye sahasını konuşurken ve Trump'ın politikalarını konuşurken
09:40biz bir süredir orada Türkiye'nin PKK'nın uzantısı olarak gördüğü YPG ve PYD'ye ilişkin
09:47istekleri ve neler olacağına dair de konuşuyoruz.
09:50Bu noktada verilen mesajlar da vardı.
09:52Biliyorsunuz HAK'ın en son askeri bir operasyon bile düzenlenebileceğini söyledi.
09:57Son olarak Trump'ın Dışişleri Bakanı olarak aday gösterdiği Rubio'nun SDG'ye yönelik bir açıklaması var.
10:03Önemli onu hemen aktarayım.
10:04Orada PYD-YPG güçlerine ABD'nin desteğinin devam etmesi gerektiğini söylüyor.
10:09Bir müttefik şeklinde bahsediyor ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'a da diyor ki
10:14Cumhurbaşkanı Erdoğan ABD'deki yönetim değişimini Suriye sahasındaki durumu lehine çevirmek için bir fırsat olarak görmesin.
10:23Böyle bir mesajı var.
10:24Ankara'nın da belki de böyle bir beklentisi vardı ya da yoktu şimdi söyleyemeyiz ama neler düşünürsünüz?
10:30Orada Ankara'nın istekleri olacak mı?
10:34İrem Hanım, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine ya da doğusuna yönelik operasyonlarını değerlendirirken,
10:42geçmiş operasyonlarını değerlendirirken bunların birçok defa hatta tamamen
10:49Rusya'nın izni ve uğurlu ve muvaffakatıyla gerçekleştiğini hatırta tutmamız gerekiyor.
10:55Çünkü Rusya açısından da önemli olan EYD-YPG üzerinden bölgedeki ABD varlığının ortadan kaldırılması,
11:04bu sayede de Türkiye ile işbirliği yapılması budur.
11:08Bunu özellikle Barış Pınar'ın harekatı sırasında gördük.
11:12Harekatın bitirdiğini resmen dünya kamuoyuna lavruluyor.
11:18Bunun defa altını çiziyor.
11:21İkincisi, Sayın Pınar'ın yeni dönemli Suriye'yle ya da EYD-YPG ile ilgili eski açıklamaların bir devamı olarak görüyorum.
11:32Hani o bir gece ansızın gelebiliriz esprisi çerçevesinde.
11:38Ancak şu anda Suriye sahasında Rusya yetmişi yok.
11:44Bu bizi doğumdan ABD ile karşı karşıya getirdi.
11:48Bu çok önemli bir husus.
11:51Ve Türklerin Trump açısından da, ABD açısından da nedenli, önemli olduğunu biz geçmiş dönemden hatırlıyoruz.
12:00Malum o Trump'ın meşhur mektubu ve yapma anlaşma veya Türkiye'ye ekonomik anlamda tehdite yönelik açıklamalar var.
12:13Çok özür dilerim. Son olarak da biliyorsunuz ben Erdoğan'a Kürtlerin üzerine gitme dedim, gitmedi dedi.
12:19Yani buradan üstü kapalı, örtülü bir tehdit olduğunu anlayabiliyoruz.
12:24Bu açıdan bir soru işareti yok.
12:28Şimdi Trump'ın mazlumatıyı genel olarak tanımlaması bu şekilde ilk tanışıklıkları başladı.
12:38Ve yeni törenle davet etmiş olması da gösteriyor ki,
12:42Trump'ın yıllar önce Suriye'den çekileceğini açıklamasının artık tarihte kaldığını, yeni ekibini, yeni yönetimini, yeni gerçekliklerini buna olarak sağlamayacağını görüyor.
12:55Dolayısıyla artık ABD'nin Suriye'nin etrafındaki varlığı gerçeğiyle barışık olmamız gerekiyor.
13:05Bununla sadece birlikte yeni Suriye yönetimi, HDP'nin de bu anlayışlı olması gerekiyor.
13:11Artık takdirde Batı'yla ve ABD'yle ilişkilerini sağlam bir zeminde geliştirmesi beklenemez, söz konusu olamaz.
13:19Bugün kaldı ki İsrail sahaya yeni, Kürtlerin hamis olarak gelen İsrail HDP'yi hala bir terörist örgüt olarak temin ediyor.
13:28Zaman zaman da bombalamaktan çekiniyor.
13:31Dolayısıyla şimdi 20 Ocak'tan itibaren bölgede Türkiye'nin de taleplerini dikkate alırcasına bir takım yeni ara borular üzerinde çalışılacağını düşünüyorum.
13:47İşte buradan PKK'lıların ülkeyi terk ettiğine yönelik açıklamaları ya da bir hareketlilik görebiliriz.
13:55Ki bunu da son tahlilde Türkiye böyle istemiş ve bu böyle oluyor gibisinden biz politikada yorumlayacak bazı gelişmelere şahit olabiliriz.
14:05Bunu ABD sağlayabilir.
14:07Tabi burada Suriye'den çıkacak PKK'lıların sayısının ve tam olarak nereye gideceklerinin ya da ertesi gün geri dönüp dönmeyeceklerinin kontrolü elbette güç olacak.
14:20Ama kağıt üzerinde Türkiye'nin bu arzusunu yerine getirdiğine şahit olabiliriz.
14:26İşte bundan sonra bölgede merkezi otoriteye eklenmemiş bir PLD-YPG varlığıyla belki de önümüzdeki süreçte kültürel anlamda özetliğiyle ihtiva ederek yeni Suriye yönetimine katılmış kürtleri de görebiliriz.
14:46Bunların hepsi olasılık bu aşamada.
14:49Ama üzerinde çok çalışılacak konular.
14:53Ama ne yazık ki bu konuda Türkiye'nin işi kolay değil.
14:57Burada ABD'nin ve özellikle İsrail'in devlet olduğu hatırlatılan daha ihtiyatlı bir politika izlemek gerekiyor.
15:07Ya da kullanılmakta olan teklifvari dilin bir anlamda yerine getirilemeyeceği konusunda da tam olarak bilgilendirmek gerekiyor.
15:19Ama ben bu açıklamaların aslında PKK'ya ya da YPG'ye yönelik değil.
15:24Kararın iç kamuoyuyla yönelik gündem değiştirici ve izlenmekte olan bu yeni nesil karıştırıcıyı da bir anlamda destekleyen ya da takviye eden açıklamalar olanı gördüğümü belirteyim.
15:37Evet. Sayın Sezer çok teşekkür ediyorum.
15:40Elbette ilerleyen günlerde aslında Suriye'de yeni bir yönetimin şekillenmesi ve yeni bir anayasanın yapılmasıyla belki de biz PYD ve YPG'nin ve aynı zamanda Türkiye'nin desteklemiş olduğu SMO'nun bu yeni yönetimde ne kadar ağırlığının olacağını tartışacağız.
15:53İlerleyen günlerde konuşuruz. Çok sağ olun. Vakit ayırdınız.
15:57Rica ederim. İyi yayınlar diliyorum. Sağ olun.
16:00Hoşçakalın.
16:01Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri sizler için uluslararası ilişkiler uzmanı Aydın Sezer ile konuştuk.
16:07Gazze'deki savaş da 15 ayın ardından sona gelindi. Şimdiye dek 46 bini aşkın sivil öldü orada.
16:13Bir ateşkes anlaşması yapıldı. 19 Ocak'ta İsrail kabinesi onayladığı takdirde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
16:213 aşamalı bir plan var. İlk aşamada rehineler bırakılacak. Karşılıklı verilmiş olan sözler tutulacak.
16:27Son aşamadaysa Gazze'nin yeniden inşası bulunuyor ve bunun da yıllar sürebileceği ifade ediliyor.
16:32Bunun yanında Trump'ın dışişleri bakanı adayı olarak gösterdiği Rubio'nun SDG'ye ilişkin Suriye Demokratik Güçlerine ilişkin açıklamaları vardı.
16:40Türkiye'yi de ilgilendiriyordu. Bütün bunları sizler için konuştuk. Şimdilik nokta alıyorum. Yeniden görüşmek üzere.