Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili seyirciler. Köprü, otoyol ve tüneller için yapılan garanti ödemelerine AKP tarafından kur güncellemesi yapıldı. Bunu konuşacağız.
00:22Konuğumuz Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuz Yılmaz hoş geldiniz.
00:28Merhabalar hoş bulduk. İyi yayınlar diliyorum. Teşekkür ediyorum. Bir yandan yerlilik bir yandan millilik nutukları atarken diğer yandan da AK Parti tarzı yapış et devlet modeliyle yapılan köprü, tünel ve otoyolları işleten şirketlere ödenen garanti tutarlarında güncel kur ayarlaması yaptı.
00:50Çünkü bu işlerin sözleşmeleri dolar ve euro üzerinden yapılmıştı. Bu nedenle de dolar ve euro yükseldikçe şirketlerin kasasına girecek garanti edilen tutar sağlanabilmesi için bunun yani değerini kaybetmemesi aslında güvence altına alınmış oldu.
01:13Daha önce yılda bir kez yapılan bu kur dönüşüyle yapılan ödeme AK Parti'nin şirketlerin talebi üzerine önce yılda iki kez yapılmaya başlandı. Şu anki güncel haliyle ise yılda dört kez bu şirketin azeni kur güncellemesi yaparak ödeme yapıyor.
01:36Önceleri bir yıl boyunca garanti edilen araç sayısında tutturulamamış olan kısımla ilgili tutar takip eden yılın iki Ocak gününde ödeniyordu. Şu anda üç ayda bir ödeniyor. O nedenle de bir Ekim'e geldiğimizde yeniden bir kur güncellemesi yapıldı.
01:57Bu yapılan kur güncellemesi ile şirketin kasasına girecek her bir araç için garanti edilen tutar yükselmiş oldu. Ama bunun bir kısmını geçen sürücü ödüyor diğer kalan farkı ise hazine ödüyor.
02:15Yani 1 Kasım 2024 tarihi itibariyle Osman Gazi Köprüsü'nde geçen araç sürücüleri 555 lira ödemeye devam edecek. Sürücülerin ödediği sabit kaldı o zaman. Sabit kalıyor ama hazinenin şirkete garanti ettiği araç geçiş tutarı 1870 liraya çıktığı için aradaki farkı hazinede şirkete 1310 liraya çıkıyor.
02:46Yani o köprüyü kullanan yurttaşında kullanmayan yurttaşında cebinden çıkacak bu para.
02:52Geçen zaten bir ücret ödüyor. Geçmeyen adına geçmeyenlerin yani tüm vatandaşın vergilerden oluşan hazine bu şirkete garanti edilen tutarın farkını ödemek durumunda.
03:09Yani şöyle diyelim 1 Ocak 2024 tarihinde Osman Gazi Köprüsü'nden geçen her bir araç için şirketin kasasına girmesi garanti edilen tutar 1600 liraydı.
03:24Ancak 1 Ekim 2024 tarihi itibariyle bu tutar 1870 liraya çıkıyor. Çanakkale Köprüsü'nde 1 Ocak 2024'te şirketin kasasına girecek garanti edilen geçiş tutar 650 liraydı.
03:46Şu anda 760 liraya çıktı. Avrupa Tümeni'nde 218 liraydı. 238 liraya çıktı. Yavuz Sultan Senin Köprüsü'nde de 170 liraydı. 204 liraya çıktı.
04:00Şimdi bir anda hazinenin bu kur güncellemesi nedeniyle hazinenin şirketlere yaptığı her bir araç başına yaptığı fark ödeme tutarı yükselirken diğer taraftan da aslında yani geçen sürücüler açısından ödedikleri ücretin artış oranına bakacak olursak son 8,5 ayda köprü tünel otoyollardan geçen sürücülere ödediği araç geçiş ücretine rağmen
04:30devasal zamlar yapıldığını görüyoruz. Örnek olarak Çanakkale Köprüsü'nde son 8,5 ayda araç geçiş ücretlerine yapılan zam oranı %185. Osman Gazi Köprüsü'ndeki araç geçiş ücretlerine son 8,5 ayda yapılan zam oranı %192.
04:54Avrasya Tüneli'ndeki araç geçiş ücretine yapılan zam oranı %194. Yavuz Sultan Senin Köprüsü'ndeki araç geçiş ücretlerine son 8,5 ayda yapılan zam oranı %250.
05:10Hatta AK Parti hızını alamayarak AK Parti döneminden önce yapılmış olan maliyeti ödenmiş olan borçları bulunmayan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ndeki araç geçiş ücretlerine son 8,5 ayda %288 zam yaptı.
05:32Yani ne tarafa dönseniz dehşet verici bir zararla karşı karşıyayız. Bir tarafta geçen sürücüler açısından devasa tutarlarda araç geçiş ücretlerine zam yapılıyor. Diğer taraftan da dolar ve euro yükseldiği için bu sözleşmeler dolar ve euro ile yapıldığı için de bu hazinenin şirketleri ödediği fark tutarı ödemesi artıyor.
06:00Şirketler adeta bu yap işlet devlet modeliyle yapılan köprü tünel ve otoyollarda birer merkez bankası gibi para basmaya devam ediyor. Ve onlar para bastıkça da vatandaşımız da fakirleşiyor.
06:15Peki Deniz Bey şimdi bu sistemi tam olarak anlayabilmek adına soruyorum. Garanti edilen araç sayısı yani o köprüden o gün içine geçen araç sayısı garanti edilen sayıyı tutmazsa ödenen fark da yükseliyor mu bununla birlikte?
06:30Eğer araç geçiş sayısı tutturulamazsa bu kez Osman Gazi köprüsündeki tutturulamayan her araç için hazine 1870 lira ödeme yapacak. Yani bu sefer sürücü ve hazine payı diye ayrılmıyor. Doğrudan hazineyi ödemek zorunda kalıyor.
06:50Çanakkale köprüsünde her bir geçmeyen yani garanti edilip de tutturulamayan araç geçiş sayısı için 760 lira ödeme yapılıyor. Şirkete Avrasya tüneli için 238 lira, Yavuz Sultan Senin köprüsü için 204 lira ödeme yapılıyor.
07:08Peki ne kadarlık bir garanti verilmiş bu köprülere onun verisi var mı elinizde?
07:13Garanti tutarı toplamı şöyle ifade edeyim. Karayolları kapsamındaki 6 yapıştırı devlet modeli projesi için devlet kendi öz kaynağıyla bu projeleri yapacak olsa 22 milyar dolar ödeyecekti.
07:33Şu anda AK Parti'nin bu şirketlere aynı projeler için garanti ettiği ödeme tutarı en az 52 milyar dolar olacaktı. Şu anda AK Parti'nin bu şirketlere bu projelerle ilgili garanti ettiği ödeme tutarı 59 milyar dolar.
07:53Aradaki fark 37 milyar dolar yani güncel kurla 1 trilyon 250 milyar lira şirketlere maliyetinin üzerinde fazladan ödeme yapılacak. Yani projelerin maliyeti bu değil fazladan yapılacak ödeme tutarı 1 trilyon 150 milyar dolar.
08:17Dolayısıyla da burada da kurda yükseldikçe fatura daha da artıyor. Diğer taraftan şunu da söylemek gerekli bu köprülerde köprülere garanti edilen her bir araç başına ödeme tutarının formülünün içinde örnek olarak Osman Gazi Köprüsü'nü verirsek 35 dolar artı KDV.
08:43Şimdi burada dolar yükseldikçe enflasyon yükseldikçe dolar da yükseliyor. Dolayısıyla buradaki Türk lirası karşılığı gittikçe artıyor. Bizim açımızdan yani Türkiye açısından çok ciddi bir zarar doğuruyor.
08:57Ayrıca bu formülde bir de Amerika Birleşik Devletleri tüketici fiyatları endeksindeki artış oranı da ekleniyor. Yani 35 dolar artı KDV artı Amerika Birleşik Devletleri'ndeki enflasyon farkı.
09:15Bu yeni tutarı oluşturuyor. Böylelikle ilk sözleşme imzalandığında 35 dolar olan şirkete garanti edilen araç başına ödeme tutarı şu anda güncel olarak 55 dolara çıktı.
09:32Yani vatandaşın sırtında hem dolarla yapılan bir sözleşmenin ağırlığı hem Türkiye'deki enflasyon aynı zamanda da buna eklenen Amerika'daki enflasyon da var. Çanakkale Köprüsü Euro ile sözleşmesi imzalandı.
09:50Orada da Avrupa Birliği enflasyon farkı şirketlere garanti edilen araç başı ödeme tutarına ilave oluyor çarpan olarak. Dolayısıyla da vatandaşımız fakirleşmeye devam ediyor.
10:06Yani bir yandan memura çok düşük bir zam yapılırken diğer taraftan asgari ücretliye bir iyileştirme yapılmazken bir ara zam yapılmazken şirketlerin talebi üzerine daha önce yılda bir kez yapılan kur güncellemeli ödeme yılda dört kez yapılmaya başlandı.
10:29Yani bu şirketlere yandaş şirketleri dört kez yılda ara zam yapan AK Parti asgari ücretlinin ara zam taleplerini kulaklarını tıkamaya devam ediyor.
10:41Diğer taraftan burada bu köprü tünel otoyolları işleten şirketlere devlet dolar ve euro üzerinden sözleşmeler imzalayarak ödemeler yaparken diğer taraftan aynı şirketlerin sahibi olduğu özelleştirmeyle devralınan termik santral ve elektrik dağıtım şirketlerinin devleti olan Amerikan doları cinsinden borçlarını TL'ye çektiriyor.
11:11TL'ye çevirip altıda taksit yapıyor ve bu yaptığı işlem dolayısıyla da kamuda oluşan zararda bir milyar iki yüz elli yedi milyon dolar.
11:23Şimdi siz aynı şirketlerin devleti olan dolar borçlarını TL'ye çevirip altı taksit yapma imkanı tanıyacaksınız ama devletin aynı bu şirketleri olan dolar cinsinden borçlarını sözleşmelerini TL'ye dönmeyeceksiniz.
11:41Tam bir AK Parti'nin yapacağı iş ve AK Parti bu alanda gerçekten dünyada da yapışır devlet projeleri yapılıyor ama aynı ucube Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi gibi uydurdukları dünyada eşi benzeri olmayan bilimsel temeli olmayan kanun yapısı karman çorman uyumsuz ve onların bile kimin yetkisinin ne olduğunu belirlenemediği bir sistem gibi.
12:10Aynı şekilde de bu dünyada uygulanan yapışır devlet modelinin AK Parti tarzını Türkiye'de uygulayıp şirketlere adeta devasa kar garantileri veriyor.
12:23Şirketler zengin ediliyor yani.
12:53Daha sonra vergilerle yaptığı harcamalar üzerinden gelir elde etmek varken AK Parti bu yolu çok uzun görüyor ve bu vergiyi istediği yani kendisi istediği hızla toplayamayacağını düşünüyor.
13:09O nedenle de doğrudan bazı şirketlerin kasasında bu paraları toplayıp biriktirip ihtiyaç duyduğu anda havuz sistemini oluşturarak buradan hem bu paraları kendine çevirmiş oluyor aynı zamanda da siyasetini finansmanını sağlamış oluyor.
13:28Böyle bir durum yani buna benzer bir yapışır devlet modeli dünyada yok yani hepsi şirketler bu köprü tünel otoyollar Türkiye'de yapan şirketler Türk ama siz sözleşmeye dolarla euro ile imzalıyorsunuz.
13:46Sonra bir uyuşmazlık halinde finansmanı da kapsayan kısmı yani finansman sağlayıcı görevli şirket ve devlet bir uyuşmazlığı halinde Londra mahkemelerine gidiyor.
14:01Diğer taraftan günlük araç geçiş garantisi veriyorsunuz.
14:06Yani kardeşim sen bu köprüyü yaptın şu kadar sene işleteceksin bunun geçiş bedelini de sen belirle demiyorsunuz.
14:14Siz diyorsunuz ki yani o öyle belirlese şirket belki az araba geçecek zarar edecek belki kampanya yapacak daha uygun fiyata daha çok araba geçecek kar edecek.
14:26Belirli bir yıl sonra da devlete devredecek ama böyle değil AK Parti'nin yaptığı tarzda bir de hazine günlük araç geçiş garantisi veriyor.
14:37Evet.
14:38Garantileri ödediği anda maliyetin üstüne devasa bir karı da ödemiş oluyor.
14:43Böyle olduğu zaman da şirket güle oynaya on yıllar boyunca çok ciddi paralar kazanıyor ve bu doğrultuda yapılan işler nedeniyle de sonuçlarıyla da büyük zararlar oluşuyor.
14:59Yani bir örnek verecek olursak mesela Çanakkale Köprüsü'nden örnek verelim.
15:04Çanakkale Köprüsü'nün açıldığı 2022 yılında 2024 yılına kadarki zararın boyutu.
15:12Yani son iki yılda Çanakkale Köprüsü'nde garanti edilen araç geçiş sayısı 32 milyon 850 bin.
15:21Gerçekleşen araç geçiş sayısı ise sadece 5 milyon 536 bin.
15:27Bir fark var.
15:29%87 ve hazinenin şirkete ödediği garanti tutarı 546 milyon avro.
15:39Dehşet verici bir tutar.
15:42Yani tutturulamayan araç geçiş sayılarıyla ilgili büyük ölçüde.
15:46Onun dışında mesela havalimanından örnek verelim.
15:50Zafer Havalimanı 2024 yılının ilk 8 ayında garanti edilen giden yolcu sayısı 878 bin 488.
16:02Gerçekleşen giden yolcu sayısı ise sadece 22 bin 404.
16:08Hata payı %97,45.
16:12Hazinenin şirkete yapacağı garanti ödemesi tutarı 4,5 milyon avro.
16:20Ve 2044 yılına kadar bu hata payı ile devam ederse ki etmemesi için bir neden yok.
16:26Yani avyon kütahya uçan ne nüfusa artışı var böyle açıyı kapatacak ne de kapanması için mantıklı bir neden var.
16:36Bu şirketin kasasına 208 milyon avro para girecek.
16:41Yani neredeyse uçak inmeyen kalkmayan yolcusu bulunmayan ve havalimanı demeye bin şahit.
16:48Yani bir bina ve pist diyelim.
16:51Bunun için hazine 208 milyon avro para ödeyecek.
16:56Neredeyse sebepsiz diyelim.
16:59Oldukça büyük bir zenginlik kazandırıyor.
17:02Ve ayrıca sadece bu da değil bakın demir yollarında da var AK Parti'nin yap işlet devlet modeliyle yaptığı Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı var.
17:13Adının içinde Yüksek Hızlı Tren Garı diye geçiyor ama yüksek hızlı olan hiçbir şey yok.
17:18Yani AK Parti'nin hazineyi kurtulması dışında yüksek hızlı olan hiçbir şey yok.
17:24Bu garın yap işlet devlet modeliyle işletmesini yapan şirket Polin Cengiz Limak Ortak Girişi.
17:32Bakın 2016 yılında açıldı bu gar.
17:362016 yılından 2023 yılına kadar hazinenin garanti ettiği giden yolcu sayısı 38 milyon.
17:44Gerçekleşen giden yolcu sayısı ise 13 milyon 710 bin.
17:49Hata payı yüzde 64 ve şirkete yapılan garanti ödemesi tutarı 67 milyon 260 bin dolar.
18:00Şimdi diyeceksiniz ki ne kadar büyük bir zarar değil mi?
18:04Belki de.
18:05Bununla da kaldı.
18:07İşin acayip tarafı.
18:09Bakın aynı yap işlet devlet modeliyle yapılan Yüksek Hızlı Tren Garı'nda bu söylediğim rakamlara ve ödenen tutara ilave verilen garantiler var.
18:21Bakın ne garantisi verilmiş.
18:24134 odalı, 268 yatak kapasiteli, 4 yıldızlı bir otel, 170 mağazalık bir AVM, 1200 araçlık bir otoparkın tüm gelirleri de 20 yıl boyunca Polin Cengiz Limak Ortak Girişimine veriliyor.
18:45Bu Antep Yüksek Hızlı Tren Garı yap işlet devlet modeli projesi kapsamında.
18:52Bu da yeni bir boyut gelmiş.
18:55Ya devletli otopark, ya devletli otel, ya devlet modeli mağaza.
19:04Bu da demiryolu projesinin içine eklenmiş, bu şirketlere verilmiş.
19:09Görmek isteyen varsa Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı'na gittiği zaman orada oteli de orada AVM'yi de görecektir.
19:17Yani AK Parti bu alanda gerçekten bir dünya rekoru kırıyor.
19:22Biz tabi yolsuzluklar, usulsüzlükler, kamu zararlarını inceliyoruz, araştırıyoruz.
19:29Artık AK Parti'yi takip etmek, izini sürmek Netflix dizilerindeki dedektif filmlerine benzemeye başladı.
19:39Gerçekten bu alanda profesyonelleştiler.
19:42Yani dünyadaki iki yüzün üzerindeki ülke arasında bir hazine nasıl hortumlanır, vatandaşlar nasıl kandırılır konusunda AK Parti gerçekten...
19:55Yani bu konuda mütevazi davranmalarına gerek de yok.
20:01Büyük ihtimalle birinci sıraladılar.
20:04Peki Deniz Bey çok teşekkür ediyoruz.
20:07Sizler de yoğunsunuz.
20:08Bugün vakit ayırdınız.
20:09Bu mevcut durumu anlattınız.
20:11Kur güncellemesini anlattınız.
20:13Bunun yanı sıra yap işlet devlet modeliyle bir mağaza yapıldığını, buna da bir garanti verdiğini söylediniz.
20:18AVM.
20:19AVM, çok pardon.
20:21Bir AVM yapıldığını söylediniz.
20:23Sizin de eklemek istediğiniz bir şey varsa son olarak onu da alayım.
20:27Aksi takdirde dilerseniz burada noktalayalım programı.
20:30Teşekkür ediyorum.
20:31Devletin bu alandaki bugüne kadar yapılan köprü, tünel, otoyollar veya diğer yatırımlarda vatandaşın hakkını koruyabileceği hakim pozisyona gelmesi gerekli.
20:43Bunu da Cumhuriyet Halk Partisi iktidarına geldiğimizde biz yapacağız.
20:47Hazinedeki deliklerin yerlerini biliyoruz.
20:50Tespit ettik.
20:51Bunlarla ilgili benim de yaptığım 52 suç duyurusu var.
20:55Bu dosyalar da hazır.
20:57Bu nedenle en yakın zamanda hemen yapılacak bir erken seçimde iktidar değişimiyle birlikte vatandaşlarımızı daha mutlu, daha umutlu olacakları bir geleceğe doğru onlarla birlikte yol almak istiyoruz.
21:12Teşekkürler.
21:13Ben teşekkür ediyorum.
21:15İyi yayınlar diliyorum.
21:19Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuz Yılmaz konuğumuzdu.
21:25Yap işlet devlet modeliyle yapılan köprüleri, otoyolları, tünelleri, hava alanlarını, havalimanlarını konuştuk ve bunların devlet hazinesinden garantili ödemelerine bir kur güncellemesi yapıldığından bahsettik.
21:38Biz elimize sıcak gündem geldikçe aktarmaya devam edeceğiz.
21:42Ancak şimdilik burada noktalayalım.
21:44Başka bir programda görüşmek üzere.
21:55İzlediğiniz için teşekkürler.