İŞTE TÜRKİYE'DEKİ AFGAN GERÇEKLERİ!

Özlem Gürses

İŞTE TÜRKİYE'DEKİ AFGAN GERÇEKLERİ!   Destek Olmak İçin: https://www.youtube.com/channel/UCojOP7HHZvM2nZz4Rwnd6-Q/join  Özlem Gürses'le 5 Dakikada Dünya Gündemi  Podcast Linki : https://open.spotify.com/episode/2BrfT4VHgTtUJcevyM2cLn?si=rIy-2Q8eS7O0y9zvblRArw  Özlem Gürses gündemi sizin için yorumluyor... •••  Yeni Videolardan Haberdar Olmak İçin - https://bit.ly/3dEwomR ••• - Sosyal Medya - https://www.instagram.com/ozlemgurses/ https://twitter.com/OzlemGurses http://www.ozlemgurses.com/ ••• Bize Ulaşmak ve İşbirliği Yapmak İçin :  iletisim@ozlemgurses.com  #ÖzlemGürses #afgan #mülteci

Transcript

00:00Evet, hepinize iyi akşamlar. Size bu akşam Ayvalık

00:05sahillerinden sesleniyoruz. Bu sene turizm zor bir dönem

00:09geçirdi. Çünkü turizmde önemli sıkıntılar vardı. Birçok ııı

00:14yerli turist daha ucuz olduğu gerekçesiyle karşıya Midilli

00:18Adası'na geçti. Fakat buna rağmen konuştuğumuz ııı esnaf

00:22Ayvalık sahillerinde, Cunda sahillerinde yaradana şükür

00:26diyor. Fakat bu arada sahilde dolaşırken bir başka gerçekle

00:30karşılaştık. Şimdi o gerçeği hep birlikte konuşacağız. Evet

00:35seni tanıyalım. Evet merhaba efendim ben ııı adım Nazar.

00:39Adın Nazar. Önce bir isimleri konuşalım. Nazar. Nazar.

00:42Afganistanlısın. Evet Afganistanlıyım. Senin adın?

00:44Ben adım Hal Muhammed Afganistanlıyım.

00:47Afganistanlısın. Ben Mustafa'yım Afganistanlı. Mustafa.

00:50Evet yanımızda ııı üç tane Afganlı genç var. Aslında ben

00:54dolaşırken gördüm çok fazla Afganlı var burada değil mi?

00:57Burada sayın vekilim o kadar fazla yok Cunda'da. Yazın oluyor

01:02böyle elli üstüne çıkıyor. Ondan sonra kışın herkes gidiyor.

01:06Dağılıyor kışın burada iş olmadığı için inşaata gidiyor,

01:08zeytinliğe geçiyor. Hani yazın burada iş olduğu için hepsi de

01:11çoğunlukla bulaşıkçılık yapıyor burada. Yani yazın en fazla

01:15elli kişiye çıkıyor. Ondan fazla olmuyor burada. Elli kişiyi

01:18üstüne geçmek istiyorlar. Ama birçok restoranda, kafede eee

01:20yoğun Afganlı çalışıyor diye. Birer kişi ikişer kişi var o da

01:23bulaşıkçı olarak yani başka bir işe kolay kolay senin

01:26bulunduğun iş yerinde kaç tane var? Kaç Afganlı var? Şu anda

01:29biz burada ııı normalde bir kişi vardım. Ben şu anda üç kişi

01:32olduk. Arkadaşlar ikisi komilik yapıyor. Adam bulamadılar.

01:35Bunları almak zorunda kaldı. Ben burada önce bulaşıkçılık

01:37yapıyordum. Şu anda aşçılık yapıyorum efendim. Peki

01:40Afganistan'dan nasıl geldin? Hangi yollardan geldin? Efendim

01:43Afganistan'dan ııı herkesin geldiği gibi ben sekiz sene

01:46önce geldim. Tabii o zamanlar biraz yollardan gelmek kolaydı.

01:50Yine de o kadar kolay olmadı. Ben kırk günde geldim. Sınırlar

01:53yürüyerek mi geldim? Yürüyerek geldim efendim. Peki ııı önce

01:56ııı Afganistan'dan nereye geçtin? Berucistan'a mı?

01:59Afganistan'dan efendim Pakistan'a geçtik. Pakistan'dan

02:02İran'a geçtik. İran'dan Van üzerinden Türkiye'ye giriş

02:05yaptık. Peki ııı İran'da bekledin mi? Azadi Meydanı'nda

02:08evet evet her yerde beklemek zorunda. Yani orada zaten orada

02:12zaten kamplar var. Iıı Afganistan'dan gelenlerin

02:15ağırlıklı beklediği yerler var değil mi? İran'da yok. İran'da

02:18böyle kamp yok da yakaladığı zaman beklediği yerlerden

02:21bahsediyorum. Evet beklediği yerler var. Illa bir yerde

02:23beklemek zorunda kalıyor. Yolları. Peki ııı Tahran'dan

02:26gelirken hangi güzergahtan geldin? Tebriz'e kaldın mı?

02:33Tebriz'de bir gece kaldık. Sonra sınıra getirdiler. Peki

02:36ııı sizi kaçakçılar getirdi? Kaçakçılar getiriyor tabii.

02:39Peki ııı sınırdan ııı hangi ııı köyden geçtin? Vallahi

02:43Turgalı'dan mı geçtin? Türkiye'nin köyünü o zamanlar

02:46bilmiyorduk adını. Işte geçtiğimiz yerde sınırı

02:49geçtikten sonra bir gün sonra bir köye geldik. Küçük bir

02:52köyüydü. Oradan da otogara geldik. Orada bizi polisler

02:56aldı tabii. Dört gün biz şey karakolda kaldık. Ondan sonra

02:59bize bir belge verdi. Yedi sekiz gün içinde Türkiye'yi

03:02terk edin diye. Öyle bıraktı. O zamanlar sekiz öncesinde sekiz

03:05sene öncesinde sizi alıp sınıra götürmedi mi polisi o

03:08zaman? Tabii o zaman sekiz sene önce çok Afgan da

03:10gelmiyordu. O kadar bu kadar değildi. Şu an geldiği gibi

03:13değildi. Şu an çok geliyor herhalde. Şu anda yine bir

03:16sene oldu kapandı. Bir sene önce çok geliyordu. Bir sene oldu

03:18duvarlar örtüldüğü için biz hani akraba aile gelmek

03:22istediği zaman gelemiyor. Şu anda imkansız. Şu anda sınırdan

03:25geçmek şu an kolay bir iş değil. Evet evet. Peki o zaman

03:27polis sizi sınıra götürmedi. Dedi ki alın şu kağıdı terk edin

03:31dedi. Üç kişiydik. Yanımda bir tane çocuk vardı on iki yaşında.

03:34O yüzden beni bıraktı. Başkalarıyla ilgili

03:37bilmiyorum. Bizi bu şekilde bıraktı ama yedi yedi gün içinde

03:39terk edin ülkeyi dedi. Evet. Ve sen oradan İstanbul'a mı

03:42geldin? Oradan ben Ankara'ya geldim. Ankara'dan Denizli'ye

03:46geldim inşaatta çalıştım. Oradan da buraya geldim. Işte

03:49sürekli bulaşıkçılık yaptık. Hiçbir belgen var mıydı elinde?

03:52Pasaport yok tabii attınız pasaportu. Bizim yok. Benim

03:55kendi ülkemin verdiği kimlik pasaportum var ama pasaport

03:59vizeli giriş değil normal pasaportun şeyi var evet.

04:02Elimizde pasaport vardı resmi her şeyimiz vardı. Afganlılara

04:06Türkiye vize uyguluyor mu? Evet yani ülkeden resmi gelmek

04:09isterse uyguluyor da ama yedi bin altı bin dolar alıyor onu

04:13istediği için bizim bu imkanımız olmadığı için zaten

04:15yedi bin altı bin dolar bizde olsa memleketimizden gelmeyiz

04:18gelmeyiz o kadar param olsa kalırım buraya çalışmak için

04:20geliyoruz ve çalışıp da geri dönüyoruz. Ben bu arada bir

04:23kere gittim hastalandım. Afganistan'a geri gittin tekrar

04:27gittim. Ben bir kere arada hastalandım. Üç kez ameliyat

04:30olup geçtim. Bir dakika şimdi giderken yine aynı yoldan mı

04:32gittin? Hayır. Giderken ııı burada şey Afgan konsolosluğuna

04:36gittik. Oradan da bizim Afgan kimliklerimize bakarak bize

04:40uçak bileti verdi. Uçakla gittim. Evet uçakla gittim.

04:43Uçakla gittim. Ben oraya gidince hasta olduğumdan

04:46dolayı bizim doktorlar bana tekrar nerede ameliyat olduysam

04:49oraya gitmemi söyledi. Biliyorsunuz orada doktorlar bu

04:51kadar yetenekli değil yok. O yüzden ben doktorun verdiği

04:55raporlarla buradaki doktorumla iletişim kurup bunun verdiği

04:58ilaç raporlarla ben tekrar geri geldim. Şimdi bir dakika yine

05:01kaçak yollarda mı? Yine kaçak yollarda gelmek ama çok uğraştım

05:04alamadım vize vermediler. Vize vermediler. Tekrar ben İran

05:07üzerinden sınıra geldim. Sınırda yakalandım. Geri

05:10gönderme merkezinde ben iki ay Van'da kaldım. Bir ay Iğdır'da

05:13kaldım. Eee on beş günde Arzurum'da kaldım. Şu anda

05:17senin pasaportun yok değil mi? Benim pasaportum var ama

05:20pasaportum vizeyle resmi girilmiş değil. Yani Afgan

05:23pasaportun var. Türk pasaportun yok. Yok. Türk kimliğin yok. Ve

05:27burada kaçak çalışıyoruz. Burada kaçak çalışıyoruz. Kaçak

05:29çalışıyoruz. Peki hiç gelip bulunduğun yeri araştıran veya

05:33denetleyen bir bir şey oldu mu? Mesela polis, jandarma veya

05:37vergi memurları hiç çalıştığın yere gelip oluyor. Oluyor. Daha

05:42önce benim bulaşıkçılık yaptığım yerde yakaladılar,

05:44ceza kestiler. Oradan işten patron da beni çıkardı. Ama

05:48seni alıp götürmediler. Yok alıp götürmedi. Burada Afganlar

05:51çok olma. Kışın hiç bulamazsınız burada. En fazla

05:54beş ya da altı kişi kalan oluyor. Ama yazın çok. Yazın

05:56hemen hemen elliye çıkıyor Ayvalık Cunda'da. O yüzden

05:59burada bir sorun da yaşanmadığı için yani kimse birine zarar

06:02vermediği için bir sarkıntılık yapmadığı için burada göze de

06:06batmadığı için herkesin de elemana ihtiyacı olduğu için

06:08sınırdan nasıl geçtin sen? Iıı şeyin altından mı geçtin? Iıı

06:13terör güvenliği dağlardan yürüyerek mi geldi? Ben

06:17geçerken efendim dağlardan yürüyerek geldi. Duvar

06:19örtülüyordu. Duvarın birkaç kilometre örtülmeyen yeri

06:23kalmıştı. Arası vardı. Oradan evet gecede çok kötü kar yağıyordu

06:26böyle tuğba vardı hiçbir yer gözükmezdi. Oradan geçtik.

06:30Oradan geçersiniz. Köyde illa yakalanır. Sen kaç kilometre

06:33yürüdün? Şimdi ben. Üç bin dört bin var mıdır? Ben Van'dan

06:37geçtikten sonra. Ondan bahsetmiyorum. Ta şeyden

06:41Afganistan'dan. Afganistan'dan hani düşünün İran'ın kaç

06:44kilometre olduğunu bilmiyorum. Bir köşesinden giriyoruz.

06:46Mesela Van'dan giriyorsunuz. Buradan Yunan'a geçmiş gibi o

06:50kadar bir yol yürüyorsunuz İran içinde. Fakistan'ın da belli bir

06:53küçük kısmından geçiliyor. Oradan da dağlardan yürüyüş

06:56yapılıyor. Oradan geçtik. Kalabalık gruplar halinde mi

06:59yürüdünüz? Elli kişi de oluyor, on kişi de oluyor, beş kişi de

07:03oluyor. Peki size orada yolu gösteren, size mimandarlık

07:06yapan kaçakçılar oluyor muydu? Oluyor. O her yerin kendi

07:09insanları yapıyor bunu mesela. Kendi çeteleri var. Evet kendi

07:12köydeki kendi köylüleri mesela şöyle örnek vereyim. Buranın

07:16kendi insanı mesela buradan birini geçirmek istiyorsa

07:18yabancı biri burada yapamaz. Oranın kendi çalışanları, kendi

07:22adamları biz tanımayız. Para da veriyorsunuz. Biz bir kişiyle

07:25mesela verirseniz. Evet. Bizden parayı mesela Van'a sınır

07:29geçtikten sonra bizden parayı alıyor. Gerek bizi gönderse de

07:32paramız bize iade edilmiyor. Para gidiyor. Sen nasıl geldin?

07:36Ben de aynı şekilde Afganistan'dan geldim İran'a.

07:40İran'dan Van'a geldim. Van'dan işte bir kere geldim yakalanıp

07:45geri gönderdiler İran'a. Sonra bir üç dört ay İran'da kaldım.

07:49Sonra tekrar geldim. Bu sefer bir ayda falan geldim. Yine

07:54kaçakçılar mı getirdi? Kaçakçılar getirdi. Kaç para

07:56verdin kaçakçılara? Ben iki buçuk sene falan oldu. O zaman

08:00kaç kaç dolar verdin? Ha. Bin dolar mı falan verdim? Bin

08:03dolar falan verdim. Iki buçuk sene oldu. Aynen. Senin de

08:06kaçaksın burada. Herhangi bir resmen şeyin yok. Peki sen nasıl

08:10geldin? Ben de aynı şekilde Afganistan'dan Pakistan'a

08:14Pakistan'dan İran'a İran'dan Van'a sen de kaçakçılarla mı

08:18geldin? Ben de kaçakçılarla geldim. Sen ne kadar verdin? Bin

08:21dolar. Sen de bin dolar verdin. Ama şimdi daha pahalıymış öyle

08:24söylüyorlar. Şimdi ııı dolar yükseldiği için efendim her şey

08:27dolara göre pahalı oluyor. Evet biraz fazla alıyorlar. Şu anda

08:31şöyle bir şey de var. Dolar da var. Bir önemlik onu daha var.

08:34Burada şu anda sınırı kapattığı için sınırı artık geçme imkanı

08:39olmadığı için insanları kaçakçılar kandırıyor. Diyor

08:42ki ben seni illa geçireceğim. Bana üç bin dolar verirsen ben

08:45seni alıyorum. Evet. Evet. Parayı alıyor. Yine aynı yoldan

08:48iti veriyor. Bu tarafta da jandarma yakalayıp tekrar geri

08:51atıyor bu sefer aynı kaçakçı aynı kişiyi yakalayıp yüzüne

08:56maske geçirip hırsız olarak ailesinden para alıyor. Şu anda

09:00kimse gelemiyor. Ha bir de öyle bir durum var. Evet evet. Geri

09:02gönderildiği zaman mutlaka biz hırsızın o eline geçiyoruz.

09:05Peki. Kendileri şimdi bana şunu söylediler. Afganlıların

09:08arasında böyle bir WhatsApp, Telegram grupları var. Işçi

09:11bulmak o şekilde kolay oluyor diye. Doğru mu? Yani mesela

09:14sizi burada nasıl işe alıyorlar? Nereden buluyorlar?

09:16Şöyle ben buraya işe girdiğimi buradaki insanlar az önce de

09:19anlattım size dedim ki buradaki insanların çoğu aynı

09:22köyden olduğumuz için amcaoğlu, dayıoğlu, küzen olduğumuz için

09:25burada aramızda bir yabancı da getirmiyoruz. Hani bize de zarar

09:28vermesin, insanlara da zarar vermesin. Ekibi kurdunuz yani.

09:31Biz burada kendi ailece buradayız. Burada çalışıyoruz.

09:34Burada hani ben ilk geldiğim zaman biz beş kişiydik burada.

09:37Buraya geldik. Restorantları tek tek araştırdık. Biz çalışmak

09:41istiyoruz. Afganlı olduğumuz için almadılar. Sonradan bir

09:44sene sonra daha geldik Denizli'den. Ondan sonra baktı

09:47adama ihtiyaç var. Dedi bulaşıkçılık yapacaksın. Sabah

09:50on gece çıkış dedi. Sadece bulaşık dedi. O şekilde

09:54buradaki Afganları gördüğünüz herkes bulaşıkçılık yapıyor.

09:57Evet. Ama şöyle bir şey de var. Bunların içinde kimliği olan

10:00göçmenlere verilen doksan dokuzla başlayan teyzesi,

10:04koruma izin belgesi diye geçiyor. O kimlikten olanlar

10:07var. Ama kimisi İzmir'e ait biliyorsunuz bizim için bir

10:11şehir kimliği veriliyor. Diğer şehre geçmemiz yasak. Yasak.

10:14Yani şurada mukim olacaksın. Evet. Kimlik veriliyor ama o

10:17kimlikle gidip başka yerde çalışamazsınız. Ama bir de

10:21hiçbir kimliği olmayan sizin gibi kaçak olanlar da var. Evet.

10:23Kimliği olmayan hani gidiyoruz sürekli gidiyoruz. Bakın şu anda

10:26benim ciddi ihtiyacım var. Şu anda hanımım gitti. Buradan

10:30gitti İstanbul'a kimlik vermedi. Şu anda şu anda

10:33çorumda benim hanımım. Yirmi yaşında hani benim hasta olduğum

10:36için orada yalvarıyor kimlik verin diye. Hiçbir yerde

10:39kimlik vermiyor şu anda. Kimlik de vermiyor. Kimlik

10:42evlendim. Eşimle burada evlendim. Tamam. Peki

10:45Afganistan'a para gönderenler de oluyor dediler. Para

10:48gönderebiliyor musunuz? Şöyle gönderiyoruz efendim. Parayı şu

10:50şekilde bizim zaten bu parayı kazanmak için geliyoruz. Çünkü

10:53hepimizin ailesi var, annesi var, bacısı var, kardeşi var,

10:56evli olan kardeşlerimiz var. Afganistan durumunu biliyorsunuz.

11:00Eskiden savaş vardı. Şu anda savaş bitti ama açlık var,

11:03yokluk var. O yüzden buradayız. Hani bir dört kuruş

11:06kazanalım orada bir iş açalım, iş ya da bir taksi alalım. Nasıl

11:09gönderiyorsunuz ııı parayı mı efendim? Parayı burada resmi

11:14gelenler var, pasaportla gelenler var, resmi iş açıp

11:18dükkan açıp payız ödeyenler var. Aynı Türk vatandaşı gibi

11:21yıllar önce gelenler var. Kırk sene önce ellik sene önce

11:23gelenler var. Onların dükkanı var. Onlar devlete payız

11:27ödüyor. Biz gidip parayı ona veriyoruz mesela. Vergi. Vergi

11:30vergi evet pardon. Hani Türkçe biz yabancı olduğumuz için bu

11:33kadar yanlış olur evet. Yani buraya gelmiş ııı pasaportu

11:37Türk vatandaşı olmuş, Afganlı, iş yeri açmış. Veya resmi

11:41oturum izni var. Evet. Onların üzerinden mi? Onlar bizden

11:44alıyor. Mesela on dolar da bir dolar alıyor. Paramızı

11:47ailemize gönderiyor. Ha bir de yani onlar banka yoluyla

11:50yapmıyorlar bunu. Komisyonla yapıyorlar. Sen sen on dolar

11:53veriyorsun. Senin ailene karşı tarafa dokuz dolar olarak

11:57ödüyor. Dokuz dolar ödüyor. Onlar kendisi devletten izni

12:00var. Izin belgesi var dükkanlarında. Onların

12:02bakkalları var. Orada işte bu kontorda yüklüyor Afganlara

12:05paralarını da alıyor, dolar yapıyor, yanında saklıyor.

12:08Mesela herkesin banka kartı yok mesela. O yüzden parasını

12:11cebinde taşıyamaz. Onları yanında durur. Ha siz şunu mu

12:14yapıyorsunuz? Buradan aldığınız maaşı, paraları dolara

12:17çeviriyorsunuz. Orası yedi emin gibi onlara götürüp teslim

12:20ediyorsunuz. Evet. Onlar da parayı biriktirip on doları

12:23karşı tarafa dokuz dolar olarak gönderiyor. Ama nasıl

12:25gönderdiğini bilmiyorsunuz. Nasıl gönderdiğini

12:27bilmiyoruz. Kaç Afganlı vardır burada? Beş yüz binden fazla

12:30mıdır? Iıı tüm Türkiye'de mi? Evet tüm Türkiye'de. Tüm

12:33Türkiye'de. Vallahi onu saymak bize biraz zor gelir. Evet.

12:37Hani normalde bakınca buraya bakınca her yerde bu kadar

12:41varsa o kadar Afgan yoktur. Şimdi diyorlar ki İstanbul'da

12:44çok var. İstanbul'da çok. Eee bilmem Konya, Manisa, İzmir

12:47buralarda çok var diyorlar. Orada çok varsa ona bilemeyiz

12:50ama buradaki insanlar daha çoğu İzmir'den ııı Denizli'den

12:54gelip burada çalışıp iki ay, üç ay bulaşıkçılık yapıyor.

12:57Parasını alıp tekrar orada gidip kimlikleri ait olan yerde

13:00yolu imzasını atıp orada resmi yaşıyorlar. Özledin mi

13:06Afganistan'ı? Devlet devletimiz başta olmak üzere.

13:08Burası da bize bir ikinci vatan oldu artık. Artık öyle bir

13:11alıştık ki maaş ne alıyorsun? Maaş efendim farklı şimdi.

13:16Bulaşıkçılara veriyor, yirmide veriyor, yirmi ikide veriyor,

13:19otuzda veriyor. Yazın tabii. Yazmış vermezler bunu. Veriyor

13:22mu? Yok. Ben aşçı olduğum halde şimdi Türk vatandaşı aşçı

13:25olduğu halde burada altmış alıyor. Mesela elli alıyor.

13:29Kırk beşle altmış arası alınıyor. Eee bana da sağ

13:32olsunlar beni yabancı görmedi. Hani bize dedi faydan dokunsun.

13:35Bana da kırk beş veriyor. Kırk beş. Yanımda çalışan aşçıyla

13:37beraber alıyoruz. Eee karnını burada doyuruyorsun restoranda.

13:40Ondan sonra iki vakit burada akşam evde. Kalan biriktirdiğin

13:45parayı da Afganistan'a gönderiyorsun. Eee tabii

13:47gönderiyoruz. Bir ara biriktirdik bir ev alalım, bir

13:50arsa alalım. Maalesef olmadı öyle bir şey. Evet. Eee

13:53yapamadık. Gün geçtikçe dolar yükseliyor, zam geliyor.

13:56Yapamadık hiçbir şey. O yüzden hani o tarafa göndermek

14:00zorundayız. Orada aileye de anca yetiyor zaten. Tabii tabii.

14:02Orada da sen de gönderiyor musun paranı? Ben göndermiyorum.

14:06Sen göndermiyorsun. Ailen yok mu orada? Ailem olmadığı için

14:09annem babam mahvetti. Ailen yok. Akraba abi kardeşlerim de

14:13sen burada biriktiriyorsun. Onlar ayrı ben ayrı olduğum

14:16için göndermiyorum. Göndermiyorsun. Sen

14:18gönderiyor musun? Ben gönderiyorum. Gönderiyorsun.

14:20Evet. Sen de aynı mı gönderiyorsun? Aynı şekilde mi?

14:22Aynı şekilde onun dediği gibi başka bir şirkete veriyorsun.

14:26Evet. Buradan on veriyorsun. Onlar dokuz ödüyorlar oraya.

14:28Evet evet. Peki. Aynı şekilde gönderiyoruz. Oldu. Teşekkür

14:31ederiz. Ben teşekkür ederim. Sağ olasın. Memnun oldum. Peki.

14:33Hadi bakalım. Iyi akşamlar, iyi geceler. Çok teşekkürler.

14:39Afganistan'dan geldiniz. Evet abi. Mezari Şerif. Değil mi?

14:43Mezari Şerif'ten geldiniz. Ne zaman geldiniz buraya? Iki bin

14:48yirmi ikide aldık. Iki bin yirmi ikide. Beraber mi

14:50geldiniz? Ayrı ayrı geldik. Bir akrabalık falan var mı? Aynı

14:54köydeniz abi. Mezari Şerif'in hangi köyü bu? Adını biliyor

14:58musunuz? Şölger diye bir köy. Oradan geldiniz. Evet. Peki

15:02orada şu anda insanlar yaşıyor. Şu anda. Nüfus ne kadar? Kaç

15:06nüfus yaşıyor orada? En son kırk beş milyon diyor da. Ha

15:10Afganistan'da kırk beş milyon. Nasıl geldiniz Afganistan'dan?

15:13Hangi yoldan geldiniz? Yürüyerek geldiniz değil mi?

15:16Yürüyerek geldik. İran'a geldik. İran'da da çalıştık. Bir

15:19beş ay altı ay. Ondan sonra şey geldi. Türkiye'ye geldik.

15:22İran'a kaç günde yürüdünüz? İran'dan bu tarafa biz on bir

15:25günde geldik abi. Afganistan'dan İran'a kaç günde

15:28yürüdünüz? Üç dört gün yürüdük abi. Üç dört gün. Pakistan

15:31üzerinden mi geçtiniz? Aynen abi. Pakistan. Peki sınırda

15:34Pakistanlılar sizi ııı herhangi bir şekilde engellemediler

15:38mi? Kolay mı Pakistan sınırını geçmek? Vallahi kimse yoktu ama

15:41biz geçtik. Yani Pakistan sınırında kimse yoktu. Yok abi.

15:45Orada da olsa yakalayıp tekrar Afganistan'a gönderiyorlar,

15:49dövüyorlar. Ama biz kaçtık. Kaçtınız. Ama kimse görmedi.

15:53Yok. Peki İran sınırına geçmek kolay mı? Pakistan'dan. Orası da

15:58kolay abi. Orası da aynı. İran'da çalıştınız. Ne iş

16:00yaptın İran'da? Inşaat işi yaptım. Inşaat. Sen de mi

16:03inşaat işi yaptın? Yok abi ben İran'da çalışmadım. Çalışmadım.

16:05İran'da bir on bir gün falan kaldım. Sonra Türkiye'ye

16:08geldim. Peki Türkiye'ye nereden geçtiniz? Van tarafında.

16:12Van tarafında. Çaldıran tarafında. Çaldıran tarafında.

16:15Evet. Oralardan geçtiniz. Tabii kaçakçılar

16:19geçirdi değil mi? Ne kadar ödediniz kaçakçılara? Bin

16:24dolar. Bin dolar. Hemen hemen herkes aynı şeyi söylüyor. Bin

16:27dolara geçiriyorlar. Peki rahat geçebildiniz mi sınırı?

16:30Biraz zor oldu abi. Yani bizi beş altı kişi fazla yoktu abi.

16:34Hı hı. Araba ile yürüyerek geçtiler. Peki sınırı yürüyerek

16:37mi geçtiniz? Sınırı yürüyerek geçtik. Tel örgü falan var mıydı

16:41sınırda? Vardı abi. Biz dört beş kişi fazla yoktuk abi. Ya

16:45rahat geçtiniz. Rahat geçtiniz. Peki Türk tarafına geçince

16:47sizi kaçakçılar aldı mı Türk tarafından? Iki kişi kaldık

16:50aldı abi. Türkler aldı sizi. Oradaki köylüler mi aldı yoksa

16:54başka kaçakçılar mı aldı? Başkası aldı. Başkası aldı.

16:57Peki oradan geçtikten sonra nereye geldiniz? Ondan sonra

17:01şey Denizli'ye geldik abi. Peki sınırdan geçtikten sonra

17:04Denizli'ye neyle geldiniz? Otobüslerle mi? Kamyonlarla mı?

17:07Yok abi. Taksiyle geldik. Taksiyle. Taksiyi kim buldu?

17:10Siz mi buldunuz yoksa birileri mi ayarladı? Birileri ayarladı.

17:13Ayarladı. Taksiye bindiniz ve hiç kimse sizi durdurmadı yolda.

17:17Rahat rahat Denizli'ye geldiniz. Aynen abi. Üç kişi

17:20geldik abi. Peki Denizli'ye geldikten sonra ne yaptınız?

17:23Nerede kaldınız? Orada bir arkadaşım vardı. Bir ev

17:26tutmuş. Sizin gibi Afganlı o da. Aynen. Orada bir iki üç gün

17:29kaldım. Ondan sonra Ayvalay geldi. Ayvalay geldi. Burada

17:32çalışıyorsun. Ne kadar zamandır burada çalışıyorsun? Vallahi iki

17:35yıl oldu abi. Iki yıl oldu. Peki restoranlarda mı

17:38çalışıyorsun? Bir sene restoranda çalıştım. Ondan

17:41sonra buraya geldim. Burada işin bitince sezon kapanınca ne

17:44yapacaksın? Zeytine falan mı gideceksin? İnşaata falan mı?

17:47Vallahi burası yaz kış çalışıyor. Maaşın iyi mi?

17:51Yetiyor mu maaş? Yetiyor yetiyor abi. Yetiyor.

17:53Gönderebiliyor musun Afganistan'a? Gönderiyoruz.

17:56Gönderiyorsun. Aracılarla gönderiyorsun değil mi sen? Tabii

17:59onlar kesinti yaparlar gönderdiğiniz paradan bir yüzde

18:02on on beş kesinti yaparlar değil mi? Aynen. O Afganlılarla

18:05mı götürüyorsun yine? Gönderiyorsun. Aynen. Yani

18:08gönderenler de Afganlı mı Türk? Hayır. Afganlı. Afganlı. Eee bu

18:12havala diyorlarmış bir sistem. Yani sen burada parayı

18:15veriyorsun. O da bir komisyon kesiyor. Afganistan'da sizin

18:17ailenize veriyor. Öyle yapıyor değil mi? Aynen. Öyle yapıyor.

18:20Peki Afganistan'dan gelirken herhangi bir şey getirdiniz mi

18:23buraya? Sırtınızda, çantalarınızda falan. Vallahi

18:25çanta vardı ama orada kaybettim. Nerede? Sınırda mı

18:29kaybettin? Sınırda kaybettim. Şeyi soracağım. Afganistan'da

18:33tabii siz artık geldiniz ama uyuşturucu yaygın mı

18:36Afganistan'da? Evet abi. Oralarda. Yaygın değil mi? Evet

18:39tabii. Nedir uyuşturucunun adı Afganistan'da? Uyuşturucunun

18:42adı diyorlar. Tarih diyorlar. Orada çok diyorlar. O mu

18:47acaba? Evet abi. O değil mi? O. Peki orada çok yaygın ııı

18:51yapılıyor diyorlar. Evlerde falan kolay metanfetamin

18:54yapıyorlarmış. Doğru mu? Pakistan'da da orada da

18:57yapıyorlar çok yani. Orada bir bitki varmış. O bitkilerden

19:01yapıyorlarmış galiba. Doğru mu? Doğru abi. Peki onu ne

19:04yapıyorlar daha sonra? Nasıl dışarıya çıkartıyorlar? Nereye

19:07satıyorlar? Yani dışarılarda satıyorlar. Yani orada

19:10Taliban diye birlikler var. Onlar da bir şey yanmıyor yani.

19:13Yani Taliban karışmıyor zaten bu işe. Adamlardan alıyor,

19:17kendileri içiyor. Ha Taliban oradaki üreticilerden alıyor,

19:21kendileri içiyor. Evet. Bazıları alıyor, bazıları

19:23almıyor. Peki hiç duydunuz mu? Türkiye'ye getiren falan var mı

19:27onlardan? Yok abi. Siz siz duymadınız. Yok. Siz

19:30duymadınız. Peki burada hayat zor mu sizin için? Kaçak

19:33yaşamak zor mu? Biraz zor abi. Yapacak bir şey yok. Burada

19:39nerede kalıyorsunuz Ayvalık'ta? Hangi mahallede? Bazen burada

19:43kalıyoruz. Bazen Cunda'da evimiz herhalde. Evet. Ev tuttuk.

19:46Ev tuttuk. Arkadaşlarınızla mı? Evet. Biz üç kişiyiz burada.

19:49Üç kişisiniz. Üçünüz bir ev tuttunuz. Bir tane daha şey var.

19:52O abi şırnaklı. O şırnaklı. Onunla beraber ev tuttunuz.

19:56Aynen abi. Burada Ayvalık içerisinde de bazı mahallelerde

20:00çok fazla Afganlı varmış. Beş altı yüz Afganlı kalıyor bir

20:03mahallede dediler. O mahalleyi biliyor musunuz? Yok. Biz onda

20:06alakamız yok abi. Onları tanımıyoruz. Onları

20:08tanımıyorsunuz. Köyden geldik. Biz sadece iki kişi geldik.

20:13Evet. Diğerleri de Denizli'de kaldık. Afganistan'da hayat

20:16nasıl? Insanlar nasıl yaşıyor orada? Çok zor abi. Ha? Zor mu?

20:20Öyle insanın ama akşam yese sabahı yemeği yok. Sabah yese

20:23akşam yemeği yok. Yani gündüz bir öğün yemek zor buluyor

20:26değil mi? Zor abi. Yok. Peki Taliban çok baskı yapıyor mu

20:29oradakilere? Yapıyor abi. Yapıyor mu? Yarabbim arabalar

20:32falan kaldırdı. Insana ağladı gitti. Niye kaldırıyorsun

20:36bizim ekmeğimiz burada dedi. Dedi istediğimi yaparım dedi.

20:40Elinizden ne gelirse ardınıza koymanı yapın dedi. Millet

20:43ağlarak gitti. Evet. Herkes tabii başörtü burka giymek

20:47zorunda değil mi orada? Peki çiftçilik falan nasıl? Yapılıyor

20:51mu çiftçilik? Tarlalar falan var mı? Var var abi.

20:53İnsanların geçim kaynağı ne Afganistan'da? Neyle

20:56geçiniyorlar? Yani tarlalar da geçiniyor. Bogdayı falan

21:00yıkanır mı? Yanı da çok zor abi hayat. Hayat çok zor diyorsun.

21:03Çok zor abi hayat. Peki Afganistan'dan buraya gelenler

21:06genellikle ekonomik sebeplerle mi geliyor? Yani para kazanmak

21:10için geliyorlar değil mi? Aynen abi bir şey yok abi orada iş

21:13yok. Gücü yok. Yapacak bir şey yok. Peki oradan

21:16Afganistan'dan Pakistan'a geçip orada kalan veya İran'a geçip

21:20orada kalan var mı? Oralarında da kalanlar var ama İran'ın da

21:24ekonomisi iyi değil. Orada da para kazanmak kolay değil

21:26değil mi? Aynen orada da zor biraz. Orada da zor. Peki burada

21:29şimdi kimliğiniz yok. Pasaport var mı sende? Pasaport yok

21:33abi yakında inşallah almaya çalışıyoruz. Balık kesirden.

21:36Balık kesirden almaya çalışıyoruz. Müracat ettiniz mi

21:38pasaport için? Gittik abi tekrar gönderdi abi. Yaşınız tutmuyor

21:43dedi. Benim yaşım on sekizde. Tipime bak dedi. Sen küçüksen

21:47git dedi. Almadı abi. Sana ne dediler? Buna dolayı bekle

21:50biraz dedi abi. Bekle. Pasaport verecekler mi sana? Ikinci

21:54kimlik vereceklermiş. Önce kimlik verecekler. Ondan sonra

21:58pasaport verecekler. Alabilirsek daha iyi olur burada okumak

22:02istiyoruz. Okumak istiyorsun burada. Evet abi. Ne okumak

22:05istiyorsun burada? Burada okuyamadım, burada okuyayım

22:08diyorum ama kimliğim olmadığı için gidemiyorum. Dönmek

22:12istiyor musunuz Afganistan'a yoksa burada mı kalacaksınız?

22:14İstemiyoruz. Kimlik alabilirsek burada kalmak istiyoruz. Peki

22:19aile var mı orada? Aile var abi. Kimler var ailede? Anne

22:23babam var. Bir de küçük kardeşlerim var. Küçük

22:25kardeşler özledin mi onları? Her gün telefonda telefonda

22:29konuşuyorsun. Görüntülü konuşuyorsun. Şimdi arasan

22:33konuşabilir misin? Şimdi biraz zor abi. Oraya ııı internet

22:37çekmez abi. Hı hı. Biraz yarım saatlik bir saatlik yola

22:40çıkıyorlar. Onlar çıkıyorlar. Oldukları yerde internet yok.

22:43Görüntülü konuşuyorsunuz. Peki onlar da gelmek istiyor mu

22:46buraya? Vallahi para yok abi. Olsa gelmek ister. Ister ama

22:49para yok. Şimdi son zamanlarda gelenler ııı arttı mı azaldı

22:53mı? Afganistan'dan yani hala gelenler oluyor mu? Bence şu

22:57yok abi. Şu anda yok. Aynen biraz zor geçiyorlar. Sınırı

23:00geçmek artık kolay değil. Aynen biraz zor oldular. Peki hiç

23:03sizi burada ııı jandarma polis buldu mu? Bir şey söyledi mi

23:06size? Kaçak mısınız değil misiniz falan diye. Sizinle

23:09konuşan oldu mu? Konuşan oldu. Iki üç tane oldu abi. Bir

23:12jandarma polis geldi buldu ama ondan sonra idare ettiler sizi.

23:15Yani burada oturum almak, pasaport almak istiyorsunuz.

23:18Kaçak yollardan geldiniz. Kaç kilometre yürüdün? Ta

23:21Afganistan'dan İran sınırına kadar. Şimdi söylemem ki abi.

23:25Bilemezsin tabii. Peki Afganistan'dan dağlardan tabii

23:29derelerden tepelerden geçtiniz yürüdünüz. Aynen. İran'a kadar

23:32geldiniz. Peki İran'dan Türk sınırından geçerken zor muydu

23:36o dağları aşmak? Zordu abi hani gece geçtik abi. Gece

23:39geçiyorsunuz. Üç dört kişiydik abi. Altı yedi saat yürüdük

23:43abi. Altı yedi saat. Peki hiç orada ııı herhangi bir sınırda

23:47Türk güvenlik görevlisiyle, jandarmayla, polise falan

23:49karşılaşmadınız mı? Bize karşılaştık abi. Otuz bir

23:53kişiydik. Yirmi bir kişisini yakaladı. Biz on kişi kaçtık

23:57abi. Ondan sonra biz yirmi bir kişiyi sınırdan geri mi

24:01gönderdiler? Geri gönderdi abi İran'a. Ama siz kaçtınız. Biz

24:04kaçtık. Siz yakalayamadı. Dağlara kaçtık. Bizi

24:06yakalayamadı. Sonra biz oradan gittik. Anladım. Anladım. Çok

24:11zor bir iş o kadar yolu gelmek kolay bir iş değil. Dağlardan

24:15yürüdük. Yedi günde iki sefer yemek yedik. Açsız. Yedi gün

24:18boyunca sadece iki sefer yemek yediniz. Evet. Açsız. Evet

24:22abi. Yani ayakta durmakla titriyorduk. Borlandınız. Kış

24:27mıydı, yaz mıydı geçtiğinizde? Bizimki bu şeylerdeydi. Bu

24:30mevsimlerdeydi. Kışın geçmek çok zor tabii. Kar falan vardır

24:34dağlarda. Ama gece geçiyorsunuz. Gündüz tabii

24:37görüleceği için gece geçiyorsunuz. Aynen öyle. Şeyde

24:40hiç mayın falan yok mu? Yani sınırlara mayın koyarlar böyle

24:43patlatırlar falan. Öyle bir şey yok muydu sizinle? Hiç

24:46karşılaşmadınız değil mi? Duymadınız. Bize denk gelmedi

24:48abi. Olabilir yani. Evet hiç denk gelmedi. Peki. Hadi bakalım

24:53sizlere kolay gelsin. Sağ olasın. Sağ olun. Peki. Bir

24:56şey daha soracağım. Hasta falan olursanız hastaneye

24:58gidebiliyor musunuz burada? Mesela doktora gitmeniz

25:00gerektiğiyle çalmanız gerekti. Bize bakmıyorlar abi mesela

25:03biri bizi yanına götürse bakıyor onun üstüne yazırlar

25:07ya herhangi bir başka biri. Ha başka birinin üzerine mi

25:09yazıyorlar reçeteyi? O şekilde bakıyorlar. Biz mesela bu

25:12şekilde gitsek bakmıyorlar abi. Hiçbir kağıdın yok, belgen

25:15yok, evrağın yok, hiçbir şeyin yok. Hani kimlik olmadığı için

25:19bakmıyorlar size ama başka birinin adıyla gidiyorsunuz,

25:22başka birinin kimliğiyle belki de başka biriyle bakıyorsunuz.

25:24Öyle mi oluyor? Anladım. Peki. Hadi bakalım gençler. Teşekkür

25:29ederiz. Sağ olasın. Görüşmek üzere. Sağ olasın. Sağ olasın.

Category

Döküm

Önerilen