KİM BU 'INCEL'LER ? ANNE BABALAR ÇOCUKLARINI NASIL KORUYABİLİR ?
KİM BU 'INCEL'LER ? ANNE BABALAR ÇOCUKLARINI NASIL KORUYABİLİR ?
Destek Olmak İçin:
https://www.youtube.com/channel/UCojOP7HHZvM2nZz4Rwnd6-Q/join
Özlem Gürses'le 5 Dakikada Dünya Gündemi
Podcast Linki : https://open.spotify.com/episode/2BrfT4VHgTtUJcevyM2cLn?si=rIy-2Q8eS7O0y9zvblRArw
Özlem Gürses gündemi sizin için yorumluyor...
•••
Yeni Videolardan Haberdar Olmak İçin - https://bit.ly/3dEwomR
•••
- Sosyal Medya -
https://www.instagram.com/ozlemgurses/
https://twitter.com/OzlemGurses
http://www.ozlemgurses.com/
•••
Bize Ulaşmak ve İşbirliği Yapmak İçin : iletisim@ozlemgurses.com
#ÖzlemGürses #inceller #semihçelik
Destek Olmak İçin:
https://www.youtube.com/channel/UCojOP7HHZvM2nZz4Rwnd6-Q/join
Özlem Gürses'le 5 Dakikada Dünya Gündemi
Podcast Linki : https://open.spotify.com/episode/2BrfT4VHgTtUJcevyM2cLn?si=rIy-2Q8eS7O0y9zvblRArw
Özlem Gürses gündemi sizin için yorumluyor...
•••
Yeni Videolardan Haberdar Olmak İçin - https://bit.ly/3dEwomR
•••
- Sosyal Medya -
https://www.instagram.com/ozlemgurses/
https://twitter.com/OzlemGurses
http://www.ozlemgurses.com/
•••
Bize Ulaşmak ve İşbirliği Yapmak İçin : iletisim@ozlemgurses.com
#ÖzlemGürses #inceller #semihçelik
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Çağla Üren, Euronews'ten, gazeteci meslektaşım. Çağla hoş geldin.
00:06Merhabalar, o zaman hoş buldum. İyi yayınlar dilerim.
00:09Teşekkür ederim Çağla ve Cengiz Erdinç, bağımsız gazeteci, araştırmacı gazeteci, sevgili dostum.
00:16Son dönemde de zaten Türkiye'nin bu narkotik dosyasını muazzam bir kitapla derlemiş olan
00:20değerli gazeteci meslektaşım Cengiz Erdinç, kısa dalga yazarı. Aynı zamanda Cengiz'cim hoş geldin.
00:27Hoş bulduk, merhaba.
00:30Şimdi biraz yani herhalde siz de dinlemişsinizdir diye düşünüyorum bu profili ve zaten de
00:36tahmin ettiğim kadarıyla okumuşsunuzdur ve konuya hakimsinizdir. Cengiz'cim iznin olursa Çağla'yla başlamak istiyorum.
00:42Ama arada girmek istersen, bir şey katkı sunmak istersen lütfen bunu böyle bir üçlü yayın gibi yapalım.
00:49Beraber anlamaya çalışalım. Çağla, bu dosyayla birlikte İnseler diye bir grubu duyduk.
00:55Aslında daha önce duymuştuk. Daha doğrusu bizim gibi insanlar biliyordu. Dünyada yeni bir kavram değil bu.
01:02Daha önce de anlattığım gibi Batı'da son derece yaygın olan bir kavram. O zaman Gündoğdu Trend Topik'te bir podcast yaptı.
01:08Orada da dinlemiştik. Sen de Euronews'de muazzam iki bölümlük bir seri yayınladın.
01:13Kim bu insanlar, İnsel denen insanlar, neden İnsel kelimesini kullanıyorlar, nasıl örgütleniyorlar
01:19ve ne düşünüyorlar? Bana biraz anlatır mısın lütfen?
01:23Aslında çok ilginç ve ironik bir biçimde 1997'de yalnızlıktan bıkmış, kendine bir romantik partner arayan
01:32insanları bir araya getirmek için bir kadın tarafından kurulan bir siteden geliyor İnseller.
01:38İngilizce'de involuntary celebesi, istemsiz bekar diye çevirebileceğimiz bir site adı bu.
01:46Aslında bir dating, flör sitesi, buluşma sitesi. Daha Facebook bile yokken, Twitter bile yokken var olan bir site.
01:54Daha sonra yıllar içerisinde bu sitede kurucu kadın tabii ki yaş aldıkça ve başka şeylere yöneldikçe buradan uzaklaşıyor
02:03ve orada bir alt kültür oluşuyor. Bu istemsiz bekarlar, bekar kalmaya mahkum olduğunu düşünen insanlar tarafından.
02:11Ta ki 2014'te Amerika'da Elliot Rodger adlı bir gencin bir toplu saldırıyla kendini de öldürerek
02:23geride 140'dan fazla sayfaya sahip bir manifesto tarzı kadın düşmanı anlatılar içeren bir belge bırakmasıyla değişiyor bu İnseller'in önceki tanımı.
02:38Bir bakıyorlar, bu sitelerde kendine İnsel adını vermiş, bu kimliği benimsemiş insanlar, bu Elliot Rodger'ı bir ilah ilan etmiş
02:47ve mimleri yapılmış ve bu belgeyi, arkasında bıraktığı belgeyi sahiplenmişler ve böyle bir alt kültür oluşmuş, bunu fark ediyorlar.
02:57Daha sonra bu alt kültürü tabii ki çok fazla sosyal medya platformunda rastlanıyor.
03:02Çeşitli Discord ve Telegram'ı çok tartışıyoruz, buralarda örgütlendiklerini biliyoruz ama sadece buralarda değil Twitter'da,
03:10Instagram'da, Anarkım'da, diğer platformlarda da rastlanan bir alt kültür haline geliyor.
03:15Bu İnseller'in değişimi aslında şuna dönüşüyor, eskiden ilk kurulduğunda bu arkadaşlık sitesi kadın erkek her türden yalnız insanın yalnızlığını
03:25gidermek için, harekete geçme amacıyla oluşturduğu bir toplulukken, bugün artık sadece erkeklerden oluşan ve yalnızlığını giderme amacı gütmek değil de
03:35yalnız kalmaya fiziksel özellikleri gereğince mahkum olduklarına inanan ve bu mecburi yalnızlıklarından dolayı da kadınlar başta olmak üzere
03:45toplumun çeşitli kesimlerini suçlayan nihilist söylemlere sahip bir alt kültür, bir topluluk haline geliyor aslında.
03:55Şimdi böyle bakıldığında ben bu hikayeyi 5-6 sene önce Amerika Birleşik Devletleri'nde dinlemiştim.
04:01O zaman Hariri, önemli bir tarihçi, Homo Sapiens'in, Homo Deus'un yazarı, dünyadaki insanoğlu varlığını tartışmaya açan,
04:11aynı zamanda Homo Deus yani din kavramını ve Allah kavramını da kitaplarında tartışmaya açan, enteresan bir araştırmacı biliyorsunuz Hariri.
04:21Ve onun kitaplarında şöyle anlatılıyor, bir alt tür insandan bahsediliyor, kendi evrimini gerçekleştirememiş ve dolayısıyla işte efendim,
04:30yani eskiden savaşlar vardı, savaşlarda insanoğlu bir doğal seleksiyonuna uğruyordu, şimdi ise bağımlılar var,
04:39ekran bağımlıları var, porno bağımlıları var, psikiyatrik, korkunç, derinliklere düşen karanlık ruhlar var, o böyle anlatıyor.
04:47Bir yorum olarak değerlendirilebilir ama onun da bu konudaki yorumu bu, bu insanlar yok olacaklar ve dünyayı işte efendim,
04:56daha beyaz bir ırk, her anlamda daha beyaz bir ırk, hem evrimleşmiş, işte efendim, hem daha eğitimli bir ırk yönetmeye başlayacak falan diye,
05:06onun öyle bir teorisi var biliyorsunuz.
05:08Çok üzücü, yani baktığım zaman şimdi bu şeyi görüyorum, yani büyük bir kadın nefreti oluşmuş durumda bu grupların arasında, doğru mu Çağla?
05:18Evet, kesinlikle.
05:20Bu kadın nefretini, dinliyorum.
05:23Yani bu tam da aslında Hariri demişken, aslında insanların da bir biyolojik determinist anlayışa sahip olduğu söylenebilir.
05:33Yani şimdi nasıl biz hayvanlar aleminde doğada şundan bahsedebiliyorsak, kadının yani dişinin seçici olduğu hayvan topluluklarında,
05:41dişini yapar gemlerini aktarmak için en güçlü olan erkeği seçer.
05:45Birbiriyle kavga eder erkek, kazanan dişiye sahip olur.
05:48Tırnak içerisinde böyle bir anlayışı insan toplumunda da geçerli olduğu düşüncesi hakim aslında.
05:54Yani bunu kadın hipergamisi diyorlar ve onların düşüncelerine göre kadınlar bugün modern toplumlarda,
06:01aynı dürtüyle toplumun devamlılığını sağlama ve genlerini aktarma dürtüsüyle en güçlü erkekleri seçer.
06:07Ve biz o savaşları kaybeden güçsüz erkekleriz gibi bir deterministik bakışları var.
06:14Ve bu feminist nefreti de şundan aslında geliyor.
06:18Yani önceden şöyle olduğunu inanıyorlar.
06:21Önceki ataerkil toplumlarda bu genetik faktörler, bu evrimsel tırnak içerisinde faktörler evcilleştirilmiştir diyorlar.
06:29Yani ne demek bu?
06:31İşte aile iç evlilikleri, akraba evlilikleri, aşiret evlilikleri, görücü usulü evliliklerle,
06:35fiziksel özelliklerden ziyade başka faktörler doğrultusunda eşleşmeler sağlanıyordu.
06:41Ama feminizm bunu yerle bir etti ve tekrar o şeye döndük.
06:46İşte kadının güçlü erkeği seçtiği doğal hale döndük.
06:52Ve o yüzden bir feminist düşmanlığı da buradan geliyor diyebiliriz aslında.
06:57Bunu şimdi Cengiz'in değerlendirmesini isteyeceğim.
07:00Ama bir iki kavram da ben ekleyeyim.
07:02Bu kadının hipergamisi meselesi bence çok önemli bir şey.
07:05Yani hipergami dediğimiz işte nasıl ki pologami var, monogami var, tek eşlilik, işte efendim çok eşlilik gibi kavramlar bunlar.
07:12Gam zaten eşlilik anlamına geliyor.
07:15Hipergami de demin Çağla'nın özetlediği gibi kadının güçlüyü seçtiği,
07:19daha zengin, daha güçlü, daha ne bileyim belki görüntülü olarak görüntülü olarak da daha sağlıklı bir erkeğe gittiği bir dünyadan bahsediliyor.
07:29Eskiden tabii evlilikler, özellikle işte görücü evlilikleri, kuma, işte eğreti gelin, egede gelenekleri
07:37erkeklere nasıl diyeyim bir şekilde törenin içinde ya da evliliğin içinde yasal bir cinsellik alanı açarken
07:45bugün artık kadın evlenmek istemiyor, ilişkiye girmek istemiyor, hayır diyor,
07:49işte kendisine başka bir güç alanı yaratmış durumda ve acayip bir kadın nefreti ve feminist nefreti.
07:55Ben de buna çok zaman hedef oluyorum, biliyorum.
07:58Özlem Gürses yeni hareketli, mesela bunun önemli bir parçasıydı bence.
08:02Özellikle o arkadaşların başlattığı bir hareketti.
08:05Ama çok korkunç bir şey bu.
08:07Bence bunun kökünde anneyle ilgili bir travma olduğunu da düşünüyorum ben.
08:11Çok büyük ihtimalle belki de bu gençler annenin çok boyun eğmek zorunda kaldığı,
08:16çok şiddete uğradığı ya da nasıl diyeyim onurunun ayaklar altına alındığı bir aile ortamında büyüyorlar
08:23ve önce kendilerinden nefret ediyorlar belki de.
08:26Hani buna müdahale edemedikleri için.
08:28Sonra da o nefret anneye mi dönüyor acaba?
08:30Cengiz biz buraya nasıl geldik?
08:32Bizim böyle dertlerimiz var mı sence?
08:34Yoksa biz bunları ithal mı ediyoruz?
08:36Aslında hiç böyle bir konusu yok Türkiye'nin.
08:38Bunları uyduruyor muyuz?
08:40Bir yandan da ne olur Discord'u da anlat.
08:42Onunla da ilgili birkaç görüntü söyleyeyim.
08:44Bu bir araya gelme yapısı anladığım kadarıyla.
08:48Şöyle mesajlar var mesela.
08:50Yani hani bunları ben okumak istemiyorum.
08:53Okuduğum zaman bana hakaret ediliyor ama işte buyurun yani.
08:56Hani böyle böyle bir takım gruplar, böyle şeyler.
08:59Ha fake olabilir mi?
09:01Bir bölümü fake olabilir ama korkarım ki bir bölümü de gerçekten şu anda bu ortamlarda var,
09:09yaşanıyor bu mesajlaşmalar.
09:11Cengiz seni dinliyor.
09:12Bunlar ne kadar gerçek ve aslında gerçek olmasa bile bu mesajların,
09:18bu mesajlaşma zihniyetinin Discord'daki zihniyetinin varlığı ürpertici mi değil mi?
09:27Modern tarikatlar ve bunların ölümcül yanları çok konuşuldu daha önce.
09:341978'de Amerika'da Temple Tarikatı vardı.
09:38900 kişi bir gecede intihar ederek öldü.
09:42Tokyo'da sarıngazı saldırısı vardı.
09:45Amerika'da gene FBI bir çiftliği bastı.
09:49Yani modern toplum bir takım karşıtlarını böyle travmatik vakalar içinde üretiyor.
10:01Burada ithal dedim bence çok güzel bir şey.
10:05Çünkü şöyle güzel bir kavram, iyi bir açıklama.
10:10Çünkü şöyle düşünün 1978 yılında internet yoktu.
10:16Amerika'daki bir örgütlenmeden bir davranış ve düşünce biçiminden Türkiye'deki insanların haberi yoktu.
10:25Belki olsa burada da bir 50-100 kişi intihar edecekti benzer biçimde.
10:30Bu iletişimi kursaydı.
10:32Ama etmeyecekti belki de.
10:34Çünkü Amerikan toplumunun sosyal yapısı ve dinamikleriyle Türkiye'ninki farklı.
10:40Ama burada iki noktada aynı şey var.
10:43Birisi uyuşturucu meselesi.
10:46Yani kapitalist toplum mutsuzluk üretiyor.
10:50Bu bütün dünyada artık kabul edilen bir şey.
10:54Bu siyasi bir tartışmadan çok sosyolojik bir tartışma.
10:59Ve uyuşturucu bu mutsuzluğa karşı insanların bulduğu bir çözüm.
11:08Tırnak içinde çözüm ama.
11:10Ben bu çözümdür demiyorum.
11:12Ya da intiharlar mesela.
11:15Özellikle Japon toplumunda trenlerin aksamasına yol açtı diye şikayet edilen bu kadar da vahim noktaları gözüken bir şey.
11:27Burada bir şey var.
11:29Uyuşturucu özellikle hard kimyasallar son dönemde geçmişte de öyleydi.
11:35Benzerliği vardı ama mevcut bir takım genetik bozuklukları, zihinsel bozuklukları çok hızlı açığa çıkarıyor.
11:46Bunlar travmalarla da açığa çıkabilir.
11:49Ya da hiç yoksa bile yaratabiliyor.
11:53Çok güçlü kimyasallar bunlar.
11:56Burada bu var anladığım kadarıyla.
11:59Orası da çok belirsiz.
12:01Bu cinayetleri işlerken uyuşturucu etkisi altında mı değil mi bilinmiyor.
12:06Ama geçmişte böyle bir kullanımı var.
12:09Burada daha dehşet verici olan zeki, eğitimli, aklı başında diyebileceğiniz bir profilin bunu yapıyor olması.
12:23Bu da bir parça internette öğrenilen, internette ortaklaşılan bir şey.
12:29Öğrenilen derken hani interneti yasaklayarak bunu ancak halının altına süpürebilirsiniz.
12:36Bunu da bir yana koymak gerekiyor.
12:39Ama mesela metanfetamin çok konuşuluyor.
12:45Net bir ölçüm de yok.
12:47Ama metanfetaminin bu tür saldırılara, saldırgan bir takım uç noktada davranışlara.
12:55İşte hatırlarsınız iki yıl kadar önce annesinin kafasını kesip balkondan atan birisi vardı.
13:02Çıplak dolaşanlar var. Böyle ağır saldırganlıklar var.
13:07Ve arka planında bunun işte metanfetamin gibi hard kimyasallar var.
13:13Sert uyuşturucular var.
13:16Burada insan ne diyeceğini şaşırıyor gerçekten.
13:21Bir veri de yok çok fazla.
13:24Gürsel Tekin dün bir şey söyledi.
13:27Çok dikkatlerden kaçtı o.
13:301200 civarında ölüm rakamından, uyuşturucudan ölüm rakamından bahsetti.
13:36Kaynağı ne bilmiyoruz ama bu resmi rakamları adli tıptan alınıp,
13:43işte narkotik daire başkanlığı tarafından yayınlanan rakamları 3'e katlıyor.
13:49Yani çok vahim bir tabloyu ortaya koyuyor.
13:53Ve fentanil gibi Amerika'da 70 bin kişinin ölümüne sebep olan yılda,
13:59ama Türkiye'de hiç görülmediği, düşünülen, söylenen bir uyuşturucudan,
14:0587 kişinin öldüğünü söyledi dün Gürsel Tekin.
14:09Ben açıkçası fentanilin Türkiye'de olmadığına hiç inanmıyorum.
14:12Fentanil ve ketamin zaten aynı kökten gelmiyor mu?
14:15Evet.
14:16Frans dizisinde oynayan adamın adını unuttum şimdi.
14:21Belki Çağla hatırlar.
14:23Matthew Perry, doğru söylüyorsun Çağla.
14:26Matthew Perry kendisini overdose gibi, hem de hekim tarafından, doktoru tarafından, rehabdaymış,
14:31yani tedavi olmaya çalışıyormuş.
14:33Verilen bu fetamin, neydi adı?
14:38Fentanil.
14:39Fentanil.
14:40Fentanil başka bir şey.
14:42Fentanil.
14:43Ama fentanil zaten Türkiye'de sağlık sisteminde kullanılıyor.
14:47Ağır bir anestezi madde fentanil.
14:50Amerika'da da kullanılıyor.
14:51Atların falan da anestezisinde kullanılıyormuş.
14:54Evet.
14:55O overdose verildiği için ve günde iki kere yapıldığı için Matthew Perry'nin öldüğü kayıklara geçti.
15:01Amerika'da büyük tartışma konusu bu maddeler.
15:03Bir de Cengiz, Çağla sana birazdan geleceğim.
15:06Bir jelibom gibi bir maddeden bahsediliyor.
15:09Şu mu o?
15:10Yani bu metanfetamin olan mı?
15:12Gene Amerika'da yaşayan bir hekim var.
15:14Sine Aras Ökten.
15:16Benim arkadaşım New York'ta hekim olarak çalışıyor.
15:19O bir takım paylaşımlar yapmış.
15:21Şöyle veriler koymuş.
15:23Altın Üçgen denen Güneydoğu Asya'da özellikle Myanmar'daki Şan Eyaleti'nde dünya çapında en büyük merkezlerden biriyim.
15:31Sen bilirsin bu işleri ben biliyorum.
15:33Metanfetamin Asya'da ciddi bir üretim var.
15:39Ama en büyük kaynaklarından biri burnumuzun dibindeki İran zaten.
15:44Ama bu konuda Türkiye'de çok ağır bir salgın var.
15:48Daha önce de konuştuk.
15:49Uyuşturucu metanfetamin sorunu oldu tek başına.
15:54Ama bununla ilgili çok az şey biliyoruz.
15:58Hani nasıl bir dağıtım ağı?
16:00Hangi kaçakçılar bunu Türkiye'nin ücra ilçelerine, köylerine bile yayabildi?
16:07Yani gazoz üretseniz bu kadar hızlı yayılmaz.
16:11Legal bir ürün üretseniz bu kadar hızlı yayamazsınız.
16:14Burada bir soru işareti var.
16:16Bunun rakamları var.
16:18Her geçen gün artıyor.
16:21İşte resmi rakamlar, Narkotik Daire Başkanlığı'nın rakamları
16:27350 bin kişinin ayakta tedavi gördüğünü gösteriyor bağımlılık kurumlarında.
16:35Bunun 180 bini tekil kişi, yani mükerreller, tekrar tekrar tedavi görenler var deniyor ama
16:42yarısı, yüzde 51'i ilk kez tedavi görenler.
16:46Yani yeni kullanıcı.
16:48Hani Türkiye'de neresinden bakarsınız bakın 400-500 bin kişilik bir ağır bağımlı diyebileceğimiz kitle var.
16:59Ve bu kitlenin mesela yarattığı bir pazar var her şeyden önce.
17:04Burada ketamin demiş.
17:07Ketamin başka bir şey, metanfetamin başka bir şey.
17:09Doğru söylüyor o ketamini.
17:11O ketamin de bir anestezik bir şey ama fentanil de öyle.
17:17Fentanil, hatırlarsınız bu Moskova'da, Çeçenler'in bastığı yerde
17:23Ruslar fentanil gazı kullanmıştı ve ölümlere yol açtı.
17:29O zaman yeni biliniyordu.
17:31Bir şey bu.
17:33Amerika'da bunu Johnson & Johnson şirketi şey olarak çıkarıyor.
17:37Irak savaşından sonra ağırı kesici olarak çıkarıyor.
17:41Yargılandılar sonra.
17:43Çok ağır para cezasına çarptırıldı.
17:47Ama Amerika'ya yayıldı.
17:50Doktor ele ile yayıldı.
17:52Sonra Meksika mafyası keşfetti bu işi.
17:55Şimdi Meksika mafyasının ürettiği fentanil Amerikayı kasıp kavuruyor.
18:0070 bin ölü.
18:02Yani Amerika bir yılda Vietnam savaşında toplamında bu kadar ölü vermedi.
18:09Bu açıdan çok ciddi bir toplumsal travma.
18:13Türkiye'de gözükmesi de ben bu yıl olabileceğini Ocak ayında, Şubat ayında söylemiştim.
18:20Çünkü şundan dolayı evet ketamin sanılandan daha yaygın.
18:26Çünkü tıpta kullanılan oradan sızabilen bir şey ketamin.
18:32Atlarla ilgili bir kullanımı da var.
18:37At ilacı falan denir hatta.
18:40Neyse bu şeye gelirsek.
18:43Şöyle bir şey oldu bu yıl.
18:46Afganistan'da Taliban üretimi durdurdu.
18:51Afyon üretimini ve bu fiyatları arttırdı.
18:56Üretimi azalttı.
18:58Hem Türkiye'de hem Avrupa'da binlerce heroin bağımlısı var.
19:0210 binlerce, 100 binlerce neyse.
19:05Bunlara bir şey lazım.
19:08Burada zaten Meksikalıların ürettiği fentanille daha doğrusu Meksikalılarla Avrupa'nın arasında Türkiye'de üzerinden başka ülkeler üzerinden bir uyuşturucu köprüsü var.
19:24Ve fentanilde Avrupa'ya gelecek diye işte İtalya, Belçika, İsveç hatırladığım kadarıyla bu yıl alarm verdiler bu yıl gelebilir diye.
19:35Türkiye'de gerçekten bilinmiyor.
19:37Ama dediğim gibi Gürsel Tekin'in açıklaması çok irkiltici.
19:43Hem ölüm rakamları itibariyle irkiltici.
19:47Kaynağı nedir bilmiyorum.
19:48Adalet Bakanlığı ya da Adli Tıp Kurumu olması lazım bunun kaynağının.
19:53Çünkü onlar ölçebilir bunu ancak.
19:55Ölüm nedeni olarak.
19:57Bu henüz açıklığa kavuşmadı.
20:00Ama söylediği rakamlar doğruysa ve böyle bir resmi kaynağa dayanıyorsa şeyde sorun var demektir.
20:08Uyuşturucu raporlarında narkotik başkanlığının yayınladığı raporlarda bir sansür var demektir.
20:15Yok öyle değilse rakamlar hatalı demektir.
20:19Ama her koşulda biz bunu yaşıyoruz ve birkaç kanal birleşiyor burada.
20:28Mesela zeki gençler iletişim kurabiliyor.
20:33Belki Amerika'daki o 900 kişiyi öldüren dini altyapının toplumsal teberleri yok Türkiye'de.
20:41Ama böyle bir şey ithal edilebiliyor bir yandan.
20:45Bir intihar düşüncesi, ölüm düşüncesi.
20:49Ne derler?
20:50Sansasyon yaratan cinayetler ve ölüm.
20:53Bu okul saldırıları gibi Amerika'da.
20:56Bunlar bütün dünyaya çok hızlı yayılabilen davranış kalıpları.
21:02Yani sosyolojide bir karşılığı vardır bunun mutlaka.
21:06Ama bir de altyapısı var.
21:09Gençlerin toplam olarak elbette bu cinayeti, katliamı açıklamaz ama toplamda bir mutsuzluk var.
21:19Bir eğitimsizlik var.
21:20Bir böyle geleceğin belirsizliği var.
21:23Ve bu her türden maddeye vesaireye yönelimi arttıran bir faktör.
21:30Onun dışında mesela okulun terk edilmesi, suça sürüklenen çocukların rakamlarındaki anormal artışlar.
21:40Yani ona katlanmış artık.
21:42Ve bu çocuklar okuldan ayrılıyor.
21:46Zaten suçla damgalanıyor.
21:48Yapacak başka bir işleri yok.
21:51Bunlar ya bireysel suçlular olarak ya da organize suç makinesinin adayları, insan kaynağı olarak
21:595 yıl sonra, 3 yıl sonra, 10 yıl sonra bu topluma şiddet olarak ya da kriminalist bir kuşak olarak yansıyacak.
22:11Bu hadi 2-4.
22:13Zaten yansıyor Cengiz.
22:15Sen sürekli yayınlarda da anlatıyorsun.
22:17Şu anda işte Daltonlar, Comanchero, Ayhan Bora Kaplan örgütü, birçok farklı örgüt.
22:23Zaten Discord'da bunlar da var değil mi Çağla?
22:25Sadece bir anladığım kadarıyla bir kadın nefreti ve inceller hareketi değil.
22:30Discord'un kendisi başka amaçlar için de kullanılıyor.
22:33Çağla anlatırken mesajları ekrana getirmek istiyorum.
22:36Çağla soruma yanıtı verirken.
22:38İşte buyurun mesela.
22:39Bir grup incel silahlanıp tam organize iyi planlı bir intihar saldırısı yapsak.
22:442013 Boston saldırısındaki gibi bir saldırı yapılmalı.
22:48Demin Cengiz'in söylediği yani ithal sorunlar.
22:50Amerika'da gördüğümüz türden okul katliamları, üniversite katliamları.
22:54Yani bu maddelerin yayınlanması ve bu grupların örgütlenmesiyle birlikte bambaşka bir kafa.
22:59Cengiz'in de söylediği gibi zaten var olan mental sağlık sorunlarını da ortaya çıkartıyor.
23:04Bir de geçişkenliği var tabii bu maddelerin.
23:07Medle başlıyorsun, eroinle bitirebiliyorsun gibi.
23:09Çağla?
23:11Öncelikle aslında bu Discord meselesini biraz daha açmak isterim ben de.
23:16Şimdi bu Discord, Telegram bu.
23:20Neden bu platformlarda işte bahsettiğimiz gibi kara para aklama, kripto ticaret üzerinden illegal faaliyetler, aşırı sağcı örgütlenmeler.
23:29Örneğin Eskişehir saldırısıyla da ilgili bir Discord gündeme gelmişti.
23:33Eskişehir'deki cami saldırısıyla ilgili.
23:37Ve son olarak tabii kadına şiddet insel grupları ve daha ötekiler.
23:43Neden özellikle Telegram, Discord bu platformları konuşuyoruz?
23:47Çünkü aslında bu biraz şundan kaynaklanıyor.
23:50Şimdi biz normalde Twitter eski adıyla, Facebook, Instagram bu gibi platformlarda aslında tek bir timeline vardır.
24:00Hani bizim zaman çizelgesi, zaman tüneli dediğimiz.
24:03Ve bu timeline'ın da denetimi, güvenliği, buradaki kullanıcıların faaliyetleri, hangi kullanıcının kime ne kadar gösterileceği.
24:13Bunlar tabii denetim ekiplerinden, moderasyon ekiplerinden, direkt belki Elon Musk'tan, Zuckerberg'ten vs. sorulur.
24:19Ama şimdi son dönemde bir aydınlanma var internet kullanıcıları arasında, internet kamuoyunda.
24:26Çünkü biz neden kişisel verilerimizi CEO'lara veriyoruz, dünya milyarderlerine veriyoruz?
24:33Neden onları daima üçerik üretiyoruz?
24:36Mesela 2021'de hatırlarsınız Francis Haag'ın Facebook ifşaatları vardı, eski Facebook çalışanı.
24:43Instagram'da çocukların psikolojisini bozduğunu bile bile o algoritmaları devam ettirmişler geliştirmeye.
24:50Bu aydınlanma da son olarak aslında merkeziyetsiz, en azından kısmen merkeziyetsiz dediğimiz platformlara göçle biraz sonuçlandı.
25:00İşte Mastodon göçünü hatırlarsınız, Elon Musk ikisi satın aldığında Twitter'ı.
25:06Şimdi bu merkeziyetsizlik ne demek?
25:09Bu merkeziyetsizliği de aslında kolay yoldan şöyle düşünebiliriz.
25:12Bir balon düşünelim, içinde küçük küçük baloncuklar olsun.
25:15Yani bir platform sağlıyor bu merkeziyetsiz sistemler bize ve içerisinde biz kendi sosyal medyacıklarımızı oluşturabiliyoruz.
25:23Örneğin Discord sunucuları. Discord sunucuları dediğimiz şey de aslında budur.
25:28Ben Discord'da bir sunucu açarım, oraya 100 kişiyi toplarım ve o sunucunun moderatörü ben olurum.
25:33Yani o sunucunun kurallarını ben belirlerim.
25:35O sunucuya kimin girebileceğini, kimin çıkabileceğini, kimin görüntüleyebileceğini, halka açık mı olacağını, gizli mi olacağını.
25:44Bunları ben belirleyebilirim.
25:46Bu, kullanıcılara belirli özgürlükler, kullanım rahatlığı, biraz anonimlik, biraz da özgürlük alanı.
25:53Aslında bir yandan sansüre karşı da direnç sağlayan ve topluluk yönetimini de kolaylaştıran.
25:59Bugün şirketler de çok fazla Discord kullanıyor.
26:01Eğitim amaçlı Discord kullanan çok fazla ekip var, topluluk var.
26:05Mesela popüler bilim ekipleri genelde Discord'da toplaşır, yayınladığını planlar.
26:11Birçok topluluk yönetimi odaklı ve özellikle oyuncular, gamerlar başta olmak üzere topluluk yönetimini kolaylaştıran platformlar.
26:20Tabii bunların ek şeyleri de var.
26:24Discord şunu sağlıyor, görüntülü konuşabiliyorsunuz, sesli konuşabiliyorsunuz, hep beraber toplantı yapabiliyorsunuz.
26:30Telegram şunu sağlıyor, bir grupta 200 bin kişi olabiliyor.
26:34Yani devasa bir ekosistem kurabiliyorsunuz Telegram içinde.
26:39Cep telefonu numaranızı gizleyebiliyorsunuz, sahte isim kullanabiliyorsunuz.
26:43Telegram kanalları aracılığıyla geniş kitlelere grubunuzun faaliyetlerini duyurabiliyorsunuz.
26:50Propaganda yapabiliyorsunuz.
26:52Ve bu gruplar en önemlisi moderatörlerin gözünden kaçarak gizli kalabiliyor.
26:58Bu da doğal olarak bir illegal akımını da beraberinde getiriyor bu platformlara.
27:04Çünkü moderasyon zayıf kalıyor.
27:06Aslında gelişen yapay zekat teknolojileriyle belli başlı bir şeyler yapmaya çalışıyor Discord'da, Telegram'da.
27:12Nefret içerikli söylemleri yakalayamak, kişi haklarına zarar vermeden ya da anonimliğimizi ya da diğer haklarımızı bozmadan bu nefret söylemlerini yakalamaları gerekiyor.
27:24Bunda çok zorlanıyorlar.
27:26Genel olarak hem Discord'un hem Telegram'ın işleyişi şuna dayanıyor.
27:30Eğer ben bir grupta bir nefret söylemi görüp ihbar etmezsem çoğu zaman o grup gözden kaçıyor.
27:36Benim ihbarım yetmiyor, bir grup insanın ihbarı yetiyor.
27:39O ihbar incelenecek, grup bulunacak derken ya grup buna uyanıp kendini taşıyabiliyor ya da uzun süre propaganda faaliyetlerine devam edebiliyor.
27:51Üstelik Türkiye'den bahsedince böyle bir kusursuz fırtına yaşıyoruz.
27:55Çünkü bu ana akım platformlar da yani Instagram vesaire de dahil çoğu Türkçe konuşan, Arapça konuşan, 3. Dünya dillerini konuşan kullanıcıların olduğu ülkelerde gerçek bir içerik denetimi yapmıyor.
28:11Oranın şivesini biz bilmiyoruz, adam mı istihdam edeceğiz deyip açıkça böyle söylüyorlar.
28:16O Fransız savgının Facebook belgelerinde görmüştük.
28:19İşte Arapçanın bilmem ne lehcesinden biz ne anlarız deyip kendi hallerini bırakmışlar.
28:24Ve sonuç hatırlarsınız Rohingya Müslümanlarına karşı katlayan Facebook'tan örgütlenmişti.
28:30Yani böyle sonuçlarda karşı karşıya kalıyoruz.
28:34Peki bu arada son sözü Cengiz sana vermek istiyorum.
28:41Mesela birisi bu kız Ayşenur'un annesi bu intihar ve cinayet vakasından önce sosyal medyadaki bir takım influencerları, Ayşenur'un takip ettiği insanlara DM'den yazmış.
28:55Ben Ayşenur'un annesiyim. Kızım bugün Ayşenur'u gördün mü hiç? Seni aradı mı? Onunla konuştun mu? Ben ona ulaşamıyorum.
29:01Ne olursun sana bir şey anlattıysan, konuştuysan telefonunu bana yazar mısın? Konuşalım.
29:06Yani bu kızlardan telefon numaralarını istemiş konuşup onlarla bir iletişim kurup kızına ulaşmak için mesela.
29:13Yani korkunç böyle şeyler yaşanıyor.
29:16Onur da diyor ki, Onur'un sorusu değerli bence sanki sen de oradan gireceksin gibi.
29:20Tamam da insanların neden psikolojisini bozuk? Sonuçta Discord ya da diğer sosyal medya platformları insanların psikolojisini bozmak için kurulmadı.
29:28Doğru ama beyin kimyası üzerinde çok olumsuz etkiler olduğunu bugün biliyoruz ama dediğim gibi bence rejimsel, sosyolojik ve ekonomik başka sebepleri de var.
29:39Benim aklıma şu geliyor. Mesela benzer başka olaylarda da bir ağır dini eğitim ya da ağır dini telkin, ailede dindarlık vesaire gibi bir şey vardı.
29:53Buradan şunu söylemek istiyorum. Dinle ilgili değil söylediğim ama sene 2024 olmuş hala insanları siz normal standart eğitimden dini eğitime doğru yönlendirmeye, daha çocuk yaşlarında yönlendirmeye çalışıyorsunuz.
30:12Niye? İktidar böyle istiyor. Layıklık kağıt üzerinde kalmış bir şey ve bu modern dünyayla çok daha büyük bir çatışma yarattığını düşünüyorum.
30:24Tamam burada dindarlıktan çok bir bozukluk var, bir şey var ama bu çatışmada azımsanamayacak bir şey. Yani biz gencecik, kafası çoluşan çocukları işte bir takım hurafelerle, dine dayanan hurafelerle büyütmeye çalışıyoruz.
30:46Ama o çocuk gidiyor cep telefonundan işte en ileri bilgiye de ulaşabiliyor, en ileri tartışmaya vesaire de ve bu da başlı başına bir travma, bir şey var, bir çatışma var burada ve bu çatışma illa bunu üretiyor demiyorum.
31:07Ama bunu üretileceği bir de havuz yaratıyor, bir sosyal imkan yaratıyor. Yani mesela en son bir ateist çocukla bir dindar çocuğun tartışmasından sonra yaşanan hezeyanı gördük.
31:25Hani çok normal ifade özgürlüğü sınırları içindeki şeyler bir anda şeytan inan edilebiliyor ya da dini değerlerin tartışılamaz olması bu z kuşağı y kuşağı ne derseniz deyin.
31:43Bırakın onu hani benim kuşağıma ters ki bu insanlar internetle sorgulayarak, soru sorarak yaşıtlarını işte İngilizce sitelerden izleyerek falan öğreniyorlar ama siz burada önüne bambaşka bir şey koyuyorsunuz.
32:01Yani bilmem ne orucu bozar mı bozmaz mı diye tartışıyorsunuz. Bu tartışmayı koyuyorsunuz önlerine. Ne bileyim işte İngiltere'de yaşıtları kod öğrenirken Türkiye'deki yaşıtları işte Kur'an kursuna gidiyor, Kur'an öğreniyor falan.
32:19Dini eğitime karşı değilim ya da bu değil. Din değil mesele. Sadece eğitim sisteminin iktidar istiyor diye bu yana doğru kaşığın hep bükülmesi, ihtiyaçların görmezlikten gelinmesi, modern toplumun ihtiyaçları başka meseleler de var burada.
32:41Yani AKP iktidarı kendi yaşam biçimini herkese dayatıyor. O yüzden işte dünya kadar vergi ödeniyor alkole. Niye? AKP böyle istiyor. Bu bir şey yaşam biçimi dayatması.
32:59Öbür taraftan madem vergiye bu kadar çok ihtiyaç var, işte Pırlanta'dan vergi alınmıyor. Başka bir sürü şeyden vergi alınmıyor. Vergi affediliyor büyük şirketlerin ama öbür tarafta siz yaşama biçimine müdahale edebiliyorsunuz.
33:17Çok affedersiniz. Konuşunca boğazım şey oldu. Bu toplumun sakin sakin düşünüp bu sorunlara kendi içinden kendi talepleriyle çözüm üretmesi gerekiyor. Milli Eğitim Bakanı'yla değil, bu Milli Eğitim Bakanı'yla değil, bu Milli Eğitim yapısıyla değil.
33:40Yani bakın bu çocuklara işte bu şiddet yayılmasın vesaire diye psikolojik danışmanlık rehberlik hizmeti verilmesi gerekiyor. Daha okulları temizleyemeyen bir organizasyondan biz çocukları 21. yüzyıla kod çözmeye işte yapay zekanın alıp yürüdüğü bir geleceğe hazırlamasını istiyoruz.
34:08Bunu düşünüyoruz. Bu bir hayal. Ve bu yanıyla da çok ilgili. Yani bunun mahalle meselesi falan değil. Memleket meselesi bu. Tıpkı uyuşturucu gibi.
34:20Çok teşekkür ederim. Cengiz İmzir'de yoktu. Çağla Öğren, Euronews'dan, Kısa Dalga'dan. Kısa Dalga nedir diye soranlar olmuş. Bir haber internet sitesi Googlediğiniz zaman karşınıza çıkacak.
34:31Kısa Dalga mı?
34:32Evet, Kısa Dalga.
34:33Dalga'yı da değiştirmesi yok.
34:35Yok, hayır. Wave anlamında yani evet.
34:38Şey, iletişim dalgası anlamında. Onun dışında başka bir anlamı yok. Cengiz Erdinç'i zaten yazdığı muazzam kitaplardan ve araştırmalardan tanıyor olmanız lazım.
34:48Çağla, bir cümle eklemek ister misin? Bir değerli başka konuğun var ona geçeceğim. Biraz da uzadı ama söyle lütfen eğer varsa bir son cümle.
34:55Şöyle bir şey ekleyebilirim. Maalesef toplumumuzda olayları fantastikleştirme eğilimi, bu beni son dönemde çok rahatsız ediyor.
35:05Mesela örneğin her kadın cinayetinde ayin aramaları gerçekten çok rahatsız edici.
35:11Münevver Kalabalık cinayetinden beri üzerine Narin cinayeti geldi. Şimdi bu genç kızın cinayeti, devamlı bir satanist ayini vesaire arıyoruz.
35:21Ama aslında sorunun kökeninde bu konuştuğumuz meseleler yatıyor. Böyle fantastik arayışların klide saptırdığını düşünüyorum.
35:29Buna eklemek isterim son olarak.
35:32Çok çok teşekkür ediyorum. Hem Çağla Üren'e Euronews'den hem de Kısa Dalga'dan Cengiz Erdinç'e ikisini de uğurluyorum ve çok çok teşekkür ediyorum.
35:40Biz teşekkür ederiz.
35:41Sağ olun.