SGK'dan 9 milyon kişiye icra takibi! Nergis Şimşek GSS prim borçlarını ve kimleri kapsadığını, Cumhuriyet TV'de anlattı.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili seyirciler.
00:16Sosyal güvenlik kurumu milyonlarca kişinin prim borcu için icra takibi başlattığını açıkladı.
00:22Peki nedir bu genel sağlık sigortası prim borcu ve nelere dikkat etmeliyiz bunu konuşacağız.
00:28Cumhuriyet gazetesi yazarı Nergis Şimşek konuğumuz hoş geldiniz.
00:32Hoş buldum teşekkür ederim.
00:34Nasılsınız?
00:36Çok teşekkür ederim iyiyim siz nasılsınız?
00:40Çok teşekkürler ben de iyiyim.
00:41Nergis Hanım öncelikle bizim bu genel sağlık sigortası prim borcu dediğimiz şey nedir?
00:48Ülkemizde 2008 yılı Ekim ayında 5510 sayıda sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanunu yürürlüğe girdi.
00:57Ülkemizde hem sosyal sigortaları hem de genel sağlık sigortasını düzenleyen yasal hükümler getirildi bu kanunla.
01:05Dolayısıyla 2008 Ekim'den sonra uygulanmaya başlayan genel sağlık sigortası 2012 yılından itibaren
01:13ve bir 2013 yılından itibaren ülkemizdeki tüm vatandaşlar için zorunlu hale getirildi.
01:18Nasıl oldu bu?
01:19Zaten işveren yanında çalışanlar, SSK sigortaları, 4A sigortaları, 4C devlet memurları bunların prim ödeme hükümleri işverenler.
01:29Yine primlerini kendi ödeyen sigortalarımız var.
01:32Mesela bakorlular, tarım sigortalıları, isteğe bağlı sigortalılar gibi değişik farklı sigorta türleri var.
01:38Primlerini kendi ödeyen sigortalılar var.
01:40Bunlar primlerin içinde genel sağlık sigortası primi var.
01:45Bu oran %12,5 olarak uygulanıyor.
01:48İşveren ve kendileri tarafından primleri ödenen sigortalar açısından.
01:52Bunların dışında hiçbir sosyal güvencesi olmayan derken çalışmayan, sosyal sigorta sistemi içinde çalışmayan vatandaşlar için de
02:01genel sağlık sigortası primi zorunlu hale getirildi.
02:05Bunların da sağlık yardımlarından yararlanması için.
02:08Genelde genel sağlık sigortalısı ve bunların bakmakta hükümleri genel sağlık sigortası hizmetlerinden yararlanıyor.
02:15Ama bunlar dışında eğer sigortalı değilseniz veya sigortalının bakmakla hükümlü kişisi değilseniz o zaman genel sağlık sigortası priminizi kendinizin ödemekle hükümlüsünüz.
02:26Bu iş içinde kendiniz mi ödeyeceksiniz yoksa devlet mi ödeyecek kralı da var onu da söyleyelim.
02:31Bu şekilde çalışmayan ve sağlık yönünden bakmakla hükümlü olan kişi durumunda olmayanlar gelir testi yaptırmak zorunda.
02:415510 sayılı yasa gereği gelir testi neden yapılıyor?
02:45Kişinin gelirine göre genel sağlık sigortası primini kendisi mi ödeyecek yoksa devlet mi ödeyecek ona karar veriyor.
02:52Yapılan gelir testi sonucunda eğer vatandaşın bu hane içinde yapılan tüm gelirler haneye giren tüm gelirler ve harcamalar çıkıldıktan sonra hanede kişi başına düşen gelire bakılıyor.
03:04Eğer asgari ücretin 3'te 1'inden az ise bu gelir tutarı o zaman kişinin genel sağlık sigortası primini devlet ödüyor.
03:12Eski yeşil kartlılar.
03:14Eğer asgari ücretin 3'te 1'inin üstündeyse buna denk veya üstündeyse o sefer kişi kendisi ödüyor.
03:21Şimdi 1.1.2024 itibariyle bu her yıl asgari ücreti arttıkça değişen bir tutar kişilerin kendi ödedikleri genel sağlık sigortası prim tutarı.
03:311.1.2024'ten itibaren bu miktar 600 liraydık.
03:36Dolayısıyla kişiler çalışmasalarda gelir testi sonucu prim ödeme hükümleri kendileri ise eğer her ay 600 lirayı ödemek kaydıyla sağlık yardımlarından yararlanabilirler.
03:49Şimdi kurumsal o zaman genel sağlık sigortası primi daha doğrusu Sosyal Güvenlik Kurumu'nun vatandaşlara gönderdiği bu genel sağlık sigortası primi.
04:01Genel sağlık sigortası prim borcu prim borçlarını kendileri ödemekle ürkütüldü vatandaşlara giden bir duyuru.
04:06Dolayısıyla bu duyurda diyor ki genel sağlık sigortası prim borcumuz var bunu öğrenebilirsiniz banka kanalıyla ödeme yapabilirsiniz ev devletten sorgulama yaparak prim borcunuzu öğrenebilirsiniz diye.
04:19Yaklaşık 9 milyon vatandaşa kapsadığını düşünüyoruz bu duyurunun.
04:25Ve Sosyal Güvenlik Kurumu özellikle primlerde şunu söyleyelim yalnız genel sağlık sigortası primi ile dahil tüm kurum primlerinde 10 yıllık bir zaman aşımı süresi var.
04:37Yani primler 10 yıllık süre içerisinde ödenmesi zaman aşımına uğruyor.
04:41Dolayısıyla kurum kendi primlerine gönderdiği duyuruda genel sağlık sigortası ile ilgili borçlarda diyor ki
04:491.1.2014'le 30.12.2023'e kadar yani 10 yıllık süreyi geçirmeden bu süreleri kapsayan primleri mutlaka tespit edilip bunların tafsil yoluna gidilmesi.
05:03Tabii bu çok yüksek bir rakam bu da bize şunu düşündürüyor bu ülkede gerçekten çok yüksek miktarda bakın genel sağlık sigortası başka bir şey bırakın sağlık sigortası primi borcu olan vatandaş var.
05:16Vatandaş primini ödemediği sürece sağlık yardımından yararlanamıyor.
05:20Bu net çünkü hastaneye gittiği zaman provizyon alabilmesi için genel sağlık sigortasına ilişkin prim borcunun bulunmaması gerekiyor.
05:31Primlerde de yasal ödeme süresi şöyle bir primi ait olduğu ayı takip eden ayı sonuna kadar ödemek zorundasınız.
05:38Eğer ödemezseniz son ödeme tarihinde itibaren gecikme zamı ve gecikme faizi uygulaması yapılıyor.
05:46Dolayısıyla 9 milyon sigortalıya bu şekilde borç bildirildi.
05:51Daha doğrusu ünitelere de talimat verildi vatandaşla irtibata geçin borcunu bildirin ödeme emrini gönderin.
05:58Ödeme emrinde de biliyorsunuz 7 günlük ödeme süresi veriliyor.
06:01Bu sürede de eğer primler ödenmezse icra takibine başlayın şekilde talimat gitti.
06:07Sosyal güvenlik kurumu ünitelerine gönderdiği listelere göre primler ne yapacak?
06:13Önce bunları icra servisine intikal ettirecek ve ödeme emri düzenlenecek.
06:18Bu ödeme emrinin vatandaşa tebliğ edilmesi gerekiyor.
06:23Tebligat göndermesi gerekiyor.
06:25Birinci tebligatta SGK 175 lira ödüyor.
06:29Bakın bu borcu vatandaşa bildirilmesinde.
06:31Bu borç bu tebligatı vatandaşa ulaştıramadığı takdirde ikinci defa bir tebligat gönderme zorunluluğu var.
06:38Bunun da ücreti 175 lira.
06:40Dolayısıyla düşünün bu miktarların altında genel sağlık sigortası prim borcu olan vatandaşı bilgilendirmek için sadece tebligat ücretleri 300 liradan üstünde oluyor.
06:50Burada bile bir sıkıntı olduğu belli.
06:53Dolayısıyla bu borçlar madem oluşturuldu tamam tahsil yoluna gidilecek en kısa sürede yapılandırma kanunu çıkması elzem.
07:02Yapılandırma kanunu da dediğim gibi belli tutarların altındaki borçlar için terkin yapılıyor.
07:08Yani 1000 liranın altında 2000 liranın altındaki borçlar için yasal olarak takip geçilmiyor.
07:13Dolayısıyla kurum da bu yönüyle zarara uğramamış oluyor.
07:17Tabi şimdi uygulama yeni oldu ya daha doğrusu bir anda karşımıza çıktığı için kafalar da biraz karışık.
07:23Peki yurttaşlar prim borçlarını nasıl öğrenebilirler?
07:28Şimdi tabi bundan harekette başlayalım.
07:31SGK'dan böyle bir mesaj gitti ve henüz de daha ödeme emri gelmedi.
07:36Yani adım adım geri mi yazılan vatandaşı da bilgilendirmek anlamında.
07:39Şimdi tabi ödeme emri gelmeden ödemeyi yapmasınlar bir kere onu söyleyelim.
07:44Çünkü bu borçların büyük bir kısmının da hatalı olduğu düşünülüyor.
07:49Neden hatalı olduğu düşünülüyor?
07:52Şimdi SGK bunları kendi sisteminde teşkil kaydından itibaren borç tahakkuk ediyor.
07:56Kişi ödemediği sürece borç tahakkuk ediyor ve bu borçları şubelere bildirdi.
08:01Ama bu borçların tespitinde eksiklikler ve aksaklıklar olabiliyor.
08:06Çünkü kurum bu tespiti yaparken hem kendi sistemde örneğin siz emeklisiniz.
08:12SSK emeklisi olabilirsiniz, emekli sandığı emeklisi olabilirsiniz.
08:16Genel sağlık sigortası prim borçlarının bu emeklilere çıktığını da görüyoruz.
08:20Normalde emekliler herhangi bir prim ödemek zorunda değil.
08:24Emekli olduktan sonra otomatikmen genel sağlık sigortalısı oluyorlar.
08:28Peki bu aksaklık nasıl olabiliyor?
08:30Genel sağlık sigortası teşkil programlarının emeklilik programlarını tam görmemesi veya emeklilik programlarının eksiklikler olmasından kaynaklanıyor.
08:40Veya bir hak sahibi kız çocuğu düşünün çalışmıyor, bekar, ana veya babasının ölüm aile alıyor.
08:46Ölüm aile aldığı için genel sağlık sigortalısı buna borç çıkmaması lazım.
08:50Ancak bakıyorsunuz borç çıkıyor nasıl oluyor?
08:52İşte o hak sahibi kız çocuğunun ölüm aile aldığı süreleri SGP'nin ilgili programların okuyamaması.
08:59Yani şunu söylemek istiyorum.
09:01Bir kere prim borcu olduğunu düşünmeyen, bir an prim borcunun bu kadar yüksek olabileceğini düşünmeyen vatandaşlar mutlaka itiraz etmeli.
09:10İtiraz etmeli sosyal güvenlik kurgu.
09:13Bu borçlar gerçekten doğru mu?
09:15Atladığı bir şey var mı, bir eksiklik var mı?
09:17Çünkü bazı durumlarda özellikle erkek çocuklarda, öğrencilerde SGP öğrencilik bilgileri liseye kadar İletim Bakanlığı'ndan, Yüksek Öğrenim ve Yüksek Öğretim Kurulu'ndan alıyor bu bilgileri.
09:32Yük ve MET'ten alıyor.
09:34Onlarla olarak alıyor bu bilgileri.
09:36Eğer orada çocukların bilgileri güncel değilse bu kurumlarda, SGP'de o kurumlardan aldığı bilgileri göre borç çıkarıyor.
09:45Öğrencilik bitmiş mi?
09:47Çünkü 20-25 yaşlarından sonra biliyorsunuz artık, 25 yaşından sonra zaten hak sahibi mikteliği kayboluyor.
09:54Lisede de 20 yaşına kadar, Yüksek Öğrenim'de 25 yaşına kadar.
09:57Çocuklar bu dönemlerde ana veya babaların üzerinden sağlık yardımını alıyorlar ama bu yaşlar bittikten sonra artık primlerini kendileri ödemeleri gerekiyor.
10:04İşte bu öğrencilik kayıtlarıyla ilgili sıkıntılar olduğu zaman, hatalar olduğu zaman MET ve Yük kayıtlarında o zaman SGP'de hatalı borç çıkarabiliyor.
10:14Yani hem kendi sistemindeki eksik ve hatalı bilgilerden hem de başka kurumlardan aldığı bilgilerden dolayı bu genel sağlık sigortası prim borçlarının çok doğru olabileceğini tabii yüzde yüz için demiyoruz ama hatalı olabileceğini düşünüyoruz.
10:29Dolayısıyla bu şekilde düşüncesi olan vatandaşlar da mutlaka ilgili birimlere gitsinler.
10:36SGK'nın ikametkârları, en yakın sosyal güvenlik merkezlerine müracaat etsinler ve genel sağlık sigortası prim borcuna itiraz etsinler.
10:44Nereden öğrenebilirler dediniz vatandaşlar prim borçlarını?
10:48Öncelikle sosyal güvenlik kurumunun internet sayfasından öğrenebilirler.
10:52Orada SGK hizmetler bölümü var.
10:55Kurum web sayfasına girildiği zaman, SGK go.tr internet sayfasına girildiği zaman SGK hizmetler bölümünde prim borçlarını öğrenebilirler.
11:05İkincisi yine Türkiye go.tr yani E-Devlet'ten araba butonuna GSS prim borcu yazdıkları zaman ya da sosyal güvenlik kurgu bölümüne girdikleri zaman genel sağlık sigortası prim borçlarını öğrenebilirler.
11:18Şimdi dediğimiz gibi şu an primlerini kendileri ödemek için bütün bu GSS sigortalıları yani genel sağlık sigortalıları bu primlerini primin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödemek zorundalar.
11:32Bunu yapmazlarsa dediğimiz gibi gecikme zamı tahap ediyor.
11:35Biraz önce dedik ki zamın aşamına giren süre SGK açısından 1-1-2014 ve 31-12-2013 süresi genel sağlık sigortası prim borçları.
11:44Şimdi bir vatandaş için yani primini kendi ödeyen şu an aylık tutarı 600 TL olan genel sağlık sigortası prim borcu ana para 18 bin küsür.
11:55Buna ilişkin gecikme zamında 17 bin küsür olmak üzere 35 bin lira civarında bir borç çıkarılıyor.
12:01Bakın 10 yıllık süreç.
12:03Hani bir fikir vermesi açısından da buna örnek vermek istedim.
12:06Ama kim insanların 3 yıl kimi 5 yıl olabiliyor.
12:09Şimdi SGK tabi bu borcu hatırlattı vatandaşlarına ama dediğimiz gibi vatandaşların öncelikle bu borcu miktarda ilgili tereddütü varsa mutlaka itirazını yapacak.
12:19Üniteler ne yaptı? SGK'nın bilimleri aldılar bu borç listelerini vatandaşlara paydar bir ödeme emri gönderecekler.
12:26Borcunuz var bunu şu kadar süre içerisinde ödeyin diye.
12:30Ve ödenmediği takdirde de icra takip başlayacak.
12:32Netice itibariyle SGK'nın doğru ve sağlıklı borç kayıtları oluşturabilmesi için öncelikle kendi programını güncellenmesi.
12:41Akabinde diğer kurumlarında yine bilgilerini güncel tutması ve SGK'ya bu güncel ve doğru bilgileri aktarması büyük önemi arz ediyor.
12:49Ama son kez bunu diyelim hani borçla ilgili olarak mutlaka vatandaş önce borcun hatalı olduğunu düşünüyorsa eğer itirazını yapmalı.
12:56Borcunu düzelttirmeli ondan sonra ödeme yoluna gitmeli mecburen bu borcu ödeyecek kanun gereği.
13:02Bir de şunu söyleyelim hani vatandaşın şöyle bir beklentisi de var yapılandırma kanunu.
13:08Yani yapılandırma kanunu çıktığınız zaman biraz önce örnek verdim 18 bin liralık bir ana borca 17 bin küsür liralık geçitme zanlı tahkuk ediyor.
13:16Yapılandırmalarda belli borç tarihlerinin altı terkin ediliyor SGK tarafından.
13:21Mesela geçmişte 2 bin liranın altı terkin edilmişti 2 bin lira ve altı borçlar.
13:25Ve daha az geçitme zanlı tahkuk yapılıyor.
13:28Dolayısıyla vatandaşın da böyle bir beklentisi var onu da buradan belirtmek istiyorum.
13:32Nergis Hanım son olarak şimdi hepimiz maalesef acı bir şekilde şunu biliyoruz.
13:37Türkiye'de yurttaşlar yoğun bir yoksullukla mücadele ediyor.
13:41Hem enflasyon çok yüksek hem alım gücü çok düşük hem de gelirler çok düşük.
13:46Peki bu şartlarda yurttaş bu borcu ödeyebilecek durumda mı?
13:52Yani çok güzel özetliyorsunuz.
13:55Ödeyecek durumda değil.
13:56Sonuçta bunlar bakın hiçbir geliri olmayan kişiler.
14:00Başta söylediğim gibi gelir tespiti sonucu daha doğrusu gelirleri asgari ücretin 3'te 1'inin 3'te 1'in üstünde olan insanlar.
14:09Zaten geçim sıkıntısı çeken insanlar.
14:12Şimdi onlara birden böyle 38 bin liralık 35 bin liralık borçlar gittiği zaman bir de bunların mesela defa tedötenmesi de gündeme geliyor.
14:20Ya da 6 bin 380 liralık kanun kapsamında yapılandırılması bir de bunların çeşitli gelirlerine el koyulması gerekiyor.
14:27Böyle sıkıntılı durumlar yaşayacaklar.
14:29Zaten bunlar yani zor geçim şartları altında bulunan insanlar.
14:33Bunların ana babaları genelde emekli.
14:35Emeklerin durumu belli.
14:3712 bin 500 lirayla geçimliğe mahkum edilen emekler veya işte yılda bitirebilen net 17 bin lira asgari ücretle geçimliğe mahkum edilen kişiler.
14:46Dolayısıyla yüksek enflasyon baskısı altında zor geçim koşulları altında yaşayan insanlar.
14:53Yani bu insanların bu kadar zor bir dönemde, ekonomik krizin bu kadar çok hissedildiği bir dönemde bu borçların gönderilmesi sırf hani SGK açısından borçlar zaman aşımına girmesin diye bu zamanlamanın yapılması bence gayet yanlış.
15:07SGK borçlarını zamanında tahsil etmek için belirli periyotlarla bu borçlar için vatandaşı bilgilendirebilir.
15:14Dolayısıyla borçlar bu kadar birikmeden bilgilendirme yapabilir.
15:18Yani dediğim gibi zamanlama çok manidar, benim açımdan çok manidar.
15:24Yani bu kadar ekonomik krizin ve geçim sıkıntısını yaşandığı bir dönemde ve vatandaşların artık orta direğinin kalmadığı bir dönemde, insanların çok zor geçindiği bir dönemde bu kadar yüklü borçlarla karşılaşmak inanın çok zor ve doğru değil.
15:41Hani insanların sabrını zorlayan bir şey.
15:44Dolayısıyla bunlara dikkat etmek lazım bu kadar da insanların üstüne gitmemek gerekir diye düşünüyorum.
15:49Zor bir dönem açıkçası herkes için tüm vatandaşlarımız için.
15:54Pekala.
15:56Nergis Hanım çok teşekkürler bugün vakit ayırdınız programımıza katıldınız ve aslında çok da merak eden bir soruyu cevapladınız bizim için.
16:04Dilerseniz burada noktalayalım.
16:07Çok teşekkür ederim.
16:08Ben teşekkür ederim.
16:10Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, gazetemiz yazarı Nergis Şimşek konuğumuzdu.
16:17SGK prim borcunu konuştuk, kimleri kapsadığını, nasıl bir ödeme periyodu olduğunu ve SGK'nın da neden böyle bir adım attığına değindik.
16:26Elimizden geldiğince, dilimiz döndüğünce size anlatmaya çalıştık.
16:29Hem programın moderatörü sunucusu olarak ben öğrendim, hem sizler bilgilendiniz.
16:35Ancak bugündük burada noktalayalım. Başka bir programda görüşmek üzere diyelim.