Issık Göl'ün Büyük Sırrı ve Timur'un Kayıp Kalesi

  • 3 gün önce
Kanalıma üye olmak için http://wedia.link/KaanUnsalAlphanKATIL linkine tıklayabilirsiniz.
Müzik:
Ender Güney https://www.youtube.com/channel/UCHEioEoqyFPsOiW8CepDaYg
Kapak Tasarımı: Ramazan Kaba https://www.behance.net/ramazankaba
Kardeş kanallarım:
Mirage Serap Yılmaz https://www.youtube.com/channel/UCRzQKQkZPnUvh9uB60W58bQ
Mesart: https://www.youtube.com/channel/UCf_7KxOeL24quiF6CX3LtCA

"Mucize diye bir şey yoktur, sadece biz evreni çok az biliyoruz..."

Kaan Ünsal Alphan YouTube Kanalına Hoş Geldiniz. Birbirinden özel içeriklerimizden haberdar olmak için http://wedia.link/kaanunsalalphan linke tıklayarak abone olabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan'ı Facebook'tan takip etmek için: https://www.facebook.com/kagan.alphan linke tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan'ı Instagram'dan takip etmek için:
https://www.instagram.com/kaanunsalalphan/?hl=tr linke tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphanı Twitter'dan takip etmek için: https://twitter.com/KaanUnsalAlphan linke tıklayabilirsiniz.

Bunlar da hoşunuza gidebilir;

Tüm belgesellerimizi izlemek için http://wedia.link/7YDX7 linkine tıklayabilirsiniz.

Şiir ve hikayeleri izlemek için http://wedia.link/JSqvG linkine tıklayabilirsiniz.

Podcastleri izlemek için http://wedia.link/wP3Wo linkine tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan videolarını izlemek için http://wedia.link/le5D1 linkine tıklayabilirsiniz.

Sesli Anlatım videolarını izlemek için http://wedia.link/NALHz linkine tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan Kanalı

Gerçeğin peşinde; varlığın tüm bilinmeyenlerini, gün yüzüne çıkmaya çalışan hakikati, hasır altı edilmiş fenomenleri, gizemli olayları, belge, bilgi ve tanıklarıyla ortaya çıkarmaya çalıştığımız belgesellerimizle tarihe not düşüyoruz.

#KaanÜnsalAlphan #ıssıkgöl #timur
Transcript
00:00Astronotlar geminin yakınlığında anlaşılmaz ve açıklanamaz birşeyler anlatan erbe yani alman ırksal araştırma ve eğitim yaklaşık 3500 yıl önce altın çağını yaşamış antik sesler çığlıklara, kurumalara ve telgraf bildirim sesleri anlatıyor.
00:20Dünya tarihinin en korkunç seri katiliyle karşılaşmış ilk olarak koridorda 5-6 hafta sonra kameralar için I. Gordiato yöne çıkıyor.
00:30KGB su gibidir, bulunduğu ortama okunarak insanın zamanda yorgunluk yapması meselesinin çözülebilir bir mesele olduğu iddiasını ödüyor.
00:50Kırgızistan'ın kuzey doğusunda Kungoy Alato ve Terskey Alato'nun heybetli dağ sırtlarının arasında kapalı havza bir göl bulunuyor.
01:03Deniz seviyesinden 1608 metre yüksekte yer almasıyla bilinirken dünya çapında en büyük 30 gölden biri olarak gösteriliyor ve en derin göller sırasında 7. sıradadır.
01:16Güney Amerika'daki Titicaca gölünden sonra dünyanın ikinci en büyük dağ gölüdür.
01:22Suyun hacmi 1738 metre küp, su yüzeyinin alanı 6236 kilometre kare, ortalama derinlik 278 metre, en büyük derinlik ise neredeyse 2,5 kat daha fazla ve 668 metreye eşit.
01:39Gölün batıdan doğuya uzunluğu 182 kilometre, güneyden kuzeye ise 58 kilometredir.
01:49Bu göl hakkında varlığı zamanın ötesine uzanan çok sayıda efsane anlatılır.
01:54Onun masalsı suları her dalgasında binlerce hikaye taşıyan devasa bir ayna gibidir.
02:00Bu mistik kıyıların sırlarla dokunmuş öyküleri var.
02:04Bunlardan en etkileyicisi bu gölün dibinde kayıp bir uygarlığın var olduğu.
02:12Bu eşsiz göl ve çevresi doğal güzelliklerinin yanı sıra önemli bir koruma statüsüne de sahip.
02:182001'den beri Asya Pasifik Küresel Biyosfer Rezervleri Ağı'na dahil olan Isık Göl, sulak alanlar listesinde ise 1976'dan bu yana Ramsar'ın korunan alanları arasında yer alıyor.
02:31Gölün bulunduğu bölge muazzam bir ekosisteme sahiptir.
02:36Isık Göl, Kırgız Türkçesinde sıcak göl demektir.
02:40Göl hiçbir zaman donmadığı için bu adı almıştır.
02:44Çinliler bu gerçeği M.Ö. 2. yüzyıldan beri fark etmişler ve göle aynı anlama gelen Zehi adını vermişler.
02:53Tarih boyunca Isık Gölün farklı dönemlerde farklı isimlerle anıldığı kaydedilmiştir.
02:59Örneğin Cungar Hanlığı döneminde gölün Moğolca ismi Temir Turnor olarak geçmektedir.
03:06Göl yaklaşık 80 küçük akarsu tarafından beslenir.
03:10Bu akarsular ilkbahar ve yaz aylarında tam kapasiteyle akarlar.
03:14Isık Göl'e en büyük katkıyı sağlayan akarsular arasında doğudan gelen Tüyüp ve Jergalan bulunmaktadır.
03:22Isık Göl'ün suyu çoğunlukla eriyen kar ve buzullardan gelen karışık bir akışa sahiptir.
03:291959'dan 1963'e kadar Sovyetler Birliği'nin gözdesi olan Isık Göl sayısız ünlü misafiri ağırladı.
03:38Bu misafirler arasında Vietnamlı lider Ho Chi Minh, Amerikalı valiler ve Sovyet liderleri de vardı.
03:45Ancak 7 Temmuz 1963'te Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu 1. Başkan Yardımcısı Aleksey Kasıygi'nin göle gelişinde beklenmedik bir felaket yaşandı.
03:56Göldeki doğal bir barajın yıkılmasıyla başlayan çamur akıntısı, vadi boyunca geride yıkım ve tahribat bıraktı.
04:03Binlerce ton su, taş ve çamur Isık Göl'üne doğru aktı.
04:08Köprüler yıkıldı, tekneler alabora oldu ve tatilcilerin hayatı tehlikeye girdi.
04:14Teknelerin ve mavnaların çamurun içinde mucizevi bir şekilde suyun üstünde kalması,
04:18sürücülerin kahramanca çabaları ve kıyılarındaki tehlikelerden kaçınma mücadelesi olayın tanıklarını derinden etkiledi.
04:28Ancak yaşanan felaket önce gizlendi fakat zamanla gerçek ortaya çıktı.
04:34İnsanların kurtarılmasındaki özveri ve felaketin boyutları birer birer gün yüzüne çıktı.
04:40Resmi rakamlara göre yüzlerce kişi kayıptı.
04:43Ancak gerçek kayıpların sayısı hala belirsizliğini koruyor.
04:47Ölenlerin anısına bir haç dikildi.
04:52Gölde yaşanan bu felaket bölgedeki turizm ve insanların güvenliği üzerinde derin izler bıraktı.
04:59Ancak alınan önlemlerle gölün korunması için adımlar atıldı.
05:03Felaketin ardından yeni barajlar ve koruma önlemleri alındı.
05:08Bu önlemler göldeki doğal dengenin yeniden sağlanmasına yardımcı oldu.
05:13Bu topraklar eski efsaneler ve masallarla kaplıdır.
05:18Kutsal Isık Göl'e Kırgızistan'ın incisi denir.
05:22Kıyılarında ve su katmanlarının altında doğuşu bin yılın gri örtüsüyle örtülen birçok sır vardır.
05:29Halk destanı Manas'ta da onlardan bahsedilir.
05:33İyi insanlar ve kötü insanlar vardı.
05:36Dağ gibi güçlü adamlar vardı.
05:39Her şeyi bilen bilgeler vardı.
05:43Uzun zaman önce ortadan kaybolan kalabalık halklar vardı.
05:48Ama artık sadece isimleri kaldı.
05:52Her yıl Isık Göl bölgesinin görkemli ve muhteşem manzaralarının bozulmamış güzelliğinden keyif alan yüzbinlerce turist,
06:00dünya medeniyetinin sayısız zenginliğinin burada bir yerde saklı olduğundan şüphelenmiyor bile.
06:06Bugün onlar bizden sonra gelecek birçok neslinin sonuna kadar okumak zorunda kalacağı az da olsa açılmış bir kitaptır.
06:15Isık Göl'ün güneydeki daha az nüfuslu kıyısında, dar kanadlı köyden pek de uzak olmayan bir yerde sık sık şaşırtıcı şeyler bulunuyor.
06:24Dalgalar zaman zaman çeşitli nesneleri ıssız sahillere fırlatıyor.
06:29Uzmanlar bu artifakları orta çağın başlarına bağlıyor.
06:33Yakınlardaki küçük bir tepede bir zamanlar antik kentin orta kısmını taçlandıran kalenin kalıntıları korunuyor.
06:46Arap Dünyası tarihçisi Ebu Said İbn Mahmud Gardizi,
06:50Anlatıların Güzelliği adlı yazısında Isık Göl kıyısındaki görünümü İskenderin adıyla ilişkilendirilen Büyük Bars Han yerleşiminin kuruluşundan bahsediyor.
06:592005 yılında Isık Göl'ün derinliklerinde 2500 yıl öncesine dayanan gizemli bir antik medeniyetin keşfedilmesi arkeoloji dünyasına heyecanlandırdı.
07:10Bu önemli keşif Kırgız Rusya Slav Üniversitesi'nin uluslararası Isık Göl Arkeolojik Keşif Gezisi Lideri Vladimir Plosky ve ekibinin titiz çalışmaları sonucunda gerçekleşti.
07:21Kırgızistan Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı Vladimir Plosky,
07:25Keşif ekibinin başarısında Rusya Sualtı Faaliyetleri Konfederasyonu'nun tüplü dalgıçlarının katkısını vurgulayarak bu başarı onların katkısı olmasaydı mümkün olmazdı dedi.
07:38Plosky'in ifade ettiği gibi sonuçlar oldukça özel.
07:42O dönemler Isık Göl kıyılarında göçebe yaşamı sürdürenlerin yanı sıra gelişmiş yerleşik bir medeniyetin varlığını da kanıtlar nitelikte.
07:49Rusya'dan Nikolay Lukashov ise gölün kuzey kıyısında yürütülen araştırmalarda 5 ile 10 metre derinlikte dev duvarlar bulunduğunu ve bu yapıların büyük bir şehrin izlerini taşıdığını belirtti.
08:03Lukashov, duvarlar taştan yapılmış ve asırlık kireç taşıyla kaplı.
08:07Kentin tamamını belgelemek mümkün olmasa da surların bazı bölümleri hala kumla kaplı olduğu için yaklaşık bir haritasını çıkarmak mümkün dedi.
08:15Araştırmacılar su altında yerleşim bölgeleri, binalar ve tarihi değere sahip nesnelerin haritalarını netleştirdiler.
08:23Lukashov tüplü dalgıçların İskitlerin gömüldüğü gölün dibinde dalgalarla yıkanmış tümsekler de keşfettiklerini açıkladı.
08:30Burada İskit dönemine ait bronz baltalar, uçlar ve değerli saka eşyaları bulunmuştu.
08:36Lukashov, cevher işleme atölyesi, bronz üretim araçları, çeşitli dökümleri ve hatta bir altın yuvarlak kesik pimi keşfettiğimiz için şanslıydık diye ekledi.
08:46Bu altın nesnenin bir zamanlar Rus rublesi olarak bilinen antik Rus para birimine benzediğini açıkladı.
08:52Bronz baltalar ve uçlar, kendiliğinden bilinen akinaki hançerler ve İskit dönemine ait iyi kurulmuş nesneler bulundu.
09:00Ayrıca Lukashov, tatil köyü Çolponat'a yakınlarında göl tabanında 15-20 metre çapında garip çim halkaları keşfettiklerini belirtti.
09:09Bu durum henüz tam olarak açıklanmadı.
09:11Rusya Bilimler Akademisi üyesi, tarihçi Svetlana Lukashova, çim halkalarının hayvan kökenli organik kalıntılar üzerinde büyümüş olabileceğini veya burada eski bir kervansarayın olduğunu düşündüklerini ifade etti.
09:2319. yüzyılda ısık göl kıyılarını ve sularını ilk keşfedenler,
09:29çim halkalarının hayvan kökenli organik kalıntılar üzerinde büyümüş olabileceğini veya burada eski bir kervansarayın olduğunu düşündüklerini ifade etti.
09:3719. yüzyılda ısık göl kıyılarını ve sularını ilk keşfedenler Rus bilim adamları oldu.
09:44Bunlardan biri vasiyetine göre göl kıyısına gömülen ünlü Nikolay Przewalski'ydi.
09:50Tarihçiler ve arkeologlar esas olarak kroniklerin söylediği gibi ısık göl kıyısında duran ve gizemli bir şekilde ortadan kaybolan Büyük Timur'un efsanevi sarayıyla ilgileniyorlardı.
10:02Ayrıca Ermeni kardeşlerin bir zamanlar sular altında kalan manastırını da aradılar.
10:09Hatta birçok taş haç bulmayı bile başardılar.
10:13Svetlana Lokaşova'nın açıkladığı gibi bu Orta Asya topraklarında eski zamanlarda etnik grup her iki yüzyılda bir değişiyordu.
10:21Bu, Bişkek'in eteklerinde eski bir mezarlığın açılmasıyla netleşti.
10:26Antik mezarlardan birinde papazın adının geçtiği Ermenice bir yazı keşfedildi.
10:32Demek ki bir din adamı vardı, bir psikopos vardı.
10:36Bu manastırın varlığı 1380 yılında yayınlanan Katalan Coğrafya Katalogu ile de doğrulanmaktadır.
10:43İçinde Dünya'nın, Asya'nın bir haritası vardı ve şaşırtıcı bir şekilde ısık göl çok doğru bir şekilde tasvir edilmişti.
10:52Gölün yakınına şematik olarak bir manastır çizilmiştir.
10:56Katalan dilinde buranın ısı kul olduğu, kıyısında Ermeni manastırının bulunduğu,
11:01havari ve müjdeci Aziz Matta'nın kutsal emanetlerinin bulunduğu söyleniyor.
11:07Ancak İspanyolların bu bilgiyi nereden aldıkları belli değil.
11:13Rus kırgız keşif gezisinde bulunan arkeolojik materyaller dikkatle incelendi.
11:18Keşfettiğimiz antik kentin çok zengin evlere sahip olduğuna dair net işaretler var.
11:24Bu zengin tabak ve fayans parçalarıyla doğrulanmaktadır.
11:28Kim bilir belki de bu binalardan biri Timur'un sarayıdır diyen Nikolay Lukasov bu ihtimali göz ardı etmiyor.
11:36Tarih boyunca gölün seviyesi birkaç kez değişmiş ve yerel yerleşimler su altında kalmıştır.
11:42Efsanelere göre gölün derinliklerinde yaşayan bir canavar nedeniyle bölge halkı asla yüzmeye cesaret edememiştir.
11:50Temiz suyuyla bilinen bu göl antik çağlardan beri kutsal ilan edilmiş,
11:54ancak su altı hazineleri madencilerin uzun süredir burada faaliyet göstermeye teşvik edememiştir.
12:01Bunun bir nedeni gölde sık sık oluşan girdaplardır.
12:05Bu yer halkı arasında anlatılan birçok efsaneyle çevriliydi.
12:10Bu efsanelerden biri aşk uğruna yaşamını yitiren bir genç kızın hikayesidir.
12:16Bir zamanlar Isıkgöl'ün yerinde güçlü ve acımasız bir hükümdarın kalesiyle çevrili büyük bir şehir varmış.
12:23Han bir göçebe kızının muhteşem güzelliğini öğrenince onu kendisine istedi.
12:28Ancak genç kızın kalbi başka birine aitti.
12:32Kız beyaz atlı bir gençle sabahın erken saatlerinde buluşmuştu.
12:36İkisi ulaşılamaz bir yüksekliğe koşup birbirlerine sarılmış, öpüşmüş.
12:41Ardından genç adam yüzüğünü çıkarıp ona takmıştı.
12:44''Yakında geri döneceğim. Bu yüzüğü çıkarmazsan sana hiçbir şey olmaz.'' demişti.
12:50Han'ın elçileri gelip kızı almak istediğinde genç kız reddetti
12:54ve sevgilisini bulmayı umarak dağlara kaçtı.
12:58Ancak yüzüğünü kaybettiğini fark etti.
13:01Han'ın adamları tarafından yakalandı ve zorla saraya getirildi.
13:05Han ona sahip olmaya çalışırken genç kız kendini pencereden aşağıya attı.
13:10Aynı anda Han'ın kalesi çöktü ve ardından yer altından çıkan su büyük bir vadeyi göle çevirdi.
13:17Böylece bugünkü Isık Göl ortaya çıktı.
13:22Ancak gerçeğe daha yakın olan başka bir efsane de mevcut.
13:26Antik dönemlerde bugünkü yüksek dağ gölünün bulunduğu yerde büyük ve görkemli bir şehir varmış.
13:32Bir gün büyük bir felaket yaşanmış.
13:35Bu ne insanların ne de binaların kurtulabildiği şiddetli bir depremdi.
13:40Bütün bölge çökmüş ve oluşan çukur suyla dolmuş.
13:44Şehrin yerinde bugünkü göl ortaya çıkmış.
13:48Depremden hemen önce bir grup genç kız yakacak odun toplamak için şehirden dağlara doğru gitmiş.
13:54Bu kızlar yaşanan felaketten sağ kurtulan tek insanlarmış.
13:59Sevdiklerinin kaybına dayanamayan kızlar her sabah göle gelip acı içinde ağlamaya başlamışlar.
14:05Gözyaşları göle dökülmüş ve göl acı bir şekilde tuzlanmış.
14:11Yaşlılar gölün birçok insanın acısını taşıdığını söylerler.
14:18Bilim insanlarına göre ısık göl gerçekten de depremler ya da buzul kaymaları sonucunda oluşmuştur.
14:25Burası genellikle buzul çağına dayandırılan bir buzul gölüdür.
14:29Tahminen 20.000 ile 10.000 yıl önce buzul çağının sonlarına doğru oluştuğu tahmin edilir.
14:35Bu dönemde buzulların erimesiyle oluşan büyük buzul gölleri arasında yer almış olabilir.
14:42Göl buzul çağının sona ermesiyle oluşan erozyon ve coğrafi süreçlerle günümüzdeki halini almıştır.
14:49Bu nedenle ısık gölün oluşumu ile ilgili tam bir kesinlik belirlemek zordur.
14:54Binlerce yıl önce ısık göl çevresinde at ve sığır yetiştiren,
14:58çoğunlukla göçebe bir yaşam süren sakalardan oluşan bir grup yerleşimci yaşamıştı.
15:03Bilim adamlarının keşifleri bu bölgedeki varlıklarına işaret ediyor.
15:08Isık gölü derinliklerinde bulunan farklı zamanlara tarihlenen yuvarlak tabanlı testiler,
15:13bilim insanlarının sakaların bu bölgede yaşadıkları döneme dair bulgularını desteklemektedir.
15:21M.Ö. 2. yüzyılda Usun kabileleri Tanrı Dağları vadilerini ele geçirerek sakaları devirmiş
15:27ve Çin'in bile saygı duyduğu güçlü antik Usun kabile birliğinin başkenti olan Çigu şehrini inşa etmiştir.
15:34Çigu, Büyük İpek yolunun kritik geçiş noktalarından biriydi.
15:39Buradan geçen tüccar kervanları, giyim, ev eşyaları, değerli mücevherler
15:43ve diğer el sanatları gibi çeşitli ürünlerin ticaretini yapıyordu.
15:48Arkeologlar hala ısık gölde o döneme ait Çin paraları ve çeşitli eşyalar buluyorlar.
15:54Bir varsayıma göre daha sonra Çigu ve diğer Usun şehirleri ısık göl tarafından yutulmuştur.
16:01Şu an gölün derinliklerinde dalış yapan kâşifler tarafından eski Usun yerleşimcilerinin ve ev eşyalarının da kalıntıları bulunuyor.
16:12Etkileyici bir buluntu olan gölün dibinde keşfedilen dökme bronz bir yanak parçası aslında sanatsal bir eserdi.
16:19Bu döküm farklı yönlere bakan iki yırtıcı hayvan başı şeklinde yapılmıştı.
16:24Yırtıcı hayvanların çeneleri doğal olmayan bir şekilde uzatılmış, ağız açık ve üst dudak kıvrılmış gibi görünmekteydi.
16:32Bu çeneler stilize dişlerle birbirine bağlanmıştı.
16:35Bu tipik bir saka hayvan stilidir.
16:40Gölün çevresi binlerce yıl boyunca onlarca büyük şehir ve yüzlerce küçük yerleşim yeriyle doluydu.
16:46Her şehir uzun surlarla korunurdu.
16:49Kaleleri ve yaşam alanlarıyla göçebe çobanları ve çiftçileri barındırırdı.
16:54Daha sonraki Moğol istilaları her yeri harabeye çevirdi.
17:00Bilim insanları bu topraklardan Büyük İskender'in de geçtiğini iddia ediyorlar.
17:04Milattan önce 329-324 yıllarında Pers İmparatorluğunu ele geçiren Büyük Komutan,
17:09olası isyanları önlemek amacıyla soylu ailelerden rehin aldı.
17:14Yolda bu kadar önemli bir yükün altına girmemek için Çin ve Hindistan'a karşı sefere çıkarak,
17:19esirlerin gözetim altında bir dağ gölünün kıyılarına gönderilmesini emretti.
17:24Eve dönme umudunu kaybeden Pers soylularının oğulları,
17:27zorunlu sürgünün yaklaşmasını emretti.
17:30Eve dönme umudunu kaybeden Pers soylularının oğulları,
17:33zorunlu sürgünün yapıldığı yerde kendi tarzlarında bir kasabayı yeniden inşa ederek ona Bars Han adını verdiler.
17:41Ressamlar evleri ana vatanlarında kullanılan Soğud ve Usturuz Han panellerine benzer şekilde,
17:46çok renkli, çok katmanlı panellerle süslediler.
17:50Zamanla doğal afetler sonucunda binaların bir kısmı yükselen sular altında kaldı.
17:56Hayalet kasaba yüzyılların alaca karanlığında meraklı araştırmacıları bekliyor.
18:04Çolponata şehrinin tatil merkezinin kuzey eteklerinde 42 hektarlık bir alana yayılan açık hava müzesi var.
18:11Sergileri petroglifli yaklaşık 900 taştan oluşuyor.
18:16Bu yerlerin eski sakinlerinin elleriyle kaba granit yüzey üzerine yapılmış çizimler.
18:21Bu olağan dışı tuvaller esas olarak spiral şekilli boynuzları arkaya doğru kıvrılmış dağ keçilerini tasvir ediyor.
18:29Burada kurbanlık hayvanları kervan liderlerinin önderlik ettiği deve figürlerini görebilirsiniz.
18:35Av peşinde koşan süvariler ve büyük bir geyiğin peşinde koşan bir grup avcı var.
18:42Bu taş harikalar alanında insan eliyle çeşitli büyüklükteki kayalardan oluşturulan çok sayıda daire açıkça görülebilmektedir.
18:51Çapları birkaç ile yüzlerce metre arasında değişir.
18:55Uzmanların orta kısımda yaptığı ölçümler çarpıcı sonuçlar verdi.
19:00Burada açık bir manyetik anormallik var.
19:10Yerel araştırmacı Radi Nurmamedov'un keşfi daha da ilginçti.
19:14Dairelerden birinde birbirine karşı olan bir çift taş kapı var.
19:18İlk bahar ekinoksunun olduğu gün bunların arasında çizilen çizginin devamı Güneş'in doğduğu yeri doğru bir şekilde gösteriyordu.
19:27İnsan yapımı kiklopik yapıların gök cisimlerinin gözlemlerinin yapıldığı orijinal antik gözlem evlerinden başka bir şey olmadığı ortaya çıktı.
19:36Bu, bu tür olağan dışı granit yapıları inşa edenlerin bilgi düzeyini değerlendirmeyi mümkün kılar.
19:49Tarihi kayıtlara göre 1218'de Moğol ordusu bu bölgeye yaklaştı.
19:55Hristiyan manastırının rahipleri hazinelerini bir mağara ve göl kıyılarındaki sulara gizlice yerleştirdiler.
20:03Ancak 1917 devriminden sonra bir Ortodoks rahibin Tanrı dağlarında bu hazinenin yerini gösteren bir haritaya sahip olduğu söyleniyor.
20:12Hazinenin Moğol istilasından kaçan Nasturi Hristiyanlara ait olduğu iddia ediliyor.
20:18Araştırmacılar geçmiş yıllarda benzer haritalarla bölgeye gelip kazı yapma izni aldılar ve eski çekiçlerle yazılı taş levhalar gibi buluntular ortaya çıkardılar.
20:29Ancak daha sonra bu bölgede kazı yapılması yasaklandı.
20:35Isık Göl etrafında saklanan hazinelerle ilgili efsaneler ve aramaların Sovyetler Birliği İçişleri Bakanlığı'nın dikkatini çektiğini gösteren bilgiler oldukça ilginç.
20:45General Emil Aliyev'in 1950'lerde mağaradaki hazineler sorununu tekrar gündeme getirmesiyle Sovyetler Birliği İçişleri Bakanlığı özel bir departman oluşturarak bu hazineleri aramaya çalıştı.
20:58Ancak bütün çabalar başarısız oldu ve hazine bir kez daha bulunamadı.
21:05Bir rivayete göre Cengiz Han son sığınağını Isık Gölü sularında bulmuştur.
21:101227'de ölümüne dair farklı rivayetler olsa da bazıları Cengiz Han'ın gizli bir mezarın içinde saklanmış olabileceğini söylüyor.
21:19Bu konuda iki ayrı rivayet var.
21:22Bunlardan birine göre Büyük Han ölümünden önce hazinelerini 200 deve ile buraya getirip saklamıştır.
21:29Diğeri ise Han'ın oğlu Çağatay'ın babasının cesedini ve hazinelerini yüksek Kırgız Gölü'nün suları altında bulunan bir mağaraya gizlice yerleştirdiğini iddia ediyor.
21:39Bu sırrı korumak için Han'ı gömen kişilerin hepsi öldürülmüş.
21:44Sonuç itibariyle burada yaklaşık 60 ton değerli metalin saklandığına inanılıyor.
21:53Durumun gerçekten de böyle olup olmadığını söylemek artık zor ama 1952'de güvenlik görevlilerinin bu versiyonları kontrol ettiği kesindir.
22:02Sıkı bir gizlilik ortamında çalıştılar.
22:05Daha sonra ülkenin eski ana yayın organı olan Pravda gazetesinin 27 Ağustos 1975 tarihli sayısında bir rahibin ifadesine yer veren sırra dönüş başlıklı bir makale yayınlandı.
22:17Rahip Cengiz Han'ın hazinesinin Tüyüp köyünün yakınındaki büyük bir taşın 2 metrelik insan kemikleri tabakasının ve aynı kalınlıktaki toprağın altında saklandığını iddia ediyordu.
22:2919. yüzyılın ortalarında Rus coğrafyacı Pyotr Semyonov bu efsanevi manastırı aramak için Katalan haritasından ilham aldı.
22:40Isık Gölü civarında Nasturi adı verilen bir manastır olduğunu düşündü.
22:45Ancak arayışları sonuçsuz kaldı.
22:48Manastırın kalıntıları Isık Göl suları altında kaybolmuş olabilir.
22:52Yine Sovyet döneminde yapılan arkeolojik çalışmalarda Kurmentinskaya körfesi yakınında yeraltı mezarlıkları keşfedildi.
23:01Bu mezarlıkların eski bir Nasturi manastırına ait olabileceği düşünüldü.
23:06Ancak Aziz Mahtan'ın kalıntıları henüz bulunamadı.
23:12Büyük Timur 14. yüzyılda 3 kez Isık Göl kıyılarına geldi.
23:17Ancak burada fazla kalmadı ve Timur ülkeyi terk ettiğinde yerel kabileler Isık Göl'e geri döndü.
23:24Söylentilere göre Timur hazinelerini ve esirlerini sakladığı bir ada üzerinde bir savunma kalesi inşa etti.
23:32Ancak bu ada daha sonra sular altında kaldı.
23:35Daha modern araştırmalar Isık Göl'ün dibinde taş temel kalıntıları bulunduğunu ortaya koydu.
23:41Bu kalıntılar Timurleng'in fetih zamanına ait olabilecek bir yapıya sahiptirler.
23:49Moskova'da efsanelerin kontrol edilmesiyle ilgilendi.
23:53Sovyetler başkentinde polis albay İvan Semionovic Maslov başkanlığında özel bir grup oluşturuldu.
24:01Maslov 20. yüzyılın başında Isık Göl'de gömülü hazinelerin planını içeren bir haritanın Çin'den Kırgızistan'a getirildiğini öğrenmeyi başardı.
24:10Bir zamanlar Çin'e kaçan bir rahip ölmeden önce hazineyi gömme planını yoldaşına devretmişti.
24:17Maslov 1927'de değerli mağaraya ulaşan 14 kişilik bir keşif gecesine liderlik etti.
24:24Hatta hazine avcılarının kervan sahiplerinin levhaların üzerine bıraktığı gümüş ve altın olmak üzere iki çekiç bile bulduğunu iddia ediyorlar.
24:33Ancak beklenmedik bir çöküş mağaranın girişini kapattı.
24:36Üç yıl sonra keşif üyelerinden biri olan Koçergin dağlarda bulunan ve hakkında belgesel kayda olan altın çekici, altın arama ekipmanları üreten Prejewalsk Zolotosnaba teslim etti.
24:48Daha sonra burada arama yapmak da yasaklandı.
24:53Bu hazineler 1949 ve 1950 savaşlarından sonra Askar-Akayev ve Kurmanbek-Bakiyev dönemlerinde de aranmıştı.
25:01Ancak tüm bunlar yalnızca yüzeysel araştırmalardı.
25:04Bunların devamı için ciddi finansal yatırımlara ve modern tekniklere ihtiyaç vardı.
25:09Az önce söylediğimiz gibi General Aliyev'in başvurusu da kabul edilmişti ancak kazıların devamı için yeterli fon bulunamadı.
25:17Savaştan sonra Zolotosnaba altın bir çekicin teslim edildiğine gelince bu belgelerle doğrulanıyor.
25:24Ancak bu buluntunun diğer izleri kaybolmuştur.
25:28Yetmişli yıllarda bölgede yeni bir arama daha yapıldı.
25:32Bu aramalar biraz daha gizli yürütüldü.
25:35Özellikle Kurmenti Köyü bölgesindeki bir alan gizlice kazıldı ve belli bir derinlikte metal bir şeylerin olduğu sonucuna varıldı.
25:43Uzmanlar arkeolojik kazıların başlatılmasını önerdi.
25:47Ancak bilinmeyen nedenlerden dolayı bu çalışma hiçbir zaman başlamadı.
25:51Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından altına hücum yeniden başladı.
25:561990'lı yılların sonunda o dönemde Başbakan Yardımcılığı görevini yürüten Mira Cangaraçeva buraya geldi.
26:03Ondan 3 yıl önce ise Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev'in oğlu Maksim'in talimatıyla buraya bir helikopter pisti inşa edilmişti.
26:11Bu helikopter pistinin sonunda kuruluşu başarmıştı.
26:14Amerikalı bilim adamlarının ve yönetmenlerin yürütülen çalışmalara gittikçe artan ilgi gösterdiğini de eklemek gerekiyor.
26:21Kırgızistan Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı Vladimir Poski aktarıyor.
26:26''Hazineden bahsetmenin güzel bir efsane olduğunu söylemek mümkün.
26:30Ancak ateş olmadan duman çıkmadığına ve belki de hazinenin gerçekten var olduğuna inanıyorum.
26:34Peki ne içeriyor, tam olarak nerede bulunuyor ve Cengiz Han veya Timur Lenk ile bağlantısı var mı?
26:40Bu konuda henüz kesin bir veri yok.''
26:44Binalardan birinin amacının belirlenmesine yardımcı olan Timur dönemine ait önemli yazılı kanıtlar korunmuştur.
26:51Kalıntılar sualtı arkeologları tarafından yapılmıştır.
26:55Binalardan birinin amacının belirlenmesine yardımcı olan Timur dönemine ait önemli yazılı kanıtlar korunmuştur.
27:02Kalıntılar sualtı arkeologları tarafından Isıkgöl'ün dibinde keşfedilmiştir.
27:09Tarihçi İbn Arabşah, Timur Lenk üzerine bir makalenin yazarıdır.
27:13Bu çalışma açıkça 14. ve 15. yüzyılların başında Isıkgöl üzerinde önemli bir adanın ve üzerinde küçük bir konutun bulunduğuna dair bilgiler içeriyor.
27:23Arkeologların uzun süre önce vardıkları sonuca göre,
27:26Timur'un adası şu anda Isıkgöl'ün kuzey kıyısındaki Sarı Oy köyü yakınında,
27:31Çayka pansiyonunun topraklarının bir parçası olan mevcut Vali Kotika yarımadasının açıklarında yer alıyordu.
27:38Görünüşe göre sualtı kalıntılarının bulunduğu yer,
27:41önce Timur'un esirlerini tuttuğu ada, daha sonra ise hükümdarlardan birinin sığınağı olmuş.
27:47Bu adanın feci bir deprem sonucu sular altında kaldığına inanılıyor.
27:53Buradaki topografya genel olarak alışılmadık.
27:57Yarım yüzyıl önce sualtı kalıntılarının bitişiğindeki Vali Kotika yarımadası bir adaydı.
28:03Ancak göl hızla sığlaşmaya başlayınca bir yarımadaya dönüştü.
28:08ISIKGÖL
28:21Isıkgöl'ün derinliklerinde yaşayan gizemli bir yaratıkla ilgili efsaneler her zaman var olmuştur.
28:27Ancak çok az kişi bunlara inanmıştır.
28:3020. yüzyılın 70'li-80'li yıllarında en ateşli gerçekçiler bile
28:35göldeki fırtınalar sırasında birkaç kez dalgaların üzerinde tanımlanamayan büyük bir canlının başını gördüklerini iddia etmeye başladılar.
28:44Ancak bunun bir canlı mı yoksa başka bir şey mi olduğunu hiç kimse kesin olarak söyleyemedi.
28:49Daha sonra türü belirlenemeyen bir canavardan korkan yerel halk ve turistlerin
28:54güçlü dalgalar tarafından göl yüzeyine fırlatılan bir derin deniz torpidosu gördükleri ortaya çıktı.
29:01İkinci Dünya Savaşı sırasında dağ dizel eğitim sahası, Dağıstan'dan karakola
29:06ve Kirov'un adını taşıyan Taganrog fabrikası da dahil olmak üzere bir dizi sanayi kuruluşuna taşındı.
29:12Kirov fabrikası savaş torpidolarının üretiminde uzmanlaşmıştı.
29:16Savaştan sonra Kirov fabrikası şehirde kaldı.
29:20Isıkgöl sualtı torpidoları için ideal bir test alanı haline geldi.
29:25Daha az nüfuslu güney kıyısında testlerin yapıldığı uzak bir yerde bir deniz üssü oluşturuldu.
29:31Batık torpidoları çıkarmak için özel bir dalgı çekimi vardı.
29:35Ancak bir gün bir şeyler ters gitti ve torpidolardan biri battı.
29:39Onu bulamadılar.
29:41Bundan sonra tüm torpidolar yanıp sönen işaretlerle donatılmaya başlandı.
29:46Suya batan torpido bazen şiddetli fırtınalar sırasında yüze çıkıyor ve dalgaların üzerinde sallanıyordu.
29:52Bir tehdit oluşturmuyordu çünkü muharebe yükü yoktu.
29:56Ancak Isıkgöl sularında belli bir Loch Ness canavarı yanılsaması oluştu.
30:01Sonunda bir şekilde gölden alınmış olmalı.
30:15Dağ geçitlerinin faunası da zengindir.
30:18Burada kızıl geyik, karaca, yaban domuzu ve kurt dahil otuzdan fazla memeli türü yaşıyor.
30:25Kazakistan Kırmızı Kitabı'nda dört tür yer almaktadır.
30:28Kar leoparı, tiyenşan bozayısı, taş sansarı, Türkistan vaşağı.
30:35Kırmızı Kitap'ta listelenen kuşlardan altın kartal, sakallı akbaba, şahin, baykuş, orak gaga ve mavi kuş burada yuva yapar.
30:45Isıkgöl'ün büyük bir kısmı özel koruma altındaki doğal alana ait olmasına rağmen burada pek çok sorun var.
30:53Yüzlerce tatilcinin göle akın ettiği hafta sonundan sonra göl kıyılarında çok sayıda çöp birikiyor ve kayalar yazılarla boyanıyor.
31:01Aşırı rekreasyonel yük nedeniyle toprak ve bitki örtüsü bozuluyor.
31:06Gölde şişeler ve diğer çöpler yüzüyor.
31:09Ağaçlara kumaştan kurdeleler ve plastik torbalar asılıyor.
31:14Milli Park'ın ve rezervin florası çeşitlidir.
31:18Gölün çevresinde şrenkladin, sayvırs elma ağacı, kayısı, alıç, titrek kabak, tiyenşan huş ağacı, üves, kuşburnu, kızamık, ardıç ve diğerleri yetişir.
31:30Kamuoyunun ve Ekoloji Derneği Yeşil Kurtuluş'un hem Milli Park'tan hem de rezervden sorumlu olan Orman ve Yaban Hayatı Komitesi'yle birkaç yıldır gündeme getirdiği bir diğer sorunda motorlu teknelerdir.
31:43Kimliği bilinmeyen girişimciler, Milli Park'a gelen ziyaretçiler için gölde motorlu teknelerle geziler düzenliyor.
31:50Tekneler çok fazla ses çıkarıyor ve bu durum hem Milli Park'ın hem de Almat'ı doğal koruma alanının ekosistemlerine zarar veriyor.
31:58Motorlu teknelerin kullanılması göldeki ve ıssık sakinlerinin içme suyu kaynağı olan ıssık nehrindeki suyun kalitesi üzerinde de olumsuz etkiye sahiptir.
32:08Motorların çalışması sırasında içme suyuna benzin ve yağ karışıyor.
32:13Kıyıya yakın su benzin kokuyor ve üzerinde yağ lekeleri yüzüyor.
32:17Yüksek hızda hareket eden tekneler kıyı şeridini tahrip eden dalgalar oluşturuyor.
32:22Yeşil Kurtuluş Örgütü bu sorunu Ormancılık Komitesi'ne ilk kez 2017'de yazdı.
32:28İle Alatau Devlet Milli Tabiat Parkı'na ve Kazakistan Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı Ormancılık ve Yaban Hayatı Komitesi'ne
32:35tekne gezileri için motorlu teknelerin kullanılmasının yasaklanması talebiyle bir mektup gönderildi.
32:41Bunun dışında göl kıyılarını molozlardan, ağaç dağlarından ve paçavralardan temizlemek ve özellikle hafta sonları belirlenen alanda kontrolün sıkılaştırılması talep edildi.
32:52Aradan yıllar geçti.
32:54Ancak güzel dağ gölünün sorunları çözülmedi.
32:58Çöplerle ilgili genel durum daha da kötüleşti.
33:01Ve motorlu tekneler hayvanları ve kuşları korkutup en temiz suyu kirleterek gölü sürmeye devam etti.
33:082019 yılında Ekoloji Derneği Yeşil Kurtuluş ıslık gölündeki motorlu tekne sorunuyla ilgili olarak yetkili devlet kurumlarıyla yeniden iletişime geçme kararı aldı.
33:184 Eylül'de başvurular gönderildi.
33:21Hükümet yetkililerine yapılan bütün başvurularda motorlu tekne kullanımının yasal olup olmadığının kontrol edilmesi ve gölde hareketlerinin yasaklanması talep edildi.
33:31Sonunda çok tuhaf bir cevap alındı.
33:33Orman Komitesi 10 Nisan 2019 tarihli yazısında ıslık gölünün özel olarak korunan bir doğal alan olmadığını belirtti.
33:42İle Alatau Ulusal Tabiat Parkı'nın ıslık gölünde faaliyet gösteren teknelerin çevresel etkilerini azaltmak veya kontrol etmek adına çeşitli kurumlara arka arkaya mektuplar yazmaya devam edildi.
33:54Sonunda Milli Park kendi yetkisi dahilinde uygun tedbirleri aldı ancak bazen bölgeden motor seslerinin geldiği bildiriliyor.
34:03ıslık gölündeki aramalar devam ediyor.
34:06Arkeologlar yeni muhteşem buluntular bekliyor.
34:09Vasily Plosky ve Kırgızistan'daki diğer arkeologlar dünya çapında öneme sahip bu sualtı anıtının müzeleştirilmesi gerektiğinde ısrar ediyorlar.
34:20Yüksek dağlık Kırgız gölü ıslık kul sayısız sır ve gizem barındırır.
34:24Suyunun inanılmaz şeffaflığı metrelerce derinlikte bulunan bazı antik yapıları doğrudan gemiden görmenizi sağlar.
34:35Bu nedenle de pek çok turist tekne gezileri sırasında ısrarla ıslık kulunun derinliklerine bakar.

Önerilen