Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, CNN TÜRK canlı yayınında CNN TÜRK Ankara Temsilcisi Dicle Canova'nın konuğu oldu. Bakan Yumaklı, yanan orman arazilerinin imara açılması gibi bir durumun söz konusu olamayacağını söyledi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Geçtiğimiz hafta tarımda yeni bir destekleme modeli açıklandı ve eminim tüm çiftçiler şu anda bizim yayınımızı dikkatle takip edeceklerdir.
00:10Çünkü 3 yıllık yeni bir döneme giriliyor.
00:13Sayın Bakan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da stüdyomuzda yayın konuğumuz bize bunun detaylarını anlatacak, açıklayacak.
00:20Hoş geldiniz efendim.
00:21Hoş bulduk.
00:22Çok teşekkür ederim.
00:23Ben de buradan bütün izleyicilere saygılarımı, hürmetlerimi iletiyorum.
00:26Sanırım bu modelin detaylarını ilk kez CNN Türk ekranlarından duyacağız öyle mi?
00:32Evet farklı zamanlarda özellikle bütün illerde paydaşlarımızla bu konuları paylaştık.
00:38Ama derdi toplu ilk kez sizin programınızda anlatmak nasip oldu.
00:42Teşekkür ederiz yayın konuğumuzu olduğunuz için bir kez daha.
00:45Şimdi bitkisel üretimde yeni bir destekleme modelinden bahsediyoruz.
00:493 yıllık bir model bu.
00:51Geçen hafta resmi gazetede yayınlandı.
00:53Öncelikle genel hatlarıyla bize bir bilgi verir misiniz?
00:57Yani üretici ne kazanacak?
00:59Eskisinden farkı ne?
01:00Yeni ne getiriyorsunuz bu yeni modelde?
01:03Bunları biraz alalım sizden devam edeceğim, açacağım detayları.
01:06Ben birkaç kademe geri gitmek istiyorum.
01:09O da şu, dünyada bizim yeni normal diye nitelendirdiğimiz çok inanılmaz değişiklikler oluyor hızlı bir şekilde.
01:18İklim değişikliği, jeopolitik hususlar, nüfus artışları, su ile ilgili konular.
01:24Bütün bunların hepsi size benim sorumluluğum altındaki hususlar için söyleyeyim.
01:31Tarımsal üretiminizi yeniden bu yeni normale göre planlamanızı gerektiriyor.
01:36Bu bir lüks değil, bu bir zorunluluk.
01:40Sizin bu reformu yapmanız gerekir.
01:43Biz de bununla ilgili 2 yıldır çalışıyorduk zaten.
01:475 Nisan 2023'te bunun tarım kanunundaki değişiklikleriyle ilk startı verildi.
01:53Daha sonra bunun ikinci mevzuatları, paydaşlarla bunların paylaşılması, kendi teşkilatlarımızın bu konudaki eğitimleri
02:02ve en sonunda bunun en önemli araçlarından birisi olan desteklemeleri de buna entegre ederek
02:10aslında tarımsal üretim planlamasını bir bütün halinde artık Türkiye'nin tarımsal üretiminin gündemine koymuş olduk.
02:181 Ocak 2024'ten itibaren biz hayvansal üretimde ve su ürünleri üretiminde planlı üretime geçtik.
02:28Planlı üretim derken şunu kastediyoruz.
02:32Sizin elinizde imkanlarınız var ve araçlarınız var.
02:37Siz bunlarla birlikte hem ülkenizin ihtiyaçlarını hem de bunun dışında gelecek nüfus projeksiyonlarınızı da bakarak
02:47ve ihracat kabiliyetlerinize, pazar kabiliyetlerinize bakarak üretiminizi planlamanız gerekir.
02:52Hayvansal üretimde ve su ürünlerinde bu gerçekleşti.
02:55Bitkisel üretimde çok daha komplike bir yapı olduğu için süreç biraz Ağustos ayına kaldı.
03:02Aslında takvimimiz de bu şekildeydi.
03:04Hiç takvimimizden sapmadık ve 1 Eylül itibariyle tarımsal üretim planlaması artık başladı.
03:11Tabii nasıl bir metodoloji vardı?
03:15Her ilde ziraat odaları, önder çiftçiler, üniversiteler, ticaret odaları,
03:23konuyla ilgili tüm paydaşlarla konuşarak o havzada, o bölgede, o ilde, o ilçede hangi üretim deseninde üretim yapılmalı,
03:36suyu da merkeze koyarak bunun çalışması yapıldı.
03:40Bütün bu çalışmaların sonucunda geldiğimiz noktadır bu.
03:44Peki ne yaptık?
03:46İkinci hususta hep söylene gelirdi, destekler çok fazla ve farklı.
03:55Artık çiftçi bile neyin ne olduğunu anlamıyor, üretici bile.
04:00Bunların bir sadeleştirilmesi gerekir.
04:02Bu da bizim de istediğimiz bir husustu.
04:04Size şöyle söyleyeyim Dicle Hanım, yaklaşık alt başlıklarıyla birlikte 165 kalem destek veriyorduk biz.
04:13Bunları üç ana başlığa indirdik.
04:16Temel destekler dedik, planlama desteği dedik ve üretim geliştirme desteği.
04:21Üç başlığa indirdik, sadeleştirme.
04:24Zaten sizin uygulamak istediğiniz programa katkıda bulunacak ancak bu şekilde sade bir yapıyla olabilirdi.
04:32Orada ama bir yanlış anlaşılma oldu.
04:35Evet, maalesef.
04:36Mazot ve gübre desteği kalktı diye haberler çıktı ilk gün, özellikle sosyal medyada.
04:41Bu da çok enteresan.
04:42Bütün paydaşlarla bunları üç aşağı beş yukarı çok detaylı olmasa da...
04:47Önden bilgi vermiştik.
04:48Önden bilgiler verildiği halde maalesef çok iyi niyetli bulduğumu söyleyemeyeceğim.
04:53Bunu söylemek istiyorum.
04:55Peki ne oldu, biz bunu nasıl yaptık?
04:58Şimdi dediğim gibi 165 kalem sizin desteğiniz var.
05:03Sadeleştirirken bizim bir çıpa kullanmamız gerekiyordu.
05:07Bu da çiftçimizin, üreticimizin en çok dikkat ettiği husus olan tarımsal girdilerdi ve gübre ve mazottu.
05:15Biz gübre ve mazotu çıpa olarak kullanarak hem temel destekleri,
05:20hem planlama desteğini, hem de üretim geliştirme desteğini bunun üzerinden belirledik.
05:26Şunu söylemek istiyorum.
05:29Biz 2000 belki şeye gelecektir ekrana daha sonrasında da bakarız.
05:37Vermiş olduğumuz mazot gübre desteğini ürün bazına indirdik.
05:42Hangi ürün bazına indirdik?
05:4313 artı 1.
05:45Yani 13 tane stratejik ürün artı yem bitkileri.
05:50Onların her birinin içerisinde mazot ve gübre ne kadar kullanılıyor?
05:55Bunu belirledik ve bunu bir çıpa olarak aldık.
05:58Artık bundan sonra önümüzdeki dönemlerde bu rakam mazot ve gübre fiyatlarındaki değişime göre güncellenerek devam edecek.
06:08Bu desteklerle ilgili bir şey söylemem gerekir.
06:12Eğer yanılmıyorsam Temmuz ayının sonuydu.
06:15Arkadaşlardan bir rapor aldım.
06:17Çiftçilerimizin hesabına yatırılıp da çekilmeyen 6 milyara yakın para vardı.
06:23Yani o destek olarak yatırmışsınız artık kullanılmamış.
06:28Çünkü o etkinliğini o anlamda yitirmiş.
06:31Dolayısıyla biz bu tarafta üretim planlamasını yaparken en önemli araçlarımızdan birisi olan desteklerin yönlendirici gücünü de kullanmamız gerekir.
06:40Bunların doğru kanalize edilmesi ve sonuçta verimli ürün alabilmek adına.
06:46Bu sistemde dediğim gibi uzunca bir süre, 2 yıldır akademisyenler, uzmanlar, sektör paydaşları bunlarla geçen süreçten sonra bu yayınlanmış oldu.
06:57Peki ne yaptık biz?
06:59İlk defa tarımsal desteklerin açıklanması üretim döneminden önce oldu.
07:07Biz 2024 yılında Ağustos ayının başlangıcında 2024 yılı hasatından elde edilen ürünlere ilişkin bir destek CBK'sı yayınladık.
07:22Bu şu demekti, 2024 yılında üretilenlerden kim ne kadar destek alacak.
07:27Halbuki bunu önceden yapmamız gerekirdi.
07:31Biz bunu yeni destek sistemi ile 3 yıllığına ve ilk defa önümüzdeki 2025, 2026, 2027 yılları için açıklamış olduk.
07:41Bu en önemli hususlardan bir tanesiydi.
07:43İkincisi bu destek tutarlarının en önemli iki girdi olan mazot ve gübreyi çıpa alarak ve bundan sonra önümüzdeki her dönem buradaki artışları dikkate alıp güncellenecek bir şekilde belirledik.
07:57Dinamik bir yapı.
07:58Orada dikkatimi çekti.
07:59Az önce dediniz ki bu mazot ve gübre desteğinin kaldırılacağını biz önden zaten ilgililere, paylaşılarımıza anlatmamıza rağmen bu haberler çıktı.
08:06İyi niyetli görmedim dediniz.
08:08Neden böyle düşünüyorsunuz?
08:10Orada amaç neydi?
08:12Şimdi hem desteklerin sadeleştirilmesini konuşacağız.
08:16Hem de diyeceğiz ki şunlar şunlar burada yazmıyor.
08:20Önemli olan o mu?
08:22Önemli olan bu metodoloji mi?
08:24Biz metodolojiyi anlatırken birdenbire kendimizi mazot gübre desteği kaldırıldı kaldırılmadığı tartışmasına bulmuş olduk.
08:32Şunu da söyleyeyim yani.
08:34Bizim de açıkçası hiç ummadığımız da bir sonuç oluştu.
08:37Burada gerçekten sektörün içerisinden de hayır o şekilde değil deyip çok geniş de bir kesime anlatma imkanı oldu.
08:46Sektörün içerisinden paylaşlar da anlatmaya başladı.
08:49Yani bu sadece bu kısır tartışmaya anlamsız tartışmaya sıkıştırılamayacak kadar önemli bir husus.
08:56Şimdi o zaman Sayın Bakan ilerleyelim.
08:58Çünkü yeni destekleme modelinde katsayı uygulamasına da geçildi.
09:02Bu da çok önemli.
09:04Dilerseniz bu katsayı ekranın önünde konuşalım.
09:07Çünkü rakamlarla her ürün için ayrı ayrı anlatacaksınız bize.
09:12Buyurun lütfen.
09:14Şimdi 244 ile çarpılacak katsayı bu.
09:18Öncelikle şunu merak ediyorum.
09:20Neyi dikkate aldınız?
09:23Neden 244 ve bu rakam 3 yıllık bir destek açıkladınız, model açıkladınız.
09:28Güncellenecek mi?
09:30Ürünler bazında şimdi ekrana yansıdığında söyleyeceğim onu.
09:34Ürünler bazında belirlendi.
09:37Örneğin biz bu 13 artı 1 derken neyi kastettik?
09:43Alalım lütfen.
09:44Yönetmenim Hakan Yılmaz'dan rica edeyim.
09:46Dedik ki stratejik ürünler bizim için huvubattır, baklagillerdir, yağlı tohumlardır.
09:52Bu 3 grubun içerisindeki 13 tane ürünün her birisi için belirledik.
09:58Nedir bu?
09:59Örneğin huvubatta buğday ve arpa.
10:02Şimdi ben daha önce 185 liralık mazot ve gübre desteği veriyordum.
10:08Şimdi ne yapıyorum?
10:10Diyorum ki ben buğday ve arpaya benim hep birlikte belirlemiş olduğumuz ve mutabık kaldığımız haliyle yayınladığım
10:20buğdayın üretileceği havzada üretilirse de şimdi buna geleceğim.
10:27Şimdi siz buğday ve arpayı nerede ekerseniz ekin bir temel destek alacaksınız.
10:32Yani mazotunuzun yarısını gübrenizin de %25'ini alacaksınız.
10:39Temel destek içerisinde mazotun yarısı gübrenin %25'i.
10:43Türkiye'de üretim yapan kim varsa bu temel desteği alacak.
10:47Buğday için de geçerli bu, buğday için de alacak. Bu bir.
10:50İki, bizim belirlenmiş olan ve yayınlamış olduğumuz havzalarda eğer buğday ekimi yapılıyorsa
11:00ben ona bu planıma uyduğu için temel destek kadar bir planlı üretim desteği vereceğim.
11:06Ve bir de tabii ürünler var arpa, ayçiçek, buğday, mercimek, pamuk, patates, soğan gibi bunlar da planlı üretim desteği kapsamındaki özel ürünler.
11:16Evet 13 tane ürüne ben planlı üretim desteği vereceğim.
11:20Bir de su kısıtı olan eğer bir bölgede benim karar vermiş olduğum benim derken tabii sektörü bahsediyorum.
11:28Sektörün mutabık kaldığı ürün üretilirse bir de ilaveten su kısıtı desteği verilecek.
11:34Şimdi buğday için konuşalım. Eskiden ben sadece 185 lira mazot ve gübre desteği veriyordum.
11:41Şimdi 342 lira temel destek veriyorum.
11:46244 çarpı buğdayın çarpanı ile birlikte 342 lira bu yıl için bu.
11:52Ben bunu açıkladım 2025 yılında uygulanacak olan rakam bu.
11:58Temel desteği verdim. Planlı üretim desteğini de verdim.
12:02Benim söylediğim yerlerde ekildiği için buğday ve arpa.
12:07Bunu da verdim 634 lira aldı.
12:10Ama diyelim ki öyle bir yer var ki yer altı suyu açısından problemli.
12:16Artık yer altı sularında büyük bir risk eşiğine gelmiş durumdayız.
12:20Ki onu da konuşacağız kuraklık. Bütün dünyanın önündeki en önemli problem.
12:24Eğer orada ben buğdayın ekilmesini belirlemiş isem ve o da orada buğday kullanılmışsa,
12:32ekilmişse o zaman ilave 342 lira daha vereceğim.
12:36Yani şunu söylemeye çalışıyoruz.
12:38Lütfen planlanan ürünleri planlanan havzalarda planlandığı şekilde üretelim.
12:45Biz üreticimize sadece mazot gübre desteği değil temel destek, planlı ve su kısıtı desteği adı altında vereceğiz.
12:52Şimdi Mısır'a gelelim. Bir farklılığı var görüyorsunuz.
12:55Evet.
12:56Mısır'da su kısıtı yok.
12:58Neden? Çünkü Mısır çok daha fazla su tüketen bir ürün.
13:02O zaman şunu söylüyoruz.
13:04Ben yine temel destek veriyorum.
13:06Bütün ürünlerde olduğu gibi söylenen havzalarda bölgelerde ekildiği zaman planlı üretim desteği veriyorum.
13:12Ama hiçbir şekilde su kısıtı desteği vermiyorum.
13:16Çünkü Mısır çok su tüketen bir üründür.
13:19Bunun özellikle nerelerde üretilip üretilmeyeceği konusuna planlı üretimin içerisinde karar verilmesi gerekiyor.
13:26Şimdi bu Hububat için de devam edelim.
13:28Devam edelim. Bir sonraki görüntüye alalım.
13:30Bu da baklagil.
13:31Şimdi bunları niye bu şekilde söylüyoruz?
13:34Yine söyleyeyim. 13 tane ürünün içerisindeki birkaç tane örnek ürün.
13:40Diyelim ki kuru fasulye bizim sofralarımız için son derece önemli.
13:44Yine burada da aynı şey geçerli.
13:46Yani burada da 185 lira verirken ben temel destek ve planlı üretim desteği veriyorum.
13:52Burada da su kısıtı yok.
13:53Burada da su kısıtı yok.
13:54Neden? Çünkü kuru fasulye de yine çok su tüketen ürünlerden bir tanesi.
13:57Dolayısıyla benim gösterdiğim yerde ürettir.
14:00Ürettirsen bunları alırsın.
14:02Ama diyelim ki ben bu 13 tane ürünü senin gösterdiğin yerde ekmiyorum.
14:09Başka yerde ekiyorum.
14:11O zaman ne olacak?
14:12O zaman sadece temel destek alacak.
14:14Ama benim belirlemiş olduğum su kısıtı olan yerlerde ekerim derse temel destekte dahi hiçbir destek vermiyoruz.
14:22Bu çok önemli.
14:23Yani ya sizin belirlediğiniz yerlerde ekecek desteği alacak.
14:28Sektör olduğunun bir daha altını çizeyim.
14:30Çünkü burada sadece biz bakanlık olarak değiliz.
14:32Hep bunu söyledik baştan itibaren.
14:34Eğer biz bir şey yapıyorsak sektörle birlikte yaptık.
14:37Sektör paydaşlarıyla birlikte yaptık.
14:39Bunun içerisine sadece bizim kararımız olan bir unsur olarak girmedi.
14:45Onu söyleyeyim.
14:46Burada bütün iller hemen hemen su ile alakalı sorunu olan illerin tamamı artık buna geçilmesi gerektiğiyle ilgili belki de onlarca ziyaret yaptılar.
14:55Yani kuru fasulyede su kısıtı olan yerlerde ekim yapıldığı zaman destek vermeyeceksiniz.
15:00Destek vermeyeceğim.
15:02Ama sadece belirlenen yerlerde ekerse ben temel ve planlı üretim desteğini vereceğim.
15:08Aynı şekilde.
15:09Bir sonraki görüntüyü de alalım çok hızlı.
15:11Buradaki desteklerin dekar başına olduğunu bir daha söyleyeyim.
15:14Çünkü alan bazlı destek bizde yine Avrupa Birliği'nde uygulanan yöntemi uyguluyoruz.
15:19Bu da yağlı tohumlar.
15:21Evet bu da yağlı tohumlar.
15:23Örneğin pamukla alakalı işte ayçiçeği ile alakalı yine aynı şekilde soya fasulyesi ile alakalı, kanola ile alakalı, aspir ile alakalı.
15:32Bizim bazılarına dikkat ediyorsanız su kısıtı desteği var bazılarında yok.
15:37Yine aynı şekilde değil mi?
15:39Oralarda da mesela su kısıtı olan bir yere kanola ekilirse destekten yararlanamayacak.
15:45206 lira veriyorduk, 732 liraya çıktı, 472 lira veriyorduk, 1098'e çıktı, 267 lira veriyorduk, 732 liraya çıktı, 185 lira veriyorduk, 488'e çıktı.
15:58Son görüntüyü de alalım Hakan rica ediyorum.
16:01Bunlar da diğer ürünler.
16:03Şimdi patates, soğanı da biz bu kritik ürünler içerisine aldık.
16:09Çünkü hem algı olarak bizim halkımızda farklı bir yeri var, hem de örnek verilirken plansız üretime bir yıl soğan, patates fazla ekiliyor, bir yıl eksik ekiliyor konusu da bizim toplumumuzda.
16:23Ki yine bu yıl soğan ve patates tartışma konusu.
16:26Soğan da herhangi bir sıkıntı olmayacak, tam ihtiyaç kadar üretildi.
16:30Ama patateste bir miktar fazlalığımız var, onunla ilgili de yapacağımız birçok şey var.
16:37Bir kere her şeyden önce biz ihracatla alakalı Ticaret Bakanlığımıza konuşup Mayıs ayında bu ihracatın önündeki bütün engelleri kaldırdık.
16:47İkincisi aile bakanlığımızla görüşüyoruz.
16:50Özellikle onların da bazı sosyal yardımların içerisine bunu dahil edebilir miyiz diye.
16:57Sağolsun onlar da çalışıyor, onlarda da çok önemli bir mesafe kaydedeceğiz.
17:01Toprak mahsulleri ofisinin alımı söz konusu olur mu?
17:03Şu aşamada ona ihtiyaç olacağını düşünmüyoruz.
17:06Farklı farklı yöntemlerle eriteceğiz.
17:08Aynı şekilde ihraç edilmesiyle ilgili de...
17:10Oturabiliriz Sayın Bakan devam edeceğiz.
17:12Başka önemli başlıklarımız da var çünkü.
17:14Aslında su kısıtı meselesini de konuşmuş olduk.
17:18Buna uyan çiftçiler ilave destek alacak.
17:22Bundan sonraki süreçlerde de kuraklık...
17:24Bir konuyu daha ilave etmek isterim o da şu.
17:28Biz geçtiğimiz 2 yıl bazı destekleri aynı olarak vermiştik.
17:35Ve maalesef burada çiftçimize şunu dedik.
17:38Biz sizin kartlarınıza, Ziraat Bankası kartlarınıza sizin desteklerinizi yükleyelim.
17:46Siz gidip onunla sadece girdilerinizi alın.
17:50Ancak orada hiç istemediğimiz bir sonuç çıktı.
17:54Maalesef bunların satıldığı yerlerden çiftçilerimize çok yüksek oranda komisyonlar uygulandığını gördük.
18:02Çözemedik bunu açıkçası.
18:04Yine bir geri fayda sağlamaya çalıştık.
18:06Evet öyle oldu.
18:07Dolayısıyla bu yılın önemli bir değişikliği de biz bütün desteklerimizi artık nakdi olarak vermiş olacağız.
18:13Bu yılki bütün destekler nakdi olarak çiftçilere verilecek.
18:16Şimdi gelelim tartışmalı meselelere.
18:20Bu yıl çiftçi ürün elinde kaldı isyanında.
18:23Çok fazla görüntüler yansıdı.
18:25İşte maliyet çok ama bize verilen alım fiyatları düşük, zarardayız diyorlar.
18:32En son işte soğan üreticileri kendileriyle ilgili 4,5-5 bin liralık bir alım fiyatına tepki gösterdiler.
18:40Domates mi?
18:42Domates.
18:43Salçalık domates.
18:44Salçalık domates meselesi ellerinde kaldı büyük çoğunlukla.
18:47Bu sorunlarla alakalı ne söylemek istersiniz?
18:50Salçalık domates konusunda ne kadar domates elde kaldı ve bu ne olacak?
18:54Önlem alacağız demiştiniz.
18:57Şöyle söyleyeyim her şeyden önce.
18:59Türkiye'de 206 kalem ürün üretiliyor.
19:03Domatesin bunlardan bir tanesinin olduğunu düşünürsek domatesin birçok çeşidi var.
19:09Salçalık domatesi var, salkım domatesi var, sofralık domatesi var vs.
19:13Yani bu kadar geniş yelpazede ürün üreten bir ülkede birkaç tane ürün üzerinden
19:20Türk tarımının büyük sorun yaşadığını ya da bittiğini söylemek tamamen siyasi bir söylemdir.
19:27Onu bir kenara bırakıyorum.
19:29Neden bunu söylüyorum?
19:30Çünkü burada üretim yapan, o büyük resimde üretim yapan üreticilerimizin bir kere hakkını teslim edilmesi gerekir.
19:40Her şeyden önce.
19:41Şimdi biz sanki sadece sorun olduğunda bununla ilgileniyormuş gibi bir hava oluşturulmaya çalışıyoruz.
19:48Bunun doğru olmadığını söylemek istiyorum.
19:50Daha dün gece Eskişehir'den genç rençberler, bakın şunu göstermek istiyorum.
19:57Bu arkadaşlarıma söz verdim.
19:59Eskişehir'de çözülmesini istedikleri, ki bunlar genç arkadaşlar, 3000'e yakın üyesi olan bir platform olduklarını söylediler.
20:09Biz üretmeye devam etmek istiyoruz.
20:12Yalnız şu sorunlarımız var.
20:14Bazıları bizimle ilgili, bazıları değil.
20:16Ama diyorlar ki siz bizim bakanlığımızsınız.
20:18Biz size bu sorunlarımızı anlatıyoruz.
20:20Lütfen çözün.
20:21Elektrik problemleri var vesaire.
20:23Biz sektörle, üreticilerle her gün, her an beraberiz.
20:29Şimdi domatesle alakalı söyleyeyim.
20:33Onun üzerinden örnek verelim.
20:35İlk aslında İzmir kınıkta çıktı.
20:39Yani ilk haber aldığımızda.
20:42Tabii bir fazlalık bekliyorduk açıkçası.
20:45Üretimde, salçalık domateste bir fazlalık bekliyorduk.
20:49Ama problem oluşturacak nitelikte değildi.
20:53Neden?
20:54Geçtiğimiz yıl 5,5 milyon ton üretilmiş.
20:56Bu yıl 6,1 milyon ton üretilmiş.
20:58Türkiye size'ında bu çok büyük bir rakam değildir.
21:02Ancak oradaki sorunu irdelerken şöyle bir şey karşımıza çıktı.
21:09Sözleşmeli üretim yapanla yapmayanın arasındaki fark.
21:13Yani sözleşmeli üretim yapanların hiçbir problemi yok.
21:17Salça fabrikaları alıyor.
21:19Ama sözleşmesiz üretim.
21:21Yani nereye satacağı belli değil.
21:23Kaç liradan satacağı belli değil.
21:25Önden sözleşme yapmamış ürünü topladıktan sonra satmaya çalışan üretici.
21:32Bu ürün biraz da miktarı söylediğim gibi fazlalık oluşunca bir de başka bir şey daha var ilaveten.
21:40Artı, iklim değişikliğinin etkisi her yerde.
21:44Gündeme geldi, hasatta da geldi.
21:47Yani birdenbire sizin mesela işte Temmuz, Ağustos, Eylül bu şekilde yapacağınız bir hasat birdenbire aynı zamana denk geldi.
21:58Dolayısıyla pay-der-pay olan ürün aynı anda hasat edilip piyasaya çıkmış oldu.
22:04Bunun da etkisi oldu.
22:06Hemen tabii ilgilerle konuştuk.
22:08Ticaret Bakanlığımızla konuştuk.
22:10Oradaki çiftçilerimizin büyük oranda sorununu hallettik.
22:14Daha sonra bu Bursa'da başladı.
22:16Bursa'da zaten çalışıyoruz ne yapılabilir diye birkaç tane şey yaptık.
22:22Tedbir alacağız dediğimiz de oydu.
22:25Salça fabrikaları ile bir araya geldik.
22:27Onlardan bazıları üretim zamanını öne çektiler.
22:32Bazıları kendi kapasitelerinin boş olan kısımlarını almaya başladılar.
22:38Tarım Kredi Kooperatifleri elinde 16 aylık stok olmasına rağmen yine girdi ve elde bu ürünün kalmaması için.
22:47Yani ne kadar argümanımız varsa bunların tamamını yansıtmaya devam ediyor.
22:526.1 milyon ton domates, salçalık domates üretildi.
22:57Bunun ne kadarı atıl durumdaydı ve ne kadarı şu anda değerlendiriliyor?
23:01Aşağı yukarı var mı?
23:03Şöyle söyleyeyim bize göre 6.1 milyon tonun tamamı aslında salçalık üretim için olabilirdi.
23:09Ancak burada dediğim gibi aynı anda ürünün ortaya çıkması peyder peyder sonuç itibariyle bunu alan sanayicide...
23:15Bir de haberlerden gördüğümüz kadarıyla bazı fabrikalar ülkelerin tuzluluk oranı seviyesini yakalayamadığı için ürün alamadı galiba.
23:23Bu her zaman olur. Çünkü kaliteyle ilgili bir problem varsa almaz yani ona herhangi bir şey söyleyemeyeceğim.
23:29Ama burada şunu söylemek istiyorum.
23:31Tabi bu süreç içerisinde bazı fabrikalarında kendi sözleşmeli üretimleri için sözleşmeli üretim yapmış oldukları çiftçilerden
23:42işte diyelim ki iki kamyon ürün alacaksa ben onun bir kamyonunu sözleşmeliden alacağım bir kamyonunu da sözleşmesizden alacağım deyip
23:50Paçal'da maliyetini düşürme yoluna gittiklerini tespit ettiğimizde Ticaret Bakanlığımız da çok süratle buna müdahil oldu ve bu şekilde gitti.
23:58Yalnız şunu söylemek istiyorum.
24:00Bu konu sorunla hiçbir şekilde ilgilenmeyip bunu farklı bir perspektiften bakıp siyasi alana çekmek için de kullanıldı.
24:14İlk başlarda bunların insanları sokağa çağırarak oradan bir şey oluşturmaya çalıştılar.
24:24Ama unuttukları bir şey vardı. Bizim çiftçimiz, bizim üreticimiz bunlara prim vermiyor.
24:29Neden prim vermiyor? Çünkü buradaki bizimle olan iletişimleri, bizim çabalarımız birlikte eğer bir sorun oluşuyorsa bunları çözmeyle ilgili gayretlerimiz
24:42onların diğer taraftan oluşacak olan problemi bir siyasi tarafa çekme isteklerini görmelerine de sebep oluyor doğal olarak.
24:54İlk başlarda öyle oldu. Parti amblemlerini olan pankartlarla çıktılar. Daha sonra biz bunu söyleyince de geri plana çekildiler.
25:06Ama bunun tutmayacağı belli. Çünkü biz hep söylüyoruz sorunları çözmek insanları sokağa çağırarak olmaz.
25:15Sorunları çözmek üzerinde oturup düşünüp imkanlarınızın sonuna kadar bunu kullanmakla olur.
25:22Nitekim de biz de bunu yapıyoruz. Dediğim gibi ben tekrar belirtmek istiyorum.
25:26Bütün illerde şu anda arkadaşlarımız sahada onlar bu konuyla alakalı oluşabilecek en ufak problemi zaten ellerinde bir risk ihtimalleri var.
25:41Ne durumda olduğunu tespit ederek bakanlığa, merkez teşkilata gönderiyorlar ve bunlar analiz edilerek neler yapılabilir hemen müdahil olunuyor.
25:50Bu şekilde devam ediyor.
25:52Az önce de söyledim yani bu yaz çiftçinin elinde kalan ürünler işte bir ara karpuzu gördük, kavunu gördük, bir ara patlıcanların döküldüğünü gördük.
26:01Şimdi bir yandan da tabii ki gıda enflasyonu. Enflasyon rakamları yeni açıklandı.
26:09Görüyoruz ki tarladan alınan fiyatla markette vatandaşa satılan fiyat arasında hakikaten ciddi bir uçurum var ve bu bir süredir devam eden bir sorun.
26:18Bugün Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin ağustos ayı fiyat değişimleri açıklaması geldi.
26:23Çok dikkat çekici.
26:25Mesela limon marketlerde tarla fiyatının 4,7 katına satılıyor.
26:30Havuç 4,2, kuru soğan 3,6.
26:33Bu aradaki farkın nedenleri nedir efendim?
26:36Niye bir türlü çözülemiyor, giderilemiyor bu tarladaki farkla marketteki fark?
26:42Nasıl çözülecek?
26:43Şimdi bu gıda enflasyon sepetinin içerisinde %25'lik bir paya sahip.
26:51İnsanlarımızın harcamalarının içerisinde dolayısıyla çok büyük bir orana sahip olduğu için bu konu her açıdan önemli.
27:01Ürünlerin fiyat artışlarının üretimle ilgili olmadığını söylemek istiyorum.
27:09Bunun altını kalınca çizmek istiyorum.
27:11Fiyat, yüksek fiyat olarak nitelendirdiğimiz, pahalı diye nitelendirdiğimiz ürünlerin o durumları ürünlerin olmamasından kaynaklı değil.
27:25Hatta fazlamız var.
27:27Zaten üretici de şikayetçi diyor ki bana 4 lira veriyor, kendi gidiyor markette 17 liraya satıyor.
27:34Şimdi burada neyi konuşuyoruz aslında?
27:36Fahiş fiyatı konuşuyoruz.
27:38Öyle değil mi?
27:39Yani fahiş fiyattan bahsediyoruz.
27:41Fahiş fiyat konusunda biz yine söylüyorum, Ticaret Bakanlığımızla piyasa gözetim ve denetim fonksiyonunu birlikte yerine getirmek için her şeyi yapıyoruz.
27:53Geçtiğimiz hafta Türkiye Halciler Konfederasyonu ve Ankara Halinde bu konuyu tekrar masaya yatırdık.
28:03Aynı soruları, aynı cevapları, aynı çözüm yollarını neler olması gerekiyorsa Ticaret Bakanımızla birlikte tespit ediyoruz ve üzerine gidiyoruz.
28:15Şimdi tabii bunun yapısal bir takım şeyleri de var.
28:21Netice itibariyle siz Antalya'dan veya farklı bir yerlerden alıp tüketimin çok olduğu bölgelere bunları sevk ederken nakliye bedelleri var, fire var vs. birçok unsur giriyor.
28:37İşte arada bu maliyetin üzerine, daha doğrusu maliyeti oluşturan kalemlerin içerisinde temizlenebilecek olanlara, halledilebilecek olanlara çalışmalar yapıyoruz.
28:48Bizim açımızdan söyleyeyim ben, biz organize tarım bölgeleri aktif olarak şu anda 60'a yakın planlı.
28:56Bunlardan sanıyorum 5 tanesi tüzel kişilik kazandı.
29:00Çünkü gün be gün devam ediyor bunlar.
29:04Buralarda üretilenlerin, örneğin işte Balıkesir'de, Afyon'da, Bursa'da, o hatta İstanbul'a yakın.
29:12Diğer iller içinde, Ankara için de yine böyle.
29:15Özellikle enerji giderlerini en aza indirecek, jeotermal özellikli yerlerde sebze meyve üretimini çok yoğun bir şekilde destekliyoruz.
29:26Bu da biraz zaman alacak.
29:27Ama bugün için söylersem şu, bizim anlık olarak yapmamız gereken fahiş fiyatla alakalı Ticaret Bakanlığımızın çalışmasına biz destek veriyoruz.
29:39Piyasa gözetim ve denetim fonksiyonumuzu yerine getirmeye devam edeceğiz.
29:43Efendim son 10 dakikam kaldı.
29:452 önemli başlığım var.
29:46Birisi evet orman yangınları, diğeri sahipsiz sokak hayvanları.
29:50Şimdi orman yangınlarıyla alakalı zaten bütün yaz konuşuldu, tartışıldı.
29:55Ama burada bir polemik öne çıktı.
29:58Bu alanlar imara açılıyor, iddiaları var.
30:01En son İzmir Bayraklı'yla ilgili resmi gazetede yayınlanan karar üzerine de orada İzmir yangınının etkilediği yerlerde yapılaşmaya gidilecek iddiası söyleniyor.
30:14Buna ne yanıt verirsiniz?
30:15Şimdi bu fırsatı verdiğiniz için teşekkür ederim.
30:17Buradan tekrar bütün izleyicilerimize, bütün vatandaşlarımıza şunu söylüyorum.
30:23Yanan hiçbir alan imara açılamaz.
30:28Şimdi hemen Bayraklı söylenecek.
30:31Öncekiyle ilgili yani sürekli döndürülen konuyla ilgili zaten Orman Genel Müdürlüğü açıklama yaptı.
30:371990'lı yıllarda turizm bölgesi olarak ilan edilmiş bir yer vesaire vesaire.
30:43Bayraklı ile ilgili konu yeni.
30:45Şimdi 2020'de İzmir depremi olduğunda orada yıkılan binaların yerine bina yapımı için Çevre Şehircilik Bakanlığı yer arayışına girmiş ve her yere baktığı gibi bizim bakanlığımızla ilgili de neresi olabilir diye bilgi istenmiş.
31:05Biz de onlara orman olarak görünen kayıtlarda ama orman vasfını taşımamış içerisinde ağaç olmayan taşlı kayalık yerleri yapabilirsiniz demişiz.
31:15Onlar da tamam demişler ve bu o tarihte 2021 yılı yanılmıyorsam bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle orman dışına çıkartılmış, milli emna verilmiş.
31:30Bu alan kadar yer, bunun iki katı kadar yer bizim bakanlığımıza ağaçlandırılmak üzere hazine tarafından tahsis edilmiş ve onlar da buraya depremde zarar gören insanların evlerini yapmışlar bir bölümüne.
31:45Bu arada dava açılmış. Kimler tarafından?
31:49İşte şu anda dava açacağız diyenler tarafından dava açılmış.
31:54O davayı gören mahkeme demiş ki bakın esasında hiçbir problem yok yani bir esastan karar verme bir de usulden bozma.
32:04Demiş ki sizin buradaki şeyinizin içerisinde kurulunuzun içerisinde bir harita mühendisi olması gerekirken yok.
32:11Dolayısıyla ben bunu bozuyorum bunu düzeltin.
32:15Buranın orman olup olmamasıyla ilgili.
32:17Bu son karardan bununla ilgili.
32:19Devam edeyim bu çok önemli çünkü.
32:21Biz bunu Ekim 2023'te bozmuş bu arada çok değil yani bu geçtiğimiz yıl.
32:28Önümüzdeki bu Ekim 2023'ten sonra biz bunları düzeltmişiz usulen.
32:34Tekrar başvurmuşuz.
32:36Yeniden orası orman dışına çıkarken bu arada bu yangın gerçekleşmiş ve o alanın bir bölümü yanmış.
32:44Şimdi akıllara ziyan bir şey yani öncesi belli.
32:48Şimdiki o zaman talep edilen yerden bir metre eksik ya da noksan değil.
32:54Şimdi yine ormanlık alanlar imara açılıyor diye bir fevral var.
33:00Kesinlikle doğru değil.
33:02Sayın Bakan çok az vaktim kaldı.
33:04Sahipsiz Sokak Hayvanları meselesi önemli.
33:06Anayasa Mahkemesi çıkarılan son kanunu 5 Eylül'de gündemini aldı.
33:10İptal sistemi var biliyorsunuz.
33:12Sizin yönetmeliğiniz ne zaman çıkacak bu bir.
33:14İkincisi kanun çıktıktan sonra hayvanlara eziyetin arttığını görüyoruz.
33:19Her gün haberler geliyor.
33:21Toplu zehirlenmeler, çok insanlık dışı şekilde öldürülen hayvanlar.
33:26Bunları nasıl engelleyeceksiniz?
33:28Bu kanundan dolayı bunların yaşandığı iddialarına ne dersiniz?
33:31Şimdi niyeyse çok uçlarda yaşıyoruz her şeyi.
33:36Yani soruna odaklanmak yerine kıyısından köşesinden.
33:40Nasıl ifsad edebiliriz diye bakılıyor.
33:42Ben de bunu anlamıyorum.
33:44Şimdi bizim yönetmeliğimiz yakın zamanda yayınlanacak.
33:47Birkaç husus kaldı.
33:49O da işte hayvan sahiplenme şartları aslında detaylar.
33:52Yani kanunun uygulanmasına engel hiçbir şey yok şu anda onu söyleyeyim.
33:56Zaten bazı belediyelerde imkanları olanlar veya imkanlarını oluşturmaya çalışanlar buna devam ediyor.
34:04Ek bütçe için başvuran oldu mu barınaklar için?
34:06Şu anda biliyorsunuz onlar kendilerinin belirlenmiş olan bütçesinin belli bir oranını bunlar için ayırmaları gerekenler vardı.
34:14Bize şöyle bir başvuru gelmedi.
34:16Ben bütçemden ayırmam gereken rakamı ayırıp işte hayvan bakım evleri ya da yaşam alanları oluşturdum bitti.
34:23İlave istiyorum diyen olmadı onu söyleyeyim.
34:25Yalnız şunu söylediğiniz şey çok önemli.
34:29Defaatle şunu söyledik.
34:31Bu yasa hayvanlara işkence etmeyi haklı kılacak en ufak bir kelime bir harf bile barındırmıyor.
34:39Eğer bu böyle yapılıyorsa savcılıklarımız zaten bunların tespitiyle hemen gerekeni yapıp çünkü hayvanları işkence etmek suçtur yani.
34:50Suç bununla ilgili de 6 aydan 3 yıla kadar hapis var.
34:54Tespit edildiğinde savcılıklarımız gereğini yapıyor.
34:57Yani orada başka bir şeyi konuşup sorunu çözecek olan bu yeni kanuni düzenlemeleri hedef tahtasına oturtmanın hiçbir haklı yönü yok.
35:09Bu konuda da takibiniz devam edecektir.
35:11Kesinlikle devam ediyor.
35:13Yani hayvanlara işkence etmeyi kim niye haklı görsün inanılır gibi değil yani.
35:17Bu cezası vardır, suçtur.
35:20Savcılıklarımız da gereğini yapıyor zaten.
35:22Ama burada tabi barınakların da yetersiz kaldığı bu hayvanların ne olacağı konusu hala bir muamma gibi.
35:30Bakın muamma değil.
35:31Toplanacak ama nereye götürülecek ve oralarda nasıl yaşatılacak?
35:35Çok hızlıca onlar gerekli alanları oluşturacaklar.
35:40Bizler de onlara yer teminine dahil olmak üzere bütün desteğimizi vereceğiz.
35:46Kendi bütçelerinden ayırmaları gerekip ve bu zamana kadar yapmaları gerekip yapmadıkları hususları da gerçekleştirecekler.
35:53Hem bu problemin sokakta hayvan olması olarak tanımlanması söz konusu ama bir yandan da hayır hayvanlar devam etsin sokaklarda.
36:05Demek ki nasıl oluyor ben bunu anlayabilmiş değilim.
36:08Hem sorun bu hem de bu sorunun çözülmesini istemiyoruz.
36:12Dolayısıyla kanuni düzenlemede belirlenmiş olduğu şekliyle herkes yükümlülüklerini yerine getirecek.
36:18Biz de yakın zamanda çıkacak olan yönetmelikte bazı alt detayları bu yönetmelikte tanımlayacağız.
36:25Sahiplenme nasıl olur, kimler sahiplenir vs. gibi konular.
36:28Sahiplenme konusunda da son dönemde bazı haberler çıktı.
36:31Bir depremzede köpeği sahiplenen aile apartman yönetiminin yargıya başvurması üzerine köpeği tekrar barınağa bırakmak zorunda kaldı gibi.
36:40Bunlar çözülebilecek mi?
36:42Çünkü sahiplendirmeye teşvik eden bir yasa var.
36:45Şöyle bir konu var yani siz şimdi şartlarınız uygunsa bunu yapacaksınız.
36:51Yani şartlarım uygun değil ben bunu yaparım demekte ısrar etmekte bir mana yok.
36:56Ama eğer imkan varsa insanlar da bunu istiyorsa niye bunun önünde bir engel olsun ki?
37:02Çok teşekkür ediyorum.
37:03Ben teşekkür ederim.
37:04Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı konuğumuzdu.
37:07Sorularımızı yanıtladı.
37:08Ben sözü yeniden İstanbul'a bırakıyorum.