Rusya-Ukrayna savaşında son durum! Uzmanı değerlendirdi Zelenskiy’nin oynadığı kumar…
Category
🗞
NewsTranscript
00:00MÜZİK
00:14Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri hoş geldiniz efendim yayınımızda.
00:17Bugün bu yayında biraz dış politika gündemini konuşacağız.
00:20Bildiğiniz üzere 2022 yılında Rusya'nın Ukrayna'ya işgali başlamıştı.
00:25O dönemden bu yana da bir savaş devam ediyor.
00:28Bu savaş genel itibariyle Rusya'nın ağır saldırılarına Ukrayna'nın savunmayla karşılık vermesi şeklinde gelişmişti.
00:35Özellikle Ukrayna'ya bu yönden de batıdan hem para hem de mühimmat desteği geliyordu.
00:40Son gelişmede aslında Ukrayna'nın Rusya topraklarına sızdığını söyleyebiliriz.
00:44Son gelişmelerde neler oldu? İlerleyen günlerde neler olacak?
00:47Efendim dış politikada konuşacağız.
00:49Konuğumuz Uluslararası İlişkiler Uzmanı Aydın Sezer hoş geldiniz.
00:54Hoş bulduk İrem Hanım iyi yayınlar diliyorum.
00:57Şimdi aslında bu saldırı bu sızma meselesi çok beklenen bir şey de değildi bildiğim kadarıyla.
01:02Körsk bölgesine girdi Ukraynalılar ve orada da ilerlemeyi sürdürdüklerini söylüyorlar.
01:08Sizce buradaki bu ilerleyişin sebebi Rusya'nın bu saldırıyı beklememesi mi?
01:14Başka bölgelere yoğunlaşması mı? Nasıl yorumlarsınız?
01:18Evet Rusya özellikle Donbass'ta Ukrayna topraklarında yeni kasabaları ele geçirmek üzere yoğun bir hareket yaptığı sırada Kursk'ta Ukrayna'nın sürpriz saldırısı geldi.
01:33Öncelikle bu Rusya için de Putin için de çok ciddi bir sürpriz oldu.
01:39Hatta saldırının başlı başına Rusya'nın ve Putin'in imajına büyük ölçüde zarar verdiğini söyleyebiliriz ilk cümle olarak.
01:50Kursk Donbass'a oldukça uzak mesafede savaş alanında daha doğrusu uzak mesafede kuzeyinde.
01:59Burada Zelenski'nin bu stratejik hamlesiyle neyi amaçladığı üzerinde çok spekülasyon yapıldı.
02:08İlk günden beri işte orada bir nükleer santral var Kursk nükleer santrali ele geçirme düşüncesi olabileceği söylendi.
02:18Ukrayna üzerinden Avrupa'ya giden doğal gaz boru hatlarının ölçümü istasyonları var sınırda onları ele geçirme teşebbüsü olabileceği söylendi.
02:30Ama netice itibariyle Zelenski de birkaç gün önce açıkladı ki bu saldırının amacı Rusya ile olası bir barış müzakerelerinde.
02:40Masada elinin güçlü olarak müzakere sürecine oturmak olduğunu belirtti.
02:48Tabi burada batıya verilen de mesajlar vardı.
02:52Batı gelişmiş silah ve mühimmat verdiği takdirde saldırıların Rusya topraklarına da taşınabileceği gösterildi bir anlamda.
03:01Bu batı yardımlarının devamı açısından önemliydi.
03:05Bir anlamda da Rusya'nın aslında yenilmeyecek bir ülke olmadığı.
03:13İkinci Dünya Savaşı'ndan beri ilk kez kendi sınırları içerisinde bir bölgenin işgal edilmiş olduğuna yönelik bir perspektif sunuyordu.
03:25Ancak aradan geçen süre zarfında yaklaşık 25-30 günden beri bu saldırıların bir şekilde durdurulduğunu,
03:34hala Ukrayna'nın kontrolünde bazı köylerin kasabaların bulunduğunu söyleyebiliriz.
03:41Burada bir klasik savaş yürütemiyor Rusya sivillerden dolayı.
03:47O nedenle özel birlikler sevk ediyor.
03:50Hakikaten bazı Wagner askerlerinin birliklerinin sevki olduğunu söyleyebiliriz.
03:58Bir de bu saldırıyla birlikte Rusya ve Putin bu saldırıda püskürtülmeden,
04:04sorumluları cezalandırılmadan Ukrayna ile bir barış müzakeresine oturulamayacağını açıkladılar.
04:13Dolayısıyla bir açıdan bakıldığında Kursk saldırısından sonra Rusya'nın Donbass'taki ilerleyişi devam etti.
04:22Üstelik herhangi bir direnişle karşılaşılmadan devam etti.
04:26Zaten dün ve bugün de Ukrayna içerisinde Kursk saldırısından dolayı Zelenski'ye de yönelik eleştiriler yapılmaya başladı.
04:35Bunu da okuyoruz yerel Ukrayna kaynaklarında.
04:38Peki Sayın Sezer, şimdi siz de ifade ettiniz Zelenski'nin açıklamalarını.
04:42Orada Zelenski diyor ki, savaşı sonlandırmaya yönelik planlarımı ABD'ye sunmaya hazırım.
04:49Şimdi burada nasıl bir plan yapmış olabilir Zelenski?
04:53Çünkü saldırının da bu planın bir parçası olduğunu söylüyor.
04:57İrem Hanım biliyorsunuz ABD'de başkanlık seçimlerinde sadece iki aylık bir süre kaldı.
05:03ABD'nin kendi iç gündemi ve özellikle İsrail'in Gazze saldırıları çerçevesinde
05:09ben Zelenski'nin ABD'ye sunacağı bir barış planı ve veya önerilerle ilgili ciddi bir muhatap bulabileceğini düşünmüyorum.
05:18Zelenski de zaten seçim sonuçlarında Trump'ın iktidara gelmesi durumunda
05:24Ukrayna-Rusya savaşının farklı bir yöne evrileceğini düşündüğü için elini çabuk tutmaya çalışıyor.
05:33Bu açıdan özellikle barış sürecinde karşı taraf Rusya'nın bu konudaki açıklamalarını ciddiye ve dikkate alacak olursak
05:44ben böyle bir plana yönelik olarak ABD'den bir yanıt geleceğine ihtimal vermiyorum.
05:55Peki efendim, aslında siz de az önce söz ettiniz.
05:58Burada Rusya'nın ve Putin'in ciddi biçimde forsunu da sarsan bir saldırı oldu bu.
06:05O noktada bu itibarın yeniden toparlanması için Rusya ve Putin nasıl bir adım atacak diye sorayım.
06:12Çünkü şu anda da Ukrayna'ya yönelik en büyük hava saldırılarından bir tanesini düzenliyor Rusya zaten.
06:18Evet, son günlerde karşılıklı olarak saldırılar devam ediyor.
06:23Dün yoğun bir Ukrayna SİHA ve drone saldırısı vardı.
06:27Özellikle Moskova şehrine ve Moskova bölgesine birçok uçuş iptal edildi, ertelendi.
06:35Hatta bir rafineride yangın dahi çıktı.
06:39Şimdi Putin aslında Ukrayna'nın saldırısını bir intihar saldırısı olarak gördü.
06:47Birçok batılı analist gibi bende bunun ciddi bir kumar olduğunu düşünmüştüm.
06:53Dolayısıyla Putin'in bu aldığı yaradan fazla etkilenmediğini göstermek için bir Azerbaycan ziyareti gerçekleştirdiğini bu dönemde bu arada görebiliyoruz.
07:07Artı, Çeçenistan'a da gitti.
07:09Dolayısıyla Putin aslında Kursk saldırısıyla ilgili fazla endişe edilecek bir durum olmadığı konusunda kamuoyunu ikna etmeye çalışıyor.
07:21Bunda da büyük ölçüde başarılı oldu.
07:24Ancak Donbass ve Ukrayna'nın enerji altyapısına yönelik saldırılar da yoğunlaşarak devam ediyor.
07:33Peki, şimdi aslında dış politika konuşuyoruz.
07:36Son günlerde Türkiye'yi de çokça ilgilendiren bir gündem var Suriye.
07:40Türkiye normalleşmesini daha evvel de konuşmuştuk.
07:42Hatta sürece giderken sizinle yaptığımız programda da bugün gündemimizi aldığımız maddelere dair öngörüleriniz vardı.
07:49Esad'ın tabii ki Türkiye'nin oradan o topraklardan tamamen çıkmasını isteyeceğini.
07:55Bunun da aslında bir pazarlık maddesi olacağını sizler de söylemiştiniz.
07:59Esad çokça bu vurguyu yaptı son açıklamalarında.
08:01Ancak en son yaptığı açıklama biraz daha yumuşak bir açıklamaydı diyebiliriz diğerlerine göre.
08:07Çünkü Türkiye etkililerinin aslında bir biçimde konuyu saptırdığından da söz etmişti daha evvel.
08:13Son açıklamasında Esad diyor ki elbette Türkiye Suriye'den çekilmelidir.
08:17Ancak bu masaya oturmak için bir ön koşul değil.
08:20Masaya oturabiliriz, görüşebiliriz mesajı geldi.
08:23Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan da aslında yine masada konuşulacağı söylenen, sunulacağı söylenen dört maddelik öneriler vardı.
08:31O konuya dair de bir yorumlarınızı alayım.
08:33Sizce Türkiye ve Suriye'nin masaya oturması yakın mı?
08:37Şimdi öncelikle bu Rusya ve Rusya'nın performansına bağlı.
08:43Dün Lavrov bu konuda da zaten açıklama yaptı.
08:47Görülür bir gelecekte müzakereler başlayacak dedi.
08:51Dolayısıyla burada inisiyatif tek başına Türkiye veya Suriye'nin elinde değil.
08:58Öncelikle şunu ifade edelim.
09:00Türkiye'nin öne sürdüğü dört şart, dört ön koşul hatta buna Ankara formatı adı da verildi.
09:07Bu aslında İrem Hanım yeni bir gelişme değil.
09:102022 Aralık ayından beri Türk ve Suriyeli savunma bakanları görüştüler.
09:162023 Nisan ayında görüştüler.
09:19Mayı Dışişleri Bakanları görüştü.
09:22Yani ortada devam etmekte olan bir süreç var ve tarafların karşılıklı olarak birbirlerinin pozisyonlarını, konumlarını net olarak anladıklarını da söyleyebiliriz.
09:33Fakat burada şöyle bir durum var.
09:35TSK'nın çekilmesiyle ilgili konu Türkiye'de.
09:39Nedense bugünden yarına çekilme yani çekilme tamamlandıktan sonra müzakere yapılacakmış gibi bir algı yaratılmaya çalışılıyor.
09:50Hayır böyle bir şey yok.
09:52Bunu Esat da Rusya da zaten istemiyor.
09:55Dolayısıyla TSK'nın çekildiği bölgelerde Esat'ın egemenlik tesis etmesi de bir zaman alacak.
10:01Esat burada referans ya da yazılı garantilerle bu sürecin nasıl devam edeceğine yönelik bir beklenti içerisinde Türkiye'den.
10:12Kaldı ki geçtiğimiz ay Suriye Dışişleri Bakanı yaptığı bir basın toplantısında Türkiye'nin çekilme yönünde 5-6 kez kendilerine söz verdiğini
10:22ama bunların hiçbirisiyle ilgili somut bir gelişme elde edemediklerini de söyledi.
10:28Sanırım burada Türkiye açısından asıl sıkıntı ya da açmaz.
10:33Özellikle İdlib'deki CAAT'çıların ve kontrolümüzdeki Suriye Milli Ordusu'nun bu barış sürecine nasıl baktığıyla alakalı.
10:42Nasıl tavır alacağıyla alakalı.
10:45Çünkü hatırlanacağınız üzere Esat'ın diğer şartı da Türkiye'nin terör örgütlerine verdiği desteği kesmesi yönündeydi.
10:52Dolayısıyla Türkiye'nin öncelikle Esat'la müzakereye oturmadan önce bu iki grupla Suriye barışı konusunda aradaki sorunu itilafı çözmesi gerekiyor.
11:04Çünkü bu gruplara danışılmadan atılan adımlar neticesinde Suriye'de askerlerimize ve birliklerimize yönelik saldırılar gerçekleşiyor.
11:14Dolayısıyla ben Türkiye'de bugünlerde kamuoyunda yaratılmaya çalışan algının ötesinde Rusya'nın bu işi ciddiyetle sürdürdüğü ve yürüttüğü kanaatindeyim.
11:27Lavrov böyle dediğine göre, yakın bir gelecekte dediğine göre umutlu olmamız gerekiyor diye düşünüyorum.
11:34Son Sayın Sezer, yine bu konuyu konuştuğumuzda sizin uyarı yaptığınız çok önemli bir konu vardı.
11:41Yani dediniz ki aslında orada ikna etmesi gereken destek verdiği grupların bir kısmının da Türkiye'nin içinde olduğunu ve silahlı gruplar olduğunu söylediniz.
11:51Burada normalleşme gündeminde onların nasıl davranacağı da elbette önemliydi. O konuda da sizce Türkiye bu müzakere sürecinde sorun yaşayacak mı?
12:00Kesinlikle yaşayacak. Çünkü bu bahsettiğimiz gruplar Türkiye'deki sivil sığınmacılar değil, eli silahlı, Türkiye'ye bir şekilde eklemlenmiş aileleri, çocukları Türkiye'de yaşayan hatta çoğu Türk vatandaşı olmuş kişilerden bahsediyoruz.
12:18Hele İdlib'de Birleşmiş Milletler 2254'e göre resmen terörist sayılan örgütlerden bahsediyoruz. Kaldı ki Türkiye'de bu örgütleri terörist örgüt olarak tanımlıyor, tanıyor. En son HTS bu kapsama alındı.
12:34Dolayısıyla bu oluşumların ne şekilde yok edileceği sadece Türkiye'nin değil aynı zamanda Rusya'nın da ciddi bir sorunu. Çünkü Rusya buradaki cihadçılarla ilgili öteden biri sıkıntı yaşıyor Rusya içerisindeki terör olayları nedeniyle.
12:53Dolayısıyla işte bu noktada da tarafların barış müzakeresini nasıl yapacakları konusunda bir masa etrafına gelip bir yol haritası çizmeleri gerekiyor.
13:09Yani bu barışın nasıl yapılacağına yönelik bir uzlaşma sağlanması gerekiyor. Lavrentiye ve Rusya'da geçtiğimiz Haziran ayından beri daha doğrusu 2023 Haziran ayından beri bunu yapıyor ama anlaşıldı ki Türkiye'nin çekilmeyle ilgili bir takvim ya da açık bir deklarasyonda bulunması gerekiyor öncelikle.
13:33Evet. Sayın Sezer çok teşekkür ediyorum vakit ayırdığınız için yorumlarınız için.
13:37Rica ediyorum ben teşekkür ederim.
13:39Hoşçakalın.
14:07Türkiye Suriye normalleşmesi hala gündemimizde. Masaya oturulacak mı? Müzakereler başlayacak mı? Bildiğiniz üzere Esad'ın oldukça fazla vurgu yaptığı bir konu var ki Türkiye'nin Suriye topraklarından çekilmesi.
14:19Ancak son açıklamasında Esad bunun görüşmek için bir ön koşul olmadığını söyledi.
14:25Görüşmeler başlayacak mı? Rusya'nın ara buluculuk girişimleri nihayete erecek mi? Başarılı olacak mı? Bütün bunları ilerleyen günlerde göreceğiz ve bu ekranlarda konuşacağız.
14:34Şimdilik noktalayalım. Yeniden görüşmek üzere.