'Tarımsal sulamada yapay zeka yüzde 80 tasarruf sağlıyor'
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Türkiye'de ve dünyada su kaynaklarımız giderek
00:03biliyorsunuz maalesef azalıyor. Şimdi biz ülkemiz
00:07açısından ııı değerlendirelim konuyu. Türkiye'de de bunun ııı
00:11iklim değişikliği diyelim, iklim değişkenliği diyelim,
00:14iklim krizi diyelim. Benim bireysel görüşüm daha çok iklim
00:17krizi yönünde. Ne dersek diyelim su kaynaklarımız dünkü
00:20gibi değil. Onun için biz özellikle ııı tarımda ııı
00:24sizlerin de bildiği gibi yaklaşık olarak yüzde ben
00:28yuvarlak rakam veriyorum. Yetmiş beş civarında suyumuzu
00:32ııı şeyde kullanıyoruz tarımda. Yani yüz birim suyun yetmiş
00:35beşini tarıma veriyoruz. O nedenle biz bunu azaltmamız
00:38lazım. Sizin bir birim su ile maksimum ürün elde etmeniz
00:44gerekir. Biz buna suyun kullanım etkinliği diyoruz.
00:48Yani sulama suyunun kullanım etkinliği diyoruz. Onun için
00:51bunun için ne yapmamız lazım? Özellikle bitkinin ihtiyacını
00:55net belirleyip o ihtiyaca göre suyu bitkiye vermemiz lazım.
01:01En yaygın ııı hatalar veya yanlışlar nedir diye sorarsan
01:05şunu söyleyebilirim Türkiye'de. Iıı ihtiyaçtan çok fazla su
01:11veriyoruz. Genel anlamda şöyle bir kanı var. Çok su çok verim.
01:16Bu tamamen bir efsane. Kesinlikle bitki bir
01:22susuzluktan strese girer. Iki aşırı sudan strese girer. Her
01:26ikisinde de stres bitki için. Onun için ihtiyacı kadar bizim
01:30suyu vermemiz lazım. Bunu ne yapabiliriz? Bunu da
01:33yapabileceğimiz ııı en önemli şey suyu etkin kullanan
01:38yöntemler. Suyu açar, banayı açar. Ondan sonra biraz da hani
01:44ııı latife olsun diye de söyleyelim. Gider ııı evine
01:48gider, kahvehanesine gider. Saatlerce orada bana açıktır.
01:53Ve diyelim ki siz geldiniz bana sordunuz hocam kaç saat
01:58sulayalım? Ben dedim ki üç saat. Orada otuz üç saat bana
02:02çalışır. Bunun adı damla sulama değil. Bunun adı vahşi damla
02:05sulamadır. Işte onun için benim tezim şu motto cümleme size de
02:09tekrar edeyim. Üreticimizin elini banadan çekmemiz lazım.
02:13Bunu da ancak özellikle son teknolojiler işte sensör
02:18sistemlerini kullanmamız lazım. Ve özellikle bugün
02:21geldiğimiz noktada dijital tarım var. Ve bunun içerisinde
02:25de tarım dört sıfır, tarım beş sıfır var. Ve bunları yapan da
02:30yapay zeka var. Yapay zeka suyu yönetiyor. Yani çiftçi
02:36Hasan amcamızın yerine Fatma teyzemizin yerine suyu kendi
02:41yönetiyor. Nasıl yönetiyor? Senin arazini öğreniyor.
02:44Toprağını, her şeyini öğreniyor. O bilgileri
02:47kullanıyor kabaca. Iıı yapay zeka ile ilgilenen ııı herkes
02:51bunu çok iyi bilir. Ve artık vanayı istediği zaman açıyor.
02:55Kendine göre istediği zaman kapanıyor. Biz buna Türkçe'de
02:59kesikli sulama diyoruz. Siz sulama yapıyor iseniz sürekli
03:03değil. Belli zaman aralıklarında siz vananızı
03:07kapatın veya pompanızı kapatın. Su aşağıda yatay yönde gitsin.
03:12Yani bir birim suyla daha bir ııı büyük alanı ve hacmi
03:16sulasın. Işte bunu siz elinizle yapamıyorsunuz. Ve
03:20isteseniz de bu pratikte olmuyor. Ama yapay zeka bunu
03:23yapıyor. Artık yöntemi de açtık. Bugün damla sulama biz
03:28ne yaptık? Iıı damla sulamayı toprak altına gömdük. Yüzey
03:32aldı damla sulama diyoruz. Yani buharlaşmayı daha da azalttık.
03:36Ama buna artık ııı çok net söyleyeyim. Iıı yerine göre
03:41yetmiyor. Onun için toprakta bir şey vardır. Kapiller
03:45hareket vardır. O suyun toprak içerisindeki o hareketini biz
03:49kapiller hareket diyoruz. Onu yönetmemiz lazım. Onu
03:52yönettiğiniz zaman inanın yüzey sulamada da büyük başarı
03:55elde edersiniz. Damla sulama ve diğerlerini zaten edersiniz. Bu
03:59özellikle iki bin yirmi yirmi bir yıllarında yine ııı hali
04:04devam ediyor ama bir anda Gediz Ovası'na, Gediz Havzası'na,
04:09Menemen Ovası'na su yok. Sulama birlikleri su
04:12veremiyorlar. Yine bu sıkıntı devam ediyor. Ama üreticiler
04:15ııı kanallardaki buldukları suyla onları da bulamıyorlar.
04:20Biz ne yapalım dedik? Özellikle üreticiler şeye yöneldi. Ay
04:24çiçeğine yöneldi. Hemen ııı neden? Kuraklı'ya daha dayanık
04:28bitki ay çiçeği. Bunun üzerine ııı biz de dedik ki madem öyle
04:32hemen burada ne yapabiliriz diye düşündük. Yaklaşık on
04:36kişilik bir ekip olarak hemen sahaya indik. Hemen
04:39çalışmalarımızı başlattık. Şimdi ııı yaklaşık üç yıllık
04:44bir çalışma bu yıl ııı Mayıs ayı itibariyle noktaladık. Bir
04:48sezon boyunca sizin üç yüz yirmi altı milimetre bu Sulama
04:55jargonda bir anlamı var. Üç yüz yirmi altı birim suyla
04:59yaptığınız işi yapay zeka yüz seksen milimetre veya yüz seksen
05:04birim diyelim birimle yaptı. Aradaki farkı alırsanız yüz
05:09seksen bir değişim oranı var. Yani sizin ııı yaptığınız bir
05:15çalışma geleneksel olarak ben yüzde seksen daha az ile bunu
05:19başarmış oluyorum. Çünkü öbür tarafta sen varsın bananın
05:23içinde. Istediğin zaman açıyorsun. Ne kadar
05:25kontrolçusun? Insanız. Ama yapay zeka bizi müdahale
05:30ettirmediği için her şey kendi yönettiği için yüzde seksen bir
05:34değişim oranıyla biz ııı sulamayı tamamladık. Bu çok
05:38ciddi bir orandır. Yani ben şimdi üretici yapay zekayı
05:42kullandığı zaman daha önce diyelim yüz birimle yaptığı
05:46bir şeyi yirmi birimle yapacak. Bu devasa bir tasarruftur. Bir
05:50şeyi daha vurgulamak istiyorum. Damla sulamalı. Tamam. Bu bir
05:55yüzey damla sulama iki yüzey aknibesi var. Şimdi
05:58üreticilerimiz biraz bazı bu formaliteleri uzun olabiliyor.
06:01Iıı vazgeçmesinler. Üreticilerimizin damlattığı
06:06tekrar sermektir gibi. Ama ııı öbür tarafta suyumuz gidiyor.
06:10Işte bunun üzerine biz buharlaşmayı da azaltalım
06:13dedik. Bu yüzey altı damla sulamayı bir uzman desteği
06:17alsın. Rastgele şu kadar derinliğe örneğin
06:20pratik olarak
06:25sensör teknolojisinde birkaç yılları öğrenelim.
06:31Şimdi siz toprakta ne istiyorsunuz ki geleneksel
06:34olarak? Ya ben bu ııı şimdiye kadar ııı daha önceki ııı
06:39büyüklerimden öğrendiğim kadarıyla şu kadar