Prof. Dr. Güner: 1980 öncesi doğanlar maymun çiçeğine karşı korumalı
Transcript
00:00Özellikle bulaşma riski var, virüs vücudunda farklı alanlarda tespit edilmiş ama bulaşma yoluna yönelik ön büdende çıkan bu nedir karşımıza çıkıyor.
00:22Dolayısıyla burada zöküntü de olacağı için zaten koronanın önemlerini anmak çok daha zor.
00:31Bu sefer de M çiçeği veya Mpox diye adlandırılan daha önceleri maymun çiçeği olarak adlandırılan bir hastalık gündemimizde.
00:41Aslında bakıldığı vakit virüs ilk olarak 1958 yılında tespit edilmiş ve laboratuara deney amaçlı gönderilen maymunlar da ilk tespit edildiği için maymun çiçeği olarak adlandırılmış.
00:56Eski bir virüs ailesine ait bir virüs, Mpox virüs ailesine ait bir virüs.
01:02Ama doğal kaynağı daha sonra bakıldığında sadece maymunlar değil özellikle kemirgenler olarak tespit edildiği için böyle bir de isimlendirmede hani bir bölgeyi veyahut da bir türü direk damgalamaktan kaçınılmak hedeflendiği için de günümüzde Mpox olarak veyahut da M çiçeği hastalığı olarak adlandırılmak daha uygun görünmüş durumda.
01:29Bakıldığı vakit ilk insan vakası 1970'li yıllara da ya da iki farklı alt tipi var virüsün aslında belki daha fazla da var ama bu Covid'teki gibi direk varyant olarak adlandırılabilecek şekilde karşımıza çıkmıyor.
01:47İlk tipi Orta Afrika kladı olarak adlandırılan tip 1 ki şu anda işte gündeme oturan tip de bu.
01:56Diğer tipi ise Batı Afrika tipi, tip 2 olarak adlandırılan tipi.
02:02Batı Afrika tipindeki ölüm oranı daha düşük karşımıza çıkıyor.
02:06Burada biraz daha yüksek karşımıza çıkıyor ama bağışıklık sistemi iyi olan kişilerde yine de bakıldığı vakit fatalite oranı binde birler civarında.
02:16Hastalıktan nasıl korunmamız gerektiğini öğrenmemiz lazım.
02:21Burada yakın temas ve uzun süreli yakın temas ön plana çıkıyor bulaştırıcılıkta.
02:28Dolayısıyla kişisel hijyenimize dikkat etmemiz büyük bir oranda hastalıktan korunmak için temas ettiğimiz kişilere dikkat etmemiz hastalıktan korunmak için yeterli gibi görünüyor.
02:39Hani böyle çok ciddi şimdi yaşanan bir pandemi deneyimi olduğu için tabii toplumdan gelen kaygıları da anlıyoruz ama hani olay çok farklı burada.
02:53Dolayısıyla bir covid pandemisindeki durumlar burada yaşanmayacaktır.
03:00Kişiler özellikle buradaki döküntülerden dolayı daha net bir şekilde bir kere belirtileri göstereceği için bulaştığı bu oranda daha az olacaktır kişilerin kendini korumaya almasıyla.
03:15El hijyenine çok dikkat edelim, temas önlemlerine dikkat edelim.
03:20Özellikle işte bu böyle seyahat, döküntülü hastalık, ateş öyküsü olan kişilere biraz mesafeli davranmamız aslında korunmamız için yeterli.
03:32Bir önceki bu 2022'deki bulaştı büyük oranda işte korunmasız uzun soluklu cinsel temas ön plana çıkmıştı.
03:44Buradakinde durum biraz daha farklı görünüyor.
03:46Tanısını o döküntülerdeki sıvı içerisinden alınan örnekle doğrulama imkanımız var.
03:54Yine artık halkımız da çok iyi biliyor polimeraz zincir reaksiyonu PCR diye hep gündemimize oturdu.
04:01PCR tanı testleriyle bunun ülkemizde de ulusal viroloji laboratuvarında halk sağlığı referans laboratuvarında örnekleri gönderdiğimiz vakit tanısını koymamız mümkün.
04:13Daha önceki bu 2022-23 arasında ülkemizde de sınırlı sayıda vaka görülmüştü.
04:20Bunda da hani vaka görülmez diye bir iddiada bulunmak mümkün değil tabii ki de vaka görülebilir ama önlemimizi alacağız korunacağız.
04:29Burada COVID-19'den çok daha şanslı bir durum olduğunu rahatça söyleyebiliriz.
04:35Bir kere çiçek hastalığı 80 yılında eridike edilene kadar 80 yılı öncesinde doğmuş olanlar çiçek hastalığına karşı korunmalı aşılı olduklarından dolayı.
04:49Dolayısıyla burada da çapraz bir korunma söz konusu.
04:53Çiçek hastalığına karşı aşısı olanların M çiçek hastalığından da büyük bir oranda korunduklarını söyleyemek mümkün.
05:01Daha sınırlı gruplara önerilen bir aşı da söz konusu.
05:07O da belki gündeme gelecektir şu anda daha biraz bunun için konuşmak için erken.
05:13Antivirali var, etkili bir antivirali var ama şu aşamada hani o ilaç da herkese olan herkese kullanılacak şeklinde bir durumda değil.
05:24Daha ziyade işte bulgulara yönelik tedaviler ön plana çıkıyor.
05:29Hastanın ateşi varsa ateş düşürücü, ağrısı varsa kasarları vesaire olabiliyor.
05:35Bunlara yönelik tedavileri mümkün.
05:38Paniğe gerek yok.
05:41Elde var olan antivirallerden bunlara da etkili olanlar var.
05:48Biraz daha işte bu konuda da deneyime de ihtiyaç var, bilgiye de ihtiyaç var.
05:53Takdir edersiniz ki hani hastalık da öyle henüz daha yeni.
06:00Onun için paniğe gerek yok.
06:03Tekrar onu söylemek istiyorum ben.
06:06Surveyans çalışması bakanlık devamlı enfeksiyon hastalıklarında yürütüyor.
06:12Aşısının sınırlı gruplara uygulanmak üzere yurt dışında varlığı ama ülkeye bu gelir mi gelmez mi bir de herkesin epidemiolojisi bulaş özellikleri açısından da farklılık arz ediyor.
06:29Onun için hani bu konuları ele almak için biraz daha veriye ihtiyaç var.
06:35Bilkent Şehir Hastanesi olarak pandemi döneminden çok tecrübelerini erikçik.
06:40Hasta olan kişiye ait alınacak önlemler var.
06:43Hani o grubu total yaptalamak hiçbir şekilde doğru değil çünkü hastalık zaten hani bakıldığı vakit klasik teknik pandemi anlamında pek çok yerde görülmüş durumda.
06:57Dolayısıyla sadece bir gruba özgü olarak bunu tanımlamak hiç doğru değil.
07:02Bunu COVID'de de yaşadık.
07:03Yani Çin'de çıktı diye her Çinli mi risk getirdi?
07:09Yok kendi en temel insanımızdan ilk tespit edildi.
07:14Dolayısıyla hani böyle gruplara yönelik bir mesaj vermek doğru değil.
07:19Hastalığın klinik bulgularını bilip ona göre bunları geliştiren kişiler ve onların temasları üzerinden iz sürmek doğru.