Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili seyirciler.
00:17Saraydan yeni bir anayasa hatta 50 artı 1 sistemine vurgu yapan bir anayasa mesajı geldi.
00:23Peki neden tekrardan iktidar bu yeni anayasa tartışmasını gündeme getirdi?
00:29Konuğumuzla değerlendireceğiz. Akademisyen yazar Fatih Yaşlı konuğumuz.
00:33Hoş geldiniz Fatih Bey.
00:35Hoş bulduk. Merhabalar.
00:36Merhaba. Nasılsınız? Öncelikle onu sorayım size.
00:39Sağ olun. Siz nasılsınız?
00:41Teşekkürler. Ben de iyiyim. Dilerseniz başlayalım hızlıca.
00:44Şimdi biz yeni bir anayasa mesajı gördük. Peki iktidarın, sarayın yeni anayasadan kastı ne?
00:52Neleri değiştirmek istiyorlar?
00:55Şimdi uçumun sosyal medya paylaşımı şöyle başlıyor.
01:00Diyor ki ülkenin her zamanki gündemi yeni anayasadır diyor.
01:03Halbuki o da farkında ki aslında ülkede bir yeni anayasa gündemi olmadığının bizzat bu konuyu tekrar tartışmaya açma ihtiyacı duymuş.
01:10Yoksa ne sokakta ne herhangi bir yerde mailiste dahil olmak üzere kimsenin gündeminde aslında yeni bir anayasa yok bu açıdan bakıldığında.
01:17Bu AKP'nin kendi gündemi.
01:19Bunu niye sürekli gündemde tuttuklarını bilmiyoruz. Yani kesin bir bilgi yok elimizde.
01:24Çünkü anayasa için gerekli mailis çoğunluğuna ulaşma ihtimalleri zayıf.
01:30Referanduma götürdüklerinde o oylamadan istedikleri sonucu çıkarma ihtimalleri de yine aynı şekilde zayıf.
01:37Çünkü insanlar şu an çok net bir şekilde Şimşek programının sonuçlarıyla karşı karşıyalar.
01:42Çok ciddi bir yoksullaşma var, çok ciddi bir sefalet var, ciddi bir hayat pahalılığı var.
01:47Buna şimdilerde bir de işte o daralmayla birlikte işsizlik ekleniyor.
01:51Yani bir süre sonra hem işsizliğin artışını göreceğiz hem ciddi iflaslar göreceğiz.
01:56Daha şimdiden konkordatolar yaşanmaya başlandı.
01:59Nedenle de aslında memleketin anayasaya dair yeni anayasa yapmaya dair herhangi bir toplumsal kesimin yeni bir talebi yok.
02:06Bunlar AKP'nin kendi işleri.
02:08Ne yapmaya çalışıyorlar? Benim anlayabildiğim kadarıyla yapmaya çalıştıkları şey şu.
02:12Yani AKP sürekli ileriye doğru adımlar atmak zorunda kalan yani durursak düşeriz diye düşünen bir parti.
02:18Bu yüzden toplumun önüne sürekli yeni meseleler, yeni tartışma başlıkları, yeni kutuplaşma siyasetleri üretilip bir şekilde toplumun önüne konulmak zorunda.
02:26Ben yeni anayasa girişiminin de bundan öte bir anlam taşıdığını düşünmüyorum açıkçası.
02:32Yani şey mi bu? Bir gündemi değiştirme, yurttaşların asıl sorun olan ekonomik krizden ve işsizlikten uzaklaştırılmasını sağlamak için mi yapılan bir şey bu?
02:42Evet büyük ölçüde öyle. Yani AKP'nin kendi gündemi olabilir. O anlamda gündem değiştirme değil.
02:47Ama esas tartışılması gereken başlıkların, konuların tartışılmaması, ikinci, üçüncül olarak tartışılması.
02:54Bunu bir süredir yapıyorlar. Yani Instagram yasağı, sokak röportajlarına yönelik bir takım uygulamalar, bir kadının verdiği röportaj nedeniyle tutuklanıp cezaevine konması, tutukluya argılanacak olması.
03:07Bunlar büyük ölçüde buna dair işaretler. Bir de şimdi içeriye bakıyorsunuz birincisi 50 artı 1'den hiçbir şekilde vazgeçilmemesi gerektiğini söylüyor.
03:16Yani Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi devam etsin diyor.
03:19Peki o zaman muhalefet niye sizle anlaşsın? Yani Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi devam edecekse yüzde 50 artı 1 ile.
03:25Öte yandan şunun farkında değiller mi acaba? Bu saatten sonra yüzde 51'i almak o kadar Erdoğan ve kendileri açısından kolay mı?
03:32Yani bunu düşünmüyorlar mı diye sormamız lazım. Birincisi bu. İkincisi ilk dört maddenin değişmeyeceğini söyleyerek bir garanti veriyor.
03:40Yani toplumun bütün kesimlerine bakın biz o dört maddeyi yani işte başkenti istiklal maaşını devletin temel özelliklerinin resmi değil hiçbir şekilde değiştirmeyeceğiz diyerek toplumsal kesimlere bir güvence veriyor.
03:52Anayasayı tartışabiliriz diye. Fakat ondan sonra gelen maddelere bakıldığında insan şu soruyu sormadan edemiyor.
03:59Vücut anayasaya uymayan bir iktidarın bir demokratik ve sivil anayasa yapma iddiasını nasıl bu kadar kolaylıkla taşıyabildiği sorusunu sormamız lazım.
04:10Yani şimdi ben bakıyorum diyor ki ilk maddelerde 82 darbe anayasasına karşı sivil bir anayasa talep ediyoruz.
04:17Sonrasında diyor ki demokratik bir anayasa talep ediyoruz diyor. Sonrasında bayağı komik gelebilecek bir şekilde örneğin insanca asgari ücretten bahsediyor.
04:26İnsanca asgari ücret verebilmek için anayasaya bunu yazmanıza gerek yok ki. Siz bu sene haziran ayında asgari ücrete zam yapmadınız.
04:35Bunu herkes biliyor.
04:36Ve bunu enflasyonu tetikler diyerek yapmadılar ama enflasyon zaten artmaya devam etti.
04:43Evet dolayısıyla zaten o tartışma ücretlerle enflasyon arasındaki ilişkinin de bize yıllardır anlatıldığı gibi olmadığı şimdilerde yeni yeni ortaya çıkmaya başladı bir grup insanın mücadelesi neticesinde.
04:55Dolayısıyla aslında AKP o anayasaya kendisinin 22 yıldır Türkiye'de inşa ettiği rejimin tersi maddeler yazmış.
05:05Yani sivilleşme, demokratikleşme, temel hak ve özgürlükler, sosyal devlet, işte insanca bir yaşam, örneğin şey yazıyor.
05:13Ücretsiz eğitim, ücretsiz sağlık ve insanca bir sosyal güvenlikten bahsediyor.
05:18Yani bunları yapmak için 22 yıl beklemeye gerek yoktu. Bunları yapmak için yeni bir anayasa yapmaya da gerek yoktu.
05:24Dolayısıyla ben bu metnin gerçek hayatta herhangi bir karşılığı olduğunu düşünmüyorum.
05:28AKP bu mesele, anayasa meselesi tartışılsın, muhalefetle zaman zaman bir araya gelelim.
05:33Onlarla örneğin bir yeni anayasa yapım komisyonu oluşturabiliyor muyuz mecliste?
05:36O meclisteki komisyon üzerinden gündemi belirleyebiliyor muyuz?
05:41Esas mesele o.
05:42Yoksa hani benim bugünkü yazımda da kullandığım bir kavrama başvuracak olursam, anayasasızlaştırma sürecinden geçen bir ülkede,
05:50iktidarın ülkeyi bilerek anayasasızlaştırdığı bir konjonktürde yeni anayasa yapıp,
05:55üstelik bu yeni anayasanın da demokratik ve sivil olacağını iddia etmek biraz böyle çelişkili görünüyor ve aynı zamanda biraz da komik tabii ki.
06:03Şimdi aslında ben oraya da değinecektim. Siz açtınız konuyu, ben sizin bugünkü yazınızı okudum, köşe yazınızı okudum.
06:09Orada çok belki gözden kaçan ve oldukça da dikkat edilmesi gereken bir yere dikkat çekiyorsunuz siz de.
06:17Az önce de dediğiniz gibi bir anayasasızlaştırmadan bahsettiniz.
06:22Şimdi sizin köşe yazınızdan birkaç not benim önümde.
06:26Şunu söylüyorsunuz, AKP ise hem anayasanın 134 maddesini değiştirdi, hem de 2007-2010-2017 tarihlerinde anayasa değişikliği için referanduma gitti.
06:38Bu üçü arasında özellikle 2010 referandumuna dikkat çekiyorsunuz.
06:43Şimdi bu anayasasızlaştırma dediğimiz konuyu, kavramı biraz daha açabilir miyiz sizinle?
06:49Yani AKP ne yapmaya çalışıyor şu anda?
06:52Elbette. Bu anayasa hukukçularının kullandığı bir kavram.
06:56Türkçe'de biraz zor telaffuz ediliyor, anayasasızlaştırma.
06:59Esas olarak şuna tekabül ediyor, şuna tekabül ediyor.
07:03Resmi olarak değil ama fiili olarak anayasanın temel hükümlerine uyulmamasından bahsediyoruz.
07:11Yani öyle bir rejim var ki karşımızda, anayasayı resmen ortadan kaldıramıyor ya da gücü yetmediği için resmen değiştiremiyor.
07:18Ama anayasanın uyması gereken hükümlerine uymuyor.
07:22Buna anayasasızlaştırma, fiilen anayasayı askıya alma diyoruz.
07:26Bu aynı zamanda anayasa yargısını da içeriyor.
07:28Anayasa yargısının kararlarını kabul etmeme hatta reddetme, ona aykırı tutumlar sergileme.
07:34İşte Can Atalay meselesi bunun en önemli örneklerinden biri.
07:38Neden? Çünkü anayasa mahkemesi bir karar alıyor.
07:42Can Atalay için hak ihlali yapıldığını söylüyor.
07:44Can Atalay'a milletvekili olabileceğini söylüyor Can Atalay.
07:47Zaten Can Atalay başvururken YSK'da onun adaylığını kabul etmiş.
07:51Ama sonrasında bir türlü mecliste bu iş kabul edilmiyor.
07:54Anayasa mahkemesi kararında ısrar ediyor Can Atalay'ın vekili olduğu kararında.
07:59Sonra bu karar bir hukuk skandalı diyebileceğimiz bir şekilde bu sefer yargıtaya götürülüyor.
08:06Yargıtay'dan aslında yargıtayın anayasaya göre sahip olmadığı bir yetkiyi kullanarak Can Atalay'ın milletvekilliğini düşürdüğünü görüyoruz.
08:15Can Atalay'ın milletvekili düşürülmesinin yargıtay kararı daha önce görülmemiş bir şekilde mecliste okunuyor.
08:21Mecliste okunarak da vekilliğin düşürüldüğü söyleniyor.
08:24Fakat anayasa mahkemesi kararının arkasında durarak diyor ki hayır anayasanıza göre yargıtay böyle bir şey yapamaz.
08:31Meclis böyle bir şey yapamaz. Bunlar yok hükmündedir.
08:33Dolayısıyla Can Atalay hala milletvekildir diyor.
08:36Ve dokunulmazlığı var.
08:38Elbette ki bir ülkede anayasa mahkemesinin anayasada açık hüküm olduğu halde kararlarının bu şekilde kabul edilmemesi
08:47zaten bahsettiğim anayasasızlaştırmanın en büyük örneklerinden biridir.
08:52Bunun dışında ifade özgürlüğü, düşünce özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü, toplantı ve gösteri yapma özgürlüğü
08:59bunların hepsi fiili olarak askıdadır zaten.
09:02Yani iktidar istediği zaman istediği herhangi bir eyleme, mitinge şuna buna izin vermektedir.
09:07Ama örneğin yine anayasa mahkemesinin kararı var.
09:09Taksim haktır diyor ama siz taksime çıkamıyorsunuz.
09:12Bu örneğin anayasasızlaştırmanın örneklerinden biridir.
09:15Bu nedenle Türkiye'de inşa edilen rejim yaptığı kanunları ya da fiili uygulamaları anayasanın hükümlerinden uzaklaştırıyor giderek
09:24ve ona çoğu zaman aykırı bir şekilde hareket ediyor.
09:27İşte anayasasızlaştırma diye buna diyoruz.
09:29Anayasasızlaştırmayı temel bir hukuki yöntem olarak kullanan bir iktidarın tekrar söylemiş olalım
09:38sivil ve demokratik yeni bir anayasa yapmaktan bahsetmesi ise son derece ironik ve komik.
09:44Yani muhalefetin bu tartışmaya daha baştan kendisini kapatıp sizinle anayasa yapılamaz,
09:49mevcut anayasayı takmayan, mevcut anayasaya uymayan bir iktidarın yeni bir anayasa yapabileceği,
09:56daha doğrusu bugünkünden daha ileri bir anayasa, daha demokratik bir anayasa yapabileceği iddiası abesle iştigaldir.
10:03Bunu çok net bir şekilde söyleyip geçmek lazım.
10:05Şimdi verdiğiniz taksim örneği aslında yerinde çok güzel bir örnekti.
10:11Çünkü biz Can Atalay'ı zaten her gün konuşuyoruz.
10:14Burada bir hukuksuzluk olduğunu zaten söylüyoruz ve sizin de dediğiniz gibi bir anayasasızlaştırma olduğunu da
10:21aslında sizin bugünkü yazınız da oldukça önemli.
10:24İzleyicilerimize onu da söylemiş olalım.
10:26Vakitleri varsa lütfen bir açıp okusunlar.
10:29Belki dikkat edilmeyen noktalara dikkat çekiyorsunuz.
10:34Şimdi son olarak şunu sormak istiyorum ben size.
10:36Can Atalay'dan bahsettik.
10:38Hala maalesef hapiste seçilmiş bir milletvekili.
10:42Mecliste Hatay halkınız ve doğal olarak Türkiye'deki yurttaşları temsil etmesi gerekirken bir hukuk savaşı veriyor.
10:51Peki siz iktidarın Can Atalay'a yönelik tutumu aynı şekilde devam edecek diye mi düşünüyorsunuz?
10:58Yani bir şekilde tutukluluğunun devam edeceği, anayasa mahkemesinin verdiği kararın uygulanmayacağı
11:05yoksa iktidar şunu da diyebilir mi?
11:08Tamam artık yapacak bir şeyimiz kalmadı ve biz anayasa mahkemesinin kararını uygulayacağız.
11:13Siz nasıl ilerleyeceğini düşünüyorsunuz sürecin?
11:17Ben mevcut durumun kısa vadede değişeceği kanaatinde değildim.
11:21Çünkü Can Atalay, Selahattin Demirtaş, Osman Kavala gibi isimlerin içeride tutulması
11:26aynı zamanda AKP ile MHP arasındaki ittifakın da devam edip etmemesinin kriterlerinden biri.
11:32Yani bu ikiliyi bir arada tutan temel olgu kendilerini yerli ve milli,
11:38karşı tarafı ise vatan haini terörist bölücü olarak kodlamaları ve siyaseti bunun üzerine kurmaları.
11:44Bu siyasetin kendisini var edebilmesi için Can Atalay gibi isimlerin cezaevinde tutulması
11:49ve onlara aslında olmadıkları suçlamaların, ithamların yöneltilmesi gerekiyor.
11:54Nedenle de yakın vadede Can Atalay'ın bırakılması söz konusu olmaz.
11:58Ama yok, eğer şöyle bir durum ortaya çıkarsa.
12:01Muhalefet sadece meclis sıralarına ve kürsülere sıkıştırılmış muhalefet yapma tarzını bir kenara bırakırsa.
12:08Örneğin hatırlarsınız bundan daha bir yıl bile olmadı.
12:11Özgür Özel şöyle demişti Can Atalay kararı hakkında.
12:15Bu bir anayasaya yönelik darbe girişimidir. Tüm yurttaşları anayasayı korumaya çağırıyor.
12:20Şimdi o darbe süreci devam ediyorsa CHP bu darbe girişimine karşı ne yapıyor?
12:25Mecliste toplanmak dışında sorulması gereken sorulardan biri budur.
12:29Yani bu kadar yüksek perdeden bir laf ediyorsanız Can Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesi darbe girişimidir diyorsanız
12:35ve darbeye karşı da yurttaşları direnmeye çağırıyorsanız siz Türkiye'nin birinci partisi olarak bu konuda üzerinize düşeni yapıyor musunuz, yapmıyor musunuz?
12:43Sorulması gereken sorulardan biri budur.
12:45Ve bunun devamında yine şunu hatırlayalım.
12:47Özgür Özel Can Atalay için büyük bir miting yapılacağını söylemişti.
12:51O miting yapılacağı sırada işte asker cenazeleri gelmişti ve ertelenmişti.
12:57Ama o günden bugüne bu konuda atılmış yeni bir adım Can Atalay'ın serbest bırakılması,
13:02Can Atalay'ın milletvekili olduğu, Can Atalay'ın milletin bir temsilcisi olduğu,
13:06meclisin savunulması gerektiği yönünde sahici adımlar atılmıyor.
13:10Bakın o gün Ahmet Şıka aslında atılan yumruk,
13:13Türkiye'de o sağ siyasetin çok sevdiği bir kavramı kullanarak söyleyelim milli iradeye atılmış bir yumruktur.
13:20Çünkü halk tarafından seçilmiş, milli irade tecelli etmiş,
13:24insanlar Can Atalay'ı vekili olarak görmek istediklerini oylarıyla belirtmişler.
13:30Yani anayasal haklarını kullanmışlar.
13:33Ama anayasa mahkemesinin ve anayasanın açık hükümlerine rağmen bu iş devam ediyor.
13:39Bunun böyle olduğunu gösteren bir vekil çıkıp kürsüde konuşurken,
13:43bu sefer kürsü dokunulmazlığı da alaş şahid edecek şekilde,
13:46onu susturmak için kendi ünvanı meclis idare amiri olan bir figür ortaya geliyor,
13:51bodyguard gibi davranıyor.
13:52O sırada işte Bekir Bozdağ, meclisi yöneten kişi bırakıp kaçıyor.
13:56Şimdi tüm bunlar ortadayken CHP'nin ve Özgür Özel'in bunlar normalmiş,
14:01bunlar sıradan vakalarmış, mesele sadece kavgaymış, yumruklaşmaymış,
14:05oraya kan dökülmesiymiş gibi algılanması doğru değil.
14:09Yani gerçekten de orada meclis merdivenlerine saçılan o kan,
14:13Türkiye'deki anayasasızlaştırma sürecinin bir sembolü.
14:16Size diyorlar ki artık milli irade sadece benim istediğim zamanlarda tecelli eder,
14:20ben istemediğim zaman tecelli eden şey milli irade değildir.
14:24Siz istediğiniz kadar sandığa gidin, vekil seçin, ben onun vekilliğini tanımıyorum.
14:28Bugün buna izin verilirse, yarın örneğin bir genel seçim olduğunda,
14:32sandıkta yaşanabilecekleri, iktidarın neler yapabileceğini,
14:35milli irade kavramından iktidarın neyi anlayıp sandıkta seçimi teslim edip etmeyeceğini
14:40daha bugünden kendimize sormamız, bunları sorgulamamız gerek.
14:43Kesinlikle. Sayın Yaşlı, teşekkür ediyoruz vakit ayırdınız,
14:48çok önemli açıklamalarda değerlendirmelerde bulundunuz.
14:51Dilerseniz sizinle eklemek istediğiniz bir şey yoksa burada noktalayalım.
14:56Şu an için yok, başka yayınlarda görüşmek üzere.
14:59Görüşmek üzere.
15:00Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, akademisyen yazar Fatih Yaşlı konuğumuzdu.
15:05Çok önemli noktalara aslında dikkat çekti, bir anayasasızlaştırmaya değindi.
15:10Bugünlük burada noktalayalım, gelişmeler bize ulaştıkça,
15:14biz yeni gelişmeler yakaladıkça sizlere anlatmaya devam edeceğiz.
15:18Kendinize iyi bakın.