Tüketci Başvurur Merkezi Gnl. Bşk. Av. İbrahim Güllü fahiş servis ücretlerini değerlendirdi
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Efendim, okul sezonu gelmek üzere çocuklarımızı okula göndermek en büyük yükümlülüklerimizden
00:08bir tanesi.
00:09Bu sorumluluğu yerine getirirken çocuklarımızın ya da işte sorumlu olduğumuz yavrularımızın
00:16okula ulaşımı noktasında tercih ettiğimiz yöntemlerden belki de birincisi serbest
00:22kullanımı.
00:23Fakat serbest kullanımında fiyat noktasında herhangi bir sabit piyasanın söz konusu
00:29olmaması son dönemde bir şikayet yumağına dönüşmüş durumda.
00:33Özellikle aileler tarafından bakıldığında konuyu avukat İbrahim Güllü tüketici başvuru
00:39merkezi genel başkanı ile konuşacağız.
00:42Efendim hoş geldiniz.
00:43Hoş bulduk.
00:44İyi yayınlar diliyorum.
00:45Teşekkür ederiz.
00:46Okullar açılmak üzere aileler görüşmeleri yapmaya başladı.
00:511 taraftan kıyafet alışverişi, 1 taraftan kırtasiye alışverişi derken bir yoğun tempo
00:57aileleri almış gidiyor.
00:58Fakat bir taraftan da çocuklarının okullara nasıl gideceği ile alakalı da ayarlamalar
01:03yapmaya çalışıyorlar.
01:04Özellikle anne baba çalışan evlerde maalesef çocukların okula götürülmesi konusu servisler
01:10dışında herhangi başka bir aracıyla yapılamıyor gibi görünüyor şu an.
01:15Fakat servislerde bir rakam konusunda ücret konusunda fiyat konusunda bir sabiti olmaması,
01:22değişkenlik göstermesi ya da keyfilik arz etmesi büyük problem ve şikayetlere sebep
01:27oluyor.
01:28Neler söylemek gerekir?
01:29Şu anki servis ücretleri nasıldır aileler merhametli servisçilerle mi karşılaşıyorlar
01:37yoksa fiyatlarda herkes kafasına göre bir fiyat veriyor mu?
01:40Bu işin önü arkası nedir onu konuşalım ama bir genel değerlendirme rica edeyim
01:44sizden.
01:45Teşekkür ederim.
01:46Önemli bir konu eğitimsiz onu yaklaşıyor yakın zamanda ikna içerisinde yavrularımız
01:53gençlerimiz okullarına başlayacaklar.
01:55Tabi dolayısıyla özellikle büyükşehirlerde ulaşım gerçek anlamda ciddi bir sıkıntı.
02:01Dolayısıyla birçok veri hem güvenlik açısından hem de daha makul olmasını düşündüğü
02:08gerekçelerle servisleri tercih ediyorlar.
02:12Bu okulların servis ücretleri gerek devlet kamu okullarından bahsediyorum, gerekirse
02:19özel okullarda servis ücretlerini belirleyen birim, büyükşehirlerde ulaşım koordinasyon
02:26merkezi olarak adlandırdığımız kısa adı ukome diye ifade ettiğimiz birime ait
02:33yani tüm servis ücretlerini belirleyen bu belediyelerimizin, büyükşehir belediyelerimizin
02:39bünyesindeki ukome, bunu ukomenin belirlemiş olduğu karar yani fiyatlar bir tavan fiyatı
02:49bunu özellikle belirtmek istiyorum muhammed bey yani ulaşım hizmeti veren servis hizmeti
02:56sağlayan işletmeler bu tavan sınırını aşamayacaklar yani bunun üstünde herhangi
03:03bir ücretlendirmek ulaşım hizmeti için alınamayacak demektir.
03:08Dolayısıyla eğer ukomenin belirlemiş olduğu ücretlerin üzerinde bir rakam vediden
03:15eğer talep edilirse burada ne olacak bu sorun çok fazla karşımıza çıkıyor.
03:20Burada şunu belirteyim bu sene için ukomenin belirlemiş olduğu istanbul için konuşalım
03:27rakam ilk 1 kilometre için 1931 lira gibi bir rakam söz konusu %16 oranda bir artış
03:39kaydedildi yani kısa mesafe yıllık 23.000 TL uzun mesafe ise 55.000 TL gibi bir rakam
03:47belirtiliyor.
03:48Burada şunu özellikle belirtmek istiyorum bu belirlenen rakamlar gidiş geliş olarak
03:55belirlenen rakamlar yani hem gidiş hem geliş anlamında söylemek gerekir.
04:04Ukomenin belirlediği bu rakamların üzerinde eğer veliler karşılaşırsa öncelikle yapmaları
04:10gereken ulaşım koordinasyon merkezine ve büyükşehir belediyelerin bünyesinde olan
04:16TUHİM diye kısadığı adlandırdığımız toplu ulaşım hizmetleri genel müdürlüğüne
04:22bir şikayet dilekçesi, bir ihbar, bir mail göndererek bu sorunun çözülmesi adına
04:30böyle bir sorunla karşılaştıklarında.
04:37Öncelikle bu ücret belirlenmesi söz konusu dediniz biraz evvel.
04:42Tavan fiyatlar belirlendi fakat bu hangi parametrelere göre belirleniyor acaba?
04:47Şimdi işte 2 çalışan, memur çalışan ya da özel sektör çalışanı vesaire bir şey
04:52gözetiliyor mu burada ne düşünmek lazım?
04:55Burada zaten ulaşım koordinasyon merkezi bu fiyatları belirlerken zaten bu servis
05:03sahiplerinin de bulunduğu bir toplantıyla bu kararlar alınıyor ve bunu bakarken de
05:09bunu yaparken de tabi ki servis hizmetleri veren işletmelerin talepleri de dikkate
05:15alınıyor.
05:16Mesafeler ön planda tutuluyor, enflasyon oranları dikkate alınıyor ve tüm bu parametreler
05:23bir araya getirilerek meclisten ulaşım koordinasyon merkezinden bu karar çıkartılıyor.
05:29Çıkartılan kararda da rakamlar da dediğim gibi tavansız yani bunun üstünde bir ücretlendirme
05:36olamayacak şeklinde olarak değerlendirilmek.
05:38Peki şimdi %16 kadar bir zam yapıldığını söylediniz.
05:43%16 aslına bakarsanız çok büyük bir zam olarak görünmüyor.
05:47Fakat ulaşım noktasında değerlendirilecek olursa fiyatların tavan fiyatların nasıl
05:52olduğunu ya da nasıl algılandığını anlamaya çalışıyorum.
05:55O yüzden soruyorum size bunu %16 çok bir artış değil fakat nasıl algılanıyor?
06:01Nasıl karşılandı sizce?
06:02Şimdi tabi bu daha önce de yıl içerisinde artışlar söz konusu bunu belirtmek lazım.
06:10Bunu yıllık bazda %16 olarak değerlendirmeyelim.
06:12Yani benim hatırladığım kadarıyla nisan ayında da bir yaklaşık %40 civarında bir
06:18ulaşım koordinasyon merkezinin artışları söz konusuydu.
06:22Dolayısıyla tabiri caizse yeni ihtiyaçlara göre rakamlar güncelleniyor olarak değerlendirmek
06:29lazım.
06:30Peki ailelerden ücret konusunda fiyat konusunda yüksek diyen şikayet eden size ulaşan bir
06:39şikayet var mı?
06:40Yakınlığı var mı söz konusu genel anlamda ulaşım hizmetlerinin servis hizmetlerinin
06:47yüksek olduğu ve bu tavan kıtliyata uyulmadığı yönünde şikayetler çok fazla yaygın bir
06:55şekilde görülüyor.
06:56Mesela burada örneğin 53 yıllık 23.000 lirayken 80.000 liraya istenilen veliler
07:02var.
07:03Dolayısıyla bunları kabul etmek mümkün değil yani velimiz mutlaka hakkını araması
07:09lazım.
07:10Bu yüksek ve fahiş fiyatlara karşı da itirazlarını kullanması lazım.
07:15Belimizin hakları olduğunu da bir takım yapabileceği şeyler olduğunu da söylemek
07:20istiyorum.
07:21Evet buyursunlar.
07:22Bu şimdi şikayet sürecini konuşabiliriz.
07:24Yani 23.000 lira olan bir fiyatın 50.000 lira 70.000 lira olan bir fiyatın 100.000
07:29lira şeklinde tekrar düzenlenmesi ve usulsüz hukuka aykırı bir şekilde sunulması tüketiciye
07:37hukukta nasıl bir karşılık bulur?
07:39Ama öncesinde şikayet mercileri neler gösterdiği reaksiyon nedir?
07:44O kurumların diyelim.
07:46Öncelikle idari mekanizma olarak yani bu ulaşımı denetleyen kuruluş olarak ııı
07:53yani tuhime diye adlandıralım.
07:56Toplu ulaşım hizmetleri müdürlüğüne bir mey bir yazılı bildirimde bulunmasında
08:02şu plakalı servis bu fiyatlara uymuyor şeklinde bir bildirim yapsın ki bu firma
08:09hakkında bu işletme hakkında idari bir soruşturma, idari bir cezai uygulama söz
08:14konusu olabilsin.
08:15Bunun dışında bu hizmeti veren işletmeye de bir yazılı bildirim yaparak ben ııı
08:21burada tavan fiyatın aşıldığını ııı öğrenci öğrencime verilen hizmetin karşılığında
08:27istenilen rakamın ııı komünik kararına uygun olmadığı şeklinde bir bildirim yapmasında
08:34da fayda var.
08:35Ancak çoğu zaman ııı bizim velilerimiz bu ııı okul servisleriyle ve okullarla
08:40karşı karşıya kalmak istemiyor.
08:42Dolayısıyla burada ııı öğrencici velimiz çoğu zaman bu ödemeyi fazla ödemeyi yapıyor.
08:49Burada ben şunu özellikle belirtmek istiyorum, öğrencilerimizin, öğrenci velilerimizin
08:55on yıl süreyle bu aradaki farkı yani fahiş ödedikleri rakamı geri talep etme hakkı
09:02olduğunu belirtmek istiyorum.
09:03Buna ilişkin olarak ödeme belgelerinin makbuzlarını mutlaka muhafaza etsinler.
09:09Okul dönemi içerisinde eğer servisler okullarla karşı karşıya kalmak istemiyorsa o zaman
09:15eğitim süreci bittikten sonra bu yasal hakkını kullanmalarını ııı gerek miktara
09:23göre yüz dört bin liranın altındaysa bu miktar tüketici hakem heyetlerine eğer yüz
09:28dört bin ve üzerindeyse ara buluşma görüşmelerini gerçekleştirerek tüketici mahkemelerini
09:33arayabileceklerini bunun içinde on yıllık bir zaman aşımı süresi olduğunu ve ödenen
09:40miktarın ticari faiziyle geri talep edebileceğini de belirtmek istiyorum.
09:45Peki İbrahim bey şimdi biraz önce çok önemli 1 şey söylediniz.
09:50Yavrularımızı emanet ettiğimiz servislerden bahsediyoruz.
09:53Dolayısıyla o servis aracının şoförüyle dahi mümkün mertebe iyi geçinmeye zıtlaşmamaya
10:00bir problem ortaya çıkmasın diye çocuğumuza yansıyacak bir problem ortaya çıkmasın diye
10:04gayret ediyoruz.
10:05Dolayısıyla bu noktada herhangi bir problem yaşamamak huzursuz olmamak için diyelim iyi
10:13davranmaya iyi geçinmeye çalışıyoruz.
10:15Dolayısıyla şikayet konusu da epey zorlaşmış oluyor.
10:18Aslına bakarsanız uygulamada fakat diyelim ki şikayet söz konusu oldu.
10:251 bu tavan fiyatın aşıldığı tespit edildiğinde ukome tarafından ya da işte bir mahkeme süreci
10:33olduğunda mahkeme tarafından nasıl bir yaptırım uygulanıyor?
10:37Neler yapılıyor genelde caydırıcılık anlamında?
10:39Ukome bildiğim kadarıyla ilahi para cezası kesebilir.
10:45Ticari faaliyetini yönünden bir durdurma cezası da verebileceği kanaatindeyim.
10:51Mahkemeler ve hakem eğitileri de bu ödenmiş olan fazla miktarın tüketiciye, mediye,
10:59ticari faaliyeti ile iadesi yönünde karar verebilir.
11:03Aynı zamanda hakem eğitim kararlarının bir mahkeme kararı gibi olduğunu, ilan hükmünde
11:09olduğunu, icra ile bunun icraya konulabileceğini ve fazla ödenen bu paranın icra yoluyla
11:17geri alınabileceğini belirtmek istiyorum.
11:19Burada aslında Muhammed Bey servis işlemi yapan işletmelerin de bir takım serzenişleri
11:27var.
11:28Bir takım girdi maliyetlerinin çok arttığını, örneğin lastik ve atkar yakıt gibi personel
11:34giderleri gibi bir takım maliyetlerin arttığını ve dolayısıyla bu belirlenen
11:41ücretin kendilerine yeterli gelmediği yönünde bir takım şikayetler de veya serzenişler
11:47de veya itirazlar da bulunabiliyorlar.
11:49Şimdi burada aslında bizim sahadaki tespitlerimizde de şöyle bir durumla karşı karşıyayız.
11:56Mesela bir servis minibüsünün kapasitesinin diyelim ki 18 kişiyse örnek olsun diye
12:04söylüyorum, bakıyorsunuz ki bu servisteki öğrenci sayısı bazen 6'ya, 7'ye, 10'a
12:11geçmeyebiliyor.
12:12Aslında burada tam kapasiteyle çalışılmasının çok iyi bir koordinasyonunun sağlanması
12:18lazım.
12:19Eğer tam kapasiteyle çalışılması halinde hem servis hizmeti veren o işletmeler kazanç
12:28sağlayacak hem de maliyetleri düşmüş olacak.
12:31Şimdi bunu şöyle bir örnekle vermek istiyorum.
12:34Bir fırın işletmesi düşünün.
12:35Örneğin günlük kapasitesi 1000 ekmek üretebilecekken o fırın merdiven altı dediğimiz
12:42başka fırınlar sayesinde ya da aynı mahalle, aynı semtteki başka fırınların olması
12:49sebebiyle 100 ekmek üretiyorsa, 300 ekmek üretiyorsa geriye kalan işte 900 ekmek ya
12:56da 700 ekmeklik bir kapasite kaynı söz konusu.
12:59Ama bu işletme ne yapıyor?
13:01Aynı 100 ekmek üretse de 1000 ekmek üretse de aynı kirayı ödüyor, aynı elektriği
13:07yakıyor, aynı personel giderini üretiyor.
13:10Fırın eğer %100 kapasiteyle çalışmış olsa merdiven altı dediğimiz fırınlar kapatılsa
13:15ki burada da merdiven altı diyeceğimiz kaçak servisler var.
13:19Bunlar önlenmiş olsa tam kapasiteyle yani tam dolulukla servis hizmetleri sağlanabilmiş
13:25olsa ekmek nasıl ucuzlayacaksa servis ücretleri de ucuzlayacaktır.
13:30Servisçiler açısından burada asıl sorun bence bu komünün belirlemiş olduğu fiyatların
13:37üstüne çıkma isteklerinin altında bu kaçak servis işte hizmeti vermeye çalışan o kaçak
13:44servis işletmelerinin ortadan kaldırılması, denetlenmesi ve hiçbir şekilde hem can güvenliği
13:52açısından hem sağlık açısından kötü bir uygulamayı ortadan kaldırmış oluruz.
13:58Hem de servisçilerimiz gerçekten bu işi düzgün yapar, eğitimini almış olan güvenilir
14:05işletmeler içinde tam kapasite sağlanmış olur diye düşünüyorum.
14:09Asıl sorun bence burada bunlar.
14:11Evet efendim şimdi aileler biraz evvel konuşmamızın başında da bahsettiğimiz gibi
14:16okul alışverişi için belki on kalem üzerinden alışveriş listesi çıkarmış ve epey bunalmış
14:23durumda bu vaziyetteki haklarını bilmek istemeleri de gayet doğal.
14:29Son olarak sona doğru yaklaşırken şunu sormak isterim.
14:32Şimdi genellikle tavan fiyatı aşan bir tarifeyle anne babaya veliye gelindiğinde
14:39bu teklifin sözlü ya da takip edilemez bir şekilde sunuldu ya da yapıldığı ön
14:47kabulüyle soracak olursam bunun Ukome ya da işte başka merciler tarafından tespit
14:53edilmesi pek mümkün oluyor mu diye bir soru sorayım size.
14:58Beyan esas oluyor mu?
14:59Nasıl bir değerlendirme süreç işliyor?
15:01Beyanın üzerine tabii ki işlem başlatılır ama iddia eden iddiasını ispatlamak ve
15:07yükümlü biliyorsunuz müttehi iddiasını ispatlamak ve yükümlü burada tabii ki
15:13velilerimiz elden para ödeme yapmamaları ya da elden para ödeme yapsa bile o işletmeye
15:18ait geçerli bir alındı belgesi makbuzuyla imzalı kaşeli bir şekilde olması lazım
15:24ki biz tüm ödemelerin mutlaka bir banka üzerinden bir ödeme kurumu üzerinden yapılması
15:31ya da kartlı ödemelerle yapılmasını tavsiye ediyoruz.
15:35Hakkımızı arayabilmek adına tabii ben elden ödedim dediğin zaman çok inandırıcı
15:41olmayabiliyor.
15:42Çünkü hukuk belgeye bakar, belimde bakar.
15:45Hiç kimseyi belge denili olmadan da suçlama imkanına sahip olamazsınız.
15:50Hukukun genel geçer kaydısı bulur.
15:53O yüzden velilerimiz mutlaka ki zaten genelde elden ödeme yapılmıyor.
15:57Banka üzerinden ödeme yapılıyor.
15:59Dolayısıyla veli şikayetini yaptığı anda belgesini ortaya koyduğu anda bu işletmeyle
16:06ilgili gerekli ilerleyici işlemler yapılacaktır diye.
16:10İbrahim Bey son olarak hem servisçiler açısından hem de anne babalar ebeveynler
16:18açısından düşünüldüğünde meseleye tavsiye niteliğinde neler söylemek istersiniz?
16:22Hem anne babalara hem servisçilere.
16:24Şimdi servisçilere şimdi anne babalara şunu öncelikle tavsiye ederim.
16:29Kaçak servislerden uzak duralım.
16:31Hem can güvenliğimiz hem o göz bebeğimiz, evlatlarımızı, çocuklarımızı teslim ettiğimiz
16:38insanların güvenliği olması bu servis hizmetiyle ilgili yetkinliği ve donanıma
16:44sahip olması çok önemli.
16:46Biliyorsunuz herkes servis hizmeti veremez.
16:48Onun belli bir donanımı gerekiyor.
16:50O yüzden kaçak servisçilere itibar edilmesin.
16:53Çünkü orada belki para hesabı yapıp doğal olarak yapıyor tabii ki tüketicimiz velimiz
17:00ama her şeyden önce paradan önce güvenlik ve güvenilirlik olması gerekir diye düşünüyorum.
17:05Servisçilere de şunu öneriyorum.
17:07Bu bir mekanizma denetim mekanizmasıyla birlikte bir koordinasyonla birlikte tam
17:13kapasiteye ulaşacak bir yetkinliğin sağlanması gerekir.